SCHOOLGIDS Schoolgids Het Atrium 1

SCHOOLGIDS 2011 - 2012

Het Atrium Dr. J.W. Paltelaan 1 2712 RN Zoetermeer Tel. (079) 351 25 12 Fax (079) 351 74 18 e-mail: [email protected] website: www.hetatrium-pro.nl Schoolgids Het Atrium

1

Inhoudsopgave Voorwoord

4

Algemeen De Directie Huisvesting Bestuur Adresgegevens Inspectie van het onderwijs Bereikbaarheid Randstadrail Buslijnen

5 5 5 5 5 6 6 6 6

doorgaand profiel 4e jaar specifieke programmering binnen het 4e en 5e jaar AKA 4e jaar ondersteunend 4e jaar doorgaand 5e jaar Stage Het schoolklimaat Adaptief onderwijs

17 18 18 18 19 19 20 20

Zorg voor de leerlingen 22 De mentoren 22 Schoolontwikkeling 7 Vakleerkrachten en lerarenondersteuners 22 22 Schoolplan 7 De afdelingsleiders 22 Schoolroutes en uitstroomprofielen 7 Het zorgteam 25 Individuele ontwikkelingsplannen (IOP) 9 Het hoofd zorgteam De orthopedagoog 25 Coachingsgesprekken en IOP besprekingen 10 De schoolmaatschappelijk deskundige 25 25 Rapportageavonden 10 Intern begeleider 26 Variatie en uitdaging in de bovenbouw 10 Logopedist Certificaten 11 28 AKA opleiding 11 Organisatie van de zorg 28 Kwaliteitsbeleid 11 Ontwikkelingen en vorderingen De groepsbespreking 28 28 Schoolprogramma 12 De leerlingbespreking 29 De leerlingen 12 Taalbeleid 29 Missie en visie 12 NT2 (extra Nederlandse taallessen) Dyslexie 30 30 De lessentabel 15 Kurzweil 3000 Lessentabel 15 Motorische remedial teaching (MRT) 30 31 1e jaar 16 Time-out 31 2e jaar 16 Nazorg 32 3e jaar 17 Zorg Advies Team (ZAT) specifieke programmering De schoolarts 32 17 De schoolagent binnen het 3e jaar 33 basisprofiel 17 De leerplichtambtenaar 33 ondersteunend profiel 17 Consulent van MEE 33

2

Schoolgids Het Atrium

Bureau Jeugdzorg Verwijsindex Haaglanden

35 Verklaring i.v.m. schoolbezoek 35 Verlof buiten de schoolvakanties

48 49

Organisatie van het schooljaar Zelf voor zorgen / zelf meenemen Hoofdtelefoon IVIO-examens OV-chipkaart Vakgroep lessen Plant en Dier Zorg en Welzijn Techniek Gymnastiek Medicijnen

36 36 37 37 37 37 37 37 38 38 38

School en ouders Mentoren Informatieavonden Ouderavonden De nieuwsbrief en de schoolkrant Privacy Beeldmateriaal van leerlingen Toelating en plaatsing Leerlinggebonden financiering (LGF) Klachten

50 50 50 51 53 53 53 54 55 55

Financiën Leermiddelen Tegemoetkoming studiekosten

39 39 39

Vakanties en activiteiten Vakantierooster en vrije (mid)dagen Activiteiten buiten het normale lesprogramma Het schoolteam

57 57

Huisregels Veiligheid Schooltijden Pauzeregels Schoolkantine Schoolpasje Roken Mobiele telefoons Leerling kluisjes Omgangscode Te laat komen Spijbelen of te laat naar Halt Gele kaarten Schorsing Melding bij ziekte of verzuim Ongeoorloofd schoolverzuim Afspraken rond stage Verzekering

41 41 41 42 42 42 42 42 43 44 44 45 45 46 46 46 47 48

Overige gegevens Medezeggenschap Stichting achttien plus Informatie Centrum Onderwijs Zoetermeer (ICOZ) Landelijke klachtencommissie Jeugdgezondheidszorg Zuidholland west Meldpunt vertrouwensinspecteurs De contactpersonen Waar zijn ze gebleven?

61 61 61


58 59

61 62 62 62 62 62

3

Voorwoord Geachte ouders/verzorgers, Beste jongens en meisjes, Dit is de schoolgids van Het Atrium voor het schooljaar 2011-2012. Deze gids bevat informatie over de school en veel belangrijke en wetenswaardige informatie: - algemene informatie, Wat willen wij bereiken met onze leerlingen? Hoe denken we dat te doen? - informatie betreffende het schooljaar 2011-2012, - belangrijke data, adressen en afspraken tussen school, ouders en leerlingen, - huisregels zoals we die hanteren voor leerlingen, leerkrachten en ouders. We verantwoorden met de schoolgids hoe er gewerkt wordt en wij vertrouwen op een fijne samenwerking en een goed contact over en weer. Deze schoolgids wordt eens per jaar gemaakt. De meest actuele informatie kunt u/ kun je ook vinden op de website van de school: www.hetatrium-pro.nl

4


Algemeen De directie De directie van Het Atrium bestaat uit twee personen: drs. J.W.M. van Herten, directeur drs. C.W. Witteman, adjunct-directeur

Huisvesting Het Atrium Dr. J.W. Paltelaan 1 2712 RN Zoetermeer Tel: 079 - 3 512 512 Fax:079 - 3 517 418 E-mail : Internet : Schoolnummer: Brinnummer : Rekening van de school:

[email protected] www.hetatrium-pro.nl 41512 21KM Ing: 7228633 t.n.v. Het Atrium

Bestuur Het bevoegd gezag van de school wordt gevormd door de Stichting Stedelijk Voortgezet Onderwijs Zoetermeer (SSVOZ). Onder deze stichting vallen de drie openbare scholen voor voortgezet onderwijs in Zoetermeer: Het Stedelijk College, Het Picasso Lyceum en Het Atrium. De voorzitter van het college van bestuur is de heer drs. P.T.E Reenalda. De samenstelling van de raad van toezicht is als volgt: Dhr. I.A.P.M. Wajon voorzitter Dhr. F.H.J. Brouwers vice voorzitter Dhr. P.J.J. Steeghs bestuurslid Dhr. P. Huijts bestuurslid Mw. W.J.C. van Rooyen bestuurslid Vacature bestuurslid Vacature bestuurslid

adresgegevens Stichting Stedelijk Voortgezet Onderwijs Zoetermeer Dorpsstraat 10 2712 AK Zoetermeer Schoolgids Het Atrium

5

Inspectie van het onderwijs adres gegevens [email protected] www.onderwijsinspectie.nl Vragen over onderwijs: 0800-8051 (gratis)

Bereikbaarheid De meeste leerlingen van Het Atrium komen uit Zoetermeer. Daarnaast heeft Het Atrium een streekfunctie voor leerlingen uit de directe regio. De school is gehuisvest aan de Dr. J.W. Paltelaan 1 in Zoetermeer, is vrij centraal gelegen en goed bereikbaar met het openbaar vervoer.

Randstadrail: Vlak achter de school ligt de halte Dorp van Randstadrail. Voor actuele informatie adviseren wij om de website van de HTM te raadplegen: www.HTM.nl

Buslijnen: -

halte Frederik Hendriklaan (voor de school): lijn 72 halte Dr. J.W. Paltelaan (bij zwembad de Driesprong): lijn 71, 74 en 170 (5 minuten lopen). Voor actuele informatie kunt u terecht op: www.connexxion.nl

6


Schoolontwikkeling Schoolplan Het onderwijs binnen Het Atrium is volop in beweging. Het schoolteam werkt binnen de kaders van het schoolplan 2008-2012 aan een professionele schoolcultuur en de inrichting van een adaptieve school met leerroutes en uitstroomprofielen, waarbinnen leerlingen zich op basis van een individueel ontwikkelingsplan (IOP) kunnen ontwikkelen. Het schooljaar 2011-2012 is voor ons weer een belangrijk ontwikkelingsjaar. Een verdieping op het competentiegericht onderwijs en de integratie van de opleiding arbeidsmarktgekwalificeerd assistent (AKA) binnen de werkwijze van het gehele onderwijsprogramma van de school, staan dit schooljaar als belangrijke uitwerkingsaspecten op de agenda van het schoolteam.

Schoolroutes en uitstroomprofielen Het eerste leerjaar is een determinatiejaar. Dat betekent dat we zo goed mogelijk proberen te voorspellen welke talenten leerlingen binnen de rest van de schooltijd kunnen ontwikkelen. De leerlingen worden daar regelmatig bij betrokken.


7

In het tweede tot en met het vijfde leerjaar kennen we vervolgens een drietal uitstroomprofielen voor onze leerlingen: - Basisprofiel: Deze route is voor leerlingen die het gewone programma van Het Atrium kunnen volgen. Deze leerlingen zullen in de meeste gevallen na Het Atrium gaan werken. - Ondersteunend profiel: Deze route is voor leerlingen die extra hulp nodig hebben om het programma van Het Atrium te kunnen volgen. Dit kan hulp zijn bij het leren, maar ook hulp bij het gedrag. Deze leerlingen zullen in de meeste gevallen na Het Atrium gaan werken op een beschermde werkplek. - Doorgaand profiel: Deze route is voor leerlingen die naast het gewone programma van Het Atrium ook extra leerstof aankunnen. Deze leerlingen worden voorbereid op verder leren, en kunnen na Het Atrium veelal uitstromen naar het MBO. Leerlingen met dit profiel moeten aan bepaalde eisen voldoen (goed kunnen leren, zich goed kunnen gedragen, gemotiveerd zijn om hard te werken en door te leren na Het Atrium). De groepen zijn dit schooljaar zoveel als mogelijk heterogeen samengesteld zodat alle uitstroomprofielen in de groep vertegenwoordigd zijn. In het vijfde leerjaar kennen we alleen de basisprofiel en de ondersteunend profiel. De leerlingen van de doorgaand profiel hebben de school immers verlaten. Tijdens de schoolloopbaan kan het zijn dat een leerling van de ene naar de andere uitstroomprofiel kan/moet overstappen. Leerlingen ontwikkelen zich namelijk voortdurend. De vorderingen daarvan worden minimaal eens per jaar geëvalueerd. Wanneer een

8


leerling van uitstroomprofiel verandert, ondertekenen de ouders/verzorgers het formulier “kennisgeving IOP”. Dit wordt gedaan tijdens de oudergesprekken. Ouders/verzorgers willen we goed informeren en betrekken bij de ontwikkelingsmogelijkheden van hun zoon/dochter. In het begin van het schooljaar wordt een informatie avond belegd met informatie over de lesinhouden en eventuele stagevormen. De datum staat opgenomen in het hoofdstuk “school en ouders”.

Individuele ontwikkelingsplannen (IOP) Onze aanpak is gecentreerd rond het werken met een IOP. Dit laat duidelijk zien hoe een leerling zich ontwikkelt tijdens het verblijf binnen ons praktijkonderwijs. Maatwerk komt daarmee in de plaats van een vooraf vastgelegd leerprogramma. Tijdens zijn schoolloopbaan bepaalt de leerling, op basis van regelmatige coachingsgesprekken, welke ingepland staan in de jaarplanning, mede het definitieve verloop van zijn/haar schoolroute die wordt afgelegd binnen de school. De coaching en begeleiding van het ontwikkelingsproces zijn primair de verantwoordelijkheid van de leerkracht/mentor, die de leerling stimuleert en ondersteunt bij het volgen van een individuele schoolroute.


9

Coachingsgesprekken en IOP besprekingen Ook dit schooljaar houden we coachingsgesprekken. In de jaarplanner vindt u de weken per leerjaar waarin deze gesprekken zijn gepland. Hierin wordt het IOP en het eventueel aangelegde handelingsplan besproken en geaccordeerd. Ook de coachingsgesprekken worden aangehaald en het portfolio van de leerling kan bekeken worden.

Rapportageavonden Voor de ouders wordt, naast de IOP besprekingen, twee maal per jaar een rapportage middag/avond georganiseerd om met de vakdocenten en mentoren te kunnen spreken op basis van de tevoren meegegeven rapportbladen van de vakgroep. Wij verwachten dat alle ouders bij die bespreking aanwezig zijn.

Variatie en uitdaging in de bovenbouw Het schoolprogramma in de bovenbouw zal geleidelijk, maar ingrijpend gaan veranderen. Naast het uitgebreide stage traject worden er vooral binnen de praktijkrichtingen meer mogelijkheden gerealiseerd om via cursussen en workshops stimulerende onderdelen aan te bieden. Via een goede samenwerking met het Stedelijk College kunnen leerlingen onder bepaalde voorwaarden in de gelegenheid worden gesteld delen van het reguliere VMBO programma te volgen.

10


Certificaten Tijdens het vierde leerjaar kunnen leerlingen onder bepaalde voorwaarden diverse landelijk erkende branche-certificaten behalen. Naar verwachting zal de lijst van certificaatopleidingen er als volgt uitzien: afdeling certificaatcursus dienstverlening vorkheftruckchauffeur medewerker ontvangst en opslag orderpicker winkelmedewerker plant en dier werken in het groen werken met dieren bosmaaiercertificaat zorg en welzijn fastfoodmedewerker werken in de schoonmaak algemeen brommerrijbewijs training (examen door CBR) algemeen veiligheidscertificaat (VCA) EHBO In het derde leerjaar worden cursussen gestart en in het vierde leerjaar worden examens afgenomen. Dit jaar behaalden 6 leerlingen het certificaat vorkheftruckchauffeur, 9 leerlingen het certificaat winkelmedewerker, 4 leerlingen certificaat bosmaaier, 2 leerlingen certificaat werken in het groen, 9 leerlingen certificaat werken met dieren.

AKA opleiding De opleiding arbeidsmarktgekwalificeerd assistent (AKA) wordt in leerjaar 4 en 5 aangeboden. De AKA leerlingen hebben het basisprofiel. De 5e jaars AKA leerlingen doen examen voor de opleiding.

Kwaliteitsbeleid In het kader van het kwaliteitsbeleid informeert de school intern en extern betrokkenen en geïnteresseerden over de ambities, de ontwikkelingen en de resultaten. We streven er naar om direct betrokkenen (het schoolteam, leerlingen, ouders/verzorgers, stage bedrijven, bestuur, medezeggenschapsraad, inspectie, etc.) te betrekken bij de bepaling van een optimale kwaliteit van onze vorm van onderwijs. Het kwaliteitsbeleid heeft extra aandacht in de vorm van het project “Stimulans”. Samen met de meeste andere scholen voor praktijk onderwijs in Nederland wordt er geïnvesteerd in een goed en duidelijk kwaliteitsbeleid. Intern wordt het kwaliteitsbeleid bewaakt door de adjunct-directeur. We zeggen wat we doen en we zullen steeds beter doen wat we zeggen. Dat zullen we zelf, maar ook door anderen kritisch (laten) beoordelen. Langs deze weg zullen we er steeds beter in slagen om ons onderwijs voortdurend te verbeteren. Schoolgids Het Atrium

11

Schoolprogramma De leerlingen De leerlingen in het praktijkonderwijs hebben vooral moeite met het schoolse leren. Zij leren veel beter in de praktijk en daarom worden ze binnen onze school voor praktijkonderwijs heel direct en concreet voorbereid op een baan. Ons onderwijs is erop gericht de positieve kwaliteiten van onze leerlingen te versterken en ze deze ook te leren gebruiken. We doen dit door juist te benadrukken wat de leerling wél goed kan en door veelvuldig te oefenen op die gebieden waar ontwikkeling mogelijk is.

Missie en visie Onze school heeft de opdracht om leerlingen voor te bereiden op wonen, werken en recreëren. Ook aansluitmogelijkheden met reguliere scholingstrajecten (MBO) zijn daarnaast voor bepaalde leerlingen haalbaar. De begeleiding van hun ontwikkeling vraagt dan ook een aparte benadering. In onze benadering gaan we uit van de mogelijkheden van individuele leerlingen in plaats van ons te richten op gesignaleerde beperkingen. Onze leerlingen leren het beste in de praktijk. Vandaar dat wij de praktijk boven de theorie stellen (theorie is ondersteunend). Het ontwikkelingsproces van leerlingen is gericht op zelfsturing (zelfredzaamheid) op basis van een reëel zelfbeeld en een optimaal zelfvertrouwen in de eigen mogelijkheden van de leerling; het 3Z principe. Onze leerlingen moeten hun denken en doen zo veel mogelijk zelf leren sturen. Alleen dan kunnen zij verantwoordelijkheid dragen voor zichzelf, voor anderen en hun omgeving. Wij willen de ontwikkeling naar zelfsturing realiseren vanuit een (adaptieve) werkwijze die tegemoet komt aan de psychologische basisbehoeften: - relatie; welkom zijn, je veilig voelen en weten dat je erbij hoort; - competentie; je serieus genomen voelen, vertrouwen krijgen in eigen mogelijkheden en eigen kunnen; - autonomie; ruimte krijgen, initiatief kunnen tonen, problemen zelf leren/kunnen oplossen. Dit vraagt om: - een veilig en uitdagend schoolklimaat waarvan leerlingen zich mede-eigenaar voelen; - betekenisvolle leersituaties die leerlingen stimuleren en motiveren; - de ontwikkeling van vaardigheden die de zelfstandigheid bevorderen; - het ontwikkelen van een reflectieve houding.

12


Bij -

-

de inrichting van het schoolprogramma hanteren wij de volgende uitgangspunten: de leerling is de maat; de leerstof volgt de leerling; de lesstof is, waar mogelijk, praktisch gericht en betekenisvol; de school streeft niet naar een bepaalde vakopleiding. Potentiële werkgevers vragen vooral om goede sociale vaardigheden en algemene werkhoudingsaspecten; via een gevarieerd aanbod van les- en trainingssituaties binnen de vier richtingen van het VMBO maken de leerlingen binnen de praktijklessen enerzijds kennis met basisvaardigheden, terwijl anderzijds duidelijk de nadruk ligt op werkhoudingsaspecten en sociale vaardigheden op de werkvloer; een uitgebreide kennismaking met (de mogelijkheden binnen) de regionale arbeidsmarkt wordt in het kader van een goed georganiseerd stagetraject optimaal benut.


13

We kennen 5 lesdagen van elk 7 lesuren. De leerlingen krijgen dus wekelijks 35 lesuren van 45 minuten *NB: vanaf het derde jaar lopen leerlingen stage buiten school de lesuren worden dan omgezet in klokuren: leerjaar 3: 10 lesuren = 8 klokuren (1 dag) leerjaar 4: 17 lesuren = 16 klokuren (2 dagen) leerjaar 5: 24 lesuren = 18 klokuren (3 dagen)

1e jaar Het eerste jaar is een determinatiejaar; we proberen hier zo goed mogelijk te voorspellen welke mogelijkheden een leerling tijdens de schoolperiode op Het Atrium kan ontwikkelen. Wij volgen waar mogelijk het vakkenpakket van de onderbouw van het voortgezet onderwijs en leerlingen maken kennis met de praktijkvakken die zijn afgeleid van de sectoren Zorg en Welzijn, Landbouw, Techniek en Economie in het VMBO.

2e jaar Tijdens het tweede schooljaar gaat een leerling een van de drie uitstroomprofielen volgen: de basisroute, de ondersteunende route of de doorgaande route. De ontwikkelingen tijdens het eerste schooljaar zijn hiervoor bepalend. In alle groepen worden dezelfde lesuren aangeboden. Het niveau en de invulling van onderwijs en begeleiding verschilt wel per uitstroomprofiel. Zo krijgen leerlingen met het doorgaande uitstroomprofiel Engels. Voorbereidende schoolstages en interne stages vormen tevens een onderdeel van het programma in de ondersteunende schoolroute.

16


3e jaar Het vakkenpakket van de onderbouw blijft het belangrijkste uitgangspunt. De kennismaking met de praktijkvakken wordt uitgebreid van zelfredzaamheid naar beroepsvaardigheden.

Specifieke programmering binnen het 3e jaar basisprofiel Sociale vaardigheden en praktijkvakken (onderdelen uit de vier praktijkrichtingen) in de vorm van cursussen (oriënterend) en workshops met als doel het trainen van de zelfredzaamheid en algemene arbeidsvaardigheden en vrijetijdsbesteding.

Ondersteunend profiel Deze leerlingen krijgen extra begeleiding in de verwerving van sociaal emotionele competenties door aangepaste lessen. Ook de inhoud en vorm van de stages kan afwijken van het basisprogramma. Op het programma staan 6 uur extra praktijkvakken.

Doorgaand profiel Het ontwikkelen en onderhouden van de juiste studievaardigheden als voorbereiding op de overstap naar het MBO.


17

Specifieke programmering binnen het 4e en 5e jaar AKA Een groep leerlingen die het AKA programma volgt. Het lesprogramma bouwt voort op het programma van het derde leerjaar, maar met een zwaarder accent op stages. Stage, stagebesprekingen, arbeidsoriëntatie en de voorbereiding op de praktijk vormen hier de belangrijkste programmaonderdelen. De 5e jaars leerlingen doen examen.

4e jaar ondersteunend Deze leerlingen krijgen extra begeleiding en een aangepast programma. Ook de stages hebben hier een andere inhoud en accent t.o.v. het basisprofiel.

4e jaar doorgaand Deze leerlingen worden gedurende dit schooljaar heel praktisch en concreet voorbereid op een mogelijke overstap naar het MBO.

5e jaar De concrete voorbereiding op het verkrijgen van een arbeidsovereenkomst op hun niveau, en een plaats binnen de maatschappij, is tijdens dit laatste schooljaar het

18


hoofddoel. Arbeidstoeleiding en zelfredzaamheid zijn hier de kernpunten. Stages zijn (zeer) uitgebreid en kunnen per leerling wisselend van omvang zijn.

Stage Het Atrium kent een uitgebreid stage traject, dat tot doel heeft de leerling zo goed mogelijk te begeleiden naar de arbeidsmarkt. We beginnen al in het tweede jaar, dan vindt de interne stage plaats. Er worden dan opdrachten buiten de klas uitgevoerd met als doel aanleren van taakgerichtheid en verantwoordelijkheid. In het derde jaar starten we met de arbeidstraining. We hebben op school een werkplaats, waar onder leiding van de mentor en de beheerder van de werkplaats dieper op de stage vaardigheden wordt ingegaan. Als de leerling er aan toe is, start de oriënterende stage, een periode waarin ontdekken wat je kunt en wat je leuk vindt, voorop staat.


19

In het vierde jaar lopen de leerlingen reële stages. Dan komt het er op aan om te laten zien wat je kunt en geleerd hebt. Ten slotte is in het vijfde jaar veel tijd ingeruimd voor de uitstroom stage. In nauw overleg met de mentor wordt een bedrijf gezocht waar de leerling zijn eerste stappen op de arbeidsmarkt zal gaan zetten. Dit stage programma is uiteraard een richtlijn, we zullen altijd in samenspraak met ouders en bedrijven streven naar het meest optimale stage traject voor elke leerling: Maatwerk dus. Arbeidstraining 5-8 (klok)uur Externe stage 8-24 (klok)uur Het aantal lesuren per week is vanaf het derde leerjaar afhankelijk van de stage omvang.

Het schoolklimaat Ons praktijkonderwijs is bedoeld voor leerlingen die bij de begeleiding extra zorg nodig hebben; ze zijn aangewezen op een zogenaamde orthopedagogische en ortho-didactische benadering. Dat betekent dat we proberen om binnen onze school een veilige en vertrouwde leer- en leefomgeving voor alle leerlingen te garanderen. Leerlingen dienen zich geaccepteerd te voelen in de school en in de groep. Zij moeten zich naar eigen mogelijkheden kunnen ontwikkelen. Hun prestaties worden beoordeeld naar hun inspanning en niet vergeleken met die van medeleerlingen. Het schoolklimaat moet de leerlingen veiligheid en houvast bieden. Dit vereist duidelijke regels, structuur, acceptatie en begrip. Structuurzwakke, angstige en teruggetrokken leerlingen moeten zich binnen onze school prettig (kunnen) voelen.

Adaptief onderwijs Volgens onze visie vindt het belangrijkste deel van het onderwijsleerproces vooral plaats in de groepen. De kwaliteit van de omgang en het samenspel tussen de leerkracht, de leerling en de groep bepaalt voornamelijk de opbrengst van het onderwijsleerproces. Adaptief onderwijs zorgt voor een zo optimaal mogelijke afstemming van het gegeven onderwijs op de leer- en ontwikkelingsbehoeften van alle leerlingen. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is de pedagogische invalshoek, gericht op het realiseren van de basisbehoeften van de leerlingen; Competentie (geloof in eigen kunnen), Onafhankelijkheid of Autonomie (weten dat je een probleem zelf aan kunt) en Relatie (weten en voelen dat je gewaardeerd wordt).

20


Adaptief onderwijs is daarom meer dan gedifferentieerd onderwijs. Natuurlijk wordt er gekeken naar wat leerlingen kennen en kunnen (cognitieve basisvaardigheden) en we differentiëren in leerstof, in omvang en in tempo. Maar er wordt vooral gewerkt aan zelfsturing op basis van zelfvertrouwen en een positief zelfbeeld bij leerlingen. Adaptief onderwijs wordt binnen onze school steeds duidelijker zichtbaar in de instructie, de interactie en het klassenmanagement. Ook gedurende dit schooljaar volgt het schoolteam daarom een teamscholing om het adaptief onderwijs verder te verbeteren.


21

Zorg voor de leerlingen De zorg voor de leerlingen is de gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle medewerkers. Uitgangspunt daarbij is het mentormodel waarbij de mentor de eerstverantwoordelijke is voor de leerlingenzorg. In dit onderdeel worden alle functionarissen die een rol hebben binnen de leerlingenzorg apart toegelicht.

De mentoren Elke groep heeft een eigen mentor. De mentor kent de achtergronden van de leerlingen, weet waar de sterke en zwakke punten liggen en is verantwoordelijk voor het opstellen van het IOP. Wij vinden dat school en ouders samen verantwoordelijk zijn voor de juiste begeleiding van een leerling. Natuurlijk kunnen daarbij problemen of vragen ontstaan. In die gevallen is de mentor de eerste persoon die u daarvoor kunt benaderen. Voor het overzicht van mentoren zie de tabel op blz 48.

Vakleerkrachten en lerarenondersteuners De vier praktijkvakken worden gegeven door vakleerkrachten en lerarenondersteuners.Leerlingen hebben dus les van verschillende leerkrachten en er moet soms vaker op een dag van lokaal gewisseld worden. De vakleerkrachten en lerarenondersteuners bespreken de gang van zaken rond een leerling geregeld met de verschillende mentoren. Ook over de inhoud van het schoolprogramma wordt regelmatig overlegd. Voor het overzicht van vakleerkrachten en leraarondersteuners zie de tabel op blz 57.

De afdelingsleiders Binnen de school zijn twee afdelingsleiders werkzaam. Een afdelingsleider voor de onderbouw (leerjaar 1 en 2) en één voor de bovenbouw (leerjaar 3 t/m 5). Zij zijn verantwoordelijk voor de twee afdelingen, zowel voor de leerkrachten als voor het onderwijskundige programma van de leerlingen. De afdelingsleiders zijn: onderbouw : mevr. J. Berkien bovenbouw : dhr. P. de Wit

Het zorgteam Het zorgteam heeft een aantal belangrijke taken: 1. bepalen of een aangemelde leerling op Het Atrium op zijn of haar plaats is; 2. adviseren en ondersteunen van leerkrachten in de aanpak van leerlingen; 3. doorgeleiden naar eventuele andere vormen van hulpverlening; 4. indien nodig het uitvoeren van aanvullend (begeleidings) onderzoek. 22


Het zorgteam bestaat uit: Dhr. H.R. Sizoo hoofd zorgteam Mw. L. Eversteijn intern begeleider onderbouw Mw. O. Saeijs intern begeleider bovenbouw Mw. R. Zeldenrust orthopedagoog Mw. L. Daan maatschappelijk deskundige Voor een afspraak met een van de leden van het zorgteam kunt u terecht op de school.


23

mende gevallen voor, dat het pedagogisch-didactisch proces wordt geoptimaliseerd, zodat leerlingen zich binnen een groep, zonder (langdurige) onderbrekingen, zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen. De interne begeleiders vervullen een ondersteunende rol in de opstelling van de handelingsplannen en hebben samen met de mentoren de coördinatie van de ambulante begeleiding t.b.v. leerlingen met een leerlinggebonden financiering of rugzak.

Logopedist De logopedist onderzoekt nieuwe leerlingen op eventuele spraak- en taalstoornissen zoals: stotteren, uitspraakfouten (bijvoorbeeld slissen, neusspraak, heesheid), en vertraagde spraak- en taalontwikkeling. Bij geringe spraakproblemen en op het gebied van de taalverwerving adviseert de logopedist leerkrachten in de aanpak van leerlingen in de groep. Indien langere individuele behandeling gewenst is, zal de logopedist hierover de ouders informeren en hen doorverwijzen. Naast logopedische taken is de logopedist intensief betrokken bij de taalvorming van onze leerlingen (taalverrijking) en is op afroep beschikbaar als lid van het zorgteam. De logopedist is ook dyslexiespecialist, die in voorkomende situaties dyslexieverklaringen voorbereidt en adviseert bij de aanpak van dyslexie.

26


Ook is de logopedist betrokken bij de handelingsplanning van leerlingen met een leerlinggebonden financiering of rugzak.


27

Organisatie van de zorg Ontwikkelingen en vorderingen De ontwikkelingen en vorderingen van onze leerlingen worden bijgehouden in het leerlingvolgsysteem (LVS) en het IOP (tevens handelingsplan). Dat betekent dat regelmatig wordt bekeken hoe leerlingen zich ontwikkelen. We letten daarbij niet alleen op de leervakken, maar we kijken vooral ook naar individuele (meer algemene) ontwikkelingsmogelijkheden. Bij dit proces betrekt de school de ouders/verzorgers zo goed mogelijk door twee maal per jaar de IOP besprekingen te organiseren.

De groepsbespreking Samen met de intern begeleider bespreekt elke mentor enkele keren per jaar de IOP’s van de leerlingen in de groep. Beoordeeld wordt dan of het werken met de leerlingen en de te verwachten resultaten nog volgens het IOP verlopen. Indien nodig wordt het IOP bijgesteld of wordt besloten een leerling aan te melden voor de leerlingbespreking met het zorgteam.

De leerlingbespreking Tijdens de leerlingbesprekingen worden individuele leerlingen besproken met het zorgteam. We praten dan over leerlingen die (mogelijk) extra zorg behoeven. Ieder

28


teamlid kan een leerling aanmelden voor deze leerlingbespreking. Naast de leden van het zorgteam en de mentor kunnen in principe alle teamleden deelnemen aan deze besprekingen. Ook problemen rond stage en begeleiding bij de uitstroom van leerlingen komen eventueel ter sprake. Belangrijke ontwikkelingen vanuit de leerlingbespreking kunnen ook aanleiding geven om een gesprek met de ouders aan te gaan. Alle individuele afwijkingen van de standaard leerroutes worden vermeld in het IOP.

Taalbeleid Het taalbeleid krijgt binnen onze school extra aandacht. De school neemt actief deel aan de taalbeleidsgroep van het voortgezet onderwijs in Zoetermeer. Binnen school krijgen de zogenaamde taalverrijking en de instructietaal veel extra aandacht. In het kader van de taalverrijkingslessen wordt nadrukkelijk aandacht besteed aan de actieve en functionele uitbreiding van de woordenschat bij leerlingen. Dat betekent dat leerlingen zoveel mogelijk woorden leren kennen en gebruiken naar aanleiding van de concrete lesprogramma’s.

NT2 (extra Nederlandse taallessen) Leerlingen van buitenlandse afkomst, die problemen hebben met de Nederlandse taal worden door de logopedist getest. De logopedist test de spreekvaardigheid, de woordenschat, de luistervaardigheid en het lezen. Deze leerlingen hebben vaak in vergelijking met hun medeleerlingen een te kleine woordenschat, waardoor bepaalde


29

spreektaken moeilijker uit te voeren en sommige lessen in de klas moeilijker te volgen zijn. Zij krijgen daarom in de klas extra woordenschat-oefeningen. Als daarmee de ontwikkeling onvoldoende wordt gestimuleerd, is er de mogelijkheid hen door te verwijzen naar speciale taalklas.

Dyslexie Bij een aantal leerlingen zijn de lees- en spellingsproblemen mede het gevolg van een specifiek onvermogen op taalgebied. Op basis van een dyslexieverklaring kan in dergelijke gevallen het IOP worden aangepast en kan een meer individueel leertraject worden ingezet. De mentor en de logopedist zullen deze individuele leertrajecten in samenspraak inrichten en uitvoeren.

Kurzweil 3000 Leerlingen die grote problemen hebben met het technisch lezen kunnen onder voorwaarden gebruik maken van het programma Kurzweil 3000. In principe komen alleen leerlingen met een dyslexieverklaring hiervoor in aanmerking. De leerlingen worden in 6 lessen in een periode van drie weken getraind in het gebruik van het programma Kurzweil 3000. Ze krijgen een gebruikersnaam waarmee zij gebruik kunnen maken van het programma op school en thuis. De ouders krijgen tijdens de trainingsperiode een informatieavond aangeboden waarin uitleg gegeven wordt over de achtergrond van dyslexie, de keuze voor het gebruik van Kurzweil 3000 en een tweetal andere programma’s waarmee de leerlingen tijdens de training kennismaken. In het tweede deel van de presentatie krijgen zij een korte impressie van de werking van deze programma’s. Daarnaast worden de ouders tijdens een trainingsavond in de gelegenheid gesteld documenten te leren scannen en te bewerken, zodat zij hun zoon/dochter kunnen ondersteunen. De school bepaalt of een leerling in aanmerking komt voor het gebruik van Kurzweil 3000 en deel mag nemen aan de training. Voor leerlingen die al op de basisschool gebruik hebben gemaakt van het programma Kurzweil 3000 gelden dezelfde regels: - Er is een dyslexieverklaring - Er is sprake van ernstige leesproblemen. Meer informatie over het gebruik van Kurzweil 3000 kunt u vragen aan onze logopedist

Motorische remedial teaching (MRT) Al enkele jaren bestaat de mogelijkheid leerlingen met bewegingsproblemen in kleine groepen op tijdelijke basis extra te begeleiden. Het doel van MRT is plezier in bewe30


gen vergroten, het zelfbeeld, de motoriek en de sociale omgang te verbeteren en/of angsten wegnemen. Zowel de leerkrachten lichamelijke opvoeding als de mentoren kunnen o.a. via de leerling-bespreking leerlingen aanmelden voor de begeleiding. Als uw zoon/dochter hiervoor in aanmerking komt wordt er met u contact opgenomen door de MRT-er.

Time-out Wanneer een leerling het even niet trekt in de groep, en de leerkracht beslist dat de leerling en de groep even rust nodig hebben, krijgt de leerling een time-out. De leerling gaat hiervoor naar een aparte ruimte en wordt opgevangen door de time-out leerkracht. Na circa 10 minuten gaat de leerling weer terug de groep in, en na schooltijd wordt dit nabesproken met de leerling en betreffende leerkracht. Meerdere time-outs kunnen leiden tot extra aandacht vanuit de leerling zorg.

Nazorg De school heeft beleid rond nazorg ontwikkeld. Voor schoolverlaters betekent dit, dat ook de begeleiding, binnen een feitelijke werksituatie nog twee jaar na het verlaten van de school, wordt georganiseerd. Jaarlijks worden daarover duidelijke afspraken gemaakt tussen onze school, de werkgevers en de schoolverlaters. Ook de leerlingen die, op advies van de school, zijn overgestapt naar een ander schooltype (VMBO of MBO), worden nog een jaar lang vanuit onze school begeleid.


31

Zorg Advies Team (ZAT) Eénmaal per zes weken vindt er bijeenkomst plaats van het ZorgAdviesTeam(ZAT). Tijdens deze bijeenkomsten worden leerlingen besproken waarvoor hulp danwel advies wordt gevraagd van externe zorgdeskundigen. Dit zijn : - de schoolarts; - de schoolagent; - de leerplichtambtenaar van Zoetermeer; - een consulent van MEE; - een medewerker van bureau jeugdzorg; - hulpverleners die al kinderen en hun ouders helpen (op afroep) Binnen Haaglanden is afgesproken dat leerlingen die extra zorg behoeven gemeld worden in de Verwijsindex Haaglanden.

De schoolarts Leerlingen tot 19 jaar worden in Nederland regelmatig onderzocht. Doel hiervan is om (dreigende) problemen in de ontwikkeling zo vroeg mogelijk te ontdekken en waar nodig te verwijzen naar de juiste vorm van hulpverlening. Het Atrium werkt daartoe samen met de jeugdarts van de GGD. Leerlingen en hun ouders/verzorgers kunnen op een aantal manieren in aanraking komen met de jeugdgezondheidszorg: - door het periodiek gezondheidsonderzoek (PGO) in het eerste schooljaar; - op eigen verzoek (bij vragen over gezondheid, ontwikkeling en opvoeding); - op verzoek van de school en/of de leerplichtambtenaar; - door middel van voorlichtingsmateriaal (ook beschikbaar voor leerlingen).

32


De GGD en de afdeling Jeugdgezondheidszorg zijn bereikbaar via het centrale telefoonnummer: 079-3430888 en via internet: www.ggd.nl

De schoolagent De schoolagent is in Zoetermeer inmiddels een bekend gezicht geworden. Wij zijn blij met deze functionaris, die de school regelmatig bezoekt. Hij kent de leerlingen en kan adviseren en helpen bij problematische situaties. Het contact met het zorgteam (en het gehele schoolteam) verloopt bijzonder prettig en wordt als zeer waardevol ervaren. De contacten met de schoolagent verlopen via het hoofd zorgteam.

De Leerplichtambtenaar De leerplichtambtenaar van Zoetermeer dient in nauwe samenwerking met de school er voor te zorgen dat leerplichtige leerlingen ook daadwerkelijk de school geregeld bezoeken. Zodra daar problemen mee zijn, is dit vaak een signaal dat er meer aan de hand is en dient de leerplichtambtenaar op te treden.

Consulent van MEE De consulent van Stichting MEE is een maatschappelijk deskundige die ouders en hun kinderen kan adviseren en ondersteunen bij tal van zorgproblemen. Deze staat verder geheel los van school en neemt beslissingen in nauwe samenwerking met de ouders en de kinderen. Deze vorm van hulpverlening is geheel vrijwillig.


33

Organisatie van het schooljaar Zelf voor zorgen / zelf meenemen Vanaf het begin van het schooljaar moet uw zoon/dochter de onderstaande zaken bij zich hebben. Zonder deze spullen kan er binnen de school niet optimaal worden gewerkt. Wilt u er daarom op toezien dat alles op tijd in orde is. De leerlingen zorgen zelf voor: - een 23-rings multomap met schrijf- en tabbladen en insteekhoesjes; - een schoolagenda voor schooljaar 2011 - 2012; - een pennenzak of etui met balpen, potlood, gum, schaar, lijm en een puntenslijper; - een kladblok; - een liniaal; - kleurpotloden en viltstiften; - een stevige, waterdichte schooltas; - een OV Chipkaart. Van school krijgen ze: - een kluissleutel (borg €7,50,=) - een leerling pasje; - een te-laat kaart. Ook deze moeten ze elke dag bij zich hebben.

36


Hoofdtelefoon De leerlingen maken tijdens de lessen veel gebruik van de computer. Soms is het gebruik van een hoofdtelefoon daarbij zeer wenselijk. Leerlingen moeten daarom beschikken over een hoofdtelefoon. (kan in het kluisje bewaard worden). Een hoofdtelefoon kan ook via de schooladministratie worden aangeschaft (kosten ± € 5,=).

Ivio examens Twee keer per jaar kunnen de leerlingen van de onderbouw een IVIO examen maken in de vakken Nederlands, Engels, rekenen/wiskunde en informatica. Tijdens de lessen wordt beoordeeld door de mentor of leerlingen voor deze examens in aanmerking komen. Voordat de leerling opgegeven kan worden voor een examen IVIO, moet deze in het bezit zijn van een geldig legitimatie bewijs. Dat kan zijn een kopie van een ID kaart of een kopie van de paspoort van de ouders waar de leerling in bijgeschreven staat.

OV Chipkaart De landelijke politiek heeft besloten dat alle Nederlandse burgers in het bezit moeten zijn van een OV Chipkaart. Door dit besluit kunnen de leerlingen niet meer met strippenkaarten reizen met het openbaar vervoer. Wij gaan regelmatig op excursies met de leerlingen en maken dan gebruik van het openbaar vervoer. Wij vragen dan ook aan de ouders om tot aanschaf van een OV Chipkaart over te gaan. Zonder OV Chipkaart is het reizen met het openbaar vervoer veel duurder.

Vakgroep lessen Bij de lessen Lichamelijke Opvoeding, de praktijklessen, cursussen en workshops is het verboden kleding en/of accessoires te dragen die de bewegingsvrijheid beperken en ergens aan kunnen blijven hangen. Dit omdat het de lesmogelijkheden beperkt en letsel tot gevolg kan hebben. Hieronder vallen ook de piercings, deze moeten dus te verwijderen zijn. Specifieke eisen per vak staan hieronder beschreven.

Plant en Dier De leerlingen zijn verplicht tijdens de tuinlessen kaplaarzen en een overall te dragen. In verband met de hygiëne is een paar eigen sokken voor in de laarzen verplicht. Laarzen en overall zijn aanwezig binnen de school, de leerlingen mogen ook hun eigen kaplaarzen en overall meenemen voor iedere les.

Zorg en welzijn De leerlingen zijn verplicht tijdens de lessen verzorging/horeca een buis, sloof en een haarnetje te dragen. Evenals platte, dichte schoenen. Bij verwondingen wordt alleen Schoolgids Het Atrium

37

gebruik gemaakt van blauwe pleisters.

Techniek De leerlingen zijn verplicht om tijdens de technieklessen stofjassen en platte, dichte schoenen te dragen.

Gymnastiek De leerlingen zijn verplicht tijdens de lessen lichamelijke opvoeding een T-shirt en een sport/trainingsbroek te dragen en gymschoenen die niet op straat gedragen worden. Leerlingen die een hoofddoek dragen uit geloofsovertuiging worden verplicht tot het dragen van een Capster type “aerobics”. Deze zijn verkrijgbaar via www.capsters.com. Indien er niet meegegymd kan worden, dient dat via een briefje (met reden) of telefonisch gemeld te worden vóór de aanvang van de les. Na elke gymles wordt er verplicht gedoucht (óók na het laatste lesuur van een dag). Iedereen dient een handdoek en zeep bij zich te hebben in een tasje.

Medicijnen Gebruikt de leerling medicijnen, laat dit dan weten op school. Ook als er wijzigingen optreden. Wij nemen het medicijngebruik op in het medicatieprotocol, waarvoor ouders/ verzorgers en de school, samen verantwoordelijk zijn. Dit protocol wordt toegezonden aan ouders/verzorgers van leerlingen die tijdens schooltijd medicijnen gebruiken.

38


Financiën Leermiddelen De school zorgt voor alle leermiddelen die nodig zijn en de ouders/verzorgers betalen daarvoor geen schoolgeld. Alle leermiddelen zijn gratis en worden door de school aangeschaft. Schoolboeken zijn eigendom van de school en blijven daar ook.

Tegemoetkoming studiekosten De tegemoetkoming ouders is per 1/1/2010 voor leerlingen in het voortgezet onderwijs verdwenen. Per die datum is het kind gebonden budget van de belastingdienst verhoogd. Daarnaast krijgen leerlingen op de basisschool en in het voortgezet onderwijs de schoolboeken en leermiddelen gratis.


39

Tussen 12:00 uur en 12:10 uur wordt er in de eerste- en tweedejaars groepen gezamenlijk (onder toezicht) gegeten. Tussen 12:10 uur en 12:30 uur gaan de leerlingen naar buiten of naar de aula. De middagpauze voor de derde-, vierde- en vijfdejaars groepen begint om 12:00 uur.

Pauzeregels Tijdens de (korte) pauzes blijven de leerlingen in de aula, op het binnenplein of op het plein voor het schoolgebouw. Er is tijdens de pauzes toezicht door verschillende teamleden. De leerlingen waarvan de ouders/verzorgers de “Verklaring i.v.m. schoolbezoek” hebben ondertekend, mogen zich in de pauzes ook in de (wijdere) omgeving van de school begeven. Tijdens de eerste schoolweek wordt aan de nieuwe leerlingen verteld waar ze wel en niet mogen komen en wat de regels zijn. De mogelijke looproute rond de school wordt ook samen met de leerlingen besproken. Afspraken hierover worden aan het begin van elk schooljaar duidelijk herhaald.

Schoolkantine Tijdens de schoolpauzes zijn de leerlingen niet aangewezen op winkels in de omgeving. In de aula is een eigen schoolkantine en de leerlingen kunnen er diverse eet,drank- en snoepwaren kopen tegen een redelijke prijs. (Voor de bestellijst, zie onze site www.hetatrium-pro.nl ) Ook voor de bestellingen tijdens de eetpauzes in de lagere groepen, kan men terecht bij de schoolkantine.

Schoolpasje Het schoolpasje is een identiteitsbewijs met pasfoto. Het pasje wordt gebruikt tijdens alle activiteiten van leerlingen tijdens schooltijd, waarbij er vanuit de school geen standaard toezicht kan worden gegarandeerd. Dit betekent ook dat leerlingen zonder dit pasje niet kunnen deelnemen aan dergelijke schoolactiviteiten. Het schoolpasje moet daarom altijd kunnen worden getoond tijdens schooltijd.

Roken In de school en op het binnenplein mag niet worden gerookt. Op het schoolplein wordt het roken gedoogd. Uiteraard kunnen wij uw zoon/dochter niet controleren op afspraken die thuis zijn gemaakt t.a.v. het roken.

Mobiele telefoons Vanaf de start van het schooljaar 2011-2012 is het de leerlingen van het Atrium niet meer toegestaan mobiele telefoons de hele dag bij zich te hebben binnen de school. De mobiele telefoons dienen voortaan voor de aanvang van de lessen opgeborgen te worden in de kluisjes van de leerlingen. Ze mogen er pas bij beëindiging van de les42


sen uitgehaald worden. Alleen leerlingen die gymnastiek als laatste lessen hebben en die vervolgens direct naar huis gaan, mogen hun mobiele telefoons meenemen als zij naar de gymzaal vertrekken. Bij overtreding van deze regel worden mobiele telefoons twee dagen in beslag genomen.

Leerling kluisjes Alle leerlingen krijgen aan het begin van het nieuwe schooljaar een kluisje toegewezen waarin de persoonlijke bezittingen kunnen worden opgeborgen. De kluisjes zijn verplicht voor alle leerlingen en daarom zijn er geen kosten aan verbonden. De kluisjes worden gebruikt voor het veilig bewaren van privé-spullen zoals: helmen, petten, jassen, mp3-spelers en telefoons. Elke leerling betaalt € 7,50 borg voor de sleutel van zijn kluisje. Bij verlies wordt een nieuwe sleutel bijgemaakt en betaalt de leerling opnieuw borg. De kluissleutel MOET elke dag op school aanwezig zijn, zodat een kluisje altijd gebruikt kan worden. Voor elke vakantie moeten de kluisjes worden geleegd i.v.m. hygiëne. Aan het eind van het schooljaar wordt de kluissleutel ingeleverd. Aangezien de kluisjes eigendom van de school zijn en er alleen sprake is van bruikleen van de kluisjes door de leerlingen, kunnen deze in bijzondere gevallen op verzoek van de directie worden geopend.


43

Omgangscode We hebben binnen onze school een omgangscode voor de leerlingen vastgesteld. De omgangscode is overzichtelijk en duidelijk. Binnen de groepen wordt deze omgangscode regelmatig aan de orde gesteld:

-

Heb respect voor jezelf en voor anderen Praat problemen uit voor je naar huis gaat Neem verantwoording voor je omgeving Hou je aan afspraken en regels Voorkom gevaarlijke situaties

Te laat komen Wij rekenen erop dat de ouders erop toezien dat hun dochter/zoon op tijd op school komt. Zonder reden te laat komen, valt onder ongeoorloofd schoolverzuim. Elke leerling uit een eerstejaars groep krijgt aan het begin van de week een te-laat-strippenkaart. Tweedejaars leerlingen krijgen per 2 weken zo’n kaart en de derde-, vierde- en vijfdejaars groepen krijgen elke maand een te-laat-strippenkaart. De kaart heeft 3 strippen die afgetekend kunnen worden, 1x te laat is de tijd dubbel inhalen (minimaal 15 minuten), 2x te laat is de volgende schooldag om 8 uur melden bij de administratie, 3x te laat is de volgende schooldag 1 uur nablijven, 5x te laat leidt tot actie door de intern begeleider.

44


Natuurlijk wordt er dan ook contact opgenomen met ouders/verzorgers. Als leerlingen 9x te laat komen, dient de leerplichtambtenaar door de school ingeschakeld te worden.

Spijbelen of te laat: naar Halt Een gemiste les is een gemiste kans! Leerlingen die spijbelen, lopen een grotere kans om binnen het onderwijs te mislukken. De kansen op de arbeidsmarkt komen in gevaar en ook lopen zij een grotere kans af te glijden naar crimineel gedrag. Veel jeugdige delinquenten hebben schoolverzuim in hun voorgeschiedenis. Om het niet zover te laten komen, heeft Halt Hollands Midden Haaglanden een likopstuk-beleid ontwikkeld samen met de afdeling Leerplicht van de gemeente Den Haag en het Openbaar Ministerie. In 2008 is de Halt-afdoening Spijbelen in de gehele politieregio Hollands Midden ingevoerd. Scholen moeten vroegtijdig het spijbelgedrag of het regelmatig te laat komen melden aan de Leerplichtambtenaar en die kan - indien het gedrag niet stopt - de spijbelaar doorsturen naar Halt. De Halt-jongeren voeren een taak- en/of leerstraf uit van maximaal veertien uur. Natuurlijk moeten ze in de tussentijd naar school. Als de jongere de gemaakte afspraken nakomt, geeft Halt een positief signaal aan de afdeling Leerplicht van de gemeente. De Leerplichtambtenaar seponeert dan de zaak. Dat betekent dat er geen strafvervolging door Justitie plaatsvindt.

Gele kaarten Deze kunnen aan de orde komen in situaties waarin het gedrag van een leerling leidt tot ernstige handelingsverlegenheid binnen de school (onhandelbaar, ontoelaatbaar, gevaarlijk, dreigend of onwillig gedrag). Het gele-kaartsysteem is een belangrijk waarschuwings- en controlemiddel. Wordt aan een leerling een gele kaart uitgereikt, dan betekent dit dat er een ernstig probleem is geconstateerd. Daaraan wordt serieus aandacht besteed en de ouders worden nauw bij een oplossing betrokken; en het onhandelbare gedrag wordt voortaan nauwgezet in de gaten gehouden. De samenwerking tussen school en ouders is op dit punt belangrijk. Een gele kaart betekent dus: - binnen de school zijn er (ernstige) vragen of problemen rond de aanpak van een leerling, - er wordt serieus over gepraat, ook met de ouders, - ouders en school proberen gezamenlijk tot een oplossing te komen, - een schorsing voor een of meerdere dagen kan het gevolg zijn, - van dit soort voorvallen wordt dossier gehouden, - bij herhaling kan dit leiden tot een langdurige schorsing van de school.


45

Een gele kaart kan ook leiden tot een Schorsing. Schorsing betekent dat een leerling voor één of meerdere dagen de toegang tot de school wordt ontzegd. De school overlegt met ouders/verzorgers en eventuele andere betrokkenen over een verantwoorde voortgang.

Schorsing Een langdurige schorsing leidend tot verwijdering komt aan de orde als er geen vertrouwen meer is in elkaars adviezen en handelen of als er geen oplossing meer gevonden kan worden voor de problemen van de leerling binnen onze school.

Melding bij ziekte of verzuim Als een leerling te laat komt of de school niet kan bezoeken wegens ziekte, doktersbezoek of andere redenen, dan hoort de school daar vroegtijdig over ingelicht te worden. Dit moet zo mogelijk gebeuren vóór half negen, zodat de administratie de betreffende leerkracht kan inlichten voordat de lessen beginnen. Leerlingen die stage lopen moeten zelf het stage adres inlichten in geval van een ziekte- of betermelding. Op het moment dat de leerling weer op school komt, levert hij een briefje van thuis in bij de administratie, waarin staat aangeduid van wanneer tot wanneer en vanwege welke reden de betreffende leerling, uit welke klas, afwezig is geweest.

Ongeoorloofd schoolverzuim Ongeoorloofd schoolverzuim en langdurig ziekteverzuim moeten door de schoolleiding

46


worden gemeld aan de leerplichtambtenaar van uw gemeente. In de wet is bepaald dat een jongere vanaf 12 jaar medeverantwoordelijk is voor het verzuim. Zowel de leerling als diens ouders/verzorgers kunnen bestraft worden met een geldboete of een celstraf. Ernstige vormen van verzuim, w.o. ook langdurig ziekteverzuim, worden altijd besproken in het Zorgadviesteam van de school.

Afspraken rond stage Het belang van stage voor onze leerlingen is duidelijk. Onze leerlingen doen er immers een geweldig stuk praktijkervaring op en dat helpt ze in de meeste gevallen ook aan een echte baan. Wij vragen u daarom om ook de stagedagen heel serieus te nemen. Is een leerling op een stagedag verhinderd, dan meldt hij/zij dit zelf aan het stageadres en aan de school. Ook betermeldingen moeten worden doorgegeven. Op school worden daarover serieuze en goede afspraken gemaakt met onze stage leerlingen. Het stage boekje speelt daarin een belangrijke rol. Het boekje vormt een wezenlijke schakel tussen de school en het stageadres. De stage beoordelingen in dit boekje zijn het uitgangspunt tijdens de stagebesprekingen op school. Dit boekje moet daarom altijd ingevuld zijn en tijdens de stagebespreking kunnen worden overlegd. Bij vragen of problemen met betrekking tot stages verzoeken wij de ouders altijd contact op te nemen met de leerkracht van hun zoon/dochter. Deze is namelijk de stagebegeleider vanuit school. WILT U ZELF NOOIT RECHTSTREEKS CONTACT OPNEMEN MET STAGEADRESSEN VAN ONZE SCHOOL (behalve voor ziekmeldingen)!


47

Over stages kunt u tevens terecht bij de stagecoördinator van school. Van diefstal/ontvreemding op het stageadres wordt onmiddellijk aangifte gedaan bij de politie en de stage wordt afgebroken.

Verzekering De school heeft een verzekeringspakket afgesloten, bestaande uit een ongevallenverzekering en een aansprakelijkheidsverzekering. Deze verzekering geldt tijdens schooltijden en tijdens het verblijf bij stage-biedende organisaties. Het reizen tussen huis en school is niet verzekerd. De verzekering geeft recht op een (beperkte) uitkering indien een ongeval tot blijvende invaliditeit leidt. Ook zijn geneeskundige en tandheelkundige kosten gedeeltelijk meeverzekerd, voor zover de verzekering van betrokkene geen dekking biedt (bijvoorbeeld door eigen risico). Materiële schade (kapotte bril, fiets etc) valt niet onder de dekking. De aansprakelijkheidsverzekering biedt zowel de school zelf als zij die voor de school actief zijn dekking tegen schadeclaims ten gevolge van onrechtmatig handelen. Wij attenderen u in dat verband op enkele aspecten, die vaak aanleiding zijn tot misverstand: - de school c.q. het schoolbestuur, is niet (zonder meer) aansprakelijk voor alles wat tijdens de schooluren en buitenschoolse activiteiten gebeurt. De school heeft pas een schadevergoedingsplicht wanneer er sprake is van een verwijtbare fout. De school (of zij die voor de school optreden) moet dus te kort zijn geschoten in haar rechtsplicht; - het is mogelijk dat er schade wordt geleden, zonder dat er sprake is van enige onrechtmatigheid. Bijvoorbeeld tijdens de gymnastiekles een bal tegen een bril. Die schade valt niet onder de aansprakelijkheidsverzekering en wordt (dan ook) niet door de school vergoed; - de school is niet aansprakelijk voor (schade door) onrechtmatig gedrag van leerlingen. Leerlingen (of, als zij jonger zijn dan 14 jaar, hun ouders) zijn primair zelf verantwoordelijk voor hun doen en laten. Een leerling die tijdens de schooluren of tijdens andere door de school georganiseerde activiteiten door onrechtmatig handelen schade veroorzaakt, is daar dus in de eerste plaats zelf (of de ouders) verantwoordelijk voor; - het is dus van belang dat ouders/verzorgers zelf een particuliere wettelijke aansprakelijkheidsverzekering hebben afgesloten; - op momenten dat leerlingen zonder toezicht zijn, kan de school niet aansprakelijk worden gesteld in gevallen van (letsel)schade, al of niet opzettelijk veroorzaakt.

Verklaring i.v.m. schoolbezoek Tijdens de dagelijkse schooltijden van uw zoon/dochter, kunt u natuurlijk vertrouwen 48


op het toezicht van het schoolteam. Op sommige momenten kan het team dit toezicht echter niet waarmaken. We vragen daarom bij de aanvang van de schoolperiode aan de ouders/verzorgers om de “Verklaring i.v.m. schoolbezoek” te ondertekenen, zodat we precies weten wat we met elkaar hebben afgesproken met betrekking tot de gehele schoolperiode van uw zoon/dochter op Het Atrium.

Verlof buiten de schoolvakanties Het kan door prettige of minder prettige omstandigheden nodig zijn dat er extra verlof gegeven wordt. De directeur is bevoegd om in bijzondere omstandigheden extra verlof te verlenen. U kunt daar dus een beroep op doen. Aangezien de vakanties al lang tevoren bekend zijn, wordt in de regel geen verlof verleend voor extra vakantiedagen. Wilt u desondanks toch in aanmerking komen voor vakantieverlof buiten de schoolvakanties, dan moet u tenminste een maand van tevoren een beargumenteerd schriftelijk verzoek indienen bij de school als het periode betreft van ten hoogste tien schooldagen. Betreft het een verzoek van meer dan tien schooldagen dan zal de school uw verzoek af moeten wijzen en zult u uw verzoek opnieuw in moeten dienen bij de leerplichtambtenaar van uw gemeente. Formulieren daartoe kunt u via school verkrijgen. Verlof in de eerste twee weken van het schooljaar wordt niet verleend.


49

School en ouders Mentoren Indien u een leerkracht telefonisch wilt spreken kunt u dit het beste doen na schooltijd. De personeelsleden zijn in principe tot 1 uur na het beëindigen van de lessen telefonisch (079-3512512) bereikbaar. Dhr. J. Drent groep 1a Mw. L. Koppe groep 1b Mw. L. Spannenburg groep 1c Mw. A. van Leeuwen groep 2a Dhr. P. Kouwenhoven groep 2b Mw. W. Hiemstra groep 2c Dhr. R. Mounier groep 3a Mw. C. van Willigenburg groep 3b Mw. L. Hart groep 3c Mw. G. Jeremic groep 3d Mw. S. Anandbahadoer groep 4a Dhr. J. Huurman groep 4b Mw. L. Visser groep 4c5 Mevr. D. van den Berg groep 4d Mw. J. Olsen groep 5a Mw. L. van der Kuip groep 5b4

Informatie-avonden maandagavond 12 september 2011:

informatie-avond voor de 1e en 2e jaars leerlingen donderdagavond 15 september 2011: informatie-avond voor de 3e, 4e en 5e jaars leerlingen maandagavond 24 oktober 2011: informatie-avond vakgroep dinsdagavond 7 februari 2012: informatie-avond voor nieuwe leerlingen voor het schooljaar 2012-2013. De avond begint om 19:15 uur

50


Ouderavonden De ouderavonden worden dit jaar op 3 avonden gehouden. U wordt door de mentor uitgenodigd in de volgende periodes ouderavond 1 ouderavond 2 ouderavond 3 Rapportbespreking vakgroep

21 en 22 november 2011 20 en 21 februari 2012 11 en 12 juni mei 2012 tijdens de ouderavonden zoals hierboven benoemd

Gelijktijdig met het aanmeldingsformulier voor de ouderavonden ontvangt u een aanmelding voor de vakgroep rapportageavond. Op dit formulier kunt u aangeven met welke vakleerkracht u een gesprek wilt hebben. De rapportbesprekingen worden gehouden op genoemde data tussen 19:00 uur en 21:00 uur. Bij de besprekingen wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met uw persoonlijke voorkeur.


51

Toelating en plaatsing Leerlingen kunnen alleen tot het praktijkonderwijs worden toegelaten als zij voldoen aan de formele landelijk vastgestelde toelatingscriteria. Dit wordt door de regionale verwijzingscommissie (RVC) gecontroleerd. Een leerling is toelaatbaar tot een school voor praktijkonderwijs indien er sprake is van: - een IQ tussen minimaal 55 en maximaal 80; - een leerachterstand van minimaal drie jaar, bij twee of meer leervakken (inzichtelijk rekenen, begrijpend lezen, technisch lezen en spellen; niet zijnde de combinatie technisch lezen en spellen). De regionale verwijzingscommissie (RVC) beoordeelt daartoe het onderwijskundig rapport van de toeleverende school. Het volledige dossier van een leerling wordt onder verantwoordelijkheid van het hoofd zorgteam toegestuurd aan de RVC. De RVC kan vervolgens een zogenaamde beschikking afgeven, waarmee een leerling plaatsbaar is binnen het praktijkonderwijs. De definitieve plaatsing van een leerling binnen een school, is vervolgens de verantwoordelijkheid van de school zelf. De gehele administratieve procedure wordt uitgevoerd door het Informatie centrum Onderwijs Zoetermeer(ICOZ). Het Atrium hanteert een tweetal afspraken: - alle scholen voor voortgezet onderwijs in Zoetermeer werken met een gemeenschappelijk toelatingsdatum (aanmelden vóór 15 maart 2012);

54


- tot deze datum geldt dat leerlingen uit Zoetermeer en leerlingen die in Zoetermeer (speciaal) basisonderwijs bezoeken, bij plaatsing voorrang krijgen.

Leerlinggebonden financiering (LGF) Sinds 1 augustus 2003 is de wet leerlinggebonden financiering van kracht (de Rugzak). Ouders van leerlingen die beschikken over een indicatie speciaal onderwijs (visueel of auditief, langdurig ziek, verstandelijk beperkt of met een specifiek gedragsprobleem), kunnen er voor kiezen, om hun zoon/dochter met zijn of haar rugzak aan te melden bij onze school. Uiteraard moet zo’n leerling dan ook voldoen aan de toelatingscriteria voor het praktijkonderwijs. Als ouders een dergelijke wens hebben, volgt een gesprek met het hoofd zorgteam. We bekijken dan in elk geval: 1. welke specifieke technische voorzieningen nodig zijn; 2. op welke specifieke pedagogisch-didactische behoeften ingespeeld moet worden; 3. welke specifieke vaardigheden daarbij van het onderwijzend en onderwijsondersteunend personeel gevraagd worden; 4. of de leerling het schoolprogramma met een zinvol perspectief kan volgen; 5. welke specifieke zorg en begeleiding verwacht mag worden. Voor de leerling wordt een handelingsplan opgesteld. De mentor draagt zorg voor de uitvoering van dit plan. Mocht blijken dat Het Atrium op één van bovenstaande vragen (nog) geen adequaat antwoord kan geven, dan zal de school de leerling doorverwijzen naar een schooltype dat wél tegemoet kan komen aan de behoeften van de leerling (zie ook het schoolplan van Het Atrium).

Klachten Indien u vragen heeft over het onderwijs aan uw zoon/dochter of over de gang van zaken in de groep, dan adviseren wij u in de eerste plaats om contact op te nemen met de mentor. Indien dat naar uw mening niet tot een bevredigend resultaat leidt, kunt u contact opnemen met de afdelingsleider of het hoofd zorgteam. Bij hen kunt u ook terecht wanneer u vragen heeft over de algemene gang van zaken binnen de school. Natuurlijk kunt u ook altijd terecht bij de directie. Als leerlingen, ouders/verzorgers of teamleden met echt lastige problemen zitten, kan een beroep gedaan worden op één van de contactpersonen. De contactpersonen kunnen adviseren, bemiddelen of verwijzen, zodat problemen kunnen worden opgelost; samen of met de hulp van externe deskundigen. Zij kunnen ouders/verzorgers met klachten ook verwijzen naar de (externe) vertrouwenspersoon van de school. De namen van de contactpersonen en de onafhankelijke vertrouwenspersoon vindt Schoolgids Het Atrium

55

u achter in deze schoolgids. De school heeft een formele klachtenregeling en we zijn aangesloten bij een onafhankelijke klachtencommissie. Eenieder die in school werkt of leert heeft recht op bescherming tegen (seksuele) intimidatie. Voor het personeel geldt in dit verband een meldplicht en voor het bevoegd gezag een aangifteplicht. De algemene klachtenregeling ligt ter inzage bij de directie van de school. Met klachten (groot of klein, ernstig of minder ernstig) kunt u dus terecht bij: - de mentor - de afdelingsleider - de intern begeleider - het hoofd zorgteam - de directeur - de contactpersoon van de school - de vertrouwensinspecteur - de klachtencommissie - de vertrouwenspersoon

56


Vakanties en activiteiten Vakantierooster en vrije (mid)dagen studiedag 1 studiedag 2 studiemiddag 3 studiemiddag 4 herfstvakantie studiedag 5 studiemiddag 6 kerstvakantie studiemiddag 7 studiedag 8 voorjaarsvakantie studiemiddag 9 paasvakantie studiemiddag 10 studiedag 11 meivakantie hemelvaartvakantie studiemiddag 12 pinksteren studiemiddag 13 studiedagen 14 en 15 zomervakantie

22 augustus 2011 23 augustus 2011 8 september 2011 (vanaf 12:00 uur) 3 oktober 2011 (vanaf 12:00 uur) 17 oktober t/m 21 oktober 2011 3 november 2011 7 december 2011 (vanaf 12:00 uur) 26 december 2011 t/m 6 januari 2012 24 januari 2012 (vanaf 12:00 uur) 24 februari 2012 27 februari t/m 2 maart 2012 21 maart 2012 (vanaf 12:00 uur) 6 t/m 9 april 2012 18 april 2012 22 april 2012 (hele dag) 30 april t/m 4 mei 2012 17 en 18 mei 2012 22 mei 2012 (vanaf 12:00 uur) 28 mei 2012 26 juni 2012 5 en 6 juli 2012 9 juli t/m 23 augustus 2012


57

Activiteiten buiten het normale lesprogramma Vast onderdeel van het lesprogramma zijn een aantal activiteiten, waarbij de nadruk ligt op het vlak van sportiviteit, gezamenlijke beleving en zelfstandigheidstraining. Binnen het team wordt erg veel waarde gehecht aan dit soort activiteiten, die als reguliere onderdelen van het totale programma worden gezien. Van de leerlingen wordt daarom verwacht dat zij aan alle activiteiten deelnemen.

Zo kennen we binnen de school:

datum *:

Sportdag sinterklaasviering kerstvieringen (onderbouw) schooldisco projectweek stageweek (3e, 4e en 5e jaar) activiteitendagen

28 september 2011 5 december 2011 23 december 2011 12 januari 2012 10 april t/m 13 april 2012 11 juni t/m 15 juni 2012 2 t/m 4 juli 2012

* data zijn onder voorbehoud.

58


Het schoolteam De samenstelling van het schoolteam is als volgt: Mw. L. Albers Mw. S. Anandbahadoer Mw. I. Ramautar Dhr. E. Bakker Mw. S. Berckenkamp Mw. D. van den Berg

Mw. J. Berkien Mw. T. van den Bogaard-Eggen Mw. F. Broos Dhr. J. Drent Mw. L. Eversteijn-Weerd Mw. M. Govers-Coppens Mw. L. Hart Mw. L. Hayes-Daan Drs. J. van Herten Mw. W. Hiemstra Dhr. J. Huurman Dhr. M. Isaak Mw. G. Jeremic-Kappetein Dhr. H. Kerssemeijer Mw. L. Koppe Dhr. P. Kouwenhoven Mw. L. van der Kuip Dhr. J. Lafeber Mw. A. van Leeuwen Dhr. R. de Lima Dhr. W. Luijendijk

-

docent avo mentor stagedocent docent vervanging leraarondersteuner algemene technieken administratief medewerker mentor docent gymnastiek stagedocent afdelingsleider onderbouw administratief medewerker schooladministratie mentor intern begeleider docent avo stagecoördinator docent avo mentor stagedocent maatschappelijk deskundige directeur mentor mentor stagedocent docent gymnastiek mentor stagedocent docent algemene technieken mentor mentor mentor stagedocent docent informatiekunde coördinator ict mentor docent dienstverlening docent zorg en welzijn Schoolgids Het Atrium

59

Mw. M. Meijers Dhr. R. Mounier

Mw. T. Mulder Mw. J. Olsen Dhr. F. Pols Mw. J. Risseeuw Mw. O. Saeijs-van der Werf Dhr. H. Sizoo Mw. L. Spannenburg-v.Wingerden Mw. R. Tetteroo-Schooljan Dhr. P. van Velzen Dhr. E. Versluijs Mw. L. Visser-Bordewijk Mw. C. van Willigenburg Dhr. P. de Wit Drs. K. Witteman Mw. R. Zeldenrust Dhr. M. Zwart Mw. W. van Zijl -

60


logopedist mentor stagedocent leraarondersteuner zorg en welzijn mentor stagedocent leraarondersteuner dienstverlening leraarondersteuner uiterlijke verzorging intern begeleider hoofd zorgteam mentor lerarenondersteuner plant en dier werkmeester docent agrarisch onderwijs mentor stagedocent mentor stagedocent afdelingsleider bovenbouw adjunct-directeur orthopedagoog concierge docent zorg en welzijn docent avo

Overige gegevens Medezeggenschap De medezeggenschapsraad (MR) van de school bestaat uit acht personen: Mw. E. van der Meer namens de ouders Mw. A. Aben namens de ouders Dhr. F. van Leeuwen namens de ouders Vacature namens de ouders Mw. T. van den Bogaard namens het team Dhr. M. Isaak namens het team Dhr. R. Mounier namens het team Dhr. E. Versluijs namens het team De directeur van de school is adviserend lid. De vergaderingen van de medezeggenschapsraad zijn openbaar en worden in de nieuwsbrief aangekondigd.

Adres gegevens Medezeggenschapsraad van “Het Atrium” t.a.v. de voorzitter, Dr. J.W. Paltelaan 1 2712 RN Zoetermeer

Stichting achttien plus Stichting achttien plus Postbus 5333 2701 GH Zoetermeer

Informatie Centrum Onderwijs Zoetermeer (ICOZ) Het ICOZ informeert en adviseert over de zorg in het primair en voortgezet onderwijs en waar nodig verwijst het ICOZ u door naar de juiste instantie. Het ICOZ loket beantwoordt uw vragen over: - zorgvoorzieningen in en rond het onderwijs; - zorgprocedures binnen het onderwijs en; - (Speciaal) onderwijs voor onder andere kinderen met ontwikkelingsproblemen en ontwikkelingsstoornissen, kinderen met dyslexie of hoogbegaafde kinderen.


61

Openingstijden en bereikbaarheid ICOZ. Het loket is van maandag tot en met vrijdag telefonisch bereikbaar van 9.00 tot 13.00 uur. U kunt ook een e-mail sturen naar een van de medewerkers. Telefoonnummer: 079 - 321 88 37 E-mail: [email protected] Internet: www.icoz.nl adres Oostergo 31 2716 AP Zoetermeer

Jeugdgezondheidszorg Zuid-Holland West Bij vragen op het gebied van gezondheid, leefstijl en opvoeding kunt u contact zoeken bij schoolarts mw. C. Boerema va de JGZ Zuid-Holland West Tel: 088-054 99 99

Meldpunt vertrouwensinspecteurs Klachten over seksuele intimidatie, seksueel misbruik, ernstig psychisch of fysiek geweld, discriminatie, onverdraagzaamheid, fundamentalisme, radicalisering, extremisme e.d. Tel: 0900-1113111 (Lokaal tarief)

Landelijke klachtencommissie t.a.v. Secretariaat Mr. A.H. Westendorp Postbus 95572 2509 CN Den Haag

De contactpersonen De school heeft twee interne contactpersonen (een mannelijke en een vrouwelijke collega): dhr. J. Huurman mobiel: 06-24931828 mevr. L. Hart Of via het algemene nummer van de school 079-3512512

Waar zijn ze gebleven Tenslotte enkele cijfers met betrekking tot de schoolverlaters. Op de resultaten van Het Atrium zijn we bijzonder trots. Wij realiseren ons echter dat de mooie cijfers mede werden gerealiseerd dankzij een uitstekende samenwerking met het middelbaar beroepsonderwijs (ROC) en de beschikbaarheid van voldoende stage adressen.

62


Wij zijn ons terdege bewust van onze afhankelijkheid van een gezonde economie en een gevarieerd scala van bedrijven en instellingen in de regio. Dit betekent dat er meer kansen zijn voor onze schoolverlaters. Dankzij een goede samenwerking met onze stageadressen en vooral met de fantastische begeleiders op de werkvloer, is het voor ons mogelijk om onze leerlingen optimaal voor te bereiden op een werkplek en een volwaardige plaats in de maatschappij. Aan het einde van de schoolperiode zien we soms grote verschillen tussen leerlingen; want leerlingen komen niet alleen binnen met grote verschillen in mogelijkheden, maar leerlingen ontwikkelen zich ook heel verschillend gedurende de schoolperiode op Het Atrium. Bij de uitstroomgegevens van de school zien we die verschillen meestal weer duidelijk terug. Waar zijn de leerlingen na Het Atrium naar toe gegaan: Schooljaar 07/08 08/09 09/10 10/11 Totaal uitstroom 47 36 51 61 Regulier werk 19 15 16 32 Leren ROC BOL 23 12 18 16 Werken/leren BBL 1 4 5 9 DSW 1 2 Traject naar werken/overig 1 3 6 3 Dag-besteding 2 1 VMBO 1 1


63

Aantekeningen

64


SCHOOLGIDS Schoolgids Het Atrium 1

Recommend Documents