CVOpen 4 Jaargang 10 Juni 2010
Schooloudercontactwerk is onmisbaar
• Melanchthon bouwt aan de toekomst • Afscheidsinterview met Roel Vijn, rector Comenius College • Convenant: Plaats ‘boefjes’ terug op hun school
Colofon
In dit nummer
CVOpen is het huisorgaan van de Vereniging voor Christelijk
1 ‘Taizé aan de Maas’ is een kans
Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving (CVO). 2
‘Schooloudercontactwerk is onmisbaar’
4
Collegiale visitatie: nuttig, gefocust en veilig
5
Littooij: Onderwijs in de campagnes
6
Leerlingen actief bij conflict, feest en wedstrijd
8
Melanchthon bouwt aan de toekomst
10
Interview met Roel Vijn: ‘Beter in balans’
12
De week van René Nieuwland
14
Convenant: Plaats ‘boefjes’ terug op hun school
15
Leerling Elise van Schaik wil brug bouwen
16
De stelling: Schaf de proefvertaling af
17
De (CVO)pen aan een gast: Koos van der Steenhoven
E-mail
[email protected]
18
Nieuws van de scholen
Eindredactie
22
De andere kant van de klas: oud-leerlingen PENTA college CSG
23
Personalia
24
De hobby van Margret de Graaf
Het verschijnt vier keer per jaar en wordt toegestuurd aan alle 2.200 medewerkers van CVO en aan relaties. Uitgever Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving (CVO) Goudsesingel 14a, 3011 KA Rotterdam Postbus 22421, 3003 DK Rotterdam Tel. (010 ) 217 13 99 Fax (010 ) 411 42 78 E-mail
[email protected] Internet www.cvo.nl Redactie Albert Bosma, Ramona Montfrooij, Ron van Rossum, Nicolette van Velden en Anja de Zeeuw Redactieadres Verenigingsbureau CVO t.a.v. redactie CVOpen Postbus 22421 3003 DK Rotterdam
Communicatieadviesbureau Anja de Zeeuw, Gouda Ontwerp hAAi, Rotterdam Beeld Rinie Heij, Rick Keus, Sabine Leutenegger, Michelle Muus, Daniëlle van der Schans, Sport en Recreatie Gemeente Rotterdam, Kees Trappenburg e.a. Coverfoto Martijn van de Griendt Druk
2
10
12
24
Koninklijke De Swart, Den Haag Aan dit nummer werkten mee: Karin van Breugel (tekst van breugel), Anouk Goossens (Farelcollege), Annelous Neven (stagiaire), De Nieuwe Lijn tekst & communicatie, Marijke Nijboer, Kees den Ouden (verenigingsbureau CVO), Nicolette van Velden (Melanchthon), Anja de Zeeuw (Communicatieadviesbureau Anja de Zeeuw)
Actueel
‘Taizé aan de Maas’ is een kans Calvijn Meerpaal open voor registratie deelnemers De Europese jongerenontmoeting van Taizé die eind dit jaar in Rotterdam plaatsvindt is een enorme kans voor christelijke scholen. Dat zegt Gerrit Elings, directeur onderwijs van CSG Calvijn. De internationale oecumenische broederschap in Bourgondië.
‘Scholen kunnen de internationale gemeenschap uit Bourgondië weer eens onder de aandacht brengen van hun leerlingen.’
Geloof komt de laatste tijd vooral negatief
maar ook ruimtes voor de registratie van
22 september houdt de voorbereidingsgroep
in de media, licht Gerrit Elings toe. ‘Dit grote
deelnemers, workshops en noodopvang.
een bijeenkomst voor docenten godsdienst/
evenement is een leuke kans om geloof
CSG Calvijn heeft besloten ‘een bescheiden
levensbeschouwing. Daar geeft ze informatie
weer eens op een positieve manier voor
steentje’ bij te dragen aan de oecumenische
over materiaal dat gebruikt kan worden in
het voetlicht te brengen. Daarbij komt dat
jongerenontmoeting: haar vestiging Meerpaal
de les en over andere mogelijkheden om
de geest van Taizé past bij onze christelijke
aan de Kreeftstraat gaat op 28 december
jongeren bij de ontmoeting te betrekken.
scholen, die mijns inziens oecumene
open voor de ontvangst van jongeren die
Op 3 oktober vindt de startdag plaats in de
behoren uit te stralen.’
afkomen op het evenement.
kathedraal aan de Mathenesserlaan, een dag
Onderwijsdirecteur Gerrit Elings licht toe
later gaat het Taizé-kantoor in Rotterdam
‘Taizé Rotterdam 2010’ wordt van 28 december
waarom: ‘De ligging van Calvijn Meerpaal
open. Ook wordt er vanaf 4 oktober dagelijks
tot 1 januari gehouden op uitnodiging van
vlakbij de A20 en trein- en metrostation
om 17.30 uur een gebedsmoment gehouden
de Protestantse Kerk in Nederland, de
maakt het een geschikte plek daarvoor.
in de oud-katholieke Paradijskerk aan de
Rooms-Katholieke Bisschoppenconferentie
De jongeren gaan na hun registratie met hun
Nieuwe Binnenweg, ’s zaterdags om 16.00 uur.
en de Raad van Kerken in Nederland.
rugzak verder naar hun gastkerk, gastadres,
(AdeZ)
De gemeente Rotterdam maakt de ontmoeting
vieringen en andere activiteiten elders in
mede mogelijk. Twee broeders uit Taizé
Rotterdam. We hebben onze gebouwen niet
bezochten in april de Nederlandse kerken en
opengesteld als slaapplaats, omdat we
Wat is Taizé?
het Rotterdamse stadhuis om het evenement
daarvoor de faciliteiten missen.’ Ook Albeda
Taizé is een internationale oecumenische
voor te bereiden.
College, Zadkine en de Gereformeerde
broederschap, in 1940 gesticht door Roger
Scholengemeenschap Rotterdam stellen hun
Schutz. De gemeenschap heeft zich
gebouwen beschikbaar.
gevestigd in het gelijknamige dorp in het
Rugzak
Franse Bourgondië. Jaarlijks trekken ruim
De bijeenkomst rond de jaarwisseling is de 33e Europese jongerenontmoeting op rij.
Bijeenkomst voor docenten
100.000 jongeren naar Taizé om er een
Voor het eerst komt Taizé naar Nederland.
Taizé vraagt overigens niet alleen iets van
week te verblijven.
Er worden tussen de 20.000 en 25.000 jongeren
de kerken en scholen in en om Rotterdam;
verwacht, in de leeftijd van 17 tot 35 jaar.
ze biedt ook iets aan. Vrijwilligers kunnen
Meer informatie en lesmateriaal op:
In en om Rotterdam zijn niet alleen 200
lessen verzorgen aan de hoogste klassen
www.taizeinnederland.nl of
gastkerken en duizenden gastadressen nodig,
van de middelbare scholen. Op woensdag
www.taize-rdam.nl
1
C V Open
Juni 2010
Oprichter Gerard van Hooff nam afscheid ‘Scholen in Rotterdam kunnen niet meer zonder schoolouder contactpersonen’, stelt Gerard van Hooff. ‘De “cultuurbemiddelaars” zijn onmisbaar nu grote groepen leerlingen van allochtone afkomst deel uitmaken van de school en de samenleving. Ze spreken de taal Gerard van Hooff is trots op de school oudercontactpersonen van het eerste uur.
van ouders en kennen hun cultuur van binnenuit. Ze lossen problemen sneller op en betrekken ouders meer bij de school.’
‘Schooloudercontactwerk is onmisbaar’ Training voor mentoren
Tot begin april was Gerard van Hooff (62) stafmedewerker en specialist intercultureel onderwijs bij Melanchthon. Onlangs nam
Schooloudercontactpersonen investeren veel tijd in persoonlijke
hij na tien jaar afscheid van de scholengemeenschap. Van Hooff
contacten met ouders. Wanneer er een ouderavond op de agenda
staat bekend als de geestelijk vader van het schooloudercontact-
staat, sturen ze geen brief. Ze bellen de ouders 1 à 2 dagen
werk. In 2001 was hij directeur van de locatie Henegouwerplein
van tevoren op en geven aan dat erop hen gerekend wordt, zonodig
van het Christelijk College Henegouwen, tegenwoordig onderdeel
in hun eigen taal. Ouders kunnen ook langskomen om te praten
van Melanchthon. Hij introduceerde er de schooloudercontact
over specifieke problemen met school of met hun kind.
persoon (SOCP).
Leerlingen op hun beurt, als ze problemen hebben met hun ouders of met een docent. Schooloudercontactpersonen ontwikkelen zich
Betere schoolprestaties
zodoende als vertrouwenspersoon binnen de school. Ze beschikken
Gerard: ‘Ik zag hoezeer de cultuurverschillen en de gebrekkige
bovendien over een netwerk binnen de gemeenschap en hebben
kennis van de Nederlandse taal van veel ouders het contact tussen
bijvoorbeeld contacten in de moskee. Ook dat blijkt een pre.
leerkrachten, leerlingen en ouders bemoeilijkten. Door meer
‘Maar’, benadrukt Gerard, ‘de schooloudercontactpersoon
rekening te houden met die taal- en cultuurverschillen zouden de
blijft loyaal aan de school. Ze hebben nadrukkelijk
contacten en de communicatie kunnen verbeteren. En vervolgens
een ondersteunende functie.’
ook de schoolprestaties van allochtone leerlingen.’ De schooloudercontactpersonen zijn er ook voor de collega’s Gerard stelde in 2001 een Turkse, Marokkaanse en Kaapverdische
in de school. Ze verzorgen bijvoorbeeld trainingen voor mentoren
contactpersoon aan op de school aan het Henegouwerplein:
waarin de verschillende accenten in onderwijs en opvoeding aan
Sengül Atabay, Fatima El Jaoui en Ariana Ortet Moniz.
de orde komen. Gerard: ‘In de westerse cultuur ligt de nadruk
Dames die inmiddels alle drie een hbo-opleiding hebben afgerond,
bijvoorbeeld sterk op individuele ontplooiing en “ik-cultuur”.
de Nederlandse taal uitstekend beheersen en de Nederlandse
Veel allochtone groepen zijn gewend aan hiërarchische
samenleving en het onderwijssysteem goed kennen. ‘Deze drie
verhoudingen en komen uit een “wij-cultuur”. De meeste ouders
meiden zitten er nog steeds. Ze zijn nu schooloudercontactpersoon
zijn oorspronkelijk afkomstig uit eenvoudige plattelandsmilieus.
voor een aantal vestigingen van Melanchthon’, zegt Gerard. ‘En ik
Dat heeft ook nu nog grote gevolgen voor de manier waarop
ben ontzettend trots op hen. Ze hebben een sterke positie veroverd
leerlingen en ouders tegen het leven aankijken, communiceren,
binnen de scholen. Ze doen ongelooflijk goed werk en komen
en zich gedragen tegenover en in de school.’
tot opmerkelijke resultaten.’
2
C V Open
Juni 2010
Cursus Praten met je puber Allochtone ouders worden door de schooloudercontactpersonen geïnformeerd over de schoolregels en de structuur van het Nederlandse onderwijs en over de westerse opvoedingsmethodes. Gerard: ‘Onlangs heeft een groep Marokkaanse vaders en Turkse moeders – apart van elkaar – een cursus Praten met je puber gevolgd. Er werd uitgebreid gesproken over de puberteit als levensfase. En er kwamen verschillende opvoedingsstijlen aan bod. Geeft u uw kind weleens een compliment? Dat soort vragen werd besproken.’ Na drie bijeenkomsten ontvingen de deelnemers een certificaat van wethouder Lucas Bolsius. Een van de Marokkaanse vaders die de cursus over pubers volgde.
Fatima El Jaoui, schooloudercontactpersoon voor Marokkaanse ouders:
Overigens zit niet iedere allochtone ouder te wachten op contact
‘Toen ik in 2001 bij Melanchthon begon kwamen er erg weinig
met een schooloudercontactpersoon. Er zijn ook ouders die geen
allochtone ouders naar de ouderavonden. De laatste keer was
‘speciale behandeling’ wensen, met name de hogeropgeleide
de opkomst 95 procent.’
ouders. Gerard: ‘Natuurlijk die heb je ook. Schooloudercontact personen moeten alle gevallen en situaties steeds weer individueel bekijken. Geen ouder of kind is hetzelfde.’
Het concept slaat aan (zie kader rechtsonder). In 2006 besloot de gemeente Rotterdam daarom een vierjarige subsidie te verstrekken
Necla Ozkaraaslan, schooloudercontactpersoon Turkse ouders:
voor ruim twintig schooloudercontactpersonen op Rotterdamse
‘We slechten de taalbarrière, maar we doen nog veel meer.
scholen. CVO groeide zodoende van 2,5 fte naar 6,5 fte voor
We organiseren informatiebijeenkomsten, stimuleren ouders
het schooloudercontactwerk. Ruim een jaar nu lopen er op alle
mee te doen aan activiteiten, roepen hen op naar ouderavonden
Rotterdamse CVO-scholen die dat willen schooloudercontact
te komen. We organiseren cursussen voor ouders en docenten.
personen rond, onder meer op het Marnix Gymnasium.
En zijn er misverstanden tussen een docent en een leerling,
Conrector Yolande de Beer: ‘Sinds een jaar wordt ons team
of tussen een leerling en zijn ouders waarbij de taal of cultuur
ondersteund door Fatima. Dat is behoorlijk prettig, want
een rol speelt? Dan lossen we dat samen met de school,
wij hebben een aantal leerlingen van Marokkaanse komaf.
de leerling en de ouders op.’
Ze ondersteunt op verzoek de mentoren en docenten bij gesprekken met leerlingen en ouders van Marokkaanse afkomst. Omdat Fatima
Hans Padmos en Peter van der Meer, beide afkomstig van CSG
vloeiend Arabisch spreekt, maakt dat het gesprek gemakkelijker.
Calvijn, nemen het stokje over van Gerard. Zij sturen samen
Mentoren die haar een keer bij een gesprek met een leerling
de schooloudercontactpersonen van de CVO-scholen aan.
of ouder hebben betrokken, ervaren dat het meerwaarde heeft.
(DNL)
Fatima heeft inmiddels acht jaar ervaring als schooloudercontactpersoon en weet altijd snel de goede toon te treffen. Zonder leerlingen of ouders af te vallen, kan ze met tact toch
Resultaten
snel de juiste boodschap overbrengen. Ook leerlingen weten
De inzet van schooloudercontactpersonen leidt volgens
haar inmiddels te vinden als ze hulp nodig hebben.’
Gerard van Hooff tot: • grotere ouderbetrokkenheid en meer vertrouwen in de school
Integratie-instrument
• een betere opkomst op ouderavonden • effectievere bijeenkomsten (omdat een schooloudercontact
Het bestuur van CVO heeft het schooloudercontactwerk onlangs
persoon informatie verduidelijkt)
structureel verankerd binnen zijn beleid. Wim Littooij, voorzitter van de Raad van Bestuur: ‘Schooloudercontactpersonen zijn
• snellere oplossing van problemen met individuele leerlingen
in staat cultuurverschillen te overbruggen en betrekken ouders
• minder verzuim
meer bij de school. Ook leren ze hen hoe ze hun kinderen kunnen
• emancipatie en grotere participatie van ouders
opvoeden binnen de westerse cultuur. Het is dus ook een
• meer onderwijssuccessen van leerlingen
“integratie-instrument” en een manier om ouders te emanciperen.
• meer werkplezier voor iedereen
Een volgende stap kan zijn om een leergang Nederlandse taal
• meer aanmeldingen van leerlingen, vaak omdat ouders binnen hun gemeenschap hoorden van de goede contacten met de school
aan te bieden aan allochtone ouders.’
• versterking van de positie van de school
3
C V Open
Juni 2010
Nuttig, gefocust en veilig kijkje in de spiegel Nog zo’n 10 scholen te gaan, dan zijn alle 65 schoolvestigingen van CVO Rotterdam en Lucas Onderwijs (regio Den Haag, Delft en Westland) bezocht in het kader van de collegiale visitatie. Vijf jaar geleden startten de twee grote besturen met dit instrument voor kwaliteitszorg. Van links naar rechts: Philippien Bukman, Caroline Barnhard (CVO), Hans Mank, Diana Lorier (CVO), Roderik Rot, Karen Ephraim, Dirk Wakker (CVO) en José Hofman (CVO).
Hoe hangt de vlag erbij? Een interview met José Hofman, senior beleidsmedewerker van CVO en projectleider van de collegiale visitatie.
Collegiale visitatie vijf jaar later Bij collegiale visitatie houden scholen
Wat is er in de procedure verbeterd?
Wat is het imago van dit instrument
elkaar een spiegel voor als critical friends.
Het formulier voor zelfevaluatie is het meest
bij de scholen?
Concreet bezoekt een commissie van vier
veranderd. Zelfevaluatie blijkt namelijk de
Ik krijg er dit van mee: Het is nuttig – het kost
deskundige schoolleiders, een voorzitter
belangrijkste succesfactor in het hele traject.
wel tijd, maar het is die investering waard –
en een secretaris een dag lang op afspraak
In het begin was ons zelfevaluatieformulier
schoolleiders bepalen zelf waar de visitatie
een school, en vormt zich een beeld van de
te breed. Het huidige formulier vraagt minder,
op focust, en veilig – we geven het rapport
schoolontwikkeling. De school geeft vooraf
maar wel preciezer. Ook maken we nu
alleen aan de schoolleider. Die geeft ons de
twee thema’s op waarnaar de commissie in
haalbare planningen, door rekening te houden
opdracht en bepaalt wat hij of zij ermee doet.
het bijzonder kijkt. Vóór het bezoek plaatsvindt
met vakanties. Bovendien is het informatief
We geven het niet aan derden; ook niet aan
voorziet de school de commissieleden van een
gesprek dat eerst facultatief was, nu standaard
een centrale directie, het bestuur, de inspectie
zelfevaluatie en documentatie. De commissie
onderdeel van de procedure. Verder is de
of journalisten. We zijn erop gericht een
kijkt naar wat een school zich heeft voor
cursus die we op een dag in oktober geven
school te helpen bij schoolontwikkeling, op
genomen en wat daarvan is gerealiseerd
geëvolueerd. Eerst zat iedereen bij elkaar,
een manier die behulpzaam is. En dat werkt.
en wat de diverse betrokkenen daarvan
maar nu is er één dagdeel voor mensen die
merken en vinden. De commissie beschrijft
voor het eerst in een visitatiecommissie zitten,
Hoe staat de inspectie ertegenover?
haar bevindingen in een rapport, waarmee de
en één dagdeel voor schoolleiders die voor
De inspectie kan de visitatierapporten
school weer verder kan. Ze geeft geen oordeel.
het eerst een collegiale visitatie krijgen.
betrekken bij haar jaarlijkse risicoanalyse. Eerst was de afspraak dat collegiale visitaties
Een bestuurlijke werkgroep (foto boven) coördineert de bezoeken en bewaakt het proces.
Wat zijn de belangrijkste thema’s van scholen?
en de inspectiebezoeken om en om zouden
De kwaliteit van de lessen – onder verschillende
plaatsvinden. De werkwijze van de inspectie
Wat is de situatie na zo’n vijf jaar?
benamingen –, gekoppeld aan de opbrengsten,
is echter veranderd; daardoor is ook de rol
Ik citeer uit het externe evaluatierapport dat
de zorgstructuur, en de communicatie, zowel
van de visitaties gewijzigd.
is gemaakt aan het eind van het vierde jaar:
intern als met ouders. Interne communicatie
‘De waardering is alom en groot. Er is een
heeft te maken met de schoolorganisatie
Wat is er verder nog te melden?
breed draagvlak voor de collegiale visitatie,
en beïnvloedt erg de kwaliteit van de lessen.
Collegiale visitatie staat inmiddels als een
het is een vast punt geworden in het kwaliteits-
Als rode draad komt naar voren: als scholen
huis. We geven er regelmatig presentaties
beleid van de scholen en besturen.’
een dilemma hebben, is de vraag of ze de
over op landelijke en internationale bijeen-
Niet alleen de scholen die gevisiteerd worden
beleidscyclus van Plan-Do-Check-Act hiervoor
komsten. Dan krijgen we veel complimenten.
leren ervan, maar ook de mensen die in de
goed doorlopen. De school kan zich afvragen:
Veel besturen in binnen- en buitenland zijn
visitatiecommissie zitten. Het mes snijdt echt
kijk ik goed, wat kan ik eraan doen, houd
jaloers op wat CVO en Lucas Onderwijs
aan twee kanten. De commissieleden praten
ik de opbrengst van mijn acties bij en welke
hebben opgebouwd. Dat mag best eens
met elkaar over een school, en kijken na
vervolgstap is verstandig? Mijn advies is:
gezegd worden!
afloop met dezelfde bril naar hun eigen school.
besteed aandacht aan het proces van school-
(AdeZ)
Ze zoeken daarna uit hoe die te verbeteren is.
ontwikkeling en doe dat gepland, structureel, cyclisch, en met iedereen die erbij betrokken
Reageren kan via e-mail:
[email protected]
moet worden.
Zie: www.cvo.nl > Beleid > Kwaliteitsbeleid
4
C V Open
Juni 2010
Littooij
Onderwijs in de campagnes
Wim P. Littooij is voorzitter van de Raad van Bestuur van de Vereniging voor CVO te Rotterdam en omgeving.
De verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn
Twee ontwikkelingen baren me namelijk
de nadruk op meer efficiency. Partijen leggen
bijna achter de rug. De politieke partijen
zorgen. Allereerst hebben de politieke partijen
het accent op het ontwikkelen van individuele
moesten ons de afgelopen weken vertellen
allerlei wensenlijstjes onder hun extra
talenten, op meer doorstroming en minder
dat er stevige ingrepen nodig zijn bij voorheen
investeringen geplakt. Dat is op zich logisch,
uitval. We onderschrijven deze wensen, maar
heilige huisjes als de AOW-leeftijd, de
maar niet alle lijstjes zijn even realistisch.
realiseert men zich dat dit meer maatwerk
zorgkosten, de uitkeringen of de hypotheek-
Een tweede gevaar komt van de Werkgroep
vraagt? Nodig zijn dan een breder aanbod,
rente-aftrek (of juist niet daarop). De nieuwe
heroverweging productiviteit onderwijs, de
extra steunlessen en vaak ook een langere
coalitie mag proberen de uiteenlopende
commissie-Smit, die mogelijkheden moest
verblijfsduur. Dit kost allemaal meer en het
plannen met elkaar te verzoenen. Grote vraag
onderzoeken om twintig procent op het
staat allemaal haaks op een efficiëntere,
voor CVO is natuurlijk welke plannen
onderwijs te bezuinigen. De zeer pijnlijke
meer eenvormige benadering. Uit een recent
er te verwachten zijn voor het onderwijs.
voorstellen van de commissie zullen
onderzoek van de VO-raad blijkt overigens dat
ongetwijfeld niet worden gerealiseerd, maar
maatwerk en extra begeleiding voor ouders
de suggestie dat het allemaal productiever
de topprioriteit zijn. De partijen weten dus wel
Op het eerste gezicht hoeven we in het
en dus efficiënter kan, is wel blijven hangen.
wat hun kiezers willen!
onderwijs – bijna als enige sector in de
Ik wil een paar dilemma’s bespreken.
Extra investeren samenleving – niets te vrezen. Er wordt op
Zorgleerlingen
van alles bezuinigd, maar niet op onderwijs.
Keuzes durven maken
Integendeel, de ene politieke partij wil een
De meeste partijen willen meer nadruk
financiering van zorgleerlingen. De commissie-
nog hogere extra investering in het onderwijs
op basisvaardigheden als taal, rekenen en
Smit heeft geconstateerd dat deze uitgaven
dan de andere. De hoogste bijdrage,
soms ook wiskunde en Engels. Op zich is
steeds stijgen en wil een dam opwerpen tegen
2,5 miljard, wordt genoemd door VVD en D66.
dat mogelijk, maar ze zeggen er niet bij hoe
deze ’openeindfinanciering’. Eerder is er al
Ook een meer zuinige partij als de Christen-
dat moet gebeuren. Het is onmogelijk om in
door de Tweede Kamer kritisch gekeken naar
Unie biedt nog altijd 1,35 miljard extra.
dezelfde lestijd meer aandacht aan taal en
het lwoo-budget. Wij allen weten dat we zowel
Bijzonder bemoedigend is dat alom het besef
rekenen te geven, zonder andere zaken te
de zorgleerlingen als de andere leerlingen
aanwezig lijkt dat onderwijsuitgaven zichzelf
laten vallen. Soms stellen de partijen zelfs
tekort doen wanneer we te simpel uitgaan
terugverdienen en dat bezuinigingen nu leiden
expliciet dat er evenveel aandacht moet
van een gelijke benadering van iedereen.
tot extra uitgaven in de toekomst. Ook zijn
blijven voor maatschappelijke doelen en
politici algemeen van mening dat de positie
sociale vaardigheden. Dan vragen ze iets
Laten we hopen dat het onderwijs kan
van de leerkracht verdere verbetering behoeft.
onmogelijks! Teleurstellingen zijn zo bij
profiteren van de extra aandacht en waardering
voorbaat ingebakken.
die nu worden getoond, en dat de schade als
Toch ben ik niet van plan om de komende
Een soortgelijke tegenstrijdigheid zien we
gevolg van het efficiency-denken alsnog blijkt
periode onbezorgd achterover te leunen.
tussen de wens van meer diversiteit en
mee te vallen!
5
C V Open
Veel problemen verwacht ik nog rond de
Juni 2010
Diverse taken van leerlingen op CVO-scholen (2 en slot) Op veel CVO-scholen hebben leerlingen een actieve rol. In het februarinummer van CVOpen stonden aansprekende voorbeelden daarvan op het Farelcollege, Marnix Gymnasium en PENTA college CSG. In dit tweede artikel komen het Comenius College, CSG Calvijn en Accent Praktijkonderwijs aan bod met veelzijdige bijdragen van leerlingen.
Actief bij conflict, feest en wedstrijd Peer mediators op Comenius
In het gesprek moeten ze af en toe stevig weerwerk bieden.
Negen regels. De aspirant-leerlingmediators op de unit P.C.
Bijvoorbeeld als de twee partijen elkaar niet laten uitpraten,
Boutenssingel van het Comenius College schudden ze uit hun
of anderen erbij halen in hun verhaal – dat mag niet.
mouw bij de start van het rollenspel waarin ze laten zien dat
De mediators dreigen soms met de bemiddeling te stoppen, een
ze de kunst van de conflictbemiddeling beheersen.
paar waarschuwingen moeten genoeg zijn. Aan het eind van het
Zeven leerlingen uit het derde leerjaar hebben afgelopen school-
gesprek zegt een van hen: ‘Ik ga samenvatten…’ Daarna schrijven
jaar de training tot peer mediator gevolgd. Docenten Els Klein
ze de oplossing bondig op, en laten de beide kampen hun hand
Hesselink, Edwin Beyers en Jan Jaap Eijer verzorgden die.
tekening eronder zetten. Ook zeggen ze: ‘Over een week komen
Ze leerden de leerlingen bijvoorbeeld dat achter elk probleem een
we erop terug en kijken we of jullie je aan de afspraak hebben
basisbehoefte schuilt: erbij willen horen, behoefte aan waardering,
gehouden.’ Met een handdruk ronden ze de bemiddeling af.
eigen keuzes willen maken of behoefte aan plezier.
Als alle leerlingen aan de beurt geweest zijn evalueren Eric en
Op een middag in het voorjaar leggen de leerlingen examen af.
Marijke de rollenspelen. Ze zijn het er snel over eens: de leerlingen
Na het theoriedeel volgt het praktijkdeel, in de vorm van rollen-
slagen allemaal. Op 10 maart kregen ze hun diploma in het
spelen. Unitdirecteur Eric Dekker en Begeleider op School Marijke
Capelse gemeentehuis.
Mollema vormen de examencommissie en bepalen wie er slaagt. Peer mediation is in het belang van de school: het draagt bij aan een veilige sfeer, en leerlingen zien het als een kans om extra vaardigheden te verwerven. De mediationregels die de leerlingen moeten kunnen dromen zijn bijvoorbeeld: ‘Zijn jullie bereid om naar elkaar te luisteren?’, ‘Wat we hier bespreken blijft onder ons’ en ‘Jullie moeten het eens zijn over de gekozen oplossing’. Pas nadat de twee kemphanen aan tafel instemmen met deze regels kunnen de twee leerling mediators van start. ‘Wie wil er beginnen?’ klinkt het. Daarna komt in geuren en kleuren het conflict van andere leerlingen op tafel. Een vernieling in het fietsenhok, of een klap uitdelen aan een medeleerling die je uitlacht om een onvoldoende. De mediators proberen de feiten helder te krijgen, en laten de vechtende partijen zelf suggereren hoe het conflict opgelost kan worden. Ze vragen hen om beurten: ‘Ben je het daarmee eens?’ en: ‘Wil je hier nog iets aan toevoegen?’ Het is de kunst voor hen om buiten het conflict te blijven, maar wel de emoties te laten benoemen.
6
Van links naar rechts: peer mediators Cesar Ansems, April van Dinther, Brian Terzol, Isabella van der Leer en Sherine Laghmiri. Niet op de foto: Michael Droog en Rick Kasbergen.
C V Open
Juni 2010
Leerlingenvereniging op Calvijn
Scheidsrechters op Accent Centrum
Op Calvijn Groene Hart in Barendrecht, een vestiging met inmiddels
Leerlingen op Accent Praktijkonderwijs Centrum zijn niet alleen
duizend leerlingen, wordt tot nu toe maar één schoolfeest per jaar
actief in de leerlingenraad, maar ze helpen ook bij sportdagen.
gehouden. Daarin willen Karlijn Hartveld en Viola Nettinga uit klas
Vierdeklassers Miguel Renfrum en Sara dos Reis Correia hebben
2 havo/atheneum verandering brengen. Ze zetten met een paar
als scheidsrechter voetbalwedstrijden van eerste- en tweede
andere leerlingen een leerlingenvereniging op. Karlijn zegt: ‘Ik wil
klassers gefloten. Ze kennen het spelletje goed, want in hun vrije
ervoor zorgen dat er meer activiteiten komen en ik vind het leuk
tijd spelen ze ook voetbal.
om dat te regelen.’ Viola sluit zich bij haar aan: ‘Kinderen moeten
Miguel vertelt: ‘We organiseerden zelf een voetbaltoernooi in
ook blij worden op school.’
december. We moesten bijvoorbeeld doeltjes klaarzetten, de tijd
Docent lichamelijke opvoeding en aardrijkskunde Bastiaan van
bijhouden en de eindstand opschrijven.’ Sara vult aan: ‘We vroegen
Rheenen helpt de voortrekkers, samen met twee andere collega’s.
welke leerlingen er wilden meedoen, maakten groepjes en reikten
Hij vertelt: ‘Van leerlingen hoor ik steeds dat ze vinden dat
aan het eind de medailles uit.’
er te weinig wordt georganiseerd. Losse initiatieven stranden.
Ze vertelt hoe het eraan toeging: ‘Ik stond als scheidsrechter op
Een LAN-party en een filmavond gingen laatst niet door omdat
een bankje om overzicht te hebben. Ik moest de punten bijhouden
er te weinig aanmeldingen waren. Er moet meer structuur in
en ook letten op overtredingen of ruzies. Ik hoefde geen gele
komen. De school zegt wel: als leerlingen dit willen, moeten
kaarten uit te delen.’ Ze was eerst wel zenuwachtig, bekent ze.
ze het ook zelf regelen. Uiteraard in goed samenspel met de
‘De kinderen waren bijna van mijn leeftijd.’
schoolleiding. Daarvoor ben ik contactpersoon. Het is de bedoeling
Gymdocente Marjon Brinkgreve had de leiding over het voetbal-
dat ik naar de achtergrond verdwijn over een paar jaar, dan moeten
toernooi. Ze vertelt: ‘De leerlingen nemen me zo een stukje werk
de leerlingen het zelf kunnen.’
uit handen, want ik heb veel dingen aan mijn hoofd op zo’n dag.
De leerlingenvereniging op Calvijn Groene Hart wil zich in het
En het is vormend voor de leerlingen: het is goed voor hun
nieuwe jaar presenteren. Lidmaatschap is gratis en staat open
zelfvertrouwen. Ze leren leidinggeven, boven andere leerlingen
voor alle leerlingen uit klas 2 tot en met 6. ‘De leerlingen in klas 1
staan en op een eerlijke manier fluiten. Ze moeten beslissen, ook
krijgen rust. Die wennen geleidelijk aan de school.’ Er wordt een
als ze twijfelen. Niet fluiten is namelijk ook een beslissing. En al
prijsvraag uitgeschreven voor een leuke naam van de vereniging.
is strak fluiten moeilijk, de leerlingen merken dat het onrustig
Als eerste willen Karlijn en Viola dat de nieuwe leerlingenvereniging
wordt in het veld als ze het laten gaan. Daar ontwikkelen ze zich in.’
een schoolfeest organiseert. Karlijn: ‘Schoolfeesten zijn erg
Ook oud-leerling Rinus Engbers assisteert Marjon dit halfjaar.
gezellig, vooral als alle klassen meedoen.’ Daarna staat er een
Rinus loopt namelijk stage bij haar voor de niveau 2-opleiding
filmavond op het verlanglijstje. Viola: ‘Die willen we per leerjaar
Sport en Bewegen op Zadkine. Hij geeft onder begeleiding van
houden, dat is leuker. Ook moet je goed bedenken welke film
Marjon lessen aan kleine groepjes leerlingen in de onderbouw.
je gaat draaien, want de een houdt van horror en de ander niet.’
En hij helpt met sportdagen, waar hij ook meefluit, standen bijhoudt
Activiteiten rond christelijke feestdagen zoals Kerst of Pasen,
en oplet of leerlingen niet te wild spelen. ‘Dan stuur ik ze twee of
staan op nummer drie. Karlijn: ‘Met Kerst ontbijten we ’s morgens
drie minuten aan de kant, langer niet, want het moet leuk blijven.’
op school, dan is het leuk op die dag nog iets anders met elkaar
Rinus volgde aanvankelijk de AKA-opleiding op Accent Centrum,
te doen. Vóór Pasen is er een kerkdienst, maar niet iedereen wil
dus mbo-niveau 1. ‘Voor de jonge leerlingen is hij een rolmodel:
daarheen. In plaats daarvan kunnen we met de leerlingenvereniging
ze zien bij hem dat er mogelijkheden zijn om door te leren’, zegt
iets organiseren.’ Ook de schoolkrant moet onder de leerlingen-
Marjon. ‘Dat is een opsteker voor hen, want ze denken dat ze niet
vereniging gaan vallen, zegt Bastiaan.
zoveel kunnen. Maar ze worden opgeleid tot goede werknemers!’ (AdeZ)
Viola Nettinga (links), Karlijn Hartveld (midden) en Bastiaan van Rheenen spannen zich in voor de leerlingenvereniging.
Rinus Engbers (links) en Miguel Renfrum assisteren op sportdagen. Niet op de foto: Sara dos Reis Correia.
7
C V Open
Juni 2010
Onderwijsvisie vertalen naar huisvesting Bouwen, bouwen en nog eens bouwen. Dat lijkt het credo te zijn voor Melanchthon de komende jaren. De nieuwe school Melanchthon Bergschenhoek is op 3 juni geopend, andere projecten liggen nog op de tekentafel. ‘Het is even doorbijten met al die verbouwingen en tijdelijke onderkomens’, zegt algemeen rector Jan Kweekel, ‘maar in 2015 is Melanchthon helemaal klaar voor de toekomst.’
Melanchthon bouwt aan de toekomst De redenen voor deze investeringen in nieuwbouw zijn divers.
onderwijsvisie die erop is gericht om leerlingen te prikkelen
Rector Jan Kweekel: ‘Het aantal leerlingen blijft flink stijgen.
en uit te dagen. Dat kan natuurlijk alleen in een goed geoutilleerde
Ons gevarieerde onderwijs blijkt populair bij een grote groep
omgeving. Op de oude locatie wordt nu hard gewerkt aan de
ouders en leerlingen. Daarnaast zijn onze panden gewoonweg
nieuwbouw. Daarom hebben de leerlingen elders onderdak
verouderd en voldoen ze niet meer aan hedendaagse maatstaven.’
gekregen. Omdat de hoofdingang van de school aan de Spaanseweg
Het onderwijsaanbod waarover Jan spreekt houdt in: afwisselen
komt, heeft de school ook een nieuwe naam nodig. Het nieuwe
van verschillende leeractiviteiten en werkvormen, en focussen
gebouw zal ruimte bieden aan zo’n 480 leerlingen en wordt
op kennisverwerving en het toepassen van kennis.
in maart 2011 opgeleverd (zie ook het korte bericht over dit nieuwbouwproject in het aprilnummer van CVOpen).
Inspirerende leeromgevingen
Melanchthon Berkroden
‘We waren al een paar jaar op zoek naar nieuwe vierkante meters voor onderwijs. Alleen is dat moeilijk te realiseren. Vooral in de stad
Berkroden geniet van de splinternieuwe noodlocatie aan de
Rotterdam is de beschikbare ruimte schaars. We bouwen nu zelfs
Oudelandselaan in Berkel en Rodenrijs. Toch kijkt de school uit
nieuwe noodlocaties in afwachting van de echte nieuwbouw.
naar een definitieve huisvesting die over een jaar of twee klaar
We hadden al die activiteiten natuurlijk ook liever wat verspreid
is. Dat is ook hard nodig omdat het leerlingenaantal van honderd,
gehad over de tijd. Nu komt het allemaal samen en legt dat
dat zich in het eerste jaar (2008-2009) van Berkroden inschreef,
een extra druk op ons personeel, onze financiën en exploitatie.
de komende jaren zal verzesvoudigen. Ook hier is het onderwijs-
Aan de andere kant beschikken we over een jaar of vier wel over
concept leidend voor de nieuwbouw. Met leerpleinen en multifunc-
fantastische accommodaties. Die staan door hun flexibele
tionele lokalen zijn veel verschillende onderwijsvormen mogelijk.
structuur tientallen jaren garant voor inspirerende leeromgevingen waarin leerlingen hun talenten volop kunnen ontwikkelen.’
Melanchthon Schiebroek Ook in Schiebroek-Hillegersberg is Melanchthon flink in beweging.
Melanchthon Laanslootseweg
‘Melanchthon is daar momenteel gehuisvest in drie panden,
In januari is de eerste paal geslagen voor de nieuwbouw van de
namelijk aan de Van Bijnkershoekweg, de Icarusstraat (samen
kleinschalige vmbo-school van Melanchthon aan de Laanslootseweg
Melanchthon Schiebroek genoemd) en de Teldersweg (Melanchthon
in Rotterdam Delfshaven. Ook hier is in het ontwerp van
Prinses Irene)’, vertelt CVO-bouwkundige Ruud de Weger.
de nieuwbouw rekening gehouden met het onderwijsconcept van
‘Het schoolgebouw aan de Van Bijnkershoekweg is flink opgeknapt
de school. Er komen bijvoorbeeld drie verschillende leerpleinen.
en uitgebreid met een aparte brugklasvleugel. Het oude brugklas-
Eén leerplein gericht op techniek, één op facilitair en een oriëntatie-
gebouw aan de Molenvijver gaat onder de slopershamer, op die plek
plein voor de onderbouw, waar zowel technisch als facilitaire
verrijst een nieuw schoolgebouw. Het is de bedoeling dat hier de
vakken gegeven worden. Omdat Melanchthon Laanslootseweg
mavolocatie wordt gevestigd van Melanchthon Schiebroek die nu
sport en bewegen hoog in het vaandel heeft staan – alle leerlingen
nog aan de Icarusstraat is gehuisvest. De oplevering van de Molen
krijgen iedere dag bewegingsonderwijs – komt er een sporthal
vijver staat gepland in december 2012. Die datum is echter zeer
met drie zalen. Het nieuwe gebouw voldoet aan de nieuwe
ambitieus en onder meer afhankelijk van het vergunningentraject.’
8
C V Open
Juni 2010
Het ontwerp van Melanchthon Bergschenhoek stimuleert het ontmoeten van mensen, zoals hier in de aula.
De vaklokalen voor de talen zijn te vinden op twee etages in het nieuwe gebouw aan De Zijde in Bergschenhoek.
Licht, lucht en ruimte
Of de school aan de Icarusstraat wordt gerenoveerd en uitgebreid of dat er een nieuwe school komt, is nog niet duidelijk.
Het centrale thema bij de nieuwbouw was licht, lucht en ruimte.
Melanchthon Prinses Irene zal ook nieuwe tijdelijke huisvesting
‘Dat is prima tot uitdrukking gekomen’, vindt Jan. Blikvanger is
krijgen op een andere locatie in afwachting van nieuwbouw.
het atrium, het hart van de school. Alle leerdomeinen, bijvoorbeeld het Einsteindomein (natuurkunde, scheikunde, biologie) zijn
Melanchthon Bergschenhoek
om het hart heen gebouwd. Het atrium is drie verdiepingen hoog
‘Op 10 mei zijn we erin getrokken’, vertelt Jan de Jong,
en via een slurf verbonden met de aula. Een ontwerp dat het
de enthousiaste directeur van Melanchthon Bergschenhoek.
ontmoeten van mensen stimuleert en dus de slogan van de school
De nieuwbouw staat een paar honderd meter van de oude locatie
‘vanuit relaties naar prestaties’ versterkt. Verder heeft het gebouw
aan de Boterdorpseweg. ‘We hebben een inwijdingsritueel
een auditorium dat dienst kan doen als collegezaal voor zestig
uitgevoerd waarbij we een grote spiegel met daarop de namen
toehoorders en aparte ruimtes voor theater, dans en muziek.’
van alle pioniers van de eerste vijf lichtingen en het logo hebben
(DNL)
onthuld. Leerlingen vervoerden het logo van de oudbouw naar de nieuwbouw. Daarnaast hebben we rondleidingen gegeven. De dag erna zijn de lessen er begonnen. Op 3 juni is het nieuwe gebouw officieel geopend door afgevaardigden van de Technische Universiteit Delft, rector magnicifus professor Luyben en mevrouw professor Bijl, en twee leerlingen van ons, Judith Noortman en Yannick Kok. Deze leerlingen volgen al een aantal colleges op de universiteit.’ Multifunctioneel Ondanks het korte bestaan van de school – de start was in 2004 – groeide het leerlingenaantal in die jaren snel. ‘Voor het nieuwe schooljaar staat de teller op het maximale aantal van 1.030’, vertelt. Jan de Jong. Twee succesfactoren zijn de goede samenwerking in het gedegen en hechte team en de eigen open schoolcultuur. ‘Daarnaast kunnen we rekenen op veel ambassadeurs die de school in de regio aanprijzen. De nieuwe huisvesting is dynamisch en toekomstgericht. ‘De lokalen zijn multifunctioneel. Je kunt een collegezaal creëren van tweehonderd vierkante meter, maar je kunt ook een intiem sfeertje kweken door met scheidingswanden een ruimte van vijftig of zeventig vierkante meter te maken. Door deze multifunctionaliteit kun je zowel klassikaal als in groepen of in projectvormen lesgeven. We kunnen ook vakgerichte lokalen maken of ruimtes
Blikvanger is het atrium, het hart van de school.
bijschakelen waar we vakoverstijgend onderwijs kunnen geven.’
9
C V Open
Juni 2010
Afscheid Roel Vijn als rector Comenius College Zijn afscheid van het Comenius College op 24 september vormt het slotstuk van zijn onderwijscarrière: Roel Vijn gaat met fpu. De scheidende rector over de christelijke identiteit, de terugkeer naar docentgestuurd onderwijs en het streven naar betere resultaten.
‘Beter in balans’ ‘Ik ben altijd helemaal mezelf’, zegt Roel Vijn. ‘Wie je bent en
Ik zag er zo’n grote knul uit de metaal een rolstoel voortduwen.
wat je bent moet samenvallen. Dan kun je zonder al te veel stress
Voor het kind in de rolstoel bestond het sportieve element eruit
je werk doen.’ Hij zegt het in relatie tot zijn activiteiten als coach
dat het een ballon vasthield. Het gebeurde allemaal met zoveel
van schoolleiders, buiten Comenius om. Maar de zelfanalyse geldt
zorg dat ik dacht: dit is waar het om gaat.’
net zo goed binnen de muren van de scholengemeenschap.
Een docent, vindt hij, moet een goede relatie kunnen opbouwen
Een schoolleider moet breed ontwikkeld zijn, vindt Roel.
met leerlingen. ‘Zo kan hij hen helpen om zich als volwaardig
‘En relaties kunnen leggen met mensen.’ Hij is niet voor
mens te ontwikkelen. Een docent van nu moet op een breder
het binnenhalen van directeuren van buiten het onderwijs:
domein kwaliteiten hebben. Zoals enig inzicht in de multiculturele
een directeur begint z’n carrière voor de klas en moet liefst
samenleving. Vakkennis is in de onderbouw secundair.’
alle functies doorlopen hebben. ‘Hij moet in elk geval de relatie
Kritiek
met leerlingen hebben geproefd.’ Net als hijzelf: hij begon als onderwijzer op een basisschool
Sommige leraren vonden dat de nadruk wel wat meer mocht
in Zelhem en klom via functies als docent, decaan en adjunct-
liggen op kennisoverdracht. Mede omdat de examenresultaten
directeur in het voortgezet onderwijs op naar het directeurschap van
bij het Comenius de laatste jaren terugliepen, uitte een aantal
een mbo-opleiding. Van het mbo stapte hij over naar het Christelijk
docenten van de unit Lijstersingel in 2008 tegenover de pers
College Henegouwen (inmiddels onderdeel van Melanchthon).
kritiek op onder andere de werkwijze van de school. Zo zou er niet
Daarvandaan kwam Roel in 2000 naar het Comenius College.
doelgericht genoeg gewerkt worden in het openleercentrum (OLC), waar leerlingen teveel aan hun lot werden overgelaten en
Identiteit
docenten te grote groepen onder zich hadden. Roel, terugblikkend:
Het levend houden van de christelijke identiteit was voor hem een
‘De OLC-bedenkers dachten dat die optimale leerhouding vanzelf
belangrijk thema. ‘Toen ik hier kwam was dat een ondergeschikt
kwam. Een kind wíl leren. Alleen moet het eerst gretig worden
element. De afgelopen jaren zijn wij weer over de christelijke
gemaakt.’ Inmiddels krijgen leerlingen op de Lijstersingel weer
identiteit gaan spreken, mede door de Comeniusbrede studie
meer docentgestuurd onderwijs.
dagen die in 2001 zijn ingevoerd. Sinds een aantal jaren kiezen
De rector zelf kreeg kritiek over zijn wijze van communiceren.
we regelmatig een thema waar we over praten met docenten,
Wat heeft hij daarmee gedaan? Vijn: ‘Vroeger liepen de contacten
leerlingen en ouders. Inmiddels wordt het bewust omgaan met
via de unitdirecteuren. Nu doen we het vaak zelf, dan is er minder
onze identiteit weer door iedereen als vanzelfsprekend beschouwd.’
ruis. Ik heb op de Lijstersingel in tien sessies alle docenten in
Hij is er trots op dat dat ook in daden tot uitdrukking komt.
gespreksgroepen benaderd. En we hebben de afgelopen twee
‘Leerlingen doen af en toe iets voor hun naasten. Leerlingen van
jaren als algemene directie ook op alle units gesprekken gehouden.’
de techniekunit aan de P.C. Boutenssingel hebben bijvoorbeeld een sportdag georganiseerd voor meervoudig gehandicapte leerlingen van de mytylschool.
10
C V Open
Juni 2010
Roel Vijn: ‘Een docent moet een goede relatie kunnen opbouwen met leerlingen.’
Goed geluisterd
Stijgende lijn
De kritiek liet hem niet koud. ‘Ik heb heel even gedacht: moet ik
De teugels zijn aangetrokken: de prestaties moeten omhoog.
misschien maar opstappen? De collega’s hebben later toegegeven
Er wordt kritisch gekeken naar elementen als toetsing en
dat het onhandig was om hun oordeel via de pers te geven.
determinatie. Verder mogen de units hun eigen weg zoeken
Veel collega’s waren het ook niet met hen eens. Maar ik heb wel
naar verbetering. ‘De unit Rotterdam heeft leerlingen bijvoorbeeld
goed geluisterd. Het ging niet alleen over mij, maar ook over de
ingedeeld naar de mate van zorg die zij nodig hebben.
organisatie. We hebben vooral op organisatorisch vlak conclusies
Docenten begeleiden hen heel nadrukkelijk naar het examen.
getrokken. Zo is de Lijstersingel weer één unit voor onder- en
Dat halen zij nu dus gewoon wél. Dat heeft daar de kijk van
bovenbouw geworden. In het verleden waren er kleinere eenheden
collega’s op leerlingen wel veranderd.’ Vorig schooljaar was
gevormd om de sturing te verbeteren. Dat had een aantal goede
op alle units al een stijgende lijn te zien en scoorden vier units
effecten, maar de doorlopende leerlijn is teveel uit het oog
weer voldoende.
verloren. Daar is nu weer voor gekozen. Destijds was de beheers-
Wat is de kracht van het Comenius College? Roel: ‘De ondersteuning
baarheid het uitgangspunt; nu baseren we de organisatie van
van het onderwijs is voortreffelijk georganiseerd: de P&O-afdeling,
de school op de onderwijsinhoud.’
financiën, ICT, het facilitair bedrijf. Het is jammer dat je dat nog
Hij ziet effecten. ‘De unit Rotterdam had bijvoorbeeld magere
niet terugziet in de resultaten van het onderwijs. Die hangen
resultaten. Daar hebben ze de zaak zo goed opgepakt dat ze
vooral af van de houding van de docent. Wij hebben hier heel
het afgelopen jaar de pest in hadden dat ze geen honderd procent
goede mensen. Helaas staat de trots op Comenius wel eens onder
geslaagden hadden.’
druk. Wij proberen als directie heel bewust complimenten uit
Roel: ‘De vraag is: in welke mate wil je de verantwoordelijkheid van
te delen. Docenten mogen trots zijn op wat ze doen, zeker als je
leerlingen invullen? We hebben nu een betere balans gevonden.’
ziet wat er op welke domeinen allemaal van hen wordt gevraagd.’ Roel wenst het Comenius College goede resultaten toe. ‘En dat binnen een aantal jaren niet alleen de docenten en leerlingen, maar ook de ouders tevreden zijn, zodat de leerlingenstroom weer terugkomt.’
« Het bewust omgaan met onze identiteit
CVO wenst hij de wijsheid toe om goede afwegingen te maken.
vindt iedereen weer vanzelfsprekend. »
‘Leerlingen brengen steeds meer problemen met zich mee, en het is voortdurend zoeken tot waar je verantwoordelijkheid als school zich uitstrekt. Ik wens CVO de spankracht toe om zo breed mogelijk invloed te blijven uitoefenen op jongeren.’ (MN)
11
C V Open
Juni 2010
Het OOP in de spotlights
De week van René Nieuwland Roostermaker bij Comenius Rotterdam René Nieuwland is administratief medewerker en roostermaker bij Comenius, unit Rotterdam. Het werk ligt hem goed, zegt hij zelf. Toch zou hij zijn werk lang niet zo leuk vinden als hij de hele dag in zijn eentje in een kamer zat. René heeft graag contact met collega’s en leerlingen.
Dinsdag ’Als ik ’s ochtends rond achten op mijn werk kom, heb ik de schoolpost al opgehaald bij het postkantoor. Zijn er zieken, dan krijg ik daar normaal gesproken ’s ochtends vroeg een sms’je over. Dan zorg ik dat ik eerder op school ben om maatregelen te treffen. Vandaag is dat niet nodig, er zijn geen zieken. Toch moet ik eigenlijk altijd wel wat aanpassen in het dagrooster. Vanmiddag heeft bijvoorbeeld een docent een vergadering. Waarom heb ik dat niet eerder gehoord, vraag ik me af. Realiseren docenten zich niet dat dat voor roostermakers prettiger werkt? Ik maak vandaag het rooster voor de activiteitenweek af, die eind deze maand plaatsvindt. Het is weer een behoorlijk ingewikkelde puzzel geweest, waar ik wel een paar dagen aan besteed heb. Ik bespreek het concept met de unitdirecteur. Hij heeft geen opmerkingen, dus ik verspreid het direct onder de docenten. Zij kunnen er tot maandag op reageren. Tussen de bedrijven door doe ik allerlei kleine klussen. Ik verwerk bijvoorbeeld een aantal facturen en plaats een bestelling voor een leerling die boeken kwijt is – uiteraard op kosten van zijn ouders. Aan het eind van de middag komt een oud-leerlinge langs, die twee jaar geleden voortijdig van school ging. Zij wil nu een mbo-opleiding gaan doen en heeft een kopie van haar laatste rapport nodig. Ik vind het geweldig dat ze de draad weer oppakt en help haar dus graag.
12
C V Open
Juni 2010
Woensdag
Vrijdag
In de ochtend schuif ik een halfuurtje aan bij de unitdirecteur.
Als onze eindexamenleerlingen de school verlaten, zijn ze nog
We nemen alle mutaties van afgelopen maand op de girorekening
leerplichtig. Ik kan hen pas uitschrijven als ik weet welke vervolg-
en in het kasboek door. Daarna ga ik naar het postkantoor om
opleiding ze gaan doen. De gemeentelijke afdeling Leerplicht houdt
vijfduizend euro te halen. Dat is bedoeld als zakgeld voor zo’n
dit heel nauwgezet in de gaten; ze wil voorkomen dat leerlingen uit
honderd leerlingen die binnenkort naar Parijs gaan. Om ervoor
beeld verdwijnen. Ik maak voor de leerplichtambtenaar een uitdraai,
te zorgen dat alle leerlingen een vergelijkbaar bedrag aan zakgeld
waarop precies staat wie welke vervolgopleiding gaat doen. Op basis
bij zich hebben, betalen de ouders het aan de school. Wij zorgen
van die lijst gaat de afdeling Leerplicht contact zoeken met de
vervolgens dat de leerlingen het geld gedoseerd krijgen:
ouders van leerlingen die zich nog nergens hebben ingeschreven.
per reisdag een aantal envelopjes, voor bijvoorbeeld het avondeten
Vrijdagmiddag is het meestal vrij rustig op school. Geeft mij de
of Disneyland. Het is voor mij veel werk, maar dit systeem werkt
gelegenheid om nog even een paar uurtjes flink door te werken.
heel prettig.
Of om her en der een babbeltje te maken. Voor mij is het contact
Verder ben ik vandaag druk bezig met de nieuwe leerlingen.
met collega’s belangrijk. En met leerlingen! Zij komen vaak een
Alle leerlingen die zich onlangs bij onze school hebben
praatje maken of hun hart luchten, bijvoorbeeld als ze er uitge-
ingeschreven, heb ik in ons leerlingbeheersysteem gezet.
stuurd zijn – natuurlijk altijd volstrekt onterecht….’
Hierin staat alle relevante informatie, bijvoorbeeld over Cito-
Maandag
resultaten en het onderwijskundig rapport. Onze intakedocenten verzamelen alle informatie die nog ontbreekt. Zij hebben sowieso
Gisteren sms’te een collega dat hij ziek was. Fijn, zo’n tijdig
over elke leerling contact met de basisschool. Die gesprekjes
berichtje. Zo kan ik het rooster op tijd wijzigen en de leerlingen
worden gebruikt om eventuele bijzonderheden uit te wisselen
informeren.
en dus ook om de gewenste informatie te vragen. Om het hen
In de ochtend ben ik bezig met een hele stapel brieven die de deur
makkelijk te maken, maak ik elke week een up-to-date overzicht
uit moeten. Een brief over een schorsing laat ik even aantekenen
van de ontbrekende informatie. Een flinke klus, waarmee ik
op het postkantoor.
een groot deel van de dag bezig ben.
Alle docenten hebben tot twaalf uur de tijd om op het rooster van de activiteitenweek te reageren. Ik krijg slechts van één docent de
Donderdag
opmerking dat hij tijdens die week een dag afwezig is. Onhandig!
Als ik om acht uur op school kom, hoor ik dat er een docent ziek
Nu moet ik weer sleutelen en schuiven… Als het definitieve rooster
is. Vervelend dat ik dat niet eerder wist. Nu zijn de leerlingen
klaar is, verspreid ik het onder medewerkers en leerlingen. Als ik
die het eerste uur les van hem hebben al op school. Snel zorgen
naar het rooster kijk, wordt het ongetwijfeld weer een afwisselende
dat een onderwijsassistent hen opvangt en vervanging voor de rest
week voor de leerlingen. Leuk!’
van de dag regelen.
(KvB)
« Elke week maak ik een overzicht van de informatie die nog ontbreekt over onze nieuwe leerlingen. » Vandaag is mijn collega van de administratie er ook. Gezellig. Door de bezuinigingen moet ze helaas volgend jaar weg. Ik ben benieuwd hoe dat gaat uitpakken; het is allemaal nog erg onduidelijk. De hele ochtend ben ik weer druk bezig met de nieuwe leerlingen. Ik krijg van de intakedocenten een flinke stapel dossiermappen terug, van leerlingen over wie ze inmiddels alle relevante informatie hebben verzameld. Ik controleer alles secuur en verwerk de informatie in de computer. Tussen de middag schuif ik aan bij een groep leerlingen die een maaltijd heeft bereid. Dat is op donderdag eigenlijk vaste prik. Hartstikke gezellig om op deze manier contact te hebben met de leerlingen. Morgen krijgen alle vierdejaars ter controle hun cijferlijst mee. Het is een enorm werk om alle cijfers in orde te hebben, want het zijn er nogal wat – wel een pagina of vijf. Er kan op dit moment niemand meer in het systeem, behalve mijn directe collega en ik. De laatste wijzigingen en aanvullingen verwerken wij dus. Een secuur
‘Bijna elke dag moet ik het dagrooster aanpassen.’
werkje, waarbij we ons uiteraard geen fouten kunnen veroorloven.
13
C V Open
Juni 2010
Convenant van gemeente en schoolbesturen De gemeente Rotterdam en de schoolbesturen CVO, BOOR, LMC, Stichting Horizon en het samenwerkingsverband Koers-VO kwamen overeen dat ze leerlingen na detentie zoveel mogelijk op hun oude school willen laten terugkeren. Accent Praktijkonderwijs Capelle bracht dit al in praktijk vóór het convenant er kwam.
Plaats ‘boefjes’ terug op hun school Jaarlijks belanden zo’n tweehonderd Rotterdamse leerlingen
Het hangt van de aard en de plaats van het delict af of een leerling
of studenten in de gevangenis. De meeste zijn ouder dan achttien
terug kan naar zijn oude school. ‘Een roofoverval met geweld
en studeren aan het mbo. Maar een toenemend aantal is jonger
of verkrachting is een ander verhaal dan wat weghalen uit de
dan achttien. Verschillende CVO-scholen hebben te maken met
kelderbox, of overlast veroorzaken. En als het vergrijp op school
het fenomeen dat een leerling tijdelijk uit de klas verdwijnt.
plaatsvond, spelen de emoties van leerkrachten of directies een belangrijke rol bij de beslissing om al dan niet terug te plaatsen’,
Een jaar begeleiding
weet Arie.
De gemeente Rotterdam en de schoolbesturen sloten
Hij doet een appèl op alle CVO-scholen: ‘Ga niet met de rug naar
in september 2009 het Convenant preventief gehechte jongeren
deze ontwikkeling staan. Gelukkig zijn er ook genoeg werkgevers
en afgestraften. De insteek daarvan is om de jongeren zoveel
die hun nek uitsteken als we als school aankomen met iemand
mogelijk terug te plaatsen op hun oude school. Kan dit niet,
die een vlekje heeft.’
dan zoeken de besturen een andere school. Want als er op
Met een busje naar school
het gebied van scholing en huisvesting genoeg is geregeld, wordt de kans kleiner dat de jongere weer in de fout gaat.
Accent Praktijkonderwijs Capelle had een paar jaar geleden
In het convenant staat ook dat er voor elke leerling een jaar
een leerling die drie maanden in de gevangenis zat.
ambulante begeleiding beschikbaar is vanuit Horizon,
Docent Ed van Rossum was betrokken bij zijn begeleiding.
het schoolbestuur voor speciaal onderwijs voor kinderen
‘Deze jongen werd door een jongensgroep gedwongen zijn
met een gedragsstoornis.
mobieltje af te geven. Dat pikte hij niet. Hij haalde thuis een sierkris en heeft iemand van de jongensgroep daarmee verwond.
Kelderbox
Het was een incident veroorzaakt uit onmacht.’
Arie Kooyman, directeur van Accent, het zorginstituut van CVO,
De leerling kreeg nachtdetentie, hij kon overdag met een busje
was betrokken bij het convenant. Hij zegt: ‘Op papier is het goed
naar school. Bij de jeugdreclassering doorliep hij een traject
geregeld, de handtekeningen zijn gezet, nu moet het in de praktijk
van twaalf sessies. Ed: ‘Wij hielden al die tijd contact met
gaan werken. In het verleden stuurde Justitie jongeren, nadat ze
de reclasseringsambtenaar. We zagen mogelijkheden om met
hun straf hebben uitgezeten, met een strippenkaart en vuilniszak
de leerling verder te gaan, dus kwam hij gewoon terug.
naar de metro onder het motto “Ga heen en word warm”. Dankzij
Hij functioneert weer normaal bij ons. Intussen heeft hij stage
het convenant begint het nadenken over iemands terugkeer al als
gelopen bij een autobedrijf. Waarschijnlijk krijgt hij daar een vaste
hij nog vastzit. Jeugdreclassering heeft hier een belangrijke rol in.’
baan in het onderhoud van vrachtwagens.’
Die praktijk kent verschillende belanghebbenden. Arie: ‘Aan de
Ed vertelt hoe de terugkeer van de jongen verliep: ‘Hij vertelde
ene kant zijn er de jongeren. Het is goed dat ze niet bij voorbaat
in de klas hoe het was geweest en wat hij ervan geleerd had.
afgeschreven worden als ze in de gevangenis hebben gezeten.
Er ontstond geen onrust op school. In het begin vonden de
Aan de andere kant heb je de school, de medeleerlingen en
leerlingen het bar interessant. Daarna werd hen toch wel duidelijk
ouders: hoe kijken zij er tegenaan als een criminele leerling
dat dit niet de manier is om met je loopbaan te beginnen.’
terugkomt? Scholen willen geen “school van de boefjes” worden.’
(AdeZ)
Scholen hebben er ook vaak moeite mee dat een leerling achterstand heeft opgelopen; de rest van de klas is dan al verder met de leerstof en de opdrachten.
Meer informatie: http://www.jos.rotterdam.nl/smartsite.dws?id=933
14
C V Open
Juni 2010
Verhalen leerlingen Melanchthon in bundel Melanchthon Schiebroek heeft op 1 en 2 maart meegedaan aan het project ‘Rotterdam Vertel‘t’. Het werd een kwantitatief en kwalitatief succes, dat zelfs leidde tot een optreden tijdens Elise van Schaik leest haar verhaal voor in de Centrale Bibliotheek
de lancering van de bundel in de Centrale Bibliotheek.
Elise van Schaik wil brug bouwen De docent maatschappijleer van Melanchthon Schiebroek, Elise van Schaik, 15 jaar; vwo-4 Melanchthon Schiebroek
Ewald Rampersad, wilde graag dat leerlingen op een directe manier hun ideeën over het inrichten van de samenleving konden
Brug
uiten. Het project ‘Rotterdam Vertel’t’ van Stichting Lokaal Rotterdam bood hiervoor bij uitstek de gelegenheid.
Zij woonde hier, hij woonde ginder. Het water, de grote grijze
‘Rotterdam Vertel’t’nodigt namelijk alle Rotterdammers
massa, scheidde hen. Hun levens liepen gelijk, ze waren even oud,
uit om een verhaal te vertellen over de toekomst die zij zien
hadden dezelfde hobby’s en hielden van hetzelfde eten. Het was
voor Rotterdam en over hun eigen rol daarin.
voorbestemd dat zij bij elkaar hoorden. Zoals Romeo en Julia.
Aan het verhalenproject namen de havo-4- en vwo-4-leerlingen
Améllie en Nino. Adam en Eva. Maar het enige wat tussen
van Melanchthon Schiebroek deel. Ze moesten ervoor zorgen
hun relatie stond, was dat water. Zij was hier. Hij leefde ginder.
dat hun ideeën overtuigend en realistisch zouden overkomen
Soms liepen zij langs het water en zwaaiden naar elkaar.
op inwoners en bestuur van Rotterdam.
Ze begonnen elkaar aardig te vinden en gingen steeds vaker naar de oever. Zij hier en hij ginder. Ze schreeuwden naar elkaar
Elf verhalen
over de woeste golven. Op een dag waren ze weer op hun eigen
Behalve scholieren zetten ook volwassen Rotterdammers
oever en hij begon zand en stenen in het water te gooien.
hun ideeën op papier. De zestig beste ideeën zijn gebundeld
Hun liefde voor elkaar was zo groot, dat het water hen niet meer
in het boek ‘Rotterdam Vertel`t,’ dat een advies is aan het nieuwe
tegen kon houden. Ze bouwden een brug.
stadsbestuur. Maar liefst elf ideeën/verhalen van Melanchthon-
Als ik voor het zeggen had, zou ik een brug willen bouwen tussen
leerlingen zijn opgenomen in de bundel. Als klap op de vuurpijl
allochtonen en autochtonen. Zij staan net als het meisje en de
werd Elise van Schaik uit vwo-4 uitgenodigd om op 10 april
jongen op hun eigen oever. En zij zien elkaar wel, maar de grijze
in de Centrale Bibliotheek aan de Hoogstraat haar verhaal voor
massa zit nog tussen hen in. Allochtone jongeren worden
te lezen aan het publiek.
wel geaccepteerd in de maatschappij, maar er zijn nog steeds
(NdV)
negatieve gevoelens en gedachtes jegens hen. De brug is nog niet af. Allochtonen worden minder snel aangenomen als het gaat om een baantje. En ook als er sprake is van vandalisme zegt men dat die Marokkanen dat wel weer gedaan hebben. Men ziet elkaar wel staan, maar spreekt nog niet met de ander. Dat zou ik graag veranderd willen zien. Het zand ligt al in het water, de fundamenten zijn gemaakt, maar nu de brug zelf nog.
Meer informatie: www.rotterdamvertelt.nl en www.lokaal.org
15
C V Open
Juni 2010
De stelling De docenten klassieke talen voeren een opmerkelijke discussie. Directe aanleiding daarvoor zijn de examenresultaten en de motivatieproblemen van de gymnasiumleerlingen. Een verkenningscommissie die staatssecretaris Van Bijsterveldt instelde, zoekt de oplossing in het afschaffen van de proefvertaling Latijn of Grieks. Die maakt nu nog wel deel uit van het centraal schriftelijk examen en vormt een obstakel voor de eindexamenkandidaten. CVOpen legde deze stelling voor op het Marnix Gymnasium:
Schaf de proefvertaling af Jeroen Vis, docent klassieke talen en docent geesteswetenschappen aan de UvA:
Vicky Vermeulen, docent klassieke talen en KCV: Ik ben absoluut voor de proefvertaling. Ik zie ook wel in dat er iets
Ik ben het eens met deze stelling. Bij taalverwerving in het
moet wijzigen. Stilzitten is geen optie maar de proefvertaling als
algemeen, dus ook bij klassieke talen, zijn er twee soorten
toetsvariant schrappen vind ik niet juist. Als je vindt dat leerlingen
leerlingen. De stochastische leerling is een leerling die de taal
bepaalde vaardigheden moeten beheersen, moet je dat ook in je
echt wil leren, uitleg vraagt van de grammatica en geen fouten
toetsen laten terugkomen. Ik ben ervan overtuigd dat de proef
wil maken. De andere leerling is veel impulsiever, die hoeft geen
vertaling een essentieel onderdeel is. Ik ben er een voorstander
regeltjes voorgeschoteld te krijgen. Door de proefvertalingen
van dat de leerlingen die het aankunnen, en dat zijn de leerlingen
werken leerlingen aan hun gevoel voor nuance, het werk is heel
die op een gymnasium thuishoren, ook daadwerkelijk zelf
gedetailleerd. Het gevolg is dat zo de impulsieve leerling niet
nadenken over het Latijn en het Grieks. Een tekst vertalen is keuzes
wordt bereikt en deze niet de juiste resultaten haalt. Als we de
maken en daarbij zoveel mogelijk achtergrondkennis gebruiken.
proefvertaling afschaffen, kunnen we alle leerlingen vasthouden,
Dit is niet te vervangen door het lezen van originele teksten met
benut iedereen zijn kwaliteiten en staat niemand buitenspel.
een vertaling ernaast. Je moet de brontekst heel goed bestuderen en dat bereiken we alleen aan de hand van de proefvertaling.
Maarten Mackenbach, leerling Natuur & Gezondheid, Jaap Kes, leerling Economie & Maatschappij met Grieks:
Natuur & Techniek met Latijn: Ik vind dat de proefvertaling niet moet blijven. Het is niet dat we
Ik ben tegen deze stelling. Ik vind dat de proefvertaling erbij hoort.
stoppen met vertalen, want in de les vertaalt iedereen ook nog.
Je gaat naar een gymnasium, het vertalen hoort gewoon bij
De proefvertaling komt alleen op het centraal examen niet meer
je opleiding. Als leerling leer je te vertalen, dan vind ik ook dat
voor en dat vind ik een prettig idee. Op het vertalen lopen gewoon
het getoetst moet worden anders neem je het niet serieus. Ik kan
een heleboel leerlingen vast en als ik dan naar de resultaten kijk,
me niet vinden in het huidige voorstel; tijdens schoolexamens wel
vind ik dat er alles aan gedaan moet worden om betere resultaten
proefvertalingen, maar op het centraal examen niet. Dat is gewoon
te behalen. Een makkelijke keuze is dan de proefvertaling schrap-
naar mijn mening half-half, vertaal óf niet óf juist wel.
pen van het centraal examen. De kern van het vak blijft bestaan
(AN)
maar de moeilijkste delen vallen weg.
Deze zomer presenteert de verkenningscommissie haar definitieve rapport.
16
C V Open
Juni 2010
De (CVO)pen aan een gast
Koos van der Steenhoven Secretaris-generaal ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Coach van Cees
Elke vrijdag nemen wij even zijn agenda door.
de begrotingsvoorbereiding voor 2011 en de
Cees is twaalf jaar en zit in de mavo/havo-
We bereiden ons voor op de schriftelijke
nieuwe voorstellen voor een nieuwe minister.
brugklas van een Rotterdamse school.
overhoringen, maken een opzetje voor
Een demissionaire periode is voor ons altijd
Ik woon tegenover die mooie school.
een spreekbeurt en oefenen Frans.
drukker dan wanneer er gewoon een kabinet
Met enkele buurtbewoners hebben we
Alle onvoldoendes zijn weggewerkt
zit. Met de vierhonderd beleidsambtenaren
een coachgroep gevormd voor leerlingen
en Cees mag naar het volgende jaar.
die wij hebben moet er heel wat werk verricht
die een steuntje in de rug kunnen gebruiken.
Cees stond voorgesorteerd om van school
worden. Mensen denken altijd dat OCW uit
Dertien buren ontfermen zich over dertien
gestuurd te worden. Nu mag hij blijven!
duizenden ambtenaren bestaat. Weinigen weten dat het na alle afslankings-
kinderen uit de eerste klas. Als Cees niet op de rails wordt gehouden door
operaties van de afgelopen jaren bijna
Ik zie Cees elke vrijdagmiddag een uurtje.
wat extra aandacht, zal hij nooit een diploma
het kleinste ministerie van Den Haag vormt.
Cees heeft zijn vader nooit gekend.
halen. Hij kan niet op eigen kracht structuur
Ik vind het goedkope retoriek van de politieke
Die nam de benen toen Cees nog heel klein
aan zijn leven geven. Hij is superintelligent,
partijen dat er opnieuw duizenden ambtenaren
was. Zijn moeder lijdt een bestaan in een
maar daar heeft hij weinig aan als hij zijn
wegkunnen. Dat schijnt kiezers aan
inrichting. Cees wordt door zijn grootouders
leven niet op orde houdt.
te spreken. Na de verkiezingen zullen we
grootgebracht. Oma kreeg net een hersen
Er zijn veel schooluitvallers in Nederland.
die voorstellen niet meer horen. Dan moet er
infarct, waardoor die liefderijke zorg ook
Allemaal jongens en meisjes zoals Cees.
weer gebuffeld worden door de ambtenaren
even weggevallen is.
Vooral jongens vallen uit ons onderwijs
om alle nieuwe beleidsvoorstellen van
systeem.
de nieuwe coalitie ingevoerd te krijgen.
Cees werd elke dag uit de klas gestuurd.
Elke uitgevallen leerling is er een teveel.
Dan zit er geen ambtenaar teveel op OCW.
Hij had zijn boeken niet goed ingepakt
Voor het kind zelf is het een glijbaan naar
en werd daarvoor steeds zwaar gestraft.
beneden. Voor de samenleving komt er
Ik vind mijn vak geweldig. Als ambtenaar
Cees haalde alleen maar onvoldoendes.
een rotjongetje bij dat veel kosten met
help je Nederland vooruit. Elke dag een
Behalve voor wiskunde, daar haalde
zich meebrengt in gevangenis of jeugdzorg.
beetje beter.
hij met gemak negens en tienen voor.
Hoe meer preventief wordt opgetreden,
Ik vind mijn werk voor Cees nog betekenis
Huiswerk maakte hij nooit. Hij liep liever
hoe minder problemen later.
voller dan mijn werk op het departement. Het leiden van een ministerie doe ik alleen
op straat en deelde veel geheimen met straatschoffies.
Bij ons op het ministerie van Onderwijs,
maar verantwoord, dankzij de aandacht
Cultuur en Wetenschap gaat het om Cees en
die ik Cees kan geven en wat ik van hem kan
Intussen zijn we enkele maanden verder.
al zijn leeftijdgenoten. Dat vergeten we vaak
leren. Ik raad alle buren van de CVO-scholen
Cees vertrouwt mij en zegt dat hij het fijn
op het departement. In deze demissionaire
aan een Cees onder de arm te nemen.
vindt dat hij op mij kan terugvallen.
tijd zijn we druk bezig met Haagse zaken als
Je wordt er alleen maar beter van.
17
C V Open
Juni 2010
Nieuws van de scholen
Docente Daniëlle Kleijwegt bespreekt aan de hand van stripverhalen scènes uit ‘Macbeth’.
Leerlingen van Calvijn Vreewijk 24 uur astronaut
Shakespeare herleeft op het Farelcollege Leerlingen van tweetalig vwo-5 op het Farelcollege maakten drie weken lang op een bijzondere manier kennis met werk van Shakespeare. Oud-collega Daniëlle Kleijwegt vloog hiervoor dit voorjaar speciaal over uit de Verenigde Staten . Ze verzorgde workshops en themalessen over Shakespeare in het kader van een verrijkingsprogramma, Daniëlle was enkele jaren geleden nog als docente Engels betrokken bij de start van het tweetalig onderwijs op het Farelcollege. Toen haar echtgenoot een baan kreeg in de VS verhuisde ze mee. Ze wonen nu in Winconsin, waar Daniëlle studeert voor het behalen van haar doctoraaltitel ‘Beeldend lezen’. Ze beseft dat het voor jongeren moeilijke en vooral te droge kost is als ze de dialogen van Shakespeare uit een boekje moeten lezen
Leerlingen gymnasium-3 bezoeken het ruimtelaboratorium Columbus van Space Expo. Rechts docent Jaap Zwaal.
of voorgelezen krijgen. De 38-jarige docente probeert hen daarom te prikkelen met beeldtaal. Ze besprak scènes uit ‘Macbeth’ aan de hand van een getrouwe graphic novel (stripverhaal). Voor andere
Zes leerlingen van Calvijn Vreewijk zullen op 12 juni een dag en nacht
delen uit dit toneelstuk werden wel de authentieke teksten gelezen.
leven en werken als echte astronauten in de ruimte. Dit vindt plaats
Daniëlle bespreekt niet alles aan de hand van stripplaatjes,
bij Space Expo, het bezoekerscentrum van ESA-ESTEC in Noordwijk.
want leerlingen moeten bij het lezen zelf beelden voor ogen krijgen,
Calvijn Vreewijk heeft samen met Space Expo een spectaculair
vindt ze, en ook de symboliek en de diepere betekenis begrijpen.
ruimte-simulatieprogramma opgezet, waarbij leerlingen actief
‘Leerlingen kennen Shakespeare nu alleen van een paar workshops
kennismaken met bètatechniek.
of samengevatte verhalen, maar de diepgang moeten ze nog echt
Dit schooljaar bereiden derdejaars gymnasiumleerlingen van Calvijn
ontdekken’, zegt ze.
Vreewijk een eigen ‘ruimtemissie’ voor. Zij richten controlrooms in,
‘Begrijpend beeldend lezen is iets wat ik wil overbrengen omdat
bedenken experimenten, werken een vluchtplan uit en trainen
beeldtaal vluchtig en oppervlakkig is, waardoor de geest niet
onderdelen van de missie. De vakdocenten natuurkunde, scheikunde,
geprikkeld wordt. De klassen pikten het snel op, ze begonnen
wiskunde, biologie en algemene natuurwetenschappen begeleiden
steeds meer de lijnen en de ontwikkeling van de karakters te zien.
hen bij de voorbereidingen.
Die kennis stelt je ook in staat om andere boeken te beoordelen
Op de lanceerdag – 12 juni – stappen zes leerlingen als ‘astronaut
en geeft uiteindelijk ook de basis om jezelf beter te kunnen uiten’,
voor 24 uur’, na een ‘vlucht’ met de shuttlebus, aan boord van twee
zegt Daniëlle.
modules van het International Space Station bij Space Expo.
In november komt ze naar Ridderkerk terug om met de leerlingen
Ondersteund door hun klasgenoten maken ze zogenaamd een reis
verder te gaan over ‘Macbeth’. ‘Ze willen nu maar wat graag weten
van een etmaal in de ruimte en zullen ze allerlei proeven doen.
hoe het verhaal afloopt.’
Het ruimtevaartproject is een bijzondere en motiverende manier om leerlingen enthousiast te maken voor wetenschap en techniek. Calvijn Vreewijk en Space Expo zijn groot voorstander van deze vorm van onderwijs; ze zien er een grote toekomst in. De werkvorm sluit goed aan bij de individuele belangstelling en capaciteiten van de leerlingen en de inhoud van de lesstof.
18
C V Open
Juni 2010
Brugklassers van het Farelcollege bezoeken de stad Canterbury.
Leerling van Accent Hoogvliet serveert vakkundig de maaltijd uit.
Leerlingen tvwo Farelcollege op excursie in Engeland
Rotarians gefêteerd door Accent Hoogvliet
Klas 1, 2 en 3 van het tweetalig vwo op het Farelcollege gaan elk
De Rotary Rotterdam-Botlek hield op woensdag 17 maart haar
jaar op reis naar Engeland. Voor de leerlingen is deze meerdaagse
bijeenkomst in het schoolgebouw van Accent Praktijkonderwijs
excursie het hoogtepunt van het schooljaar.
Hoogvliet. Derdejaars leerlingen van de vakgroep Horeca bereidden
De brugklassers bezochten op 25 en 26 maart Canterbury. De eerste
onder leiding van hun docent Jan Dikmans een diner voor
dag stond op het programma: Canterbury Cathedral, een rondleiding
de Rotaryleden en serveerden vakkundig de maaltijden uit.
door het stadje en – misschien wel het belangrijkste onderdeel –
Ook kregen de bezoekers een rondleiding door de school.
shoppen. De tweede dag stond in het teken van de kustplaats Dover.
Accent Hoogvliet hoopte dat deze gasten permanente stageplekken
De leerlingen beozchten Dover Castle – met een toer door de
zouden gaan aanbieden in hun bedrijven voor de praktijkschoolleer-
Wartime tunnels, die in de Tweede Wereldoorlog zijn gebruikt tijdens
lingen. Die lopen namelijk vanaf leerjaar 3 één dag in de week stage.
de D-Day-invasie in Normandië. en de beroemde White Cliffs.
In leerjaar 4 moeten ze twee dagen stagelopen en in leerjaar 5
De tweedeklassers hebben in november 2009 een week deelgenomen
drie dagen, aangevuld met een specifieke brancheopleiding.
aan een programma van de Kids Klub. Onder Engelse begeleiding
Die wens van Accent is vervuld: het bezoek van de Rotarians leverde
zijn de leerlingen een week actief geweest met Engelse les, sport
drie stageplekken op.
en spel. Ook Cambridge en Framlingham Castle werden nog bezocht.
‘Het is niet makkelijk bedrijven te vinden die bereid zijn te investeren
De derde klas bracht in maart een hele week door in en rond
in leerlingen die vaak nog werknemersvaardigheden moeten leren
Stratford-upon-Avon, de geboorteplaats van Shakespeare.
op de werkplek’, ervaart directeur Yvonne Laging van Accent
Ze bezochten het geboortehuis van Shakespeare en de kastelen
Hoogvliet. De school biedt daartegenover een goede begeleiding aan.
Warwick en Kenilworth. Naast de culturele activiteiten kregen de
Net als andere scholen voor praktijkonderwijs begeleidt Accent
leerlingen ook twee workshops over storytelling en improvisation.
Hoogvliet leerlingen na hun opleiding van circa vijf jaar naar (liefst)
Bovendien luisterden de derdeklassers naar spookverhalen op
een betaalde baan, eventueel aangevuld met een vervolgopleiding bij
verschillende locaties. Ze wandelden samen met the man in black
een ROC. Bovendien stelt de school de leerlingen in staat een aantal
voor een ghost walk door heel Stratford. Dit jaar is er ook een
branchecertificaten te behalen, zoals assistent-medewerker Horeca,
interessant bezoek aan de universiteit van Warwick afgelegd.
Zorg of Schoonmaak, Winkel, Magazijn of Logistiek.
19
C V Open
Juni 2010
Nieuws van de scholen
Hoogleraar René Diekstra vertelt Masterclassleerlingen hoe de hersenen werken.
Comenius College leidt werkplekcoaches op
Diekstra geeft psychologieles op Jacob van Liesveldt
Negentien docenten van het Comenius College zijn onlangs officieel
Leerlingen in de Masterclass van PENTA Jacob van Liesveldt
erkend als werkplekcoach op hun school. Ze kunnen stagiairs van
in Hellevoetsluis krijgen dit schooljaar psychologieles van
lerarenopleidingen professioneel begeleiden. De coaches kregen een
René Diekstra, hoogleraar aan de Roosevelt Academy, lector jeugd
certificaat met het Comeniuslogo en de toevoeging: ‘onder super
en opvoeding aan de Haagse Hogeschool en bekend publicist.
visie vanuit het ICLON’.
Diekstra verzorgt de lessen samen met zijn collega Jakop Rigter,
Comenius Interne Opleidingen (CIO) heeft de cursus voor werkplek-
schrijver van veel leerboeken over psychologie.
coaches toegevoegd aan zijn aanbod van cursussen voor nieuwe en
De twee docenten dragen elke donderdagmiddag om beurten
zittende docenten, in het kader van de deskundigheidsbevordering.
hun kennis over. Ze geven les in het Engels, want de Masterclass
De reden hiervoor is dat allerlei lerarenopleidingen vragen om
hoort bij het tweetalig gymnasium.
stageplaatsen voor hun studenten op het Comenius College.
De school vond het bijzonder dat René Diekstra de uitnodiging
Een goede begeleiding van deze stagiairs is noodzakelijk, en de
voor de gastlessen accepteerde. Volgens Henk Schreuders, samen
werkplekcoaches kunnen die geven.
met Wilma Koning coördinator van de Masterclass, paste het bij
De nieuwe cursus ging van start in januari, onder supervisie van het
Diekstra’s streven om psychologie als vak in het curriculum van
ICLON. Er zijn zeven bijeenkomsten gehouden. Hierin werden de
het voortgezet onderwijs te introduceren. Henk: ‘Diekstra vindt
meest wezenlijke aspecten van het coach-zijn behandeld. Eigenlijk
het een goede zaak dat jongvolwassenen zichzelf leren kennen
komt het erop neer dat elke werkplekcoach zich duidelijk realiseert
en doorgronden.’
welke rol hij of zij in het coachingsproces speelt.
De leerlingen krijgen onder andere les over de werking van hersenen
De term ‘vakcoach’ heeft plaatsgemaakt voor de aanduiding
en diverse stoornissen. Ook leren ze bijvoorbeeld hoe ze leren,
‘werkplekcoach’. Jan Roelevink, fulltime begeleider en opleider van
en waarom velen van hen moeite hebben met automatiseren.
collega’s op het Comenius College, licht toe waarom: ‘De vakken
Henks indruk is dat ze het blokuur psychologie over het algemeen
worden als aparte entiteiten steeds meer losgelaten en men werkt in
leuk vinden.
vakoverstijgende projecten, vandaar de term werkplekcoach.’
Dit schooljaar draait de Masterclass, een klas voor meer-
Jan vertelt hoe de coaches hun werk doen: ‘Een werkplekcoach is
en hoogbegaafden, voor het eerst op Jacob van Liesveldt.
geen beoordelaar, maar stimuleert en motiveert de student.
Omdat de lesstof wordt ingedikt (‘gecompact’), en er bij een aantal
Het gaat erom de kracht van de student aan te boren en vanuit zijn
vakken minder uren op het rooster staan, is er ruimte voor andere
of haar mogelijkheden een rijke diversiteit aan doceerstijlen te
vakken. Naast psychologie is dat het vak wetenschap.
realiseren.’ Niet alleen de stagiairs hebben voordeel van de begelei-
Ook in leerjaar 2 en 3 zullen de Masterclass-leerlingen de vakken
ding. Jan: ‘Zodra je iets van een ander eist, moet je natuurlijk ook
psychologie en wetenschap krijgen. De kans bestaat dat psychologie
goed kijken naar je eigen functioneren. Ik zeg altijd van coachen
ook een vak wordt voor de reguliere klassen op Jacob van Liesveldt.
word je een betere docent, ja zelfs een beter mens.’
Mogelijk gaan Diekstra en Rigter een Nederlandse methode voor
Het Comenius College heeft de status van ‘opleidingsschool’
het voortgezet onderwijs schrijven. Ze gebruiken nu een Engelstalig
gekregen. Ook daarom hecht de school aan een goede begeleiding
boek als basis voor hun lessen. ‘Dat is door het technisch Engels
van de stagiairs die er rondlopen.
relatief moeilijk voor de leerlingen’, vertelt Henk. In het nieuwe
Na de zomervakantie gaan waarschijnlijk vijftien andere collega’s
schooljaar wordt daarom de leerstof aangepast op basis van de
de nieuwe cursus volgen, die weer bestaat uit zeven bijeenkomsten
ervaringen in het afgelopen jaar. Henk besluit: ‘Kortom: psychology is
op woensdagmiddag.
een verrijking voor de Masterclass.’
20
C V Open
Juni 2010
Gerard de Groot (rechts), docent op PENTA Hoogvliet, overhandigt ovenhandschoenen aan de loopbaanbegeleiders uit het mbo in verband met de ‘warme overdracht’ van leerlingen.
Burgemeester Aboutaleb reikt de oorkonde uit aan de leerlingen van het Marnix Gymnasium.
Marnix Gymnasium geeft advies aan Unilever
Ook Mbo-punt op PENTA Hoogvliet
Het Marnix Gymnasium deed voor de tweede keer mee aan
Elke woensdagmorgen kunnen leerlingen op PENTA-vestiging
het project Klimaat en Bedrijf, een initiatief van Scholen voor
Hoogvliet (voorheen: West-IJsselmonde) bij twee loopbaanbegeleiders
Duurzaamheid, het landelijke onderwijsprogramma van het IVN.
van Zadkine en het Albeda College terecht voor advies en informatie
De leerlingen uit de vierde klas richtten klimaatinterventieteams
over mbo-opleidingen. Op deze vmbo-vestiging van PENTA college
op en kregen een onderzoeksopdracht van een opdrachtgever uit
CSG is sinds half april namelijk ook een zogeheten Mbo-punt
het bedrijfsleven op het gebied van Klimaat en Duurzaamheid.
gevestigd, om de overstap van examenleerlingen naar een vervolg-
Voor de Marnixleerlingen was dat Unilever, dat graag advies wilde
opleiding aan een ROC soepel te laten verlopen. De gemeente
hebben op drie punten: het energiegebruik van het glazen design-
Rotterdam geeft subsidie voor de Mbo-punten, in het kader van
kantoorgebouw De Brug, de mobiliteit van het personeel en de
het beleid om voortijdige schooluitval tegen te gaan.
verwerking van de afvalstoffen van de fabriek. Leerlingen werkten
Andere CVO-scholen met een Mbo-punt zijn het Farelcollege
aan hun opdracht in de lessen aardrijkskunde, economie, scheikunde
in Ridderkerk en het Comenius College, unit P.C. Boutenssingel,
en algemene natuurwetenschappen. De afsluiting vond op vrijdag
in Capelle aan den IJssel. De opening van het Mbo-punt op het
23 april plaats in de Van Nelle Ontwerpfabriek, met leerlingen
Farelcollege vond begin maart plaats (zie het vorige nummer
en docenten van diverse scholen en experts uit het bedrijfsleven.
van CVOpen).
De vierdeklassers van het Marnix presenteerden daar hun onder-
Op de vmbo-unit van het Comenius College zijn de loopbaan
zoeksresultaten aan de opdrachtgever.
begeleiders van Zadkine en Albeda al vanaf begin januari actief.
Expert Jan van Noord van Unilever was onder de indruk van
Elke maandagmiddag zijn Hèlen van der Waal (Albeda) of Marjan
de inventiviteit en inzet van de leerlingen. Zo kwam een groep met de
Kros (Zadkine) op de P.C. Boutenssingel aanwezig voor adviezen.
oplossing van zonnepanelen in de vorm van luxaflexen, die zowel aan
De resultaten van de eerste vijf maanden zijn kwantitatief
de buitenkant als aan de binnenkant van De Brug bevestigd kunnen
én kwalitatief interessant, blijkt uit een evaluatie medio mei.
worden. Na afloop van de bijeenkomst reikte burgemeester
De decanen Gijs Heij en Theo van den Berg constateren dat meer
Aboutaleb, voorzitter van het Rotterdam Climate Initiative, aan elke
leerlingen dan voorheen zich inmiddels hebben aangemeld voor een
deelnemende school een herinneringsplaquette uit en aan alle
mbo-opleiding, en dat ze dit doen op grond van betere argumenten.
leerlingen een oorkonde.
Hèlen van der Waal licht toe: ‘Voorheen koos een leerling nog wel eens een opleiding omdat deze in de buurt was, omdat vrienden er ook heengingen of omdat het leuk leek. Nu kiest hij op basis van wat hij kan, wat hij wil en wat bij hem past.'
Van links naar rechts: Gijs Heij, Marjan Kros, Hèlen van der Waal en Theo van den Berg, allen betrokken bij het Mbo-punt op Comenius. De dames zijn loopbaanbegeleider, de heren decaan van Comenius P.C. Boutenssingel.
21
C V Open
Juni 2010
De andere kant van de klas
‘Drukker dan tijdens de opleiding’ Diverse oud-leerlingen terug op PENTA college CSG Diverse collega's staan voor de klas op de school waar ze zelf ooit les kregen. Waarom? En hoe werden ze ontvangen door collega's? 'Onze oud-docenten zijn allemaal heel enthousiast. Dat waren ze al tijdens het interne opleidingstraject, we kregen van alle kanten steun.’
Aan het woord is Arjan Moree (geschiedenis, PENTA-vestiging
Christiaan wordt nog geregeld aan zijn jas getrokken door zijn
Blaise Pascal). Net als Linda van den Beemt (Engels, vestiging
oude decaan. ‘Ik wist op de middelbare school niet wat ik wilde
De Oude Maas), Linda Vos (aardrijkskunde, Blaise Pascal) en
worden, tot meneer Maltha, de decaan, me een keer in zijn les
Christiaan Rila (wiskunde, Blaise Pascal) heeft hij het Intern
binnenriep en zei: “Leg jij dat eens uit aan de klas, ik moet even
Opleidingstraject Docenten (IOD) bij PENTA college CSG gevolgd.
een telefoontje plegen.” Tegen de tijd dat hij terug was wist ik:
Zij begonnen in september 2002 in een groep van twaalf studenten
ik vind lesgeven leuk. Meneer Maltha woont bij mij in de buurt,
aan dit duale opleidingstraject van de Hogeschool Rotterdam en
dus ik kom hem wel vaker tegen. Hij vraagt altijd: “En, goede
PENTA college CSG (zie kader).
keus gemaakt?” Ja dus!’
Hoe was het om de duale opleiding op je oude school te volgen?
« Ik verveelde me te pletter op kantoor. »
‘Het was heel prettig’, zegt Christiaan. ‘Je bent al bekend met de schoolcultuur, je voelt je thuis.’ ‘PENTA heeft zeven locaties en we konden dus op verschillende scholen rondsnuffelen’, vertelt Linda
Waarom heb jij voor het beroep en jouw vakgebied gekozen?
van den Beemt. ‘Ik ontdekte al snel dat ik het echt leuk vond om docente te worden, dat motiveerde me zeker om mijn diploma te
Arjan (geschiedenis): ‘Ik heb eerst een paar jaar op kantoor
halen.’ Linda Vos vult aan: ‘Het grote voordeel van het duale traject
gezeten, maar dat was het duidelijk niet voor mij. Ik verveelde
vind ik dat je serieus wordt genomen door je begeleiders.
me te pletter. Nu vond ik het altijd leuk om geschiedenisboeken
Ze investeren in je en laten je vrij.’
te lezen, en ik gaf korfbaltrainingen aan kinderen. Ik vond het geweldig om te zien dat je kinderen iets kunt bijbrengen.
Hoe reageerden de docenten toen je eenmaal ‘echt’ voor de klas stond?
En opeens viel het kwartje: hé wacht, ik word leraar!’ Linda van
Iedereen: ‘Heel enthousiast.’ Arjan: ‘Ik had altijd al een goed
den Beemt (Engels): 'Mijn verhaal is niet zo spannend. Ik vond
contact met mijn docenten. Tijdens de middelbare school
Engels leuk. De opleiding kwam op mijn pad, en doordat ik tijdens
basketbalde ik elke woensdag met wat vrienden tegen een
de opleiding al veel voor de klas stond wist ik dat ik het leuk vond
ploeg docenten. Nu hoor ik bij het andere team.’
om te doen. Ik heb nog even gedacht over doorgaan voor de eerstegraads bevoegdheid, maar nee. Ik ben tevreden zo.’
22
C V Open
Juni 2010
Personalia Bij CSG Calvijn gaat op 1 augustus Martine
Visser (35)
als rector van start. Zij is opvolger van Diny Roodvoets die op 1 januari vertrok. Martine Visser studeerde theologie en Van links naar rechts: Linda van den Beemt, Arjan Moree, met tussen hen in hun zoontje Daan, Christiaan Rila en Linda Vos.
economie in Groningen. Daar was zij sinds 1998 lid van de gemeenteraad als fractievoorzitter van het CDA. Daarna werd ze wethouder, eerst in Groningen (2005) en vervolgens in Almere (2006 – heden).
Wat is er anders dan tijdens de opleiding? Arjan: ‘Het is vooral veel drukker. Tijdens de opleiding deed ik twee à drie lessen per week, nu zijn dat er 26.’ Christiaan lacht: ‘Ja, maar we hoeven geen huiswerk meer te maken, dat scheelt.’ Hoe verschillen de klassen met die tijdens jullie schooltijd? Linda Vos: ‘Er worden dingen door leerlingen gezegd, dat hadden wij niet gedurfd.’ Dit wordt algemeen beaamd. Arjan: ‘Wat ook verschilt is het gemak waarmee ouders contact met je zoeken.’
Jan Kweekel, rector van Melanchthon, verlaat CVO
Linda Vos: ‘Ja, en ervanuit gaan dat hun kind altijd gelijk heeft.’
per 1 augustus. Hij wordt lid van het College van Bestuur van
Christiaan: ‘In mijn tijd was het: je zult die straf wel verdiend
het Scheepvaart- en Transport College te Rotterdam.
hebben.’
Jan Kweekel begon zijn loopbaan als leraar lichamelijke opvoeding bij het Jacob van Liesveldt in Hellevoetsluis.
Wanneer heb je een goede les gedraaid?
Daarna werd hij locatiedirecteur en vervolgens rector van het
Linda Vos: ‘Als een leerling me een compliment maakt over de
Christelijk College Henegouwen. In deze functie gaf hij leiding
les.’ Linda van den Beemt: ‘Of als een leerling opeens iets zegt
aan de fusie van ‘Henegouwen’ en Melanchthon.
waardoor je weet: nu snapt hij het.’ Arjan: ‘Als ze de volgende
Onder Jans leiding groeide het nieuwe Melanchthon fors, vooral
keer nog weten wat we gedaan hebben.’ Christiaan: ‘Als je een
door de start van vestigingen in de gemeente Lansingerland
klik hebt met de klas. Als die er niet is, is het hard werken.’
(de fusiegemeente waarin Bergschenhoek, Bleiswijk en
(DNL)
Berkel en Rodenrijs opgingen).
Duaal traject PENTA college CSG PENTA college CSG heeft zeven jaar achtereen in de hoogste klassen van havo en vwo leerlingen geworven voor de eigen duale lerarenopleiding. In totaal zijn 62 studenten aan deze opleiding begonnen. Inmiddels studeerden er 24 af; zij werken daadwerkelijk als bevoegd docent op een vestiging van PENTA. De anderen zijn nog bezig met de studie. In totaal zijn 5 studenten tussentijds gestopt of verhuisd naar een andere regio. Tijdens hun opleiding werken de studenten twee dagen per week
Hans Neven (58) wordt de nieuwe rector van het Comenius
– met een aanstelling als onderwijsassistent – op een vestiging
College. Hij volgt per 1 september Roel Vijn op. Hans Neven
van PENTA, bewust een andere vestiging dan waar ze vanaf
heeft Nederlands gestudeerd. In zijn lange onderwijsloopbaan
komen. De andere dagen volgen ze een programma op
heeft hij naast het leraarschap een keur aan directiefuncties
de hogeschool.
vervuld. Een aantal jaren – tot 2003 – was Hans al werkzaam binnen CVO als directeur onderwijs van CSG Calvijn. Sinds 2003 is hij rector van het DevelsteinCollege in Zwijndrecht.
23
C V Open
Juni 2010
De hobby van…
Margret de Graaf Secretaresse bij CSG Calvijn
Musicals ’Ik zing liefst de hele dag. Dat deed ik als kind al; ik was zo’n meisje dat met een haarborstel voor de spiegel stond. De haarborstel deed dan dienst als microfoon. Tot een jaar of zes geleden heb ik er verder nooit iets mee gedaan. Toen een collega vertrok, zong ik met een aantal secretaresses een afscheidslied. We werden spontaan aangekondigd als The Administrations. Achteraf gezien een beslissend moment: ik moest wel wat drempelvrees overwinnen, maar vond het leuk! Nadien hebben we met ons meidengroepje nog een paar keer met veel plezier opgetreden. Toen mijn dochter in die periode zangles nam, dacht ik: nu ga ik ook iets doen met mijn stem. Via een collega ben ik bij Studio on Stage terechtgekomen. Deze theaterstudio verzorgt jaarlijks een uitvoering in theater Cascade, in Hendrik-Ido-Ambacht. We brengen altijd een heel gevarieerd repertoire: voornamelijk musicalliedjes, maar soms ook film- of popmuziek. Het is een soort medley, waarbij er gezongen én gedanst wordt. Juist die combinatie spreekt me aan. Tijdens onze wekelijkse repetities zingen en dansen we niet alleen, maar doen ook veel ‘elementair werk’ om ons wat vrijer te gaan voelen op het toneel. Wie dat wil, kan tussendoor nog extra zang- of dansworkshops volgen. Ik kies eigenlijk altijd voor dans, want ik heb ook soms privézangles. Tussendoor oefen ik veel, zeker wel een uur per dag. Die uitvoering is natuurlijk het hoogtepunt in het jaar. Er komen altijd veel mensen kijken en zelfs de oud-rector van Calvijn is al twee keer geweest. Dat vind ik een compliment; hij regisseerde altijd Johannes Calvijn-producties, dus hij heeft er echt kijk op. Ook al is zo’n theateroptreden voor publiek bijzonder, ik doe het toch vooral voor mezelf. Als er bij wijze van spreken niemand in de zaal zou zitten, had ik evenveel plezier. Het is gewoon zó fijn om te doen, dit is echt belangrijk voor me!’ (KvB)
24
C V Open
Juni 2010
De CVO-scholen
Accent Praktijkonderwijs,
CVO
Marnix Gymnasium
CVO bestuurt tien scholen voor voortgezet onderwijs in Rotterdam
Onderwijsopvang,
Essenburgsingel 58
en omgeving. Met zo’n 21.000 leerlingen zijn we één van de grootste
Onderwijsondersteuning,
3022 EA Rotterdam
schoolbesturen in Nederland. De meeste CVO-scholen zijn brede
Avondschool
Tel. (010) 244 50 44
scholengemeenschappen. Ze verzorgen onderwijs op alle niveaus,
Weegschaalhof 33
Fax (010) 478 08 46
van gymnasium tot praktijkonderwijs, op 40 verschillende locaties.
Postbus 84017
[email protected]
CVO is werkgever voor zo’n 2.200 mensen. CVO streeft kwalitatief
3009 CA Rotterdam
www.marnixgymnasium.nl
hoogstaand onderwijs na, waarin de christelijke identiteit goed
Tel. (010) 209 99 26
verankerd is en de zorg voor de leerling centraal staat. CVO streeft
Fax (010) 209 56 40
naar actieve betrokkenheid bij onderwijs- en jeugdbeleid op lokaal,
[email protected]
regionaal en landelijk niveau.
www.cvoaccent.nl
Verenigingsbureau CVO heeft een eigen verenigingsbureau waar 35 mensen werken. De medewerkers ondersteunen het bestuur, het managementteam Christelijke Scholengemeenschap Calvijn
Melanchthon
en de scholen van CVO. Ze houden zich bezig met onderwijsbeleid,
Schiekade 101
personeelsbeleid, huisvestingsbeleid, communicatiebeleid, boek
Roerdomplaan 42
Postbus 28211
houding, personeels- en salarisadministratie en systeembeheer/ICT.
Postbus 57613
3003 KE Rotterdam
3008 BP Rotterdam
Tel. (010) 476 73 00
Tel. (010) 493 33 66
Fax (010) 477 26 09
Fax (010) 493 33 77
[email protected]
[email protected]
www.melanchthon.nl
Missie Wij, de scholen van CVO, • verzorgen en verstrekken inspirerend onderwijs
www.calvijn.nl
en brede vorming aan jonge mensen; • dragen vanuit een open houding bij aan alle vormen van samenwerking die het onderwijs en het beleid Comenius College
PENTA college CSG
Lijstersingel 10
J.A. Heijwegenlaan 4
Postbus 797
Postbus 220
voor jonge mensen ten goede komen; • presenteren en verantwoorden ons helder aan (alle belanghebbenden in) de samenleving.
2900 AT Capelle aan den IJssel
3200 AE Spijkenisse
Tel. (010) 459 59 70
Tel. (0181) 600 200
Wij doen dit vanuit de volgende grondhouding:
Fax (010) 451 62 74
Fax (0181) 697 523
• staand midden in de samenleving, geworteld in het Evangelie
[email protected]
[email protected]
www.comenius.nl
www.penta.nl
en handelend vanuit een christelijke inspiratie; • met oog en respect voor de vele verschijningsvormen van deze inspiratie; • recht doend aan de individuele mogelijkheden van onze leerlingen en gericht op hun actieve deelname aan de gemeenschap.
Farelcollege Kastanjelaan 50
Alle auteursrechten en andere rechten van intellectuele eigendom op alle
Postbus 163
artikelen, teksten, foto’s, afbeeldingen en materialen die zijn opgenomen in
2980 AD Ridderkerk
CVOpen zijn eigendom van de Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs
Tel. (0180) 411 777
te Rotterdam en omgeving (CVO) of zijn opgenomen met toestemming van
Fax (0180) 418 904
de eigenaar, tenzij uitdrukkelijk een andere bron wordt vermeld.
[email protected]
Geen enkel artikel, tekst, foto, afbeelding mag worden veranderd of worden
www.farelcollege.nl
opgenomen in enig ander werk of andere publicatie, behoudens voor zover de overname geschiedt ten behoeve van persoonlijke en niet-commerciële doeleinden met vermelding van de bron.
Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs te Rotterdam en omgeving
CVO Goudsesingel 14a 3011 KA Rotterdam Postbus 22421 3003 DK Rotterdam T [010] 217 13 99 F [010] 411 42 78 www.cvo.nl
Kunst van leerlingen Farelcollege
Leerlingen voerden verschillende opdrachten uit. Van links naar rechts: Vierdeklasser Rosa Vrijhof maakte een kunstwerk getiteld ‘Ik in mijn droom’, in het kader van de romantiek. Vijfdeklasser Jolanda Nobels gaf haar eigen interpretatie aan een bloem schilderij van Vincent van Gogh. En zesdeklasser Katarina de Blouw rondde de lessen beeldende vorming af met haar examenopdracht over ‘zelfbeeld’.