Schetsschuit Energielandschap Reestdal
Verkenning ontwerp energielandschappen 1. Inleiding 2. Opdracht 3. Resultaten + aanbevelingen 4. Conclusies
6 april 2012
Inleiding Opdrachtgever provincie • Bijdrage duurzame energie • Teruglopende beheerbudgetten • Ideaal energielandschap (biomassa) • Ruimtelijk ontwerp en inrichting • Kwantificering energie DLG: schetsschuit om te verkennen Financiering: provincie en EL&I (landelijke opdracht aan DLG)
3
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
1. De opdracht Hoe kunnen ontwerp en inrichting bijdragen aan meer duurzame energie? Studiegebied: omgeving Reestdal/Zuidwolde/Veeningen 1. variant 1: extra energie uit biomassa (‘zonder randvoorwaarden’) 2. variant 2: extra energie uit biomassa (‘met randvoorwaarden’) 3. aanbevelingen Deelnemers: provincies, gemeenten, belangenorganisaties, deskundigen,DLG
4
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2. Resultaten 2.1 Huidige situatie (nulsituatie), energieopbrengst 2.2 variant 1: landschap met maximale energie-opbrengst uit biomassa (zonder randvoorwaarden) - aanbevelingen - energieopbrengst 2.3 variant 2: landschap met energie-opbrengst uit biomassa (met randvoorwaarden) - aanbevelingen voor middengebied - aanbevelingen voor beekdalflank en rug - eindschets - energieopbrengst 2.4 Vergelijking energie-opbrengst varianten en huidige situatie 5
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.1 Huidige situatie
6
(1) kaart
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.1 Huidige situatie
(2) energieopbrengst
Biomassapoten- Aardgas tieel in hectares equivalenten in m3 /jaar of kilometers
Waar Bos
Aantal huishoudens (gasverbruik)
470 ha
1.270.000
680
86 ha
129.000
80
Houtsingels
126 km
340.000
70
Laanbomen
160 ha
150.000
185
Ca. 1,9 miljoen
1015
Natte dotterbloemgraslanden
Totaal
Aantal huishoudens in gebied: 2885 huishoudens. Gemiddeld gasverbruik: 1850 m3 / jr. => 35% van energiebehoefte voor verwarming uit huidige landschap 7
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.2 variant 1 Maximaal
8
(1) schets
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.2 variant 1 Maximaal
(2) aanbevelingen
•
Accentueer landschappelijke elementen met biomassa
•
Koppel biomassa aan abiotiek (ondergrond) en menselijke laag (landgebruikpatronen)
•
Durf nieuwe tijdlaag toe te voegen (energielandschap vd 21ste eeuw)
•
Maak ook nieuwe landschapselementen
•
Breng beplanting langs hoogtelijnen aan
9
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.2 variant 1 Maximaal
10
(3) voorbeeldschetsen
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.2 variant 1 Maximaal
Waar Laaggelegen gebied (riet, grienden, hakhout, broekbos) Middengebied (op basis van maïs) Hoge rug/dorp (bos, intensief grasland) Houtsingels, laanbomen Totaal 11
(4a) energieopbrengst
Biomassapoten- Aardgas tieel in hectares equivalenten in m3 /jaar of kilometers
Aantal huishoudens (gasverbruik)
800 ha
3.000.000
1600
1000 ha
6.000.000
3300
400 ha
300.000
160
300 km
475.000
255
Ca. 10 miljoen
5315
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.2 variant 1 Maximaal
(4b) energieopbrengst
Aantal huishoudens in gebied: 2885 huishoudens. Gemiddeld gasverbruik: 1850 m3 / jr. => 190% van energiebehoefte voor verwarming bij variant 1
12
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.3 Eindschets
13
(1) Aanbevelingen middengebied
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.3 Eindschets
(2) Aanbevelingen middengebied
•Plant snelgroeiend hout, riet en/of wilgen langs watergangen •Benut maaisel van oevers •Versterk bestaande bospartijen met mantel-zoomvegetaties •Verdubbel bomenrijen langs wegen •Gebruik verschillende boomsoorten aan weerszijden van wegen en lanen •Verken mogelijkheden voor biomassalandgoed in combinatie met biomassawerf
14
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.3 Eindschets
15
(3)Voorbeeldschetsen middengebied
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.3 Eindschets
16
(4) Aanbevelingen flank, rug
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.3 Eindschets
(5) Aanbevelingen flank, rug
•
Transitie stap voor stap. Korte termijn: pilots.
•
Lokale oogst voor lokale voorzieningen (concreet doel)
•
Organiseer energiecoörporaties in dorpen
• Hanteer verschillende oogstmomenten -> gevarieerd mozaïeklandschap •
17
Herstel houtwallen en singels
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.3 Eindschets
18
(6) Aanbevelingen flank, rug
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.3 Eindschets
19
(7) totaalbeeld
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.3 Eindschets
Waar Bos
(6) energie-opbrengst
Biomassapo tentieel in hectares of kilometers
Aardgas Aardgas Aantal equivalenten equivalenten huishoudens in m3 /jaar in m3 /jaar (gasverbruik) per ha of km
350 ha
2700
945.000
511
62 ha
5000
310.000
168
houtsingels
30 km
1500
45.000
24
Laanbomen enkel
16 km
2700
43.000
23
Laanbomen dubbel
17 km
5400
90.000
49
Grienden
60 ha
4000
240.000
130
Riet
95 ha
2000
190.000
103
Landschapsmaïs ed
64 ha
5500
350.000
189
Bermen A28
13 ha
600
8.000
4
Energielandgoed
88 ha
3500
300.000
162
ca. 2,5 milj.
1363
ca. 1,9 milj.
1015
ca. 4,4 milj.
2378
Bos - mantelzoom
Subtotaal Huidig potentieel
Totaal 20
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.3 Eindschets
(6) energie-opbrengst
Aantal huishoudens in gebied: 2885 huishoudens. Gemiddeld gasverbruik: 1850 m3 / jr. => 82% van energiebehoefte voor verwarming bij variant 1
21
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
2.4 Vergelijking
Situatie
Huidig (nulmeting)
energie-opbrengst
Aardgas equivalenten in m3 /jaar
Aantal huishoudens (gasverbruik)
Percentage van totaal aantal huishoudens (2885)
ca. 1,9 miljoen
1015
35%
Maximaal zonder randvoorwaarden
ca. 10 miljoen
5315
190%
Reëel haalbaar (met randvoorwaarden)
ca. 4,5 miljoen
2378
82%
22
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
3 Conclusies – algemeen (1) Biomassa kan een substantiële bijdrage leveren aan de energievoorziening (niet het energieprobleem oplossen!) bijdrage aan verlaging beheerkosten natuur en landschap. Diverse aanbevelingen voor inrichting en ontwerp Samenwerken tussen partijen is nodig Transitie naar nieuw landschap “stap voor stap” in vorm pilots benut nieuwe kennis
23
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
3 Conclusies – algemeen (2) Zoek koppelkansen met ecologie/biodiversiteit, hydrologie, recreatie, leefbaarheid
24
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
3 Conclusies – algemeen (3) Naast biomassa uit natuur en landschap ook landbouw betrekken (b.v. reststromen)
25
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 6 april 2012
Vragen?
