schoolgids 2012-2013
lyceum-havo
pro | vmbo | havo | atheneum | gymnasium
1. De school
4. Opbouw onderwijs lyceum-Havo 5.8. Zorg Advies Team (ZAT)
1.1. Visie en doelstelling van De Goudse Waarden 1.2. De structuur van De Goudse Waarden 1.3. Locaties
4.1. De brugklas 4.2. Havo 2 en vwo 2 (atheneum en gymnasium) 4.3. Havo 3 4.4. Vwo 3 4.5. Havo 4 4.6. Vwo 4 4.7. Havo 5 4.8. Vwo 5 4.9. Vwo 6 4.10. Besteding onderwijstijd 4.11. Internationalisering 4.12. Talentklassen 4.13. Buitenlesactiviteiten 4.14. Maatschappelijke stage
6 6 7
2. Algemene informatie 2.1. Sectorinformatie 2.2. Aanmelding en toelating 2.3. Schoolboeken en overige leermiddelen 2.4. Roosters en lestijden 2.5. De eerste schooldag 2.6. Vakanties 2.7. Verzuim 2.8. Te laat komen 2.9. Verwijdering uit de les
8 9 9 10 12 12 13 15 15
3. Informatie voor leerlingen 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5.
De 10 Goudse Waardengedragsregels Dagopening en vieringen In en rond de school Mediatheek Fotorechten
17 17 17 19 19
21 23
5.9. Remedial teaching 5.10. Decanaat
23 25 26 27 28 29 30 32 33 34 35 36
6. Contact tussen thuis en school
5. Aandacht voor de leerlingen 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7.
Mentoraat Leerjaarcoördinator Sociaal verpleegkundige Vertrouwenscontactper- sonen seksuele intimidatie Schoolcounselors en orthopedagoog Begeleiding bij rouw Schoolmaatschappelijk werk
39 39 39 40
41 42 42
6.1. Ouderavonden 45 6.2. Cijferresultaten 45 6.3. Uittreksel persoonsregister 45 6.4. Informatieplicht 46 6.5. Resonansgroepen van 46 leerlingen en ouders 6.6. Medezeggenschapsraad 46 6.7. Klachten en geschillen 46 6.8. Regulier voortgezet 48 onderwijs 6.9. Leerling gebonden 48 financiering (LGF) 6.10. Schoolkosten 48 6.11. Ongevallenverzekering 48 6.12. Aansprakelijkheidsverzekering 49 6.13. Ouderbijdrageregeling 49 6.14. E-mail protocol 50
40
7. Verwijsinstanties
51
41 41 3
4 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
Na een periode van ontspanning en vakantie start het nieuwe schooljaar weer. Om je wegwijs te maken in de schoolorganisatie krijg je de schoolgids waar veel belangrijke informatie in staat. Ook zal je verwijzingen in de schoolgids tegenkomen naar de website van de school (www.degoudsewaarden.nl) omdat ook daar veel informatie te vinden is. Naast de leerstof die nodig is om het examen te behalen, vinden wij het ook belangrijk dat je in de gelegenheid wordt gesteld om je talenten te ontdekken. In de schoolgids lees je dan ook over allerlei activiteiten op dit gebied. Bij alle afdelingen van onze school kom je dit tegen: de talentklassen op de afdeling lyceum-havo en vmbo-t, binnen natuurlijk leren bij de afdelingen vmbo-b/k en in de begeleiding bij het praktijkonderwijs. Daarnaast zijn er activiteiten rond toneel, muziek, excursies naar het buitenland, sport, enz. Met deze ingrediënten lopen wij samen met je op van brugklasser naar examenkandidaat, zowel voor jou als voor ons een uitdaging. Natuurlijk is het behalen van je diploma een belangrijk doel. Maar wij vinden het ook belangrijk dat jij het in je Goudse Waarden-tijd naar je zin hebt, talenten en interesses ontdekt en vrienden maakt.
Een hartelijk welkom ook aan de ouder(s)/verzorger(s) die voor het eerst met onze school te maken hebben omdat u uw eerste kind bij ons hebt ingeschreven. De stap naar de brugklas is voor veel leerlingen spannend. Onze ervaring is echter dat na enkele weken de nieuwe leerlingen hun plaats in school al helemaal gevonden hebben. Wij vinden het belangrijk dat uw kind erkend en herkend wordt in onze school, dat zult u ervaren in de sfeer op school. Daarnaast is de school zodanig georganiseerd in locaties, afdelingen en units dat uw kind zich snel thuis zal voelen. Wij danken u voor het in ons gestelde vertrouwen en gezien de grote aanmelding ook dit schooljaar zijn er veel ouders die ons hun vertrouwen geven. Wij zullen al het mogelijke doen om dit vertrouwen waar te maken. En als iets niet helemaal goed gaat volgens u, dan wil ik u graag uitnodigen om contact met ons op te nemen. Ik wens iedereen een goed schooljaar toe. En voor alle examenkandidaten hoop ik dat je aan het eind van het schooljaar dat mooie diploma kunt ondertekenen.
Pieter Dijkshoorn Voorzitter College van Bestuur
5
1.1. Visie en doelstelling van De Goudse Waarden Onze scholengemeenschap wil herkenbaar zijn als een christelijke school waar iedereen welkom is. Het Evangelie van Jezus Christus geldt als norm en uitgangspunt voor ons handelen en denken. Ons doel is om onze leerlingen op een goede manier te begeleiden naar een volwaardige rol in de samenleving. We willen dat de leerlingen zich in de maatschappij bewust zijn van hun verantwoordelijkheid tegenover God, de medemens, de natuur en de cultuur. De scholengemeenschap leidt op voor een diploma en rust jonge mensen toe met kennis, inzichten en vaardigheden, zodat ze naar eigen aard en aanleg in de samenleving kunnen functioneren.
Afkortingen vmbo: voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs havo/vmbo-t: brugklas waarin leerlingen worden geplaatst met een havo/vmbo-t-advies havo: hoger algemeen voortgezet onderwijs vwo: voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (Nederlands- en tweetalig gymnasium en atheneum) mbo: middelbaar beroepsonderwijs 6 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
1.2. De structuur van De Goudse Waarden wetenschappelijk onderwijs mbo
hoger beroepsonderwijs
gymn.
ath.
gymn.
ath.
havo
gymn.
ath.
havo
gymn.
ath.
havo
gymn.
ath.
havo
arbeidsmarkt
brugklas lyceum-havo (gymnasium, havo/vwo en havo/vmbo-t)
vmbo-t
vmbo-g
vmbo-k
vmbo-b
vmbo-t + vmbo-g
vmbo
vmbo
vmbo
vmbo
vmbo
praktijk onderwijs
brugklas vmbo
brugklas vmbo brugklas vmbo
Op het vmbo zijn vier leerwegen: vmbo-t: theoretische leerweg vmbo-g: gemengde leerweg vmbo-k: kaderberoepsgerichte leerweg vmbo-b: basisberoepsgerichte leerweg In het vmbo wordt leerwegondersteuning (lwoo) aangeboden. Dit betreft potentiële leerwegondersteuning in de theoretische, de gemengde en de kaderberoepsgerichte leerweg. In de basisberoepgerichte leerweg kan dit - naast partiële ondersteuning ook permanente leerwegondersteuning betekenen.
1.3. Locaties Sector vmbo (tevens hoofdlocatie en postadres) Beroepsgerichte leerwegen (vmbo-k, vmbo-b, lwoo en praktijonderwijs) Kanaalstraat 31, 2801 SH Gouda T 0182 - 51 60 77 F 0182 - 58 40 64 E
[email protected]
Sector lyceum-havo (tevens hoofdlocatie en postadres) Vanaf klas 2 Heemskerkstraat 105, 2805 SN Gouda T 0182 - 57 30 00 F 0182 - 53 79 19 E
[email protected]
Sector vmbo Theoretische/gemengde leerweg (vmbo-t en vmbo-g) Winterdijk 10, 2801 SJ Gouda T 0182 - 51 60 77 F 0182 - 58 40 64 T
[email protected]
Sector lyceum-havo Brugklassen Calslaan 100, 2804 RT Gouda T 0182 - 57 30 00 F 0182 - 53 79 19 E
[email protected]
Centrale administratie Postbus 872, 2800 AW Gouda T 0182 - 58 48 00 F 0182 - 51 17 89 E
[email protected]
College van Bestuur Dhr. P. Dijkshoorn (voorzitter) en dhr. J.Th.A. Berg (lid) Postbus 872, 2800 AW Gouda T 0182 - 78 16 24 F 0182 - 51 17 89 E
[email protected] 7
2.1. Sectorinformatie Sectordirectie Dhr. K. Clements, directeur personeel en organisatie Mevr. M.P. van Gurp, directeur onderwijs
Decanen Mevr. drs. I. van der Brugge, bovenbouw havo/vwo en havo 3 Mevr. drs. E. van Ouwerkerk, bovenbouw havo en atheneum 3 Mevr. dr. I.E. van den Herik-Oudijk, bovenbouw vwo en gymnasium 3
Staffunctionaris directie Drs. D. Roeleveld
Coördinator Maatschappelijke Stage Mevr. drs. E. van Ouwerkerk
Afdelingsleiding Dhr. J.F. Rothfusz, afdelingsleider brugklassen Dhr. drs. L. van ‘t Spijker, afdelingsleider havo 2 en 3 Mevr. W.G. de Groote-la Grand, afdelingsleider vwo 2 en 3 Mevr. drs. E.M.W. Hagenaars-Willems, afdelingsleider havo 4 en 5 Dhr. A.J.A. van den Heuvel, afdelingsleider havo 4 en 5 a.i. Dhr. drs. W.F. Rog, afdelingsleider vwo 4, 5 en 6
Zorgcoördinator Dhr. drs. M.J.M. Bergenhenegouwen
Leerjaarcoördinatoren Dhr. C. van Vliet MSc, brugklassen Mevr. A.E. van Diermen, brugklassen Dhr. R.H.T. Reijven, havo 2 en 3 Mevr. drs. C.E.F.W. Vellenga, vwo 2 en 3 Dhr. C. Bons, havo 4 en 5 Mevr. drs. M.H. van Riel-Vaandrager, vwo 4 Vacature, vwo 5 en 6 8 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
Vertrouwenscontactpersonen Mevr. C.A. den Hollander Mevr. A.E. van Diermen Examencommissie Dhr. A.J.A. van den Heuvel (havo) Dhr. drs. W.F. Rog (vwo) Dhr. drs. D. Roeleveld Contact Telefonisch contact met één van deze personen of een andere docent kan via ons algemene telefoonnummer 0182-573 000. Of stuur een mailtje naar
[email protected].
2.2. Aanmelding en toelating
2.3. Schoolboeken en overige leermiddelen
U kunt uw kind aanmelden tot 1 april 2013. Aanmelden kan via de directeur van de basisschool of rechtstreeks bij ons. Het aanmeldingsformulier krijgt u op de basisschool of bij onze administratie. Het staat ook als download op www.degoudsewaarden.nl. Het volledig ingevulde formulier stuurt u naar onze centrale administratie, postbus 872, 2800 AW, Gouda.
De schoolboeken worden gratis ter beschikking gesteld. U bestelt de boeken via de website van de schoolboekenfirma Iddink (www.iddink.nl). N.B.: De Goudse Waarden is géén partij in de relatie tussen u en de firma Iddink.
We laten uw kind toe op grond van een positief advies van de basisschool en de resultaten van de Eindtoets Basisonderwijs. De schooladministratie bevestigt de ontvangst van het aanmeldingsformulier schriftelijk. De toelatingscommissie beslist over de definitieve toelating. Voor de leerlingen van het tweetalig gymnasium is een taaltoets en een intakegesprek onderdeel van het toelatingstraject. Deze leerlingen ontvangen daarvoor begin april een aparte uitnodiging. Uiterlijk begin juni ontvangt uw kind dat voor de brugklas is aangemeld bericht van toelating of afwijzing. We nodigen de nieuwe leerlingen vóór de zomervakantie uit voor een kennismaking met hun nieuwe klasgenoten en mentor. Voor aanmelding voor andere leerjaren en tussentijdse aanmelding kunt u contact opnemen met de betreffende afdelingsleider (zie hoofdstuk 2.1 Sectorinformatie).
Over de regels bij het bestellen krijgt u als ouder een aparte brief. Daarin staat ook informatie over levering en eventuele betalingsregelingen. Als u voor de uiterste besteldatum bestelt, bezorgt PostNL het pakket ruim voor aanvang van het nieuwe schooljaar op uw huisadres. Wij raden aan om een stevige, goed afsluitbare, regen bestendige tas, rugzak of koffer te gebruiken om de schoolboeken in te vervoeren. Schade aan boeken is voor rekening van de leerling. De leerling* en zijn ouders zijn verantwoordelijk voor de controle van het boekenpakket bij ontvangst. Als er bij levering zaken niet in orde zijn, neemt u zo snel mogelijk contact op met de firma Iddink.
* Waar ‘hij’ staat kan ook ‘zij’ gelezen worden en waar ‘ouders’ staat worden ook ‘verzorgers’ bedoeld. Dit is gedaan voor een betere leesbaarheid.
9
2.4. Roosters en lestijden Lestijden 1e lesuur 08.20 - 09.10 5e lesuur 12.00 - 12.50 e 09.10 - 10.00 Pauze 12.50 - 13.20 2 lesuur 10.00 - 10.50 6e lesuur 13.20 - 14.10 3e lesuur 14.10 - 15.00 pauze 10.50 - 11.10 7e lesuur e 11.10 - 12.00 8e lesuur 15.00 - 15.50 4 lesuur We maken roosterwijzigingen bekend via de lichtkrant. Eventuele wijzigingen voor de volgende dag komen ook op de lichtkrant. Op www.degoudsewaarden.nl staan de dagelijkse roosterwijzigingen ook vermeld. Tussenuren We voorkomen tussenuren zoveel mogelijk door dagelijks het rooster aan te passen. Als er toch nog tussenuren ontstaan, dan vangen we de leerlingen op in de aula. Leerlingen mogen tijdens tussenuren het schoolplein niet verlaten, tenzij de schoolleiding anders beslist. Pauze In de pauzes is het de leerlingen uitsluitend toegestaan zich op te houden in de aula, de benedenverdieping, de kelderruimte (Heemskerkstraat) of buiten. De leerlingen mogen pas het lokaal in als de docent aanwezig is. Brugklassers mogen tijdens de pauze niet van het terrein. 10 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
2.5. De eerste schooldag Op maandag 27 augustus is in de aula van ons gebouw op de Heemskerkstraat de jaaropening voor de bovenbouw (havo 4, 5 en vwo 4, 5 en 6). Vervolgens krijgen de leerlingen hun rooster en worden er andere mededelingen gedaan. Voor leerlingen van de onderbouw (havo 2 en 3 en vwo 2 en 3) is dit op dinsdag 28 augustus. De brugklassen starten op dinsdag 28 augustus op de Calslaan.
2.6. Vakanties 2012-2013 Herfstvakantie Kerstvakantie Voorjaarsvakantie Pasen Meivakantie Pinksteren Zomervakantie
12 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
maandag 15 oktober t/m vrijdag 19 oktober 2012 maandag 24 december 2012 t/m vrijdag 4 januari 2013 maandag 18 februari t/m vrijdag 22 februari 2013 maandag 1 april 2013 maandag 29 april t/m vrijdag 10 mei 2013 maandag 20 mei 2013 maandag 15 juli t/m vrijdag 30 augustus 2013
2.7. Verzuim Voor goed onderwijs is het van het grootste belang dat er zo min mogelijk wordt verzuimd. Verzuim is alleen geoorloofd in de volgende gevallen: • Wegens ziekte Ouders of verzorgers melden ziekte van hun kind op de eerste verzuimdag vóór 9.00 uur aan de medewerkers van onze schooladministratie. Wanneer de leerling na absentie weer op school komt, levert hij een briefje in met daarop de reden van afwezigheid, naam, klas en de betreffende datum. Dit briefje moet in de daarvoor bestemde brievenbussen in de hal van de school. Standaardbriefjes zijn verkrijgbaar bij de administratie en de conciërge. Als een leerling ziek wordt tijdens de lessen of om een andere reden de lessen niet verder kan bijwonen, moet hij zich vóór vertrek afmelden in lokaal 511. Indien dit lokaal gesloten is, kan dit bij één van de leerjaarcoördinatoren. De brugklassers melden zich af bij de leerjaarcoördinator.
• Als een bezoek aan arts, tandarts of specialist niet buiten schooltijd kan Bezoeken aan arts, tandarts of specialist moeten bij voorkeur in de vrije uren van de leerling gemaakt worden. Mocht dit niet lukken, dan moet er vooraf verlof aangevraagd worden via een schriftelijk verzoek aan de leerjaarcoördinator. • Bij bijzondere omstandigheden Verzoeken tot vrijstelling van het bijwonen van lessen moeten ouders schriftelijk indienen bij de verantwoordelijke afdelingsleider. De afdelingsleider beslist over de geldigheid van de reden. Wanneer leerlingen zonder toestemming verzuimen, is er sprake van ongeoorloofd verzuim. Dit verzuim moeten we als scholengemeenschap doorgeven aan de leerplichtambtenaar van de betreffende gemeente. Zie ook www.leerplicht.net.
13
2.8. Te laat komen De regels voor te laat komen zijn als volgt: • Een leerling die te laat komt, wordt slechts toegelaten als hij zijn chipkaart heeft laten scannen bij de conciërge en de strafmaatregel heeft afgesproken. De leerling moet direct naar de les en het briefje aan de docent tonen. • De strafmaatregelen bij te laat komen zijn als volgt: brugklassen krijgen één uur corvee na de lessen, tweede klassen krijgen de volgende dag het negende uur corvee ongeacht het rooster en de overige klassen de volgende ochtend om 07.30 uur corvee ongeacht het rooster. • Bij meer dan 10 minuten te laat dient men zich direct te melden bij de afdelingsassistent in lokaal 511 en is er het desbetreffende lesuur geen toegang meer tot de les mogelijk. • Wanneer de leerling zijn chipkaart is vergeten ook volgende dag corvee om 07.30 uur ongeacht het rooster. • Andere corveetijden zijn alleen mogelijk in opdracht van de leerjaarcoördinator. • Als een leerling meent een gegronde reden te hebben voor het te laat komen, dan neemt hij dezelfde dag contact op met de leerjaarcoördinator Deze kan het scannen en de gemaakte afspraken ongedaan maken.
2.9. Verwijdering uit de les Ontvangt een leerling opdracht om het lokaal of de mediatheek te verlaten, dan moet hij daaraan in elk geval gehoor geven, óók als hij van mening is dat deze opdracht onjuist is. Hij kan zijn belangen altijd bij de leerjaar coördinator bepleiten. Als een leerling uit de les verwijderd is, meldt hij zich direct in lokaal 511 of als dit lokaal gesloten is, bij de leerjaarcoördinator. Daar vult hij een blauwe kaart in. Hierop komt ook de reden van verwijdering te staan. Aan het eind van het lesuur gaat de leerling met blauwe kaart terug naar het lokaal of de mediatheek. De docent bepaalt eventueel in overleg met de mentor de sanctie.
15
16 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
3.1. De 10 Goudse Waarden-gedragsregels
3.2. Dagopening en vieringen
De gedragsregels van De Goudse Waarden gelden zowel voor leerlingen als voor medewerkers. Aan het begin van elk schooljaar worden ze door de mentor in de klas besproken. De gedragsregels zijn als het ware de ‘grondwet’ van de school.
We beginnen elke dag met een dagopening in de klas. Elke week staat een bepaald thema centraal. Vier keer per jaar, waaronder met Kerst en Pasen, zijn er vieringen in de aula van de Heemskerkstraat. Alle leerlingen zijn hierbij verplicht aanwezig.
1. Ik maak geen misbruik van mijn macht en ik heb respect voor een ander. 2. Ik maak me niet schuldig aan seksuele intimidatie. 3. Ik laat mij niet negatief uit over ras, geslacht, geloof, seksuele geaardheid of uiterlijk van iemand. 4. Ik vloek niet en gebruik geen grove taal. 5. Ik pest, bedreig of negeer niemand en gebruik geen geweld. 6. Ik geef duidelijk aan als ik iets niet wil, maar speel niet voor eigen rechter. 7. Ik blijf van de spullen van een ander af. 8. Ik neem geen wapens, vuurwerk, drugs of alcohol mee naar school. 9. Ik houd de school schoon en netjes. 10. Ik houd mij aan de regels en werk er aan mee dat anderen zich daar ook aan houden.
3.3. In en rond de school Agenda Iedere leerling moet een agenda hebben om huiswerk, cijfers en andere gegevens in op te schrijven. De leerling kiest zelf een agenda, maar deze mag geen aanstootgevende teksten, tekeningen en/of foto’s bevatten. De school heeft het recht om agenda’s af te keuren die niet in overeenstemming zijn met de identiteit van de school. Kies een agenda met 1 week per 2 pagina’s, waarin genoeg ruimte is om het huiswerk te noteren. Afspraken na schooltijd Leerlingen krijgen meerdere keren per jaar een nieuw lesrooster. Daarom is het van belang om vóór 16.00 uur geen vaste afspraken te maken voor bijvoorbeeld muziekles of sportactiviteiten. 17
Chipkaart Iedere nieuwe leerling koopt een chipkaart. De leerling is verplicht deze kaart bij zich te hebben. Op deze kaart staan persoonlijke gegevens zoals de naam, de geboortedatum, een foto en een barcode. Met deze chipkaart kunnen de leerlingen betalen in de kantine en automaten, prints en kopieën. We vervangen deze kaart iedere twee jaar. Bij verlies of beschadiging koopt de leerling een nieuwe kaart bij de conciërge. De kosten voor deze kaart is € 11,50 inclusief een krediet van € 1,50. Deze kosten worden via de boekenleverancier in rekening gebracht. Fietsen Leerlingen zetten hun fiets in de daarvoor bestemde rekken in de kelder of in de fietsenstalling buiten. Er mogen geen fietsen in de looppaden staan. Bromfietsen zetten ze in de bromfietsstalling. Genotmiddelen De scholengemeenschap heeft regels opgesteld voor het gebruik van genotmiddelen op school, zoals roken, alcohol en soft drugs. In dit reglement staat aangegeven wat de maat regelen zijn als de regels worden overtreden. Het reglement staat op de website van de school.
18 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
Huiswerk School en huiswerk horen bij elkaar. Leerlingen zijn verplicht het opgegeven huiswerk uit te voeren. Docenten zorgen voor een redelijke huiswerkspreiding en -belasting, in het bijzonder in de brugklas. Kleding Voor de gymnastieklessen zijn een sportbroek, een T-shirt, gymschoenen met lichte zool (wit/crème) en een handdoek verplicht. Er zijn geen speciale kleuren voorgeschreven Kluisjes Elke leerling heeft een kluisje om waardevolle voorwerpen in op te bergen. De huur is opgenomen in de schoolkosten. De school kan niet aansprakelijk gesteld worden voor schade aan of diefstal van eigendommen van leerlingen. Dit geldt ook voor de voorwerpen die in een kluisje zijn opgeborgen. Bij moedwillige vernieling aan de kluisjes verhalen we de kosten
op de dader. De directie heeft het recht om de inhoud van de kluisjes op elk gewenst moment te controleren. Moderne communicatiemiddelen Leerlingen mogen niet mobiel bellen, gebeld worden of sms’en in de onderwijsruimten en gangen. Alleen met toestemming van de schoolleiding mogen zij beeld- en/of geluidsopnamen maken. Misbruik maken van beeld- of geluidsopnamen om medeleerlingen of medewerkers in diskrediet te brengen (bijvoorbeeld via social media of sites als YouTube) is onacceptabel en wordt zwaar bestraft. Daarnaast bepaalt de docent/onderwijsmedewerker of het gebruik van notebook, smartphone en andere elektronica in de onderwijsruimte is toegestaan. Bij overtreding geldt de ‘blauwe kaart-regel’.
3.4. Mediatheek Op de begane grond van de locatie Heemskerkstraat bevindt zich onze mediatheek. Dit is de centrale werk- en studieruimte van de school met ongeveer 120 werkplekken. Tijdens de schooluren kun je hier individueel of in groepjes zelfstandig aan een opdracht werken. De medewerkers van de mediatheek kunnen je ondersteunen bij het maken van werkstukken of praktische opdrachten zoals bijvoorbeeld een pws.
Ook bij het gebruik van internet, op zoek naar zinvolle en vooral betrouwbare informatie, kan je hun hulp inroepen. Behalve over een werkruimte met overlegtafels beschikt de mediatheek over een computerruimte, een stilteruimte en een bibliotheek. Verder is er een aparte werkruimte voor de schooldecanen waar iedereen terecht kan voor informatie over studiebegeleiding, vervolgopleidingen en beroepskeuze. Ook is de mediatheek een ideale ruimte voor een presentatie of expositie. De mediatheek is, met uitzondering van de vrijdagmiddag, tijdens alle lesuren geopend.
3.5. Fotorechten Tijdens het hele schooljaar maken we in en rondom de school foto’s en filmopnames. Een deel van deze beelden gebruiken we voor ons eigen informatie- en PR-materiaal. Ouders die niet willen dat hun kind gefotografeerd of gefilmd wordt, melden dit s chriftelijk tijdens de eerste week van het schooljaar. U stuurt uw brief of mail naar de directie van de sector lyceum-havo, Heemskerkstraat 105, 2805 SN Gouda. (
[email protected]). Wij gaan er vanuit dat bedoelde leerlingen de fotograaf waarschuwen dat zij niet in beeld gebracht willen worden. 19
20 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
4.1. De brugklas Er zijn vier soorten brugklassen: de havo/vmbo-t brugklas, de havo/vwo brugklas, de gymnasiumbrugklas en de tweetalige gymnasiumbrugklas. Voor de brugklas hebben we ons eigen brugklasgebouw aan de Calslaan. Een kleinschalig, gezellig gebouw dat voorzien is van alle moderne onderwijsbehoeftes. In de havo/vmbo-t brugklas wordt op havoniveau lesgegeven. De leerlingen krijgen voor elke toets een vmbo-t cijfer en een havo cijfer. Leerlingen in deze klas stromen door naar vmbo-t 2 of havo 2. In dat laatste geval moeten ze voldoen aan de overgangsnormen. Het grootste gedeelte van de leerlingen zit in een havo/vwo brugklas. Elke leerling wordt op zijn of haar niveau uitgedaagd. In april ontvangen de havo/vwo-leerlingen van de docentenvergadering een zogenaamd richtingkeuze-advies. De gymnasiumbrugklas heeft een hoger tempo en niveau en de leerlingen krijgen extra uitdagingen onder andere door de gymnasiumbrugklasprojecten. In de tweede helft van het jaar krijgen deze leerlingen ook twee lesuren Latijn per week. Het tweetalig-gymnasium heeft hetzelfde programma als de gymnasiumbrugklas. Extra is dat ruim 50% van de vaklessen in het Engels wordt gegeven. Bovendien staat er twee uur extra Engels op het rooster. Ook is er veel aandacht voor internationalisering.
In ons programma besteden we veel aandacht aan onze ‘buitenlesactiviteiten’. Behalve de schoolbrede activiteiten, is er speciaal voor de brugklasleerlingen een geluksdag en een beleefdheidsdag. Verder zijn er diverse (vakoverstijgende) projecten en gaan de leerlingen op excursie. Elke vrijdagmiddag vindt het talentklasprogramma plaats. Tevens zijn er enkele dagen per jaar speciale talentklasdagen. Verderop in de schoolgids kunt u daar meer informatie over vinden. De overgang van de basisschool naar een school voor voortgezet onderwijs is ingrijpend en vraagt veel aanpassingsvermogen van de nieuwe leerling. Uiteraard helpen wij hun bij die aanpassing. Leerlingen van dezelfde basisschool en uit dezelfde wijk of woonplaats delen we zo veel mogelijk in dezelfde klas in. Om elkaar snel en beter te leren kennen gaan we met alle brugklassers aan het begin van het nieuwe schooljaar drie dagen op kamp. Ook na het eerste begin blijven we de leerlingen begeleiden. In de mentorlessen, die aan alle brugklasleerlingen worden gegeven, leren de kinderen hoe ze op een goede manier met elkaar kunnen omgaan, hoe ze het beste kunnen studeren en hoe ze hun huiswerk het beste kunnen aanpakken. Daarnaast bieden we leerlingen met spellingsproblemen en/ of dyslexie en problemen met de leesvaardigheid extra hulp aan. In november wordt de SAQI-vragenlijst afgenomen. 21
Deze vragenlijst meet de beleving van de leerlingen m.b.t. motivatie, faalangst en sociale vaardigheden. Naar aanleiding van de uitslag van deze vragenlijst kunnen leerlingen uitgenodigd worden voor deelname aan een faalangsttraining of een sociale vaardigheidstraining. Leerlingen die bijles voor een vak nodig hebben, kunnen tegen vergoeding bijles krijgen van een leerling uit de bovenbouw. Eén van de vakdocenten is gedurende het brugjaar de mentor van de leerlingen. Dit is de vertrouwenspersoon voor de leerling en schakel tussen school en thuis. Goede contacten tussen ouders en school zijn zeker in het brugjaar een vereiste voor het goed functioneren van de leerling. We nodigen ouders regelmatig op school uit voor een ouderavond, een docenten- of mentorenspreekuur of, als dat nodig is, voor een apart gesprek. In de loop van het jaar laten we de leerlingen nadenken over hun mogelijkheden na de brugklas. Dit gebeurt onder andere tijdens de mentorlessen. Wordt het vmbo-t, havo, atheneum of gymnasium? Hierbij betrekken we ook de ouders al in een vroeg stadium.
22 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
4.2. Havo 2 en vwo 2 (atheneum, Nederlands- en tweetalig gymnasium) Van de leerlingen wordt opnieuw aanpassing gevraagd: een nieuw gebouw, een nieuwe afdeling en veelal een nieuwe klas. Duits is en nieuw vak en voor de gymnasiasten is ook Grieks nieuw. De verschillen tussen de afdelingen worden dit jaar duidelijk zichtbaar. Op het vwo gaan zowel het tempo als het niveau omhoog. We vinden het belangrijk dat alle leerlingen zelfstandig leren studeren en hun tijd goed leren indelen en plannen. De hoeveelheid huiswerk neemt namelijk toe. De begeleiding van de brugklas zetten we voort in de tweede klas. Ook in dit tweede jaar kunnen leerlingen die last hebben van faalangst of moeite hebben met sociale vaardigheden extra begeleiding krijgen. De mentor speelt uiteraard weer een grote rol in de persoonlijke begeleiding en de begeleiding van het groepsproces. Om deze begeleiding te bieden roosteren we wekelijks een uur in met de mentor . Naast de gewone lessen staan er ook diverse activiteiten op het programma. Aan het begin van het cursusjaar wordt een kennismakingsdag georganiseerd met een sportprogramma. Er zijn diverse projecten, waaronder projecten over roken, pesten en seksualiteit. In klas 2 wordt opnieuw de SAQI-lijst afgenomen. Deze vragenlijst meet de beleving van de leerlingen m.b.t. motiva-
tie, faalangst en sociale vaardigheden. Naar aanleiding van de uitslag van deze vragenlijst kunnen leerlingen uitgenodigd worden voor deelname aan een faalangsttraining of een sociale vaardigheidstraining. Er is in klas 2 de mogelijkheid om bijles te krijgen van een bovenbouwleerling. De kosten hiervoor zijn € 6,- per uur. Aanmelding via
[email protected].
4.3. Havo 3 Veel leerlingen ervaren het derde leerjaar op het havo als een lastig jaar. Ze krijgen te maken met een maximaal aantal vakken, waaronder de nieuwe vakken scheikunde en economie. Dit programma stelt forse eisen aan de leerling en zijn doorzettingsvermogen. De tijd die thuis aan schoolwerk besteed moet worden, kan oplopen van één tot drie uur per dag. Een goede planning is daarbij hard nodig. Keer op keer blijkt, dat een regelmatige inzet de sleutel vormt tot een succesvol schooljaar. We starten in klas 3 met een sportieve classbuildingsactiviteit. Naast de gewone lessen hebben de leerlingen diverse activiteiten, zoals een taaldag en een project over alcohol en drugs. De leerlingen gaan aan het begin van het jaar aan de slag met een talentklasopdracht: de meesterproef. Ze moeten een (praktijk)onderzoek doen en daarbij laten zien wat ze in de 23
eerste twee jaren hebben geleerd aan samenwerken, presenteren en reflecteren. In de loop van periode 2 worden deze opdrachten gepresenteerd aan elkaar en aan ouders. Zo wordt het talentklasprogramma van de onderbouw officieel afgesloten. Vanaf periode 2 gaat de leerling aan de slag met de profielkeuze voor havo 4 en 5. Bij deze profielkeuze wordt de leerling intensief begeleid door de mentor, de decaan en de leerjaarcoördinator. We starten met een profielmarkt waar behalve voorlichting over de verschillende profielen ook uitleg gegeven wordt over nieuwe vakken in de bovenbouw en studenten komen vertellen over hun studie en de mogelijkheden die de verschillende profielen bieden. De keuzebegeleiding bestaat uit verschillende testen en het onderzoeken van allerlei studiemogelijkheden via de computer. De leerlingen maken een profieldag mee waar hen duidelijk wordt wat een bepaald profiel inhoudt. Tijdens het hele proces is er een aantal voorlichtingsmomenten op school waar ouders en leerlingen met hun vragen over bijvoorbeeld de advisering terecht kunnen bij decaan of mentor.
24 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
4.4. Vwo 3 (atheneum en gymnasium) In de derde klas van het vwo komt de leerling op de drempel van de bovenbouw te staan. Er komen twee nieuwe vakken bij: scheikunde en economie. Verder vergen de vertrouwde vakken meer inzet en inzicht. Dit programma stelt forse eisen aan de leerling en het doorzettingsvermogen. Twee à drie uur huiswerk per dag beschouwen wij als een normaal gemiddelde. Ook in vwo 3 zijn er naast de lessen diverse activiteiten, zoals het alcohol en drugs project en de taaldag. Het jaar begint met een sportieve classbuildings-dag. De leerlingen sluiten de talentklas die ze gevolgd hebben in klas 1 en 2 af met een talentklasopdracht: de meesterproef. Ze moeten een (praktijk)onderzoek doen en daarbij laten zien wat ze in de eerste twee jaren hebben geleerd aan samenwerken, presenteren en reflecteren. In de eerste periode gaan ze aan de slag met deze afsluiting. In de loop van periode 2 worden deze opdrachten gepresenteerd en wordt zo het talentklasprogramma van de onderbouw officieel afgesloten. Vanaf periode 2 gaat de leerling aan de slag met de profielkeuze. Is het te verwachten dat de leerling het vwo met succes kan afronden? Of is het beter dat hij of zij zich voorbereidt op een overstap naar havo 4? In beide gevallen moeten keuzes worden gemaakt in het kader van de Tweede Fase. Deze profielkeuze wordt de leerling intensief begeleid door de mentor, de decaan en de leerjaarcoördinator. Er worden
testen gedaan en mogelijkheden onderzocht via de computer, de leerlingen maken een profieldag mee waar hen duidelijk wordt wat een bepaald profiel inhoudt en er is een profielmarkt op school. Tijdens het hele proces is er een aantal voorlichtingsmomenten op school waar ouders en leerlingen met hun vragen over bijvoorbeeld de advisering terecht kunnen bij decaan of mentor.
25
4.5. Havo 4 Voor de havoleerling begint in de vierde klas de Tweede Fase. De leerlingen hebben gekozen uit één van de vier profielen: • Cultuur & Maatschappij • Economie & Maatschappij • Natuur & Gezondheid • Natuur & Techniek. De vakken die in de Tweede Fase worden gevolgd vallen in drie groepen uiteen: • Het gemeenschappelijk deel • Het profieldeel • Het vrije deel. In het vrije deel valt ook een aantal verplichte activiteiten. De leerlingen volgen in het vrije deel minimaal één examenvak. Een extra examenvak kan worden gekozen, maar wordt niet ingeroosterd. Het vak godsdienst, de oriëntatie op vervolgonderwijs en de maatschappelijke stage zijn daarnaast voor iedere leerling verplicht binnen het vrije deel. Verder wordt het vrije deel ingevuld met activiteiten die verband houden met het gekozen profiel. 26 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
Het totaal aantal lesuren dat de leerling op school zal zijn, komt op ongeveer 30 uur. In havo 4 wordt een begin gemaakt met het opzetten van het examendossier. Hierover zullen we de leerlingen aan het begin van het schooljaar informeren. Om de contacten tussen de leerlingen onderling en tussen de mentor en de leerling te bevorderen, wordt er aan het begin de cursus een kennismakingsactiviteit voor alle havo 4 leerlingen georganiseerd. Tijdens dit leerjaar staan allerlei vormende activiteiten op het programma. De binnen- en buitenlandse excursies in mei vormen een hoogtepunt.
4.6. Vwo 4 Voor de leerlingen van vwo 4 begint de Nieuwe Tweede Fase. De leerlingen hebben één van de onderstaande profielen gekozen: • Cultuur & Maatschappij • Economie & Maatschappij • Natuur & Gezondheid • Natuur & Techniek De vakken die in de Tweede Fase gevolgd worden, vallen in drie groepen uiteen: • Het gemeenschappelijk deel, waarin de vakken Nederlands, Engels, een tweede moderne vreemde taal, maatschappijleer, ANW, CKV en lichamelijke opvoeding zijn opgenomen. Onze gymnasiumleerlingen volgen Latijn of Grieks in het gemeenschappelijk deel in plaats van de tweede moderne vreemde taal; CKV hebben zij vervangen door KCV. • Het profieldeel, dat bestaat uit de verplichte profielvakken en één of meer profielkeuzevakken. • Het vrije deel, waarin het keuze-examenvak, en het profielwerkstuk zijn ondergebracht. In het vrije deel valt ook de maatschappelijke stage. Het volgen van een extra examenvak is mogelijk. De lessen van dit vak zullen niet worden ingeroosterd. Wel stelt de school de
leerling in de gelegenheid om alle toetsen en schoolexamens te maken. Voor leerlingen die het vak Chinees in de onderbouw hebben gevolgd bestaat de mogelijkheid om Chinees te volgen als extra examenvak. De uren voor dit vak zullen worden ingeroosterd. In vwo 4 wordt gestart met het opzetten van het examendossier. De vakken ANW, CKV, KCV en maatschappijleer worden in de vierde klas afgesloten en de beoordelingen worden opgenomen in het examendossier. De leerlingen worden aan het begin van het schooljaar hierover geïnformeerd. Ook in dit leerjaar worden allerlei vormende activiteiten, projecten en excursies georganiseerd. Deze zullen plaatsvinden tijdens de activiteitendagen. 27
4.7. Havo 5 De leerling in havo 5 gaat verder met het opzetten van het examendossier. Er wordt voortgebouwd op het vierde leerjaar. Het examen bestaat uit twee delen, namelijk het School Examen (S.E.) en het Centraal Examen (C.E.). Beide delen bepalen voor de helft het eindcijfer. Ze zijn geregeld in het examenreglement en het programma van toetsing en afsluiting, die aan het begin van de cursus aan de eindexamenleerlingen worden uitgereikt. Het S.E. wordt in hoofdzaak in vier perioden afgenomen. Het C.E. vindt plaats na afloop van het S.E. De einduitslag wordt in de maand juni bekend gemaakt. In het vrije deel valt ook een aantal verplichte activiteiten. Hieronder vallen het maken van het Profielwerkstuk en het volgen van een keuzemodule. Het totaal aantal lesuren dat de leerling op school zal zijn, komt op ongeveer 30 uur.
28 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
4.8. Vwo 5 In vwo 4 zijn de leerlingen gestart met één van de 4 profielen: • Cultuur & Maatschappij • Economie & Maatschappij • Natuur & Gezondheid • Natuur & Techniek In het vrije deel valt ook een aantal verplichte activiteiten waarvoor studielasturen zijn uitgetrokken (projecten, excursies e.d.). De leerlingen volgen in het vrije deel minimaal één examenvak. Het totaal aantal lesuren dat de leerling op school zal zijn komt op ongeveer 30. In vwo 5 gaat men verder met het examendossier. Aan het begin van de cursus zal de mentor de leerlingen hierover informeren. De lesstof in vwo 5 is direct gericht op het eindexamen. Een goede voorbereiding in vwo 5 vergroot dus de kans van slagen in vwo 6. In vwo 5 wordt in de 3e periode tevens een begin gemaakt met het profielwerkstuk, dat in vwo 6 vóór de Kerstvakantie wordt afgerond met een presentatie. Daarnaast is dit leerjaar voor leerlingen bij uitstek geschikt om zich te oriënteren op een eventuele vervolgopleiding. Naast de mentor speelt ook de decaan hierbij een belangrijke rol.
Samen met de havo 4-leerlingen gaan de vwo 5-leerlingen op excursie naar bestemmingen in binnen- en buitenland tijdens het Centraal Examen in de maand mei. 29
4.9. Vwo 6 Vwo 6 leeft dit laatste jaar in de schaduw van het examen, dat praktisch het hele cursusjaar beslaat. Tegenover het voordeel van gespreid risico door verschillende toetsmomenten, staat het nadeel van veel spanningsperioden. Het examen bestaat uit een deel dat door de school wordt samengesteld, het z.g. School Examen (S.E.) en een landelijk gedeelte, het Centraal Examen (C.E.). Beide delen bepalen voor de helft het eindcijfer. Ze zijn geregeld in het examenreglement en het programma van toetsing en afsluiting, die aan het begin van de cursus aan de eindexamenleerlingen worden uitgereikt. Het S.E. wordt in hoofdzaak in drie perioden afgenomen. Het C.E. vindt plaats na afloop van het S.E. De einduitslag wordt in de maand juni bekend gemaakt. De leerlingen volgen in het vrije deel minimaal 1 examenvak en 1 keuze-module. Het examenvak KCV is in vwo 5 al afgesloten. In vwo 6 werken de leerlingen ook aan hun profielwerkstuk dat vóór de Kerst-vakantie zal worden afgerond. Het totaal aantal lesuren dat de leerlingen op school zal zijn komt op ongeveer 30 uur per week.
30 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
31
Lessentabel 2012-2013
4.10. Besteding onderwijstijd Aan het begin van de cursus staat er voor elke leerling een lesrooster op internet. Voor de onderbouwklassen per stamgroep en voor de bovenbouwleerlingen een individueel rooster. Het lesrooster is een weekoverzicht van de te volgen lessen, de docenten die de lessen geven en de plaatsen waar de lessen gegeven worden. Soms komen lessen te vervallen of worden roosters gewijzigd. Lesuitval kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door ziekte van een docent. Als er door kortdurende ziekte een tussenuur ontstaat zullen de roostermakers altijd proberen dat tussenuur op te vullen door in het rooster te schuiven. Als een docent voor langere tijd door ziekte afwezig is wordt naar geschikte vervanging gezocht. Wij brengen de ouders hiervan zo snel mogelijk op de hoogte. Lesuitval is er ook door rapport-, richtingkeuze- en profielkeuzevergaderingen. Deze vergaderingen worden in principe tijdens toetsweken van de bovenbouw gehouden. Tenslotte kan lesuitval worden veroorzaakt door nascholing van docenten. De dagelijkse roosterwijzigingen staan op de lichtkrant in de hal en op de website. Voor schoolexamens, het centraal examen en activiteiten dagen worden aparte roosters gemaakt. In deze perioden 32 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
vinden ook excursies en projecten plaats. Alle roosters zijn te vinden op www.degoudsewaarden.nl. Naast lesdagen zijn er in het rooster ook toetsweken en activiteitendagen opgenomen. In totaal zijn er verspreid over het jaar vier toetsperioden. De toetsen van de bovenbouwklassen vinden vooral plaats tijdens de toetsperioden. Dit betreft zowel de schoolexamens als de voortgangstoetsen. De toetsen in de onderbouw vinden gedeeltelijk plaats in de toetsperioden, maar ook in de reguliere lessen. Op de activiteitendagen vinden de excursies, vormingsactiviteiten en de onderwijs projecten plaats.
bij het vak Engels examens worden georganiseerd. Kijk voor meer informatie op www.anglia.nl. Leerlingen kunnen ook meedoen aan het Delf-programma. Dit staat voor Diplôme d’Etudes en Langue Française” en geeft aan wat het niveau van het Frans is van de betreffende leerling. Het diploma is wereldwijd erkend. In aparte lessen wordt de leerling voor dit diploma opgeleid en de examens worden op verschillende plaatsen in het land afgenomen. Tenslotte is het mogelijk om vanaf klas 2 het vak Chinese taal en cultuur te volgen. Vwo-leerlingen kunnen dit in de bovenbouw ook als schoolexamenvak kiezen. Onze talentklas: “de wereldklas” en ons “Tweetalig Gymnasium” hebben een duidelijke relatie met internationalisering.
4.11. Internationalisering In diverse afdelingen worden er activiteiten georganiseerd in het kader van internationalisering. Deze kunnen uitmonden in projecten en uitwisselingen rondom een bepaald thema. Zo zijn er de afgelopen jaren uitwisselingen geweest met scholen in Frankrijk, Spanje, Duitsland, Polen, Denemarken, Italië en de USA. Ook wordt Brussel bezocht in het kader van Europa. Daarnaast is onze school aangesloten bij het Anglia Netwerk. Het Anglia Netwerk is een actieve en snelgroeiende non-profit groep van inmiddels ruim 270 scholen die in Nederland internationaal samenwerken om het Engels te stimuleren. Dit houdt o.a. in dat er op verschillende niveaus 33
4.12. Talentklassen Iedere leerling heeft talenten. De één kan goed tekenen of speelt graag toneel, de ander houdt van sporten. Op de sector lyceum-havo van De Goudse Waarden doen we er iets mee. Wij vinden het namelijk belangrijk dat onze leerlingen zich breed ontwikkelen. Daarom staat er één middag in de week de talentklas op het rooster van klas 1 en 2. Dan gaat de leerling samen met anderen die dezelfde interesses hebben aan het werk. De leerlingen kunnen kiezen uit vier talent klassen: de Sportklas, de Da Vinci-klas, de Wereldklas en de Kunst & Cultuurklas. De leerling kiest waar zijn of haar interesses liggen, waar hij of zij goed in is én beter in wil worden. De leerling wordt uitgedaagd om zijn talenten verder te ontwikkelen. We besteden in iedere klas aandacht aan vaardigheden als samenwerken, presenteren en reflecteren. Vaardigheden waar de leerlingen in de andere lessen, vrije tijd, maar ook later in een vervolgstudie veel aan zullen hebben. In klas 2 volgen de leerlingen dezelfde talentklas als in klas 1, er wordt voortgebouwd op het programma dat ze in klas 1 gevolgd hebben. Aan het begin van klas 3 maken de leerlingen een meesterproef. Ze doen een onderzoek waarbij ze de geleerde vaardigheden “samenwerken, presenteren en reflecteren” in 34 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
terugkomen. Het onderzoek wordt in de loop van periode 2 gepresenteerd. Talentontwikkeling gaat zich vanaf dat moment richten op de talenten en vaardigheden die de leerlingen kunnen inzetten in de profielen in de bovenbouw, op de vervolgopleiding en in hun latere beroep. De leerlingen van klas 3 gaan zich oriënteren op wat zij graag doen, waar ze goed in zijn en wat dit betekent voor profielkeuze en vervolgopleiding c.q. beroepskeuze. Het talentprogramma klas 3 helpt hen zo het juiste profiel te kiezen. Voor de bovenbouw wordt een talentprogramma ontwikkeld dat gekoppeld is aan de verschillende profielen. In dit programma komen de verschillende vaardigheden die nodig zijn voor de profielen sterk naar voren in specifieke profiel activiteiten. Hiernaast moeten leerlingen zelf een deel van de talenttijd vullen. Dit kan met behulp van een extra vak, een topsportprogramma of met modules die de school aanbiedt.
4.13. Buitenlesactiviteiten Wij vinden onze buitenlesactiviteiten van groot belang. Deze activiteiten maken dat de school ook een leefgemeenschap is. Wij proberen daar inhoud aan te geven door allerlei activiteiten te organiseren zoals die zijn vermeld bij de verschillende leerjaren. Daarnaast organiseren we buitenlesactiviteiten voor en door leerlingen uit alle leerjaren.
Voorbeelden hiervan zijn: • dagexcursies in alle leerjaren • excursies havo 4 en vwo 5 • sport en spel o.a. sportdagen en interscholaire toernooien • de jaarlijkse muziekavonden • het opvoeren van een toneelstuk/musical • internationale contacten en uitwisselingen • jaarlijks voert de school actie voor onderwijsprojecten in de Derde Wereld. • er zijn twee schoolfeesten per jaar en er is een eindexamengala. 35
4.14. Maatschappelijke stage In havo 4 en vwo 4 doen de leerlingen een maatschappelijke stage. Deze stage is een verplichte module in het vrije deel van de tweede fase dat door de school zelf ingevuld mag worden. De maatschappelijke stage laat leerlingen ervaren hoe het voelt om in vrije tijd belangeloos werk te verrichten voor (zorg)instellingen, verenigingen of andere vrijwilligers organisaties. In onze optiek past de maatschappelijke stage uitstekend bij de identiteit van onze school. De leerlingen lopen 30 uur stage en maken hiervan een verslag in een stagewerkboek. Tijdens de stage houden de leerlingen een logboek bij dat telkens door de stagebegeleider van de instelling, organisatie of vereniging wordt afgetekend. Ook schrijven de leerlingen na afloop een bedankbrief die aan het stagewerkboek moet worden toegevoegd. De stageplekken worden grotendeels door de school aangeboden in het daarvoor beschikbare computerprogramma. Leerlingen mogen ook zelf een stageplek aandragen. Zelf gekozen plekken moeten eerst door de mentor worden goedgekeurd. De maatschappelijke stage moet buiten schooltijden worden gedaan. Als een leerling de maatschappelijke stage niet afrond in het vierde leerjaar, kan hij/zij niet bevorderd worden naar het volgende leerjaar. 36 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
37
38 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
Goed onderwijs geven heeft bij ons een zeer hoge prioriteit. Leerlingbegeleiding is daarvoor een voorwaarde waar we dan ook veel aandacht aan schenken. Binnen de leerlingbegeleiding nemen de klassenmentoren, de leerjaarcoördinatoren, de counselors en de decanen een belangrijke plaats in.
school en thuis een goed contact is. De mentor is hierin een belangrijke schakel. De mentor zal in een aantal gevallen contact met thuis opnemen, maar het initiatief tot contact kan zeker ook van de ouders uitgaan. Ook tijdens ouder avonden en mentorenspreekavonden is er de mogelijkheid om contact te hebben met de mentor.
5.1. Mentoraat 5.2. Leerjaarcoördinator Bij de begeleiding van onze leerlingen speelt de mentor een centrale rol. Iedere leerling heeft dan ook een mentor. Dit is een docent die aan de betrokken leerlingen lesgeeft. Zijn of haar voornaamste taak is de begeleiding van de klas als geheel en van iedere leerling afzonderlijk op het gebied van resultaten, gedrag, motivatie en planning van schoolwerk. Ook is de mentor het eerst opvangpunt voor leerlingen met sociaal-emotionele problemen. De mentor bespreekt regelmatig met de leerjaarcoördinator de leerlingen uit zijn of haar mentorgroep. Als het cijfermatig of op sociaal- emotioneel gebied niet zo goed met een leerling gaat, zal de mentor proberen d.m.v. gesprekken met die leerling, met de leerjaarcoördinator, met docenten en mogelijk met de ouders de oorzaken op te sporen en mogelijkheden tot verbetering te onderzoeken. Bij de begeleiding kunnen dan eventueel ook de counselors worden betrokken. Het is in het voordeel van de leerling, wanneer er tussen
Elk leerjaar heeft een leerjaarcoördinator. Deze vormt samen met de afdelingsleider de tweede lijn in de begeleiding van de leerlingen. Hij overlegt regelmatig met de mentoren over de begeleiding van de klassen als geheel en over individuele leerlingen. Bij leerlingen met speciale of langdurige problemen kan hij in nauw overleg met de mentor deze begeleiding overnemen. Er is dan ook overleg met de counselors.
5.3. Sociaal verpleegkundige De sociaal verpleegkundige van de GGD is regelmatig op school. De leerlingen kunnen met haar een afspraak maken via de mail of via de telefoon. Dat kan voor alles waar zij zich zorgen over maken op het gebied van gezondheid of (psychosociaal) welbevinden. Ook ouders en docenten kunnen hier gebruik 39
van maken. De sociaal verpleegkundige heeft een beroeps geheim. Medische handelingen, zoals het voorschrijven van medicijnen, zijn niet mogelijk. De sociaal- verpleegkundige neemt jaarlijks bij alle tweede klassen een vragenlijst af. Ook worden alle leerlingen op school uitgenodigd voor een kort gesprek (naar aanleiding van de vragenlijst) en om gewogen en gemeten te worden. Sociaalverpleegkundige: mevr. M. Jillissen van GGD Hollands Midden. T 0182 - 545 600 E
[email protected]
5.4. Vertrouwenscontactpersoon seksuele intimidatie Binnen de school is er vertrouwenscontactpersoon aanwezig. Zij biedt een luisterend oor aan slachtoffers op het gebied van seksuele intimidatie of ongewenst gedrag op school. In overleg met het slachtoffer stelt de vertrouwenscontact persoon een plan van begeleiding op. In principe voeren speciaal opgeleide deskundigen buiten de school de begeleiding uit. We behandelen alle informatie uiteraard in vertrouwen. Vertrouwenscontactpersoon: mevr. C.A. den Hollander en mevr. A.E. van Diermen (T 0182 - 573 000) 40 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
5.5. Schoolcounselor en orthopedagoog Er zijn op school drie counselors. Zij begeleiden leerlingen met grote en kleine sociaal-emotionele problemen. Leerlingen, ouders/verzorgers en personeel kunnen een afspraak met hen maken. Ook komt het voor dat leerlingen door mentoren of leerjaarcoördinatoren worden door verwezen naar de counselors. Daarnaast worden er ook faalangstreductie- en sociale vaardigheidstrainingen aan klas 1 en 2 gegeven. Aan de school is ook een orthopedagoog verbonden. Hij test en begeleidt leerlingen met bepaalde leerstoornissen of gedragsstoornissen en geeft ondersteuning aan docenten over de begeleiding van deze leerlingen. • Schoolcounselors: mevr. A.J. van der Laan, mevr. A. Rothfusz en mevr. K.M.F. Jacobs (T 0182 - 573 000). • Faalangstreductie training: klas 1 en 2: mevr. N. Eppink bovenbouw: mevr. K.M.F. Jacobs (T 0182 - 573 000) • Sociale vaardigheidstrainingen klas 1 en 2 (Rots en Water): mevr. M.H. Kraan-van der Steen (T 0182 - 573 000). • Orthopedagoog: dhr. M. Ketel (T 0182 - 573 000).
5.6. Begeleiding bij rouw Eén van de docenten van school is speciaal opgeleid als rouwbegeleidster. Zij organiseert, indien nodig, een gespreksgroep om leerlingen die te maken hebben gehad met het verlies van bijvoorbeeld een ouder of een broer of zus te begeleiden met de verwerking daarvan. Rouwbegeleidster: mevr. J.H.F. Kamps (T 0182 - 573 000)
5.7. Schoolmaatschappelijk werk Het schoolmaatschappelijk werk maakt samen met leerlingen, hun ouders en leerkrachten problemen inzichtelijk en bespreekbaar. Indien nodig legt het schoolmaatschappelijk werk contact met gespecialiseerde zorg buiten school. De maatschappelijk werker is één middag per week aanwezig op school. Via de mentor of leerjaarcoördinator kan contact opgenomen worden. U kunt ook zelf contact met haar opnemen via de email. Schoolmaatschappelijk werkster van Kwadraad: L. Verheul. E
[email protected].
5.8. Zorg Advies Team (ZAT) Het Zorg Advies Team (ZAT) is een team van mensen binnen en buiten de school. Het doel van het ZAT is om leerlingen met problemen in een vroeg stadium te signaleren en dan zo snel mogelijk gepaste zorg te bieden of die extern te zoeken. Het ZAT bestaat uit de counselors, de orthopedagoog, de sociaalverpleegkundige van de school, m edewerker Toegang van Bureau Jeugdzorg Gouda, de schoolmaatschappelijk werkster en een leerplichtambtenaar. Het ZAT vergadert eenmaal per maand. 41
5.9. Remedial Teaching De nieuwe brugklasleerlingen doen in het begin van het schooljaar een test om hiaten en achterstanden op het gebied van de taalontwikkeling tijdig op te sporen. In overleg met de remedial teacher wordt zo nodig gedurende enige tijd een hulpprogramma aangeboden. Op school is twee dagen in de week een remedial teacher aanwezig. Zij biedt kortdurende specialistische hulp aan leerlingen met leerproblemen, waaronder dyslexie. Verder ondersteunt zij docenten bij de begeleiding van leerlingen met dyslexie. Leerlingen met een dyslexieverklaring hebben recht op voor hen passende faciliteiten. De remedial teacher bespreekt deze met de leerling en de ouders en brengt de mentor op de hoogte. Deze informeert op zijn beurt het docententeam. Remedial teacher: mevr. S. Dusseldorp (T 0182-573000; op woensdag en op vrijdag)
5.10. Decanaat Leerlingen moeten tijdens hun schoolloopbaan voortdurend kiezen. Dit hele proces heet officieel Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB). Vanzelfsprekend spelen zaken als persoonlijkheid, capaciteiten en toekomstplannen hierbij een 42 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
grote rol. De coördinatie van deze begeleiding is de taak van de decanen en de praktische uitvoering ligt grotendeels in handen van de mentoren. Daarnaast is er nauwe samen werking met vakdocenten, leerjaarcoördinatoren, afdelingsleiders en directie. De leerlingen maken bij hun oriëntatie gebruik van websites van vervolgopleidingen en overheid, testprogramma’s, brochures en andere naslagwerken. Daarnaast krijgen bovenbouwleerlingen gelegenheid bezoeken te brengen aan open dagen, meeloopdagen en proefstudeerdagen. Doel van dit alles is de leerling zó te informeren, dat hij tot een weloverwogen keuze komt. Wanneer het keuzeproces stagneert, kunnen leerlingen en hun ouders contact zoeken met de decaan. In bijzondere gevallen kan de school een beroep doen op een extern testbureau. Een aanvraag daarvoor loopt via het decanaat. Een deel van de kosten is voor rekening van de ouders. Decanen: mevr. drs. I. van der Brugge, mevr. dr. I.E. van den Herik-Oudijk, mevr. drs. E. van Ouwerkerk (T 0182 - 573 000). E
[email protected]
43
44 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
6.1. Ouderavonden
6.2. Cijferresultaten
In de loop van de cursus organiseren we een aantal ouder informatieavonden. Ieder leerjaar heeft een eigen ouderavond waarop onderwerpen aan de orde komen die speciaal voor dat leerjaar van belang zijn. Ook zijn er ouderavonden met een speciaal onderwerp, zoals de zorg op onze sector, de richtingkeuze in de brugklas en de profielkeuze in het derde leerjaar. In de loop van het jaar is er een aantal docentenspreekuren. Ouders kunnen op die avonden met de docenten over de resultaten van hun zoon of dochter spreken. In de eerste periode is er voor de brugklas een mentorenspreekavond. Op deze avond kunnen ouders individueel met de mentor van hun kind spreken. Voor de brugklas en de derde klas is er in mei nog een mentorenspreekavond. Hier komt het richtingkeuze-/profielkeuze-advies aan de orde.
Na elke toetsperiode (viermaal per jaar) verschijnt er een rapportage met een tussenstandgemiddelde dat de ouders voor gezien moeten tekenen. Zij kunnen bij eventuele vragen contact opnemen met de mentor. De cijfers zijn gedurende het schooljaar voor ouders en leerlingen te bekijken via het ouder- of leerlingportaal. De link hiervoor vindt u op onze website www.degoudsewaarden.nl.
Natuurlijk kunt u ook altijd telefonisch of via de e-mail contact opnemen met de mentor of met een docent. Voor alle ouderavonden en docentenspreekuren krijgen de ouders via hun zoon of dochter een uitnodiging. Op de website wordt een overzicht gepubliceerd van alle data die voor een goed contact tussen school en thuis van belang zijn.
6.3. Uittreksel persoonsregister Elke examenkandidaat moet een bewijs van opneming in de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens op school afleveren: het uittreksel uit het persoonsregister. Indien dit document van uw kind ontbreekt, vragen wij dit op aan het begin van het examenjaar. U vraagt het uittreksel uit het persoonsregister aan via (de website van) de gemeente waar de leerling woonachtig is.
45
6.4. Informatieplicht
6.6. Medezeggenschapsraad
Alle organisaties die persoonsgegevens gebruiken, hebben een informatieplicht. Dit betekent dat zij de personen op wie de gegevens betrekking hebben, moeten laten weten wat zij met hun gegevens gaan doen. De school dient op eigen initiatief aan de betrokkenen kenbaar te maken welke verwerkingen van persoonsgegevens ze heeft en waarom. Dit is een belangrijk instrument om het gegevensverkeer transparant te maken. De school kan dit kenbaar maken door een opgave van de verwerkingen op de website en/of in de schoolgids op te nemen en door op formulieren, waarop gegevens worden uitgevraagd, naar de opgave op de website en/of schoolgids te verwijzen.
Zoals een bedrijf een ondernemingsraad heeft, zo heeft De Goudse Waarden haar medezeggenschapsraad (MR). In de MR zitten vertegenwoordigers van het personeel, ouders en leerlingen. De MR bespreekt allerlei zaken die voor de scholengemeenschap van belang zijn. Zo komen bijvoorbeeld aan de orde: het personeelsbeleid, het leerlingenstatuut, het formatieplan of het boekenfonds. Voor een aantal zaken moet de schoolleiding (het College van Bestuur) de MR om advies vragen. In andere gevallen kan de MR al dan niet met een voorgenomen besluit instemmen.
6.7. Klachten en geschillen 6.5. Resonansgroepen van leerlingen en ouders Deze groepen komen een aantal malen per jaar bijeen om met de afdelingsleiders en de leerjaarcoördinatoren te praten over allerlei zaken die te maken hebben met school en onderwijs.
46 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
Het kan gebeuren dat u het met bepaalde zaken op school niet eens bent. In zo’n geval kunt u het beste eerst contact opnemen met de persoon tegen wie de klacht gericht is. Een open gesprek kan soms heel verhelderend werken. Als u er niet uit komt, kunt u zich wenden tot de afdelingsleider, de sectordirectie of het College van Bestuur. Wij streven er naar de problemen zoveel mogelijk samen op te lossen.
Externe vertrouwenspersoon U kunt met uw klacht ook terecht bij de externe vertrouwenspersoon. Deze onafhankelijke persoon zal met u overleggen of er nog mogelijkheden zijn voor bemiddeling of dat de klacht terecht komt bij onafhankelijke, landelijke klachtencommissie die bestaat uit deskundigen van buiten de school. Ook met klachten op het gebied van seksuele intimidatie kunt u hier terecht. Mevr. drs. A.S. Oeij-Dik (jeugdarts bij GGD Midden-Holland, afdeling JGZ) T 0182 - 54 56 50 Landelijke klachtencommissie U kunt zich ook rechtstreeks tot de landelijke klachtencommissie richten. Landelijke klachtencommissie primair onderwijs, voortgezet onderwijs en BVE, Postbus 82324, 2508 EH Den Haag. T 070 - 386 16 97 F 070 - 302 08 36 E
[email protected] Vertrouwensinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs Als u klachten aangaande seksuele intimidatie rechtstreeks bij de inspectie wilt melden, kunt u via een centraal telefoonnummer contact opnemen met de vertrouwensinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs. T 0900-1113111
Commissie van Beroep Voor geschillen rond de examens (schoolexamen en landelijk examen) is er een speciale beroepsmogelijkheid bij de Commissie van Beroep. In het examenreglement dat alle examen leerlingen in hun bezit krijgen, staat deze procedure toegelicht. Ook op ouderavonden zullen wij u hierop wijzen. Klokkenluidersregeling Christelijke scholengemeenschap De Goudse Waarden vindt het belangrijk dat medewerkers, leerlingen en ouders op adequate en veilige wijze vermeende (ernstige) onregelmatigheden binnen de organisatie van De Goudse Waarden aan de orde kunnen stellen. De klokkenluidersregeling (regeling inzake het omgaan met een vermoeden van misstand) beoogt een correcte vastlegging en behandeling van een dergelijke klacht, zodat indien gegrond, de klacht tijdig wordt afgehandeld door het nemen van passende maatregelen. De klokkenluidersregeling is te vinden op www.degoudsewaarden.nl.
47
6.8. Regulier voortgezet onderwijs De tegemoetkoming ouders is per 1 januari 2010 voor leerlingen in het regulier voortgezet onderwijs verdwenen. Per die datum is het kindgebonden budget van de Belastingdienst verhoogd. Daarnaast krijgen leerlingen in het regulier voortgezet onderwijs op school gratis schoolboeken.
de contacten met ouders en de fysieke en materiële omstandig heden van de school. Centraal in het beslissingsproces staat het belang van het kind en de mogelijkheden van de school om het ontwikkelingsproces van het kind te ondersteunen. Als blijkt dat de school in staat is om de leerling op een goede manier te begeleiden, krijgen de ouders hiervan een schriftelijke bevestiging. Als dit niet het geval blijkt te zijn, zullen we met de ouders andere mogelijkheden bespreken.
6.9. Leerling gebonden financiering (LGF) 6.10. Schoolkosten Per 1 augustus 2003 is de Wet leerlinggebonden financiering (LGF) van kracht. Ouders van kinderen met een handicap (lichamelijk of gedragsmatig) hebben hierdoor de mogelijkheid om voor hun kind een ‘rugzak’ aan te vragen als ze er voor kiezen hun kind aan te melden op een reguliere school. Met deze rugzak kunnen extra middelen voor onderwijs op een reguliere school bekostigd worden. Het Regionaal Expertise Centrum (REC) bepaalt of de leerling in aanmerking komt voor dit leerlinggebonden budget. Als ouders een leerling met een handicap aanmelden, spreken we uitgebreid met de ouders. We gaan zorgvuldig na of de school de juiste zorg en begeleiding kan bieden. Hierbij kijken we naar het pedagogisch en didactisch klimaat, de leerlingenzorg, de professionalisering, de ondersteuningsmogelijkheden, 48 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
De schoolboeken zijn gratis. Woordenboeken, atlassen, bijbels en rekenmachines vallen niet onder de gratis schoolboeken. U kunt deze aan het begin van het schooljaar aanschaffen via het boekenfonds van de firma Iddink. Alle overige school kosten worden ook verrekend via het boekenfonds van Iddink.
6.11. Ongevallenverzekering Op grond van de ongevallenverzekering zijn alle betrokkenen bij schoolactiviteiten (leerlingen; personeel; vrijwilligers) aanvullend verzekerd. De verzekering geeft recht op een (beperkte) uitkering als een ongeval tot blijvende invaliditeit leidt. Ook zijn de geneeskundige en tandheelkundige kosten
gedeeltelijk meeverzekerd, voor zover de eigen verzekering geen dekking biedt (bijv. door eigen risico). Materiële schade (kapotte bril, fiets enz.) valt niet onder de dekking. De verzekerde bedragen per leerling zijn: € 25.000,– bij blijvende invaliditeit (ten hoogste); € 2.500,– bij overlijden; € 1.000,– bij tandheelkundige hulp (ten hoogste); € 1.000,– bij geneeskundige kosten (aanvullend).
6.12. Aansprakelijkheidsverzekering De aansprakelijkheidsverzekering biedt zowel de school zelf als zij die voor de school actief zijn (bestuursleden, personeel en vrijwilligers) dekking tegen schadeclaims als gevolg van onrechtmatig handelen. Wij willen u op twee aspecten wijzen die vaak aanleiding zijn tot een misverstand. Ten eerste is de school of het schoolbestuur niet (zonder meer) aansprakelijk voor alles wat tijdens de schooluren en buitenschoolse activiteiten gebeurt. Wanneer dit wel het geval zou zijn, zou alle schade die in schoolverband ontstaat, door de school moeten worden vergoed. Deze opvatting leeft wel bij veel mensen, maar is gebaseerd op een misverstand. De school heeft pas een schadevergoedingsplicht wanneer er sprake is van een verwijtbare fout. De school (of zij die voor
de school optreden) moeten dus tekort zijn geschoten in hun rechtsplicht. Het is mogelijk dat er schade ontstaat zonder dat er sprake is van enige onrechtmatigheid. Bijvoorbeeld: een bal tegen een bril tijdens de gymnastiekles. Die schade valt niet onder de aansprakelijkheidsverzekering en de school vergoedt deze schade (dan ook) niet. Ten tweede is de school niet aansprakelijk voor (schade door) onrechtmatig gedrag van leerlingen. Leerlingen (of, als zij jonger zijn dan 14 jaar, hun ouders) zijn primair zelf verantwoordelijk voor hun doen en laten. Een leerling die tijdens de schooluren of tijdens andere door de school georganiseerde activiteiten door onrechtmatig handelen schade veroorzaakt, is daar dus in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor (of de ouders zijn dat). Het is dus van belang dat ouders/verzorgers zelf een particuliere aansprakelijkheidsverzekering afsluiten.
6.13. Ouderbijdrageregeling Met de ouderbijdrage financiert de school belangrijke extra uitgaven die niet (voldoende) door de rijkssubsidies gedekt worden. Te denken valt aan de vormende activiteiten, die het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen niet subsidieert. De bijdrage van € 45,– is voor ouders in principe 49
vrijwillig, maar het is voor ons een vanzelfsprekende voorwaarde om als school ‘meer dan het gewone’ te kunnen doen voor de leerlingen. Leerlingen, voor wie geen ouderbijdrage is betaald, kunnen we van bepaalde activiteiten uitsluiten. Wel wijzen wij u op de Wet Tegemoetkoming Onderwijs bijdragen en Schoolkosten en de regelingen van de Gemeentelijke Sociale Dienst.
6.14. E-mail protocol Binnen onze school gelden tips voor het gebruik van e-mail. Wij hebben deze interne afspraken op de website geplaatst, zodat u als ouders of verzorgers (vooraf) precies weet wat u van ons kunt verwachten indien u per e-mail contact zoekt met De Goudse Waarden (www.degoudsewaarden.nl).
50 | schoolgids 2012-2013 lyceum-havo
Bureau Jeugdzorg Midden-Holland Postbus 370 2800 AJ Gouda T 0182 - 54 17 17 Bezoekadres: Crabethpark 24 Bureau Leerlingzaken ISMH Postbus 45 2800 AA Gouda Bezoekadres: Thorbeckelaan 5 2805 CA Gouda T 0182 - 54 55 50 De Reling Christelijke Stichting Begeleide Kamerbewoning Oosthaven 31D 2801 PD Gouda T 0182 - 58 44 95 F 0182 - 58 50 71 I www.dereling.nl
Geldergroep Aben en Pulles Adviesbureau voor school, studie en werk Crabethstraat 38a 2801 AN Gouda T 0182 - 67 06 20 F 0182 - 54 94 80 I www.abenenpulles.info Informatie Beheer Groep Postbus 30151 9700 LB Groningen Klantenservice T 050 - 599 77 55 F 050 - 599 98 50 I www.ib-groep.nl Inspectie van het onderwijs Postbus 51 (rijksoverheid) Vragen over onderwijs: T 0800 - 8051 (gratis) E
[email protected] I www.onderwijsinspectie.nl
Jeugdgezondheidszorg GGD Hollands-Midden, vestiging Gouda Postbus 133 2800 AC Gouda Bezoekadres: Thorbeckelaan 5 2805 CA Gouda T 0182 - 54 56 50 Meldpunt vertrouwensinspecteurs Klachtmeldingen over seksueel misbruik, seksuele intimidatie, ernstig psychisch of fysiek of geweld, discriminatie en extremisme T 0900 - 111 3 111 (tijdens kantooruren en tegen lokaal tarief)
Parnassia psycho-medisch centrum Verslavingszorg Gouda IJssellaan 2-2a 2806 TK Gouda T 0182 - 56 35 00 (ook buiten kantooruren) F 0182 - 56 35 21 Stek Organisatie voor Jeugdzorg J. v. Lennepkade 6 2802 LH Gouda T 0182 - 52 28 55 I www.stekjeugdzorg.nl
De Goudse Waarden Christelijke scholengemeenschap voor pro | vmbo | havo | atheneum | gymnasium Heemskerkstraat 105 | 2805 SN Gouda T (0182) 57 30 00 | F (0182) 53 79 19 | www.degoudsewaarden.nl