Schoolplan 2014– 2018 Basis- en Voortgezet Onderwijs Stichting ‘Het Nest’ Nederlandse Taal- en Cultuur Kigali, Rwanda
NTC PO BRIN: 28PY NTC VO BRIN: 30XL
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
Kigali, september 2014
1
INHOUDSOPGAVE 1. DE FUNCTIE VAN HET SCHOOLPLAN VAN “Het Nest” TE KIGALI 1.1. Doelen en functies van het schoolplan 1.2. Totstandkoming en status van het schoolplan 1.3. Gerelateerde documenten en bronnen 2. CONTEXT, MISSIE EN VISIE: DE BESTAANSREDEN VAN DE SCHOOL 2.1. Schoolorganigram 2.2. Sterkte- & en zwakteanalyse van onze school 2.3. Achtergronden / Uitgangspunten 2.4. Missie / Visie 2.5. Doelstellingen en activiteiten 2.6. Evaluatie vorig schoolplan
Pag. 4 4 4 4 5 5 6 6 7 8 9
3. HET ONDERWIJS 3.1 Het primair onderwijs 3.1.1 Onderwijskundige doelen voor richting 1, 2 en 3 3.1.2 Omgaan met verschillen en klassenmanagement 3.1.3 Inzet van ICT 3.1.4 Onderwijstijd 3.1.5 Huiswerk 3.1.6 Onderwijskundig beleid voor het leerproces primair onderwijs 3.1.7 Woordenschatonderwijs 3.1.8 Cultuuronderwijs 3.1.9 Volgen van de ontwikkeling 3.2 Het voortgezet onderwijs 3.2.1 Onderwijskundige doelen 3.2.2 Leerstofaanbod 3.2.3 Lestijd 3.2.4 Het volgen van de ontwikkeling 3.2.5 Oudercontacten
10 10 10 11 12 12 13 14 19 20 21 24 24 25 26 26 27
4. SCHOOLORGANISATIE EN ONDERSTEUNENDE PROCESSEN 4.1 Juridische organisatie 4.2 Bestuurlijke organisatie 4.3 Financieel beleid 4.4 Aannamebeleid 4.5 Huisvesting 4.6 Personeelsbeleid 4.7 Veiligheidsbeleid 4.8. Klachtenregeling 4.9. Contacten 4.9.1. Contact met ouders 4.9.2. Externe contacten
28 28 28 28 30 31 31 31 32 33 33 33
5. INTEGRALE ZORG VOOR KWALITEIT
34
6. SAMENVATTENDE BELEIDSVOORNEMENS VOOR DE KOMENDE 4 JAAR
39
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
2
Annex 1. Annex 2. Annex 3. Annex 4. Annex 5. Annex 6. Annex 7.
Formulier “Vaststelling van schoolplan” Bestuurskalender Bestuursreglement NTC Kigali Beleidsvoornemens verbeterpunten 2010-2014 evaluatie Beleidsdocument Interne Communicatie Veiligheidsbeleid Externe kwaliteitsaudit 2014
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
Pag. 42 44 45 50 56 58 64
3
1. DE FUNCTIE VAN HET SCHOOLPLAN VAN “Het Nest” TE KIGALI 1.1. Doelen en functies van het schoolplan Dit schoolplan is beleidsdocument van “het Nest”, de Nederlandse Taal en Cultuurschool te Kigali Rwanda. Dit schoolplan loopt voor de periode van september 2014 tot september 2018. Het beleid opgesteld in dit schoolplan heeft betrekking op de volgende onderdelen: • Onderwijskundig • Personeel • Kwaliteitszorg (bewaking en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs) • Andere terreinen (aanname, bestuur, financiën, veiligheid, etc.) Dit document vormt de basis voor planmatige schoolontwikkelingen en dient als uitgangspunt voor de planning van de beleidsvoornemens per schooljaar.
1.2. Totstandkoming en status van het schoolplan Het schoolplan 2010-2014 geldt als basis voor dit huidige schoolplan. Het schoolplan is opgesteld door het zittende bestuur en de directie van de school, hierbij gebruikmakend van de thans (in 2014) geldende beleidsdocumenten van NTC „Het Nest”. Voorbeelden van de nu geldende beleidsdocumenten zijn het kwaliteitsbeleid, het veiligheidsbeleid en het bestuursreglement. Het schoolplan is in de oudervergadering van 5 september 2014 voorgelegd aan de ouders voor commentaar, waarna, met inachtneming van dit commentaar, het bestuur het schoolplan 2014-2018 officieel heeft vastgesteld. Door middel van deze procedure kan gesteld worden dat het schoolplan breed gedragen wordt: door de ouders, de directie en het onderwijsteam (zie formulieren “instemming” en “vaststelling” in Annex 1a en b).
1.3. Gerelateerde documenten en bronnen Het schoolplan en de schoolgids zijn gedocumenteerde middelen binnen het kwaliteitszorgsysteem van de school. Gebaseerd op het schoolplan verschijnt er aan het begin van het schooljaar een schoolgids met de specifieke en gedetailleerde aandachtspunten van het komende schooljaar. De schoolgids voor het schooljaar 2014-2015 is gebaseerd op het schoolplan 2014-2018. Elke twee jaar, in januari/februari doet het bestuur in samenspraak met de schooldirectie een zelfevaluatie (zie bestuurskalender, Annex 2). Verbeterpunten daaruit worden in de schoolgids van het volgend schooljaar opgenomen als aandachtspunten. Grote veranderingen en aandachtspunten voor de langere termijn worden tevens toegevoegd aan het verbeterplan en opgenomen in een annex van het schoolplan. Aan het eind van het jaar geven de ouders tijdens de eindejaarsouder vergadering hun oordeel over de school. Tweejaarlijks wordt een tevredenheidsenquête afgenomen bij de ouders en de leerlingen. Aandachtspunten hieruit worden in het verbeterplan opgenomen.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
4
2. CONTEXT, MISSIE EN VISIE: DE BESTAANSREDEN VAN DE SCHOOL 2.1. Schoolorganigram
-
Oudervergadering: Alle ouders van leerlingen
Vertrouwenspersoon Schoolbestuur: -
Voorzitter Secretaris Penningmeester Leden (minimaal 2) Vertegenwoordiging Belgische Ambassade Vertegenwoordiging Nederlandse Ambassade Kascontrole commissie
-
Schooldirectie: Directeur / Leerkracht
-
Onderwijsteam: Directeur / leerkracht Leerkracht(en) Klassenassistent (en)
De NTC Kigali is een school georganiseerd door de ouders die minimaal twee keer per jaar bijeenkomen in de oudervergadering. De aanstelling van bestuursleden wordt officieel bekrachtigd door de oudervergadering. Het bestuur is een beleidsbepalend bestuur (zie bestuursreglement Annex 3). Beleidsuitvoering is gemandateerd aan de directeur/leerkracht en is tevens daardoor de directe verantwoordelijke van de leerkracht(en) en klassenassistent(en). Tijdens de eerste ouderavond van het schooljaar worden een vertrouwenspersoon en een kascommissie (twee leden) aangesteld. Zij hebben een adviserende functie naar bestuur en directie. “Het Nest” is zo klein dat er naast de oudervergadering geen ouderraad is aangesteld.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
5
2.2. Sterkte- & en zwakteanalyse van onze school Het Nest is in mei 2012 bezocht door de Nederlandse Onderwijs inspectie. Daarbij is onze school, na eerder in maart 2010 als zwak beoordeeld te zijn, thans op een voldoende niveau beoordeeld en is ons een basistoezichtmodel toegekend. Het rapport van dit inspectiebezoek vindt u op http://tkrtp.owinsp.nl/schoolwijzer (sector: basisschool buitenland, schoolnaam: Het Nest, plaats: Kigali). Gedurende de periode van dit schoolplan wordt er verder gewerkt aan de verbetering van de school door middel van de deskundigheid van de directeur en het onderwijsteam en het toepassen in de praktijk van de opgestelde beleidslijnen. Een belangrijk aandachtspunt hierbij zal zijn om de continuïteit van de school zowel financieel als onderwijstechnisch te waarborgen (zie ook Hfdst 5. Kwaliteitszorg).
2.3. Achtergronden / Uitgangspunten De NTC school “Het Nest” is opgericht in juli 2004 en geregistreerd als Stichting NTC Kigali bij de Kamer van Koophandel in Nederland. Sinds oprichting is “Het Nest” aangesloten bij de Stichting Nederlands Onderwijs in het Buitenland (SNOB). Reden van oprichting was de behoefte aan Nederlands taalonderwijs op niveau voor de Nederlandstalige kinderen met de Nederlandse of Belgische nationaliteit in Kigali. In Kigali waren op dat moment alleen Franstalige (Belgische en Franse school) en Engelstalige (lokale scholen) dagscholen aanwezig. De Nederlandstalige leerlingen aan deze Franstalige Belgische school in Kigali hadden de keuze tussen Engels of Nederlands als tweede taal. Besloten werd NTC-onderwijs te gegeven, geïntegreerd in het dagprogramma van de Belgische school (EBK Ecole Belge de Kigali). Ten tijde van de oprichting van “Het Nest” waren er geen Nederlandstalige leerlingen die onderwijs volgden aan andere scholen dan de EBK. Deze situatie veranderde en in 2008 werd voor het eerst aan een groep kinderen uit het Engelstalig dagonderwijs lesgegeven buiten de schooltijden van de EBK, maar op de EBK locatie. Sinds 2009, wordt er ook op de locatie van een Engelstalige dagschool (International School of Kigali, opgericht in 2009) naschools lesgegeven. Sinds september 2010 wordt ook aan de EBK de Nederlandse les door “Het Nest” naschools gegeven, dit wil zeggen niet meer geïntegreerd in het lesprogramma. Op beide locaties zijn de lessen nu dus naschools. Het is nog niet mogelijk de leerlingen van groep 3-8 en het VO van de verschillende dagscholen samen te brengen door de te grote verschillen in schooltijden. De kleuters van de verschillende dagscholen krijgen wel gezamenlijk les. Eerst op de EBK, maar sinds oktober 2009 op de ISK. Een andere verandering die in september 2010 is ingevoerd is dat de leerlingen nog maar één keer per week les hebben en wel 3 uur achter elkaar voor groep 3-8 en het VO en 2.5 uur voor de groepen 1-2. Op het ogenblik hebben we leerlingen van de Franse school, Earth School, ISKR en EBK. “Het Nest” is een NTC-school met zowel een Nederlandse als Vlaams/Belgische identiteit en daar wordt, vanaf de oprichting, voornamelijk in het bestuur (vertegenwoordiging van beide ambassades en streven naar gelijke verdeling van de bestuursleden over de Nederlandse en Belgische nationaliteit) en in de cultuurlessen inhoud aan gegeven. Het leerlingaantal schommelt tussen de 30 en 40 leerlingen per jaar, verdeeld over de acht groepen PO en het VO. De meeste leerlingen volgen twee tot driejaar NTC-onderwijs aan “Het Nest”, voordat ze terugkeren naar Nederland/België of vertrekken naar een ander land. De school wordt geleid door een gediplomeerde (PABO diploma), voltijds directeur/leerkracht. Hij neemt het merendeel van de lessen op zich. Sinds de instroom van leerlingen van andere dagscholen is de inzet van een tweede leerkracht en eventueel klassenassistent(en) noodzakelijk. “Het Nest” kent een aantal uitgangspunten, die in hoge mate onze identiteit bepalen: Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
6
✓ eerbiediging van iedere geloofsovertuiging of levensbeschouwing; ✓ gelijkwaardigheid van alle leerlingen; ✓ geen discriminatie of uiting van racisme.
Om de aansluiting met Nederland/België en het Nederlands/Vlaams onderwijs zo goed mogelijk te laten verlopen, maakt naast de Nederlandse taal ook de Nederlandse en de Vlaamse cultuur deel uit van het onderwijsaanbod.
2.4. Missie / Visie Waar staan wij voor? – Onze Missie De missie van “Het Nest” is om de Nederlandse taal en cultuur een plaats te geven binnen de totale opvoeding van het kind. Waar staan wij voor? – Onze Visie ✓ “Het Nest” biedt een veilige, uitdagende en zorgzame leeromgeving. Wij streven ernaar dat
we door onze zorg en individuele aandacht het beste uit de leerlingen halen. ✓ “Het Nest” stelt zich ten doel Nederlandse taal- en cultuurlessen voor de in Kigali wonende
Nederlandstalige kinderen met de Nederlandse of Belgische nationaliteit te verzorgen. ✓ Daarbij probeert ‘Het Nest” een zo groot mogelijke groep kinderen te bereiken door
redelijkerwijs rekening te houden met achtergrond, niveau, leeftijd, mogelijkheden en tijd van de leerlingen. ✓ Onze school is een zogenaamde Nederlandse Taal- en Cultuurschool en probeert zoveel
mogelijk aan te sluiten bij Nederlands taalonderwijs. We richten ons op het toewerken naar de kerndoelen zoals deze geformuleerd zijn voor de deelvaardigheden van de Nederlandse taal in Nederland. NTC “Net Nest” is een school die de kinderen een stevige basis Nederlandse taal en cultuur wil meegeven voor de toekomst. Zowel cognitief (basiskennis) als sociaal-emotioneel. We willen een sfeer creëren van saamhorigheid en betrokkenheid waarbinnen kinderen zich kunnen ontwikkelen tot zelfstandige mensen. De Nederlandse school vervult in onze ogen een unieke functie. Het brengt Nederlands sprekende kinderen die in Kigali wonen bij elkaar. Het wekelijkse contact met de leerkrachten en klasgenoten bevordert de natuurlijke ontwikkeling van het Nederlands buiten gezinsverband. Betrokkenheid van de ouders bij NTC-onderwijs is van belang voor het succes van de school. Hier wordt dan ook veel aandacht aan besteed. Buiten het vaste programma is er plaats ingeruimd voor sociale en culturele activiteiten die bijdragen aan het ontwikkelen van een prettige sfeer waarin kinderen zich veilig voelen en waarbij aandacht wordt besteed aan de Belgische en Nederlandse cultuur. Zo wordt elk jaar een aantal feestdagen gevierd waaronder in ieder geval Sinterklaas en Koninginnedag. Ook worden er regelmatig Nederlandse culturele activiteiten gehouden. De filmavond die in het verleden regelmatig gehouden werd wordt nu alleen nog maar tijdens de ouderavond gehouden, dit om er voor te zorgen dat de kinderen onderdak hebben tijdens de oudervergadering maar ook om de gemeenschapszin te bevorderen.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
7
2.5. Doelstellingen en activiteiten Onze doelstellingen voor de komende vier jaar: Onderwijskwaliteit: In vier jaar tijd hopen wij een NTC-school te draaien met 30 of meer kinderen van zowel de Frans- als Engelstalige dagscholen, naschools, en op het niveau van zowel NT1, 2 ✓ 90% van de NT1 leerlingen stroomt zonder grote problemen in het Nederlandse of Belgische
dagonderwijs in; ✓ Geen van de als NT2 ingeschaalde leerlingen ligt meer dan 2 jaar achter op zijn/haar leeftijdsgroep bij het verlaten van de school; ✓ NT 3 Onderwijs gericht op doorstroom naar NT 2 onderwijs wordt alleen in de groepen 1 en 2 gegeven. ✓ Geen enkele leerling verlaat de school omdat er geen tevredenheid is met de geboden kwaliteit van het onderwijs. ✓ Het aanbieden van VO onderwijs zal gecontinueerd worden
Onderwijsmaterialen: ✓ Voldoende materialen zijn aanwezig voor kwalitatief goed onderwijs aan alle NT niveaus. Personeel: ✓ Voor de komende periode van vier jaar zet het bestuur zich in voor het aanhouden en zo nodig rekruteren van een gediplomeerd en ervaren directeur. Indien noodzakelijk en het de onderwijskwaliteit ten goede komt zal een tweede docent aangetrokken worden. Wij stellen hierbij als doelstelling dat deze docent ook volledig bevoegd is; ✓ Bij het aantrekken van personeel sluiten wij samenwerking met andere dagscholen (EBK) uitdrukkelijk niet uit zolang dit niet ten koste van onze kwaliteitseisen gaat. Financiën ✓ In 2013 heeft het bestuur aan de oudervergadering voorgesteld om het systeem van ouderbijdrage en werkgeversbijdrage op te heffen. De jaarlijkse bijdrage per kind zal kostendekkend moeten zijn. De gedachten hierachter zijn de volgende: - de school heeft als organisatie niets te maken met het contract dat de ouders met hun werkgever hebben gesloten. - de school is niet in staat om de contracten tussen de ouders met hun werkgevers te controleren. - financiering van de school op basis van subsidiëring door private bedrijven is niet toekomstvast door het beperkte aantal Nederlandse bedrijven dat in Rwanda actief is. ✓ De school bouwt een fonds op waarop ouders een beroep kunnen doen als hun middelen
tekort schieten om de school volledig te bekostigen. Toekenning van middelen uit dit fonds is een bestuursbesluit. Om in aanmerking hiervoor te komen zal: - De ouder moeten aantonen dat het inkomen onvoldoende is om (al) zijn kinderen Nederlands onderwijs te bieden - Het kind en de ouders zullen bij aanvang en gedurende de lesperiode een voldoende motivatie moeten tonen - Maximaal een bijdrage van E 400 per kind beschikbaar zijn.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
8
- Het fonds over voldoende middelen dienen te beschikken ✓ De reserve van de school moet gelijk komen met een jaarbudget zodat de school in
noodgevallen nog minimaal een jaar kan voortbestaan op louter reserves. Specifieke activiteiten om de bovengenoemde doelstellingen te bereiken en de behaalde kwaliteit te borgen zijn jaar specifiek en context afhankelijk en worden in de schoolgids van dat jaar verder uitgewerkt.
2.6. Evaluatie vorig schoolplan Het vorige schoolplan was opgesteld voor de periode 2010-2014. De doelstelling in deze periode was om de continuïteit van de school te waarborgen door een kwaliteitsverbetering op het gebied van onderwijs, governance en financiën te bewerkstelligen. Gezien de uitkomst van het bezoek van de onderwijsinspectie in 2012, de ouder- en kinderenquête , de bevindingen van de externe audit zijn de opeenvolgende besturen en leraren hier goed in geslaagd. Hoewel het bestuur er zich van bewust is dat de kwaliteit van NTC scholen als gevolg van snel wisselende samenstellingen van de populatie en de omgeving snel kan wijzigen hebben we de doelstelling om met het nu voorliggende plan de ingezette lijn voort te zetten en hiermee onze continuïteit te waarborgen.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
9
3. HET ONDERWIJS In dit hoofdstuk beschrijven wij ons onderwijskundig beleid. De belangrijkste algemene doelen voor ons zijn: het bevorderen van het zelfvertrouwen en de competentie-ervaringen van leerlingen het bevorderen van hun zelfstandigheid leerlingen “leren leren” Kenmerken van ons onderwijs zijn: evenwichtige aandacht voor cognitieve en sociaal-emotionele vaardigheden het bieden van onderwijs op maat Door rekening te houden met de verschillen tussen leerlingen menen wij ons streven naar optimale leerresultaten te kunnen waarmaken. Algemene doelstellingen Ons NTC-onderwijs heeft als doelstelling om aan te sluiten bij het onderwijs in Nederland en Vlaanderen, zodat kinderen bij terugkeer naar Nederland/Vlaanderen op leeftijdsniveau kunnen instromen in het Nederlandstalig onderwijs. We richten ons op het toewerken naar de kerndoelen zoals deze geformuleerd zijn voor de deelvaardigheden van de Nederlandse taal. Het onderwijs in de Nederlandse taal is er op gericht dat de leerlingen: Vaardigheden ontwikkelen waarmee ze de Nederlandse taal doelmatig gebruiken in situaties die zich in het dagelijks leven voordoen Kennis en inzicht verwerven betreffende betekenis, gebruik en vorm van de taal Plezier hebben of houden in het gebruiken en beschouwen van de taal We onderscheiden de deelgebieden spreken en luisteren, spellen en stellen, lezen en taalbeschouwing. De verschillen in onderwijsaanbod voor de drie richtingen (R3 zie 3.2.6) liggen vooral in de accenten die op de verschillende deelgebieden worden gelegd en het beginniveau. Zo moet bij R2-leerlingen zowel in de onderbouw als in de bovenbouw vooral aandacht worden besteed aan woordenschat en mondelinge taalvaardigheid, terwijl bij R1-leerlngen ook een belangrijk accent gelegd wordt op het spelling- en stelonderwijs. Ook moet begrijpend luisteren in het R2 onderwijs een nog belangrijkere plaats innemen dan in het onderwijs aan R1 leerlingen. Uitgaande van de verschillende richtingen worden de doelstellingen voor het taal- en leesonderwijs nader omschreven. Vooral bij het opstellen van de onderwijsinhoud komt de complexiteit van ons NTC-onderwijs naar voren: hoe creëren we voldoende taalgebruiksituaties die motiverend voor de leerlingen zijn, terwijl we toch voldoen aan de gestelde doelstellingen. Een gedegen voorbereiding, zowel didactisch en organisatorisch als wat betreft de keuze van materialen vinden we noodzakelijk om kwalitatief goed werk te leveren. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is dat we overlappingen met het dagonderwijs willen voorkomen. Wij richten ons daarom met name op die onderdelen van het taalonderwijs, die in de dagschool niet aan bod komen. 3.1 HET PRIMAIR ONDERWIJS 3.1.1. Onderwijskundige doelen voor richting 1, 2 en 3 Richting 1 Is gericht op directe aansluiting bij onderwijs in Nederland en België en moet een terugkeer naar Nederlands onderwijs op leeftijdsniveau vergemakkelijken. Binnen deze richting wordt toegewerkt naar de kerndoelen van de Nederlandse taal en de tussendoelen zoals geformuleerd ondermeer in de verschillende onderwijsmethoden voor de verschillende jaargroepen. Bij deze leerlingen is Nederlands de dominante taal in de thuissituatie, daarnaast spreken zij de taal van de dagschool (Frans of Engels) en eventueel nog een derde taal. De woordenschat zal daarom
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
10
variëren en het schriftelijke taalgebruik zal beïnvloed zijn door het onderwijs in de taal van de dagschool. Als de leerling zich op deze manier blijft ontwikkelen, zal hij op 12-jarige leeftijd tenminste het referentieniveau 1F beheersen.
Richting 2 Doel is het zo goed mogelijk op peil houden van de Nederlandse taal, met het oog op een eventuele terugkeer naar Nederland/België. Bij deze leerlingen wordt doorgaans met maar één van de ouders Nederlands gesproken en zal de tweede taal, die van de andere ouder of de dagschooltaal dominant zijn. Kerndoelen en tussendoelen voor verschillende jaargroepen worden op een maximale afstand van twee jaar gevolgd. De nadruk in het NTC-onderwijs zal in dit geval liggen op het bereiken van een zo hoog mogelijk niveau van mondelinge- en schriftelijke taalvaardigheid. Als de leerling zich op deze manier blijft ontwikkelen, zal hij op 14jarige leeftijd tenminste het referentieniveau 1F beheersen.
Richting 3 R3 leerlingen zijn leerlingen die Nederlands als vreemde taal aanleren. Het betreft leerlingen die vrijwel geen Nederlands spreken en dit als nieuwe taal moeten leren. Onze school laat alleen R3 leerlingen toe in groep 1 en 2. Het lesaanbod is er op gericht dat deze leerlingen het taalaanbod en aanspreekniveau in groep 3 aan kunnen en de lessen op R2 niveau kunnen volgen.
Bij de intake wordt getracht een zo goed mogelijk beeld te krijgen van het niveau van de Nederlandse taal van het kind. Op basis van het intake gesprek, de LOVS scores en het verslag van de vorige leerkracht, wordt bepaald in welke groep en richting het kind geplaatst wordt.
3.1.2 Omgaan met verschillen en klassenmanagement We willen rekening houden met verschillen en kiezen voor adaptief onderwijs. Bij onze invulling van het begrip adaptief onderwijs leggen wij het accent op het scheppen van een pedagogisch klimaat dat kinderen uitdaagt, ondersteunt en vertrouwen geeft. Het bieden van uitdaging, ondersteuning en vertrouwen als onderdeel van het pedagogisch klimaat en didactisch handelen, past bij de drie basisvoorwaarden in opvoeding en ons onderwijs: competentie (geloof en plezier in eigen kunnen) de relatie (het gevoel dat mensen je waarderen en met je om willen gaan) Onafhankelijkheid (het gevoel dat je iets kunt ondernemen zonder dat anderen je daarbij moeten helpen). Deze drie kenmerken zijn volgens ons basisvoorwaarden voor een actieve, gemotiveerde leerhouding bij de leerlingen. Binnen onze NTC school hebben we te maken met heterogene groepen. Kinderen van verschillende taalniveaus (R1, R2 en in groep 1-2 ook R3) zitten bij elkaar in de groep. Daarnaast worden groepen gecombineerd. Door middel van gedifferentieerde instructie en goed klassenmanagement proberen we tegemoet te komen aan de verschillen. Klassenmanagement heeft niet alleen tot doel het managen van de groep als geheel, maar ook het accent ligt op het organiseren van zinvolle leermomenten voor alle kinderen. We vinden wel dat dit realistisch is als er in een groep niet meer dan drie niveaus zijn.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
11
Binnen onze school wordt gebruik gemaakt van gedifferentieerde instructie. Dit is een mix van klassikale instructie, instructie in kleinere groepen en individuele instructie. Afhankelijk van de leerdoelstelling vinden er grote of kleine groepsactiviteiten plaats, ofwel wordt er individueel gewerkt. Een aantal activiteiten, zoals bv. startactiviteiten, mondelinge vaardigheidsactiviteiten en culturele activiteiten, lenen zich goed voor een klassikale instructie, waarna in de verwerkingsfase gedifferentieerd kan worden. Factoren die onderdeel uitmaken van ons klassenmanagement zijn: Inrichting van de klas; Stimuleren en faciliteren van het zelfstandig werken; Gebruik maken van coöperatieve werkvormen. De klas is zodanig ingericht dat kinderen in groepjes kunnen samenwerken. Het zelfstandig werken wordt gestimuleerd, zodat de leerkracht rustig instructie kan geven aan andere kinderen. Hiervoor zijn de volgende aspecten onmisbaar: Vooraf instructie gericht op het zelfstandig werken; Regels en routines; het nakomen van afgesproken regels is van belang; Leerlingen verantwoordelijkheid geven voor eigen leren. Dit kan door: het werken met een taakblad, het vooraf aangeven wat leerlingen kunnen doen bij moeilijkheden, leerlingen zelf werk laten controleren, leerlingen laten samenwerken. Uitdagende betekenisvolle opdrachten, die niet te moeilijk, maar ook niet te gemakkelijk zijn; Een positieve houding van de leerkracht wanneer de kinderen zelf initiatieven en verantwoordelijkheid nemen. Bij het gebruiken van coöperatieve werkvormen, werken de leerlingen in kleine groepjes op een gestructureerde manier samen aan één opdracht. Essentieel is dat de opdracht zo wordt geformuleerd dat de leerlingen wel samen moeten werken om succesvol te zijn. Ook hierbij worden weer duidelijke regels gehanteerd. 3.1.3 Inzet van ICT In ons klaslokaal zijn drie laptops met internettoegang. We gebruiken de computers: om te surfen naar educatieve sites zoals o.a. ‘www.jeugdjournaal.nl’, ‘www.wereldkids.nl’ enz.; om de teksten van ‘Nieuwsbegrip’ te lezen, uit te printen en te behandelen; om films te bekijken met de midden- en bovenbouw om afleveringen van kinderprogramma’s te bekijken voor opzoekwerk voor spelling- en woordenschatprogramma’s van Taalactief en Woordkasteel voor cultuur- en zanglessen 3.1.4 Onderwijstijd De Het Nest heeft als richtlijn elke leerling een minimum van 120 onderwijsuren per jaar aan te bieden. Het is een behoorlijke uitdaging de kerndoelen en onze onderwijsdoelstellingen binnen deze uren te behalen. Voor de groep 1 en 2 is afgesproken dat de maximale lestijd per week 2.5 uur is. Hiermee is het moeilijk de 120 lesuren per jaar te bereiken. We streven er voor deze geroepen naar minimaal 110 uur lestijd te geven. De opgelegde onderwijstijd verplicht onze school tot de volgende maatregelen: een actief beleid om lesuitval en lesverzuim te voorkomen. Daarnaast wordt de leertijd uitgebreid met het geven van huiswerk. de tijd voor niet-onderwijsinhoudelijke zaken (klassenmanagement, administratie, organisatie) wordt tijdens de les zo beperkt mogelijk gehouden.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
12
Gebruik van de netto onderwijstijd wordt geoptimaliseerd door onderwijs op maat, en door leerlingen in groepjes en zelfstandig te laten werken. Leerlingen met extra onderwijsbehoeften kunnen zo extra aandacht krijgen. Met drie uur onderwijs per week ontkomen we er niet aan prioriteiten te stellen en keuzes te maken. Welke leerstofinhoud moet zeker wel en welke moet in mindere mate aan bod komen in onze taallessen? Afhankelijk van het niveau van de leerling zal woordenschat, luister- en spreekvaardigheid, spelling en begrijpend lezen meer aandacht krijgen dan het handschrift en taalbeschouwing. De school houdt rekening met een aantal factoren die de onderwijsopbrengsten beïnvloeden: Kinderen komen niet allemaal van één dagschool. Dit heeft logistieke consequenties. Het zorgt er bovendien voor dat de sociale cohesie niet automatisch is, de kinderen zitten immers maar drie uur per week in dezelfde groep en contacten op de dagschool zijn frequenter en intensiever. Gedurende het schooljaar komen er kinderen bij en vertrekken er kinderen. Het kan nodig zijn groepsindeling en lesrooster gedurende het jaar aan te passen. Kinderen in het buitenland verkeren per definitie in een anderstalige omgeving. Dit brengt met zich mee dat de ondersteuning door ouders, in de vorm van thuis Nederlands spreken en actief met taal en huiswerk bezig zijn, van cruciaal belang is. Tegelijkertijd heeft de school hier maar beperkte invloed op. Kinderen krijgen NTC-onderwijs na afloop van het dagonderwijs, vaak in de namiddag van 15.15 tot 18.15 uur. Vanuit onderwijskundige oogpunt is dit uiteraard geen ideale situatie. Leerkrachten spelen hierop in door uitdagend en interactief onderwijs te verzorgen, dat zo veel mogelijk aansluit bij de belevingswereld van de leerlingen. Het aantal schoolweken op ISK en EBK is met 37 weken korter dan de 40 weken die gebruikelijk zijn in het Nederlandse onderwijssysteem. Dit maakt het bereiken van 120 lesuren in de naschoolse periode tot een grote uitdaging. Bestuur en de leerkrachten hebben om deze reden besloten op zaterdag extra NTC-lessen te verzorgen. Deze zijn bedoeld voor lessen die uitvallen en om aan de 120 uur lestijd te komen. Wij beseffen dat het voor een leerling niet eenvoudig is om drie uur NTC onderwijs te moeten volgen na een dag op hun reguliere school. Toch hebben wij gekozen voor deze lestijden om onze onderwijsdoelen met de leerlingen binnen de vereiste 120 uur per leerling per jaar te kunnen halen. Er wordt daarom van de kinderen verwacht dat ze zo veel mogelijk op tijd aanwezig zijn. Mocht een kind onverhoopt verhinderd zijn, dan horen wij dat graag persoonlijk van de ouders, het liefst de dag ervoor zodat we hier bij de lesvoorbereiding rekening mee kunnen houden. 3.1.5 Huiswerk Doelstelling van het huiswerk is herhalen van het aangeleerde in de les. Een lesmoment Nederlands in de week is voor kinderen niet genoeg om het aangeleerde eigen te maken. Een of twee momenten in de week -met de hulp van een van de ouders- terugblikken of oefenen met hetgeen in de les is behandeld, is van belang voor de voortgang in het onderwijs. Vanaf groep 1 wordt er huiswerk gegeven, met een gemiddelde belasting van maximaal een uur per week. De kinderen krijgen huiswerk naar gelang het niveau en de doelstelling. Het huiswerk wordt genoteerd op een huiswerkblad dat in een schrift of map mee naar huis gaat. Het huiswerk bestaat voornamelijk uit (voor)lezen, spellingsoefeningen, taalbeschouwing en woordenschatoefeningen. Van de ouders verwachten wij dat de ouders het kind begeleiden en minimaal een maal per week een moment creëren waarop geconcentreerd aan het huiswerk gewerkt kan worden. De leerstof, die de kinderen thuis maken wordt nagekeken, beoordeeld en in de klas getoetst. Naast het maken van taken en voorbereiden van lessen, wordt er van de kinderen verwacht Nederlands boeken te lezen. Vanaf groep 5 dienen de kinderen een boekverslag en vanaf groep 6 ook een boekbespreking te houden.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
13
3.1.6 Onderwijskundig beleid voor het leerproces primair onderwijs Hoofddoelstelling van Het Nest is dat kinderen bij terugkeer naar Nederland/België zoveel als mogelijk aansluiting vinden bij het Nederlandse/Vlaamse onderwijs. Wij richten ons hierbij op de kerndoelen. De beheersing van de Nederlandse taal door de leerlingen verschilt sterk van niveau. De oorzaak hiervan is dat de taal op de dagschool Engels of Frans is en dat er thuis vaak meer dan één taal gesproken wordt (75% van de gezinnen in het schooljaar 2013-‘14). Een tweede belangrijke reden is het schoolverleden van onze leerlingen. In veel gevallen heeft de leerling nog nooit in Nederland gewoond (75% in het schooljaar 2013-‘14) of in het Nederlands dagonderwijs gevolgd. (82% in het schooljaar 2013-‘14). Omdat het NTC-onderwijs zich kenmerkt door een grote diversiteit in leeftijdsgroepen en taalniveaus, wordt voor elke leerling apart een onderwijsleerdoel afgesproken. De school heeft aan het eind van schooljaar 2013-‘14 richting 1 leerlingen (16), richting 2 leerlingen (10) en richting 3 leerlingen (6). Het onderwijsaanbod binnen de verschillende NTC-richtingen verschilt op het gebied van de leerstofinhoud en ordening van de leerstof. Per richting worden andere accenten gelegd en zal de volgorde waarin bepaalde leerstof wordt aangeboden verschillen. Bij het opstellen van de onderwijsinhoud komt de complexiteit van het NTC-onderwijs naar voren: hoe kunnen voldoende taalgebruiksituaties worden gecreëerd die alle leerlingen motiveren? Dit vergt een gedegen voorbereiding, zowel didactisch als organisatorisch, en een aangepaste keuze van lesmaterialen. Onderwijsplanning Onderwijsplanning richting 1 Bij het maken van een onderwijsplanning voor deze groep kinderen is een goede oriëntatie op de kerndoelen nodig. Deze kerndoelen betreffen de domeinen: mondeling taalgebruik, schriftelijk taalgebruik en taalbeschouwing. De kerndoelen geven aan waar het onderwijs in de Nederlandse taal in ieder geval naar streeft. Alle taalaspecten dienen aan de orde te komen op een manier die voor de leerlingen aantrekkelijk blijft. Onderwijsplanning richting 2 Bij het maken van lesplanningen voor kinderen van NTC richting 2 is de meertaligheidsproblematiek nadrukkelijk aanwezig. Extra aandacht wordt besteed aan auditieve aspecten, Nederlandse klanktekenkoppeling, het lezen, de spelling en de woordenschatuitbreiding. Het bepalen van de lesinhoud in deze situatie hangt af van het niveau van Nederlandse taalbeheersing. Indien nodig worden additionele leermiddelen en didactieken toegepast, waarbij het bereiken van de kerndoelen richtinggevend zal zijn bij het bepalen van de onderwijsinhoud. Aansluiting bij het onderwijs in Nederland is in principe ook voor deze groep de doelstelling van het NTC-onderwijs.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
14
Vakgebied
Doelen van de school
Technisch lezen en begrijpend lezen
Groep 1-2 Beginnende geletterdheid: verhaalbegrip, taalbewustzijn, leesvoorwaarden.
Begrippenkennis.
Groep 3 Aanvankelijk lezen: De klanktekenkoppeling en het leren lezen van woorden en zinnen (AVI 1-3) Groep 4-8 Voortgezet lezen: goed technisch leren lezen en begrijpen van moeilijkere woorden en teksten (AVI 4-9+) Mondelinge taalvaardigheid
Methoden / materialen
Toetsing
Projecten en thema’s, waarbij materialen van De Leessleutel 1-2. Versjes en liedjes Prentenboeken en voorleesboeken Taalspelletjes Auditieve en visuele oefeningen Kleuterwerkbladen
Observaties Cito Taal voor Kleuters
Methode De Leessleutel 3 Leesboeken Humpie Dumpie
Cito DMT en AVI Cito begrijpend lezen
Humpie Dumpie Nieuwsbegrip Diverse leesboeken ingedeeld in niveaus AVI 1-9, 9+ Artikelen
Cito volg- en advies toetsen Cito begrijpend lezen
Projecten en thema’s, waarbij materialen van De Leessleutel 1-2, Knoop het in je oren, Laat wat van je horen, Edufax, Schatkist Instap en internet gebruikt worden. Versjes en liedjes Prentenboeken en voorleesboeken Taalspelletjes De Leessleutel3 / NTC mod Versjes en liedjes
Cito Taal voor kleuters. Observaties
Taal actief 4 /NTC mod
Observaties
Vergroten van spreeken luistervaardigheid In verschillende situaties Groep 1-2
Groep 3
Observaties
Groep 4-8
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
15
Vakgebied
Doelen van de school
Methoden / materialen
Toetsing
Versjes en liedjesboeken Nieuwsbegrip, spreekbeurten, artikelen, boekbesprekingen
Taalbeschouwing
Stellen en informatieverwerving en verwerking
Inzicht krijgen in de opbouw van woorden/ zinnen/teksten in Nederlandse taal Groep 3-8
Stelopdrachten met gevarieerde doelstellingen. Groep 3
Groep 4-8
Woordenschat
Verbreding en verdieping van de woordenschat Groep 1 en 2
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
De Leessleutel / NTC mod Taal actief 4 / NTC mod Software
Cito Begrijpend lezen Observaties Methodegebonden toetsen
De Leessleutel / NTC mod Vooral op zinsniveau.
Observaties
Taal actief 4 / NTC mod toepassingsgerichte stelopdrachten, die zich lenen voor zelfstandige werkopdrachten in de klas en huiswerkopdrachten. Nieuwsbegrip
Methodegebonden toetsen Observatie door leerkracht
Projecten en thema’s, Cito Taal voor waarbij materialen van De Kleuters Leessleutel 1-2, Knoop het in Observaties je oren, Laat wat van je horen, Edufax, Schatkist Instap en internet gebruikt worden. Versjes en liedjes Prentenboeken en voorleesboeken
16
Vakgebied
Doelen van de school
Methoden / materialen
Toetsing
Taalspelletjes Woordkaarten en Koelkastwoorden
Spelling
Groep 3
Leessleutel 3 en koelkastwoorden Taal actief 4 /NTC mod woordenschatlijn Stenvert Nieuwsbegrip Koelkast woorden Band met Nederland Nederland in zicht Band met Nederland
Cito Woordenschat
Groep 4-8
Taal Actief 4 Stenvert Denkwerk Spreekbeurten Kringgesprekken Geschiedenis projecten
Methodegebonden toetsen Cito Woordenschat
Leessleutel (groep3), aangevuld met eigen schrijfopdrachten.
Cito Spelling Eigen dictees Observaties Methodegebonde n toetsen
Taal actief 3 /NTC Module Spellingkaarten Taaljournaal Zuidvallei Spellingregels op een rij Woordkasteel
Cito Spelling Observatie door leerkracht
De spelling van de Nederlandse taal zo goed mogelijk kunnen hanteren Groep 3
Groep 4-8
Thema’s groep 1 en 2 De thema’s die behandeld zijn in de afgelopen schooljaren en die een leidraad vormen voor de komende jaren. Eerste jaar Week 1 2-3-4
Thema Kennismaking+kleuren Ik word ......
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
Extra
17
5-6 7 8 9-10-11 12 13-14-15 16-17 18-19-20 21-22 23-24-25 26-27-28 29-30-31 32-33 34-35 36-37-38 Tweede jaar Week 1
Tijd Dierendag Kinderboekenweek Herfst Vormen Sinterklaas Kerst (+herhaling Vormen) Mijn lichaam Wonen Verkeer en vervoer Lente Feest In de lucht Kunst Vakantie / Zomer
2-3 4-5-6-7
Thema Groep1: kennismaking + introductie Raai de Kraai) School Post
8 9-10-11
Kinderboekenweek ‘Aan tafel’ Eten en drinken (+boodschappen)
12-13 14-15 16-17 18-19-20-21 22-23-24-25 26-27-28-29 30-31-32-3334
Vriendjes Sinterklaas Kerstmis Het weer Kleuren en vormen Gevoelens Dieren (boerderij)
35-36-37
Er op uit!
38
Afsluitende les.
Herfstboekje, kabouterfeest
Kerstboekje tijdens vakantie.
Carnaval Pasen Koningsdag
Extra
Tijdens de les een bezoekje aan het postkantoor om een zelfgemaakt brief aan papa en mama te posten. Als inhaalles: Op zaterdag een pannenkoekenlunch, incl. boodschappen doen en bakken.
Kerstboekje tijdens vakantie. Carnaval Pasen - Aandacht voor Koningsdag- Aandacht voor het optreden tijdens de toneelavond in mei.
Onderwijsplanning richting 3 Bij NTC-richting 3 gaat het om het aanleren van Nederlands als vreemde taal, met het oog op een eventuele terugkeer naar Nederland. De leeftijd waarop met de lessen Nederlands wordt begonnen is vaak hoger en vaak wordt er thuis niet of nauwelijks Nederlands gesproken. Daarom zullen de vorderingen geringer zijn dan bij richting 1 en 2. Het accent ligt aanvankelijk vooral op het verbeteren van de mondelinge taalvaardigheid, luisteren en spreken. Afhankelijk van het te behalen niveau (elementaire kennis, basiskennis of uitgebreide kennis) wordt in overleg met de ouders bepaald op welk moment de schriftelijke taalvaardigheid en het leren lezen aan bod kan komen. Zodra dit
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
18
mogelijk is wordt aansluiting gezocht bij de leermiddelen van richting 1 en 2 vanaf groep 3. Leerlingen zullen vaak 1 jaar extra het programma van de onderbouw volgen. Bij het toe werken naar toelating in groep 3 is het aanbrengen van een basiswoordenschat en een systematische aanpak van wezenlijk belang. Ofschoon we op verschillende manieren aandacht besteden aan de uitbreiding van de woordenschat vinden we dat dit onderdeel van ons onderwijsprogramma de volgende jaren extra aandacht nodig heeft en we hiervoor een aparte leerlijn moeten opzetten. Bij het opbouwen van vaardigheden (technisch lezen, begrijpend lezen en spellen) in groep 3 wordt de onderwijsplanning van richting 1 en richting 2 gevolgd. Het Nest neemt in principe richting 3 leerlingen uitsluitend aan in groep 1 en 2. De reden hiervoor is dat deze leerlingen een aangepaste onderwijsmethodiek vergen die niet beschikbaar is op Het Nest. Richting 3 onderwijs vergt een aanzienlijk intensievere begeleiding van de leerkrachten. Naast kostenoverwegingen spelen ook capaciteitsbeperkingen een rol bij het besluit van directie en bestuur om geen richting 3 onderwijs vanaf groep 3 te starten. Om een leerling na twee jaar onderwijs in groep 1 en 2 bij onvoldoende beheersing niet toe te laten tot groep 3 is een moeilijke beslissing. Het is daarom van groot belang om met ouders van richting 3 leerlingen bij aanmelding over hun verwachtingen te praten en duidelijk te maken wat de mogelijkheden van de school zijn en wat van de ouders als inzet verwacht wordt. Verder moeten de criteria voor toelating duidelijk zijn bij de ouders. Uiteindelijk zal per geval in nauw overleg met de ouders en het bestuur een beslissing tot toelating tot groep 3 genomen worden. 3.1.7. Woordenschatonderwijs “Werken aan woordenschat is werken aan schoolsucces” (van den Nulft/Verhallen 2002) De meeste leerlingen op onze school hebben een achterstand in de woordenschat omdat ze minder, en in minder verschillende situaties geconfronteerd worden met de Nederlandse taal. Voor leerlingen in richting 1 is de woordenschat het meest op niveau, maar ook daar zien we vaak een achterstand ten opzichte van de leerlingen in Nederland. Dit geldt met name als de kinderen die al geruime tijd met hun ouders in het buitenland wonen. Bij kinderen in de richting 2 en 3 laat daarbij de mondelinge taalvaardigheid in het Nederlands te wensen over al is vaak het begrijpen nog redelijk. Het begrijpend lezen levert door de geringe woordenschat problemen op. De taal vertoont verder interferentiefouten met de dagschooltaal. Daarom werken wij aan de ontwikkeling en uitvoering van systematisch en intensief woordenschatonderwijs. We gaan daarbij uit van de op dit moment meest gangbare didactiek en werken daarbij vooral aan een aantal basisvoorwaarden: Selecteren/voorbewerken Semantiseren (uitleggen) Consolideren (oefenen) Controleren Methodisch werken we hiervoor met het onderdeel woordenschat van Taalactief en Nieuwsbegrip voor de groepen 3-8, de Leesleutel voor de groepen 1 en 2, Humpie Dumpie voor 3 en 4 en de blokboeken van Geschiedenis. Voor de jongste kinderen wordt gewerkt met thema’s. De daarbij aangeboden woorden worden vastgelegd en regelmatig ter controle opnieuw aangeboden. In de groep 3 krijgen kinderen elke week de koelkastwoorden (rijtje thema woorden die thuis op de koelkast kunnen) mee naar huis. De woorden die in het ankerverhaal van de Leessleutel of in de woordenschatles aan de orde zijn gekomen worden op deze manier geconsolideerd. In de bovenbouw en het VO moeten kinderen boekverslagen, spreekbeurten en betogen houden, debatten leiden en artikelen presenteren. Deze oefeningen zijn mede gericht op het uitbreiden van de woordenschat.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
19
Tijdens het onderdeel cultuur zijn we bewust bezig met het uitbreiden van de woordenschat. Het internet, Nieuwsbegrip, Band met Nederland, Nederland in Zicht en Lang Geleden zijn methoden en boeken die voor het cultuuronderwijs en het uitbreiden van de woordenschat gebruikt worden. Voor de uitbreiding van de woordenschat is lezen van groot belang. We proberen door het kilometerlezen, het maken van boekverslagen en het houden van boekbespreking het leesonderwijs te stimuleren. Ook wordt elk jaar ruime aandacht besteed aan de kinderboekenweek. Op school wordt aan het thema van de kinderboekenweek gewerkt en als afsluiting vindt een culturele middag plaats. Op school lezen de leerkrachten verhalen voor en wordt er 20 minuten zelfstandig gelezen. Onontbeerlijk is dat er thuis gelezen wordt. We stimuleren ouders om thuis voor te lezen of samen met kinderen een verhaal te lezen. We maken ouders erop attent dat ze bij de bibliotheek in Nederland een lidmaatschap aan kunnen vragen en e-boeken kunnen lenen. 3.1.8. Cultuuronderwijs Naast de Nederlandse taal maakt de Nederlandse/Vlaamse cultuur onderdeel uit van het onderwijsaanbod op Het Nest. Cultuur kreeg in het verleden voornamelijk aandacht gedurende de buitenschoolse/culturele activiteiten. Sinds schooljaar 2013-2014 is een gedeelte van het cultuuronderwijs geïntegreerd in het lesprogramma. Dit wordt onderverdeeld in drie gebieden: 1) Jeugdcultuur en actuele ontwikkelingen De leerkrachten proberen via het internet op de hoogte te blijven van de jeugdcultuur in Nederland en van de actuele (nieuws)ontwikkelingen. Wanneer daar gelegenheid en/of aanleiding voor is, worden actuele onderwerpen tijdens de cultuurlessen behandeld. Er wordt ook aangesloten op ervaringen die kinderen zelf opdoen tijdens bezoeken aan Nederland. Het programma Nieuwsbegrip wordt o.a. hiervoor gebruikt. 2) Nederlandse samenleving, geschiedenis en aardrijkskunde Leerlingen doen tijdens de cultuurlessen ook kennis op over de Nederlandse samenleving, vanuit historisch en (sociaal) geografisch perspectief. Dit betekent dat er tijdens de cultuurlessen regelmatig aandacht wordt gegeven aan gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis, de topografische ligging van plaatsen waarover gesproken wordt en de seizoenen in Nederland. Hiervoor gebruiken we de Canon van de Nederlandse geschiedenis en de serie Klokhuis, de Blokboeken Geschiedenis, Staatsinrichting en Topografie. 3) Festiviteiten, feestdagen, gebruiken en gewoontes Nederlandse/Vlaamse cultuur is een centraal aandachtspunt in de zaterdagactiviteiten waarbij een jaarlijkse cyclus van feestdagen wordt doorlopen. Hoogtepunten zijn de Kinderboekenweek, Koningsdag, Carnaval, Pasen en Sinterklaas. De cultuuractiviteiten op of rond Koningsdag en Sinterklaas staan open voor de gehele Nederlandse gemeenschap, ongeacht of de kinderen op de NTC-school zitten. Daarnaast organiseert de school op zaterdag, rond thema’s, culturele activiteiten en excursies. De data voor de zaterdagactiviteiten staan vooraf gemeld in de Schoolgids. Een activiteitencommissie is verantwoordelijk voor de organisatie van de cultuurmiddagen en feestdagen. Betrokkenheid en motivatie van de ouders is van groot belang voor het welslagen van dit onderdeel van het NTC-onderwijs. Leerkrachten nodigen ouders uit mee te denken over de invulling van het programma en ouders zijn betrokken bij de uitvoering. We streven ernaar per jaar 10 uur te besteden aan cultuuronderwijs. Omdat cultuuronderwijs zonder taal niet mogelijk is en bij taalonderwijs cultuur ter sprake komt is niet haarscherp aan te geven
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
20
hoeveel uur er precies aan taal en aan cultuur besteed wordt. Uit de tevredenheidsenquête 2013 bleek dat een aantal ouders graag zag dat er expliciet aandacht besteed zou worden aan topografie en vaderlandse geschiedenis. In het schooljaar 2013-2014 zijn we daarom vanaf groep 5 begonnen met het behandelen van de Blokboeken Geschiedenis en Staatsinrichting. 3.1.9 Volgen van de ontwikkeling Onze onderwijskundige doelen zijn gebaseerd op de kwaliteitscriteria die de Nederlandse overheid hanteert en op de criteria die wij zelf hanteren, uitgaande van onze visie. Voor de komende beleidsperiode hanteren we de volgende kwaliteitscriteria: Zorgen voor een ononderbroken ontwikkelingslijn; Verzorgen van onderwijs op maat, afstemmen van het onderwijs op de leef- en belevingswereld van de kinderen; Aandacht voor sociaal, betekenisvol en strategisch leren; Brede persoonlijkheidsvorming, waaronder het ontwikkelen van persoonlijke kwaliteiten als aanpassingsvermogen, nieuwsgierigheid en zelfstandigheid; Het bieden van een veilige leeromgeving, waarin elk individu zich gerespecteerd voelt; Opvoeden tot wereldburgers en het ontwikkelen van een meer internationale gerichtheid bij leerlingen. Bij het concretiseren van deze doelen richten we ons op de vraag wat ze betekenen voor de organisatie van de school en het handelen van de leerkracht. Zorgen voor een ononderbroken ontwikkelingslijn Deze doorgaande lijn wordt gewaarborgd door het zorgvuldige doch flexibele gebruik van de toegepaste lesmethodes. In de komende periode blijven wij met deze leerlijnen werken. Om een goede doorgaande lijn waar te maken moeten we goed op de hoogte zijn van elkaars manier van werken (didactiek en leerstofkeuze). Daarom vindt er regelmatig overleg plaats tussen de leerkrachten. Daarbij hebben wij in het bijzonder aandacht voor de tussendoelen beginnend en voortgezet technisch lezen. Voor het handelen van de leerkracht betekent dit het volgende: Er wordt rekening gehouden met de persoonlijkheid van het kind; De activiteiten worden afgestemd op de ontwikkeling van het kind; Er wordt gekeken naar de individuele huiswerkbelasting; mocht het nodig zijn dan kan een kind een extra taakje mee naar huis krijgen om bijvoorbeeld wat extra te lezen. Hierbij wordt wel gekeken naar het kind, de thuissituatie en de toekomstplannen van de ouders. Het kind wordt de mogelijkheid geboden om in eigen tempo, passend bij de eigen begaafdheid, een basispakket binnen de taalmethode te doorlopen; De ontwikkeling van de kinderen wordt systematisch gevolgd en er wordt geconstateerd welke problemen kinderen ondervinden in het leer- en ontwikkelingsproces. Nadat de aard van de problemen en hun oorzaken zorgvuldig zijn opgesteld, bepaalt de leerkracht hoe de kinderen geholpen kunnen worden en houdt hij/zij bij hoe daaraan wordt gewerkt. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van het leerlingvolgsysteem. Leerlingenzorg algemeen Het bieden van goede zorg aan onze kinderen staat centraal in onze school. Als de leerlingen zich prettig en gesteund voelen, is dit een stimulans voor hun leerprestaties. Wij maken daarbij een onderscheid tussen algemene leerlingenzorg en zorg voor leerlingen die extra aandacht nodig hebben. Onderwijs op maat betekent voor ons ook zorg op maat. Daarom werken we met een samenhangende structuur voor leerlingenzorg:
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
21
Systematisch signaleren en observeren Diagnosticeren Remediëren Evalueren
Systematisch signaleren en observeren Onderstaande methode helpt leerkrachten tijdig problemen te signaleren in de ontwikkeling van kinderen. Hierbij hanteren wij een duidelijk onderscheid tussen de R1, R2 leerlingen en R3 leerlingen.
Richting 1- en 2-leerlingen Voor deze leerlingen toetsen wij minstens één maal per jaar de leerstofgebieden spelling, woordenschat en technisch en begrijpend lezen. R1 leerlingen zijn daarin vergelijkbaar met de Nederlandse situatie. Voor R2 leerlingen zal meestal gelden dat een toets van één of twee jaar lager afgenomen wordt.
Richting 3-leerlingen (groep 1 en 2) Voor het toetsen van R3 leerlingen zijn reguliere toetsen minder goed bruikbaar. We registeren welke lesstof aan de leerling is aangeboden en welke stof hij of zij beheerst. We kunnen de ‘CITO Taal voor kleuters’ voor groep 1 t/m 2 inzetten als diagnostische toets en we nemen de leesvoorwaardentoets af om te bepalen of de leerlingen door kan stromen naar groep 3
Binnen onze school hanteren we vier verschillende vormen van toetsing. Naast de methodeonafhankelijke toetsing en methode-afhankelijke toetsing worden observaties genoteerd in het leerlingdossier en kunnen diagnostische toetsen afgenomen worden om de leervorderingen van de leerlingen in kaart te brengen en te volgen. Methodegebonden toetsing Deze manier van toetsing is gekoppeld aan onze methode Taal Actief 4 en richt zich op evaluatie van het aangeboden onderwijs. Na ieder hoofdstuk kan een hoofdstuktoets afgenomen worden. We zullen niet van elke hoofdstuktoets alle onderdelen afnemen, dit neemt te veel lestijd in beslag. Als een onderdeel van de hoofdstuktoets niet afgenomen wordt zullen de resultaten van het huiswerk bepalen of de lesstof beheerst wordt. De toetsing van de woordenschat en spelling zal wel bij elk hoofdstuk plaatsvinden. Deze toetsing is gericht op evaluatie van het onderwijsaanbod. Dit gebeurt op twee niveaus: Op leerlingniveau wordt de leerling getoetst op alle onderdelen van het aangeboden hoofdstuk. Met deze informatie kan de leerling feedback en remediëring op maat worden geven. Op groepsniveau geeft methodegebonden toetsing de leerkracht de mogelijkheid om instructie, didactische werkvormen en didactisch handelen bij te stellen. Als veel leerlingen onvoldoende scoren, kan de leerkracht besluiten een groepsplan uit te voeren. Methodeonafhankelijke toetsing Naast methodegebonden toetsen gebruiken wij landelijk genormeerde toetsen voor taal- en leesontwikkeling. Voor deze methode-onafhankelijke toetsing maken we gebruik van de toetsen van het Cito Leerling- en Onderwijs Volgsysteem (LOVS). Met het LOVS kunnen we het behaalde niveau van de leerling vergelijken met de Nederlandse normgroep. Het LOVS bestaat uit toetsen voor meerdere aspecten van de Nederlandse taal. Deze wordt minimaal een keer per jaar bij de leerlingen afgenomen. Na de afname wordt gekeken of de leerdoelen bereikt zijn, tussentijds of aan het einde van een onderwijsperiode.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
22
Methode-onafhankelijke toetsen hebben voor ons vooral een signalerende functie op leerling- en schoolniveau: Op leerlingniveau worden de vorderingen van de leerling vergelijken met zijn eerdere vorderingen en met de vorderingen van andere, vergelijkbare, leerlingen in Nederland. Op schoolniveau kan op basis van de resultaten van meerdere groepen leerlingen een uitspraak worden gedaan over de kwaliteit van het onderwijs. Hierbij zijn wij ons bewust van onze kleine leerlingenpopulatie, waardoor een uitvaller grote invloed heeft. Observaties tijdens de les Via observaties, analyse van het gemaakte werk en gesprekken met leerlingen krijgt de leerkracht snel een indruk of leerlingen de lesdoelen wel of niet behalen. Hierdoor is het mogelijk om snel bij te sturen. Een verslag van de observaties wordt opgenomen in het leerlingdossier. Voor de niet-methodegebonden toetsen van R1 en R2 leerlingen hanteren wij het volgende toetsschema: Leerstofgebied Taal
Toetspakket Cito Taal voor kleuters
Spelling
LOVS Spelling
Woordenschat
LOVS Woordenschat
Technisch lezen
Drie Minuten Toets en AVI
Groep 1 en 2 middenschooljaartoets en eventueel de eindschooljaartoets 3 t/m 8 middenschooljaartoets en eventueel de eindschooljaartoets 3 t/m 8 middenschooljaartoets en eventueel de eindschooljaartoets. Voor groep 3 start deze aan het eind van het schooljaar. 3 t/m 8 In ieder geval eens per jaar, indien nodig tweemaal per jaar 4 t/m 8 middenschooljaartoets en eventueel de eindschooljaartoets
Begrijpend lezen LOVS Begrijpend lezen
Lees voorwaarden
Leesvoorwaardentoets groep 1-2
Bepalen of de leesvoorwaarden beheerst worden
Voor de niet methodegebonden toetsen van R3 leerlingen hanteren wij het volgende toetsschema: Leerstofgebied Woordenschat
Toets Registreer aangeboden woorden en toets na thema of aangeboden stof beheerst wordt Leesvoorwaarden Leesvoorwaardentoets
Leeftijd Vanaf 4 jaar
Functie Inzicht in de ontwikkeling van omvang van woordenschat.
6-7
Bepalen of de leesvoorwaarden beheerst worden
Diagnosticeren De gegevens van de leerlingen worden volgens een vaste procedure besproken en geanalyseerd. Bij de diagnose raadplegen de leraren elkaar als dat wenselijk is. Alle gegevens worden hierbij digitaal
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
23
ingevoerd in het leerlingdossier. Wij diagnosticeren alle leerlingen die in de Cito-toets op D- of E niveau presteren. Waarbij R2 leerlingen worden gediagnosticeerd vanuit hun specifieke achtergrond. Er wordt dus gekeken naar het individuele kind. Hierbij is het toegestaan dat de algemene leerlijn van een R2 kind gemiddeld lager ligt, dan bij een kind met een R1 achtergrond. De achterstand mag maximaal 2 jaar bedragen. Remediëren De leerkracht stelt indien nodig aan de hand van de verzamelde gegevens een handelingsplan op. Vervolgens voert de leerkracht binnen de klas het opgestelde plan uit. Het remediërend handelen, vindt plaats op het niveau van de leerling en het niveau van de groep. Ook dit handelen, is waar mogelijk gericht op zelfstandig werken. Aangezien de groepen klein zijn, kan de leerkracht in de meeste gevallen extra zorg bieden aan leerlingen met moeilijkheden. In andere gevallen probeert hij/zij een beroep op de ouders te doen. Evaluatie Het leerlingvolgsysteem werkt op drie niveaus en wordt ook op die niveaus geëvalueerd: 1. Op leerling-niveau worden leerdoelen, leerstof halfjaarlijks geëvalueerd. Dit vindt plaats na het afnemen van de CITO toetsen van het LOVS. Leerlingen die extra aandacht of een aparte leerlijn aangeboden kregen worden geëvalueerd na de hiervoor geplande periode geëvalueerd, waarbij steeds gevraagd wordt of de hulp die we het kind geboden hebben effectief gebleken is. Op basis hiervan neemt de leerkracht voortgangsbeslissingen; 2. Op groepsniveau gaat de leerkracht aan de hand van de groepsprofielen halfjaarlijks na: of de stof goed verwerkt is en de groepsinstructie het gewenste effect heeft gehad. Is dit niet het geval dan wordt bepaald aan welke onderdelen opnieuw aandacht moet worden besteed. 3. Op schoolniveau maakt het team eenmaal per jaar een sterkte/zwakte analyse van het systeem van leerlingenzorg en het totale onderwijsaanbod van de school.
3.2
HET VOORTGEZET ONDERWIJS
3.2.1
Onderwijskundige doelen.
Voor leerlingen, die voor korte tijd in het buitenland verblijven en waarschijnlijk bij terugkeer naar Nederland weer naar het reguliere onderwijs in Nederland gaan, is het onderwijs in de klassen VO 13 er op gericht een goede aansluiting te maken op het voortgezet onderwijs in Nederland. Hiervoor werken we met de methode Nieuw Nederlands. In klas 4- 6 is het programma gericht op het behalen van het examen. Hierbij kunnen de volgende doelen onderscheiden worden: Doel 1: Aansluiten bij voortgezet onderwijs in Nederland; gericht op terugkeer in het Nederlands onderwijs. Toewerken naar kerndoelen van de onderbouw (jaar 1, 2 en 3) en exameneisen vmbo havo/vwo van de Nederlandse taal en cultuur. Zowel de actieve als de passieve taalvaardigheden worden ontwikkeld en gestimuleerd. Onderwijs moet ook voorbereiden op de klas- en lesorganisatie in het moderne Nederlandse onderwijs (eigen verantwoordelijkheid, projecten, ict, enzovoort) en de cultuur c.q. sfeer op scholen (samenleving). Er moet voorlichting zijn over vervolgonderwijs en opzet Nederlands VO vanuit het perspectief van internationaal onderwijs en arbeidsmarkt. Doel 2: Behalen van internationaal diploma, zoals IB (language A1 en A2) en IGCSE of AICE. Gericht op doorstroom naar internationaal vervolgonderwijs of hbo of universitair onderwijs in Nederland. Daarbij geeft het IB (A1) toelating op universitair niveau en het IGCSE toelating op hbo-niveau.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
24
Doel 3: Bijhouden van het Nederlands: bereiken van zo hoog mogelijk niveau van mondelinge taalvaardigheid. Kerndoelen worden op afstand gevolgd. Deze kinderen zullen thuis Nederlands spreken, maar een andere taal zal dominant zijn. Nadruk in NTC VO-onderwijs op mondelinge taalvaardigheid; schriftelijke taalvaardigheid, minder accent. (Certificaat Nederlands als Vreemde Taal, Profiel Taalvaardigheid Hoger Onderwijs. Omdat ISK en EBK binnen het examenpakket geen Nederlands aanbieden ligt op dit moment het toewerken naar de examens van Certificaat Nederlands als Vreemde Taal (doel 2) of het Staatsexamen (doel1) het meest voor de hand. Een beslissing hierover zal genomen worden als er leerlingen aangenomen worden in groep 4-5-6 van het VO. Op dit moment hebben we vier leerlingen waarvan twee in havo/vwo 1 en twee in havo/vwo 2. Het Nest heeft de ambitie om leerlingen te begeleiden bij het Staatsexamen of het examen CNaVT. Het Nest kan helaas geen garanties geven dat dit ook daadwerkelijk plaats vindt, dit is afhankelijk van het totale aantal leerlingen, het aantal leerlingen in het examenjaar, de financiële situatie van de school en de beschikbaarheid van een leerkracht die het diplomaprogramma wil en kan begeleiden. In principe volgen alle VO-leerlingen op dit moment de leerlijn Basisvorming (VO 1-3). We richten ons op toewerken naar de kerndoelen zoals deze geformuleerd zijn in het vakleerplan Nederlands voortgezet onderwijs. 3.2.2 Leerstofaanbod Voor de keuze van de leerstof tijdens de basisvorming gebruiken we de methode Nieuw Nederlands en laten we ons leiden door de NTC-module van de SNOB. Op school zijn van Nieuw Nederlands de delen voor het havo/vwo aanwezig. Dit doet geen recht aan de verschillen tussen de leerlingen. Recentelijk is een R2 leerling ingestroomd die een beperkte woordenschat heeft. Op zich is het spellingniveau voldoende maar is de woordenschat de allesoverheersende factor die bepaalt dat teksten op havo/vwo niveau moeilijk begrepen worden. Deze leerling wordt extra begeleid en er wordt een keuze gemaakt uit de lesstof. Leerstof Basisvorming Het Nest werkt met de methode ‘Nieuw Nederlands’. In deze methode is de leerstof onderverdeeld in een aantal aspecten/taalvaardigheden: lezen, schrijven, spreken, luisteren, taal, spelling, grammatica, fictie en informatie. Daarnaast wordt extra aandacht besteed aan het ontwikkelen van de mondelinge taalvaardigheid en het uitbreiden van de woordenschat d.m.v. boekbesprekingen, debatten, betogen, artikelen en spreekbeurten. Leerstof cultuur Het cultuuronderwijs is geïntegreerd in het wekelijkse lesprogramma. Van de wekelijks drie uur beschikbare lestijd wordt gemiddeld een half uur besteed aan cultuur en samenleving. Tijdens de lesactiviteiten rondom het thema cultuur worden de Nederlandse taalaspecten geïntegreerd. In de lesmethode ‘Nieuw Nederlands’ zijn leerlijnen voor het taalonderwijs op het voortgezet onderwijs vastgelegd. Een deel van de lesstof wordt gebruikt om met elkaar te verwerken. Vooral de lesstof rondom onderwerpen als discussie, voordracht en debat lenen zich om m.b.v. actualiteit, cultuuronderwerpen uit te werken. Ook worden een aantal boeken besproken zodat de kinderen met het werk van een aantal Nederlandse/Vlaamse schrijvers in aanraking komt. Op die manier wordt lestijd ‘gewonnen’ en snijdt het mes aan twee kanten: Nederlandse Cultuur en Samenleving wordt geïntegreerd binnen het taalonderwijs en er blijft meer tijd over om de andere taalgebieden van de methode zelfstandig te verwerken. Actuele thema’s, projecten, de artikelen van de kinderen Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
25
en de lesbrieven van de methode ‘Nederland in zicht’, Nieuwsbegrip en het blokboek Staatsinrichting vormen het basismateriaal waaruit geput wordt om verder inhoud te geven aan de C van het NTConderwijs binnen het VO. De wijze waarop recht gedaan wordt aan verschillen tussen leerlingen Wij hebben te maken met grote verschillen tussen leerlingen. Hetgeen werd gesteld over het werken met verschillende niveaus in het primair onderwijs (3.2) geldt in zijn algemeenheid ook voor het voortgezet onderwijs. Voor het VO geldt dat de leerling al meer ervaring heeft met zelfstandig werken en gerichte hulp vraagt indien nodig. Recht doen aan verschillen tussen leerlingen betekent het aanbieden van leerstof afgestemd op het niveau, het tempo, de interesse en eventueel specifieke onderwijsdoelen van een leerling, en het hanteren van werkvormen anders dan klassikale instructie en begeleiding. De leerkracht organiseert de les zodanig dat leerlingen in staat worden gesteld zelfstandig te werken en individuele taken uit te voeren in hun eigen tempo. In kleine groepen is persoonlijk gerichte instructie mogelijk. De wijze waarop een brede ontwikkeling bij leerlingen gestimuleerd wordt. Alle taalvaardigheden genoemd in de kerndoelen komen aan de orde, passend bij het niveau en zo veel mogelijk op een wijze die de leerlingen aanspreekt en het inzicht uitbreidt. Leerlingen maken kennis met een breed scala aan onderwerpen, in de sfeer van persoonlijke ervaringen, over aspecten van de samenleving en over algemene onderwerpen. Door te werken met de methode “Nieuwsbegrip” gaan we in op actuele gebeurtenissen, zoals verkiezingen, feestdagen en dergelijke. Het internet is een bron van informatie die leerlingen regelmatig raadplegen voor de lessen. Hoe leerlingen een actieve en zelfstandige rol in het onderwijs kunnen spelen Een actieve rol van de leerling kan niet zonder dat hij weet waarvoor hij leert. Het is de taak van ouders en leerkracht daar met leerlingen over te spreken. De specifieke rol van de leerkracht is de voorwaarden scheppen voor het leerproces, het aanbieden van de leerstof en de verwerking ervan. Binnen de leerdoelen is een zekere mate van vrijheid die de leerlingen zelf kunnen invullen, vooral in de keuze van onderwerpen voor een schrijfoefening, werkstuk of presentatie. De leerlingen zijn op de hoogte van de middelen die hen ter beschikking staan en leren deze te gebruiken. Daardoor is een leerling in staat zelfstandig te werken. Tijdens de les wordt de leerling geholpen door de leerkracht of medeleerlingen en thuis door de ouders. 3.2.3 Lestijd De leerlingen in het VO krijgen 3 uur per week les, momenteel in een combinatiegroep. Daarnaast wordt van hen verwacht dat zij ongeveer 2 uur aan huiswerk besteden (o.a. boekverslagen, boekbesprekingen, debatten, spreekbeurten en artikelen voorbereiden). Tijdens de lessen wordt deels individueel gewerkt en deels met de hele groep. Omdat het schooljaar 38 weken beslaat zijn er, om aan de norm van 120 lesuren te komen, naast deze reguliere lessen, lesmomenten op zaterdag. Leerlingen worden gehouden aan de begin- en eindtijden van de lessen en de duur van de pauze. Voorbereidend werk voor spreekbeurten, artikelen, debatten etc. vindt thuis plaats. 3.2.4 Het volgen van de ontwikkeling De wijze waarop en de frequentie waarin de toetsing plaatsvindt Bij alle leerlingen worden na elk hoofdstuk uit Nieuw Nederlands de hoofdstuktoets afgenomen. Methode-onafhankelijke toetsing vindt in groep 1 en 2 plaats met de toetsen van Dia-taal. Verder worden boekverslagen, boekbesprekingen, spreekbeurten, debatten, betogen en artikelen gebruikt om een indruk te krijgen van het niveau en vordering op het gebied van mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid. Welke specifieke ondersteuning geboden wordt aan de leerlingen Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
26
De methodes dienen als uitgangspunt voor de les- en hulpmiddelen. Leerlingen worden bij de uitvoering van taken/huiswerk gestimuleerd om zelfstandig te werken, niet alleen in de les, maar ook thuis. De leerling kan in de les en in sommige gevallen ook buiten de les een beroep doen op de leerkracht. De leerkracht signaleert waar de leerling tekortschiet of hulp nodig heeft en geeft adequate ondersteuning. De leerkracht zal rekening moeten houden met het dagschoolprogramma en het huiswerk van de dagschool. Ondersteuning en een zekere mate van flexibiliteit bij het geven van huiswerk is belangrijk. De resultaten van de Dia-taaltoetsen geven ons een objectief zicht op de leerstof die beheerst wordt en die nog extra aandacht behoeft. Deze toetsen worden in februari afgenomen. De resultaten bepalen welke leerstof naast de leerstof van de methode, in de periode februari mei tijdens de les aanbod komt. De resultaten van deze extra begeleiding worden in juni getoetst door van de B-toetsen die onderdelen af te nemen die extra aandacht gekregen hebben. De wijze waarop gerapporteerd wordt over de resultaten van de leerlingen Met leerlingen wordt individueel en in de groep regelmatig gesproken over hun werkwijze, inzet en resultaten. Twee maal per jaar wordt door middel van een schriftelijk rapport aan leerlingen en ouders gerapporteerd over de resultaten. De ouders worden twee maal per jaar uitgenodigd voor een gesprek. Behalve rapportage over de voortgang kunnen in dit gesprek afspraken gemaakt worden voor verbetering in de aanpak. Er bestaan korte communicatie lijnen tussen ouders en leerkracht. Dat betekent dat er snel contact wordt opgenomen in geval van bijzonderheden of tussentijdse veranderingen die overleg vereisen. 3.2.5 Oudercontacten Bij de meeste VO leerlingen neemt de motivatie voor het NTC-onderwijs geleidelijk af. NTC- lessen en het huiswerk vormen met de toename van het huiswerk op de dagschool een toenemend punt van discussie tussen ouders, leerling en leerkracht. Om de leerling gemotiveerd te houden is de betrokkenheid en motivatie van de ouders van groot belang. Als ouders een duidelijk beeld van de doelen en van het programma van het NTC-onderwijs hebben zullen ouders zich meer betrokken voelen. Het afstemmen van het NTC-programma op de verwachtingen van de ouders en de leerling is hierbij een belangrijk punt. Hiervoor organiseert de Het Nest eens per jaar een ouderavond voor de ouders die leerlingen in het VO hebben.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
27
4. SCHOOLORGANISATIE EN ONDERSTEUNENDE PROCESSEN
4.1 Juridische organisatie “Het Nest” is een stichting ingeschreven bij de Kamer van Koophandel (KvK Haaglanden no. 27273628.) Met de dagscholen waar “Het Nest” les geeft, heeft het bestuur een Memorandum of Understanding (MUO) getekend aangaande het gebruik van de locatie, lestijden, aanbod Nederlandse les als promotiemiddel voor de dagschool en specifiek met de EBK ten aanzien van het contract van de directeur/leerkracht met de EBK. De directeur/leerkracht tekent een contract met EBK en krijgt haar/zijn salaris betaald door EBK en betaalt belasting en sociale premies conform de Rwandese wetgeving. 4.2 Bestuurlijke organisatie Het bestuur van “Het Nest” streeft ernaar een beleidsbepalend bestuur te zijn: een bestuur dat het kader en de voorwaarden stelt waarbinnen de schooldirecteur het onderwijs vormgeeft. Het bestuur heeft de schooldirecteur aangewezen als gemandateerd bestuurder. Het bestuursreglement stelt de taken, werkwijze en bestuurlijke verantwoordelijkheden van het bestuur vast en wordt getekend door bestuur en directeur (zie Bestuursreglement april 2014, Annex 3). Het bestuur bestaat tenminste uit: Voorzitter Secretaris Penningmeester Vertegenwoordiger Belgische ambassade Vertegenwoordiger Nederlandse ambassade Leden (2) De vertegenwoordigende functies kunnen samenvallen met andere bestuursfuncties. Het bestuur vergadert maandelijks waarbij de directeur/gemandateerd bestuurder wordt uitgenodigd.
4.3 Financieel beleid Volgens de statuten wordt het vermogen van de stichting gevormd door: A. Stichtingskapitaal B. Ouderbijdragen C. Subsidies en donaties D. Schenkingen, erfstellingen en legaten E. Alle andere vormen van baten Ad A. Stichtingskapitaal / eigenvermogen De school streeft ernaar een eigenvermogen te hebben gelijk aan de totale kosten van één gemiddeld schooljaar om zo nodig een jaar door te kunnen draaien zonder inkomsten. Dit mede gezien de verantwoordelijkheden t.a.v. indienstzijnde leerkrachten en t.a.v. de leerlingen. Momenteel ligt het eigenvermogen van de school op ongeveer 75% van de totale kosten van één gemiddeld schooljaar en het bestuur streeft erna het eigenkapitaal over de komende vier jaar uit te breiden tot 100%.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
28
Ad B. Ouderbijdrage 100% Van de inkomsten betreft ouderbijdragen en subsidies. Waar we voorheen specifiek naar werkgeversbijdrage vroegen, hebben we sinds 2013-2014 een factuur die alleen alles in een bedrag als ouderbijdrage vermeld. De school heeft daarbij een sociaal fonds ingesteld voor families die minder vermogend zijn. Subsidie uit het sociaal fonds wordt door het bestuur bekeken en goedgekeurd. NTC Kigali geeft geen korting voor gezinnen met meerdere kinderen op de school. Ad C. Subsidies en donaties Sinds 2008 wordt de subsidieaanvraag bij de Stichting NOB digitaal ingediend. Op de website van 'mijn school' staan alle basisgegevens van NTC-Kigali vermeld. De subsidie was tot schooljaar 20132014 opgebouwd uit een vaste subsidie per kind en een bedrag voor ICT. De belangrijkste voorwaarde om in aanmerking te komen voor subsidie was dat aan het minimale aantal lesuren per kind moet worden voldaan. Daarnaast is er een leeftijdsgrens gesteld. Voor schooljaar 2013-2014 werd de subsidie tijdelijk opgeschort om tegen het einde van het schooljaar weer ingesteld te worden. We verwachten voor de komende vier jaar subsidie, maar het exacte bedrag is nog niet vastgesteld. Ad D. Schenkingen De school staat open voor schenkingen van derden. De school heeft echter wel als uitgangspunt dat een schenking geen verplichting van de school tegenover de schenker inhoudt. Ad E. Andere vormen van baten Zowel de ISK als de EBK stelt de lokalen die gebruikt worden voor het NTC onderwijs gratis ter beschikking. Ook het huis met een deel van de inventaris voor de directeur/leerkracht wordt door de EBK kosteloos ter beschikking gesteld. Dit zijn weliswaar geen baten, maar deze tegemoetkomingen in natura zijn wel belangrijk binnen de begroting. Verhouding tussen inkomsten en uitgaven Aan het einde van elk schooljaar wordt bekeken of de tarieven moeten worden aangepast. Dit hangt enerzijds af van kostenverhogende factoren, anderzijds hangt dit af van verwachte inkomsten, op basis van het aantal leerlingen dat zich inschrijft. Tijdens de laatste oudervergadering wordt het budget, evenals de tarieven voor het komende schooljaar, aan de ouders voorgelegd. Door het wegvallen van de subsidie was voor het schooljaar 2013-2014 de rekening voor ouders vastgesteld op Euro 1450 per kind. Risicobeheersing en reserveringsbeleid We streven naar reserves voor 100% van de totale kosten voor 1 gemiddeld schooljaar. Door et wegvallen van de subsidie zijn de huidige reserves ontoereikend. We willen dit in de komende vier jaar bereiken. We hebben een inventarislijst van de leermiddelen die op ISK en EBK staan. Leermiddelen van Euro 250 of meer worden afgeschreven, zodat ze na de levensduur uit de opgebouwde reserves vervangen kunnen worden. Salarisbeleid De directeur / leerkracht ontvangt een salaris conform een salaris van een leerkracht aan de EBK en tekent een contract met de EBK. Naast het leerkrachtdeel van het salaris ontvangt hij/zij een prime voor directeurschap. Hoogte van het salaris hangt ook af van anciënniteit. Er is een salarisschaal ingesteld voor leerkrachtsalaris en directeursprime. De (niet-gediplomeerde) leerkracht / klassenassistent krijgt betaald per lesuur inclusief 50% voorbereidingstijd en 25% voor extra cultuururen. Een contract wordt direct getekend met het bestuur van de stichting. Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
29
Het financiële vertrekpunt De financiële situatie is gezond. In ieder bestuursvergadering presenteert de penningmeester de stand van zaken. In september worden de facturen aan de ouders gestuurd en in de laatste oudervergadering voor de zomervakantie wordt de begroting voor het komende jaar gepresenteerd. Afleggen van verantwoording t.a.v. financiën Het boekjaar loopt van 1 augustus t/m 31 juli. Aan het eind van ieder schooljaar maakt de penningmeester de balans op en presenteert dit uiterlijk voor 30 september aan het bestuur. De balans betreft een staat van baten en lasten als mede een toelichting daarop over het betreffende boekjaar. De kascommissie bestaat uit maximaal twee personen, die niet zijn verbonden aan het bestuur. Zij beoordeelt de “winst & verliesrekening” en de “balans” en brengt daarna verslag uit van haar bevindingen aan het bestuur en de ouders. In een open vergadering worden de jaarstukken vervolgens officieel vastgesteld. Indien de penningmeester uittreedt, zal officieel een overdracht plaatsvinden van de staat van baten en lasten aan de intredende penningmeester per een vast te stellen datum. Praktische zaken De stichting heeft voor haar geldverkeer een bankrekening bij de RABO Bank in Nederland (Den Haag). De meeste financiële transacties vinden via deze rekening plaats. Daarnaast is er een kas in Rwandese Franken. Uitgaven via de kas worden echter zoveel mogelijk beperkt. Met geld van de school wordt niet belegd of andere risicodragende activiteiten ondernomen. 4.4 Aannamebeleid Voor toelating van leerlingen tot “Het Nest” worden de volgende criteria gehandhaafd: Nederlandse of Belgische nationaliteit, of van een ander Europees land mits ze Nederlandstalig zijn. Leerlingen worden aangenomen op het niveau van richting 1 of richting 2, met uitzondering van groep 1 en 2 waar richting 3 leerlingen aangenomen kunnen worden. Indien wenselijk kan er een proefperiode van 1 à 2 maanden in acht worden genomen; Leerlingen kunnen op elk moment van het jaar instromen; Er wordt geëist dat minimaal een ouder thuis Nederlands met de leerling praat. Wij volgen de volgende procedure Ouders vullen bij inschrijving een intake formulier in en mailen dit naar de school. Met de ouders wordt door de directeur een intakegesprek gehouden waarin onder andere de motivatie en doelstelling van de leerling en ouders besproken worden. Tijdens dit intake gesprek wordt het intakeformulier dat de ouders opgestuurd hebben verder ingevuld. Samen met ouders wordt een onderwijsleerdoel afgesproken en wordt het kind ingedeeld bij een NTC richting. Voor het vaststellen van de beginsituatie worden de gegevens van de vorige school gebruikt. Zijn deze niet aanwezig dan kan het niveau bepaald worden door het afnemen van de toetsen van het leerlingvolgsysteem en de leesvoorwaardentoets. Omdat we geen faciliteiten hebben om kinderen met ernstige gedrags- of leerproblemen les te geven, kan de school een leerling met leer- en/of gedragsproblemen afwijzen. Er kan, indien noodzakelijk geacht, een proefperiode van 1 tot 2 maanden ingezet worden om de te bepalen of de leerling op onze school passend onderwijs kan volgen (of aangeboden kan worden).
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
30
Bezwaar Er kan steeds bezwaar gemaakt worden tegen de beslissing van de school om leerlingen af te wijzen bij het bestuur. 4.5 Huisvesting “Het Nest” beschikt over een lokaal Nederlands op de Ecole Belge Kigali (EBK) alsook een kleiner lokaal voor de bibliotheek. Deze lokalen worden gedeeld met de EBK-leerkracht van het vak Nederlands als tweede taal dat apart wordt verzorgd door de EBK zelf. Dit heeft als voordeel dat de samenwerking intensiever is en dat de leerlingen makkelijker kunnen doorstromen van Nederlands als tweede taal naar richting 1 of 2, indien gewenst. Op International School of Kigali (ISK), een school opgericht in 2009, heeft “Het Nest” sinds April 2012 een eigen lokaal. Ook op ISK zijn bibliotheekboeken aanwezig. Zij worden twee keer per jaar omgewisseld met boeken aanwezig in de hoofdbibliotheek op EBK. Over de afgelopen jaren was er een duidelijke groei te zien in het aantal leerlingen dat les krijgt op de ISK. Verondersteld wordt dat deze trend zich zal voortzetten. Het ter beschikking stellen van de leslokalen op de ISK zal aan het groeiende aantal leerlingen aangepast moeten worden. 4.6 Personeelsbeleid De school draait op de aanwezigheid van een directeur/leerkracht met een voltijds contract. Zij/Hij geeft in principe les aan alle groepen. Gezien de twee locaties en het buitenschoolse rooster ontstaat er overlap in lesuren. Voor de overlapuren wordt een tweede (deeltijds) leerkracht aangenomen. Deze leerkracht hoeft niet noodzakelijkerwijs in het bezit te zijn van een onderwijsbevoegdheid en valt direct onder de verantwoordelijkheid van de directeur. Ervaring in lesgeven aan het basisonderwijs is zeer gewenst. Bij een grote groep 3 (start met leren lezen en schrijven), in combinatieklassen met meer dan tien leerlingen, of in klassen met meerdere zorgleerlingen kan een klassenassistent ingeschakeld worden. Leerkrachten onder contract met de school worden minimaal één keer per twee jaar een bijscholingsmogelijkheid aangeboden bij de SNOB. Leerkrachten en klassenassistenten tekenen een contract met het bestuur van de school. De directeur/leerkracht tekent een contract van bepaalde duur met de EBK en valt qua salariëring en belasting onder de EBK (als juridische entiteit in Rwanda). De verschillende personeelsleden hebben ieder een gedetailleerde functieomschrijving bij het contract (zie ook functieomschrijving directeur/leerkracht). Verder bepaalt het kwaliteitsbeleid de effectieve inzet van het personeel voor een kwalitatief goed onderwijs (zie kwaliteitszorg onder de beleidsdocumenten). Twee maal per jaar zijn er functioneringsgesprekken met personeel voorzien door het bestuur of gemandateerd bestuur. Op maandelijkse basis is er een bespreking tussen directie en bestuur (bijvoorbeeld gedurende de bestuursvergaderingen). De tweede leerkracht / klassenassistent wordt opgevolgd en ondersteund door de directeur.
4.7 Veiligheidsbeleid “Het Nest” heeft een veiligheidsbeleid (Annex 6). Dit beleid gaat in op de fysieke, sociale en externe veiligheid op school. Dit veiligheidsbeleid wordt aan het begin van het schooljaar aangepast op de huidige situatie (intern en extern). Qua sociale veiligheid gelden de volgende kernwoorden: Respectvol met elkaar omgaan (leerlingen onderling, leerkrachten, bestuur, ouders), elkaar aanspreken op verantwoordelijkheden, duidelijk sanctiebeleid t.a.v. wangedrag, aanwezigheid
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
31
tijdens lessen en afmelding bij ziekte. Daarnaast heeft de school een communicatiebeleid waarin de kernpunten van respectvol en open communiceren worden besproken. Basis van deze communicatie is de mondelinge communicatie met verslaglegging achteraf indien noodzakelijk. Fysieke veiligheid In principe volgen we het veiligheidsplan van de gastscholen. De leerkracht is tijdens de lesuren altijd bereikbaar via het mobiele nummer van de leerkracht. De leerkracht heeft een lijst met alle nummers van de ouders die op dat moment in haar/zijn klas aanwezig zijn en kan ouders bellen indien nodig. Op beide locaties zijn vluchtwegen bekend ingeval van calamiteiten zoals brand. Voor de lokalen op EBK zijn ook brandblussers met een onderhoudscontract aangeschaft door de school. Tevens is er een uitgebreide EHBO-koffer aanwezig op beide locaties. De inhoud wordt een keer per jaar gecontroleerd en ververst. De school heeft een doorlopende WA-verzekering en voor het bestuur is een aansprakelijkheidsverzekering via de SNOB afgesloten. Externe veiligheid Leerlingen vallen onder de verantwoordelijkheid van de school van 10 minuten voor de les tot 10 minuten na de les. Ouders zijn verantwoordelijk voor het op tijd brengen en halen van hun leerling(en). Bij calamiteiten in de stad worden lessen geannuleerd en ouders worden hiervan direct telefonisch van op de hoogte gesteld. Doen zich er calamiteiten voor tijdens de lessen waardoor de school niet toegankelijk is en leerlingen niet kunnen worden opgehaald dan neemt de aanwezige leerkracht direct contact op met de ambassade en de voorzitter van het bestuur. De leerkracht wordt dan zo snel mogelijk voorzien van informatie. Zie ook veiligheidsbeleid van de school. Hierin staan de draaiboeken in geval van calamiteiten en zijn de belangrijke telefoonnummers vermeld. 4.8. Klachtenregeling Wij volgen de richtlijn voor klachten opgesteld door De Stichting NOB. Uitgangspunt is dat klachten in eerste instantie rechtstreeks worden aangekaart bij degene die direct met de kwestie te maken heeft. Stap 1 De ouders nemen de klacht rechtstreeks op met de onderwijsgevende of de directeur van de school. Stap 2 Vinden de ouders en de onderwijsgevende/directeur geen bevredigende oplossing voor het probleem dan wordt de zaak voorgelegd aan het bestuur. Stap 3 Indien ook na het overleg met het bestuur de kwestie niet bevredigend kan worden opgelost, wordt de zaak voorgelegd aan de vertrouwenspersoon. Stap 4 Mocht de aard van de klacht afhandeling in onderling overleg niet mogelijk maken of als de afhandeling niet naar tevredenheid heeft plaatsgevonden dan wordt een beroep gedaan op de Klachtenregeling Nederlands onderwijs in het Buitenland welke bij het bestuur te verkrijgen is. Klachten die betrekking hebben op seksuele intimidatie, discriminatie of agressie kunnen altijd direct bij de directeur of het bestuur worden ingediend. Klachten die betrekking hebben op seksuele intimidatie kunnen ook bij Meldpunt Vertrouwensinspecteurs worden ingediend.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
32
4.9. Contacten 4.9.1. Contact met ouders “Het Nest” heeft een communicatiebeleid (zie annex 5 Beleidsdocument Communicatie) waarin ook de contactmomenten met ouders zijn opgenomen: Nieuwsbrief (tweewekelijks) Schoolgids (september) Ouderavond (3 keer per jaar, inclusief opening en sluiting van het schooljaar) Activiteitencomité (ouderparticipatie in de organisatie van cultuuractiviteiten) Rapportgesprekken (twee keer per jaar) Individueel voor specifieke taken Informeel voor en na de lessen Website: www.hetnest.org Face book www.facebook.com/pages/HET-NEST/561103513954989 Aan de ouders wordt op het moment van inschrijving gevraagd toestemming te geven voor het gebruik van foto’s gemaakt tijdens de lessen en cultuuractiviteiten voor de website en de face book pagina. 4.9.2. Externe contacten Websites dagscholen EBK (Ecole Belge de Kigali) http://www.ebk.ac.rw/ ISK (International School of Kigali) http://www.isk-rwanda.org/ KICS (Kigali International Community School) http://www.kicsrw.org The Earth School http://www.theearthschoolafrica.com The French school of Kigali. Geen website, tel 0788 308 769 Mevr. Francine Ambassades Ambassade van Nederland B.P. 6613, Kigali, Rwanda Tel: +250 280 280281 Ambassade van België Rue Nyarugenge B.P. 81 Kigali, Rwanda Tel: +250 252 57 55 51/ 52 /53 Ondersteunende organisaties Stichting Nederlands Onderwijs (SNOB) Parkweg 20a 2271 AJ Voorburg Tel: +31 70 386 66 46 Inspecteur primair en voortgezet onderwijs buitenland Rijksinspectie Kantoor Breda, Afdeling Buitenland Postbus 88 5000 AB Tilburg, Nederland Ouders kunnen vragen stellen over het onderwijs in het buitenland via: telefoonnummer: + 31 77 46 56 767 Vertrouwensinspecteur Telefoonnummer: + 31 30 670 6001
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
33
5. INTEGRALE ZORG VOOR KWALITEIT In april 2014 hebben we het beleidsdocument Kwaliteitszorg opgesteld. De tekst hieronder hebben we uit dit document overgenomen. Vijf vragen vinden we belangrijk: 1. Doen we de goede dingen? Wat verstaan wij onder kwaliteit, wat is ons referentiekader, wat is de focus van onze kwaliteitszorg? Wat is voor ons “goed”? 2. Doen we de dingen goed? Wat doen we om het “goede” te bereiken? 3. Hoe weten we dat? Zelfevaluatie. 4. Vinden anderen dat ook? Voorbereiden en uitvoeren van een audit of visitatie. 5. Wat doen we met die kennis en informatie? Schoolontwikkeling en professionele ontwikkeling; verantwoording afleggen. Integrale kwaliteitszorg geeft een antwoord op alle vijf de kwaliteitszorgvragen. Om deze antwoorden te krijgen, dient de school een kwaliteitszorgcyclus te doorlopen, een continue cyclus van Plan, Do, Check en Act. Introductie Kwaliteitszorg binnen NTC Het Nest Het huidige document heeft als doel te beschrijven hoe wij op integrale en cyclische wijze vorm wil geven aan de kwaliteitszorg binnen onze school. De kwaliteitszorg is gericht op het goed (blijven) doen van de goede dingen. Wij hanteren hierbij de vijf hiervoor besproken vragen om met de antwoorden op deze vragen onze integrale kwaliteitszorg vorm te geven. Het leren en ontwikkelen van kinderen – het primaire proces – staat centraal in de kwaliteitszorg. Het primaire proces geeft richting aan de ontwikkeling van de school. Dit document geeft ook een beschrijving van de actuele stand van zaken m.b.t. tot de kwaliteitszorg binnen NTC Het Nest. 1. Doen we de goede dingen? Wat is de visie op kwaliteit? Wat is voor ons “goed”? Aan de basis van de Kwaliteitszorg ligt onze opvatting over goed onderwijs, welke naar voren komt in de missie en de visie van de school. Visie - de gewenste kwaliteit: Kwalitatief en pedagogisch verantwoord onderwijs bieden blijft de core-business vormgegeven door de volgende punten: - de blijvende aansluiting op de leerdoelen van leeftijdsgenoten in het Nederlands en Vlaams onderwijs; - de blijvende aandacht voor nieuwe taalmethodes, om zo interactief, sociaal en coöperatief taalonderwijs te kunnen bieden, dat aansluit bij de huidige taal-didactische opvattingen; - een goede balans tussen groepsactiviteiten en zelfstandig werken; - het stimuleren van leesbevordering; Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
34
-
aandacht voor uitvallende leerlingen; de opbouw van de lessen, waarbij voor instructie gebruik gemaakt wordt van het volgende model van directe instructie: o inleiding o instructie o oefening o (zelfstandige) verwerking o evaluatie: de invoering van een systeem voor het volgen van leerlingresultaten op korte en langere termijn.
Deze missie en visie vormen het referentiekader waar vanuit onze school aan kwaliteitszorg werkt. Een referentiekader dat focus aanbrengt, een ‘bril’ die structuur geeft aan het kijken naar onze organisatie. Wij willen daarbij niet alleen dingen zien maar ook verbanden leggen tussen wat we zien (uitkomsten van zelfevaluaties etc.) en relevante ontwikkelingen binnen onze school, het bestuur en omgeving. Vanuit deze visie op kwaliteit gaan we onze kwaliteit meten, verbeteren en borgen. 2. Doen we de dingen goed? De kwaliteit van het onderwijs binnen Het Nest wordt met behulp van de volgende instrumenten bepaald. We noemen hieronder ook een aantal documenten en acties die wellicht op het eerste gezicht niet direct van invloed zijn op het primaire proces. Wij hebben deze bewust in onderstaand schema opgenomen omdat wij deze in de context waar in onze NTC school zich bevindt in Kigali en de Nederlandse en Vlaamse gemeenschap van essentieel belang achten.
1
2 3 4 7
8
9
10
Instrument Zelfevaluatie Verbeterpunten opgenomen in verbeterplan Communicatiebeleid Schoolgids Verbeterpunten
Frequentie Tweejaarlijks
Wie Leraren, directie, bestuur
Status april 2014
Continue Jaarlijks Jaarlijks
Bestuur en directie Bestuur en directie Bestuur en directie
april 2014 sept 2014 sept 2014
Leerlingvolgsysteem Verbeterpunten opgenomen in het verbeterplan. Verslag testresultaten - Ouderinformatieavond - Rapportbespreking - Presentatie aan bestuur - Presentatie aan de ouders Personeel - Functioneringsgesprekken met personeel - Leerkracht Directeur deelnemer bij bestuursvergadering - Gesprek met bestuur (leden)door personeel Communicatie met ouders - Ouder en leerlingen enquête
Continue
Directie en lerarenteam
Cito LOVS Dia -taal
2x per jaar 2x per jaar 1x per jaar 1 x per jaar
Directie en lerarenteam
juni 2014 mei 2014 juni 2014 nov 2014
2x/jaar
Bestuur en directie Bestuur en directie Bestuur/personeel
jan/juni 2014
Bestuur
2013
Maandelijks
Maandelijks
Op aanvraag
Iedere 2 jaar
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
35
-
Oudervergadering
-
Sociale evenementen (b.v. sinterklaas, filmavond, koningsdag) Rapportbespreking Vertrouwenspersoon Klachtenregeling Nieuwsbrief Website en facebook
11
Minimaal 2 keer per jaar
jan 2014
Activiteitencie. Lerarenteam Ouders 2x/jaar Continue Continue bijna wekelijks Regelmatig up date
Relaties met dagscholen - MOU EBK - MOU ISK -
Bestuur en directie
Ouders/leerkrachten Directie Directie/leerkracht Ouders
Bestuur Bestuur
Stilzwijgend verlengd getekend Regelmatig
Contact met verschillende dagscholen Relaties met Ned. en Belgische ambassade - Informatie uitwisseling
Regelmatig
Bestuur en directie
1x/jaar
Bestuur en directie
13
Bestuurskalender
Bestuur
14
Monitoren van vertrekkende leerlingen
Maandelijkse update 1x/jaar
Begin van het schooljaar Continue
Directie
juni
12
Naast bovengenoemde interne evaluatie instrumenten is er een essentieel extern toetsingsdocument om de kwaliteit van de primaire processen binnen onze school te waarborgen: het 4 jaarlijks inspectierapport. In februari 2014 heeft verder op verzoek van het bestuur een externe audit plaats gevonden door de directeur van de Nederlandse school in Kampala. 3. Hoe weten we dat? NTC Het Nest voert tweejaarlijks een zelfevaluatie uit. Tijdens de zelfevaluatie maken het lerarenteam, de directie en het bestuur de huidige stand van zaken op, waarbij het eigen referentiekader (de visie op kwaliteit) de basis vormt. In het kort komt het er op neer dat we er belang aan hechten tweejaarlijks te weten welke kwaliteiten we realiseren: wat doen we goed en wat doen we minder goed? Dit met het oog op het verbeteren, vasthouden (borgen) en verantwoorden van de kwaliteit. Voor de zelfevaluatie op onze school gebruiken we het instrument dat Stichting NOB specifiek voor NTC scholen ontwikkeld heeft. Dit houdt in dat in een schema ten aanzien van allerlei aspecten van zowel het onderwijs als management en organisatie wordt aangegeven of deze op orde zijn of verbetering behoeven. Ter voorbereiding op het invullen van de zelfevaluatie worden de volgende zaken ondernomen : - Er worden gesprekken georganiseerd met leerkrachten en bestuursleden. - Uit het meest recente inspectieverslag en het verslag van het schoolbezoek van de Stichting NOB worden de belangrijkste verbeterpunten, ofwel beleidsvoornemens gehaald. - Er wordt een ouderenquête afgenomen. - Er wordt een inventarisatie gemaakt van de belangrijkste punten die in de functioneringsgesprekken van leerkrachten en directie aan de orde zijn gekomen. - Er wordt een kinderenquête afgenomen.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
36
-
Evt. worden personen en organisaties uit onze brede schoolomgeving verzocht hun input te geven. In 2014 heeft op verzoek van het bestuur een externe audit plaatsgevonden door de NTC leerkracht van de Nederlandse school in Kampala.
4. Vinden anderen dat ook? Ter vervollediging van de integrale kwaliteitszorg bestaat er de mogelijkheid dat NTC Het Nest een audit of visitatie laat uitvoeren. Tot op heden is hier eenmaal gebruik van gemaakt (2014). Na een zelfevaluatie kunnen een of meerdere auditoren of visiteurs worden aangesteld om het hele proces van zelfevaluatie te toetsen. Zo wordt duidelijk of de zelfevaluatie goed is uitgevoerd en of het eigen beeld door 'relatieve buitenstaanders' wordt gedeeld. Met een audit of visitatie kunnen mogelijke aanvullende gezichtspunten zichtbaar worden en ontstaat wellicht meer inzicht in onze eigen ‘blinde vlekken’. De beoordeling kan worden uitgevoerd door teams van ‘critical friends’, interne of externe opgeleide auditoren. Verschillen audit en visitatie: 1. Visitatie is altijd extern (mensen van buiten), terwijl een audit zowel intern als extern kan zijn (bijvoorbeeld een interne audit om te toetsen of het kwaliteitshandboek wordt nageleefd). 2.Het tweede verschil heeft te maken met de normen. Een audit gebeurt altijd op basis van de eigen normen van de school of organisatie die wordt geaudit. Een visitatie hanteert normen van buiten. 3. Een derde mogelijk verschil heeft te maken met het doel. Visitaties zijn vooral bedoeld om te leren, om te verbeteren (en leren kun je ook van collega’s, dus een visitatie kan collegiaal zijn). Audits zijn vooral bedoeld om verantwoording af te leggen: doen we wat we hebben afgesproken, doen we wat we hebben beloofd. Een audit is daarom per definitie altijd meer formeel dan een visitatie. Dit geldt ook voor interne audits. Ook deze zijn, hoewel uitgevoerd door collega’s, heel formeel van karakter 5. Wat doen we met die kennis en informatie? De resultaten van de zelfevaluatie worden gebruikt om de positieve uitkomsten te vieren en de verbeterpunten te prioriseren. De actiepunten worden opgenomen in een verbeterplan. Het verbeterplan wordt geïmplementeerd en vervolgens jaarlijks geëvalueerd en herzien waarbij de belangrijkste aandachts- en verbeterpunten voor het komende schooljaar worden uitgewerkt. 6. Kwaliteitsborging Bestaande kwaliteit en gerealiseerde verbeteringen moeten worden onderhouden: kwaliteit moet worden geborgd. Dit heeft de laatste jaren meer vorm gekregen. De verbeterpunten worden jaarlijks geëvalueerd en aangepast en veranderingen worden geborgd in de schoolgids en het schoolplan en zijn terug te vinden in onze onderwijspraktijk. Ouders van oud-leerlingen wordt een half jaar na vertrek gevraagd hoe hun kind het doet op de nieuwe school. Onze school heeft de volgende acties genomen en procedures opgesteld om de kwaliteit en de resultaten van het onderwijs in de toekomst te borgen: - Aanschaf van digitaal verwerkingsprogramma/ leerlingvolgsysteem (CITO). - Bovenstaand leerlingvolgsysteem bijhouden en gebruiken bij de verwerking van resultatengegevens en rapportering naar betreffende instanties en naar ouders, in schoolgids, schoolplan, in rapporten en tijdens oudervergaderingen. - Systematisch verslag geven van bestuursvergaderingen met en zonder directie als ook van de ouderavonden. - Systematisch bijhouden van bestuurlijke zaken in op de website van « mijn school ». - Opstellen van volgsysteem van oud leerlingen. - Opstellen van zorgvuldige overdrachtsdocumenten voor nieuwe leerkrachten. Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
37
-
Aanhouden van de bestuurskalender waarin alle beleids- en actiepunten aan bod komen.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
38
6. SAMENVATTENDE BELEIDSVOORNEMENS VOOR DE KOMENDE 4 JAAR
Schooljaar 2014-2015 korte termijn
Schooljaar 2015-2016 middellang e termijn
Schooljaar 2016-2017 lange termijn
Schooljaar 2017-2018 lange termijn
Wie is verantwoorde lijk
Aandachtsgebied - missie & visie Doelstellingen die voortkomen uit de visie van onze school (hfst 2.4) Onderzoeken of de doelstellingen nog steeds in lijn zijn met de visie en/of misschien de visie aanpassen.
Voorzitter
Activiteiten die voortkomen uit de visie van onze school (hfst 2.5)
Evaluatiepunten vorig schoolplan (hfst 2.6) Na elke zelfevaluatie zullen de verbeterpunten aangepast worden
Bestuur / Directeur
Aandachtsgebied - onderwijs Het onderwijsaanbod op onze school – Primair Onderwijs (hst 3.1) Splitsen groep 1-2 Opstellen woordenlijst en leerplan woordenschatuitbreiding voor groep 1-2-3 Onderzoeken oprichten R3 groep voor de eerste twee leerjaren. Uitbreiding bibliotheek met boeken voor moeilijk lezende leerlingen en boeken op niveau M5 en E5. Een protocol dyslexie opstellen. Voor leerlingen met dyslexie realistische doelen stellen, werkwijze opstellen in samenwerking met ouders. Elk jaar dit evalueren en protocol aanpassen. Aanschaf en invoeren methode Taalactief 4
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
Directeur Directeur/leer kracht
Directeur
Directeur
Directeur/leer kracht
39
Aanschaf en invoeren methode begrijpen lezen
Het onderwijsaanbod op onze school – VO (hfst. 3.2) Uitbreiding VO naar VO3
Directeur/leer kracht
Onderwijstijd (hfst 3.1.4)
Didactisch handelen woordenschat onderwijs (hfst 3.1.7) Did. plan maken om woordenschat op niveau te geven. Dat ll zelfstandig hun woordenschat kunnen uitbreiden m.n. in groep 1-2. Het volgen van de ontwikkeling (hfst 3.1.9) Literatuur lezen over begeleiding van leerlingen met dyslexie binnen het NTC. Contact opnemen met andere NTC scholen.
Directeur/leer kracht
Directeur/leer kracht
Aandachtsgebied – bestuur en management Juridische organisatie (hfst 4.1) Evalueren juridische organisatie
Bestuurlijke organisatie (hfst 4.2) Evalueren bestuurlijke organisatie en kijken naar effectiviteit Financieel beleid (hfst 4.3) – Herzien van ons vermogen
Huisvesting (hfst 4.5) Evalueren van de huisvesting NTC in de locaties EBK en ISK
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
Bestuur
Bestuur
Aannamebeleid (hfst 4.4) Aanname beleid t.a.v. R3 ll evalueren
Personeelsbeleid (hfst 4.6) – Ondersteuning van de directeur/leerkracht, gebeurt dit voldoende?
Bestuur
Bestuur / Directeur
Bestuur
Bestuur / Directeur
40
Veiligheidsbeleid (hfst 4.7) Veiligheidsbeleid evalueren en actualiseren Klachtenbeleid (hfst 4.8) Klachtenbeleid evalueren
Bestuur/ Directeur
Bestuur
Contacten (hfst 4.9) – inclusief instant houden en verder stimuleren van ouderparticipatie De resultaten van de Secretaris / ouderenquête evalueren en Bestuur / beleid ten aanzien hiervan zo Directeur mogelijk aanpassen Samenwerking met andere NTC scholen voortzetten m.n. Directeur Kampala Aandachtsgebied - kwaliteitszorg Verbeterpunten Elk jaar in september de verbeterpunten evalueren en waar nodig herzien.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
Bestuur / Directeur
41
Annex 1. Formulier “Vaststelling van schoolplan” FORMULIER “Vaststelling van schoolplan”
School:
Adres:
Postcode/plaats/land:
Het bevoegd gezag van bovengenoemde school heeft het
van _________________ tot __________________ (datum) *)
geldende schoolplan van deze school vastgesteld.
Namens het bevoegd gezag,
plaats, land datum handtekening naam functie *) maximaal vier jaar
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
42
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
43
Annex 2 Bestuurskalender MAAND
TAAK / ACTIE
DATUM
WIE
augustus
Bestuursvergadering
Eind augustus
bestuur
september
Begin school Inschrijfformulieren Tekenen contract leerkracht / assistent(en) Checken: veiligheidsprocedure, EHBO dozen op beide locaties Bestuursvergadering Oudervergadering Startgesprek directeur
1 sept
oktober
Informatieve gesprekken met ambassades Bestuursvergadering: presentatie begroting
november
Subsidieaanvraag voorbereiden Bestuursvergadering
december
Bestuursvergadering
januari
Zelfevaluatie Herzien schoolplan Bestuursvergadering: plannen oudervergadering Eerste rapport / resultaten CITO toets
februari
Resultaten presentatie directeur aan bestuur Bestuursvergadering
maart
Oudervergadering Database oud-leerlingen Bestuursvergadering: bespreken begroting Functioneringsgesprek directeur
april
Bestuursvergadering: vaststellen schoolgeld
mei
Ouderenquête Bijwerken schoolplan en schoolgids Bestuursvergadering
Juni
Eindgesprek directeur Bestuursvergadering Resultaten presentatie directie aan bestuur Eindejaar oudervergadering Kascontrole Commissie Balans en begroting nieuw schooljaar
juli
Mogelijkheid tot bijscholing
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
Bestuur /directeur Directeur Voorzitter en aanspreekpunt
B en O team, activiteiten commissie
Bestuur, O-team
44
Annex 3. Bestuursreglement april 2014 Bestuursreglement Nederlandse Taal en Cultuur School – Kigali, Rwanda Het bestuur van de NTC-school in Kigali “Het Nest” heeft besloten tot de vaststelling van het navolgende bestuursreglement. Hierin zijn vastgelegd de taken, werkwijze en verantwoordelijkheden van het bestuur. Aldus vastgesteld te Kigali d.d. ……………….. (handtekening)
(naam)
---------------------------------Voorzitter bestuur
---------------------------------Secretaris bestuur
-------------------------------------Penningmeester bestuur
(handtekening)
(naam)
---------------------------------De Directeur
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
45
0
Begripsomschrijving Het Bestuur
Het bestuur van de NTC-Kigali, zijnde het bevoegd gezag.
De School
‘De Nederlandse Taal en Cultuur school te Kigali Rwanda’, een direct onder het bevoegd gezag ressorterende school voor Nederlandstalig onderwijs. Hierna aangeduid met NTC-Kigali.
De Directeur
De functionaris die als zodanig door het bestuur is aangesteld en die met de leiding van de school is belast.
1. Taken en bevoegdheden van bestuur 1.1. Taakstelling bestuur
-
Bestuursopvatting Het bestuur van de NTC-Kigali streeft erna een beleidsbepalend bestuur te zijn: een bestuur dat de kaders en de voorwaarden stelt waarbinnen de schooldirecteur het onderwijs vormgeeft.
-
Realiseren en bewaken van visie, missie en doelstellingen van de stichting Het bestuur van de NTC-Kigali streeft ernaar de randvoorwaarden te scheppen voor kwalitatief goed Nederlands Taal en Cultuur onderwijs, aangepast op de specifieke eisen van leerlingen die dagonderwijs volgen in een andere taal (Frans of Engels) en op verschillende dagscholen.
-
Taken en bevoegdheden van bestuur - Het in stand houden van een zo optimaal mogelijk functionerend personeelsbestand; - De haar ter beschikking staande gelden aan te wenden voor de school, voor belangrijke zaken en het stellen van prioriteiten in de uitgaven; - Het onderhoud van de lokalen en inventaris indien niet door de gastschool verzorgd; - Het onderhouden van contacten met de Nederlandse en Belgische ambassades, en de dagscholen (EBK en ISK); - Het onderhouden van contacten met de ouders; - In samenwerking met de directeur aangeven in het schoolplan en de schoolgids op welke wijze vorm en inhoud wordt gegeven aan onderwijs en identiteit van de NTC school in Kigali. 1.2. Vaststellen en wijzigen van een bestuursreglement - Het bestuursreglement is vastgesteld tijdens een bestuursvergadering waarbij tenminste de voorzitter, secretaris en de penningmeester aanwezig waren. Bij de aanstelling van een nieuw bestuur moet het reglement opnieuw worden aangenomen na eventuele revisie.
2. Vertegenwoordigende functionaris - Het bestuur van de school wijst aan in de functie van gemandateerd bestuurder: de directeur, werknemer van het NTC-Kigali. -
Deze aanwijzingen gelden voor onbepaalde tijd. Het bestuur kan de aanwijzingen van de functionaris op elk moment beëindigen door middel van een daartoe strekkende schriftelijke mededeling gericht aan deze. De aanwijzing eindigt van rechtswege op het moment dat voor de functionaris het dienstverband met het NTC-Kigali eindigt.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
46
3. Algemene taken en bevoegdheden gemandateerd bestuurder 3.1. Tot de algemene taken van de gemandateerd bestuurder behoren, ten minste: advisering van het bestuur van de school; het onderhouden van normale externe werkcontacten ter zake van het takenpakket van de school; informatieplicht jegens het bestuur omtrent de door de gemandateerd bestuurder, dan wel anderen ten behoeve van de school verrichte werkzaamheden en uitgeoefende bevoegdheden, alsmede omtrent de ontwikkelingen welke voor de school van belang kunnen zijn. 3.2. De gemandateerd bestuurder is bevoegd ten behoeve van de activiteiten van de school andere functionarissen in te schakelen mits de daaraan verbonden kosten blijven binnen de voor de school vastgestelde budgetten vallen.
4. Werkwijze bestuur 4.1. Het bestuur treedt op als eenheid: dat wil zeggen: over schoolaangelegenheden volgen alle bestuursleden de besluiten en opvattingen van het bestuur, ook als zij andere ideeën hebben. 4.2. Ondertekening van bestuursstukken: bestuursstukken (incl. arbeidsovereenkomsten) worden ondertekend door de bestuursvoorzitter en indien het financiële zaken betreft, eveneens door de penningmeester. 4.3. Het mandateren van bestuursbevoegdheden worden verder uitgewerkt in het directie reglement. 4.4. Rooster van aftreden: bestuursleden worden aangesteld voor twee jaar en stappen het liefst niet allemaal op het zelfde moment op. In geval van “force majeur” kunnen zij eerder hun functie beschikbaar stellen. 4.5. Bestuursleden kunnen worden geschorst en ontheven uit hun functie in het geval van onverenigbare opvattingen met de andere bestuursleden, onverenigbaarheid van functies, en gebleken onrechtmatige daden. 4.6. Deskundigheidsbevordering van het bestuur: bestuursleden kunnen tijdens hun vakantie in Nederland gebruik maken van de bijscholingen voor bestuursleden van de Stichting NOB. Indien budgetair mogelijk worden de scholingskosten gedekt door de school. Het betreffende bestuurslid engageert zich, na de scholing, voor minimaal één jaar bestuurslid te blijven en de informatie te gebruiken ten behoeve van de school. 4.7. Procedure (her)benoeming van bestuursleden: indien het aantal kandidaten groter is dan het aantal bestuursfuncties worden bestuursleden gekozen tijdens een te beleggen oudervergadering Nieuwe bestuursleden worden bij voorkeur gekozen voor het einde van het schooljaar of aan het begin van nieuwe schooljaar.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
47
4.8. Besluitvorming buiten bestuursvergaderingen: besluiten buiten bestuursvergaderingen worden eerst voorgelegd (per email) aan de andere bestuursleden die daar binnen een dag op moeten reageren. Indien het merendeel akkoord gaat is het besluit genomen en wordt vastgelegd door de secretaris d.m.v. het opslaan van de e-mail correspondentie. 4.9. Bestuursleden werken op vrijwillige basis en krijgen geen vergoeding voor hun tijdsinzet. In specifieke gevallen kunnen telefoon-, maaltijd- en administratie kosten (zoals printkosten) vergoed worden, dit in overleg met de penningmeester.
5. Bestuurlijke verantwoording 5.1. Benoemen, berispen, schorsen en ontslaan van personeelsleden: Het bestuur is verantwoordelijk voor het benoemen, berispen en ontslaan van personeelsleden. 5.2. Het bestuur is verzekerd d.m.v. een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering.
6. Beleidsbepaling 6.1. Het bestuur -als beleidsbepalend bestuur- houdt toezicht op de voorbereiding en uitvoering van bestaand beleid opgesteld door de vertegenwoordigende functionaris (de directeur). De vertegenwoordigende functionaris informeert het bestuur één keer per twee maanden over de voortgang tijdens bestuursvergaderingen of eerder indien het bestuur daarom verzoekt. 6.2. Het vaststellen van de begroting: het bestuur onder de leiding van de penningmeester stelt een begroting op aan het einde van het schooljaar voor het nieuwe schooljaar. Deze begroting is gebaseerd op een prognose van het aantal leerlingen en zal worden bijgesteld aan het begin van het schooljaar. De begroting wordt gepresenteerd op de laatste oudervergadering van het jaar. De penningmeester informeert het bestuur elk kwartaal over de financiële situatie van de school. 6.4. Het bestuur stelt een kwaliteitsbeleid op in een apart document (in de bijlage). Het opstellen van het onderwijskundig beleid is gemandateerd aan de directeur. 6.5. Het vaststellen van de beleidsuitgangspunten, genoemd in het schoolplan en de schoolgids worden door het bestuur in samenwerking met de directeur uitgezet en uitgewerkt. 6.6. Het opstellen van een absentie/verzuim- en veiligheidsbeleid wordt ingezet door het bestuur in samenwerking met de directeur.
7.
Specifieke bepalingen omtrent bestuursbeleid 7.1. Communicatie tussen bestuur en directeur is vastgelegd in het communicatiebeleid van de school (in de bijlage). 7.2. Het vaststellen van beleid voor reservevorming: voor uitgaven die niet elk jaar voorkomen, zoals aanschaf van lesmateriaal maar ook om een jaar met minder
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
48
leerlingen te kunnen overbruggen, moet gespaard worden. Het spaarsaldo moet zichtbaar worden gemaakt door jaarlijks een balans op te stellen. 7.3. Het vaststellen van een klachtenregeling: een klachtenregeling wordt vermeld in de schoolgids en het schoolplan. Tijdens de oudervergadering aan het begin van het jaar wordt een vertrouwenspersoon aangesteld. 7.4. Vaststellen van de hoogte van de ouderbijdrage: het bestuur met eventuele adviseurs stellen een bedrag voor als ouderbijdrage tijdens de laatste oudervergadering van het schooljaar. Dit bedrag moet worden goedgekeurd door de aanwezige ouders. Wordt dit niet goedgekeurd dan dient er een commissie van ouders ingesteld worden die met een nieuw voorstel komen.
8. Verslaglegging 8.1. Jaarlijks het vaststellen van het onderwijskundig jaarverslag. 8.2. Het regelen van controle van de financiële jaarstukken door een derde: ieder jaar wordt een kascontrolecommissie ingesteld bestaande uit twee ouders die niet in het bestuur zitting hebben en geen deel zijn van het onderwijsteam (d.w.z. niet betrokken zijnde bij bestuur of onderwijs van de stichting). De kascommissie wordt in december aangesteld. 9. Evaluatie 9.1. Evaluatie van het functioneren van de organisatie: zie hoofdstuk 5 Integrale zorg voor de kwaliteit.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
49
Annex 4. Beleidsvoornemens 2010-2014 Evaluatie 01-06-2014 ----x----- = aandacht tijdens dit schooljaar
Schooljaar 2010-2011
Schooljaar 2011-2012
Algemeen Kwaliteitsbeleid Ouderparticipatie verhogen, onder andere de deelname aan ouderavonden, door een grotere betrokkenheid van de ouders bij de school-organisatie en het onderwijs. Huisvestingsbeleid: Goede contacten onderhouden met ISK en EBK
Starten van de afdeling VO onderwijs, in eerste instantie alleen VO 1
Het bestuur zal regelmatig evalueren in hoeverre het beleid en voornemens van het bestuur bereikt worden. Door een grotere samenwerking met de NTC scholen in de regio op onderwijskundig en bestuurlijk niveau de kwaliteit van het NTC onderwijs in de regio verbeteren.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
Schooljaar 2012-2013
Schooljaar 2013-2014
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
stand van zaken
afgelopen en dit jaar is de participatie bijna 100 % geweest.
contacten met beide scholen zijn hartelijk en regelmatig en door de directeur en de voorzitter van het bestuur -in augustus 2013 gestart met VO1. - schoolgids en schoolplan zijn aangepast - in augustus 2014 wordt gestart met VO 2 -mei 2013 -juni 2014
-er is regelmatig contact met de scholen in Lusaka, Kampala, Dakar en Bujumbura. -met Kampala werd samengewerkt voor het VO onderwijs, portfolio opdrachten werden gezamenlijk door ll. van beide scholen gemaakt en het huiswerk kon
50
Schooljaar 2010-2011
Schooljaar 2011-2012
De mogelijkheid van integratie van de NTC lesuren in de schooltijd van de dagschool onderzoeken, m.n. voor de groepen 1 en 2
De mogelijkheid om groepen van de twee dagscholen op een locatie les te geven onderzoeken.
Schooljaar 2012-2013
Schooljaar 2013-2014
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
stand van zaken digitaal gemaakt worden door in te loggen op de website van De Kraanvogel. -met Kampala, Lusaka en Bujumbura zijn gezamenlijk Dia-taal toetsen dit zal ook in schooljaar 2014-2015 gebeuren. Een gedeeltelijk integratie vindt plaats met de leerlingen van Earth school. Voor de andere groepen zal dit moeilijk/ onmogelijk zijn omdat er combinatie groepen zijn en omdat dit een precedent gaat scheppen waar de dagscholen zich niet aan willen wagen. Dat gebeurt voor de groepen 7, 4 en 3. Omdat we meer ll. van ISK hebben is de keuze voor groep 7 en 4 ISK en voor groep 3 wisselend ISK en EBK. Hierdoor wordt nog 1 keer per week door Jan op EBK lesgegeven. Dit is geen goede ontwikkeling. Afhankelijk van de groepssamenstelling zal geprobeerd worden volgend jaar in ieder geval twee keer per week op EBK les te geven. Dit is vooral belangrijk omdat de directeur/leerkracht een arbeidscontract heeft bij EBK.
Professionalisering van de
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
51
Schooljaar 2010-2011
Schooljaar 2011-2012
schoolorganisatie Zelfevaluatie (1x in de twee jaar) Ouder en leerlingenquête (1x in de 2 jaar) Evaluatie Schoolplan 2010-2014 Jaarlijkse discussie over hoogte schoolgeld
Personeelsbeleid Continuering onderwijs met bevoegde leerkrachten. Indien dit niet mogelijk is met in ieder geval een bevoegde leerkracht (rekeninghoudend met financiële ruimte) Onderwijskundig Beleid Ontwikkelen ICTbeleid. Inventarisatie en aanschaf programma’s.
Integreren geschiedenis- en topografie onderwijs in cultuuronderwijs door het organiseren van thema middagen en het intergreren van Nieuwsbegrip.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
Schooljaar 2012-2013
Schooljaar 2013-2014
stand van zaken
mei 2014 -----x----heeft in schooljaar 2012-2013 plaats gevonden. mei 2014
-----x---------x-----
juni 2014 -----x-----
-----x-----
-----x-----
-----x-----
------x-----
-----x-----
-----x-----
------x-----
-beide leerkrachten zijn bevoegd -de intentie is om ook in schooljaar 2014-15 met bevoegde leerkrachten te werken
Het VO werkt met een blog. Er zijn twee nieuwe laptops aangeschaft. De leerlingen van groep 4-8 werken met Woordkasteel. Er zijn blokboeken aangeschaft voor geschiedenis, aardrijkskunde, topografie en staatsinrichting. Deze worden in de groepen 6 tot VO 1 gebruikt. Afwisselend met Nieuwsbegrip wordt er in de les aandacht aan besteed.
52
Schooljaar 2010-2011
Schooljaar 2011-2012
Aanschaf materiaal voor begrijpend lezen voor groep 38.
Schooljaar 2012-2013
Schooljaar 2013-2014
------x-----
------x-----
VO onderwijs Schrijven schoolplan en schoolgids VO VO onderwijs: Opzetten van een VWO/havo leerlijn voor de basisvorming. Plus aanschaf leermiddelen.
VO onderwijs: Aanschaf leermiddelen VO onderwijs: Opzetten van een ELO voor VWO/havo samenwerking met de NTC school in Kampala
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
------x--
------x-----
---
stand van zaken Vanaf september 2014 zal hiervoor meer materiaal van Humpie Dumpie en van Tekstverwerken van Noordhoff. Schoolgids is aangepast juni 2013 Schoolplan is aangepast juni 2014 Is opgezet voor VO 1 en 2 omdat wij hiervoor aanmeldingen hebben. De bedoeling is om dit volgend jaar ui te breiden naar VO 3 en hiermee de hele basisvorming opgezet te hebben. Methode Nieuw Nederlands is aangeschaft voor VO 1 en 2 Vindt plaats: Leerlingen halen en plaatsen hun huiswerk op de weblog en leerlingen werken samen aan opdrachten met ll. uit Kampala. Evaluatie: -samenwerking tussen de leerlingen was geen succes en zal niet meer plaatsvinden in het volgend schooljaar. -van de mogelijkheid om digitaal het huiswerk te maken is weinig gebruik gemaakt. ll. vonden het efficiënter om het huiswerk in het schrift te maken. Volgend jaar zal dit niet meer mogelijk zijn.
53
Schooljaar 2010-2011
Schooljaar 2011-2012
Vernieuwen onderdelen CITO LOVS. De nieuwe AVI indeling doorvoeren in de bibliotheek. De bibliotheek opschonen en nieuwe boeken aanschaffen.
Aanschaf leermiddelen voor kinderen met leesachterstand. Richting 3 leerlingen: Elk jaar het toelatingsbeleid evalueren. Richting 3 leerlingen: Opzetten leerlijn en lessenplan voor deze leerlingen in groep 1 en 2
Richting 3 leerlingen: Leermiddelen aanschaffen.
Standpunt innemen t.a.v. het gebruik van handelingsplannen op onze
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
Schooljaar 2012-2013
Schooljaar 2013-2014 ------x-----
stand van zaken Alle onderdelen zijn vernieuwd en up to date juni 2014 voltooid
------x-----
------x-----
------x-----
juni 2014 en voor schooljaar 2014-15 worden nieuwe boeken aangeschaft met speciale aandacht voor leerlingen die technisch zeer goed lezen maar waarvan de woordenschat gering is en leerlingen die ver beneden hun leeftijdsniveau lezen. zie hierboven
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
toelatingbeleid is gemaakt maart 2014
Tweede leerkracht vertrekt. De nieuwe leerkracht werkt met het programma van Arline en met deze leerkracht zal extra aandacht besteed worden aan het opstellen van een leerlijn woordenschat uitbreiding. De Muisboeken zijn aangeschaft. Elke les zijn een aantal begrippen en woorden aangeleerd. Hiervoor is o.a. de Amsterdamse woordenlijst gebruikt. is ingenomen. zie schoolgids.
54
Schooljaar 2010-2011
Schooljaar 2011-2012
Schooljaar 2012-2013
Schooljaar 2013-2014
------x-----
------x-----
------x-----
------x-----
stand van zaken
school .
Samenwerking NTC scholen: Intensiever samenwerken met de NTC scholen in Kampala en Bujumbura
Samenwerking NTC scholen: Uitwisselen ervaringen en samenwerken op het gebied van de aanschaf van leermiddelen en het ontwikkelen van lesmateriaal. Meer aandacht voor de individuele prestaties en beoordeling en beloning van het werk van de leerling. Hier een vast punt tijdens de les van maken.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
------x-----
Leerkracht uit Kampala heeft een externe audit van de school gehouden tijdens zijn 43 daags bezoek aan de school. Jan heeft regelmatig contact met de leerkrachten in Bujumbura, Kampala en Lusaka en is in Bujumbura op bezoek geweest bij de leerkracht. Vindt plaats binnen het VO met Bujumbura en Kampala . Binnen het PO via mijn School van het NOB.
Tijdens de externe audit is gevraagd hierop te letten. Geconstateerd werd dat hiervan in ruime mate sprake is tijdens de lessen
55
Annex 5. BELEIDSDOCUMENT INTERNE COMMUNICATIE Juni 2014 Binnen de NTC-Kigali moeten verschillende groepen met elkaar communiceren om de school goed te laten functioneren. Het gaat om de groepen ouders, onderwijsteam, bestuur en directeuren / besturen dagscholen. Dit document bespreekt voornamelijk de communicatie tussen bestuur en het onderwijsteam en met de leden van het onderwijs team individueel.
Het bestuur bestaat uit: Voorzitter Penningmeester Secretaris Overige leden Het onderwijsteam bestaat uit: Directeur – leerkracht Leerkracht A. Formele communicatie lijnen tussen bestuur en directeur - leerkracht 1. Begin van het jaar gesprek: Bij aanvang van het contract en aan het begin van elk schooljaar heeft de directeur – leerkracht een start gesprek met het bestuur. Dit kan als separaat onderdeel van een reguliere bestuursvergadering. Van het gesprek wordt verslag gemaakt door middel van het vastleggen van het opgestelde plan en de actiepunten door bestuur en directeur/leerkracht Tijdens dit gesprek worden de plannen voor het jaar ter verbetering van de school besproken: 2. Functioneringsgesprekken Deze gesprekken worden halfjaarlijks gehouden tussen de directeur - leerkracht en de voorzitter van het bestuur (februari en juni). Van het gesprek wordt verslag gemaakt door middel van het vastleggen van het functioneren van de directeur – leerkracht vis-à-vis zijn /haar taakomschrijving en afspraken gemaakt ten aanzien van verbeter- en aandachtspunten voor de komende zes maanden. Tijdens deze gesprekken worden de volgende zaken besproken: - functioneren directeur- leerkracht vis-à-vis zijn/haar taakomschrijving - aandachts- en verbeterpunten voor de komende zes maanden. - samenvatting functioneringsgesprek(ken) met andere leerkracht(en) De directeur/leerkracht houdt halfjaarlijks (februari, juni) een vergelijkbaar functioneringsgesprek met de andere leerkracht(en) in het onderwijs team. Hij/Zij maakt daarvan verslag en stuurt dat door aan het bestuur. Het heeft de voorkeur dat deze gesprekken plaatsvinden voor het functioneringsgesprek van de directeur/leerkracht zelf. 3. Bestuursvergaderingen Het bestuur vergadert gedurende het schooljaar minimaal één keer per 6 weken (zie bestuurskalender). Tenzij het bestuur om haar moverende redenen anders besluit neemt de directeur/leerkracht actief deel aan de vergaderingen. De directeur-leerkracht heeft echter geen formeel stemrecht in de bestuursvergadering. 4. Tussentijdsoverleg op verzoek Op verzoek, van het bestuur en/of de directeur leerkracht kan er een tussentijds overleg worden gehouden om een vooraf bepaald onderwerp te bespreken. De voorkeur gaat uit naar mondelinge besprekingen met verslaglegging achteraf ipv het opstellen van uitgewerkte bespreekpunten vooraf die veelal alleen de mening van de opsteller vertegenwoordigen.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
56
B. Communicatielijnen tussen bestuur / directeur – leerkracht en ouders Zowel bestuur als onderwijsteam communiceren via afgesproken kanalen met de ouders aangaande de gehele school, specifieke activiteiten als wel de eigen kinderen.
Nieuwsbrief (tweewekelijks) Schoolgids (september) Ouderavond (3 keer per jaar, inclusief opening en sluiting van het schooljaar) Activiteitencomité (ouderparticipatie in de organisatie van cultuuractiviteiten) Rapportgesprekken (twee keer per jaar) Individueel voor specifieke taken Informeel voor en na de lessen Website: www.hetnest.org
Face book www.facebook.com/pages/HET-NEST/561103513954989 C. Respectvol en open communiceren: Zowel het bestuur als de directeur leerkracht vervullen een unieke rol in de NTC-Kigali, zoals het geval is voor bijna alle NTC scholen in het buitenland. Het bestuur vervult een unieke rol omdat het percentage ouders dat in het bestuur zit hoog is (16 %) en ze dus niet eenvoudig te vervangen zijn door andere ouders bij aftreden. De directeur/leerkracht (evenals de leerkracht) zijn ook niet makkelijk te vervangen aangezien zij in Nederland gerekruteerd moeten worden en niet per morgen aanwezig kunnen zijn indien vervanging nodig is. Daarnaast werkt men binnen een kleine gemeenschap waarin eenieder elkaar op verschillende manieren tegenkomt, meer dan in de Nederlandse samenleving het geval is en men op zowel professioneel als privé vlak met elkaar op een respectvolle maar wel open manier moet kunnen blijven communiceren. Om dit te bewerkstelligen zijn de volgende communicatie regels opgesteld: * Communicatie tussen bestuur en onderwijsteam gaat voornamelijk mondeling met verslaglegging achteraf van de hoofd (actie)punten. Men maakt daarbij voornamelijk gebruik van de bovenvernoemde formele contactmomenten * De communicatie heeft een open karakte (dialoog), wat wil zeggen dat er van beide kanten informatie wordt bijgedragen om tot een gezamenlijke beslissing/oplossing te komen. De te kiezen oplossing kan niet voor een bijeenkomst door één van de partijen worden opgelegd. * Dreigementen in de vorm van als de ene dit doet dan doet de ander dat (Als……. dan……….) zijn uit den boze, en leiden niet tot een open en probleem oplossende communicatie, maar vervullen eerder de functie van “rode lap” en hebben een averechts effect op de ontvanger. * Actie punten / adviezen worden altijd bij de persoon die ze communiceert zelf neergelegd ter uitvoering, wat wil zeggen dat de één niet bepaalt wat de ander zou moet doen (met uitzondering van duidelijk omschreven taken in de taakomschrijving). * Het bestuur heeft een werkgeversfunctie (geen onderwijskundige functie) naar het onderwijsteam toe. Het bestuur is beleidsbepalend, maar niet uitvoerend. Daarnaast dient het onderwijsteam (in principe bij monde van de directeur/leerkracht) het bestuur op de hoogte te houden van haar activiteiten binnen het onderwijs.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
57
Annex 6. Veiligheidsbeleid april 2014 INLEIDING Dit beleidsdocument behandelt de veiligheid van onze school. Het gaat om de sociale veiligheid en de fysieke veiligheid, zowel intern als extern. De ouders worden door het bestuur gewezen op het bestaan van dit beleid en krijgen het op verzoek toegestuurd. Het beleidsdocument wordt op de school bewaard. Het wordt één keer per jaar (in september) door het bestuur en de directeur besproken en indien nodig geactualiseerd. SOCIALE VEILIGHEID Wat kunnen leerlingen en ouders van de school (leerkrachten, directie en bestuur) verwachten? Respectvol Respect voor elkaar binnen de multiculturele samenleving waarin onze school zich bevindt, staat centraal in onze school. Iedereen heeft het recht zichzelf te zijn en zich te midden van de anderen veilig te voelen. Je mag in school openlijk uitkomen voor wat je denkt, gelooft, voelt, wil en kan, zolang dit met respect voor de ander gebeurt. Begrip en respect voor elkaar zijn het uitgangspunt voor een open communicatie binnen de school. Aanspreken Wij helpen elkaar om ons aan die afspraak te houden en spreken elkaar er op aan als dat niet lukt. Wat verwacht de school (leerkrachten, directie en bestuur) van leerlingen en ouders? Respectvolle houding De school verwacht van haar leerlingen dat zij respect hebben voor de medeleerlingen en de leerkrachten. Van de ouders wordt verwacht dat zij vertrouwen in en respect voor het onderwijzend personeel hebben, als ook voor de directie en het bestuur. Concreet wordt het volgende van de leerlingen verwacht: Te allen tijde correct en met respect gedragen jegens leerkracht en medeleerlingen. Instructies opvolgen van de leerkracht. Met respect omgaan met de leermiddelen o.a. de computers, de leer- en leesboeken. Op tijd in de klas te zijn voor de aanvang van de les en niet voortijdig de les te verlaten (wordt geregistreerd). Geen mobiele telefoon en / of muziek apparatuur (zoals IPod, etc.) tijdens de les gebruiken. Niet stelen of vechten. Niet spieken of plagiaat plegen. Sanctiebeleid Bij ernstig wangedrag kan de directie overgaan tot schorsing of verwijdering van een leerling. Dit verloopt volgens de volgende stappen: 1. De leerling krijgt een waarschuwing en de directie pleegt overleg met de ouders. 2. Bij aanhoudend wangedrag wordt in samenspraak met de ouders en het bestuur overgegaan tot een tijdelijke schorsing van de school. 3. Als na schorsing geen verbetering van het gedrag is opgetreden kan de directie de leerling van school verwijderen zonder restitutie van het lesgeld.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
58
Aanwezigheid tijdens de lessen Leerlingen zijn verplicht alle lessen te volgen en op tijd aanwezig te zijn. In geval van ziekte of overmacht dienen absenties voor de aanvang van de lessen bij de leerkracht worden gemeld. Waar kun je terecht met vragen, kritiek of klachten en hoe gaat de school daarmee om? Ouders en leerlingen kunnen zich tot de school wenden met kritiek of klachten. De school beschikt over een door het bestuur vastgestelde klachtenregeling die de te volgen gedragslijn vaststelt. De klachtenregeling beoogt duidelijkheid te scheppen over het niveau waarop een klacht behandeld wordt. Ook is er een vertrouwenspersoon aangesteld. De klachtenregeling staat beschreven in de schoolgids. De gids wordt in september aan de ouders toegestuurd (via email) en is ook te vinden op de website van de school www.hetnest.org. Uitgangspunt is dat vragen, kritiek of klachten in eerste instantie mondeling worden aangekaart bij degene die direct bij de kwestie is betrokken. Daarnaast is de school aangesloten bij de Landelijke Klachtencommissie VBS. Informatie hierover is te vinden op de website van de stichting NOB. Dit geldt niet voor klachten die betrekking hebben op seksuele intimidatie, discriminatie of agressie; deze klachten kunnen altijd direct bij de directeur of het bestuur worden ingediend. Klachten die betrekking hebben op seksuele intimidatie kunnen ook bij het Meldpunt Vertrouwensinspecteurs worden ingediend (telefoonnummer staat in de schoolgids). FYSIEKE VEILIGHEID Interne veiligheid Telefonische bereikbaarheid Tijdens lesuren is de school telefonisch bereikbaar op het mobiele telefoonnummer van de leerkracht. De telefoonnummers van school en leerkrachten alsmede van bestuursleden zijn opgenomen in de schoolgids. De telefoonnummers van ouders zijn opgenomen op de leerlingenlijst die de directeur en leerkrachten bij zich hebben tijdens de lesuren. Ouders worden verzocht wijzigingen door te geven aan de directeur. Schoollocaties De NTC maakt gebruik van twee locaties waar les gegeven wordt. Beide zijn het dagscholen. EBK – Ecole Belge de Kigali De EBK ligt in het centrum van de stad. De school is volledig ommuurd. Er zijn geen specifieke problemen met criminaliteit in of rond de school bekend. Het pand beschikt over een hoofdingang welke tevens als uitgang fungeert. Een nooduitgang is aan de achterzijde van de school aanwezig waar zich ook het lokaal van Het Nest bevindt. Beide punten worden bewaakt door een beveiligingsbedrijf. In het lokaal van Het Nest is een verbandtrommel en een brandblusser aanwezig. De EBK heeft geen op papier vastgelegd veiligheidsbeleid op dit moment. ISK – International School Kigali De ISK ligt in een woonbuurt, genaamd Nyarutarama. De school is volledig ommuurd. Er zijn geen specifieke problemen met criminaliteit in of rond de school bekend.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
59
Het pand beschikt over een hoofdingang welke tevens als uitgang fungeert. Er is nog een achteruitgang aanwezig, beide uitgangen zijn bewaakt. Op ISK worden een lokaal op de derde verdieping gebruikt door Het Nest. Op de gang hangt een brandblusser. De ISK heeft een veiligheidsplan. Dit veiligheidsplan (aardbeving-, en brandprocedures) wordt in geval van brand en/of aardbeving gebruikt. Dit plan ligt in ons lokaal en is bij de leerkrachten bekend. Tijdens de ISK lesuren doen de leerkrachten mee aan de veiligheidsoefeningen. Ongelukken Er is een schoolverbandkoffer aanwezig in de NTC lokalen op beide locaties voor de eerste hulp die door de leerkracht kan worden verleend bij kleine ongelukken tijdens schooltijd. De directeur leerkracht heeft meegedaan aan een cursus bedrijfsveiligheid (februari 2014) en is gediplomeerd Op de EBK is er een eerste hulpruimte aanwezig met benodigde eerste hulpspullen waar het Nest gebruik van mag maken. Op ISK is tot 4 uur een verpleegster aanwezig. Het draaiboek voor een ernstiger ongeval tijdens lesuren, die specialistische medische hulp vraagt is in bijlage 1 opgenomen. In principe gaat de leerkracht met de gewonde leerling mee en blijft een tweede persoon achter bij de overige leerlingen. Deze tweede persoon is de leerkracht die op dat moment ook aanwezig is in de school of een personeelslid van de EBK of ISK met wie dit zo is afgesproken. Aan de ouders van de leerlingen wordt aan het begin van het schooljaar gevraagd onderstaande verklaring te onderteken: Verklaring medische hulp - Bij acute ziekteverschijnselen of bij een ongeval zal de leerkracht de schoolverpleegkundige inschakelen en zullen hiervan de ouders/ verzorgers van de leerling direct op de hoogte gebracht worden. - Mocht de schoolverpleegkundige niet aanwezig zijn en kunnen de ouders of verzorgers niet bereikt worden dan zal Clinique du Plateau (Dr Antoine) of een arts van het Faisal ziekenhuis ingeschakeld worden en zal indien nodig de leerkracht met de leerling naar de arts of kliniek gaan. (zie veiligheidsplan in de schoolgids) - Het bestuur is niet verantwoordelijk voor de financiële gevolgen van de geboden medische hulp. Ik ben hiervan op de hoogte en ga met deze regeling akkoord. Indien u voor uw kind een SOS polisnummer heeft dan kunt u dit hier vermelden: Datum:
Handtekening ouder/verzorger:
Brand De beide schoollocaties beschikken over brandblussers. Aan het begin van elk schooljaar controleert de directeur of de brandblussers nog in goede staat zijn en de houdbaarheidsdatum niet overschreden zal worden in het komende schooljaar. Elke nieuwe leerkracht zal op de aanwezigheid en de werkwijze van de brandblussers gewezen worden door de directeur. Het draaiboek voor de handelingswijze bij brand in de schoollocaties tijdens lesuren is opgenomen in bijlage 2. Het draaiboek wordt op de twee schoollocaties bewaard. De directeur is verantwoordelijk voor het up-to-date houden van het draaiboek. Jaarlijks (september) zal het draaiboek besproken worden door het bestuur en het onderwijzende personeel en eventueel aangepast worden. Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
60
Verzekeringen De school heeft een doorlopende WA Verzekering en voor het bestuur is een aansprakelijkheidsverzekering via Stichting NOB afgesloten. Externe veiligheid Veiligheid rondom de school : afhalen en brengen van de leerlingen Leerlingen kunnen maximaal 10 minuten voor en 10 minuten na de schooltijden binnen de lokalen zijn. Indien van toepassing (dus bij niet-geïntegreerde lessen): worden ouders dringend verzocht hun kinderen op tijd te (laten) brengen en af te halen. Indien de ouders niet in staat zijn hun kind binnen 10 minuten af te (laten) halen, moet de leerkracht hiervan op de hoogte worden gebracht. Nationale calamiteiten Deze paragraaf behandelt het beleid van de school tijdens onrust/onlusten in de stad (demonstraties, manifestaties). In het geval van calamiteiten in Kigali zal de directeur in overleg met de voorzitter van het bestuur beslissen over het al dan niet door laten gaan van de lessen. De algemene regel hierbij is dat de school zich houdt aan de adviezen die door de Nederlandse ambassade worden gegeven aan Nederlanders in Rwanda. Deze adviezen worden door de ambassade per email of per telefoon/SMS verspreid. Het email adres van de school is opgenomen in de mailinglijst van de ambassade. De namen en telefoonnummers van het onderwijzend personeel en de leden van het bestuur en de openingstijden/lesuren van de school zijn bekend gemaakt aan de voor het veiligheidsbeleid verantwoordelijke persoon van de ambassade. Contactpersoon tussen ambassade en school betreffende het veiligheidsbeleid is het lid van het bestuur dat werkzaam is op de ambassade (bij diens afwezigheid de voorzitter van bestuur). Hij of zij onderhoudt het contact met directeur en bestuur. De telefoonnummers van de ambassade, waaronder ook het nummer van de beveiligingsambtenaar, het noodnummer (dienstdoend ambtenaar) en de plaatsvervangende beveiligingsambtenaar zijn opgenomen in bijlage 3. Bij calamiteiten kan de school zich wenden tot de hierboven genoemde personen. Twee mogelijke calamiteiten: 1. Lessen kunnen geen doorgang vinden vanwege calamiteiten in de stad: Als lessen worden geannuleerd vanwege de calamiteiten in de stad, worden de ouders hiervan onmiddellijk telefonisch op de hoogte gesteld. 2. Er doen zich calamiteiten voor tijdens de lessen: Als er zich calamiteiten voordoen tijdens de lessen (in de buurt van de school of het centrum van de stad), die de school niet toegankelijk maken waardoor leerlingen niet kunnen worden opgehaald, neemt de directeur of de leerkracht die op dat moment aanwezig is, telefonisch contact op met de ambassade (zie hierboven) en de voorzitter van het bestuur. De ambassade zal dan proberen zo snel mogelijk informatie te verkrijgen die specifiek relevant is voor de situatie op en rond de school. Op basis van de adviezen van de ambassade besluiten directeur en bestuur welke actie ondernomen moet worden. De directeur is verantwoordelijk voor het bekend maken en actueel houden van de op de ambassade aanwezige informatie over de school: telefoonlijst bestuur en leerkrachten, lesuren en leerlingenlijst, vakanties en actuele versie van het veiligheidsbeleid.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
61
Bijlage 1 (juni 2014) Telefoonnummers artsen / ziekenhuizen artsen / ziekenhuizen Arts Belgische Ambassade Clinique le Plateau Polyclinique du Plateau: Dr. Antoine Muyombano
Telefoon 0788300353 0252578767 0788301630 0788404881 252588888-252589905 3938 - 3939
Hôpital Roi Fayçal Ambulance
1. Licht de ouders/verzorgers in. 2. Ga met het gewonde kind mee naar het ziekenhuis. 3. Indien een tweede leerkracht in de school aanwezig is, blijft deze leerkracht bij de overige leerlingen achter. 4. Indien er geen andere leerkracht in de school aanwezig is: ga dan direct naar één van de personeelsleden van EBK / ISK die ervoor zorgt dat een personeelslid van EBK / ISK bij de overige kinderen blijft. Bijlage 2 Draaiboek ‘brand’ Acties van de leerkracht bij brand: 1. Verlies geen tijd met het verzamelen van spullen. 2. Breng de leerlingen in veiligheid: EBK Evacuatie via achteringang of hoofdingang. Paillot (overkapping) op het grote plein, dit is het verzamelpunt. Blijf hier met de leerlingen tot ze worden opgehaald. ISK Evacuatie via het trapportaal. Er zijn (nog) geen brandladders aanwezig. Basketbalveld achter de school, dit is het verzamelpunt. Blijf hier met de leerlingen tot ze worden opgehaald.
Bijlage 3 (juni 2014) Belangrijke Telefoonnummers Telefoonnummers Nederlandse Ambassade Algemeen Noodtelefoon Beveiligingsambtenaar: Pieter Drost Plv Beveiligingsambtenaar: Angelique van Dijke Contactpersoon bestuur – ambassade: Esther Hogan
028 0280281 078 8300777 078 8302029 078 8610646 078 9050052
Telefoonnummers Belgische Ambassade Algemeen Buiten kantooruren noodtelefoon Beveiligingsambtenaar: Michaël Pauly Contactpersonen ouder – ambassade: Jan Iwens
025 2575551/ 52 /53 078 8309736 Algemene nummers 078 9182631
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
62
Telefoonnummers EBK Algemeen Directeur: ? Telefoonnummers ISK Algemeen Directeur: Brian Roach
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
025 2575929
078 6725369 078 9451049
63
Annex 7 Externe kwaliteitsaudit 2014 Rapport kwaliteitsaudit Het Nest, Kigali 26 februari 2014 Doel en opdracht kwaliteitsaudit In navolging van het schoolbezoek van onze leerkracht/directeur Jan de Groot aan de Nederlandse school in Kampala willen we de leerkracht/directeur van de Nederlandse school in Kampala voor een tegenbezoek uitnodigen om als externe persoon met onderwijskundige ervaring in het NTConderwijs, naar het functioneren van de Het Nest te laten kijken. We verwachten dat een audit door een ervaren directeur/ leerkracht van een andere Nederlandse school bij zal dragen aan de kwaliteit van het onderwijsprogramma op Het Nest. Bestuur en directie van Het Nest willen inzetten op een audit met aandacht voor: documenten die betrekking hebben op (zelfevaluatieactiviteiten van) de school de onderwijspraktijk in een aantal groepen door het bijwonen en observeren van lessen
Nederlandse taal en cultuur. het onderwijs aan de VO-groep verbeteren van de samenwerking op het gebied van de ELO voor het VO het onderwijs in de groepen 1 en 2, met speciale aandacht voor de R3 leerlingen gesprekken te voeren met het bestuur, de leerkrachten en ouders/ leerlingen met als uitgangspunt het kwaliteitsonderzoek van de inspectie in april 2012 en de aanbevelingen daarin gedaan, het huidige onderwijs en de bestuurlijke en organisatorische structuur evalueren Algemeen NTC school Het Nest zegt de kwaliteitszorg hoog in het vaandel te hebben staan. Dat blijkt ook wel uit het beleidsdocument kwaliteitszorg, waarin heel duidelijk is opgenomen wat de school doet om de kwaliteit te verbeteren en te waarborgen. Ik zie dat er een voortdurend proces is van het opstellen van verbeterpunten, deze uitvoeren, evalueren enzovoorts. De leerkrachten zijn enthousiast over hun werk en ik voel me meer dan welkom in hun klaslokaal om de les bij te wonen. Er heerst een open, gezellige sfeer op het Nest. De kinderen voelen zich er heel vertrouwd en veilig. Ook kan ik gemakkelijk contact maken met de ouders en is er een goede sfeer. Analyse van documenten: Ik heb de volgende documenten doorgenomen: het schoolplan van 2011-2014 de aanvullende verbeterpunten na mei 2013 de schoolgids van 2013-2014 het inspectierapport van april 2012 de ouderenquête 2013 de leerlingenenquête 2013 Het schoolplan 2011-2014 Er moet een nieuw schoolplan opgesteld worden voor de komende periode, het huidige schoolplan loopt dit schooljaar af. Hierin was een aantal doelen gesteld voor de periode 2011- 2014. Ik heb bekeken of deze doelen al dan niet zijn gehaald en de meeste doelen zijn gehaald. De richting 1 kinderen stromen bij terugkeer in Nederland en België zonder grote problemen het reguliere onderwijs in. Terugkerende ouders ontvangen na een half jaar een e-mail met het verzoek om
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
64
informatie over de aansluiting. Ouders zijn tevreden en er zijn geen leerlingen die afhaken omdat men ontevreden is. Opvallend is dat er in het schoolplan wordt gesproken over richting 3 kinderen. Het Nest heeft geen richting 3 groep, maar bekijkt wel de mogelijkheden van het opzetten van zo’n groep.
Er zijn voldoende materialen aanwezig voor richting 1 en 2. Er is een ervaren en gediplomeerde directeur en de financiële reserve van de school is aangevuld tot een gezond bedrag. De aanvullende verbeterpunten na mei 2013 Na de ouderenquête in 2013 zijn aanvullende verbeterpunten geformuleerd. Aan veel van deze punten wordt gewerkt. De schoolgids 2013-2014 De schoolgids is in orde, helder en duidelijk. Het rapport van de inspectie april 2012 In dit rapport beoordeelt de inspecteur Het Nest als voldoende en worden er maar weinig aanbevelingen gegeven. Er staat één opmerking over dat het zelfstandig werken meer systematisch zou kunnen worden ingevoerd, waardoor de leerkracht meer tij heeft om individuele instructie te geven. Ik heb gezien dat dit nu zeker gebeurd. De ouderenquête 2013 De ouders zijn tevreden met het onderwijs, de enquête is over het algemeen heel positief ingevuld. Opvallend is dat men het over het maximale schoolgeld niet eens is en dat het schoolgeld nu meer is dan dat iedereen heeft aangegeven te willen bijdragen. De leerlingenenquête 2013 Ook de leerlingen lijken tevreden te zijn over het Nest. Eén opmerking heeft de leerkracht zich aangetrokken en dat is dat veel leerlingen zeggen dat de meester niet zet dat ze hun best doen. Ik heb gezien dat Jan bewust vaak positieve opmerkingen maakt naar de kinderen toe. Dat is erg goed, ik denk dat de kinderen dat als zeer prettig ervaren. Opmerkingen over R1, R2 en R3 Op Het Nest is op dit moment geen R3 groep (maar er wordt wel onderzocht of zo’n groep kan worden opgestart) In groep 1 en 2 zitten wel kinderen die als R3 kunnen worden aangeduid. Deze kinderen moeten aan het eind van groep 2 instromen als R2 in groep 3. Er is op dit moment één leerling die wel de leesvoorwaarden beheerst, maar een zeer lage woordenschat heeft. De vraag voor de leerkrachten is of deze leerling wel aan de lesstof van groep 3 kan beginnen. In feite moet men concluderen dat deze leerling de Nederlandse taal niet voldoende vaardig is om als R2 in te stromen in groep 3. Maar indien de samenstelling van de groep het toe laat en de ouders aangeven dat zijn zelf ook tijd willen investeren, kan men er toch voor kiezen deze leerling toe te laten. Maar dit gaat dan wel doorwerken in de volgende jaren, als men deze leerling laat doorstromen moet hij in feite alle groepen kunnen doorlopen, en het is maar de vraag of dat zal lukken. Goede afspraken met de ouders zijn van belang. Een groep R3 opstarten is geen gemakkelijke klus. De leerlingen moeten ongeveer van dezelfde leeftijd en niveau zijn. Voor een leerkracht die weinig ervaring heeft met het aanleren van Nederlandse als vreemde taal zal het in het begin erg moeilijk zijn. De doelstelling om na twee jaar in te stromen in R2 zal in sommige gevallen niet haalbaar zijn. De klaslokalen Het is fijn dat er een eigen klaslokaal is op ISK. Het lokaal is echter wel erg klein, met voor groep 1 en 2. Bepaalde werkvormen en organisatiestructuren zijn nu onmogelijk door ruimtegebrek, Dit is wel Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
65
erg jammer. ISK gaat verhuizen naar een andere locatie binnen een aantal weken, maar de kans op een aanzienlijk groter lokaal lijkt klein. Het lokaal op EBK is veel groter en prettiger. Ook hier is het een echt Nederlands lokaal, omdat het gedeeld wordt met de Nederlandse leerkracht (als tweede taal) van EBK. Observaties in de lessen Ik heb de volgende lessen geobserveerd: Dinsdag PO, groep 4 en 5 Jan de Groot ISK Woensdag PO, groep 1 en 2 Aline Martens ISK Donderdag VO, groep 1 Jan de Groot ISK Vrijdag Groep 3 Jan de Groot EBK De lessen waren goed georganiseerd, voor de leerlingen was het heel duidelijk wat er van ze verwacht werd. De instructies waren deels klassikaal en deels individueel. Jan is een hele enthousiaste leerkracht. Hij heeft een flinke dosis ervaring en weet hiermee iedere leerling op niveau te geven waar behoefte aan is. De kinderen voelen zich zichtbaar vertrouwd bij hem. Jan geeft vaak positieve opmerkingen en feedback. Arline is een gedreven leerkracht die heel goed weet wat ze de leerlingen wil leren. Ze is pas kort leerkracht van groep 1 en 2 en leert dit schooljaar vooral hoe ze met deze jonge kinderen het beste kan omgaan. Ze haar lessen goed georganiseerd en er is een goede sfeer in de klas. Alle geobserveerde lessen zijn geëvalueerd met de leerkracht. We hebben onder meer gesproken over: -welke toetsen (methodegebonden) neem je af? -Hoe ga je om met leerlingen die achterblijven/onvoldoende scoren? -Hoe werk je aan woordenschat bij R2 kinderen? -Het differentiëren van de lesstof in groep 1 en 2. -Het gebruik van mimiek/stem/lichaamshouding bij kleuters. Het onderwijs aan de VO groep. Aan het einde van dit schooljaar zal de VO groep geëvalueerd worden, aangezien dit jaar een test was. Ik denk dat deze groep goed loopt en dus lijkt voorzetting van deze groep voor de hand te liggen.
We hebben de samenwerking tussen leerlingen Kigali en Kampala verder besproken en uitgewerkt. Daarnaast hebben we de inzet van de oefenwebsite bekeken en met de leerlingen Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
66
besproken. De leerlingen geven aan dat zij het gebruik van een schrift en boek gemakkelijker vinden omdat ze dan sneller kunnen starten. Omdat hen het huiswerk niet al te veel tijd kost pakken ze liever even snel hun boek en schrift en maken zo de opdracht. Het nakijken van het huiswerk is voor Jan op deze manier ook veel gemakkelijker, dus de conclusie moet zijn dat het helemaal niet handig is om de website te gebruiken. zorgleerlingen en handelingsplannen In de schoolgids is de volgende tekst opgenomen: Mochten leerkracht en ouders het noodzakelijk vinden dat een kind gedurende een korte periode extra hulp of leerstof nodig heeft dan wordt in overleg besloten -wat het resultaat van deze extra hulp moet zijn -waaruit deze extra hulp/leerstof bestaat -wie, wat op welk moment zal doen - wanneer ouders en leerkracht het proces en het resultaat zullen evalueren. Een kort verslag hiervan wordt opgenomen in het leerlingdossier. Er wordt dus aandacht gegeven aan zorgleerlingen. Jan geeft zelf aan geen handelingsplannen op te stellen Ik moet constateren dat hij wel degelijk een plan maakt indien een leerling extra zorg nodig heeft. Aangezien hij aangeeft dat hij dit met de ouders bespreekt en een goede registratie voert lijkt mij dat de leerlingenzorg voldoende is. ICT Er zijn nieuwe laptops gekocht en die worden goed gebruikt. Aanbevelingen: - Start op tijd met het schrijven van een nieuw schoolplan. Natuurlijk heeft Jan erg veel ervaring met het opstellen van een schoolplan. Maar ik denk dat het goed is als het bestuur en ouders zelf ook een duidelijk beleid bedenkt voor de school. Het gaat hier immers om een meerjarenplan en het is een goed moment om alle zaken eens te evalueren en te kijken naar de toekomst. Ook vind ik het een goed moment om nieuwe bestuursleden kennis te laten maken met alle facetten van het NTConderwijs. Een goede manier om te beginnen met het opstellen van nieuw beleid is om een zelfevaluatie te houden. Stichting NOB heeft en zelfevaluatie-instrument welke ook digitaal af te nemen is. Dit is te vinden op Mijn School, onder het kopje Kwaliteitszorg. -Maak een goede overweging of het opstarten van een richting 3 groep wel nodig en mogelijk is. Het is namelijk geen eenvoudige klus. Er moet een groepje leerlingen zijn van eenzelfde leeftijd en niveau. Er moeten goede materialen zijn en een leerkracht die de nodige ervaring heeft. Dan moeten er goede realistische doelen gesteld worden. – Bekijk goed welke methodegebonden toetsen misschien toch zinvol zijn om af te nemen. Natuurlijk heb je als leerkracht een goed beeld van je leerlingen en weet je wel wie welke lesstof nog niet beheerst. Toch vind ik een objectieve meting soms zinvol om je gevoel als leerkracht te staven. Ook is het goed als registratie van de voortgang van de leerlingen. Als er over enige jaren een nieuwe leerkracht komt moet deze immers ook kunnen terugzien wat de resultaten waren. – Het bestuur moet goede contacten blijven onderhouden met beide gastscholen. Op met name de Belgische school loopt het leerlingenaantal terug en via deze school zijn het contract, de work permit en de huisvesting van de leerkracht geregeld. Er is een risico dat dit in de toekomst wegvalt, en dat kan grote gevolgen hebben voor de financiële situatie van de school. – Er is een kans dat Aline, de leerkracht van groep 1 en 2 gaat vertrekken en dat is ontzettend jammer. Er zal in dat geval gezocht moeten worden naar een nieuwe leerkracht voor groep 1 en 2. Het advies is om tijdig te gaan kijken naar een eventuele opvolging, mocht duidelijk zijn dat Aline inderdaad vertrekt.
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
67
- Het klaslokaal is erg klein, met name voor groep 1 en 2. Een grotere ruimte zou de kwaliteit van het onderwijs zeker ten goede komen, omdat andere werkvormen en organisatiestructuren dan mogelijk worden. Op dit moment zal een groter lokaal niet te realiseren zijn, maar het kan geen kwaad dit in het achterhoofd te houden . -Voor woordenschat (en met name bij de R2 en R3 kinderen) zou ik willen aanbevelen een selectie te maken van woorden die aangeboden worden. Je kunt bij deze kinderen maar een zeer beperkt aantal woorden per les aanbieden, ik zou zeggen een stuk of 4 a 5. Deze woorden kun je in een instructie uitbeelden, uitleggen en uitbreiden. Ik denk dat dat de enige manier is om kinderen die al een zeer beperkte woordenschat hebben meer woorden te leren. Natuurlijk krijgen zij op deze manier nooit een woordenschat die te vergelijken is met kinderen in Nederland. Maar het aanbieden van grote aantallen woorden heeft volgens mij geen nut. -Differentiatie van de lesstof in groep 1 en 2. Nu krijgen de kinderen in groep 1 en 2 dezelfde lesstof. Maar dat is voor sommige kinderen te moeilijk en voor andere te makkelijk. Er moeten manieren gezocht worden om dit wel te doen. Dit is vooral organisatorisch erg lastig, zeker in zo’n klein lokaaltje. Misschien dat er op de nieuwe locatie andere mogelijkheden zijn? -Taalmethode Taal Actief De leerkracht is niet tevreden over de huidige taalmethode Taal Actief. Mijn aanbeveling is daarom om een nieuwe taalmethode aan te schaffen indien er financiële middelen voor zijn. Als ie er niet zijn zou er geld gereserveerd moeten worden om binnen nu en enkele jaren de taal methode te kunnen vervangen. Tenslotte wil ik iedereen bedanken voor de hartelijke ontvangst en met name Jan en Aline voor hun gastvrijheid, dat ik welkom was in hun lessen. Ik hoop dat jullie iets kunnen met mijn opmerkingen en aanbevelingen. En ik hoop zeker dat deze uitwisseling in de toekomst voortgezet zal worden. Marcel van de Sanden
Schoolplan 2014-2018 “Het Nest” Kigali, Rwanda
68