Schoolplan Van Maerlantlyceum Koers 2016

Schoolplan Van Maerlantlyceum Koers 2016

Colofon Datum 12-3-2012 Auteurs Liz Chermin

2 Schoolplan Van Maerlantlyceum 25 januari 2012

Inhoudsopgave Inleiding

5

1 1.1 1.2 1.3

Algemene informatie Inleiding Vereniging Ons Middelbaar Onderwijs, koers 2016 Waardediamant

7 7 7 7

2 2.1. 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7

Schoolprofiel Algemeen Visie Missie Identiteit Cultuur Positionering Strategie

9 9 9 9 9 10 10 10

3 3.1 3.2 3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4 3.2.4.1 3.2.5 3.3 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.3.5 3.4 3.5

Onderwijskundig beleid Huidige situatie Verschillen schooltypen Determinatie in de brugklas Toelating, bevordering en verwijzing De toepassingsgerichte benadering De academische benadering Het gymnasium Leerlingenrapportages Relevante onderwijskundige ontwikkelingen Blended learning Internationalisering Olympiades en andere wedstrijden Bijzondere vakken Verdiepen Leerlingbegeleiding Zorgbeleid

14 14 14 14 14 15 15 16 16 16 16 16 17 17 17 18 18

4 4.1 4.2 4.3 4.4

Personeelsbeleid Algemeen Professionele cultuur Functioneren en Beoordelen Werving en selectie

19 19 19 19 19

5

Kwaliteitszorg

20

Bijlage 1

Instroom per wijk/plaats de afgelopen 6 jaar

21

Bijlage 2

Ontwikkeling instroomgegevens basisscholen

22

Bijlage 3

Ontwikkeling toekomstige leerlingenpopulatie per wijk

23

Bijlage 4

Ontwikkeling bevolking Stratum

24

Bijlage 5

Meerhoven als onderdeel van strijp nader bezien

25



Inleiding Het is juni 2015, open podium op het Van Maerlantlyceum. Het gebouw is hersteld in oude stijl. De lerarenkamer is verhuisd, de Serre in het Van Galenplantsoen is geopend. Eekhoorn Herman woont nog wel op onze binnenplaats. Niet alleen hier maar overal in het gebouw is wifi beschikbaar. Leerlingen werken met tablets en laptops. Boeken zie je niet meer zoveel. Schriften praktisch niet meer. Het wordt een hectische dag, er speelt van alles. Joris, Monique en Suzan doen mee met de internationale wiskunde olympiade. De verwachtingen zijn hoog gespannen. Het zijn zeker zeer begaafde leerlingen, daarnaast hebben ze ook jaren getraind om mee te kunnen doen op dit niveau. Ook zijn vanavond presentaties van onze ateliers en het Plato-project. De participatie van onze havoafdeling is hierbij opvallend te noemen. Ze hebben niet alleen een heel eigen atelier opgezet maar zijn ook in belangrijke mate verantwoordelijk voor de organisatie van deze avond. Excelleren mag weer, ook op de havo. Oud-leerlingen lopen regelmatig binnen op school. Hun studiesucces in het hoger onderwijs ligt boven het landelijk gemiddelde. Waar ze zelf met plezier op terug kijken, is de brede bagage die ze mee hebben gekregen. Juist die bijzondere combinaties tussen techniek, zaakvakken en de kunstzinnige vakken heeft hen creatief gemaakt. Ze kunnen gemakkelijk buiten kaders denken. Met weemoed denken ze terug aan hun lessen drama, filosofie en natuurlijk de muziekavonden. Veel van hen realiseren zich nu pas wat ze toen hebben geleerd. Leerlingen experimenteren, reflecteren en laten duidelijk verantwoordelijkheid voor eigen handelen zien. Onze leerlingen zijn net als de collega’s zelf- en maatschappelijk bewust, creatief, kritisch breed georiënteerd en heerlijk assertief. Ze maken in de goede zin van het woord eigen keuzes en daardoor staan ze stevig in de maatschappij. De toekomst zou er zo uit kunnen zien. Dit vraagt niet alleen iets van onze leerling. Het vraagt vooral ook iets van docenten, ouders en alle andere betrokken. Het is onze opdracht samen vorm en richting te geven, de juiste vragen te stellen en deze jonge mensen uit te dagen. We willen ruimte bieden aan anders zijn. Dit vraagt flexibiliteit, lef, creativiteit en het erkennen van de eigen beperking. En dan kan het zomaar gebeuren dat het Van Maerlantlyceum meer is dan een school: een podium voor talent. Liz Chermin Rector



1

Algemene informatie

1.1

Inleiding

Het schoolplan is voor ons niet alleen een wettelijk vereiste. Het is een richtinggevend document dat de koers van de school voor de planperiode 2012-2016 bepaalt. In het schoolplan staat niet alleen wie we zijn en wat we doen. Het bepaalt in belangrijke mate waar we naar toe gaan. Onze stip aan de horizon. Uitgangspunt van het schoolplan is het wettelijk kader1 en de strategische beleidsagenda van de vereniging Ons Middelbaar Onderwijs (OMO)2. Analoog aan de OMOsystematiek is aan het schoolplan een werkplan gekoppeld. Dit om zorg te dragen voor de voortgang.

1.2

Vereniging Ons Middelbaar Onderwijs, koers 2016

In 2010 heeft OMO haar strategische beleidsagenda geformuleerd. Koers 2016. Koers 2016 vormt het uitgangspunt van ons schoolplan. Een koers die de school van harte onderschrijft. Uit koers 2016: “Leerlingen ‘goed onderwijs’ bieden vanuit onze katholieke identiteit is ons kerndoel. Voor de kwaliteit van ‘goed onderwijs’ is de docent niet de enige, maar wel de meest bepalende (f)actor. We zetten daarom in op het versterken van de beroepsontwikkeling van docenten door introductie van kernwaarden, door verdere ontwikkeling van competenties, het mede-opleiden en het verhogen van de kwalificatiegraad. Het dragen van verantwoordelijkheid hoort bij het beroep van docent. We bevorderen daarom een beroepscultuur die uitgaat van vertrouwen, van samenwerken, het afleggen van verantwoording en waarin mobiliteit als een kans geldt. We bevorderen de ontwikkeling van persoonlijke professionele identiteit. Erkenning komt tot uiting in betere arbeidsvoorwaarden. Positieve verschillen in kwaliteit verdienen waardering. Voor leerlingen en docent streven we naar het behoud van een goede regionale spreiding van goed toegeruste en gezonde scholen op fietsafstand. Een solide bedrijfsvoering borgt de continuïteit van ons onderwijs.” In dit schoolplan staat beschreven hoe de school vorm geeft aan bovenstaande ambitie in relatie tot haar missie, visie en identiteit.

1.3

Waardediamant

In de periode oktober 2010-februari 2011 hebben ouders, leerlingen en medewerkers van het Van Maerlantlyceum in onderlinge samenspraak de kernwaarden van het Van Maerlantlyceum benoemd. Deze hebben vorm gekregen in onderstaande waardediamant3 waarbij de kern van de school haar streven naar kwaliteit is.

1 2 3

Zoals vastgelegd in de Wet Voortgezet Onderwijs, artikel 24 Koers 2016, Ons Middelbaar Onderwijs sinds 1916 Bouwstenen voor beleid, Delianne Hoekstra, april 2011


Professionaliteit ontwikkeling Creativiteit

vertrouwen Kwaliteit

Veiligheid

Betrokkenheid

Verantwoordelijkheid

Ruimte Bovengenoemde waarden vormen de basis van de geformuleerde visie, missie en strategie.


2

2.1.

Schoolprofiel

Algemeen

Het Van Maerlantlyceum ressorteert onder het bevoegd gezag van Ons Middelbaar Onderwijs (OMO). De strategie van OMO is vastgelegd in Koers 20164. Het Van Maerlantlyceum is een school voor havo, atheneum, gymnasium met ongeveer 1200 leerlingen. De school kent een gemeenschappelijke brugperiode van een jaar, met daarnaast een gymnasiumbrugklas. Het is mogelijk vanuit de gemeenschappelijke havo-/vwo brugklas door te stromen naar de tweede klas van het gymnasium. De rendementen zijn hoog op het Van Maerlantlyceum. We kennen hoge slagingspercentages en doorstroompercentages. Op school heerst doorgaans een ambitieuze studiecultuur. Het grootste deel van onze leerlingen komt uit Eindhoven zelf. Met name leerlingen uit de wijken Stratum en Gestel kiezen voor het Van Maerlantlyceum. Ook leerlingen uit Waalre en Veldhoven weten het Van Maerlantlyceum5 goed te vinden. Winst is te halen in de relatief jonge wijk Meerhoven.

2.2

Visie

Op het Van Maerlantlyceum worden alle leerlingen uitgedaagd om het beste uit zichzelf te halen. Betrokken, kwalitatief hoogwaardige docenten verzorgen uitstekend onderwijs in een veilige omgeving. Bijzondere bijvakken en extra-curriculaire activiteiten zorgen voor ruimte voor creativiteit, persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijk bewustzijn. De school kiest hierbij niet voor een heel specifieke certificerende profilering maar voor een brede ontwikkelingsgerichte benadering waar voor elke leerling een eigen podium bestaat. Onze leerlingen varen op hun eigen innerlijk kompas.

2.3

Missie

Het Van Maerlantlyceum staat voor kwaliteit en ruimte voor eigenheid. Op het Van Maerlant waarderen we EigenWijsheid6. Het Van Maerlantlyceum biedt jou een podium!

2.4

Identiteit

De school is van oorsprong een katholieke school. Het katholieke erfgoed, de cultuur, normen en waarden worden beïnvloed door maatschappelijke veranderingen en veranderen als gevolg van confrontaties met een grote verscheidenheid aan wereld- en mensbeelden. Op onze school merken we dat. Onze leerlingen brengen verschillende achtergronden mee naar school. De identiteit van onze school is gegroeid en verandert. Dit houdt in dat ook onze antwoorden op levensbeschouwelijke vragen niet meer dezelfde zijn. De identiteitsproblemen van ieder mens blijven wel hetzelfde: Wie ben ik? Waarom besta ik? Hoe moet ik leven en sterven? Hoever reikt mijn kennis? Wat mag ik doen en wat niet? Wat heb ik met anderen te maken? Wij willen onze leerlingen leren eigen antwoorden te vinden, antwoorden van anderen te begrijpen en met hun vragen te leven. Hiervoor werken wij aan een open cultuur met hart, ruimte en respect voor elkaar. Door op deze wijze met elkaar om te gaan leren we onze leerlingen bewust om te

4 5 6

Koers 2016, Ons Middelbaar Onderwijs, 26-11-2010 Zie hiervoor de bijlages, ontwikkeling leerlinginstroom 2006-2011 EigenWijsheid vraagt om reflectie en het vermogen tot kritisch denken.


gaan met zichzelf en hun omgeving, keuzes te maken en de consequenties daarvan te aanvaarden. Wij willen onze leerlingen leren een verantwoordelijke burger te zijn met oog voor een ander.

2.5

Cultuur

De school streeft naar een professionele cultuur en wil een lerende organisatie zijn. Openheid, respect, ruimte voor anders zijn, gekend en herkend worden zijn hierbij sleutelbegrippen7. Wat wij verwachten van onze leerlingen verwachten wij ook van de medewerkers. We zijn zelf verantwoordelijk en nemen de regie over ons eigen werk en leerproces. We willen een rolmodel zijn voor onze leerlingen. Dit gaat samen met een cultuur van reflectie en feedback. Hierin spelen aanspreken, afspreken, je laten aanspreken en je aan de afspraak houden een belangrijke rol. Leiderschap ligt hierbij laag in de organisatie. Onze communicatie is helder en eenduidig.

2.6

Positionering

Het Van Maerlantlyceum kan getypeerd worden als een eigenwijze school. Het is onze opdracht leerlingen hun eigen weg te leren vinden; te ontdekken waar hun eigen unieke kwaliteiten liggen en ze leren waarderen. Om dit te ontdekken worden veel extra-curriculaire activiteiten georganiseerd waarbij leerlingen het podium krijgen in de meest brede zin van het woord. We kiezen voor een brede oriëntatie waarin kunst en cultuur een belangrijke plek innemen. Deze brede oriëntatie helpt hen in hun verdere leven een eigen koers te varen en de verantwoordelijkheid te dragen voor onze samenleving. Het Van Maerlantlyceum investeert in eigen wijsheid binnen een internationaal perspectief;het aanbieden van certificerende programma’s is hierbij geen doel hooguit een prettige bijkomstigheid. Met andere woorden; we bieden wel een uitgebreid bètaprogramma, maar we worden geen technasium. Onze leerlingen experimenteren met verschillende mogelijkheden. Kunst en cultuur, techniek en andere bètaverdieping gaan hand in hand. We onderzoeken, debatteren en dichten. Leerlingen stellen gedurende hun schooltijd hun eigen portfolio samen. Juist de brede ontwikkeling waar wij voor staan levert, maatschappelijk bewuste burgers die geleerd hebben problemen vanuit verschillende perspectieven te benaderen en zelfbewust autonoom te handelen.

2.7

Strategie

Om bovengenoemde visie en missie inhoudelijk vorm te geven heeft het Van Maerlantlyceum een aantal speerpunten benoemd rondom de volgende thema’s: -

Onderwijs en curriculumontwikkeling; Personeel; Huisvesting; Marketing en Communicatie.

Op basis van bovengenoemde thema’s zijn speerpunten benoemd die nader uitgewerkt zijn in de werkagenda. Deze werkagenda is richtinggevend voor de koers van de planperiode. Onderwijs en curriculumontwikkeling8 Het onderwijs op het Van Maerlantlyceum is goed aan de maat. De examenresultaten zijn goed te noemen9 en de doorstroom is bovengemiddeld. Toch leeft in de school een brede zorg over de havo afdeling. Een zorg die veroorzaakt wordt door de ervaren studiementaliteit, huiswerkattitude en de toename van het aantal zorgleerlingen op de havo. De rendementsgegevens van havo en vwo zijn goed ten opzichte van het landelijk gemiddelde. Wel zichtbaar is dat op Van Maerlantniveau de havo achterblijft bij het vwo. Op de havo bestaan minder keuzemogelijkheden. Extra-curriculaire activiteiten zijn meer gericht op het vwo. Het is onze ambitie de havist bewust gebruik te leren 7 8 9

Conform Bouwstenen voor beleid, Van Maerlantlyceum, april 2011, Delianne Hoekstra. Zie voor een uitgebreide beschrijving van het onderdeel onderwijskundig beleid hoofdstuk 3. Slagingspercentage havo 83% en VWO 95%


maken van zijn kwaliteiten en de havo een gelijkwaardige positie te geven ten opzichte van het vwo. Het Van Maerlantlyceum heeft het grootste aantal gymnasiumkandidaten van de gemeente Eindhoven. Het gymnasium heeft op het Van Maerlantlyceum geen eigenstandige positie. Toch wil de school voor de leerling die deze wens heeft ook gymnasiale vorming in de brugklas mogelijk maken. Dit met behoud van de mogelijkheid in de tweede klas alsnog voor het gymnasium te kiezen. Taal- en rekenonderwijs behoeft extra aandacht in onze samenleving. Actief anticipeert de school op het aangescherpte beleid. De school toetst de leerlingen en biedt middels “Studentplus” extra scholing aan. Ook participeert de school in een pilot rekentoets. De school bezint zich op de wijze hoe ze hierop naar de toekomst toe een meer structurele vorm aan gaat geven. Technische ontwikkelingen maken variatie in het onderwijsaanbod mogelijk. De school zal komende periode werken aan integratie van nieuwe technieken in het onderwijs. Hierdoor ontstaat een vorm van blended learning10 die maatwerk mogelijk maakt en beter aansluit bij de leefwereld van leerlingen en het onderwijsaanbod in het hoger onderwijs. In de planperiode zal het Van Maerlantlyceum zijn elektronische leeromgeving ontwikkelen. Om dit op een goede manier vorm te geven zal het gehele gebouw worden voorzien van een wireless netwerk. In de doorlopende leerlijn wordt portfolio ontwikkeling steeds relevanter. De bezuinigingen in het hoger onderwijs, in combinatie met de lage studierendementen in het hoger onderwijs, zorgen ervoor dat intake-gesprekken en portfolio’s steeds vaker een rol spelen in het toelatingsbeleid van hogescholen en universiteiten. Deze ontwikkeling biedt de breed ontwikkelde Van Maerlantleerling de mogelijkheid zich te profileren en ook hier een podium te claimen. Speerpunten Havo-profilering inclusief verbreden vakkenaanbod; Invoering van het vak Spaans op de havo als onderdeel van de havo-profilering; Ontwikkeling doorlopende leerlijn leerlingbegeleiding met nadruk op de overdracht tussen de onderbouw en de bovenbouw; Gymnasium ontwikkeling onderbouw; Structureel invoeren taal- en rekenbeleid; Ontwikkeling zorgbeleid, ook in het kader van Passend Onderwijs en de regionale indeling; Elektronische leeromgeving; Ontwikkelen individueel leerlingportfolio vanaf het tweede leerjaar binnen de elektronische leeromgeving; Ontwikkeling internationalisering, Elos; Ontwikkeling Olympiadeschool. Personeel De kwaliteit van het onderwijs wordt met name bepaald door de kwaliteit van het personeel. De kwaliteit van de medewerkers en hun functioneren straalt op de leerlingen af. We zijn een rolmodel. Dit vraagt kritische reflectie op ons eigen handelen en functioneren. De invoering van de BIO-monitor11, gekoppeld aan het persoonlijk ontwikkelplan en scholing, speelt hierin een centrale rol. De opvang van nieuwe collega’s en toekomstige collega’s heeft een speciale plek. Daar waar we nu losstaande onderdelen aanbieden voor docenten, heeft de ontwikkeling van een geïntegreerde aanpak voor (nieuwe) (beginnende) collega’s de voorkeur. De aanpak zal in de komende planperiode ontwikkeld worden. Bovengenoemde ontwikkelingen moeten worden geïntegreerd in het te ontwikkelen beleid ten aanzien van functioneren en beoordelen. Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen onderwijzend en onderwijs ondersteunend personeel. Speerpunten Inbedden van cyclus van functioneren en beoordelen in de organisatie inclusief scholingsbeleid; Ontwikkelen geïntegreerde aanpak nieuwe (beginnende) collega’s; Herziening integraal persoonsbeleid.

10 11

Een mix van leren met en zonder technologie zoals verwoord door Oliver & Trigwell (2005), Wikipedia. Gekoppeld aan de eisen zoals gesteld in de wet BIO


Huisvesting Het Van Maerlantlyceum is gehuisvest in een prachtig gebouw. Een gebouw dat past bij de positionering. Een gebouw met een bijzonder en een eigenwijs karakter. Het Van Maerlantlyceum is een rijksmonument. Het is onze ambitie het gebouw in oude staat te herstellen en gelijktijdig geschikt te maken voor modern onderwijs. Dit vraagt een aantal investeringen voor de komende planperiode. Speerpunten Ontwikkelen goede kantinefunctie; Ruimte voor muziek, herzien muzieklokaal; Verbeteren douches bij de gymzaal; Afbreken aangebouwde nieuwbouw en noodlokalen (G) in relatie tot uitbreidingsmogelijkheden elders; Onderhoud lokalen; Aanleggen van een wireless netwerk door het hele gebouw ter facilitering van de ontwikkeling van de elektronische leeromgeving. Marketing en communicatie Het Van Maerlantlyceum heeft een goede naam in Eindhoven, het Van Maerlantlyceum kan gezien worden als een merk. Het is onze taak dit merk met de goede boodschap te laden en op die manier leerlingen te werven die passen bij onze school. Onze boodschap is niet altijd eenduidig en onze communicatie is niet altijd even helder. In de werving heeft het Van Maerlantlyceum de laatste jaren kansen voorbij laten gaan. De goede naam zorgde ervoor dat de leerlingen toch wel bleven komen. Het teruglopen van de leerlingenaantallen heeft ertoe geleid dat in schooljaar 2010-2011 een actieve campagne is opgezet. Het is de bedoeling dat dit wordt voortgezet waarbij specifieke aandacht uitgaat naar de wijken met groeipotentieel 12 binnen ons wervingsgebied.. Uit bijlage 1 blijkt dat de leerlingenaanwas in Stratum en Waalre de laatste jaren significant is teruggelopen. In de komende planperiode zal de leerlingenaanwas in het belangrijkste deel van ons voedingsgebied, Stratum, Gestel en Waalre, licht teruglopen. Een fors groeipotentieel ligt in Meerhoven. De school zal zich bij haar werving hierop moeten richten. Speerpunten Op orde brengen van de communicatiestructuren, communicatieplan; Herzien van de website; Ontwikkelen van marketingplan. Financiën De school streeft naar een evenwichtige onderwijsbegroting. Bovengenoemde speerpunten moeten passen in de begroting. Om alle ambities waar te maken zal de school hierbij op zoek moeten naar externe middelen. Met name voor huisvesting liggen hier kansen. De school maakt op dit moment geen gebruik van sponsoring. De toegenomen financiële krapte maakt dat de school hier wel kansen ziet om haar extracurriculaire activiteiten mee te financieren. Uitgangspunt hierbij is het convenant Scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring. Dit houdt in dat sponsoring alleen kan worden aangegaan als dit: -

12

niet in strijd is met de visie en de missie van de school; in overeenstemming is met de goede smaak en fatsoen; niet leidt tot enige psychische of fysieke schade; noch direct noch indirect leidt tot enige bemoeienis met de inhoud van het onderwijs; niet van dien aard is dat bij het wegvallen van sponsoring de voortgang van het onderwijs in gevaar komt; niet leidt tot koppelverkoop; de verlangde tegenprestatie evenredig is ten opzichte van de sponsoring.

Zie hiervoor bijlage 3, ontwikkeling toekomstige leerlingenpopulatie per wijk


-

ouders en/of leerlingen die zich niet kunnen vinden in de aard van sponsoring of de uiting daarvan met hun klachten over sponsoring terecht kunnen bij de klachtencommissie van de school.


3 3.1

Onderwijskundig beleid Huidige situatie

Het Van Maerlantlyceum is een havo/atheneum/gymnasium school met een gemeenschappelijk brugjaar. Daarbij kent de school ook een aparte gymnasiumbrugklas. Na het brugjaar bepalen docenten op basis van behaalde resultaten welk schooltype het meest geschikt is. Ook worden alle leerlingen getest in de brugklas. Vervolgens doorloopt een leerling de havo- dan wel de vwo-route. Op de verschillende onderwijstypes is op dit moment geen sprake van een expliciet verschil in didactiek en benadering van de leerling.

3.2

Verschillen schooltypen

Een havist heeft andere kwaliteiten dan een vwo’er. De havist is meer toepassingsgericht en hands-on. De havist is meer een beslisser en een doener dan een denker13. Hiermee hangt de grotere interesse in de buitenwereld dan in school samen. De havoleerling is hierbij zeer gevoelig voor groepsbinding. Havisten missen doorgaans vaardigheden om te reflecteren, te plannen en zelfstandig te werken. Dit terwijl de weg naar het eindexamen korter is dan de weg van de vwo’er. De vwo’er is meer een abstract denker. De vwo’er kan vanuit abstracte modellen naar antwoorden redeneren. De stap naar operationalisatie en toepassingsgerichtheid is voor een vwo’er vaak weer moeilijker. Een vwo’er neemt doorgaans een meer autonome positie in en is vaak meer kennisgericht. Een VO-school staat niet op zichzelf maar vormt een onderdeel van de onderwijsketen waarbij havo voorbereidend is op hoger beroepsonderwijs en vwo op wetenschappelijk onderwijs. Hierbij heeft de school dus direct een verantwoordelijkheid voor de te ontwikkelen leerstrategieën die noodzakelijk zijn voor een succesvolle doorstroom naar het hoger onderwijs. Om het onderwijsrendement van beide schooltypen te verhogen, is een eigenstandige benadering van de verschillende schooltypen gewenst. Om die reden heeft het Van Maerlantlyceum besloten voor het vwo te kiezen voor de academische benadering en op de havo voor de toepassingsgerichte benadering. 3.2.1

Determinatie in de brugklas

Op dit moment wordt bij het bepalen van het meest gewenste schooltype enkel gekeken naar het eindresultaat van de leerling. Dit leidt niet altijd tot het meest gewenste resultaat. De afdeling onderbouw onderzoekt in schooljaar 2011-2012 of het mogelijk is een meer op kernkwaliteiten toegespitste determinatie te ontwikkelen. Dit houdt in dat specifieke onderdelen in de toetsing benoemd worden als zijnde academisch en toepassingsgericht. Daarnaast onderzoekt de afdeling in hoeverre afrondingseffecten ongewenste gevolgen hebben voor de determinatie. Effectief moet dit leiden tot een nieuw overgangsbeleid. Dit beleid zal op zijn vroegst in schooljaar 2012-2013 ingevoerd worden. 3.2.2

Toelating, bevordering en verwijzing

Het toelatingsbeleid van het Van Maerlantlyceum staat niet op zichzelf. Het toelatingsbeleid is in overleg met de Eindhovense OMO-scholen geformuleerd. Gemeenschappelijke kennis en ervaring worden hier gebundeld om de juiste leerling op de juiste plek te krijgen. Ook kennen deze scholen een onderling verwijzingsbeleid dat doorstroom bevorderd en vertraging zoveel mogelijk voorkomt. Regelingen rondom toelating, bevordering en verwijzing zijn vermeld in de schoolgids.

13

Bovenbouw havo problematiek, J. Klomp en S. Thielen, Ruud de Moor Centrum, OUNL in samenwerking met Orion, maart 2010.


Daarnaast participeert de school actief in het Eindhovense scholennetwerk om vroegtijdig schoolverlaten te voorkomen. Dit is vertaald in een samenwerkingsovereenkomst met ROC Eindhoven. 3.2.3

De toepassingsgerichte benadering

In uiteenlopende onderzoeken14 wordt het gedrag van de havoleerling als volgt gekenmerkt: Leerlingen zijn over het algemeen intelligent, creatief, actief en sociaal; Leerlingen hebben meer interesse in de buitenwereld dan in school; De veranderende houding van (veel) leerlingen (buitenschoolse activiteiten worden nog belangrijker voor leerlingen; de school raakt op de achtergrond); Leerlingen beschouwen school als saai en zien niet echt een doel om voor te werken; Leerlingen zijn slecht gemotiveerd, kiezen de gemakkelijkste weg, doen alles op het laatste moment en zien nauwelijks verband tussen hun werkzaamheden en het latere eindexamen en een eventuele vervolgopleiding; De motivatie van leerlingen is gericht op minimale prestaties en op praktisch nut; Leerlingen beschikken over onvoldoende planningsvaardigheden en vertonen uitstelgedrag; Leerlingen hebben moeite met zelfstandig werken en een korte concentratieboog; Leerlingen hebben moeite om te reflecteren; Leerlingen hebben onvoldoende zicht op de inhoud van de vakken in de bovenbouw; De leerlingen vormen een heterogene groep: door instroom vanuit havo 3, het vmbo en het vwo zijn er niveauverschillen Leerlingen zijn gevoelig voor groepswerking en hebben veel activiteiten naast school(werk). De leerlingen zelf bevestigen het beeld dat ze weinig gemotiveerd zijn, zich slechts korte tijd kunnen concentreren en last hebben van uitstelgedrag. Ze beschouwen school als saai en geven aan dat ze in havo-4 geen concreet doel hebben om voor te werken. Dit gedrag vraagt een andere benadering van de docent. De docent zal meer los moeten komen van het vak. Een leerlinggerichte benadering in plaats van een vakgerichte benadering is gewenst waarbij de nadruk niet direct op de kennisverwerving maar de toepassing ervan ligt. Dit houdt in dat meer toepassingsgerichte werkvormen nadrukkelijker een plek krijgen in het onderwijs. Hierbij kan ook gedacht worden aan vakoverstijgende projecten. Daarbij valt winst te halen door op de havo meer gebruik te maken van de groepsbinding. Daarnaast is op de havo meer aandacht voor de begeleiding naar zelfstandig werken en plannen en organiseren gewenst en noodzakelijk. Bovengenoemde ontwikkeling vindt plaats in een omgeving zoals die voor de leerling bekend is. Daar waar in het dagelijks leven de digitale en de fysieke wereld steeds meer vermengen, zal dit ook in de schoolomgeving het geval zijn. Hierbij kiest de school voor een vorm van blended learning waarbij de elektronische leeromgeving de fysieke leeromgeving ondersteunt15. Om deze ontwikkeling mogelijk te maken, zal de school een aantal trekkers voor de havo-didactiek benoemen. Deze zogenoemde trekkers ontwikkelen zich tot didactisch experts op het gebied van havo-onderwijs. De kennis die door deze groep wordt opgedaan, wordt gedeeld met de overige docenten die onderwijs op de havo verzorgen; bijvoorbeeld op speciaal voor dit thema in te richten studiedagen. Deze havo-ambitie is inmiddels verwoord in de notitie “Havist met trots” waarin de herprofilering van de havo en de werkwijze daarbij verwoord staan. 3.2.4

De academische benadering

De doorsnee vwo’er heeft een serieuze werkhouding, goede concentratie en een brede interesse. De leerling is kennisgericht en in staat abstracte modellen te begrijpen en verklaren vanuit het geheel in plaats van stap voor stap een model op te bouwen. De gemiddelde vwo’er kan goed plannen en organiseren, is zelfverantwoordelijk en reflecteert op eigen handelen. Groepsbinding is minder belangrijk, de vwo’er handelt autonomer en is veelal minder toepassingsgericht. 14 15

Jolles (2007), Vermaas et al. (2007), Michels (2006) Zie hiervoor ook par. 3.3.1 Waar de ontwikkeling van de elektronische leeromgeving beschreven staat.


Dit vraagt om een vakgerichte, onderzoekend reflectieve benadering van de leerling. Een vwo leerling wil graag inhoudelijk uitgedaagd worden en debatteren. De op het vwo aanwezige ambitieuze prestatiegerichte studiecultuur past bij de ambities van de universiteiten die het studiesucces in de bachelorfase tot een van de prioriteiten hebben gemaakt. Het is de ambitie van de school de reeds bestaande cultuur te behouden en waar mogelijk te versterken. Het Plato-project, de diverse ateliers, de actieve participatie in debatwedstrijden en de ambitie olympiadeschool te worden zijn hierbij cultuurdragende elementen. 3.2.4.1

Het gymnasium

Met ingang van studiejaar 2011-2012 is de school gestart met een gymnasiumbrugklas. Deze klas is opgezet met als doel de meerbegaafde leerlingen een programma te bieden dat extra uitdaging biedt en leerlingen inspireert tot een kritische creatieve houding. Het programma is op een dusdanige manier ingericht dat iedereen kan instromen in gymnasium twee zonder achterstand. 3.2.5

Leerlingenrapportages

Leerlingen, ouders/verzorgers en docenten vormen samen de gouden driehoek als het om het succes van de leerling gaat. De school maakt gebruik van Magister als leerlingvolgsysteem. Het is van belang dat iedereen vanuit zijn /haar rol over dezelfde juiste informatie beschikt. Om ouders hun rol te kunnen laten spelen heeft het Van Maerlantlyceum besloten om resultaten direct zichtbaar te maken voor alle partijen. Ouders/verzorgers en leerlingen kunnen zichzelf, via Magister, just in time, inzicht verschaffen in de resultaten van hun kind. Daarnaast ontvangt iedere leerling vier maal per jaar een rapportage.

3.3 Relevante onderwijskundige ontwikkelingen 3.3.1

Blended learning

De fysieke en digitale leefwereld van onze leerling zijn steeds verder geïntegreerd. Mobieltjes zijn volledig uitgeruste computers die just-in-time kennis leveren waar gevraagd. De hele digitale ontwikkeling vraagt een herbezinning van het onderwijs. Daar waar in het hoger onderwijs consequent integraal gebruik gemaakt wordt van alle digitale mogelijkheden, onder andere in een elektronische leeromgeving, worstelt het voortgezet onderwijs nog met het vraagstuk of het de mogelijkheden überhaupt wel toestaat. De vraag of het gebruik wenselijk is, is geen reële vraag. Het vraagstuk is veeleer: op welke wijze heeft e-learning toegevoegde waarde en hoe kunnen we onze leerling op kritische wijze om leren gaan met de risico’s en beperkingen. Uitgangspunt hierbij is dat digitaal onderwijs fysiek onderwijs niet kan vervangen maar enkel ondersteunen. Deze vorm van onderwijs wordt ook wel blended learning16 genoemd. Blended learning maakt differentiatie en omgaan met verschillen gemakkelijker. Door meer gebruik te maken van de mogelijkheden die ICT ons biedt, is het mogelijk beter aan te sluiten bij de verschillen in leerstijlen zoals die bestaan in het onderwijs. In de planperiode zal het Van Maerlantlyceum zijn elektronische leeromgeving ontwikkelen. Middels de weg van experimenten zal op sectieniveau hieraan vorm gegeven worden waarbij het overzicht bij de elo-coördinator komt te liggen. Om dit op een goede manier vorm te geven zal het gehele gebouw voorzien worden van een wireless netwerk. 3.3.2

Internationalisering

Onze omgeving wordt steeds internationaler. Onze leerlingen zullen later voor een groot deel werkzaam zijn in een internationale context. Het erkennen van cultuurverschillen en hiermee 16

Een mix van leren met en zonder technologie zoals verwoord door Oliver & Trigwell (2005), Wikipedia.


omgaan wordt steeds belangrijker. Internationalisering levert een belangrijke bijdrage aan de brede ontwikkeling van onze leerlingen. Om die reden heeft onze school zich de ambitie gesteld elos-school17 te worden. Het aanbieden van het Cambridgeprogramma vormt hier een onderdeel van. Het is niet onze intentie om iedere leerling deze internationale route te laten doorlopen. Ook hier geldt dat iedere leerling zijn eigen podium kiest. Wel zal iedere leerling uitgedaagd worden om in internationale context onderwijs te volgen. Internationalisering kan een onderdeel zijn van een portfolio. 3.3.3

Olympiades en andere wedstrijden

Het Van Maerlantlyceum participeert jaarlijks in verschillende Olympiades, scholierenwedstrijden op bepaalde vakgebieden. De school heeft afgelopen periode aangetoond daarin succesvol te zijn evenals ze succesvol is bij debatwedstrijden. Het wedstrijdelement en de ambitie die hieruit spreken, passen bij het profiel van de school. De school heeft de ambitie om komende periode olympiadeschool te worden. Ze spreekt hiermee de ambitie uit olympiades te willen inbedden in het leerplan van de school. Alle leerlingen, zowel havo als vwo, zullen gedurende hun schoolperiode tenminste een keer participeren in een olympiade. Ook voor olympiades geldt dat leerlingen dit op kunnen nemen in hun portfolio. 3.3.4

Bijzondere vakken

De school kiest heel expliciet voor een breed profiel. We zien het als onze opdracht om leerlingen kritisch te leren denken en ze te vormen tot ontwikkelde begripvolle burgers. Uit onderzoek blijkt dat met name de kunstvakken verbeeldingskracht en de emotionele kracht van kinderen versterken. Ze leren daardoor beter zichzelf en ook andere begrijpen. Het maken van bijzondere combinaties levert daarnaast innovatiekracht. Om die reden biedt het Van Maerlantlyceum een breed palet aan kunstzinnige vakken en talen18 en hebben deze een expliciete plek in ons curriculum. Hetzelfde geldt voor het vak filosofie dat een meer expliciete benadering van kritisch denken en reflectie in zich heeft. Omdat de havo in dit opzicht minder keuzemogelijkheden heeft, wil de school het havo-pakket uitbreiden met Spaans. Dit omdat Spaans ook in de doorlopende leerlijn van vmbo naar hbo een steeds dominantere rol speelt. 3.3.5

Verdiepen

Onze school heeft veel leerlingen met bijzondere talenten. Om leerlingen de kans te bieden te excelleren biedt de school een aantal ateliers en een Plato-project aan. In ateliers worden rondom een aantal thema’s extra lessen aangeboden. De ateliers bieden voor havo en vwo leerlingen een podium waarop ze kunnen schitteren. Ateliers die zo mogelijk aangeboden kunnen worden door de school: Bèta-atelier, Atelier Drama, Muziekatelier, Tekenatelier, Dansatelier. Het vaststellen van het atelieraanbod vindt plaats op basis van de vraag en kan jaarlijks verschillen. Voor intellectueel getalenteerde leerlingen bestaat het Plato-project. Omdat deze leerlingen met minder lestijd hun werk aan kunnen bestaat voor hen de mogelijkheid zich te verdiepen en te excelleren op onderwerpen waar hun passie ligt. Leerlingen maken zich hiermee niet alleen andere stof eigen. Ze leren daarnaast bewust hun eigen leerproces te organiseren. Bewust werken leerlingen aan hun portfolio. Ze leren zich te onderscheiden. Ateliers en het Platoproject worden feestelijk afgesloten met een open podium. Talent mag schitteren.

17

Elos, Europese leeromgeving op school, is een internationale leerroute voor scholen in het Nederlands voorgezet onderwijs die tot doel heeft leerlingen optimaal voor te bereiden op een internationaal georiënteerde toekomst, Europees platform, 2010 18

tekenen, handvaardigheid, muziek, culturele en kunstzinnige vorming, drama


3.4

Leerlingbegeleiding

Het Van Maerlantlyceum is erop gericht het beste uit de leerling te halen. Leerlingbegeleiding vormt hierbij een belangrijke sleutel. De leerlingbegeleiding is niet alleen gericht op het versterken van het zelfstandig leren en de ontwikkeling van de eigen verantwoordelijkheid. We willen leerlingen uitdagen hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen. Om meer grip te krijgen op de mogelijkheden van de leerling worden alle leerlingen getest in de brugklas. Ook het bevorderen van het sociaal pedagogisch klimaat en ondersteuning bij bijzondere thuissituaties spelen hierbij een belangrijke rol. De mentor vormt de spin in het begeleidingsweb. Ondersteund door de afdeling en de orthopedagoog worden leerlingen gefaciliteerd. De regie voor de leerlingbegeleiding ligt bij de afdelingen. De scharnierpunten van de leerlingbegeleiding tussen de afdelingen, bovenbouw en onderbouw behoeven in de planperiode extra aandacht.

3.5

Zorgbeleid

Het zorgbeleid van het Van Maerlantlyceum is ten tijde van het schrijven van het schoolplan in ontwikkeling. Daarnaast moeten gesprekken met betrekking tot invoering van Passend Onderwijs in de regio van het Van Maerlantlyceum nog worden gevoerd. Kern van het zorgbeleid is dat naast het regionaal af te spreken basispakket extra faciliteiten worden geboden voor hoogbegaafde leerlingen en voor leerlingen met beperkte leer- en/of gedragsstoornissen. Het Van Maerlantlyceum is geen zorgschool, maar kiest voor een regionaal passend zorgprofiel.


4 Personeelsbeleid 4.1

Algemeen

In een onderwijsorganisatie staat leren centraal. Leren doe je van en met elkaar. Leren vraagt kritisch vermogen en reflectie op het leerproces. Wij kunnen onze leerlingen pas iets leren als wij zelf over lerend vermogen beschikken. Op onze school is er niet alleen voor iedere leerling een podium, er is voor iedereen een podium. Wij willen een lerende organisatie zijn waarbinnen leerlingen en medewerkers kunnen excelleren.

4.2

Professionele cultuur

In een schoolorganisatie met een professionele cultuur werken alle individuen in de organisatie optimaal samen aan het realiseren van de doelen van de organisatie, het verbeteren van de kwaliteit en doorvoeren van vernieuwingen. Ieder individu neemt daarbij de verantwoordelijkheid voor zijn of haar eigen functioneren, maar ook voor de organisatie als geheel. In een professionele cultuur is sprake van focus en vertrouwen. In een professionele organisatie is een medewerker kritisch op zijn/haar functioneren. Reflectie en feedback geven en ontvangen liggen hieraan ten grondslag. Er wordt gestuurd op resultaat. Medewerkers nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen werk en professionele ontwikkeling. Zij laten "persoonlijk leiderschap" zien in hun stijl van werken. Iedere medewerker is regisseur van zijn eigen leerproces. Er is niet alleen sprake van verticale sturing ook horizontale sturing is van belang.

4.3

Functioneren en Beoordelen

Uitgaande van de professionele lerende organisatie zal de cyclus van functioneren en beoordelen opnieuw worden ingericht. Hieraan liggen de OMO-richtlijnen voor functioneren en beoordelen ten grondslag. Implementatie van de BIO-monitor voor functioneringsgesprekken maakt deel uit van deze cyclus.

4.4

Werving en selectie

Als school willen wij zo veel mogelijk afspiegeling van onze samenleving zijn. Om die reden streven wij naar een evenwichtige verhouding tussen mannen en vrouwen en bij gelijke geschiktheid naar het vergroten van het aantal allochtone medewerkers in onze organisatie.


5 Kwaliteitszorg Het streven naar kwalitatief hoogwaardig onderwijs zit in de genen van het Van Maerlantlyceum. Niet voor niets staat de term kwaliteit centraal in de waardediamant zoals geformuleerd door leerlingen, ouders en medewerkers19. Evaluaties, enquêtes en andere metingen vinden regelmatig plaats. Wat ontbreekt, is een samenhangend geheel van kwaliteitszorg. Meer doelgericht en samenhangend werken aan kwaliteit leidt tot synergie en een betere verdeling van de middelen. Kortom een goed werkend systeem van kwaliteitszorg leidt tot een verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Om tot een samenhangend systeem van kwaliteitszorg te komen heeft het Van Maerlantlyceum een kwaliteitsplan20 ontwikkeld met daaraan gekoppeld een kwaliteitsagenda. De uitvoering van de kwaliteitsagenda vindt plaats onder regie van de kwaliteitscoördinator in opdracht van de directie. Evaluatie van het schoolplan en het bijhorende actieplan vormt hier een onderdeel van.

19 20

Bouwstenen voor beleid, Delianne Hoekstra, mei 2011 Kwaliteit voor onze toekomst, Liz Chermin, november 2011


Bijlage 1

Instroom per wijk/plaats de afgelopen 6 jaar

80 70 60 2006-2007

50

2007-2008 2008-2009

40

2009-2010 30

2010-2011 2011-2012

20 10 0 stratum

gestel

waalre

veldhoven

strijp

centrum

woensel

Bron magister


meerhoven

tongelre

deurne

Bijlage 2

Ontwikkeling instroomgegevens basisscholen

35

30

25

20

2006-2007 2007-2008

15

2008-2009 2009-2010 2010-2011

10

2011-2012

5

0

Bron Magister, scholen die doorgaans >3 leerlingen leveren 22 Schoolplan Van Maerlantlyceum 25 januari 2012

Bijlage 3

Ontwikkeling toekomstige leerlingenpopulatie per wijk

Centrum 100 80 60 40 20 0

tongelre

Centrum

1020 1000 980 960 940 920

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

tongelre 2005

2006

5-9 jarigen

2007

1600 1500 Stratum

1300

2011

5600 5500 5400 5300 5200 5100

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Woensel 2005

2006

5-9 jarigen

2007

2008

2009

2010

2011

5-9 jarigen

Strijp

Gestel

Strijp

1.320 1.300 1.280 1.260 1.240

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Gestel 2005

5-9 jarigen

2006

2007

2008 5-9 jarigen


2010

Woensel

1700

2000 1500 1000 500 0

2009

5-9 jarigen

Stratum

1400

2008

2009

2010

2011

Bijlage 4

Ontwikkeling bevolking Stratum

250

200

150

5-9 jarigen 2005 5-9 jarigen 2006 5-9 jarigen 2007 5-9 jarigen 2008

100

5-9 jarigen 2009 5-9 jarigen 2010 5-9 jarigen 2011 50

0

Bron: http://eindhoven.buurtmonitor.nl/


Bijlage 5

Meerhoven als onderdeel van strijp nader bezien

Grasrijk 500 400 300 200 100 0

Zandrijk 300 200 Grasrijk

100

Zandrijk

0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

5-9 jarigen

5-9 jarigen

Waterrijk 80 60 40 20 0

Waterrijk 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 5-9 jarigen

Bron:

http://eindhoven.buurtmonitor.nl/


Schoolplan Van Maerlantlyceum Koers 2016

Recommend Documents