Schoolgids

Schoolgids 2014-2015

Adresgegevens: Bonaireplein 7, 2315 HG Leiden, tel: 071-5218471. E-mail: [email protected], Website: www.singelleiden.nl

2

Welkom ‘De Singel’ is een katholieke basisschool in ‘Het Gebouw’ in Leiden-Noord. In het voorjaar van 2013 is de school verhuisd naar deze mooie nieuwe locatie. In ‘Het Gebouw’ krijgt uw kind de kans zich optimaal te ontwikkelen. Naast onderwijs zijn de bibliotheek, het CJG, een buitenschoolse opvang, een peuterspeelzaal en nog veel meer partners in het gebouw aanwezig. Gezamenlijk is er een breed activiteitenaanbod voor u en uw kinderen. Basisschool de Singel kenmerkt zich door drie kernwoorden: trots, warmte en vertrouwen. Deze woorden vormen de basis van onze school. Trots Wij zijn trots op onze school en de kinderen. Wij willen de kinderen leren trots te zijn op zichzelf en daarmee ook te accepteren dat je niet overal even goed in bent. Trots zijn is een goed gevoel en als je je goed voelt, lijkt het wel of ook de moeilijke dingen makkelijker gaan. Warmte Het is belangrijk dat kinderen in een veilige omgeving opgroeien. Niet alleen thuis maar ook op school en in de wijk. Als je je welkom voelt, ga je contact maken met anderen en durf je meer te laten zien van jezelf. Het pedagogisch klimaat op de Singel zal als een warme deken om je heen voelen. Vertrouwen In een veilige omgeving kan je de mensen die erin leven vertrouwen. Wij vertrouwen erop dat iedere ouder het beste voorheeft met zijn kind(eren) en u kunt erop vertrouwen dat wij er naar streven uw kind zich maximaal te laten ontwikkelen. Elk kind heeft zelfvertrouwen nodig om tot leren te komen. Fouten maken mag, je hoeft je niet te schamen. Het kiezen van een basisschool is een zorgvuldige keus. In deze schoolgids leest u in het kort hoe wij bovenstaande realiseren. De schoolgids wordt jaarlijks in september uitgebracht na instemming van de MR. Wilt u ‘De Singel’ beter leren kennen of wilt u uw kind op onze school inschrijven dan nodig ik u graag uit voor een kennismakingsgesprek op school. Annemieke Raad Directeur

3

Inhoud Welkom ..................................................................................................................3 Waar de school voor staat ............................................................................................5 Pedagogisch klimaat van de school ...........................................................................5 Talentontwikkeling ..............................................................................................6 Opbrengstgericht werken .......................................................................................6 Ouderbetrokkenheid .............................................................................................6 Identiteit...........................................................................................................7 De organisatie van de school ...................................................................................8 Het Gebouw, ons Gebouw ......................................................................................8 De schoolgrootte .................................................................................................8 Verantwoordelijkheid voor eigen leren ......................................................................8 Computers en digitale schoolborden .........................................................................9 Huiswerk ...........................................................................................................9 Eten en drinken op school ......................................................................................9 Buitenschoolse opvang ........................................................................................ 10 Nieuwsbrief en website ....................................................................................... 10 Regeling schoolbijdrage ....................................................................................... 10 Schoolverzekering .............................................................................................. 10 Samenstelling team schooljaar 2014 – 2015 ..................................................................... 11 Ons onderwijs ........................................................................................................ 12 Nederlands ...................................................................................................... 12 Rekenen-wiskunde ............................................................................................. 13 Oriëntatie op jezelf en de wereld .......................................................................... 14 Engels ............................................................................................................ 14 Kunstzinnige oriëntatie ....................................................................................... 15 Bewegingsonderwijs ........................................................................................... 15 Voorschoolse en Vroegschoolse Educatie (VVE) ................................................................ 16 Resultaten van het onderwijs ..................................................................................... 17 De overstap naar het voortgezet onderwijs ..................................................................... 18 Ouders ................................................................................................................. 19 De zorg voor de kinderen ........................................................................................... 22 Ontwikkelingsperspectief ..................................................................................... 23 Passend onderwijs ............................................................................................. 23 Centrum voor Jeugd en Gezin ............................................................................... 25 Benutting van de verplichte onderwijstijd ...................................................................... 26 Schooltijden ..................................................................................................... 26 Vakanties en vrije dagen ...................................................................................... 26 Toelating van nieuwe leerlingen .................................................................................. 27 Leerplicht ............................................................................................................. 27 Protocollen............................................................................................................ 27 Verwijdering en schorsing .......................................................................................... 28 Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld ...................................................... 28 Klachtenregeling voor het primair onderwijs ............................................................. 28 Adresgegevens van belangrijke instanties ....................................................................... 29

4

Waar de school voor staat Het uitgangspunt van onze school is te zorgen voor een onderwijsklimaat waarin ieder kind de kans krijgt zich optimaal te ontplooien en waar leren met en van elkaar een belangrijke plaats inneemt. Dit zien we terug in de vier pijlers die het team heeft geformuleerd: - Pedagogisch klimaat van de school - Talentontwikkeling - Ouderbetrokkenheid - Opbrengstgericht werken We nemen daarbij de katholieke identiteit van de school in ogenschouw.

Pedagogisch klimaat van de school Om goede resultaten te kunnen halen met rekenen en taal is het belangrijk dat je in een veilige, warme omgeving naar school gaat. Daarom besteden wij vanaf groep 1 aandacht aan hoe je met elkaar omgaat. We hebben hierin een positieve benadering en gaan er vanuit dat we bij conflicten tot een oplossing komen. In gesprek met elkaar zijn en uitspreken wat je van elkaar verwacht is daarbij belangrijk. Niet alleen van leerkracht naar kind, maar ook de kinderen onderling en van school naar ouders. Wat zien wij in onze school: - De relatie tussen kinderen onderling, ouders en leerkrachten is spontaan en hartelijk en getuigt van respect. - Zowel kinderen als ouders voelen zich vrij om leuke en minder leuke dingen met elkaar, de leerkrachten of directie te delen. - Kinderen, ouders en teamleden spreken Nederlands met elkaar in de school. - Kinderen, ouders en teamleden voelen zich gewaardeerd en tellen mee. - Kinderen, ouders en teamleden houden zich aan de regels van de school en de klas. - Kinderen, ouders en teamleden helpen elkaar als het nodig is. - Wij hebben een open houding naar elkaars achtergrond en cultuur. Wij leren de kinderen verantwoordelijk te zijn voor hun eigen gedrag. Dat betekent dat als je je niet houdt aan de regels en afspraken daar consequenties aan zijn verbonden.

5

Talentontwikkeling Ieder mens is anders. De verschillen kleuren de wereld en zorgen voor een diversiteit aan talenten. Op de Singel willen we recht doen aan al deze talenten en besteden we naast de vakken taal en rekenen ook veel aandacht aan techniek, sport, kunst, muziek en cultuur. Binnen Brede School ‘Het Gebouw’ kunnen we gebruik maken van andere deskundigen om deze activiteiten vorm te geven zowel onder, als na schooltijd. Voor kinderen die op leergebied verder zijn, gebruiken wij extra verrijkingsmateriaal zoals Rekentijgers en Pittige Pepers. In samenwerking met andere SCOL-scholen is er een plusklas, en een VO-klas. Binnen de Brede School kunnen kinderen deelnemen aan de Topklas, de weekendklas of zomerschool van JES-Rijnland. De leerkracht informeert u over de mogelijkheden.

Opbrengstgericht werken Op de Singel streven wij ernaar om alle kinderen onderwijs te bieden dat aansluit bij hun mogelijkheden. Dat betekent bijvoorbeeld dat uw kind op basis van toetsgegevens, gedrag en motivatie is ingedeeld in een instructiegroep. Voor elk vak kan dat anders zijn. Op deze manier geeft de leerkracht instructie die past bij uw kind. De leerkracht beschrijft en motiveert in een groepsplan wat hij deze groepen gaat aanbieden. Drie maal per jaar worden deze plannen besproken met de interne begeleider en indien nodig aangepast. Daarvoor worden ook de toetsen van het leerlingvolgsysteem (de Citotoetsen) meegenomen. Soms is het nodig om ook op het gebied van zelfstandigheid en sociaal emotionele ontwikkeling extra aandacht te hebben om resultaten te verbeteren. De leerkracht zal dit met u bespreken. Twee keer per jaar bespreekt het team de schoolresultaten, zodat wij weten waar we als school extra aandacht aan moeten geven.

Ouderbetrokkenheid Om goed te weten wat uw kind nodig heeft is een goed contact en samenwerking met u als ouder belangrijk. De leerkracht bespreekt minimaal drie keer per jaar hoe uw kind zich op school ontwikkelt. Mochten zich thuis situaties voor doen die het welzijn van uw kind kunnen beïnvloeden willen wij dat graag van u weten. Op deze manier kunnen wij zowel op school als thuis inzetten op de juiste ondersteuning. Wij willen een open en veilig klimaat creëren waar u als ouder ook uw hulpvragen met ons kan bespreken. Zo kunnen wij u bij opvoedingsondersteuning verwijzen naar de juiste deskundigen. Als u het prettig vindt, lopen we zelfs even met u mee!

6

Identiteit De Stichting Confessioneel Onderwijs Leiden (SCOL) biedt onderwijs op katholieke en christelijke grondslag aan de leerlingen van het primair en voortgezet onderwijs. Wij vinden het belangrijk dat de leerlingen kennis maken met verhalen uit de Bijbel. Door kennis te laten maken met verschillende geestelijke stromingen en de waarden die daar in centraal staan, geloven wij dat leerlingen het vertrouwen ontwikkelen in zichzelf en in de ander. 

Dit betekent dat het respect voor ieder mens centraal staat. Elk mens, elk kind, is uniek. Ieder mens is anders maar gelijkwaardig. Respect is wederzijds, ook ten aanzien van de (religieuze) eigenheid van het individu. Leren over en van elkaar speelt een belangrijke rol in ons onderwijs. Respect betekent ook eerbied hebben voor de wereld om ons heen en onze medemensen.



Dat betekent ook oog hebben voor de ander die het minder goed heeft, ofwel solidariteit. Wij trachten medeverantwoordelijkheid te ontwikkelen, met name voor de zwakkeren in de samenleving en ons in te zetten voor een betere toekomst.



Met de ontwikkeling van een solidaire en respectvolle levenshouding kan het vertrouwen groeien. Een gezond vertrouwen in de eigen persoon, de ander en in de toekomst. Dat betekent het bieden van perspectieven en nieuwe kansen, zonder mensen uit te sluiten, en een gezond optimisme en hoop op een betere wereld.



Een goede omgeving doet verwondering ontwikkelen, roept levensvragen op; het creëert het besef dat er niet alleen vragen van het verstand maar ook van het hart zijn. Verhalen uit de Bijbel vragen om een gevoeligheid voor de symboliek die de basis is voor een goede interpretatie van deze verhalen. Leerlingen leren om te gaan met levensvragen gaat verder dan alleen kennis te ontwikkelen over de eigen en andere tradities. De waarden die wij meegeven dragen ertoe bij dat het kind een positieve houding ontwikkelt en dat het kan bijdragen tot een rechtvaardige en verdraagzame samenleving.

De leerkrachten besteden wekelijks aandacht aan bovenstaande onderwerpen door verhalen uit de Bijbel voor te lezen en gesprekken over deze thema´s die passen bij onze leerlingen en hun leeftijd. Zij gebruiken de lessen uit het Deugdenproject van SCOL. Bij inschrijving van leerlingen op de Singel wordt geen onderscheid gemaakt in ras of godsdienst. Ouders en verzorgers dienen wel de katholieke identiteit van de school te respecteren. Op de Singel bidden de kinderen niet tijdens schooltijd en is het dragen van een hoofddoek of ander hoofddeksel tijdens de les niet toegestaan. Tijdens de Ramadan mogen kinderen vanaf groep 6 proberen mee te doen. Echter, het gedrag en schoolprestaties mogen hier niet onder lijden. De kinderen moeten wel eten en drinken meenemen naar school. Tijdens de gymdag is eten en drinken verplicht. Als uw kind meedoet, moet u dit zelf doorgeven aan de leerkracht. Mocht de leerkracht merken dat de schoolprestaties of het gedrag van uw kind er onder lijdt dan is ons advies om te stoppen. Wij verwachten van ouders, kinderen en teamleden de keuze over het wel of niet meedoen aan de Ramadan van anderen te respecteren. “Het gaat er niet om wat we geloven, maar wat we doen met wat we geloven”.

7

De organisatie van de school Basisschool de Singel is één van de tien katholieke basisscholen van Stichting Confessioneel Onderwijs Leiden (SCOL), www.scoleiden.nl. Onder de stichting vallen de katholieke basisscholen in Leiden, Leiderdorp en Zoeterwoude, het Bonaventuracollege en het Visser ’t Hooft Lyceum. De samenstelling van het college van bestuur is als volgt: Voorzitter: mevrouw Karin van Oort Vicevoorzitter: mevrouw Petra Verhoeckx Adresgegevens van SCOL staan achter in deze gids.

Het Gebouw, ons Gebouw De Singel is één van de drie brede scholen in ‘Het Gebouw’. Het Gebouw is het maatschappelijk hart in Leiden Noord. Brede school betekent dat er ook na schooltijd mogelijkheden zijn voor extra onderwijs en er een breed aanbod is van naschoolse sport en culturele activiteiten voor de kinderen en ouders. De school werkt nauw samen met o.a. de andere twee basisscholen, de peuterspeelzaal, de bibliotheek, Libertas Leiden, het Centrum voor Jeugd en Gezin Leiden-Noord en JES Rijnland, die ook in Het Gebouw gehuisvest zijn. Ook op onderwijskundig gebied zijn er diverse extra klassen waar uw kind aan deel kan nemen, afhankelijk van de onderwijsbehoeften van uw kind. Meer informatie staat op onze website www.singelleiden.nl/groepen/extra klassen.

De schoolgrootte De Singel start het schooljaar 2014-2015 met 137 leerlingen. De Singel heeft 8 groepen. De gemiddelde groepsgrootte is 18 leerlingen. De kleuters zijn verdeeld over twee groepen 1/2. De groepen 3 t/m 8 zitten per leerjaar in één groep. Gedurende een aantal dagdelen per week zijn leerkrachten beschikbaar voor extra ondersteuning. De intern begeleider ondersteunt de leerkrachten in hun taken.

Verantwoordelijkheid voor eigen leren Wij willen de kinderen leren, verantwoordelijkheid voor hun eigen leren te dragen. Elke dag heeft momenten dat de kinderen zelfstandig werken. Zij kunnen de leerkracht dan niet om hulp vragen. Dit is zichtbaar gemaakt met het ‘stoplicht’. Dat betekent dat de kinderen zelf een oplossing moeten zoeken voor het probleem door het bijvoorbeeld aan een ander kind te vragen of de vraag over te slaan tot wel hulp beschikbaar is. Het betekent ook dat de leerkracht op die momenten, zonder gestoord te worden, instructie kan geven aan een klein groepje leerlingen. De kinderen krijgen vanaf groep 3 ook een vierkant blokje dat zij gebruiken tijdens het werken. Dit sluit aan bij het gebruik van het ‘stoplicht’. Dit blokje blijft in hun bezit tot het einde van groep 8. Bij verlies worden er kosten in rekening gebracht.

8

Computers en digitale schoolborden In alle lokalen zijn digitale schoolborden en notebooks aanwezig ter ondersteuning van het lesgeven. Op de computers staat software die aansluit bij de lesmethoden, kinderen mogen informatie opzoeken via internet en met het digitale schoolbord kunnen ook filmpjes of schooltelevisie worden gekeken. In de twee kleutergroepen gebruiken wij een touchscreen.

Huiswerk Vanaf groep 3 krijgen de kinderen één keer per week huiswerk mee. Het huiswerk is afgestemd op de gebruikte methoden en passend bij het leerjaar. Voor het huiswerk hebben de kinderen een 23rings multomap nodig. In de bovenbouw krijgen de kinderen naast maakwerk ook werk mee om thuis te leren (bijvoorbeeld voor een toets). Op de afgesproken dag moet het huiswerk weer worden ingeleverd of wordt er een toets afgenomen. Het ‘huiswerk’ voor alle kinderen is dagelijks (voor)lezen. Soms is het nodig dat de kinderen wat extra’s oefenen thuis. De leerkracht zal dit met u bespreken. In groep 1/2 krijgen de ouders om de twee weken een nieuwsbrief over het thema van die periode. Hierin staan liedjes en spelletjes die u thuis kan doen met uw kind.

Eten en drinken op school De lunchpauze van de leerlingen van de Singel is 45 minuten. U kunt uw kind tussen 12.00 en 12.45 uur ophalen om thuis te eten. Blijft uw kind op school? Dan wordt er volgens een vast rooster in de klas gegeten en buiten gespeeld. Wij vragen u of u aan het begin van het schooljaar kenbaar wil maken bij de leerkracht als uw kind thuis eet. De teamleden van de Singel hebben de taak om het toezicht op de kinderen tijdens het overblijven te verzorgen. De lunchtijd is geen onderwijstijd. De kinderen nemen zelf eten en drinken mee. Schooljaar 2014-2015 zijn er geen kosten verbonden aan het overblijven. Wij onderzoeken of de school wil overgaan op een continu-rooster. Gezonde voeding is belangrijk voor de ontwikkeling van uw kind. Daarom hebben wij met elkaar afgesproken dat de kinderen tijdens de ochtendpauze alleen iets te drinken (geen frisdrank!) en een stuk fruit of groente mogen gebruiken (dus geen koek of snoep). Tijdens de lunchpauzes eten de kinderen een boterham en nemen zij iets te drinken (sap of melkproduct). Wij adviseren u om uw kind geen geld mee te geven om voor of na schooltijd snoep te kopen.

9

Buitenschoolse opvang Stichting Kinderopvang Leiderdorp verzorgt de buitenschoolse opvang van Het Gebouw. Uw kind is het van harte welkom om na school en in de vakanties bij de buitenschoolse opvang te komen spelen. We maken gebruik van drie ruimtes in Het Gebouw. Aansluitend op deze ruimtes hebben we de prachtige buitenruimte tot onze beschikking, waar uw kind naar hartenlust kan spelen en sporten. Natuurlijk is er ook voldoende tijd om lekker te chillen en hebben onze pedagogisch medewerkers altijd heel veel ideeën voor allerlei leuke activiteiten! In de vakantie is het extra leuk op de BSO. Dan maken we namelijk vaak uitstapjes. Bijvoorbeeld naar een speeltuin, een museum, de bioscoop of het vliegveld. Bent u benieuwd naar de buitenschoolse opvang van SKL en wilt u een keer een kijkje komen nemen? Onze medewerksters van Planning en Plaatsing vertellen u er graag meer over. Bel met ons Centraal Bureau op (071) 581 7777 en vraag naar Iris van der Zwaan of Karien van Niekerk. e-mail: [email protected]

Nieuwsbrief en website Elke twee weken ontvangt u een nieuwsbrief van de school. Hierin staat belangrijke informatie over de school. Leest u deze nieuwsbrief dus goed. Op de website www.singelleiden.nl staan naast de nieuwsbrieven ook verslagen en foto’s van de schoolactiviteiten. Op de website staat ook een kalender die u kunt toevoegen aan uw eigen digitale agenda. Om de week wordt de tekst van de groep van uw kind aangepast. Goed om op de hoogte te blijven!

Regeling schoolbijdrage De gemeente Leiden komt ouders met een minima inkomen tegemoet in de kosten die zij moeten maken voor schoolgaande kinderen. De ouderbijdrage, schoolreisgeld en de kosten van het kamp in groep 8 kunt u, met kwitantie, terugvragen bij de gemeente tot een maximaal bedrag van 75 euro per kalenderjaar. Daarnaast kunnen ouders ook een beroep doen op Stichting Leergeld ([email protected]). Deze stichting vergoedt bovenstaande kosten die niet of niet geheel worden vergoed door de gemeente.

Schoolverzekering Alle leerlingen zijn verzekerd tegen ongevallen gedurende de tijd dat zij onder toezicht staan van leerkrachten en/of hulpkrachten. Hoewel leerkrachten niet verantwoordelijk zijn voor kinderen als zij van huis naar school gaan en omgekeerd, is de verzekering wel hierop van toepassing, mits de kinderen de route rechtstreeks lopen of fietsen. De verzekering is ook van kracht tijdens excursies en de schoolreis. De leerlingen zijn niet verzekerd voor verlies, diefstal of beschadiging van eigendommen. Wij adviseren u dan ook de kinderen geen waardevolle spullen zoals tablets, telefoons, MP3-spelers mee te laten nemen naar school.

10

Samenstelling team schooljaar 2014 – 2015 Directeur Intern begeleider Oudercontactpersoon Administratie Conciërge Gymleerkracht

Annemieke Raad Mariska Kenter Marianne van Leeuwen Ria de Leef Bram Pardon Niels van der Mey

Groep 1/2a Groep 1/2b Tutor kleutergroepen Groep 3 Groep 4 Groep 5 Groep 6 Groep 7 Groep 8

Juf Marietta Steenbeek Juf Lisette Dronkers en Juf Marianne van Leeuwen Juf Marianne van Leeuwen Juf Marleen Zirkzee Juf Astrid Kluivers en Juf Hetty Lensen Juf Annemieke vd Streek en meester Arend-Jan Sleijster Meester Aart Burger Juf Vera Karssing en Juf Esmé Wiggers Meester Willem van Gemert

Externe betrokkenen Medewerker PPO regio Leiden Expertteam Leerplichtambtenaar Wijkagent Schoolmaatschappelijk werker Schoolarts Schoolverpleegkundige Schoollogopediste Stagiaires

Mevrouw K. Corporaal Mevrouw Y. Laman, mevrouw J. Verbiesen en mevrouw T. van Zelderen Mevrouw A. Harmsen De heer W. Rus Mevrouw L. Bouwer Mevrouw R. Mutschler Mevrouw W. Willemse Mevrouw D. de Beer

Stagiaires doen hun praktijkervaring op in een van de groepen. Het zijn studenten die de opleiding tot leerkracht (PABO) of onderwijsassistent (ROC) volgen of hun maatschappelijke stage vervullen.

Gedurende het schooljaar kunnen er wijzigingen in het team plaatsvinden.

11

Ons onderwijs De inspectie van het onderwijs heeft kerndoelen gesteld waaraan de kinderen aan het eind van groep 8 moeten voldoen. Deze kerndoelen zijn verdeeld over zes leergebieden. Elke basisschool streeft ernaar om zoveel mogelijk kinderen deze einddoelen te laten halen. Hieronder staat een korte beschrijving van deze zes leergebieden en welke vakken er worden gegeven om aan de kerndoelen te werken. Een uitgebreide beschrijving van de kerndoelen kunt u o.a. terug vinden op www.slo.nl.

Nederlands Taalonderwijs is van belang omdat de rol van taal bij het verwerven van inhouden en vaardigheden in alle leergebieden (en de transfer daartussen) evident is. Het onderwijs in Nederlands als tweede taal heeft dat besef de laatste jaren sterk doen groeien. Taalonderwijs is dus van belang voor het succes dat kinderen in het onderwijs zullen hebben en voor de plaats die ze in de maatschappij zullen innemen. Daarnaast heeft taal een sociale functie. Kinderen dienen hun taalvaardigheid te ontwikkelen, omdat ze die nu en straks in de maatschappij hard nodig hebben. Dat houdt onder meer in dat het onderwijs waar mogelijk uitgaat van communicatieve situaties: levensechte en boeiende leesteksten, gesprekken over onderwerpen die kinderen bezig houden. De schriftelijke taalvaardigheid neemt een belangrijke plaats in. ‘Geletterdheid’ veronderstelt meer dan alleen de techniek van lezen en schrijven. Ook inzicht in de maatschappelijke functie ervan en een positieve houding maken daar deel van uit. De ontwikkeling van dit inzicht begint al vóór de basisschool; bij voorlezen en vertellen in het gezin. Ook al is de ontwikkeling van de schriftelijke taalvaardigheid van belang, de ontwikkeling van de mondelinge taalvaardigheid verdient blijvende aandacht. Uitbreiding van de woordenschat, aandacht voor taal en denken, toepassen van luisterstrategieën, voorlezen en vertellen: het zijn activiteiten die de mondelinge taalvaardigheid verder ontwikkelen, maar daarnaast een voorwaarde zijn voor de schriftelijke taalontwikkeling. Beschouwing van taal en taalgebruik geeft kinderen ‘gereedschappen’ om over taal te praten en na te denken. Traditioneel ging het hierbij om grammatica, soms ook om de beschouwing van interessante taalverschijnselen. Tegenwoordig denkt men hierbij vooral aan inzicht in eigen en andermans taalgebruik en strategieën, zodat een kind leert deze steeds bewuster en doelgerichter in te zetten. Naast aandacht voor taal als systeem, is er ook reflectie op taalgebruik. Taalbeschouwing dient geen op zichzelf staand onderdeel te vormen, maar geïntegreerd te worden met (onderdelen uit) de overige leergebieden. Onderwijs in Nederlands voor meertalige kinderen heeft vaak een wat ander karakter dan Nederlands als enige taal: de beginsituatie van de leerlingen is anders, de didactiek verschilt, het aanbod is soms anders gefaseerd, er ligt meer nadruk op woordenschatuitbreiding. Voor alle leerlingen gelden echter dezelfde doelen en hetzelfde aanbod. Veel van oorsprong autochtone kinderen die in achterstandssituaties opgroeien, zijn ook gebaat bij didactische inzichten die door ervaring met onderwijs aan allochtone kinderen scherper zijn geworden. Eén van die inzichten is, dat taal in alle vakken een cruciale rol speelt bij het verwerven van kennis en vaardigheden in de ‘andere vakken’.

12

In groep 3 leren de kinderen lezen met de methode ´Veilig Leren Lezen´. In de groepen 4 t/m 8 werken we met de methode ‘Taalleesland’. Dit is een methode waarin bovenstaande onderdelen zijn geïntegreerd binnen een thema en er veel aandacht is voor woordenschatontwikkeling. In groep 1 en 2 wordt ook thematisch gewerkt, volgens de methode ‘Piramide’. Voor begrijpend lezen gebruiken we de methode ‘Nieuwsbegrip XL’. Deze digitale methode biedt leesteksten aan met thema’s uit de actualiteit. De methode is van groep 4 t/m 8. In de lagere groepen is er aandacht voor begrijpend lezen en luisteren door veel interactief voorlezen van verschillende soorten teksten en verhalen. Tevens zijn kinderen van groep 7 en 8 tutorlezers van groepjes in groep 3 en 4. Om goed te kunnen lezen moeten kinderen de techniek van het lezen goed beheersen. In alle groepen lezen de kinderen dagelijks. Wij adviseren ook thuis minimaal een kwartier te lezen. Goede lezers moeten kilometers maken! Het lidmaatschap van de bibliotheek is voor kinderen gratis.

Rekenen-wiskunde In de loop van het primair onderwijs verwerven kinderen zich - in de context van voor hen betekenisvolle situaties - geleidelijk vertrouwdheid met getallen, maten, vormen, structuren en de daarbij passende relaties en bewerkingen. Ze leren ‘wiskundetaal’ gebruiken en worden ‘wiskundig geletterd’ en gecijferd. De onderwerpen waaraan kinderen hun ‘wiskundige geletterdheid’ ontwikkelen, zijn van verschillende herkomst: het leven van alledag, andere vormingsgebieden en de wiskunde zelf. Bij de selectie en aanbieding van de onderwerpen wordt rekening gehouden met wat kinderen al weten en kunnen, met hun verdere vorming, hun belangstelling en de actualiteit, zodat kinderen zich uitgedaagd voelen tot wiskundige activiteit en zodat ze op eigen niveau, met plezier en voldoening, zelfstandig en in de groep uit eigen vermogen wiskunde doen: wiskundige vragen stellen en problemen formuleren en oplossen. In groep 3 t/m 8 werken de kinderen vanaf schooljaar 2014-2015 met de rekenmethode ‘De wereld in getallen’. In de kleutergroep bereiden we de kinderen spelenderwijs voor op het rekenen. Vooral het ordenen en het leren van de begrippen is belangrijk. In groep 1 tot en met 6 werken de leerkrachten ook met ‘Met sprongen vooruit’, waar aan de hand van spelletjes aandacht is voor verschillende rekenvaardigheden. In de groepen 3 en 4 worden deze spelletjes groepsdoorbrekend gespeeld. Voor de rekenaars die wat meer aan kunnen, is ‘Rekentijgers’ aangeschaft.

13

Oriëntatie op jezelf en de wereld In dit leergebied oriënteren leerlingen zich op zichzelf, op hoe mensen met elkaar omgaan, hoe ze problemen oplossen en hoe ze zin en betekenis geven aan hun bestaan. Leerlingen oriënteren zich op de natuurlijke omgeving en op verschijnselen die zich daarin voordoen. Leerlingen oriënteren zich ook op de wereld, dichtbij, veraf, toen en nu en maken daarbij gebruik van cultureel erfgoed. Kinderen zijn nieuwsgierig. Ze zijn voortdurend op zoek om zichzelf en de wereld te leren kennen en te verkennen. Die ontwikkelingsbehoefte is een aangrijpingspunt voor dit leergebied. Tegelijk stelt de samenleving waarin kinderen opgroeien haar eisen. Kinderen vervullen nu en straks taken en rollen, waarop ze via onderwijs worden voorbereid. Het gaat om rollen als consument, als verkeersdeelnemer en als burger in een democratische rechtstaat. Kennis over en inzicht in belangrijke waarden en normen en weten hoe daarnaar te handelen, zijn voorwaarden voor samenleven. Respect en tolerantie zijn er verschijningsvormen van. Bij het leren kennen van de wijze waarop mensen hun omgeving inrichten, spelen economische, politieke, culturele, technische en sociale aspecten een belangrijke rol. Bij het oriënteren op de natuur gaat het om jezelf, om dieren en planten en natuurverschijnselen. Bij de oriëntatie op de wereld gaat het om de vorming van een wereldbeeld in ruimte en tijd (geschiedenis en aardrijkskunde). Op de Singel gebruiken we verschillende methoden om aan de kerndoelen van dit leergebied te werken. Speurtocht (geschiedenis), Natuniek en techniektorens (natuur en techniek), De Blauwe Planeet (aardrijkskunde) gebruiken we vanaf groep 5 t/m 8. Daarnaast krijgen de kinderen verkeersles (Klaar…over!) en levensbeschouwelijk onderwijs (Deugdenproject SCOLeiden). In alle groepen wordt er naar de educatieve programma’s van schooltelevisie gekeken zoals het Jeugdjournaal, het Klokhuis,13 in de oorlog, huisje-boompje-beestje en Koekeloere. In de groepen 1 t/m 4 is het onderwijs vanzelfsprekend ingericht rond deze thema’s en zijn ze vaak de aanleiding voor het taal- en rekenonderwijs. In groep 7 doen alle kinderen mee aan het verkeersexamen georganiseerd door de politie Leiden. Het examen bestaat uit een praktisch (fiets) en theoretisch deel. In groep 8 verwachten wij dat de kinderen goed kunnen fietsen. Vanaf april in groep 6 t/m september in groep 7 gaan de kinderen naar de Schooltuinen. Zij verzorgen ieder hun eigen tuin. Ook oogsten ze hun eigen groenten en fruit. Alle groepen gaan jaarlijks op excursie naar musea, de kinderboerderij en/of andere bestemmingen. Ook komen er geregeld sprekers en experts in de klassen rondom verschillende thema’s. In groep 8 gaan de kinderen op kamp. ‘Op kamp gaan’ is eigenlijk drie dagen schoolreis alleen nu met overnachting. Kamp in groep 8 is een verplichte schoolactiviteit. De kinderen overnachten op de kamplocatie. Natuurlijk slapen de jongens en meisjes gescheiden en is er voldoende begeleiding aanwezig. De kosten van deze schoolactiviteit zijn ongeveer € 65,= euro.

Engels Het doel van Engels is om een eerste basis te leggen om te kunnen communiceren met moedertaalsprekers of anderen die buiten de school Engels spreken. Het gaat bij het onderwijs in de Engelse taal vooral om mondelinge communicatie en om het lezen van eenvoudige teksten. Het schrijven beperkt zich tot het kennismaken met de schrijfwijze van een beperkt aantal vaak voorkomende Engelse woorden. Voorts leren kinderen om woordbetekenissen en schrijfwijzen van woorden op te zoeken met behulp van het woordenboek. In groep 7 en 8 krijgen de kinderen Engels met de methode ‘Real English’.

14

Kunstzinnige oriëntatie Door middel van een kunstzinnige oriëntatie maken kinderen kennis met kunstzinnige en culturele aspecten in hun leefwereld. Het gaat bij dit domein om kennismaking met dié aspecten van cultureel erfgoed waarmee mensen in de loop van de tijd vorm en betekenis hebben gegeven aan hun bestaan. Kinderen leren zich aan de hand van kunstzinnige oriëntatie open te stellen: ze kijken naar schilderijen en beelden, ze luisteren naar muziek, ze genieten van taal en beweging. Ze leren zichzelf te uiten met aan het kunstzinnige leergebied ontleende middelen:  ze leren de beeldende mogelijkheden van diverse materialen onderzoeken aan de hand van de aspecten kleur, vorm, ruimte, textuur en compositie;  ze maken tekeningen en ruimtelijke werkstukken;  ze leren liedjes en leren ritme-instrumenten te gebruiken als ondersteuning bij het zingen;  ze spelen en bewegen. Kunstzinnige oriëntatie is op de Singel een belangrijk deel van de talentontwikkeling. In samenwerking met de combinatiefunctionarissen Cultuur krijgen de kinderen elke donderdagmiddag les in één van de disciplines, muziek, dans, theater, tekenen, handvaardigheid, sociale media. Voor de groepen 1 t/m 3 is er tot de kerstvakantie wekelijks een half uur muziekles.

Bewegingsonderwijs Kinderen bewegen veel en graag. Dat zien we bijvoorbeeld op het schoolplein tijdens het buitenspelen van de kleuters. Het behouden van die actieve leefstijl is een belangrijke doelstelling van dit leergebied. Om dat doel te bereiken leren kinderen in het bewegingsonderwijs deelnemen aan een breed scala van bewegingsactiviteiten, zodat ze een ruim ‘bewegingsrepertoire’ opbouwen. Dat repertoire bevat motorische aspecten, maar ook sociale vaardigheden. Vanuit een breed aanbod zullen kinderen zich ook kunnen oriënteren op de buitenschoolse bewegings- en sportcultuur en de andere bewegingsactiviteiten. Goed kunnen bewegen, ruimtelijke oriëntatie, grove en fijne motoriek zijn ook belangrijk bij het leren schrijven. Op de Singel krijgen alle kinderen van groep 3 t/m 8 één keer per week gym van de vakleerkracht in de gymzaal. De kleuters krijgen wekelijks gymles in de speelzaal op school. De gymleerkracht verzorgt tevens de deelname aan de schooltoernooien die door de gemeente Leiden worden georganiseerd en de jaarlijkse sportdag. Daarnaast is tijdens en na schooltijd een extra aanbod van gratis sportactiviteiten. Deze activiteiten worden georganiseerd door de combinatiefunctionarissen Sport van Libertas Leiden. De school stimuleert deelname aan deze activiteiten. De kinderen schrijven zich via school in en voor kinderen bestaat de mogelijkheid om na de kennismakingslessen door te gaan bij de vereniging.

15

Voorschoolse en Vroegschoolse Educatie (VVE) Op de peuterspeelzalen in Leiden-Noord en in de kleutergroepen wordt gewerkt met de methode ‘Piramide’. Piramide is een educatieve methode voor de ontwikkeling van alle kinderen van peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en de groepen 1 en 2 van basisscholen. Het programma is geschikt voor kinderen die extra stimulering nodig hebben op de ontwikkelingsgebieden. Tussen de basisscholen in Het Gebouw en de peuterspeelzaal is afstemming over de thema’s en zijn er gezamenlijke ouderactiviteiten. In de kleutergroepen van de Singel is er voor twee dagen in de week een extra leerkracht in de twee groepen waardoor er ook in kleine groepjes of individueel met de kinderen gewerkt kan worden. Gedurende het jaar wordt er rond 13 thema’s gewerkt. De woordenlijsten en de liedjes uit deze thema’s worden meegegeven naar huis, zodat ouders ook thuis met hun kind kunnen oefenen.

Elke ochtend zijn de ouders tot 8.45 uur welkom in de klas tijdens de inloop. Ze kunnen dan samen met hun kind een spelletje of werkje doen. Om de twee weken vertellen de leerkrachten tijdens de inloop, welk thema de komende weken centraal staat, delen ze de informatiebrief uit en activeren ze de voorkennis van ouders en kinderen. Met alle ouders zijn er minimaal drie keer per jaar gesprekken over het welbevinden en de ontwikkeling van het kind op school. Het is belangrijk om elkaar goed te informeren over uw kind zodat ouders en school in gezamenlijkheid kunnen werken aan de ontwikkeling. Voor een goede voorbereiding op de basisschool adviseren wij ouders om hun kind vanaf 2,5 jaar naar de peuterspeelzaal te brengen. Uw kind krijgt dan een goede basis om op school te starten. In Het Gebouw zijn vier peuterspeelzaalgroepen van Stichting Peuterspeelzalen Leiden (SPL). Voor meer informatie kunt u bellen naar 088-3043043. De zelfredzaamheid van kinderen is een belangrijk voorwaarde om goed mee te doen in de groep. Wilt u thuis met uw kind oefenen in het zelfstandig naar de wc gaan, jas ophangen en aan- en uittrekken, tas pakken en eten? Wij verwachten dat uw kind dit kan als het bij ons op school start. En uw kind moet overdag zindelijk zijn! Juf Marianne van Leeuwen is onze oudercontactpersoon. Zij maakt nieuwe ouders wegwijs in de school. Zij is aanwezig bij de ouderactiviteiten en kan u verder helpen met vragen over opvoeding of zorg. Juf Marianne is van dinsdag t/m vrijdag aanwezig op school. De school werkt samen met JES Rijnland voor ouderondersteuning. Zij bieden verschillende programma’s aan die uw inzet en deskundigheid als ouder kunnen verrijken. Voorbeelden zijn: Moeders in de Buurt, Opstapje, Voorleesexpres etc. Februari 2014 heeft de Onderwijsinspectie onze school bezocht in het kader van een gemeentelijk kwaliteitsonderzoek naar VVE in Leiden. Wij zijn erg trots op het mooie rapport dat wij hebben ontvangen. Op het gebied van zorg en ouderbetrokkenheid zijn wij een voorbeeld voor andere scholen in Leiden!

16

Resultaten van het onderwijs Wij zijn trots op onze school. In onderstaande tabel kunt u zien wat onze Cito-eindresultaten zijn van de afgelopen jaren. Het team van de Singel zet zich in om elke leerling zich optimaal te laten ontwikkelen om zo een basis te leggen voor een schoolcarrière die bij deze leerling past. Individuele scores kunnen de gemiddelde score sterk beïnvloeden. Wij vinden de informatie over de uitstroom naar het Voortgezet Onderwijs meer informatie geven over de resultaten van ons onderwijs dan de score van de Cito-eindtoets Gemiddelde score Cito-eindtoets Bron: Onderwijsinspectie

2012 533,6

Uitstroom naar Voortgezet Onderwijs (VO) 2011/2012 Kopklas (schakeljaar PO-VO) 0 Gymnasium 0 Havo/vwo 6 Vmbo-t 2 Vmbo-k 1 Praktijkonderwijs 1 Totaal aantal leerlingen 10

2013 532,8

2014 526,7

2012/2013 0 3 2 11 9 1 26

2013/2014 2 0 6 2 7 0 17

Leerlingvolgsysteem Het is belangrijk om de ontwikkeling van de kinderen vanaf hun start op school goed te volgen en vast te leggen. De vorderingen zijn terug te vinden in het leerlingdossier. In het leerlingdossier staan ook de handelingsplannen, verslagen van gesprekken en eventuele andere onderzoeksgegevens. Naast de observaties en methodegebonden toetsen wordt er twee keer per jaar getoetst met de CITO-toetsen. Methodegebonden toetsen zijn de toetsen van bijvoorbeeld de taal- of rekenmethode. Hierin wordt getoetst of de leerling de nieuw geleerde stof kent. We brengen twee keer per jaar de sociaal emotionele ontwikkeling van de kinderen in beeld door de SCOL-methode. De CITO-toetsen zijn landelijk genormeerde toetsen. Door het maken van deze toetsen is zichtbaar hoe uw kind presteert ten opzichte van het landelijke gemiddelde op gebied van spelling, rekenen, begrijpend lezen, woordenschat en technisch lezen. De resultaten worden gebruikt door de leerkracht om het onderwijs aan uw kind te optimaliseren en zijn voor de Onderwijsinspectie de gegevens over hoe de school presteert. Groepsplan De leerkracht gebruikt de informatie uit o.a. het leerlingvolgsysteem om uw kind de juiste instructie te geven, de instructie die past bij het niveau van uw kind. Dit legt hij/zij vast in een groepsplan. Het groepsplan wordt besproken met de intern begeleider. Tijdens dit gesprek wordt bekeken of de genomen stappen het gewenste resultaat hebben opgeleverd en of het groepsplan moet worden bijgesteld. Soms is de reguliere hulp van de leerkracht niet voldoende. Dan wordt er een handelingsplan gemaakt. Ouders worden hier altijd van op de hoogte gesteld en wij vinden het zeer wenselijk als ouders bij het uitvoeren van het plan betrokken worden. De hulp kan zowel in als buiten de klas plaatsvinden, individueel of in een kleine groep. Voor sommige leerlingen is ook deze extra hulp op school niet genoeg. Als de school ‘handelingsverlegen’ is, is het noodzakelijk om andere deskundigen om advies te vragen. Hierover leest u meer in het hoofdstuk ‘zorg’. Scholing van de leerkrachten U begrijpt dat de leerkrachten een belangrijke taak hebben. Dat vraagt vakmanschap. Afgelopen schooljaar heeft het team nascholing gekregen op het gebied van pedagogisch klimaat en ‘Met sprongen vooruit’.

17

Komend schooljaar gaan we met het team verder werken aan de invoering van de nieuwe rekenmethode ‘De wereld in getallen’. Het pedagogisch klimaat en sociale weerbaarheid van kinderen blijft een aandachtspunt. Deze zijn voorwaarde om goed met de verschillende onderwijsbehoeften van de kinderen in je groep om te gaan. Vier collega’s bekwamen zich het komende jaar op het gebied van ‘breinvriendelijk leren’. De intern begeleider rondt de opleiding Beeldcoaching dit jaar af. Daarnaast rondt een van onze leerkrachten in het komende schooljaar de Master SEN af. Verantwoording Ieder kwartaal bespreekt de directeur van De Singel met het College van Bestuur van SCOL de ontwikkelingen en resultaten van de school. Daarnaast wordt er om de twee jaar een tevredenheidsonderzoek gehouden onder kinderen, ouders en het team. De uitkomsten uit deze onderzoeken worden besproken en indien nodig wordt er actie ondernomen.

De overstap naar het voortgezet onderwijs Na acht jaar basisschool gaan de kinderen naar het vervolgonderwijs. Er zijn verschillende schooltypes die aansluiten bij het niveau van alle verschillende kinderen. Niet alleen het capaciteitenniveau van uw kind telt mee bij de toelating op een middelbare school. Ook zaken als werktempo, werkhouding, concentratie, doorzettingsvermogen en zelfstandigheid tellen mee. Vanaf groep 6 kunt u zich al een beeld vormen van het uitstroomniveau van uw kind. Een goede ondersteuning van thuis werkt altijd positief op uw kind. In groep 8 krijgt u in september tijdens de informatiebijeenkomst informatie over het voortgezet onderwijs. Kinderen die op twee of meer vakken een jaar leerachterstand hebben doen in oktober een drempelonderzoek. Het schooladvies is gebaseerd op de werkhouding en de motivatie van uw kind en de behaalde resultaten uit het leerlingvolgsysteem. In november geeft de school u een voorlopig schooladvies. Met dit schooladvies kunt u zich gaan oriënteren op een vervolgschool. Wij adviseren u deze ‘open dagen’ te bezoeken om een goed beeld te krijgen van de verschillende scholen. Voor 1 maart geeft de school een definitief schooladvies. Met dit advies op zak moet u uw kind zelf inschrijven op de school van het voortgezet onderwijs. U geeft ook uw keuze door aan de leerkracht van groep 8 en deze zorgt ervoor dat het onderwijskundig rapport naar de school van keuze wordt toegestuurd. Vanaf het schooljaar 2014-2015 is het voor alle leerlingen van groep 8 in het reguliere basisonderwijs verplicht om een eindtoets te maken. Op De Singel maken alle leerlingen de centrale eindtoets PO. Meer informatie over de centrale eindtoets PO en inschrijving op het middelbaar onderwijs ontvangt u op de informatiebijeenkomsten. Twijfelt de school van uw keuze om uw kind toe te laten dan volgt er altijd een gesprek tussen de brugklascoördinator en de groepsleerkracht.

18

Ouders De betrokkenheid van ouders tijdens de schoolloopbaan van hun kind is heel belangrijk. Op de basisschool wordt de basis gelegd voor de schoolloopbaan van uw kind. Kinderen leren op school niet alleen de vaardigheden lezen, schrijven en rekenen maar ook met elkaar samenwerken en spelen. Ze ontwikkelen hun zelfvertrouwen en worden steeds zelfstandiger. De ouders zijn de opvoeders. U geeft uw kind waarden en normen mee, werkt aan zelfstandigheid en leert uw kinderen met anderen om te gaan. Als ouders en school van elkaar weten wat ze belangrijk vinden in opvoeding en onderwijs kunnen zij ook goed met elkaar samenwerken. Wij willen dat u weet wat wij van ouders verwachten en wat u als ouders van de school kunt verwachten, om uw kind een goede basis te geven voor zijn of haar schoolloopbaan. Hulp na schooltijd Het is als kind prettig om te weten dat er altijd iemand is die je kan helpen; je ouders thuis of je juf of meester op school, je vriendjes in de klas of andere familieleden. Soms is andere deskundige hulp nodig zoals een logopediste, fysiotherapeut, leesbegeleiding of maatschappelijk werk. Om uw kind te helpen is het belangrijk om te weten wat de afspraken zijn op school en hoe en wat uw kind leert. Wat is voor uw kind belangrijk? Komt u daarom altijd naar de ouderbijeenkomsten en gesprekken met de leerkrachten, het liefst beide ouders, zodat we dit aan u kunnen uitleggen. Hulp na schooltijd kan zijn spelen of (voor)lezen met uw kind, helpen bij het huiswerk, gesprekjes hebben over hoe het op school was, met uw kind naar de bibliotheek gaan of uw kind lid maken van een sportvereniging. Dit heet onderwijsondersteunend gedrag. Samen werken aan leren Dit schooljaar nodigen wij wederom de ouders van groep 5 t/m 7 uit om onderdelen van de lesstof bij ons te komen leren, zodat u uw kind thuis goed kan ondersteunen. Deze bijeenkomsten zijn in het najaar. Voor de ouders van groep 3 en 4 zijn speciale bijeenkomsten over leren lezen en blijven lezen. Hulp in de klas Wij vinden het belangrijk dat kinderen aan hun ouders kunnen laten zien wat ze geleerd hebben. Soms heeft de leerkracht ouders nodig bij activiteiten in de klas. Het is leuk als u minimaal één keer per jaar in de klas van uw kind komt helpen of mee gaat met een excursie. De ouders van de kleuters mogen elke ochtend met hun kind een kwartier samen spelen of werken. Klassenouder Dit jaar zoeken we voor elke groep een klassenouder. De klassenouder helpt de leerkracht bij het organiseren van kleine activiteiten in de klas en vraagt ouders te helpen met deze activiteiten of excursies.

19

Excursies/uitjes De kinderen leren niet alleen maar op school. Elk schooljaar bezoeken de kinderen ook musea, de schouwburg of gaan ze naar de kinderboerderij, het bos of strand. Deze bezoeken kunnen alleen als er genoeg ouders zijn die de kinderen kunnen begeleiden. Uw hulp is onmisbaar!! Vieringen De kinderen en teamleden houden van een feest. Wij vieren samen Sinterklaas, Kerstmis, Pasen, het Suikerfeest, carnaval maar ook het Leidens Ontzet op 3 oktober. Ook de ouders zijn vaak welkom om deze feesten met ons mee te vieren. De ouderraad helpt ons bij het organiseren van deze feesten. De kosten van een aantal van deze vieringen worden betaald uit de ouderbijdrage. Vindt u het leuk om te helpen? Meldt u dan aan bij de ouderraad. Ouderraad De ouderraad vraagt aan de ouders een vrijwillige ouderbijdrage. Schooljaar 2014-2015 is de ouderbijdrage €45,= per kind (incl. schoolreis). Van dit geld worden extra activiteiten betaald, zoals het Sinterklaasfeest, Kerstmis, 3 oktoberfeest, schoolreisje etc. De ouderraad is een groep ouders die de leerkrachten helpt bij het organiseren van deze feesten. Zij doen de boodschappen, helpen met versieren, maken foto’s etc. Ouders in de ouderraad zijn: Feyza Bensaid, Zohra Aich en Samira Bencaid. In de ouderraad is nog plaats voor andere ouders.

Hoofdluis Om een hoofdluisplaag op school te voorkomen is het nodig dat u thuis uw kinderen regelmatig controleert. Wilt u de school meteen op de hoogte brengen als uw kind hoofdluis heeft? Dan kunnen wij de andere ouders informeren over te nemen maatregelen. Hoofdluis is niet ernstig maar moet wel meteen behandeld worden met een speciale shampoo.

20

Medezeggenschapsraad (MR) Wilt u meedenken over het beleid van de school? Dan nodig ik u uit om lid te worden van de MR. In de MR zitten ouders en leerkrachten. Zij vertegenwoordigen het team en de ouders en geven advies over allerhande schoolzaken, maar hebben ook instemmingsrecht voor bijvoorbeeld de begroting of personeelsformatie. In principe word je voor een langere periode MR lid. Ouders: Khadisha Badoaui (voorzitter) en Maria Mizab. Leerkrachten: Vera Karssing, Marianne van Leeuwen GMR Ook het bestuur SCOL heeft een (gemeenschappelijke) medezeggenschapsraad, de GMR. Ook hierin zijn ouders en personeelsleden vertegenwoordigd. Zij geven advies en instemming over zaken die op alle bij het bestuur aangesloten scholen gelden. Meer informatie over de GMR vindt u op http://gmr.scoleiden.nl.berloth.net/. Rapportage naar ouders De leerlingen van groep 3 t/m 8 krijgen drie keer per jaar een rapport mee naar huis. Het rapport bespreekt u daarna met de leerkracht in een rapportgesprek (dus drie keer per jaar!). Dit gesprek is verplicht. De kleuters krijgen geen rapport maar de ouders worden wel uitgenodigd voor gesprek. De kleuters van groep 2 krijgen aan het eind van het schooljaar een rapport. Informatie naar gezinnen met gescheiden ouders De school informeert u als ouders graag over de prestaties en het welbevinden van uw kind. Ons uitgangspunt is dat het belang van uw kind voorop moet staan en dat dat belang er vaak het meeste mee gediend is als beide ouders goed op de hoogte zijn van wat erop school gebeurt. Daarom heeft SCOL een protocol opgesteld dat uitleg geeft over de wijze waarop de scholen van de stichting omgaan met de informatievoorziening voor gescheiden ouders. Het protocol besteedt onder andere aandacht aan de vraag wat u van de school mag verwachten, wat van u zelf wordt verwacht en op welke informatie u als gescheiden ouders kunt rekenen. Dan weet u als gescheiden ouders waar u aan toe bent en wat u zelf kunt doen om de ontwikkeling en vorderingen van uw kind goed te blijven volgen. Het protocol staat op de website van de school en is verkrijgbaar bij de directeur van de school. Adresgegevens en telefoonnummer Het is van groot belang dat wij de juiste adresgegevens en telefoonnummers van u hebben. In het geval van nood, bij een ongelukje of als uw kind ziek is geworden, willen wij u immers snel kunnen bereiken! Wilt u daarom naast uw eigen telefoonnummer nog een noodtelefoonnummer geven waar we u (of een ander familielid) kunnen bereiken? Hebt u een nieuw telefoonnummer? Geef dit dan zo snel mogelijk door aan de leerkracht of directeur.

21

De zorg voor de kinderen Als uw kind meer nodig heeft dan de gebruikelijke lessen en begeleiding van de leerkracht in de klas bespreekt de leerkracht dat met u. Gezamenlijk kijken wij welke stappen de school kan maken om uw kind verder te helpen. Het betreft hier zowel ondersteuning op didactisch als sociaal-emotioneel gebied. We bespreken de zorgen over uw kind /onze leerling op een handelingsgerichte manier. Dat betekent dat we praten over: - wensen, verwachtingen en hulpvragen van de leerkracht, van u als ouder en van uw kind. - positieve en negatieve factoren volgens de leerkracht, volgens u als ouder en volgens uw kind. Die positieve en negatieve factoren kunnen over verschillende gebieden gaan, bijvoorbeeld over de leerontwikkeling, of de werkhouding, maar ook over sociaal/emotioneel functioneren. Kenmerken van de klas waar uw kind in zit en kenmerken van thuis nemen we in dit gesprek ook mee. Het gesprek wordt altijd afgesloten met afspraken om te gaan handelen. Dit betreft altijd handelen op school en handelen thuis. Expertteam Soms is de kennis of ondersteuning die de school zelf kan bieden niet voldoende. Als de vragen zich concentreren op onderwijskundig gebied (het leren van uw kind) kan de school hulp inroepen van het `Expertteam`. Dit gebeurt altijd in overleg met u. Het expertteam is een groep mensen in Het Gebouw met expertise op divers onderwijskundig gebied. Zij zijn één dag in de week beschikbaar voor de drie scholen in Het Gebouw. Zij zijn de andere dagen van de week werkzaam binnen het speciaal onderwijs. Jeugd- en Gezinsteam Als de vragen zich concentreren op een ander gebied dan onderwijskundig (bijvoorbeeld uw thuissituatie), dan kan u de hulp inroepen van de Jeugd- en gezinswerker. De jeugd- en gezinswerker heeft gemakkelijk en snel toegang tot een groep mensen die ze kan inschakelen bij de hulpvraag. Dit kan bijvoorbeeld een gezinsbegeleider van Cardea zijn, of een maatschappelijk werker. De Intern Begeleider kan u ondersteunen bij de aanvraag. Ondersteuningsteam Als de vragen over uw kind wat ingewikkelder zijn, wordt u op school uitgenodigd voor overleg binnen het Ondersteuningsteam (OT). Bij dit overleg kunnen dan tegelijkertijd verschillende hulpverleners zitten zoals de jeugd- en gezinswerker, de adviseur van het PPO regio Leiden, de jeugdarts van de GGD, de leerplichtambtenaar of eventueel andere deskundigen. Er komen nooit meer mensen dan nodig is! Gezamenlijk bespreken we dan wat er aan de hand is en wat uw kind of uw gezin nodig heeft. Samen maken we een plan waarbij we, bij het formuleren van de doelstellingen kijken naar de mogelijkheden van uw kind, de mogelijkheden binnen de klas/school en de mogelijkheden van u als ouder. Soms blijkt dat er nog extra informatie nodig is zoals gegevens m.b.t. intelligentie of motorische of logopedische gegevens. Deze onderzoeken worden veelal door andere organisaties afgenomen. De intern begeleider kan u de contactgegevens van deze organisaties geven. Onze ervaring is dat wanneer er een wederzijds vertrouwen is tussen de ouders en de school en er duidelijk is waar we een kind verder mee willen helpen en met welke doelstelling, het leerrendement van uw kind het grootst is.

22

Ontwikkelingsperspectief Het team van de Singel vindt het belangrijk dat onze leerlingen zich optimaal ontwikkelen op alle gebieden. Voor veel leerlingen is het normale onderwijsprogramma voldoende, om je optimaal te kunnen ontwikkelen. Sommige leerlingen hebben een aangepast schoolaanbod nodig. Voor deze leerlingen is het belangrijk dat op gestructureerde wijze wordt vastgelegd welke aanpassingen er worden gedaan en hoe dat gebeurt. Daarom wordt voor die leerlingen een ontwikkelingsperspectief gemaakt. Wat is een ontwikkelingsperspectief? In een ontwikkelingsperspectief staat een beschrijving van de leerling, de ontwikkeling tot nu toe, de verwachte ontwikkeling en het uitstroomniveau naar het voortgezet onderwijs. Ook staat er het lesaanbod in en de aanpak die nodig is. Het ontwikkelingsperspectief wordt minimaal 2x per jaar met ouders besproken. Wanneer wordt een ontwikkelingsperspectief gemaakt? Vanaf groep 6 kan er een ontwikkelingsperspectief gemaakt worden, als een leerling 1 jaar achterstand heeft op minimaal twee vakgebieden. Op de Singel proberen wij een leerling zo lang mogelijk op het programma van de basisgroep te houden. Als dit niet meer kan, gaat een leerling werken op een eigen leerlijn. We streven ernaar om een zo hoog mogelijk fundamenteel niveau te bereiken voor taal en rekenen. Hoe wordt een ontwikkelingsperspectief opgesteld? Het ontwikkelingsperspectief wordt opgesteld door de school. De toetsresultaten worden gebruikt en eventueel extra gegevens zoals een IQ test. Positieve factoren en belemmerende factoren worden meegenomen in het plan. Het streven van de Singel is alle leerlingen een fijne schooltijd te geven waarbij een leerling zich gewaardeerd voelt om zijn of haar kwaliteiten, zelfvertrouwen krijgt in het leren en zich competent voelt in het leren en het omgaan met elkaar. Een ontwikkelingsperspectief kan daarbij helpen. Het ministerie van Onderwijs ondersteunt deze vorm van Passend Onderwijs

Passend onderwijs Met ingang van 1 augustus 2014 gaat de nieuwe wet Passend Onderwijs in. Het Samenwerkingsverband WSNS wordt Samenwerkingsverband Passend Primair Onderwijs Leiden, PPO Leiden. Het speciaal onderwijs gaat deel uitmaken van dit samenwerkingsverband. Het nieuwe samenwerkingsverband ontvangt van het ministerie alle middelen die het mogelijk moeten maken om voor ALLE kinderen passend onderwijs te realiseren. Of wel op de basisschool, ofwel op de speciale basisschool, ofwel op de speciale school. Dit staat beschreven in het ondersteuningsplan 2014-2016. Uitgangspunt hierbij is om, waar mogelijk, thuisnabij onderwijs te realiseren in samenspraak met ouders. Een kind hoort als het kan ‘bij moeder om de hoek naar school te gaan’. Scholen hebben ‘zorgplicht’. Dat is de verantwoordelijkheid om voor elk kind dat zich meldt bij de school passend onderwijs te regelen. Kan het niet op de basisschool van aanmelding, dan in ieder geval op een (speciale) school van het samenwerkingsverband. Wilt u meer weten? www.passendonderwijs.nl. Schoolondersteuningsprofiel Op onze website kunt u het schoolondersteuningsprofiel (SOP) van de Singel downloaden. In dit document staat beschreven welke ondersteuning wij als school zelf, of met andere deskundigen kunnen bieden aan uw kind. Als u weet dat uw kind extra ondersteuning nodig heeft, is het advies om minimaal 1 jaar voor de vierde verjaardag contact op te nemen met de directeur om de mogelijkheden te bespreken.

23

De zorg voor het jonge kind Om zo goed mogelijk op de hoogte te zijn van de voorschoolse periode van uw kind is er een goede samenwerking met Peutercentrum Het Gebouw en de kinderdagverblijven in de wijk. Tijdens het kennismakingsgesprek met de directie is het belangrijk om enerzijds een zo goed mogelijk beeld van het kind te krijgen en anderzijds een goed beeld te geven over de school. Zowel ouders als school kunnen dan inschatten of de leerling op de Singel op zijn plaats is. Wij adviseren alle ouders hun kind te laten deelnemen aan een peuterspeelzaal. Vanaf 2 jaar kunt u uw kind aanmelden bij Stichting Peuterspeelzalen Leiden. De leerlingen in de groepen 1 en 2 worden gedurende verschillende perioden door de leerkracht uitgebreid geobserveerd en deze gegevens worden op een observatielijst vastgelegd. Dit jaar starten we met het observatiesysteem ‘KIJK’. Vanaf groep 1 worden twee keer per jaar de toetsen van het leerlingvolgsysteem afgenomen om de vorderingen van ieder kind te bekijken. Naar aanleiding van de observaties en de verschillende toetsen wordt net als in de andere groepen een groepsplan gemaakt waarin staat welke leerlingen extra hulp moeten krijgen in de groep door de leerkracht. In de wijk is een breed aanbod aan programma’s voor ouders om jonge kinderen een brede basis mee te geven voor ze naar school gaan en tijdens de kleuterperiode. Denk hierbij aan ‘Moeders in de buurt’, ‘Opstapje’, ‘Jong geleerd, thuis gedaan’ etc. Deze programma’s worden uitgevoerd door JES-Rijnland in samenwerking met BplusC en de basisscholen. Peuterspeelklas Peutercentrum Het Gebouw heeft vier peutergroepen en één peuterspeelklas. De peuterspeelklas is voor peuters van 3,3 jaar die extra uitdaging nodig hebben. De leidsters van de peuterspeelzaal bespreken met u of uw kind in aanmerking komt voor deze groep. Kleuterplus De gemeente Leiden heeft de scholen in Het Gebouw gesubsidieerd om met een speciale kleuterklas te starten voor kleuters die op bepaalde gebieden nog niet het ontwikkelingsniveau hebben, om goed in de kleutergroep te starten. Tijdens de wendagen wordt met de ouders besproken of uw kind voor deze groep in aanmerking komt. Door 12 weken aan deze groep deel te nemen, samen met u, verwachten wij dat uw kind een goede basis heeft om de school met succes te doorlopen. Boekenproject en verteltas Voor kleuters met een achterstand in hun taalontwikkeling werken wij met het boekenproject van de AED. Daarnaast kunnen ouders ook een verteltas mee naar huis krijgen om samen met hun kind te lezen en te praten over een boek. Groepsgrootte Door de groepsgrootte van gemiddeld 20 kinderen kan de leerkracht haar onderwijs goed aanpassen op het niveau van elke kleuter. Net als in de hogere groepen werken de leerkrachten met een groepshandelingsplan. Ook de kleuter die verder is in zijn/haar ontwikkeling krijgt dus de uitdaging op zijn/haar niveau.

24

Onze zorgpartners Centrum voor Jeugd en Gezin Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) helpt ouders, kinderen en professionals bij het opgroeien en opvoeden. In het CJG werken professionals van verschillende organisaties samen. Vanuit de jeugdgezondheidszorg volgen de medewerkers van het CJG de groei en ontwikkeling van alle kinderen en jongeren tussen nul en negentien jaar. Gedurende de schoolperiode krijgen alle kinderen een uitnodiging van de jeugdgezondheidszorg voor een preventief gezondheidsonderzoek in groep 2 en in groep 7. Natuurlijk kunt u naast de vaste momenten altijd contact opnemen met het team als u vragen of zorgen heeft over de gezondheid, ontwikkeling of opvoeding van uw kind. Vanuit het maatschappelijk werk geven de medewerkers van het CJG hulp en ondersteuning aan ouders, kinderen en leerkrachten bij problemen in de thuissituatie en/of op school. Zijn er meer vragen bij het opvoeden en opgroeien dan kunnen ouders terecht bij het CJG opvoedadviespunt. Het CJG organiseert een groot aantal cursussen en themabijeenkomsten rond opvoeden en opgroeien. U kunt hier ook informatie over vinden op de website www.cjgleiden.nl/cursussen. Het CJG adviseert en ondersteunt de school tevens bij het uitvoeren van gezondheidsprojecten. Ook verzorgt het CJG de inentingen voor het Rijksvaccinatieprogramma voor alle kinderen. Ouders krijgen een uitnodiging voor het inenten van hun kind. Het team van de jeugdgezondheidszorg en de schoolmaatschappelijk werker vormen de vaste schakel tussen het CJG en de school. -

Het team van de jeugdgezondheidszorg is te bereiken via telefoonnummer 088-3083222 of via de mail [email protected] Het maatschappelijk werk is te bereiken via telefoonnummer 088-9004000

Het CJG is ook bereikbaar via de website www.cjgleiden.nl of per telefoon 088-2542384. Jongeren vinden informatie op www.hoezitdat.info Iedere ochtend is het CJG in ‘Het Gebouw’ geopend. U kunt tussen 8.30 -12.30 uur bij de CJG assistente binnenlopen om uw vraag te stellen. Zij brengt u in contact met een medewerker van het team. Iedere maandagochtend en donderdagochtend is schoolmaatschappelijk werk aanwezig. Jeugdgezondheidszorg in het CJG Het Gebouw: Jeugdarts 4-12 jarige: Rig Mutschler Jeugdverpleegkundige 0-12 jarige: Wendy Willemse Assistente 4-12 jarige: Anja van den Bosch Schoolmaatschappelijk werk: Schoolmaatschappelijk werk biedt hulp en ondersteuning aan ouders, kinderen en leerkrachten bij problemen in de thuissituatie en/of op school. Schoolmaatschappelijk werker: Liduin Bouwer Mevrouw Bouwer is te bereiken via telefoonnummer 088 9004000

25

Benutting van de verplichte onderwijstijd Schooltijden Maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 8.30 uur – 12.00 uur en van 12.45 uur – 14.45 uur. Woensdag van 8.30 uur – 12.15 uur. De deuren gaan om 8.20 uur open. Om 8.30 uur beginnen de lessen en moeten alle kinderen, ook de kleuters, aanwezig zijn. Om 14.45 uur gaan de kinderen naar huis. Samen met de leerkracht lopen zij naar buiten. U kunt onderaan de trappen buiten op uw kind wachten. Het kan voorkomen dat uw kind moet nablijven of klassendienst heeft. Normaal gesproken is dit maximaal 15 minuten. Mocht het toch langer zijn dan neemt de leerkracht telefonisch contact met u op zodat u weet waar uw kind is. Als kinderen deelnemen aan activiteiten die meteen na schooltijd starten (15.00 of 12.30 uur) kunnen zij op school blijven wachten.

Vakanties en vrije dagen vakanties Leidens Ontzet Herfstvakantie Kerstvakantie Voorjaarsvakantie Pasen Koningsdag Meivakantie 2e Pinksterdag Zomervakantie

Eerste dag Vrijdag 3 oktober 2014 Zaterdag 18 oktober 2014 Zaterdag 20 december 2014 Zaterdag 21 februari 2015 Vrijdag 3 april 2015 Maandag 27 april 2015 Zaterdag 2 mei 2015 Maandag 25 mei 2015 Zaterdag 11 juli 2015

Laatste dag Zondag 26 oktober 2014 Zondag 4 januari 2015 Zondag 1 maart 2015 Maandag 6 april 2015 Zondag 17 mei 2015 Zondag 23 augustus 2015

Maandag 24 augustus 2015 is de eerste lesdag van het nieuwe schooljaar en verwachten wij alle kinderen weer op school. De wet op leerplicht heeft bepaald dat er in de eerste twee weken na de zomervakantie geen verlof mag worden opgenomen. Studiedagen team: Maandag 6 oktober 2014 Donderdag 20 november 2014 Vrijdag 20 februari 2015 Dinsdag 7 april 2015 Woensdag 17 juni 2015 Op de studiedagen van het team zijn de kinderen vrij. Volgens de landelijke normen moeten kinderen 940 uur per jaar naar school. Op de Singel gaan de kinderen gemiddeld 970 uur per jaar naar school. Het totaal aantal lesuren voor dit schooljaar op de Singel is 974,5 uur. Jaarkalender Alle vakanties, andere vrije dagen en de belangrijkste schoolactiviteiten staan gepland in de jaarkalender die u aan het begin van het schooljaar ontvangt. Wij adviseren om deze kalender op een mooi plekje in huis op te hangen. Alle schoolactiviteiten zijn verplicht. Ook ziet u een overzicht van de schoolsporttoernooien waar we als school aan mee willen doen. Een digitale jaaragenda kunt u downloaden van onze website.

26

Toelating van nieuwe leerlingen De school staat open voor elke nieuwe leerling. Ouders en verzorgers dienen wel de katholieke identiteit van de school te respecteren. Voorafgaande aan de start van uw kind op school heeft u een gesprek met de directeur zodat wederzijdse verwachtingen uitgesproken worden en u een rondleiding krijgt in de school. Bij leerlingen die van een andere school instromen, neemt de directeur contact op met de school van herkomst. Bij vierjarigen is er contact met de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf zodat wij een beeld krijgen van onze toekomstige leerling. Wij vinden het belangrijk om te weten of onze school uw kind de gepaste zorg en aandacht kan geven. Twijfelen wij hieraan dan volgt een vervolggesprek met de ouders om samen te kijken naar de mogelijkheden. Indien noodzakelijk zoekt de school een andere, meer passende school voor uw kind.

Leerplicht Alle kinderen vanaf 5 jaar zijn leerplichtig en moeten naar school. Als uw kind ziek is moet u dat aan de school doorgeven. Bij voorkeur telefonisch voor 8.15 uur op nummer 071-5218471 of persoonlijk bij de leerkracht. Wilt u afspraken met de tandarts of andere dokters zoveel mogelijk na schooltijd plannen? De directeur is wettelijk verplicht om kinderen die zonder geldige reden afwezig zijn te melden bij de leerplichtambtenaar van het Regionaal Bureau Leerplicht. Wanneer er geen goede verklaring wordt gegeven, zal er direct een proces-verbaal worden opgemaakt door de leerplichtambtenaar. Slechts voor bepaalde gewichtige omstandigheden kan extra (vakantie)verlof worden aangevraagd. Dit ligt vast in de Wet Leerplicht. In de toetsweken van CITO en de eerste twee schoolweken kan geen verlof worden verleend. Deze weken staan in de jaarkalender. Voor extra vakantieverlof wordt geen toestemming gegeven, ook niet voor 1 dag! U moet het verlof altijd schriftelijk aanvragen bij de directeur (dus niet bij de leerkracht), uiterlijk zes weken van te voren.

27

Protocollen Verwijdering en schorsing Schorsing is aan de orde wanneer de directie of het bestuur bij ernstig wangedrag onmiddellijk moet optreden en er tijd nodig is voor het zoeken naar een oplossing. Het bestuur hanteert de volgende richtlijnen:  Het bestuur kan een leerling voor een beperkte periode schorsen, nooit voor onbepaalde tijd.  Het bestuur deelt het besluit tot schorsing schriftelijk aan de ouders mee. In dit besluit wordt vermeld: de redenen, de aanvang en tijdsduur van schorsing en eventuele andere genomen maatregelen.  Het bestuur stelt de inspectie in kennis van de schorsing en de redenen daarvoor.  Schorsing van een leerling vindt in principe plaats na overleg met de leerling, de ouders en de leerkracht.  De school stelt de leerling in staat, door het opgeven van huiswerk, te voorkomen dat deze een achterstand oploopt. Soms is het noodzakelijk om een leerling van school te verwijderen. Aanleiding tot verwijdering kan zijn: ernstig wangedrag van de leerling of de ouders. De veiligheid van de andere leerlingen, teamleden en/of ouders staan dan onder druk. Definitieve verwijdering kan pas plaats vinden, nadat een andere school de leerling heeft toegelaten. Wanneer het schoolbestuur aantoonbaar gedurende 8 weken zonder succes heeft gezocht naar een school waarnaar verwezen kan worden, kan toch nog verwijdering volgen. Dit is de procedure:  De ouders worden gehoord over het voornemen tot verwijdering  Het bestuur stuurt de ouders een gemotiveerd schriftelijk besluit waarbij aangegeven wordt op welke wijze bezwaar gemaakt kan worden  De ouders kunnen binnen 6 weken een bezwaarschrift indienen  Het bestuur is verplicht de ouders hierover te horen  Binnen 4 weken na ontvangst van het bezwaarschrift wordt opnieuw beslist.

Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld Op onze school wordt gewerkt met een meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld. Dat is een wettelijke verplichting (Wet Meldcode Kindermishandeling en Huiselijk Geweld). In de meldcode staan richtlijnen voor het handelen van personeelsleden wanneer zij tijdens hun werk geconfronteerd worden met situaties van (vermoedens van) kindermishandeling en/of huiselijk geweld. De meldcode is opgesteld in samenwerking met diverse instanties uit de regio Zuid-Holland Noord op basis van landelijke criteria. De meldcode ligt ter inzage bij de directeur van de school.

Klachtenregeling voor het primair onderwijs In 1998 is voor het Primair Onderwijs een klachtenregeling vastgesteld, zoals is bepaald door de Wet op het Primair Onderwijs (WPO). De volledige regeling is op te vragen bij: Stichting Confessioneel Onderwijs Leiden (tel. 071-5166600 of per email: [email protected]. Een korte samenvatting van de te volgen procedure volgt hieronder: 1e stap: Heeft u een klacht dan gaat u eerst naar de leerkracht. Wanneer de leerkracht geen oplossing kan vinden verwijst de leerkracht u door naar de directeur. 2e stap: Mocht u niet tevreden zijn over de afwikkeling van uw klacht dan verwijst de directeur u naar het College van Bestuur van de SCOL. 3e Stap: Tenslotte kunt u uw klacht aanmelden bij de klachtencommissie Onderwijsgeschillen, Postbus 85191, 2508 AD, Utrecht. Telefoonnummer 030-280 95 90.

28

Adresgegevens van belangrijke instanties Instantie RKBS De Singel

Contactpersoon Annemieke Raad

Stichting Confessioneel Onderwijs Leiden (SCOL) Regionaal Bureau Leerplicht Stichting Peuterspeelzalen Leiden Centrum voor Jeugd en Gezin Schoolmaatschappelijk werk Jeugdgezondheidszorg PPO regio Leiden

Liduin Bouwer Rig Mutschler Wendy Willemse Katelijne Corporaal

Bibliotheek BplusC Onderwijswinkel (huiswerkbegeleiding) Schoollogopediste Vertrouwenspersoon school Vertrouwenspersoon SCOL Schoolbegeleider identiteit Contactpersoon parochie

Hans de Koomen Diane de Beer Willem van Gemert Mevr. Hajonides Mevr. Stokman Elizabeth Boddens Hosang Bas van Pampus

Contactgegevens 071-5218471 [email protected] Bonaireplein 7, 2315 HG, Leiden 071- 5175551 [email protected] Mariënpoelstraat 4, 2334 C, Leiden 071-5239000 088-3043043 Lorentzkade 15a, 2313 GB Leiden 088 – 2542384. www.cjgleiden.nl. 088-9004000 088-303322 [email protected] 071-5351710 Lammerschansweg 130D, 2321 JX, Leiden 071-5221695 Het Gebouw 071-5214256 Driftstraat 77,2315 CE, Leiden 071-5164700 [email protected] Lorentzkade 15a,2313 GB Leiden 071-5218471 0182-556443 070-3523809 [email protected] [email protected]

Naschrift Deze schoolgids is met zorg samengesteld en geschreven. De MR heeft ingestemd met deze schoolgids. Mochten er desondanks onzorgvuldigheden in staan dan verzoek ik u dat te melden bij de schooldirectie. Annemieke Raad September 2014

29

Katholieke basisschool De Singel Bonaireplein 7, 2315 HG, Leiden 071 – 5218471 [email protected] www.singelleiden.nl

30