Schetsschuit Oostelijke Vechtplassen 11 & 12 maart 2014
Schetsschuit Oostelijke Vechtplassen 11 & 12 maart 2014
Oostelijke Vechtplassen | 4
Oostelijke Vechtplassen | 5
Inhoud
Colofon Dit is een uitgave van Dienst Landelijk Gebied © 2014 Samenstelling DLG: Teddy Buningh, Renze Sleeking, Rob Heldens, Dion Ket, Robbert de Ridder, Jackie Straathof, Michiel Veldkamp, Maurice Wenker, Anne Zuidhof met bijdragen van Joanie van Esch, Aart Kees Evers en vele anderen Vormgeving en redactie Teddy Buningh Fotografie, beeld en illustraties Dienst Landelijk Gebied Cartoons Jook Boll en Geert Gratema Locaties Finley Het Witte Huis & Gemeentehuis Wijdemeren
Ten geleide
6
Conclusie: “Het roer moet om!”
9
Bestuurlijke ambitie: gebiedsgericht en gezamenlijk!
11
Aanbevelingen voor het vervolg
13
Aanbevelingen: Organisatievoorstel
15
Kwaliteiten van de Oostelijke Vechtplassen
17
Natuur en water Natuur- en wateropgave Flank, overgangsgebied en plassen Gewenste maatregelen en consequenties voor natuur en water
19
Vecht & Loosdrecht: meer dan water
27
Landschap als onderlegger voor recreatie en leefbaarheid
29
Het recreatief systeem ontleed Fietsen en wandelen Varen Dorpen en leefbaarheid Openbare ruimte aan het water Voorzieningen, arrangementen en evenementen
30
Inventarisatie en deelgebieden
43
Promotie en marketing
54
Duurzaam beheer
56
Vergunningen
57
Kosten en cofinanciering EU
59
Deelnemers
60
Oostelijke Vechtplassen | 6
Ten geleide De Oostelijke Vechtplassen is een prachtige gebied. Van oudsher is het een trekpleister voor de recreatie en een waardevol natuurgebied. De streek herbergt een prachtig plassen- en petgatenlandschap, volop watersportgelegenheid, een geliefde woonomgeving en veel historie met onder meer de landgoederen, de Vecht en de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Gebied gaat achteruit
Samenhang en regie ontbreken
Het gebied staat onder druk. Ondernemers en bewoners maken zich zorgen over de achteruitgang van de kwaliteit van de leefomgeving. Het gebied oogt verrommeld, voorzieningen zijn verouderd en de watersportsector floreert niet meer zoals vroeger. Economisch is het gebied kwetsbaar geworden. Er is veel achterstallig beheer en het wordt steeds moeilijker om het beheer van recreatieve voorzieningen te financieren. Ook de unieke natuur staat onder druk. Vanuit de Natura2000 zijn forse doelstellingen geformuleerd om de bijzondere natuurwaarden te behouden of te herstellen.
Provincie Noord-Holland, provincie Utrecht, de gemeente Wijdemeren en Stichtsevecht constateren tezamen met het Platform Recreatie en Toerisme dat er al lange tijd veel initiatieven en knelpunten in het gebied spelen maar dat samenhang en overzicht ontbreekt. Ieder is vanuit zijn eigen opgave aan de slag en veel initiatieven stranden vroegtijdig. Een algehele regie ontbreekt.
Oostelijke Vechtplassen | 7
Schetsschuit en verslag
Voorbereiding
Woord van dank
Het ontbreken van regie en samenhang was aanleiding om een schetsschuit te organiseren. Een schetsschuit is een werksessie waarin belanghebbenden zich gezamenlijk buigen over de problematiek van een gebied om te komen tot overzicht, een aanpak en oplossingsrichtingen.
Voorafgaand aan de schetsschuit is veel inzet gepleegd door leden van het Platform Recreatie en Toerisme. Om de bijeenkomst inhoudelijk goed voor te bereiden zijn vooraf twee bijeenkomsten georganiseerd waarop ondernemerswensen zijn geïnventariseerd. Op de schetsschuit zelf waren - naast provincie, gemeenten en waterschap - ook bewoners, ondernemers, beheerders en gebruikers goed vertegenwoordigd (zie de deelnemerslijst op bladzijde 60). Bij de presentatie van de resultaten in het gemeentehuis van Wijdemeren waren ruim 60 belangstellenden aanwezig.
Wij bedanken alle voorbereiders en deelnemers voor hun bijdrage en hun inzet. De gemeente Wijdemeren bedanken we voor het beschikbaar stellen van de Raadszaal. Ook bedanken we Bert Kuiper voor zijn presentatie over het Friese Merenproject en Dolf Becx voor zijn uitleg over de financiering van meervoudige ambities.
Dit boekwerkje geeft weer wat er besproken is in de schetsschuit Oostelijke Vechtplassen die op 11 en 12 maart 2014 in Loosdrecht is gehouden. Er is uitgebreid stilgestaan bij de problematiek die leeft bij ondernemers, bewoners en gebruikers van het gebied. Waar nodig is achtergrondinformatie toegevoegd om het beeld compleet te maken.
Oostelijke Vechtplassen | 8
Inspiratie uit Friesland Het Friese Merenproject wil Fryslân als watersportgebied nog aantrekkelijker maken, en daarmee de Friese economie stimuleren. Dit was het onderwerp van de presentatie van Bert Kuiper, voormalig burgemeester van Skarsterlân. Zijn verhaal is inspirerend voor de Oostelijke Vechtplassen. Op initiatief van de provincie Friesland is in de jaren 90 gezamenlijk met gemeenten en private partijen naar manieren gezocht om Friesland nog aantrekkelijker te maken voor waterrecreatie. Het doel was de concurrentie aan te kunnen gaan met andere waterrijke recreatiegebieden zoals in Noord-Duitsland. ‘Het begint met de werkelijke wil om dingen te verbeteren’, aldus Kuiper. De provincie stelde in het vooruitzicht elke euro die vanuit het gebied geïnvesteerd zou worden in waterrecreatie, te verdriedubbelen met een euro van de provincie zelf én een euro vanuit Europese fondsen. De schaalgrootte van het initiatief zorgde voor forse bijdragen vanuit de EU. Die uitgangspositie gaf het proces in Friesland een enorme boost: een vliegwiel van enthousiasme. De totale projectkosten waren begroot op 495 miljoen euro. Van dit bedrag is op dit moment 235 miljoen besteed en gefinancierd. Succesfactoren zijn de wil om samen te werken, duidelijke lead door de provincie en betrokkenheid vanuit private partijen. Het Friese Merenproject is een samenwerkingsverband van Friese gemeenten, Wetterskip Fryslân, Recreatieschap De Marrekrite en branche- en natuurorganisaties onder de regie van provincie Fryslân.
Bron: Artisik
Oostelijke Vechtplassen | 9
Conclusie: ‘Het roer moet om’ De schetsschuit-deelnemers zijn unaniem in hun ambitie voor het vervolg: ‘vanaf nu werken we vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het gebied’. Met gebundelde krachten willen overheid, gebruikers, bewoners, eigenaren en ondernemers uit het gebied aan de slag om de kwaliteit van het gebied op alle fronten te verbeteren: een betere woon- en leefomgeving, sterkere natuur, schoner water en meer economische groei. Samenwerking biedt financieel nieuwe mogelijkheden: bestaande geldstromen kunnen worden gebundeld en worden aangewend om financiering vanuit nieuwe (EU-) fondsen beschikbaar te krijgen. Gebiedsgerichte samenwerking vraagt om regie, snel resultaat en vooral om opbouw van vertrouwen.
Gebiedsregie Er is gebiedsregie nodig om gebiedsgerichte samenwerking tot stand te brengen. Op dit moment werkt ieder vanuit zijn eigen opdracht aan een eigen opgave in hetzelfde gebied: provincie Noord-Holland aan de realisatie van nieuwe natuur, het waterschap aan het verbeteren van de waterkwaliteit, het plassenschap aan oplossingen voor de beheerproblematiek, de regio G&V aan gebiedspromotie en de watersportsector aan het verbeteren van mogelijkheden voor recreatie en toerisme. Als partijen gaan samenwerken is er meer te bereiken. Kansen worden verzilverd, conflicten worden samen opgelost en plannen worden beter. Dit vraagt om te beginnen een pro-actieve benadering vanuit de overheid. Het Friese Merenproject is een mooi voorbeeld van hoe dit kan gaan werken. Daar heeft provincie Friesland het initiatief genomen en haakten gemeenten en private partijen al snel aan (zie pagina 8).
Ruimtelijke afweging Een goede balans tussen economische en ecologische belangen is in Oostelijke Vechtplassen essentieel om het
gebied meer ‘glans’ te geven. Deze balans is er nu nog onvoldoende. Er is een ‘integratieslag’ nodig om beter zichtbaar te maken hoe economische groei en natuurontwikkeling beiden een volwaardige plek kunnen krijgen in het gebied. De eerste inschatting is dat het goed mogelijk moet zijn om te komen tot een win-win situatie voor beide belangen.
Snel resultaat tonen Hoewel een evenwichtig en integraal plan voor het gehele gebied nodig is, mogen we niet ‘blijven hangen’ in het maken van plannen. Het is belangrijk om tegelijk aan de hand van concrete projecten te laten zien dat er - door goede samenwerking - resultaten worden geboekt. Uitgangspunt is een evenwichtig pakket van projecten en maatregelen met winst voor de natuur, de leefomgeving, recreatie en toerisme.
Achterstallig beheer Door achterstallig beheer is er een fors baggerprobleem en vallen de karakteristieke legakkers geleidelijk ten prooi aan het water. Het aanpakken van deze problemen is een kostbare aangelegenheid. Pogingen hiertoe zijn in het verleden gestrand. Er ontbreekt op dit moment een verantwoordelijke partij. Niemand heeft er baat bij om deze problemen nog langer vooruit te schuiven. Partijen zien het als een gezamenlijke verantwoordelijkheid om deze hardnekkige beheerproblemen nu op te pakken.
Vertrouwen moet groeien Tijdens de schetsschuit kwamen stakeholders met verschillende belangen voor het eerst bijeen om met elkaar over de toekomst van het gebied te praten. Dat was even wennen. Dit bleek wel uit de vragen die aan de orde
kwamen: “Neemt de ander mijn belang werkelijk serieus?” “Is er bereidheid om concessies te doen?” “Komen we iets brengen of alleen maar ‘halen’?” Hoewel het onderling vertrouwen nog moet groeien, stond voor de deelnemers vast: “We moeten er samen uit komen”. De grote betrokkenheid en het enthousiasme van overheden, ondernemers, bewoners en gebruikers geven hoop voor de toekomst. De schetsschuit is ‘slechts’ een eerste stap in een meerjarig traject. Maar wel een heel belangrijke en veelbelovende stap! Het is zaak om dit vast te houden en door te pakken!
Oostelijke Vechtplassen | 11
Bestuurlijke ambitie: gebiedsgericht en gezamenlijk ! Op 12 maart zijn, als slotstuk, de resultaten van de schetsschuit gepresenteerd aan de betrokken bestuurders, deelnemers en belangstellenden. Henry Meijdam, voorzitter van de gebiedscommissie Amstel Gooi en Vecht, stelt bestuurders de vraag ‘Is er bestuurlijk commitment voor een gebiedsgerichte aanpak?’ Zowel Martijn Smit, burgemeester van gemeente Wijdemeren, als Jaap Bond, gedeputeerde Noord-Holland en Bart Krol, gedeputeerde van Utrecht, benadrukken dat er nu doorgepakt moet worden op de ingezette integrale en gezamenlijke weg. Beseft wordt dat er nog vervolgslagen nodig zijn om met elkaar te komen tot een gedeeld beeld voor de toekomst. De richting is helder: gezocht moet worden naar een goede balans tussen bescherming en ontwikkeling van de natuur en voldoende ruimte voor duurzame economische groei.
Nu doorpakken Onderstreept is het belang om het momentum te benutten en snel een aanjaagteam te formeren dat met de resultaten van de schetsschuit verder gaat. Het huidige enthousiasme en de betrokkenheid van de mensen moet worden vastgehouden door een heldere lijn uit te zetten voor het vervolg. Anders verloopt het tij. Daarbij is benadrukt dat er gelijktijdig aan meerdere sporen verder moet worden gewerkt, te weten: (1) een gezamenlijk integraal plan voor het gebied (2) concrete resultaten op korte termijn en (3) het benodigde voorwerk om Europese fondsen te benutten.
Aanwezige bestuurders: Wijdemeren: Martijn Smit - burgemeester, Ger Zagt - wethouder Gemeente Stichtse Vecht: Gerda Helling - wethouder Elbert Roest - portefeuillehouderoverleg Gooi en Vechtstreek Provincie Noord-Holland: Jaap Bond - gedeputeerde Provincie Utrecht: Ralph de Vries en Bart Krol - gedeputeerden Hoogheemraadschap AGV: Wiegert Dulfer - lid dagelijks bestuur
Samenhang brengen in het gebied
Publiek-private samenwerking
Elbert Roest benadrukt het belang van de samenhang tussen de Vecht, de Loosdrechtse Plassen, Naarden buiten de vesting en de flank van de Heuvelrug met landgoed Zonnestraal. Vanuit de Regio Gooi- en Vechtstreek is budget vrijgemaakt om een bureau te laten onderzoeken op welke wijze er EU-financiering beschikbaar kan komen voor ontwikkeling van deze met elkaar samenhangende projecten.
In de schetsschuit noemden de bestuurders het belang van samenwerking tussen de overheid en de bewoners, gebruikers en ondernemers uit het gebied. Private partijen gaven aan hun rol hierin te willen nemen. Zij willen samen optrekken met de overheid om de ambities voor het gebied voortvarend op te pakken. Door een goede samenwerking op te bouwen gaat de overheid haar doelen realiseren met plannen die beter aansluiten op de behoeften uit het gebied. Hierdoor ontstaat een belangrijke kanteling: plannen worden meer van de mensen in het gebied en niet langer alleen van de overheid.
Oostelijke Vechtplassen | 12
Oostelijke Vechtplassen | 13
Aanbevelingen voor het vervolg De schetsschuit is een eerste stap om te komen tot een gebiedsgerichte samenwerking, waarbij overheid, ondernemers, gebruikers en bewoners uit het gebied samen aan de slag gaan om de ‘glans’ in het gebied terug te brengen. Dit vraagt om een kanteling waarbij het ‘sectorale denken’ plaats maakt voor integraal en gebiedsgericht handelen. Een kanteling waarbij ‘overheidsplannen’ plaatsmaken voor plannen die ontstaan in samenspraak met het gebied. Een kanteling waarin belanghebbenden zich herkennen en bereid zijn (mede)verantwoordelijkheid te nemen bij de uitvoering. Om deze kanteling te bereiken is het belangrijk een gezamenlijke ambitie vast te stellen waarin iedereen zich kan herkennen. Daarnaast is het zaak om op korte termijn concrete resultaten te boeken.
samenwerking. Het is belangrijk dat dit masterplan tezamen met de benodigde afspraken over de wijze van samenwerken, wordt omgezet in een juridisch bindend document. Een document waarin de partijen zich verbinden aan de afgesproken koers. Ter voorbereiding op de integratieslag zal de inbreng van de schetsschuit worden verwerkt tot een kansenkaart voor recreatie, toerisme en leefomgeving. Daarnaast wordt een ecologische kansenkaart gemaakt. Met deze gegevens worden knelpunten en kansen zichtbaar en kan bezien worden welke oplossingsrichtingen haalbaar en acceptabel zijn.
Gezamenlijke ambitie
Resultaten op korte termijn
Partijen willen dat de Oostelijke Vechtplassen weer glans krijgt. Het gebied heeft de potentie om een aantrekkelijk woon- en recreatiegebied te zijn waar plek is voor Europese TOP natuur en ruimte voor economische groei. De achteruitgang van de kwaliteit van het gebied moet worden gestopt en omgebogen naar een kwaliteitsverbetering.
De aanwezige partijen willen niet alleen aan een masterplan werken, maar zij willen ook direct aan de slag. Met concrete acties op korte termijn komt samenwerking op gang en kan vertrouwen tussen partijen groeien. Er is een aantal projecten en initiatieven (indicatief) voorgesteld die direct kunnen starten:
Wrijving geeft glans
Recreatie/toerisme: • Onderzoek legakkers/bagger • Bevaarbaar maken Raaisloot • Baggeren Weersloot/Tienhovens kanaal • Bewegwijzering
Er zijn tijdens de schetsschuit veel plannen en ideeën naar voren gekomen om de kwaliteit van het gebied te verbeteren. Deze sluiten niet altijd naadloos op elkaar aan. Bij de uitwerking kan dit wrijving opleveren, bijvoorbeeld als nieuwe vaarroutes gewenst zijn op plekken waar die de natuur verstoren. De pijnpunten moeten nog beter in beeld worden gebracht. Pas dan kunnen gezamenlijk ook oplossingsrichtingen worden gevonden waarmee de verschillende functies een volwaardige plek krijgen in het gebied. Na deze ‘integratieslag’ kunnen de gezamenlijke ambitie en de benoemde oplossingsrichtingen worden vastgelegd in een masterplan Oostelijke Vechtplassen dat dient als basis voor de verdere
Natuur/water: • Natuuropgave Kortenhoef/’t Hol • Verkenning faunapassage N201 • Realiseren goede waterkwaliteit (P-belasting terugbrengen) Gehele gebied • Ontwikkelen financieringsmodellen; zowel investeringen als duurzaam beheer. Met speciale aandacht voor financiering vanuit (EU-) fondsen. • Versterking mini-economie
Oostelijke Vechtplassen | 14
Als gezamenlijke ambitie voor samenwerking aan Vecht en Loosdrecht is voorgesteld: ‘economische en toeristische trekpleister door ecologisch en maatschappelijk project’.
Oostelijke Vechtplassen | 15
Aanbevelingen: organisatievoorstel De opgaven in Oostelijke Vechtstreek zijn omvangrijk en complex. In het verleden zijn initiatieven gestrand en is veel uitvoering op de lange baan geschoven. Om gebiedsgerichte uitvoering tot stand te brengen, moet worden gewerkt aan breed bestuurlijk draagvlak met heldere onderlinge afspraken. Over lastige knelpunten en belangrijke processtappen is op gezette tijden bestuurlijke afstemming en besluitvorming nodig. Een bestuurlijk trekker (vaandeldrager) en een breed samengesteld bestuurlijk platform is onontbeerlijk, evenals een aanjaagteam met alle relevante stakeholders en een gebiedsregisseur die zorgt dat er werk wordt verzet.
De vaandeldrager en bestuurlijk platform Oostelijke Vechtplassen valt onder de invloedssfeer van de gebiedscommissie Amstel, Gooi en Vechtstreek (AGV). Dit is een adviescommissie van GS Noord-Holland. Er is bestuurlijke vertegenwoordiging vanuit gemeenten, waterschap AGV, natuurbeheerders, LTO, natuurvereniging en watersportverbond. Een belangrijke taak van de gebiedscommissie AGV is het bewaken van de integraliteit en het aanjagen van de uitvoering. Voorgesteld wordt om de bestuurlijke afstemming en besluitvorming voor Oostelijke Vechtplassen te beleggen bij de gebiedscommissie AGV. Het is dan wenselijk deze commissie hiervoor enkele malen per jaar uit te breiden met bestuurders van provincie Noord-Holland, provincie Utrecht en gemeente Stichtsevecht. De voorzitter van de gebiedscommissie AGV wordt daarmee de bestuurlijk trekker voor het vervolgproces in Oostelijke Vechtplassen.
Het aanjaagteam In het aanjaagteam moet de gebiedsgerichte samenwerking gestalte krijgen. Het aanjaagteam heeft een brede vertegenwoordiging van belanghebbenden. Met vanuit de private kant vertegenwoordiging van HISWA, RECRON,
Natuurmonumenten, het watersportverbond/ANWB en de bewonersvereniging. Vanuit de publieke sector ambtelijke vertegenwoordiging van de provincies Noord-Holland en Utrecht, gemeenten Wijdemeren en Stichtsevecht, Regio Gooi & Vechtstreek, Recreatieschap Midden-Nederland en Waterschap AGV. Het aanjaagteam heeft als taak om de uitvoering van de gezamenlijke ambitie aan te jagen, de dwarsverbanden in beeld te brengen (tussen partijen, doelstellingen, projecten en geldstromen) en slimme verbindingen te leggen zodat synergie ontstaat. Het aanjaagteam benoemt kansen en knelpunten, komt met nieuwe initiatieven en projecten en belegt deze bij partijen en zorgt waar nodig dat besluitvorming verder komt. Met de instelling van een aanjaagteam is er één loket waar wensen, conflicten en initiatieven worden besproken en opgepakt en waar bruggen worden gebouwd tussen partijen.
Gebiedsregisseur en gebiedsteam De provincies Utrecht en Noord-Holland stellen een gebiedsmanager aan die ervoor zorgt dat partijen voldoende aanhaken en voortgang boeken in de realisatie van de gezamenlijke ambities. De gebiedsregisseur heeft een bemiddelende en coördinerende rol en is eerste aanspreekpunt voor de belanghebbenden. De gebiedsregisseur brengt het aanjaagteam bijeen en zorgt - in overleg met de voorzitter - voor terugkoppeling en besluitvorming in de gebiedscommissie AGV. De gebiedsregisseur wordt ondersteund door een compact gebiedsteam. Dit team helpt initiatieven en wensen uit het aanjaagteam te concretiseren en een stap verder te brengen. In het team is voldoende kennis en expertise aanwezig om met inhoudelijk goede voorstellen te komen en om slimme combinaties te leggen tussen doelstellingen
en financiële middelen. Het gebiedsteam richt zich op de eerste (aanjaag)fase. Wanneer voorstellen uitmonden in concrete projecten, wordt gezocht naar de meest geëigende partij om dit project verder op te pakken. De gebiedsregisseur coördineert de activiteiten van het gebiedsteam en houdt overzicht over de verschillende projecten die in het gebied lopen. Indien zich knelpunten of kansen voordoen (bijvoorbeeld een financiële meevaller in een bepaald project), zal de gebiedsmanager hierop anticiperen met concrete voorstellen. De eerste concrete producten van het aanjaagteam zijn de quick-win projecten en het verkrijgen van EU-financiering. De benodigde capaciteit voor het gebiedsteam wordt in eerste instantie beschikbaar gesteld vanuit de betrokken overheden. In de toekomst is denkbaar dat ook private partijen een bijdrage leveren. De verdeelsleutel tussen overheden moet nog nader worden bepaald. Voorstel voor 2014: benut het huidige gebiedsteam van DLG.
Oostelijke Vechtplassen | 16
De Oostelijke Vechtplassen zijn als een vlag met een rafelrand, maar nog steeds een vlag. Op de scheidslijn tussen een zonnige toekomst en zwaar weer.
Oostelijke Vechtplassen | 17
Kwaliteiten van de Oostelijke Vechtplassen ‘Ondanks de teloorgang van wat het gebied decennia geleden was, is het gebied overeind gebleven’,
Voor natuur en water, recreatie op land of water, wonen en leefbaarheid is de Oostelijke Vechtplassen een waardevol gebied. Het is vooral een heel mooi gebied. Dat delen al de bovenstaand genoemde functies met elkaar. De verscheidenheid en variatie zijn groot. De structuur en historie van het gebied zijn uniek in de wereld. Zelfs na dertig jaar slijtage staat het gebied toch nog overeind. De kansen zijn groot!
Mens en natuur wederzijds afhankelijk
Slijtage op vele fronten: natuur en water
Versnippering en verwaarlozing
De waarde van de Oostelijke Vechtplassen voor de mens en de natuur is groot, ondanks de achteruitgang die in afgelopen jaren heeft plaatsgevonden. Er is een periode te weinig geïnvesteerd in het gebied, maar er zijn nu weer ambities en kansen voor verbetering. Menselijk gebruik en de natuurlijke omgeving zijn wederzijds van elkaar afhankelijk: mensen stellen een mooi gebied als randvoorwaarde bij het gebruik en de natuur stelt randvoorwaarden aan het menselijk gebruik.
In de jaren 1940-1950 kende de Oostelijke Vechtplassen een rijke flora en fauna. Soorten en plantengemeenschappen die nu zeldzaam zijn in het gebied, kwamen toen volop voor. Door veranderd gebruik van het landschap, zoals afname van het grootschalige rietsnijden, raakten plantengemeenschappen, habitats en soorten geleidelijk steeds meer leefgebied kwijt. Gehalten aan fosfaten en nitraten in het water verhoogden tegelijkertijd als gevolg van intensievere landbouw en uitbreiding van stedelijk gebied. Er ontstond een grotere behoefte aan inlaatwater door het wegvallen van kwel en een strakker peilbeheer. De Oostelijke Vechtplassen zijn daarmee een deel van de natuurlijke ‘glans’ kwijtgeraakt.
Door gebrek aan coördinatie is versnippering ontstaan, landschappelijk en qua voorzieningen. Onderlinge verbanden tussen verschillende delen van het gebied ontbreken of worden niet eenduidig gecommuniceerd naar bezoekers. Er is nauwelijks samenwerking tussen branches. Onaantrekkelijkheid van (verblijf-) locaties leidt tot verwaarlozing van bebouwing en omgeving. Een goede samenhang - door goede samenwerking - kan het gebied weer tot de economische en toeristische trekpleister van weleer maken.
Slijtage op vele fronten: beleving ‘Loosdrecht is saai’, zoals een van de deelnemers van de schetsschuit het formuleerde ondanks alle diversiteit in het landschap en de vele kansen die het gebied biedt. Trekkers en voorlopers die het gebied aantrekkingskracht gaven zijn verdwenen en daarmee ook bezoekers. Doordat jarenlang gemeenschappelijke doelen ontbraken en er geen afstemming was, is er uiteindelijk een onduidelijk toeristisch product ontstaan in een landschap met een verrommelde uitstraling. Zo is in Loosdrecht het water van de plassen bijna niet meer te zien, door de muur van niet altijd even mooie bebouwing door.
Oostelijke Vechtplassen | 18
Oostelijke Vechtplassen | 19
Natuur en water De laagveennatuur in het Vechtplassengebied is uniek in Europa. Alleen in Zuidwest Engeland, langs de Duitse kust en in de Baltische Staten is - beperkt en verspreid - vergelijkbare natuur te vinden. Nergens anders in Europa komt dit soort laagveennatuur op deze schaal voor. De Vechtplassen vormen samen met de Wieden en de Weerribben het belangrijkste en meest waardevolle laagveenmoeras van Nederland en dus ook van Europa. De natuurwaarden zijn afhankelijk van een goede waterkwaliteit en vragen om intensief beheer zowel van het water als van de verschillende typen natuur.
Natuur zeldzaam en gedifferentieerd De differentiatie in natuurtypen is groot. Dit komt door de overgangen in het gebied van de droge zandige Utrechtse Heuvelrug via petgaten en moeras naar het open water van de Loosdrechtse Plassen. Graslanden op de overgang van heuvelrug naar de plassen kunnen door de invloed van het grondwater bijzonder soortenrijk worden. Het betreft dotterbloemhooilanden en blauwgraslanden. Verscheidene moerassen zijn van belang voor soorten als de grote karekiet en purperreiger. Moerassen worden op verschillende wijzen beheerd. Hierdoor komen naast rietmoerassen ook soortenrijke trilvenen en veenmosrietlanden voor. Heldere plassen met kranswieren, fonteinkruiden en krabbescheer herbergen vissen als snoek en bittervoorn. En in de winter vinden vele watervogels als tafeleend en smient er een rustplaats.
Ontstaan
Bijzonder is verder dat in het gebied ook op beperkte schaal hoogveenbos voorkomt. Dit zijn broekbossen waarvan de bodem wordt bedekt door veenmosssen en heide. Er broeden veel vogels.
Bescherming door Natura2000 Op Europese schaal zijn de laagveengebieden in Nederland uniek en van groot belang. Dat belang is verankerd in de ontstaansgeschiedenis. Door de ontstaansgeschiedenis en de hieraan gekoppelde bijzondere natuur is het gebied begrensd als Natura 2000-gebied. Dit betekent dat hier in Nederland deze voor Europa bijzondere natuur beschermd en in stand gehouden moet worden. Nederland is hiervoor een juridische verplichting aangegaan.
Achter de duinenrij ontstond voor het begin van onze jaartelling op grote schaal laagveen in stagnerend zoet rivierwater, al snel gevolgd door hoogveenvorming. Metersdikke hoogveenpakketten ontstonden zo in het gebied dat we nu laag Nederland noemen. Bij het stijgen van de zeespiegel, eeuwen geleden, vormde zich ter hoogte van de latere Zuiderzee een binnenmeer: het Almere. Het peil hiervan steeg allengs mee met de zeespiegel, mede onder invloed van toevoerende rivieren zoals de Vecht. Veel hoogveen verdronk en werd weggeslagen. Het resterende hoogveen werd ofwel door de mens ontgonnen ofwel gewonnen als brandstof. Door maaiveldsdaling moesten de ontgonnen gebieden al snel worden bemaald om ze droog te houden. Het oppervlak aan open water nam in Nederland sterk toe. Grote meren, vaarten, sloten en petgaten gingen het landschap domineren. In de petgaten en meren trad weer verlanding op en vormde zich de bijzondere laagveenmoerasnatuur, die nu in de Oostelijke Vechtplassen aanwezig is.
Oostelijke Vechtplassen | 20
Over-Diemen
Spoordijk Hilversum-Weesp
Ontsnipperingskaart
1 Diemerscheg Diemers r cheg rs
M Muiden
uste Verbinding
Bloemendalerpolder
R2 R2 R2 (
nd), deels met
9a
Voorgestelde ontsnipperingmaatregelen: • Een tunnel met ecopassage • Een tunnel met droge en natte ecopassage
9b
Kostenraming: ₠13,6 miljoen voor twee deelprojecten
Muiderberg
Hakkelaarsbrug Oud-Diemen
R 1 R1 R1 (
Naardermeer
10 10 (
1 11 11 1(
Bijdragende partijen: Uitvoeringsprogramma Groene Uitweg (FES), (In het totaal van de twee deelprojecten is 49% gedekt door FES, een bedrag van ₠6,74 miljoen) Fietsimpuls
Uitvoeringstermijn: Start uitvoering deelproject 9b gepland in 2011
deze punten maken deel uit van de MJPO-programmering voor Noord-Holland
2 WEESP
Naardertrekvaart
Driemond
Knelpunten: • Kanaal met steile oevers en weinig oevervegetatie
Noordelijk Vechtstreek
De Horn
3
NAARDEN
Kostenraming: ₠550.000,-
9 b 9b 9b (
Uitermeer
10
Voorgestelde ontsnipperingmaatregelen: • Aanleg natuurvriendelijke oever • Mogelijk versmallen van de Naardertrekvaart • Aanvullend onderzoek naar plaatselijke inpassingsmogelijkheden in combinatie met reconstructie knooppunt A1-A6 door Rijkswaterstaat
9 a 9a 9a (
Uitvoeringstermijn: Na renovatie knooppunt Muiderberg (2016-2017)
Hinderdam
IJsselmeerweg
8 aa 8a 8(
organg
weg
Knelpunten: • Spoordijk met intensief treinverkeer
8 b 8b 8( b
Nigtevecht
Hilversumse Meent
Hollandsch Ankeveen
4
Nederhorst den Berg
Knelpunten: • Geasfalteerde weg • Vrijliggende fiets-, wandel- en ruiterpaden • Golfterrein
BUSSUM
Voorgestelde ontsnipperingmaatregelen: • Zoekgebied voor ontsnipperingsmaatregelen • Onderdoorgang met natuurlijke lichtval • Aanvullend onderzoek naar plaatselijke inpassingmogelijkheden in combinatie met de inrichting van de EHS
Ankeveen
Kostenraming: ₠3,5 miljoen
77 ( 66 (
Overmeer
11
Knooppunt Muiderberg
Horstermeer
Knelpunten: • Knooppunt van snelwegen (A1 en A6)
Ankeveense Rade
Horstermeerpolder Baambrugge
R1
Voorgestelde ontsnipperingmaatregelen: • Onderdoorgang onder de weg op twee punten
5
Kostenraming: Enkele miljoenen (raming onbekend)
't Gooi
's- Graveland
55 (
Bijdragende partijen: Rijkswaterstaat
Uitvoeringstermijn: Onderdeel van renovatie knooppunt Muiderberg (2016-2017)
Donkervliet Groenlandsekade Vreeland
Loenersloot
Ecopassage Muiden
Kortenhoef
Oostelijke Vechtplassen
Kerklaan
HILVERSUM
44 (
Knelpunten: • Doorgaande weg met lintbebouwing • De rivier De Vecht • Weg op dijk aan beiden zijden van de Vecht
6
Kostenraming: Enkele miljoenen (raming onbekend)
7
Bijdragende partijen: Rijkswaterstaat
Loenen
Nader te onderzoeken knelpunt Nieuw-Loosdrecht
Nieuwersluis
Financiering nog niet rond Ster van Loosdrecht
Mijnden
8a
Uitvoeringstermijn: Onderdeel van renovatie knooppunt Muiderberg (2016-2017)
33 (
Oud-Loosdrecht
Nieuwerhoek
Oukoop
R2
Voorgestelde ontsnipperingmaatregelen: • Eco-onderdoorgang die op drie punten de weg kruist
Financiering gedekt Nieuwer-Ter-Aa wer-T Ter-A Aa
1
8b
Locatiepunten Nieuwe EHS
1
Boomhoek
Muyeveld
( 22
Nog te realiseren EHS Bestaande natuur
Uitvoeringstermijn: Start uitvoering gepland in 2010
Egelshoek Scheendij jk Scheendijk
Breukelen Niet ingericht, nog te verwerven (RWS)
Te begrenzen EHS
Breukeleveen
Hollandsche Rading
11 (
Voor de natuuropgave voor de Ecologische Hoofd Structuur is het realiseren van natuurgebied in de nog niet verworven gebieden (geel) essentieel. Tienhoven
Oud- Maarsseveen
Kortrijk
Colofon
Na uitvoering van de KRW- wateropgave zal naar verwachting in het grootste deel van het gebied het watersysteem aan de doelen voldoen (groene kleur). Deze kaart is een concept prognose voor 2021, gebaseerd op het conceptmaatregelenpakket. De uiteindelijke opgave is dat overal de doelen worden bereikt en alles groen gekleurd wordt.
Dit is een produkt van Dienst Landelijk Gebied
9a
4
8b
2
3
Regio West, juni 2010 Ontwerp en Vormgeving: Marco Wijers
Oostelijke Vechtplassen | 21
De natuur- en wateropgave Robuustheid, het streven naar een robuust systeem is het sleutelwoord vanuit de natuur- en wateropgave voor het gebied. Water en natuur zijn hier onlosmakelijk verbonden.
Natuur en waterdoelen uit het beleid
Overgangen van land naar water
Natuur, waterkwaliteit en recreatie
Een groot deel van het gebied is als Natura 2000 gebied begrensd en aangewezen als waterlichaam voor de Kaderrichtlijn Water (KRW). De Natura 2000-doelen streven de instandhouding van specifiek aangewezen flora-, faunasoorten en habitattypen na, met instandhouding van de biodiversiteit in Europa als achterliggende motivatie. De KRW streeft naar een goede ecologische toestand in het water voor vis, waterplanten, algen en macrofauna. Om de doelen van Natura2000 en de Kaderrichtlijn Water te realiseren moet het gebied hydrologisch op orde worden gebracht wat betreft grondwaterinvloed, peilbeheer en waterkwaliteit.
Water- en natuurdoelen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden in het streven naar helder water van hoge ecologische kwaliteit en naar natuurdoelen die daarbij passen. De overgang van land naar water staat centraal in de Oostelijke Vechtplassen. Dat betekent heldere plassen met watervogels, waterplanten en vissen. Daarna soortenrijke moerassen met bijzondere planten en moerasvogels die zich vervolgens voor een deel hebben ontwikkeld naar bijzondere hoogveenbossen. Die lijn van land naar waterecologie is kenmerkend voor de hele streek waar de Oostelijke Vechtplassen een belangrijk deel van uitmaken.
Een beeld dat in de schetsschuit naar boven is gekomen, is dat veel van de opgaven voor natuur en water te combineren moeten zijn met de ambities voor recreatie. Naarmate het natuurgebied minder versnipperd is zal er meer mogelijk zijn voor de recreatie. Verwerving van de ‘gele’ gebieden op de kaart heeft voor alle partijen prioriteit: voor de natuur om te ontsnipperen, voor de recreatie om meer mogelijkheden te bieden en ook voor de betreffende agrariërs van wie de bedrijfsontwikkeling al jaren op slot zit. De KRW en Natura2000 bieden voldoende ruimte om zowel de economische als de natuur- en waterambities te realiseren. Essentieel voor het proces dat met de schetsschuit en dit document wordt gestart blijft een goede ruimtelijke afweging van economische en ecologische belangen.
Oostelijke Vechtplassen | 22
Oostelijke Vechtplassen | 23
Flank, overgangsgebied en plassen Het is zinvol de overgang van heuvelrug naar plassen te onderscheiden in drie zones: de flank, een overgangsgebied en de plassen. In deze zones zijn verschillende factoren bepalend voor de gewenste verbetering van het natuur en watersysteem. Er zijn andere knelpunten en oplossingsrichtingen aan te geven. De onderscheiden zones in de overgang van Heuvelrug naar Vecht: flank, overgangsgebied en plassen.
Plassen met een goede waterkwaliteit worden gekenmerkt door weinig voedingsstoffen en een goed doorzicht op basis van een natuurlijk peilbeheer. Dan kunnen zich de kenmerkende kranswiervelden, fonteinkruiden en krabbescheervelden ontwikkelen met de bijbehorende fauna. Knelpunten liggen op dit moment in een te hoge fosfaatbelasting en de aanwezigheid van fijn slib in de waterkolom dat niet bezinkt. In de Loosdrechtse plassen is het flexibel peil gentroduceerd. Hierdoor is er veel minder behoefte water in te laten. De waterkwaliteit wordt daarom beter. Daarnaast is defosfatering en het aanpakken van de zwevend stof problematiek van belang. Het ontbreken van voldoende rust op de plassen is een knelpunt voor de watervogels.
VECHT
UG
Plassen
ELR
Het overgangsgebied is apart onderscheiden omdat hier kansen liggen voor moerasontwikkeling. Dit is van belang voor diverse moerasvogels maar ook voor bijvoorbeeld de Noordse woelmuis. Zonder hoge ambitie op het vlak van voedselrijkdom en vermesting is al veel voor deze natuurdoelen te bereiken. Belangrijkste knelpunt is het ontbreken van natuurlijk peilbeheer, met een hoog oppervlakte-waterpeil en een natuurlijke peilfluctuatie. Verstoring is in deze gebieden ook een knelpunt. Voldoende grote rustige gebieden zijn voor deze soorten van belang.
UV
Overgangsgebied
Op de flank bevind zich de overgang van zand naar veengebied en is de invloed van het basenrijk grondwater van oudsher aanwezig. Van belang is om in dit gebied de verlanding weer op gang te krijgen. Belangrijkste knelpunt is vooral een gebrek aan goed (kwel)water door te snelle afvoer. Daarnaast een niet natuurlijk peilbeheer met te lage peilen. Vermesting is eveneens een probleem, resulterend in een te grote voedselrijkdom van het water. Het gaat om een te hoge fosfaatbelasting, niet alleen op de flank, maar ook in de lager gelegen gebieden en plassen door fosfaatafstroming naar Loosdrecht, Kortenhoef, Ankeveen en ook Noorderpark.
HE
Flank
plassen
de flank overgangs gebied
Oostelijke Vechtplassen | 24
Oostelijke Vechtplassen | 25
Gewenste maatregelen en consequenties voor natuur en water Flank Om op de flank te komen tot verbetering van het systeem blijkt het praktisch te zijn om aan te sluiten bij de huidige peilgebieden. In deze gebieden wordt er naar gestreefd een natuurlijk peilbeheer met hogere waterpeilen in te stellen. Voor het Noorderpark wordt er nu aan gewerkt een natuurlijk peilbeheer en maatregelen om kwelwater langer vast te houden en beter te benutten, in het nieuwe watergebiedsplan op te nemen. De wens is om “het goede water op de goede plek te krijgen”. Het “goede” water is voornamelijk basenrijk kwelwater. Dit kan gedaan worden door waterstromen te sturen of om te leiden. Kwalitatief waardevol water kan via een lange weg door het gebied worden geleid door het toepassen van een doorstroompolderprincipe (het leiden van kwelwater naar die plekken waar het waardevol is in plaats van het onbenut af te voeren waarbij verschillende watertypen gemengd worden). Wanneer water te fosfaatrijk is, kan ervoor gekozen worden dit water voorlopig snel af te leiden naar de boezem en het niet door natuurgebied te leiden. Een andere oplossing is om de fosfaat door middel van zuivering uit het water te verwijderen. Waternet onderzoekt of hiervoor slimme
oplossingen zijn in het gebied. Vanwege het belang van hoge peilen en een beperkte voedselrijkdom is het afbouwen van de huidige landbouw in het gebied van groot belang. Dit kan door middel van verwerving, particulier natuurbeheer of aangepaste landbouw. Door de beperkingen die er nu zijn, zijn er voor de landbouw geen ontwikkelmogelijkheden meer in de Oostelijke Vechtplassen. Daarnaast is het beperken van grondwaterwinning in Loosdrecht een maatregel die al in onderzoek is.
Overgangsgebied In de overgangsgebieden kunnen moerasgebieden in aparte peilvakken worden ontwikkeld. Succesrijke voorbeelden liggen er al in de Horstemeerpolder en in de polder Achteraf. Door in deelgebieden een hoog peil en een naturlijk peilbeheer toe te passen zijn vele soorten moerasvogels en Noordse woelmuis in aantal toegenomen. De gebieden moeten wel rustig en voldoende groot zijn. Dergelijke moerasgebieden zijn ook aantrekkelijk voor zomerganzen. Afspraken over ganzenbeheer zijn van groot belang.
Plassen De kwaliteit van de plassen is in de afgelopen jaren al sterk verbeterd, maar nog niet voldoende. Het terugdringen van de voedselrijkdom en het verbeteren van het doorzicht zijn aandachtspunten. Door het instellen van een flexibel peilbeheer (waar mogelijk) kan de hoeveelheid inlaatwater worden beperkt en de waterkwaliteit verbeteren. Daarnaast kan bezinking van het fijn slib in de waterlaag bijvoorbeeld worden bevorderd door de aanleg of reconstructies van eilanden. Het behoud van vaarroutes en medewerking van verschillende eigenaren zijn daarbij aandachtspunten. De huidige zonering voor recreatievaart in de Oostelijke Vechtplassen realiseert, met het huidige recreatieve gebruik, voldoende rust voor broedvogels. Bij de Breukeleveense, Tienhovense en mogelijk de Kortenhoefse plassen wordt een gedragscode opgesteld samen met de gebruikers. Er loopt inmddels een analyse en actualisatie van vogelverspreidingsgegevens om een beter beeld te krijgen van de actuele situatie en de laatste jaren: waar zitten de vogels, waar niet en wat kunnen daar (of elders) knelpunten zijn? Vervolgens kan met de gebruikers bepaald worden of de zonering (eventueel) aangepast moet worden.
Oostelijke Vechtplassen | 27
Vecht & Loosdrecht, méér dan water Velen zullen als eerste associatie met de Oostelijke Vechtplassen de waterrecreatie op het netvlies krijgen: zeilen op de Loosdrechtse Plassen en varen op de Vecht. In de schetsschuit kwam nadrukkelijk naar voren dat dit gebied veel meer waarden kent. Waarden die niet op zichzelf staan, maar elkaar en het geheel juist extra kracht en uitstraling geven: de rijke historie, de natuur, het waterrijke landschap en de beleving daarvan door bezoekers en bewoners.
natuur en landschap
Rijke historie
Natuur, water en landschap
Beleving en recreatie
Het gebied kent een rijke cultuurhistorie en wordt omringd door bijzondere plekken en monumenten: de buitenplaatsen aan de Vecht, de landgoederen in ‘s Graveland, kasteel Sijpestein, de molen van Ankeveen, voormalig kuuroord Zonnestraal bij Hilversum, de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. Ook de kenmerkende verkavelingsstructuren zoals de ‘Ster’ van Loosdrecht zijn uniek. Deze structuren in het landschap, met daarin de historische objecten, vertellen het verhaal van WestNederland.
Behalve de plassen en de Vecht zijn er in het gebied veel verschillende landschapstypen aanwezig, op korte afstand van elkaar: de bossen op de Heuvelrug, veenontginningen, moerassen en plassen, en de buitenplaatsen langs de Vecht. De natuur kent daardoor een grote verscheidenheid, waarbij het verloop van de hoge zandgronden naar de lage veengronden zorgt voor veel variatie in flora en fauna. Het water herbergt in die overgang een grote variatie aan watergebonden leven, van moerassen aan de oostflank tot watervogelplassen aan de westkant.
De natuurlijke en historische entourage van de Oostelijke Vechtplassen met zoveel variatie leent zich uitstekend voor plaats- en routegebonden vormen van recreatie. Niet alleen over water, in de boot en op de schaats, maar zeker ook routes over land, zoals wandelen en fietsen. De mogelijkheid om binnen fiets- of loopafstand te recreëren op de heuvelrug én in het veenplassengebied, is zeer aantrekkelijk voor bezoekers. Er is voor hen genoeg te zien; achter elke bocht is iets nieuws te ontdekken. Voor plaatsgebonden recreatie, zowel verblijfsrecreatie als horeca, is het aanbod net zo groot en aantrekkelijk.
Nieuwe Hollandse waterlinie & Stelling van Amsterdam
Buitenplaatsen aan de Vecht en in ‘s Graveland
Oostelijke Vechtplassen | 28
bron: Galesloot bootverhuur
Oostelijke Vechtplassen | 29
Landschap als onderlegger voor recreatie en leefbaarheid De waarden van het gebied hechten aan elkaar. Natuur, cultuurhistorie en water zijn waarden op zichzelf, maar zijn ook de onderliggende krachten van het gebied. En ze maken het landschap. Water is het verbindende element. Deze omgeving is nog steeds prachtig en vormt de entourage voor een breed pakket aan recreatieve voorzieningen.
Een enorme diversiteit aan landschappen De landschappelijke en ecologische onderlegger vormt de basis van de enorme diversiteit in het gebied: de overgang van hoog zand naar laag gelegen, nat veen en water. De natuurlijke verschillen samen met de ontginning en het huidige gebruik hebben een diversiteit aan landschappen opgeleverd op korte afstand van elkaar, met een rijke historie. De stuwwal van de heuvelrug met de bos- en heidegebieden. De landgoederen van ’s Graveland en de cultuurhistorisch waardevolle sterverkaveling rond Loosdrecht. Het laagveen met de verschillende stadia van verlanding: de plassen,legakkers, riet en bos. En als een slingerend lint daarlangs de Vecht, met dorpjes en buitenplaatsen.
Een groot potentieel voor recreatie Het geheel levert een in oorsprong prachtig landschap op, waarbinnen het recreatieve aanbod veel verder kan reiken dan ‘gewoon een beetje varen’. Het gaat ook over fietsen langs de Vecht, wandelen over landgoederen, lekker eten op een terras aan het water en een bezoek aan Kasteel Sypesteyn of aan Beeld en Geluid in Hilversum. De diversiteit in het landschap biedt een waaier aan recreatieve mogelijkheden. Het wordt als een sterk punt van het gebied ervaren.
Oostelijke Vechtplassen | 30
Het recreatief systeem ontleed Een aantrekkelijk landschap dient als onderlegger voor talrijke recreatieve en toeristische voorzieningen zowel voor de watersporter als voor de ‘landgebonden’ recreant (dagrecreant en verblijfsrecreant). In het navolgende wordt een poging gedaan om grip te krijgen op de recreatieve structuur, door deze te ontleden in lagen die over elkaar heen liggen. Voor een goede recreatieve structuur en zonering moeten de lagen niet alleen op elkaar afgestemd zijn en elkaar versterken maar moet ook worden uitgegaan van de landschappelijke onderlegger en het natuurlijk systeem.
Routes Met routes worden recreatieve netwerken bedoeld zoals het stelsel van fiets- en wandelpaden, de kano- en vaarverbindingen. Ze geven toegang tot het gebied en verbinden de deelgebieden met elkaar. Elk netwerk heeft z’n eigen knelpunten en ontbrekende schakels die geïnventariseerd zijn. Belangrijk voor de recreatie is ook de ontsluitingsstructuur voor het autoverkeer. Watersport en dagrecreatie leveren veel autobewegingen in het gebied. De A2 die parallel westelijk van het gebied loopt is een belangrijke toegangsader terwijl aan de oostzijde de toegangen diffuser zijn.
Transferia, TOP’s en poorten Een middel om autobewegingen in het gebied te beperken en de bezoeker goed te geleiden is het aanbieden van parkeervoorzieningen in transferia, toeristische overstappunten (TOP’s) en poorten. De mate waarin aanvullende voorzieningen aanwezig zijn bepaalt de naamgeving. De voorzieningen kunnen aan de rand van het gebied geconcentreerd zijn of kleinschaliger verspreid door het gebied. Het betreft meestal openbare voorzieningen. De NS-stations met fietsverhuur behoren ook tot dit systeem net als bijvoorbeeld parkeerplaatsen bij zwemplekken.
Dorpen en leefbaarheid De dorpen, winkels, de horeca en andere voorzieningen die ook voor de bewoner de leefbaarheid bepalen, vormen een aanvulling op de landschappelijke onderlegger. Zij maken het gebied extra aantrekkelijk samen met de cultuurhistorische component van de gebouwde omgeving: dorpen, landgoederen en de Hollandse Waterlinieforten. De manier waarop ze voor recreatie ontsloten zijn verschilt. Een dorp als Nederhorst den Berg is nauwelijks bekend terwijl ’s-Gravenland druk bezocht wordt door dagjesmensen, en Oud-Loosdrecht ten onder gaat aan zijn eigen succes. De kwaliteit van de leefomgeving is hier in het geding. De landgoederen van Vecht en ’s-Gravenland zijn bekend, maar de forten van de voormalige waterlinie liggen in het gebied als ‘prinsessen om wakker te kussen’. De activiteiten van ondernemers zijn veelal gekoppeld aan de dorpen. Verplaatsing van recreatieactiviteit zoals de verplaatsing van Ottenhome is een verandering in deze structuur.
Voorzieningen, arrangementen en evenementen Met deze laag wordt de niet-fysieke infrastructuur bedoeld van grotere evenementen (Vrijbuiterweekend, Vaarparade op de Vecht, Loosdrecht Jazz) maar ook arrangementen van ondernemers in onderlinge combinatie (bootverhuur in combinatie met bezoek aan kaasboerderij en/of restaurant). Ze zijn belangrijk voor beeldvorming en seizoensverbreding. Als het ’s winters vriest en er kan geschaatst worden ontstaat er een geheel nieuwe structuur (Plassentocht Kortenhoef). Ook alle informatie over het gebied (aangeboden in folders, websites en app’s), waar wat te doen is en waar te huur, vormt onderdeel van deze laag. Nu al is er een ruime hoeveelheid verblijfsmogelijkheden aanwezig: ondermeer kampeerterreinen, hotels, bed&breakfast, etc (ca. 1000 eenheden).
Oostelijke Vechtplassen | 31
routes
transferia TOP’s en poorten
dorpen en leefbaarheid
voorzieningen arrangementen evenementen
Oostelijke Vechtplassen | 32
TOP’s en Poorten
‘Naast de TOP’s zou het gebied ook herkenbare poorten moeten krijgen”.
Om recreatieverkeersstromen naar en in het gebied te geleiden zijn goed ingerichte parkeer- en startplekken voor de recreant belangrijk. Deze startplekken zijn benoemd als poorten en TOP’s. De benaming hangt samen met het voorzieningenniveau en de ligging van een plek. Een TOP is een Toeristisch OverstapPunt waar de recreant de auto parkeert. Van daaruit kan hij fietsend of wandelend het gebied verkennen. Het is een knooppunt waar diverse (on)bewegwijzerde fiets- en wandelroutes samenkomen. Er is een informatiepaneel met de routes en informatie over bezienswaardigheden in het gebied. Ook zijn er TOP’s als startpunt voor de waterrecreant. In een groot deel van Zuid-Holland zijn herkenbare TOP’s ingericht. Een Poort ligt vaak bij een toeristische voorziening (bezoekerscentrum, kasteel) of een groot recreatie- of natuurgebied. Het voorzieningenniveau is uitgebreider dan bij de TOP. Een poort heeft vooral een (boven)regionale functie. Veel bestaande parkeerplaatsen in het gebied functioneren nu al als TOP of poort maar zijn nog niet herkenbaar voor de recreant.
Workshop Recreatieve Ontsluiting Vechtstreek In deze workshop is in 2009 een groot aantal potentiële TOP’s en Poorten in beeld gebracht. iTTrovator is in 2011 gestart met het project “Dubbelgroen de regio doen”. Onderdeel hiervan is de ontwikkeling van een aantal TOP’s en kleinere Routestartpunten. Er is nu een TOP in Bussum, Huizen, Kortenhoef, ’s-Graveland (bezoekerscentrum Natuurmonumenten) en Blaricum.
Oostelijke Vechtplassen | 33
Wandelen en fietsen Te voet of op de fiets zijn de Oostelijke Vechtplassen goed te ontdekken. De openheid en het aanbod aan water, horeca, natuur, bezienswaardigheden en historie geven hiervoor genoeg gelegenheid. Initiatieven rond routestructuren voor wandelen en fietsen zijn op dit moment al talrijk, zowel inventarisaties als planvorming voor de aanleg van fiets- en wandelpaden, als ook aanleg zelf. Er is dan ook al enige jaren een duidelijke behoefte aan een integraal recreatief netwerk, dat bekend en toegankelijk is voor (potentiële) recreanten. Doordat het fiets- en wandelnetwerk al enige tijd op de agenda staat, zijn er middelen voor beschikbaar, bijvoorbeeld vanuit de Quickscan Wandelroute-netwerk. Suggesties voor wandel- of fietspaden vanuit de schetsschuit, worden daarom hier genoemd.
Fiets- en wandelpadenplan Gooi- en Vechtstreek In 1999 heeft provincie Noord-Holland het fiets- en wandelpadenplan Gooi- en Vechtstreek vastgesteld, waarin 80 km aan nieuwe fiets- en wandelpaden is voorgesteld. In het kader van de landinrichting Vechtstreek heeft DLG het grootste deel van deze paden inmiddels gerealiseerd. Circa twintig paden ontbreken nog. Voor deze paden is via het uitvoeringsprogramma Groene Uitweg circa 2 mln euro aan FES budget gereserveerd.
Aanvullingen 2009 In de Gooi- en Vechtstreek is het fietsknooppuntennetwerk uitgezet. De Oeverlandroute (Landelijke Fietsroute) loopt voor een groot deel langs de Vecht. Het gebied is daarmee voor de recreatieve fietser goed ontsloten. Maar dat betekent niet dat er geen knelpunten zijn in de fietsstructuur.
Themaroutes Vechtsnoer
Voorstellen vanuit de schetsschuit
Stichting het Vechtsnoer heeft project “Zicht op de Vechtstreek” ontwikkeld: een groot aantal thematische fiets-, wandel- en vaarroutes laten de rijke historie van de streek beleven. Het accent van de routes ligt op de culturele bezienswaardigheden van de streek, te downloaden via een app. Stichting het Vechtsnoer is een uniek museaal en cultureel samenwerkingsverband, waarin alle culturele erfgoedinstellingen in de Vechtstreek samenwerken om de waarden van het cultuurlandschap van de Vechtstreek als ‘museum zonder muren’ voor een breed publiek te ontsluiten.
Voorstellen voor wandelen en fietsen langs het water waar dat nu niet mogelijk is, zoals langs de Scheendijk en de Drecht of langs de s’Gravenlandsevaart door de Ster, door de Kievitsbuurt of tussen Breukeleveen en Hollandse Rading, zijn genoemd tijdens de schetsschuit. Door die voorstellen ontstaat er toegang en zicht op het water. De plassen kunnen beleefbaar worden gemaakt voor wandelaars en fietsers. Bovendien worden zogenaamde ‘parels’ in het gebied met elkaar verbonden langs routes losstaand van druk verkeer. Daarnaast worden verschillende vormen van recreatie op elkaar aangesloten zoals wandelen en varen.
Quickscan wandelroutenetwerk Gooi en Vecht In opdracht van provincie Noord-Holland heeft bureau Lopende Zaken een quickscan naar wandelpaden in de Gooi en Vechtstreek + Diemerscheg gedaan (2013). Op basis van een inventarisatie van routes, opgeloste knelpunten en terreinverkenningen is bekeken welke nieuwe wandelmogelijkheden aanwezig zijn vanuit vooraf bepaalde startpunten. In de quickscan ontbreekt een overzicht van een aaneensluitend en samenhangend netwerk waarin ook bestaande gemarkeerde routes zijn ingepast. Er moet nog een aantal knelpunten en ontbrekende schakels gerealiseerd, cq. opgelost worden. Dit wordt nu regionaal in gang gezet.
“De bewegwijzering in en naar het gebied vraagt aandacht”.
Oostelijke Vechtplassen | 34
Varen Met de notitie Vaart in de Vaart is in 2010 het wensbeeld van de watersportpartners ten aanzien van het netwerk van vaarverbindingen voor de Gooi en Vechtstreek neergezet. Het verbeteren van de vaarverbindingen draagt bij aan het vergroten van de recreatiemogelijkheden en is van belang voor het woon- en vestigingsklimaat in de Randstad. Het herstellen van ‘oude’ verbindingen en ontwikkelen van nieuwe, met behoud van de natuurwaarde en het ontsluiten van de cultuurhistorie, geeft bewoners en recreanten de mogelijkheid het gebied te bereiken en te beleven.
Sloepennetwerk In de schetsschuit hadden vooral de mogelijkheden voor het varen met sloepen en kleinere bootjes de focus omdat deze economisch het meest interessant zijn voor recreatie ondernemers. Sloepen hebben geen eigen voorzieningen en zijn aangewezen op faciliteiten aan de wal (eet- en slaapgelegenheid). Met een actieradius van 30 tot 50 km op een dag, is met een sloep een weekendtochtje naar de Loosdrechtse Plassen goed te doen. Voorwaarde is dat de waterinfrastructuur op orde is. Overigens worden ook in het gebied zelf en aan de Vecht sloepen verhuurd.
7 ‘Vaart in de Vaart’-projecten De zeven projecten die in “Vaart in de Vaart” worden voorgesteld voor de uitbreiding van het vaarrecreatief netwerk bestaan uit het bevaarbaar maken van: • De verbinding ‘s-Gravenlandsevaart - Karnemelksloot. • ’s-Gravenlandsevaart tussen fort Uitermeer en de Karnemelksloot • De verbinding Loosdrechtseplassen - Wijde blik • De verbinding met Sypestyen • De Reevaart • De Gooisevaart • De Naardertrekvaart
Oostelijke Vechtplassen | 35
Interne structuur vaarroutenetwerk
Ontbreken van openbare faciliteiten
De Vecht zit aan zijn maximum capaciteit als vaarroute. Parallelle verbindingen zoals de “Nieuwe Vecht’ door Nederhorst den Berg en een verbinding tussen de Loosdrechtse Plassen en Wijde Blik moeten de Vecht ontlasten. Voor Nederhorst Den Berg en Spiegelplas ontstaan nieuwe economische impulsen en wordt de historische Reevaart hersteld. In verband met privacy van aanwonenden wordt er voor de ’s-Gravenlandse Vaart tussen Noorder- en Zuidersluis gedacht aan kano, roei- en wellicht fluisterbootjes. Herstel van deze vaarverbinding zou gepaard moeten gaan met een upgrading van de oevers en woonkwaliteit (EU-project). De ’s-Gravenlandse Vaart kan in potentie de recreatief aantrekkelijke vestingstad Naarden (Karnemelksloot) via de bekende landgoederen van ’s-Gravenland (Schaep en Burgh, Trompenburg) met Hilversum (Gooise Vaart) verbinden. Hilversum kent enkele bestemmingen die ook bij slechter weer de mogelijkheden voor recreatie vergroten (Beeld en Geluid, aquarium). De Noorder- en Zuidersluis zijn afgesloten uit oogpunt van waterbeheer (ANKO-project). Herziening van het integraal waterbeheer opent mogelijkheden van herstel voor de vaart.
Op verschillende plekken is behoefte aan aanlegplekken met oplaadplunten, openbare toiletten en afvalverwerking. Vooral bij de knooppunten, verbindingen over het Amsterdam-Rijnkanaal, langs de Vecht bij Breukelen en Oud-Loosdrecht worden deze gemist.
Ondiepten als gevolg van veenslib Op verschillende plekken zijn ondiepten aangegeven als gevolg van veenslib (bagger). Met name enkele toegangen tot de Loosdrechtse Plassen zijn ondiep. Het slib kan gebruikt worden voor ophoging van laaggelegen landbouwpercelen (bestrijding verdroging) of voor het herstel van legakkers. Ook kunnen er eilanden mee aangelegd worden die tevens de windinvloed beperken.
Amsterdam-Rijnkanaal Door toename van de beroepsvaart vormt het Amsterdam-Rijnkanaal een steeds grotere barrière tussen Amsterdam, de Vinkeveense en de Loosdrechtse plassen. Veilige oversteekpunten zijn voorzien bij Weesp, Nieuwersluis en ten zuiden van Utrecht. Daarnaast moet de Vecht in noord-zuidrichting de functie voor het recreatieverkeer overnemen.
‘Er zijn knelpunten, zowel in de structuur van het routenetwerk als in het landschap en in faciliteiten voor aanmeren en verblijf.’
Naarden | Buiten de Vesting | 36
Ik zou graag zien dat het dorp ook levendig is wanneer de toerist er niet is !
Oostelijke Vechtplassen | 37
Dorpen en leefbaarheid De achteruitgang van landschap, openbare ruimte en recreatievoorzieningen hebben ook hun weerslag op de leefbaarheid in het gebied. Rond Loosdrecht wordt dat duidelijk zichtbaar. De infrastructuur is niet op orde, doordat de beschikbare ruimte te beperkt is voor gebruik door recreanten en bewoners. Dit alles levert overlast op en gaat ten koste van de veiligheid en van de belevingswaarde. Ook ontbreken op veel plekken goede verblijfsvoorzieningen waardoor het gebied niet optimaal profiteert van de recreanten.
Afstemmen privé en openbaar Gastvrijheid staat hoog in het vaandel in en om Loosdrecht, maar het moet niet ten koste gaan van de leefbaarheid voor de bewoners. Maatregelen die de aantrekkelijkheid van de omgeving verhogen kunnen ook bewoners ten goede komen zoals ommetjes, aanlegplekken voor kort verblijf en herinrichting van wegen en openbare ruimtes.
Ontsluiting en parkeerfaciliteiten verbeteren!
Samen werken aan de omgeving
Goede parkeerfaciliteiten voor recreanten ontbreken. Er zijn wel plannen, zoals die voor een recreatieboulevard bij Boomhoek. Er is vaak geen parkeergelegenheid - ook in verband met evenementen - op aanvaardbare afstand van voorzieningen, zonder dat dit dorpsbewoners in de weg zit. Ook de bereikbaarheid van het gebied met openbaar vervoer is niet optimaal. Zo is er juist op zondag geen busverbinding door het gebied. Veilige fietspaden zijn een goede aanvulling op het recreatieve routenetwerk, maar voorzien ook in de behoefte van de dorpsbewoners. Ditzelfde geldt voor de vaarroutes die niet alleen recreatief, maar ook functioneel zijn.
Het gebied kent veel betrokken bewoners, ondernemers en overheden. Een betere communicatie tussen deze partijen kan de betrokkenheid alleen maar vergroten. Hier is behoefte aan. Door mensen bekend te maken met het verhaal van het gebied zullen ze met nog meer zorg omgaan met hun leefomgeving. Dit kan door middel van informatieverstrekking in een museum, maar ook door een soort informatiepakket voor nieuwkomers in het gebied. Door bewoners in te zetten als gids ontstaat meer begrip tussen toerist en bewoner: meet the local!
‘Er mist parkeergelegenheid op aanvaardbare afstand, zonder dat dit dorpsbewoners in de weg zit.’
Oostelijke Vechtplassen | 38
Oostelijke Vechtplassen | 39
Openbare ruimte aan het water Een ander probleem is het gebrek aan openbare ruimte tussen weg en water. De ruimte tussen weg en waterkant is bijna volledig volgebouwd en in particulier eigendom. Hierdoor is de waterkant niet te bereiken vanaf het water (er is een gebrek aan ligplaatsen) en het water niet vanaf de weg. Het water is zelfs nauwelijks zichtbaar vanaf de weg. De kwaliteit van de aanwezige bebouwing en voorzieningen laat veel te wensen over.
Verlies van openbare ruimte Bouwprojecten, schuttingen, muren, hagen en dichte hekken met alarmsystemen zorgen ervoor dat steeds meer zicht op landschap en plassen verdwijnt. Zelfs bij jachthavens en horecagelegenheden is vanaf de weg vaak niet te zien hoe mooi en gezellig het is op het terras.
Genieten van de omgeving
Nieuwe doorzichten in het bestaande lint
Een aantal ingrepen kunnen aan het woongenot van de bewoners bijdragen. Het verhogen van de algemene beeldkwaliteit speelt hierbij een belangrijke rol. Dit geldt zowel voor de openbare ruimte (wegen, paden, pleinen en bermen), maar ook voor privéterreinen. Voortuinen zijn beeldbepalend voor de dorpen en zouden een presentatieplaatje kunnen zijn. Verder kunnen een aantal voorzieningen bijdragen aan de behoefte om van de omgeving te genieten. Hierbij wordt gedacht aan wandelommetjes, kleine verstopte plekjes aan de plas, het water zien vanaf de weg en zwemplekken voor de hond. Denk juist ook aan de ouderen en de jongeren.
Een eerste verbeterslag in het herstel van zichtlijnen is eenvoudig te behalen door heggen en schuttingen op ongewenste plekken te verwijderen, waar mogelijk. De plekken waar het water wel zichtbaar is, moeten worden gekoesterd en verbeterd. Toegankelijkheid van de waterkant is ook van belang. Door aanlegplaatsen met terrassen te maken in de dorpen, worden deze dorpen gastvrijer voor bezoekers vanaf het water. Horecagelegenheden kunnen (semi)openbare plekken zijn die het water met het land verbindt. Er ontstaat meer verbindingen tussen openbare ruimtes langs de wegen en het open water.
Nieuwe plekken op nieuwe eilanden maken Door nieuwe eilanden te maken en bestaande geschikt te maken voor recreatief gebruik kan ook voorzien worden in de behoefte om openbare plekken aan het water te maken. Een strategische ligging van deze nieuwe eilanden helpt ook mee om de KRW en Natura 2000-doelen te realiseren.
“Als ik ondernemer was, zou ik vanaf de weg het water willen zien en zou ik willen laten zien dat het daarachter gezellig is.”
Oostelijke Vechtplassen | 40
Oostelijke Vechtplassen | 41
Voorzieningen, arrangementen en evenementen Ondernemers zorgen in diverse vormen voor een aanvulling op de openbare voorzieningen. Toch is hier nog een wereld te winnen. De ondernemers kunnen met kwaliteitsverbetering, arrangementen en het uitbreiden van voorzieningen - op locatie en in de loop van het jaar - het scala aan mogelijkheden zeker vergroten. Zelfs zonder dat dit om tijdrovende vergunningen vraagt. Daarnaast is uitbreiding van de openbare voorzieningen op veel punten noodzakelijk.
Voorzieningen kunnen beter Service- en walvoorzieningen worden op veel plaatsen gemist, zoals toiletten, waterpunten, wifi, afvalverwerking, oplaadpunten, etc
Zwemstrandjes Tijdens de wereldcafésessie werd gesteld dat de zwemmogelijkheden in het gebied beperkt zijn of zelfs onvindbaar zijn. Zwemmogelijkheden zijn over het algemeen openbare voorzieningen. De ondernemers reageerden creatief op deze stelling. Er werden allerlei oplossingen bedacht: een drijvend zwembad met verwarmd water, een boot die alle recreatie-eilanden aandoet en ‘de Strook’ met Oud-Loosdrecht verbindt, maar ook hottubs als attractie op een eiland.
“Laatst stonden in de krant twee koppen op één pagina over de Vecht: ‘meer recreanten gewenst’ en ‘afmeerverbod gedurende het gehele vaarseizoen’.”
Mogelijkheden voor verblijf onder de maat De kwaliteit van de verblijfsrecreatie kan in het hele gebied beter. Rond de Vecht ontbreken bijvoorbeeld ligplaatsen en voorzieningen om in het gebied te overnachten. Nu varen toeristen in één dag over de Vecht. Als er overnachtingsmogelijkheden zouden zijn, kunnen recreanten langer in het gebied verblijven en neemt de besteding in de dorpen toe. Daarnaast kunnen kleine aanlegplekken in het dorp door bewoners worden gebruikt en ook passanten aantrekken. Gastvrijheid voor de recreant zorgt voor een economisch impuls. De behoefte aan meerdaags kunnen varen in een groter gebied trekt aan, niet alleen op en rond de Vecht ook op de Amstel.
Evenementeneiland Markuspos ?? De eilanden zijn mooie punten in de route over de plassen. Voor de recreanten zou het wenselijk zijn dat hier minimaal voorzieningen komen voor aanleggen en wellicht ook barbecuevoorzieningen, toiletten, water en stroom. Eén eiland zou expliciet tot evenementeneiland kunnen worden omgevormd. Hierbij wordt gedacht aan Markuspos.
Bronnen: Copyright © 2011. Dienst voor het Kadaster en de openbare registers, Apeldoorn Copyright Dienst Landelijk Gebied 2012. Aan deze kaart kunnen geen rechten worden ontleend.
Oostelijke Vechtplassen | 42
A
Diemerscheg
Indeling deelgebieden A: Spiegelplas, Ankeveense Plassen, Nederhorst den Berg B: Wijde Blik, Loosdrechtse Plassen C: Boomhoek, Muyeveld, Ster van Loosdrecht D: Breukeleveense en Tienhovense Plassen E: Kievitsbuurt, Scheendijk
Naarden buiten de Vesting
Robuust Naardermeer
Kansen voor natuur
B
Voor natuur en water worden op dit moment diverse inventarisaties aangevuld zodat op korte termijn ook een kansenkaart voor natuur en water kan worden gemaakt. Het algemene verhaal dat op de pagina’s 17 tot 23 is vermeld kan zeker gespecificeerd worden bij verdere afstemming van ecologische en economische doelen.
C
Oostelijke Vechtplassen
E
D
vogels ten die al? t i z r a a Wa jk allem eigenli
Oostelijke Vechtplassen | 43
Inventarisatie en deelgebieden Weesp Over-Diemen
Driemond
Driemond me
rwe
g
Keverdijksche Overscheensche Polder
Dijk Noorder- of Rietpolder
-Noor d
pad ard
Blijwaterpa
d
Bla
G e in
nch
d
G e in
-West eerdijk Gooim
st
elw eg
Kars
peld
in-Z uid
kanoën Aetsveldsche Polder
Goo
ade
Ruwelspad
ldse
weg De Schelp
Binnendijksche, Overscheensche, Berger- en Meentpolder
Broekzijdsche Polder
reef
ve
l ds
Naarden
ew eg
Aetsveldsche Polder
pw
Hollandsek
gwe enve
lands eweg
Ge
nd
Middenpol
eg
Heintjesrak- en Broekerpolder
lom
pw
lom
Heintjesrak- en Broekerpolder
Zuidpolder beoosten Muiden
w
eg
K
lla Ho
Bloemendalerpolder
g
Ge
Papela
Gemeenschapspolder
eu
Broekzijdsche Polder
K
ndijk Hilversumse Bovenmeent
Spiege
Reaalspold
Reeweg
derm
rd
ij k
Naarderbos Spiege
eer
la
s
s
merk
te r
te r
Dam
Hilversumse Bovenmeent
9
Weesp Naar
x !
x !
lweg
V el
V el
Nigtevecht
erweg Nieuwe Keverdijksche Polder
lweg
¤ ! an
Driemond
Naar
an
Nigtevecht
Abcoude
Keverdijksche Overscheensche Polder
Hollandsch-Ankeveensche Polder
Reeweg
x !
la
Abcoude
ve
eg
Ke
Hoge
an
sloepen
g
ts
r
ew e
Aetsveldsche Polder
ug Br
se
Ae
lb e Am
l ds
Muiderberg
1
ijk
ts
ve
Ruwelspad
merd
Ae
Tafe
Aetsveldsche Polder
ade
Gooi
Stam
in-Z uid
lands eweg
Le
jachthavens Hollandsek
Dam
merk
ade
derm
eer
Bussum
Hollandsch-Ankeveensche Polder
ade
Amsterdam Zuidoost d
Hilversumse Meent
Blijwaterpa
Gooi
Aetsveldsche Polder
d se
we
p l om
Polder De Winkel
Noorde
Reeweg
sep ad
Veen
Nieuwer Ter Aa
Polder Mijnden
Ra
din
g
Horndijk dijk
Bosdri ft
Polder Mijnden
Markus Pos
Ter Aa 12, Nieuwer Onduidelijkheid overdraagplaats Keetpoortsluis
Polder Mijnden
Ra
Noo
dwe
g
Noo
g
dwe
g Noo
Polder Breukelerwaard
dwe
g
Boomhoek Muyeveld
Geitekaai
Kampeerplekken kano's en aanlegplaatsen (wens)
g
din
Gewenste kanoverbinding-route (indicatief)
forten
Markus Pos
Kerklaan
Mijnden
11, Schutten-overdragen onduidelijk sluis 't Hemeltje
Oud-Aa
Polder Mijnden
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen
Nieuwersluis
Nieuw-Loosdrecht
3
Bijltje
9, Doorvaart Raaisloot verbeteren 10, Overstap kano - fiets
Forten
6
Mijnden
Bloklaan
3
k k
Bosdri ft
8
Demme
Nieuwersluis
Veen
3 Horndijk dijk
riksekad
e
ie l
7, Ontwikkelen kanoroute 8, Verbinding HOL met Vuntus
10
Ontsluiting Horstermeer en Ankeveense Plassen
oop
Ouk
Breukeleveen
k k
Laantje
eweg
Nieuw-Loosdrecht
Bijltje
Polder Het Honderd
3
ie l
dijk Veen
R
Bloklaan
Zuwe
11, Ringvaart Horstermeerpolder Moleneind: alleen kano's ivm lage bruggen
Nieuwerhoek
Polder Het Honderd
rheid
9 4
4
Oud-Loosdrecht
Weer
uw
Forten van de Stelling van Amsterdam en de NHW
Herenweg
Scheendijk
5, Verduidelijking route 6, Meerdere routes creeëren
k
x !
en
k k
Kerklaan
Zuide
Kromme Rade
Kromme Kade
8
Loenen aan de Vecht Loenen aan de Vecht
Polder Sticht
R
ldijk Oostkanaa
Horndijk
e riksekad Demme
Ouk
oop
Ter Aase
10, Verbinding voor Rondje Wijdemeren
Overige Wensen
4, Overstap 4, Rustplaats
k
Oud-Loosdrecht
Nieuwerhoek
3
2, Kampeerplek kano gewenst 3, Overdraagplaats gewenst / noodzakelijk
k k
weg
Kromme Rade
Loenen aan de Vecht Loenen aan de Vecht Polder Sticht
7
Raa
4
len
d
aan lsel
d
Wensen Visie Wijdemeren
Kanaaldijk
Mo
ein
daa
eg
9, Verbinding Naardertrekvaart - Gooimeer
x !
ade
pen
x !
x !
x !
Herenweg
y x !
Scheendijk
Kanaaldijk
Graaf Floris V
Breukeleveen
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen
weg
Laantje
g
Ruigenhoeksche Polder
pad Ber t Bos pad Ber t Bos
Polder Binnenweg
Pol der
eense Oostv
Nieuwe-Wetering
se ars
Oos
twa
pad
e Rin
Zuil
ens
Polder Binnenweg
e Rin
aanse
Gelder
g
ard
Voord
rbr ug
eldi jk
ens
sepad
epad
Thematerkade
Laag-Nieuwkoop
pad
g rwe ope Huy dec
Persijnpolder
Gelderpolder
ees nlaan
Oostv
sepad
Bur gem
eense Gelder
Polder De Kooi
Kooijdi jk
Prinse
eldi jk
Laag-Nieuwkoop
Oud Zuilen
hepad
pad Gag
R in g
pad
Zuile n se Polder Buitenweg
Maarsseveensche Plassen
Gag Zuil Polder Buitenweg
edijks
P
e Rin
Molenpolder
Maarsseveen
Ma
Polder De Gagel
ens
Achterwetering
Molenpolder
Maarssen
ren
1
Rijndijk
g Zuil
£
#
Maarssen
Polder Binnenweg
e Rin
Duu
Maarssen
aanse
ens
ard
n van
Polder Kortrijk
Gieltjesdorp
Nieuwe-Wetering
Voord
ndijk
eg
Zuil twa
Thematerkade
se Ma
ars
Oos
Vuursc
pad Ber t Bos
Persijnpolder
Gelderpolder Polder De Kooi
Kooijdi jk
Achterwetering Westbroek
Polder Maarsseveen
Laa
rwe Huy dec
Maarsseveensche Plassen
Molenpolder
Zuideinde
Achterwetering
g
Molenpolder
Maarsseveen
Gieltjesdorp
In opdracht van DLG
Kortrijk
Achterwetering Westbroek
Molenpolder
Maarssen
ren
ope
Duu
ees
jk
rbr ug
n van
Polder Kortrijk
ade
Bur gem
endi
Thematerkade
Wag
Rode
Rijndijk
Ber t Bos
pad
pad Ber t Bos g rwe ope Huy dec ter ees Bur gem
jk rw
ttersk
DLGJvE2014
Zuideinde
Westbroek Molenpolder
Polder Maarsseveen
Polder Portengen
Schu
Westbroek 10 maart 2014
Maartensdijk
Kortrijk
Laa
op
Maartensdijk
eg
endi
de
Zuideinde
eg
Zuideinde
Teck
Landw
Wag
ol
Kerkw
Polder Kockengen
Kooijdi jk
g
nweg
neweg
Kockengen Kockengen Gelderpolder Polder De Kooi
eldi jk
Polder Nijenrode
Maartensdijk
Polder Buitenweg
Midde Bethu
Maarsseveensche Plassen
Gag
dweg
¤ !
Alleen voor intern gebruik
g
trijk Kor
Molenpolder
Maarsseveen
£
Maarssen
Laag-Nieuwkoop
stee
eg
neweg
Polder Portengen
Molenpolder
Maarssen
ren
Landw
Bethu
Polder Nijenrode
trijk Kor
Duu
Polder Kortrijk
ade
nweg
Polder Het Huis te Hart
Polder Bethune
ter
i el
pad
Grien
dweg
kade
Midde
stee
Oud-Maarsseveen
CONCEPT
Kortrijk Kor sse
Polder Het Huis te Hart
Polder Bethune
Kor sse
Polder Maarsseveen
kade
Grien
Veen
Kortrijk
Dreef
n van
ensew
eg
neweg
Landw
Bethu
In opdracht van DLG
Westbroek
Polder Maarsseveen
Laa
Meeuw
Polder Westbroek
DLGJvE2014
eg
Polder Westbroek
Oud-Maarsseveen
Polder Kortrijk
ensew
Wensen Kanoroutes en Voorzieningen
Polder Achttienhoven
Tienhoven
eg
10 maart 2014
Portengense Brug
Gieltjesdorp
eweg
Meeuw
Oostelijke Vechtplassen
Polder Maarsseveen
Westbroek
Zuideinde
ttersk
Nieuw
Polder Achttienhoven
Tienhoven
Hollandsche Rading
Kerkeindse Polder
Portengen
Polder Portengen
Schu
eweg
weg
Westbroekse Zodden
Polder Kortrijk
Molenpolder
Kortrijk
op
Westbroekse Zodden
Nieuw Graaf Floris V
Oostelijke Binnenpolder van Tienhoven
De Meent
Noordeinde
Zuideinde
eg
Oostelijke Binnenpolder van Tienhoven
De Meent
1
Kanaaldijk
Breukeleveen
Meent Polder Breukelen-Proosdij
Breukelen
Veen
nweg
trijk Kor
Dreef Kerkw
Portengense Zuwe
dijk
kade
¤ !
Kockengen
Polder Breukelen-Proosdij
1:17.000
Kerkeindse Polder
Scheendijk
en
Scheen
Veen
Polder Nijenrode
eng
Oostelijke Vechtplassen
Sloepenroute en Knooppunten Wensen Vaart in de Vaart Wensen Visie Wijdemeren (gemeente) Overige wensen
Polder Het Huis te Hart
Midde
Port
van
Polder Westbroek Polder Bethune
10 maart 2014
Kockengen
eg
dijk
dweg
Uitw
x !
Kortrijk
In opdracht van DLG
A0 - schaal Breukelen
Weer
Oud-Aa
Alleen voor intern gebruik
Scheen
CONCEPT
eg
Oud-Maarsseveen
DLGJvE2014
0,5 km
Meent
eg
Grien
ensew
Polder Groot en Klein Oud-Aa
Alleen voor intern gebruik
0
Copyright Dienst Landelijk Gebied 2012. Aan deze kaart kunnen geen rechten worden ontleend.
Polder Breukelerwaard
Meeuw
Polder Maarsseveen
Portengen
Bronnen: Copyright © 2011. Dienst voor het Kadaster en de openbare registers, Apeldoorn
odw
dijk
x x ! !
Herenweg
Scheen
y x ! x ! y x !
Polder Kortrijk
Polder Portengen
Muyeveld
Geitekaai
Kerkeindse Polder
eweg
Tienhoven ! x x !
CONCEPT
Boomhoek
1:20.000
Boterwal Westbroekse Zodden
x !
Nieuw
Noordeinde
Oostelijke Vechtplassen Jachthavens BotenverhuurPortengense Brug Rondvaartbedrijven Zeilscholen
A0 - schaal
Oostelijke Binnenpolder van Tienhoven
x ! x !
De Meent
0,8 km
Polder De Gagel
g
weg
Groen
Copyright Dienst Landelijk Gebied 2012. Aan deze kaart kunnen geen rechten worden ontleend.
Polder Breukelen-Proosdij
Breukelen
0
Ru w
1:17.000
A0 - schaal
Bronnen: Copyright © 2011. Dienst voor het Kadaster en de openbare registers, Apeldoorn
!y x
ter
x !
No
Portengense Zuwe
Copyright Dienst Landelijk Gebied 2012. Aan deze kaart kunnen geen rechten worden ontleend.
0,5 km
Ber t Bos
0
Polder Groot en Klein Oud-Aa
Teck
ein
Polder Oukoop
6, Verbinding Sijpestein tot 'Rondje Sijpestein" 8, Verbinding Wijde Blik - 1-2 Plas
! x
x ! ! x
sz k
Die
uw
x !
Bronnen: Copyright © 2011. Dienst voor het Kadaster en de openbare registers, Apeldoorn
van
erw
5, Verbinding Sijpestein-Drecht, geen uitstapplekken
g
Boomhoek x !
Oostkanaa
Bussumergrintweg
Binnenweg
een
Muyeveld
x ! Polder Breukelerwaard
len
Kromme Kade
Pold
4, Gooise Vaart begaanbaar maken tot centrum Hilvsum
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen
eg
aanlegvoorziening kansrijk
Wensen vaarroutes Vaart in de Vaart 1, Naardertrekvaart verbinding Vecht - Gooimeer
din
7, Reevaart: heropenen; ook voor staande mast
Oud-Aa
eng
de
2, 's-Gravelandsevaart Noord: verruimen schuttijden
Boterwal
Port
sz ka
Mo
3, Karnemelksloot_'s-Gravelandse Vaart:betere toegang
Ra
x !
x !
4 bert
eg
k k
5
rondvaart
bert
weg
jachthaven
£
am
aanlegvoorziening Vinkeveen
Nieuw-Loosdrecht
x ! x !
Polder Mijnden
Polder Mijnden
La m
3
erw
Raa
x !
dwe
ldijk
reinde
ldijk Oostkanaa
Noorde
kev
Bloklaan
x !
A.L
Polder Holland
knooppunt
Laantje
A.
1, Ontbreken aanlegplaats kano
k
Polder Oukoop
4
Dir ck
Knooppunten Sloepenvaarroute
ck
Wensen kanoroutes Pold en voorzieningen
Hilversum
ad
Polder Holland
Sloepenvaarroute (concept)
x !
! x x !
Zuwe
x !
Ran
g
dwe
Ran
7
An
weg
x !
Uitw
x !
x !
Nieuwerhoek
Dir Polder Holland
Vechtroute
k
uwe
Vreeland
an
Opp
Kerklaan
ad
Polder Holland
Vuntusroute Kleiz
Spoorla
Loenersloot
Sloepenvaarroute
x !
Hilversum
Opp
Beresteinseweg
Muyeveldse Wetering Stille Plasroute
4
x !
x !
x !
5
6
Kerklaan
Oud-Loosdrechtroute
Hilversum
Mijnden
g
g
Raa Polder Donkervliet
Polder Voorburg
x !
uwe
Vreeland
an
Polder Voorburg
Bachlaan
Oud-Loosdrecht x ! ! x ! x
Kleiz
Spoorla
Loenersloot
Kortenhoefse Plassen Muiden - Naarden
's-Graveland
11
Groenlandsekade Baambrugse Zuwe
x ! y x ! xy !
x ! x! ! xy! x! ¤
Polder Donkervliet
Bestaande kanoroutes
Polder Dorssewaard
£
we
Polder Voorburg
Groenlandsekade
n
Polder Voorburg
Kromme Rade
Kromme Kade
x !
y! x
Nieuwersluis
ad
we
Spanderslaa
Kortenhoef
x !
Polder Het Honderd
nt
ent
len
x !
eg
Nieuwer Ter Aa
sep
Me
Ankeveensepad
Polder De Roodenmolen
¤ ! ! x
Kerklaan
ee
ge
Mo
d x ein!
x !
botenverhuur
een
Ho
Pad
weg
se
's-Gravelandsche Polder
Loenen aan de Vecht Loenen aan de Vecht
Zeil- en surfscholen
eM
Berg
nweg
Meeruiterdijksche Polder
Polder Garsten
Polder Garsten
Radioweg
erts z k ade
Polder Sticht
Ter Aase
kev
ngde
Melk
ck A. La mb
Polder Oukoop
y
An
's-Graveland
rweg
Horn
Here
Horstermeer
Baambrugge Beresteinseweg
Vinkekade D ir
¤ !
n
Bachlaan
Kortenhoef
Polder De Roodenmolen
Naarde
de
Horstermeerpolder
Middenweg Hoekerpolder
ad
y Polder Holland
Polder Holland
Watersport
Oud
Loodijk
Verle
Polder Baambrugge-Oostzijds
Winkelpolder
Opp
x x ! ! x ! x !! x
Voorafgaand aan de schetsschuit zijn er twee bijeenkomsten geweest waar ondernemers hun wensen en ideeën voor de ontwikkeling van het gebied bijeen hebben gebracht. De ideeën zijn weergegeven op nevenstaande kaarten als inventarisatie voor een vervolgtraject. Hoewel de kaarten op deze schaal niet leesbaar zijn geven ze wel de volledigheid van de inventarisatie weer. Ze vormen een mooie basis voor de recreatiekansenkaart.
g
eg
pad
tw
Nederhorst den Berg
Polder Nellestein
x !
! x x !
x !
erw
4
11 Radioweg
Bussum
Franse Kampweg
Goog pa d Polder Het Groenland
uwe
Polder Voorburg
Pold
we
en
Indijk
Me Polder De Winkel
Kleiz
Vreeland
Loenersloot
y x x ! !
Recreatiekansenkaart
ent
Oude
Kade
Polder Dorssewaard
Polder Dorssewaard
y an
Polder Garsten
Vinkekade tse
10
Ankeveen
Polder Voorburg
Spoorla
Spanderslaa
's-Gravelandsche Polder
Meeruiterdijksche Polder
Polder Garsten
Bussum Stich
Ankeveen
Pad
Stichtsch-Ankeveensche Polder
x ! y
Kerklaan
Ankeveensepad
Hoekerpolder
Baambrugge
Bergse
Hornpolder
Polder Donkervliet
Me
Middenweg
Bussum
Stichtsch-Ankeveensche Polder
Nederhorst den Berg
Polder Waardassacker en Holendrecht
's-Graveland
Groenlandsekade
nweg
Hilversumse Meent
Horn- en Kuijerpolder
Torenweg
Kortenhoef
x !
4
Pad
ge
2 Hollandsch-Ankeveensche Polder
ade
se
Ho
merk
Here
Horstermeer
Polder Baambrugge-Oostzijds
Radioweg
x !
Berg
Horstermeerpolder
's-Gravelandsche Polder
Polder Garsten
Polder De Roodenmolen
x !
y ! x
ngde
weg
Dam
eer
Horn
Nigtevecht
Polder Waardassacker en Holendrecht
Ankeveensepad
derm
de
s
n
Abcoude
Middenweg
Meeruiterdijksche Polder
Polder Garsten
Verle
Polder Baambrugge-Oostzijds
Naar
Hoekerpolder
Baambrugge
Vinkekade
Bussum
Go o g p a d
Nederhorst den Berg
eg
lweg
rweg
Brediusw
Hilversumse Bovenmeent
l aa
Franse Kampweg
Stichtsch-Ankeveensche Polder Hornpolder
Middenpol Heintjesrak- en Broekerpolder
ndijk
eg
Naarde
reinde
eg
K
Polder Het Groenland
t a n g el w
nweg
er
Horn
Winkelpolder
Broekzijdsche Polder
Hoge Voe
Pad
Spiege Here
V e lt
de
x !
se
Horstermeerpolder
Horstermeer
Pad
Melk
Berg
eg
Jachthavens
ngde
w
st e
lw
Verle
Polder Baambrugge-Oostzijds
Kade
Ankeveen Naarden
Am
Nederhorst den Berg
y x !
tse
Torenweg
g
Stichtsch-Ankeveensche Polder
G o o g p ad Polder Het Groenland
y x !
Bergse
Stich
Ankeveen
Aetsveldsche Polder
Hornpolder
Polder De Winkel
Polder Nellestein
Hilversumse Meent
Stichtsch-Ankeveensche Polder
Nederhorst den Berg
reinde
r
Ruwelspad
g
3
Loodijk
lb e
ade
l
Hollandsek gwe
Ankeveen
tsve
Kade
Torenweg Polder Waardassacker en Holendrecht
Naarden
lands eweg
Ae
Ge
in-Z uid
ergd
Tafe
Pad
Loodijk
tse
pad
pad
Bergse
Stich
Horn- en Kuijerpolder
Polder Baambrugge-Oostzijds
Indijk
Indijk
Ankeveen
reef
Noorde
Meib
Stichtsch-Ankeveensche Polder
Nederhorst den Berg
d
Ge i n
-Noor
x !
Horn- en Kuijerpolder
Polder Baambrugge-Oostzijds
Baambrugse Zuwe
#
weg
-Noor
Noordpolder beoosten Muiden
Muiden Gemeenschapspolder
Gooi
gweg
V o et a n g e l w
Amsterdam Zuidoost
pus Pam
ergd
y x !
#
w
reef
Meib
d
Bussumergrintweg
rdie
Poortd
Ove
Diemen
eg
Duivendrecht
Blijwaterpa
Binnenweg
Keverdijksche Overscheensche Polder
Tijdens de schetsschuit hebben vertegenwoordigers van de ondernemers, bewoners en gebruikers deelgebied onderzocht wat de grootste bijdrage aan het recreatief product is en zou kunnen zijn aan het geheel van Vecht en Loosdrecht. Vervolgens is gekeken hoe deze grootste kracht verder te versterken is. De inventarisatie die voorafgaand aan de schetsschuit is gedaan bij een nog grotere groep ondernemers, zal samen met de resultaten van de schetsschuit worden verwerkt tot een kansenkaart voor de recreatie.
Amsterdam Zuidoost
reef
Ruigenhoeksche Polder
Polder De Gagel
9 !
# ´
´ ´ ´ ´ ´´ ´ ´ ´ ´ ´ Weesp ´ ´ ´ ´´9 ´ ´9 ´
´
Driemond
Driemond
Driemond
!
!
Driemond
! Keverdijksche Overscheensche Polder
! Keverdijksche Overscheensche Polder
d -Noor
in-Z uid
in-Z uid
Ge
Ge
N4
g dwe Ran
Ran
ldijk
Horndijk
e
eg
riksekad
reinde Noorde
e
riksekad
Demme
oop
R
ie l
R
ie l
pad
dijk
Ber t Bos
pad
Ber t Bos
pad Ber t Bos
pad Ber t Bos
Polder Portengen
ttersk
ard
g Zuil
Polder De Gagel
ens
e Rin
g
g rwe Huy dec
ope
Polder Binnenweg
e Rin
Ruigenhoeksche Polder
Westbroek
ter
Gelderpolder
Kooijdi jk
Laag-Nieuwkoop
Zuilen
NSstation Maarssen
se R
Gag in g
eldi jk
Afslag Maarssen Oost
rbr ug
ens
Molenpolder
Maarsseveensche Plassen
Gieltjesdorp Maarssen
Zuil twa
Parkeerterrein Maarsseveense Plassen
Maarsseveen
Polder Kortrijk
ade
Polder Buitenweg
Oos
eg
n van
Molenpolder
Polder De Kooi
Schu
eldi jk
se
rbr ug se ars Ma
rw
op
Polder Maarsseveen
Maarssen
ees
g rwe ope Huy dec ter Bur gem
ees
Teck
Kooijdi jk
Thematerkade Rijndijk
Laa Gelderpolder Polder De Kooi
ren
Thematerkade
pad Ber t Bos g rwe ope Huy dec ter ees Bur gem
rbr ug ars se Ma
Ouk
Ouk
ie l
Veen
dijk Veen
Demme
oop R
Thematerkade Rijndijk
de
Westbroek Molenpolder
Duu
Bur gem
Horndijk dijk Veen
ksekade Demmeri
oop Ouk
pad
pad Ber t Bos g rwe ope Huy dec ter ees
rbr ug Ma
ars se
Thematerkade Rijndijk
P
Oostkanaa
Oostkanaa
ldijk Horndijk dijk
Veen
ie l
Bur gem
Huy dec ter ees Bur gem
Ber t Bos
R
pad Ber t Bos
pad Ber t Bos g rwe ope
rbr ug ars se
m
reinde Noorde
reinde Noorde
g dwe
g dwe Ran ldijk Oostkanaa
e riksekad
Demme
oop Ouk
dijk Veen
ie l
pw
pw
lom
N2 pw
Reeweg
Reeweg
G e in
-Noor
in-Z uid
Ge
reinde
Ab1
Noorde
Noorde
reinde
lom
pw
lom
pw
lom Reeweg
g
e riksekad
Demme
oop Ouk
Ma
ol
neweg
Laag-Nieuwkoop
nweg
Bethu
g
Midde
Kortrijk
ndijk
e Rin
In opdracht van DLG
eg
Zuideinde
Maarsseveensche Plassen
Gag
Polder Het Huis te Hart
Polder Bethune
eg
Thematerkade
Herenweg
Maarsseveen
Polder Kortrijk
Maarssen
Polder De Gagel
ens
DLGJvE2014
Kerkw
Rode
g Zuil
17
Polder Nijenrode
10 maart 2014
Zuideinde Kockengen Kockengen
Gieltjesdorp
Polder Binnenweg
e Rin
Milieudienst Zuidwest Utrecht
Kortrijk
Alleen voor intern gebruik
kade
ens
CONCEPT
Portengen
Westbroek
jk
ard
Polder Westbroek
Veen
n van
Polder Maarsseveen
Oud-Maarsseveen
Molenpolder
Molenpolder
ade
eldi jk
Zuil twa
Tienhoven
Landw
ttersk
weg
3
endi
Oos
6
Polder Portengen
Schu
wense
Polder Portengen
Molenpolder
Maarssen
ren
Polder Buitenweg
!
Kerkeindse Polder
Meeu
trijk Kor
op
Westbroekse Zodden
14
Wag
!
eg
4
8
3
Polder Kortrijk
eg
Laa
Teck Gelderpolder Polder De Kooi
Midde
Polder Maarsseveen
Duu
Kooijdi jk
rw
Oostelijke Binnenpolder van Tienhoven
17
De Meent 18
Portengense Brug
neweg
de
Meent Polder Breukelen-Proosdij
3
Wensen
Landw
Maarsseveensche Plassen
Gag
Kanaaldijk
Breukeleveen
Polder Het Huis te Hart
Bethu
ol
8
1
kade
! Laag-Nieuwkoop
1
Veen
Ruigenhoeksche Polder
15
1:17.000
Breukelen
Westbroek In opdracht van DLG
P
g
2 2
Marktplein Breukelen
nweg
Kortrijk
ndijk
e Rin
2 2
De Strook
Polder Bethune
Zuideinde
eg
Rode
Polder De Gagel
ens
2
0,5 km
A0 - schaal
Noordeinde
jk
g Zuil
!
!
Polder Binnenweg
e Rin
Kortrijk
Polder Nijenrode
DLGJvE2014
Kerkw
Kockengen
endi
ens
dweg
Maarsseveen
ade
Maarssen
Zuil ard
Weer
Oostelijke Vechtplassen
10 maart 2014
Polder Portengen
Westbroek
Wag
twa
0
Copyright Dienst Landelijk Gebied 2012. Aan deze kaart kunnen geen rechten worden ontleend.
eg
trijk Kor
Duu
ensew
Polder Westbroek
Dreef
n van
1
Scheendijk
Polder Maarsseveen
Molenpolder
Molenpolder
Polder Kortrijk
Meeuw
Oud-Maarsseveen Polder Kortrijk
CONCEPT Alleen voor intern gebruik
Westbroek
Molenpolder
Gieltjesdorp
Scheendijk (indicatief)
2
Westbroekse Zodden
Portengen
eg
ttersk
Polder Buitenweg
ä
Oos
neweg
´
eg
Bestaande wandelroutes Gewenste verbindingen Portengense Brug
Landw
Polder Portengen
Schu
Oostelijke Binnenpolder van Tienhoven
eweg
Oostelijke Vechtplassen
nweg
Bethu
op
´
5
Tienhoven Grien
kade
Teck
Kooijdi jk
Bronnen: Copyright © 2011. Dienst voor het Kadaster en de openbare registers, Apeldoorn
Polder Breukelen-Proosdij
dijk
Veen
rw
Laa Gelderpolder Polder De Kooi
Breukelen
Zuideinde
P
de
Midde
1
uw
Oud-Aa
Kerkeindse Polder
Kockengen
eldi jk
ndijk
ol
´ Maarsseveensche Plassen
Gag
1:17.000
Polder Maarsseveen
Maarssen
ren
Polder Breukelerwaard
Waterskikabelbaan; golfsurf
0,5 km
A0 - schaal
Nieuw
Polder Het Huis te Hart
Kortrijk
Rode
Laag-Nieuwkoop
t
0
Copyright Dienst Landelijk Gebied 2012. Aan deze kaart kunnen geen rechten worden ontleend.
Scheen
dweg
Maarsseveen
´ ´ ´ ´ ´´ ´´ ´ ´ ´ ´ ´ ´ ´ ´
Meeuw
!
In opdracht van DLG
Zuideinde
TOP Poorten (workshop 2009)
g
Muyeveld
Geitekaai
h
din
Herinrichten Nieuw Loosdrechtse Dijk Boomhoek
4
h Kanaaldijk
De Meent
Polder Bethune
Zuideinde
eg
Ra
5, Raaisloot ook voor lichte motorvaart
NS Station Breukelen
jk
Ruigenhoeksche Polder
P
g
ndijk
P
ndijk
e Rin
Kortrijk
Polder Nijenrode
DLGJvE2014
Kerkw
endi
´
´ ´
CONCEPT
3 maart 2014
Kockengen Kockengen
Kasteel Sijpestein
Polder Mijnden
6, Fietsbrug
Breukeleveen
Noordeinde
Polder Westbroek
Alleen voor intern gebruik
Polder Portengen
Nieuwer Ter Aa
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen
Bronnen: Port Copyright © 2011. Dienst voor het Kadaster en de openbare registers, Apeldoorn van Portengense Zuwe
Polder Maarsseveen
Molenpolder
Molenpolder
Nieuw-Loosdrecht
17
Markus Pos
Laantje
uw
Oud-Aa
eg
Oud-Maarsseveen Polder Kortrijk
Portengen
t
Wag
Rode
Polder De Gagel
ens
Fietsroutenetwerk Fietspaden Utrecht (wensen?) Portengense Brug
Molenpolder
t ´
jk
Rode
g Zuil
Grien
Duu
eg
Tienhoven ensew
trijk Kor
n van
Polder Binnenweg
e Rin
3, Gondelbaan
en
Polder Groot en Klein Oud-Aa
Westbroekse Zodden
eweg !
7 22
8
4 Polder Mijnden
7, Onderhoud DrechtBoterwal
Oostelijke Binnenpolder van Tienhoven
Nieuw
Oostelijke Vechtplassen
!
Polder Kortrijk
Uitw
Polder Breukelen-Proosdij
22 22
Bijltje
Mijnden
4, Tienhovenskanaal uitdiepen; voor sloepen
Kerkeindse Polder
Westbroek
Gieltjesdorp
Breukelen
De Meent
´
ade
Meent
1:17.000
!
Dreef
ttersk
Ra
Scheendijk
0,5 km
A0 - schaal
!
eg
Schu
0
Copyright Dienst Landelijk Gebied 2012. Aan deze kaart kunnen geen rechten worden ontleend.
!
Westbroek
Polder Portengen
endi
ens
eng Bronnen: Port Copyright © 2011. Dienst voor het Kadaster en de openbare registers, Apeldoorn van Portengense Zuwe
Polder Het Huis te Hart
´
nweg
neweg
op
Wag
jk
ard
Midde
Maarssen
Maarssen
Zuil twa
eg
Polder Groot en Klein Oud-Aa
17
Nieuwersluis
2, Moleneind: alleen kano's ivm lage bruggen
g
Boomhoek
Lange AfstandsWandelroutes juni 2013
Gewenste verbindingen (?)
Bloklaan
7
Polder Het Honderd
1, Aanleggen wandel/fietspad (Visieplan Scheendijk)
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen
eng
7
8
k 21, Drijvend zwembad
Kanaaldijk !
20
Imkerij 't Schuurtje 6
8
Toeristische entree Fort Spion
Zuwe Camperparkeerplaatsen op terrein Dorpscentrum k 20,
Ter Aase
k 22, Ecolodges
din
Muyeveld
Breukeleveen
Parkeerterrein Intratuin
5
Oud-Loosdrecht
Nieuwerhoek
k 18, Parkeerplaatsen (indicatief)
Polder Mijnden
Streekpaden juni 2013 Boterwal
Weer
uw
Scheendijk
Noordeinde
Landw
Teck
Uitw
Kerkeindse Polder
Polder Bethune
Polder Maarsseveen
eldi jk
Polder Breukelerwaard
Oud-Aa
d 2
6
k 19, Evenementenparkeerterrein (structureel)
Mijnden
Wandelommetjes Noord-Holland
Polder Breukelerwaard
Westbroekse Zodden
eg
´
´
ren
Polder Buitenweg
Oos
#
Meeuw
ensew
Kortrijk
Kooijdi jk
Nieuwersluis
Polder Mijnden
g
Muyeveld
Geitekaai
ein
19 9
k 17, Uitkijktoren (locatie indicatief)
Nieuw-Loosdrecht Polder Het Honderd
Nieuwer Ter Aa
Laantje
dijk
´
In opdracht van DLG
Laa Gelderpolder Polder De Kooi
upgrading visiefase
Oostelijke Binnenpolder van Tienhoven
t ´
eweg
trijk Kor
DLGJvE2014
Dreef
endi
=
din
len
Kromme Kade
Loenen aan de Vecht Loenen aan de Vecht Polder Sticht
Polder Oukoop
k 16, Dagrecreatie Shetlanderij
Nieuwerhoek
Zuwe
Kerklaan
Ra
Wensen / Status Fietspaden Utrecht Boterwal
Polder Maarsseveen
Kortrijk
10 maart 2014
11
Mo
k 14, Zeilbotenverhuur aan vijfde plas (indicatief)
Oud-Loosdrecht
Utrecht - Basis Provinciaal Wandelroutenetwerk 2012
Scheen
CONCEPT
Zuideinde
eg
Kockengen
Polder Holland
Polder Holland
e o ld rweg
k 11, Zoeklocatie aanmeerpalen Wijde Blik
k 15, Evenementeneiland
Bestaande Wandelroutes Gewenste wandelverbindingen
!
Bethu
eg
neweg
Landw
Bethu
Wag
9 !
Nieuwer Ter Aa
ad
k 9, Boulevard langs de Horndijk met veerpont k 10, Stenen golfbreker ophogen
k 13, Anker en aanlegplaatsen realiseren
Boomhoek
´
Polder Westbroek
Alleen voor intern gebruik
Kerkw
Nieuw-Loosdrecht
Markus Pos Polder Mijnden
Boomhoek
´
´
Z !
Kerklaan
k 7, Evenementenparkeerterrein Oud Loosdrecht indica Kromme Rade
Bloklaan Ter Aase
!
Polder Mijnden
visiefase / definitiefase
´
Nieuw
Î
Opp
k 6, Parkeerplaatsen (indicatief)
d
Polder Oukoop
!
Mijnden
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen
Z !
9 !
$ #
t Î
12
Horndijk
Horndijk
ein
NS Wandeltochten juni 2013
Kanaaldijk
t
kade
kade
Maarsseveensche Plassen
Gag
9
Loodijk
dwe
pad
Ran
Indijk
ldijk
eg
Oostkanaa
ve
elw
R
ts
st
De Meent
Veen
Veen
=
Maarsseveen
=
Rijndijk
l
eg
Herenweg
´
Polder Nijenrode
$
eg
Z !
Portengen
=
Maarssen
rw
Polder Breukelen-Proosdij
Breukelen
Zuideinde
Polder Kortrijk
de
1:17.000
Polder Kortrijk
Polder Portengen
Kockengen
Gieltjesdorp
ol
erw
Polder Sticht
Oud-Loosdrecht
Laantje
Oud-Maarsseveen
Portengense Brug
Westbroek
ade
Laag-Nieuwkoop
Z !
0,5 km
A0 - schaal
dweg
dweg
Duu
Pold
en
Molenpolder
Molenpolder
!
Kerklaan
LF7 Oeverlandroute
Tienhoven
nweg
9 !
g
Breukeleveen
Grien
Grien Midde
trijk Kor
Dreef
n van
0
Copyright Dienst Landelijk Gebied 2012. Aan deze kaart kunnen geen rechten worden ontleend.
Oostelijke Vechtplassen
Westbroek
Laa
Scheendijk
´
´ Z ´´ ´! ´´´ ´
Molenpolder
Polder Maarsseveen
Maarssen
ren
din
Î Î ´
10
k 8, Pontje
Bijltje
Polder Het Honderd
Knooppunten
!
ontwerpfase / realisatiefase
uw
Dagrecreatie bestaande voorzieningen
9 !
Kortrijk
Polder Portengen
len
Kromme Kade
1
!
Polder Breukelerwaard
13
Loenen Kerklaan
k 5, Themaspeelplaats (Visieplan Scheendijk indicatief) erts z k ade Mo
W
Bloklaan
!
Fietsknooppuntennetwerk Ra
Noordeinde
Oud-Maarsseveen
Zuwe
Nieuwersluis
Muyeveld
Oud-Aa
13
k 4, Rustpunt Waterleidingkanaal Visie Scheendijk indic ck A. La mb
!
W1
Kromme Rade
!
Ter Aase
dijk
dijk
Kortrijk
In opdracht van DLG
Zuideinde
ttersk
horeca
Polder Het Huis te Hart
Zuideinde
Schu
´
1
21 13
Vreeland Polder Voorburg
k 2, Kampeervlot
Loenen aan de Vecht Loenen aan de Vecht
Nieuwerhoek
´
´ 9 Z !
´
eng Bronnen: Port Copyright © 2011. Dienst voor het Kadaster en de openbare registers, Apeldoorn van Portengense Zuwe
Polder Maarsseveen
Polder Nijenrode
DLGJvE2014
op
museum Boterwal
Polder Westbroek
10 maart 2014
Z !
Loenersloot
k 3, Rustpunten Scheendijk (indicatief)
Beresteinseweg
d
Herenweg
eg
´
Î t
Scheen
Scheen Meeuw
=
Alleen voor intern gebruik
ein
!
Fietsroutenetwerk
Polder Groot en Klein Oud-Aa
eg
£ ! ! £
´
ä ensew
Polder Bethune
Portengen
Teck
9
forten
Uitw
eweg
#
CONCEPT
len
uwe
Vreeland
Polder Donkervliet
Zuwe k 1, Baambrugse Aquaduct/Ophogen brug; knooppunt voor staande mast
ad
Polder Holland
Polder Holland
erts z k ade
eg
Polder Oukoop
Bloklaan
Polder Mijnden
Polder Mijnden
Westbroekse Zodden
Polder Kortrijk
Kockengen
Nieuwer Ter Aa
dagrecreatieterrein
Kerkeindse Polder
eg
erw
Polder Sticht
´
e
Laantje
en
Oostelijke Binnenpolder van Tienhoven
Nieuw
Oud-Loosdrecht
´ ´ ´ ´ ´
Mijnden
t
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen
Tienhoven
Kerkw
kasteel / landhuis
ä molen
De Meent
#
Oostelijke Vechtplassen
´
Z !
Kanaaldijk
Polder Breukelen-Proosdij
Breukelen
e ´
Nieuwersluis
´
Breukeleveen
Noordeinde
Polder Portengen
ad
D ir
ck A. La mb
Kromme Kade
Herenweg
1:17.000
Polder Groot en Klein Oud-Aa
Verblijfsrecreatie bestaande bedrijven Portengense Brug
Polder Voorburg
Kleiz
Kerklaan D ir
Mo
Pold
Polder Het Honderd
vvv
bezoekerscentrum Kerklaan NM
g
0,5 km
A0 - schaal
fe Ta
din
# 0
Copyright Dienst Landelijk Gebied 2012. Aan deze kaart kunnen geen rechten worden ontleend.
's-Graveland Polder Dorssewaard
Polder Holland
Kromme Rade
Nieuw-Loosdrecht
aanlegplaatsen
9 !
Nieuwerhoek
Z !
rondvaarten
Î e e
Kortenhoef
Polder De Roodenmolen
Groenlandsekade
Wensen Opp
weg
Boomhoek = 9 !! 9 9 !
#
=
Herenweg
Scheendijk
Kockengen
strandje/zwemmen duiklocatie
£ !
9 !
uw
en
eng Bronnen: Port Copyright © 2011. Dienst voor het Kadaster en de openbare registers, Apeldoorn van Portengense Zuwe
's-Graveland
uwe
Vreeland
an
Raa
Polder Breukelerwaard
eg
Muyeveld
Conferentieoorden Oud-Aa
tw
Ra
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen
eg
t v !
9 !
=
Pensions
en
Nieuwer Ter Aa
Boterwal
Uitw
Zuwe
#
Polder Mijnden
Ankeveensepad
Polder Garsten
Polder Garsten
Kortenhoef
Kleiz
Spoorla
Loenersloot
Loenen aan de Vecht Loenen aan de Vecht
´ t ´´´ ´ ´´
nweg
's-Gravelandsche Polder
Me
Mijnden
Hotel-restaurants
$
Here
Horstermeer
Oude
Nieuwersluis
Laantje
#
Loodijk
Ter Aase
Nieuw-Loosdrecht
Hotels
Kerklaan
´
´
Dagrecreatie: bestaande voorzieningen $
Bloklaan
Polder Het Honderd
Polder Mijnden
Kerklaan
Bezoekerscentrum Natuurmonumenten
Horstermeerpolder
Middenweg
Meeruiterdijksche Polder
Vinkekade
Beresteinseweg
Polder Holland
d
´
Polder Oukoop
=
Logies
Horn
Polder Sticht
Nederhorst den Berg
Baambrugge
Polder Voorburg
Polder Donkervliet
weg
Oud-Loosdrecht
e
Polder Baambrugge-Oostzijds
Polder De Roodenmolen
Groenlandsekade Baambrugse Zuwe
Raa
#
#
Kad
Goog p a d Polder Het Groenland
!
Opp
!
weg
# Nieuwerhoek! 9
Jeugdherbergen, kamphuizen e.d.
Polder De Winkel
Polder Nellestein
Winkelpolder
's-Graveland
W3
!
Beresteinseweg
Raa
Boerencamping
$
ein
tse
Pad
k 12, Zoeklocatie Waterattractiepark
´ Loenen aan de Vecht ´´´ Loenen aan de Vecht ´´´ ´
Loenen aan de Vecht Loenen aan de Vecht Polder Sticht
Polder Oukoop
$
se
Ankeveensepad
!
weg
Bed and Breakfast
$
Berg
Polder Garsten
Vinkekade
!
uwe
Vreeland
an
!
len
Kromme Kade
Raa
$
#
Î Î
erts z k ade
ngde
nweg
´
Zuwe
#
ck A. La mb
ä
eg
Stich
Ankeveen
Polder Dorssewaard
Î Î
Polder Holland
Verle
Here
Horstermeer
!
Mo
erw
Parkeerplaats Ankeveen
Ankeveen
Pad
Radioweg
!
Kleiz
Spoorla
!
´
Pold
ä
9 !
Bergse
Hoekerpolder
Loenersloot
ad
´
Hilversumse Meent
Stichtsch-Ankeveensche Polder
Horstermeerpolder
Middenweg
eg
Kerklaan
Polder Holland
=
Ter Aase
Nederhorst den Berg
Meeruiterdijksche Polder
Polder Voorburg
´
eer
Horn- en Kuijerpolder
's-Gravelandsche Polder
!
Î
derm
Hollandsch-Ankeveensche Polder
Polder Waardassacker en Holendrecht
Hoekerpolder
Polder Garsten
Kortenhoef
Polder Donkervliet
Polder Voorburg
Î
ade
Polder Baambrugge-Oostzijds
Nederhorst den Berg
Radioweg
Polder De Roodenmolen
Groenlandsekade Baambrugse Zuwe
´
Kromme Rade
Kromme Kade
Kade
Polder Baambrugge-Oostzijds
Baambrugge
tw
ad
d
tse
G o o g p ad Polder Het Groenland
!
Ankeveensepad
en
ein
Polder De Winkel
Polder Nellestein
Pad
Me
len
se
Oude
eg
eg
Mo
Berg
Polder Dorssewaard
D ir
erts z k ade
ngde
!
t Opp
merk
Stichtsch-Ankeveensche Polder
nweg
Polder Garsten
Vinkekade
t
e ´
Middenpol Heintjesrak- en Broekerpolder
Dam
Hornpolder
de
Horn
tw
tw
ck A. La mb
Stich
's-Gravelandsche Polder
t
t
g
Nigtevecht
Ankeveen
!
uwe
´ ´
Î
9 !
Polder Holland
D ir
Kampeerterreinen
Here
Horstermeer
en
en
Kerklaan
Polder Holland
eg
Verle
Horstermeerpolder
Middenweg
Me
Me
#
Nederhorst den Berg
Meeruiterdijksche Polder
Polder Voorburg
Kleiz
Vreeland
an
Polder Voorburg
se we
Naar
n
Hornpolder
´ 's-Graveland ´ ´
ä Spoorla
Loenersloot
Beresteinseweg
9 !
!
Polder Dorssewaard
Polder Donkervliet
Ankeveen Pad
Hoekerpolder
Polder Garsten
Polder Voorburg
Groenlandsekade
#
lte r la a s
Fort Abcoude
!
Baambrugge
Kortenhoef
´
Polder De Roodenmolen
#
Baambrugse Zuwe
Abcoude Hilversumse Meent
Bergse
Polder Waardassacker en Holendrecht
Polder Baambrugge-Oostzijds
Winkelpolder
Ankeveensepad
ld
Klo
Ve Hollandsch-Ankeveensche Polder
ade
Stichtsch-Ankeveensche Polder
Nederhorst den Berg
Radioweg
's-Graveland
#
Opp
merk
Horn- en Kuijerpolder
H3
G o o g p ad Polder Het Groenland
e e ´
´
Aetsveldsche Polder
Broekzijdsche Polder
Torenweg
! Polder De Winkel
Polder Nellestein
Pad
Oude
Oude
=
uwe
#
ts
se
nweg
Polder Garsten
Kortenhoef
=
Kleiz
Kade
Winkelpolder
Vinkekade
Vreeland
an
tse
's-Gravelandsche Polder
Polder Voorburg
s
Berg
de
Horn
Horn
Here
Horstermeer
Polder Dorssewaard
Spoorla
Loenersloot
Stich
Ankeveen
´
ngde
Horstermeerpolder
Middenweg
Aetsveldsche Polder
ade
Ruwelspad
g
eg
eer
Stichtsch-Ankeveensche Polder
Meeruiterdijksche Polder
Polder Garsten
Polder Voorburg
Polder Donkervliet
Ankeveen Pad
Stichtsch-Ankeveensche Polder
Verle
´ ´
ä
Bergse
Radioweg
Polder De Roodenmolen
Dam
derm
Polder Baambrugge-Oostzijds
!
Hornpolder
Radioweg
=
Nigtevecht
Hilversumse Meent
Stichtsch-Ankeveensche Polder
Nederhorst den Berg
Polder Waardassacker en Holendrecht
Hoekerpolder
Baambrugge
Polder Garsten
Vinkekade
9 !
Horn- en Kuijerpolder
Stichtsch-Ankeveensche Polder
's-Gravelandsche Polder
erw
!
Ankeveen
Fort Uitermeer
Ae
te r
Kade
´
Polder Baambrugge-Oostzijds
´
Winkelpolder
we
Am
V o et a n g e l w
Naar
an
Torenweg
Î Nederhorst den Berg
Polder Het Groenland
$ Ankeveensepad
tse
ÎÎ Î t d Goog p aÎ
Polder Nellestein
Pad
#
rg
Heintjesrak- en Broekerpolder
V el
se
Stich
´ ´
eg
Hilversumse Bovenmeent
la
Abcoude
N3
Hollandsch-Ankeveensche Polder
ade
pad
Berg
nweg
Meeruiterdijksche Polder
Hollandsek
be
eg
K
lweg
Indijk
9 !
=
ngde
de
de
Here
Horstermeer
Hoekerpolder
Polder Garsten
W4
derm
!
merk
andsew
Hilversumse Bovenmeent
Loodijk
Verle
Horstermeerpolder
Middenweg
Ankeveen Pad
pad
t
Polder Waardassacker en Holendrecht
Polder De Winkel
Nederhorst den Berg
Polder Baambrugge-Oostzijds
Baambrugge
eg
!
Dam
o il
overige wensen
g
Aetsveldsche Polder
ndijk
eg
Polder Baambrugge-Oostzijds
Bergse
Î Î Î t Ît
Keverdijksche Overscheensche Polder
Go lands eweg
!
t Î Î
G o o g p ad Polder Het Groenland
Winkelpolder
ew e
Spiege
Indijk
Polder De Winkel
=
Pold
!
´
´
Î
Î
´
Hornpolder
Polder Nellestein
Nigtevecht
Loodijk
#
l ds
Broekzijdsche Polder
Hoge V o et a n g e l w
eer
!
pad
Ankeveen
Ruwelspad
Am
ve
Hilversumse Bovenmeent
Naar
an
Hilversumse Meent
Stichtsch-Ankeveensche Polder
Nederhorst den Berg
Stichtsch-Ankeveensche Polder
Vakantiehuisjes, -bungalowparken e.d
la
Abcoude
Hollandsch-Ankeveensche Polder
ade
Horn- en Kuijerpolder
Torenweg
Hornpolder
=
derm
´ merk
´
ä
#
Loodijk
Kade
wandelen
gweg
Middenpol Heintjesrak- en Broekerpolder
elw
Dam
Indijk
pad
tse
!
eg
K
5 H1
´ ´ ´ ´ ´ ´
Naar
t
Amsterdam Zuidoost
d
Gooi
st
v ! ÎtÎ
s
´
Blijwaterpa
Aetsveldsche Polder
ade
lweg
te r
Nigtevecht
reef
Hollandsek
g
V el
an
1 Az
la
s
s
Indijk
Stich
ew e
!
eer
Polder Baambrugge-Oostzijds
Ankeveen Pad
l ds
!
Spiege
´
te r
te r
# Hilversumse Meent
Bergse
Polder Waardassacker en Holendrecht
Verblijfsaccommodaties
ndijk
eg
Ab3
V el
V el
ä Abcoude
ergd
Bu 1
!
Stichtsch-Ankeveensche Polder
Nederhorst den Berg
Meib
!
1
eg
Hoge V o et a n g e l w
lweg
´
Polder Waardassacker en Holendrecht
Horn- en Kuijerpolder
We 1
lands eweg
Aetsveldsche Polder
Az
elw
eg
eg derm
Hollandsch-Ankeveensche Polder
ade
ve
Broekzijdsche Polder
st
elw
elw
merk
ade
Aetsveldsche Polder
Ruwelspad
Am
Hilversumse Bovenmeent
Spiege
Dam
Gooi
Ae
Heintjesrak- en Broekerpolder
´
Z !
eg
Torenweg
#Groenlandsekade
fietsen
gweg
eg
K
st
st
Nigtevecht
d
r
g
r
ew e
Aetsveldsche Polder
ä
ndijk
Blijwaterpa
lb e
l ds
Hollandsek
lb e
ade
Broekzijdsche Polder
Hoge V o et a n g e l w
eer
Polder Baambrugge-Oostzijds
Baambrugse Zuwe
!
Tafe
Aetsveldsche Polder
Ruwelspad
Am
#
# #
=
lweg
Naar
an
Abcoude
9 !
reef
Tafe
Heintjesrak- en Broekerpolder
=
Hilversumse Bovenmeent
Spiege
la
ergd
G e in
d -Noor
d Meib
lands eweg
Ge
in-Z uid
Gooi
ts
dagrecreatie
gweg
eg
K
ve
ts
g
r
r
ew e
Aetsveldsche Polder
ndijk
eg
Amsterdam Zuidoost
!
Ae
l ds
lb e
ade
Broekzijdsche Polder
Hoge V o et a n g e l w
Hollandsek
Tafe
Aetsveldsche Polder
Ruwelspad
Am
ve
ts
lb e
gweg
Ae
Tafe
Hollandsek
Keverdijksche Overscheensche Polder
We2!
Az4 Amsterdam Zuidoost
reef
Ge
in-Z uid
ergd
Ae
verblijf
Meib
lands eweg
G e in
d -Noor
G e in
Gooi
d
d
reef
Blijwaterpa
oo r
ergd
d
-N
Meib
G e in
´ Amsterdam Zuidoost Blijwaterpa
Reeweg
Keverdijksche Overscheensche Polder
9 !
ars
#
Driemond
Amsterdam Zuidoost
#
Ma
$
=
Polder Buitenweg
Zuil
ens
e Rin
g
Polder Binnenweg
Polder De Gagel
Ruigenhoeksche Polder Ruigenhoeksche Polder
9 !
Oud Zuilen
Oud Zuilen
# ´
´ ´ Z !
ä ´
Wensen Visie Wijdemeren
Naarden
Wensen vaarroutes Vaart in de Vaart Gewenste kanoverbinding-route (indicatief)
Naarden | Buiten de vesting | 44
Aetsveldsche Polder
Aetsveldsche Polder
Bestaande kanoroutes Sloepenvaarroute (concept)
Middenpol Heintjes rak- en Broekerpolder
Broekzijdsche Polder
Hilversumse Bovenmeent
Nigtevecht
de
B
Hollandsch-Ankeveensche Polder
Hilversumse Meent
Horn- en Kuijerpolder
Polder Baambrugge-Oostzijds
Stichts ch-Ank eveensc he Polder
Nederhorst den Berg
Ankeveen
Ankeveen Stichts ch-Ank eveensc he Polder Hornpolder
d Polder Het Groenland
Nederhorst den Berg
P Po lde d r Baambrugg de g e-Oostz gg t iji ds tz Polder Baambrugge-Oostzijds
Horstermeerpolder
Horstermeer
Hoekerpolder 's-Gravelandsche Polder
Meeruiterdijksc he Polder
Polder Garsten
Polder Garsten
ade
Kortenhoef
P Po lde d r De Roodenmolen de e en Polder
's-Graveland Polder Dors sewaard Polder Voorburg
Hilv Groenlandsekade
Vreeland
Polder Donkervliet
Loenersloot Polder Voorburg
Gooise Vaart Kerklaan
Polder Holland
Polder Holland
Deelgebied A: Spiegelplas, Ankeveense Plassen, Nederhorst den Berg De bijgaande kaart geeft een uitsnede van de wensen met betrekking tot de vaarroutes. Er zijn twee interessante ontwikkelingen die relaties versterken met omringende stedelijke gebieden: naar het oosten met Hilversum en via Nederhorst den Berg als tussenstap in de richting van Amsterdam ten noordwesten van het gebied.
Oostelijke Vechtplassen | 45
Reevaart heropenen
’s-Gravelandsevaart-Karnemelksloot
De Stichting Vecht terug in het dorp Nederhorst den Berg komt met een plan om de Reevaart te herstellen, met steun van provincie Noord-Holland en de gemeente Wijdemeren en waterbeheerder AGV waternet. Hiermee wordt recreatieve vaart parallel aan de Vecht weer mogelijk. Ook is voorzien in een aanzienlijk aantal aanlegplekken.
De ’s-Gravelandsevaart is de ruggengraat van het vaarnetwerk en vormt de verbinding tussen het Hilversumskanaal en de Vesting Naarden, speciaal voor kleinere boten. Knelpunten op de route zijn de lage bruggen en de stuw in de Noordersluis.
Gooisevaart naar Hilversum De Gooisevaart loopt helemaal door tot aan de Oude Haven in Hilversum. Een vaarverbinding zal waterrecreanten helemaal tot in Hilversum brengen met winkels, horeca enhet havenstraatfestival. Op een kwartier lopen van het NS station kan de oude Haven ook een mooie OV-toegang tot het gebied worden. De Oude Haven werd in 1876 aangelegd, waarbij het vrijkomende zand werd gebruikt voor de bouw van de grachtengordel van Amsterdam. Aan het einde van de haven was een loswal en werd een zand- en zoutbunker gebouwd naar ontwerp van Dudok (nu Rijksmonument). Onderwerp
Wensen
Vaarroutes
‘s Gravelandsevaart/Karnemelksloot: betere toegang Gooise Vaart: route begaanbaar voor passanten Nieuwe vaarverbinding voor rondje Wijdemeren
Kanoën
Kanoverbinding over ‘s-Gravelandsevaart Kanoroute ’s-Gavelandsevaart - Spiegelplas Aanleg rustplaatsen voor kanovaarders
Wandelen
Boerenlandpad Horstermeerpolder Korremofpad (Kortenhoef-Ankeveen) Wandelpad Graveland-Kortenhoef:Groenewoudpad
Visie de Vecht terug in het dorp Nederhorst den Berg - Vollmers & partners / Tauw
E BLIK OOSDRECHT-WIJD
Naarden | Buiten de vesting | 46
RGANG
OO TSV E
INITIATIEF: DORPSWINKEL
HERKENBARE ENTREE
IVM
SCH
AANLEGMOGELIJKEHEDEN MET TERRAS
UIZ
NH UTE
D WATERLINIE
HO
SCHOOTSVEL
NIE U
EN
WE VA AR VER
B IN DIN GL
E ZONSOND
LD
ZICHT
RUSTIGE VAARROUTE ACHTERAF
VERBETEREN RIETOEVER
VERBETEREN RIETOEVER
DZONE N A R E D N SSE
RR DEN MET TE GELIJKEHE
AANLEGMO
VERBETEREN RIETOEVER
VERRA
VERBETEREN RIETOEVER
VERDRONKEN WEG
VERBETEREN RIETOEVER
AANLEGMOGELIJKEHEDEN MET TERRAS
EE
NTR
HER
KEN
EE BAR
AS
Oostelijke Vechtplassen | 47
Deelgebied B: Wijde Blik, Loosdrechtse Plassen De Loosdrechtse Plassen zijn een begrip. De plassen zijn zowel voor bewoners als voor toeristen de economische en recreatieve motor van het gebied. Aan de randen bevinden zich echter volgens velen de meest interessante plekken: het riviertje de Drecht, de Raaisloot, de verdronken Napoleontische weg etc. De N201 is de enige doorgaande weg door het gebied en het gebied in. Deze weg met de Hilversumse Vaart erlangs vormen een directe toegang vanuit Hilversum, zowel over de weg als over water.
Fort Kijkuit vertelt de verhalen van het hele gebied Natuurmonumenten zal op afzienbare termijn het Fort Kijkuit omvormen tot kantoor en bezoekerscentrum. Tijdens de schetsschuit werd enthousiast gepleit voor een museum of experience center in het gebied waarin de onzichtbare werelden van geschiedenis, (onder)water en beheer zichtbaar en beleefbaar gemaakt kunnen worden. Dit lijkt een mooie kans om samen op te trekken.
Nieuwe routes door natuurgebied? De voorgestelde nieuwe routes langs Vuntus en Kortenhoef op water en op land moeten afgewogen worden met de natuurbelangen. In de schetsschuit is voor geen enkel voorstel een afweging gemaakt. Duidelijk is nu al wel dat de mogelijkheden voor recreatief gebruik toe zullen nemen naarmate het natuurgebied robuuster is.
Onderwerp
‘Zichtbaar maken van de onzichtbare wereld van water, historie en beheer in het nieuwe experiencecenter in Fort Kijkuit.’
Wensen
Voorzieningen
Waterskikabelbaan en golfsurf op de Nieuwe Polderplas Realiseren van een netwerk van pontjes
Kanovoorzieningen
Ontbrekende schakels en uitbreiding routes
Wandelen
Loosdrechts Zoddenpad (Ster van Loosdrecht)
Dagrecreatie
Ontwikkelen TOP’s, bijvoorbeeld bij Fort Spion Boulevard langs de Horndijk met veerpont Evenementen parkeerterrein
Verblijf
Ecolodges
Bij de Loenderveensche Plas liggen kansen voor verbetering van de waterkwaliteit door isolatie van afstromend wegwater.
groeten uit Markuspos
Oostelijke Vechtplassen | 49
Deelgebied C: Boomhoek, Muyeveld, Ster van Loosdrecht Deelgebied C omvat de Boomhoek, Muyeveld en de Ster van Loosdrecht. Er is een overlap met de deelgebieden B en D. De ideeën zijn vaak breder toepasbaar dan in dit specifieke deelgebied. Voor deelgebied C zijn kwaliteiten benoemd, zoals bijzondere plekken en voorzieningen die in het gebied aanwezig zijn. Deze voorzieningen en plekken zijn te beschouwen als de parels van het plassengebied. Routes zouden deze parels met elkaar kunnen verbinden en daarmee het verbindende snoer vormen. Het onderliggende landschap en de natuur vormen hierbij de entourage.
Parels oppoetsen
Parels ontwikkelen
Door deze parels te versterken, beter zichtbaar en toegankelijk te maken, krijgt het hele gebied een impuls. Een voorbeeld van zo’n parel is kasteel Sypesteyn. Het kasteel ligt langs de doorgaande weg in een ensemble van oudere gebouwen en structuren. Maar recreanten zijn het kasteel vaak al weer gepasseerd voordat zichtbaar wordt dat dit een bijzondere plek is, en verbindende routestructuren ontbreken. Door het gebied als geheel verder te ontwikkelen, bijvoorbeeld door het een Bronkhorstachtige , kleinschalige uitstraling te geven kan de aantrekkingskracht en uitstraling verbeterd worden. Vaarroutes en wandelroutes erlangs kunnen de bereikbaar heid en de zichtbaarheid vergroten. Kansen doen zich voor, bijvoorbeeld door de oude school bij het kasteel die nu te koop staat.
Naast het ‘oppoetsen’ van bestaande parels worden er ook nieuwe parels geïntroduceerd. Rond Loosdrecht is de relatie met het water vanaf de weg sterk verminderd in de afgelopen decennia: weinig zicht op het water, en nauwelijks openbare ruimte aan het water. Behalve kleinschalig en pleksgewijs herstel van deze kwaliteiten, kunnen deze ook op een andere, nieuwe plek worden gerealiseerd: op het eiland Markuspos.
Markuspos Markuspos kan worden ontwikkeld als recreatief eiland, waar je wél het water kunt beleven. Hier kan alles op één plek worden geconcentreerd: strand, horeca, een haven met aanlegsteigers voor vaarverbindingen vanuit verschillende richtingen pont en watertaxi, attracties, wandelmogelijkheden en kleinschalige overnachtingsmogelijkheden.
Waterevenementen
Onderwerp
Wensen
Vaarroutes
Realiseren van een netwerk van pontjes
Kanovoorzieningen
Kanoverbinding Drecht -Loosdrechtse Plassen Kanoverbinding Drecht - Tienhovens Kanaal via Kasteel Sypesteyn
Wandelen
Loosdrechts Zoddenpad (Ster van Loosdrecht)
Dagrecreatie
Herinrichten Nieuw Loosdrechtse Dijk
Behalve permanente voorzieningen kunnen ook tijdelijke parels worden ontwikkeld: evenementen en arrangementen op verschillende locaties in het gebied. Verbindend thema is hier het water, in al z’n hoedanigheden. Van aquapark tot waterkunst, ‘amfi-lodges’ en het beleefbaar maken van de verdronken route de Napoléon.
Oostelijke Vechtplassen | 50
Beheersproblematiek (deelgebied D & E) De verrommeling van het gebied, de waterkwaliteit, het veenslib en eroderende legakkers zijn alle problemen die aandacht vragen in het beheer. Bewoners/eigenaren worden tot nu toe niet gezien als gebiedsbeheerders, terwijl zij vaak wel juist wel verantwoordelijkheid willen nemen. Een voorbeeld is de belangenvereniging Kievitsbuurten. De vereniging wil bijdragen aan de ontwikkeling van de gebiedsvisie en invulling geven aan de beheersverantwoordelijkheid voor het gebied.
Bagger - oplossingen Voor de problematiek van zwevend slib (en bagger) zijn in de schetsschuit diverse oplossingsrichtingen aangedragen. Als manieren om bagger te bergen zijn twee alternatieven genoemd: het ophogen van de polder Mijnden en de aanleg van rieteilanden en rietkragen met behulp van geotubes gevuld met slib. Als manieren om de financiering rond te krijgen zijn ook twee oplossingsrichtingen genoemd: namelijk het instellen van een gebiedsfonds o.a. voor het baggerbeheer en de eroderende legakkers. Daarnaast moet het mogelijk zijn de bagger ook tot waarde te brengen, door bijvoorbeeld omvorming tot potgrond voor tuinders.
Werkgebied Schetsschuit Oostelijke Vechtplassen Grens oostelijke Vechtplassen A0 - schaal 1: 5.000 0
250
500
750
1.000 m
Topografische kaart Deelgebied 6 3 maart 2014 20140224EB01
In opdracht van DLG
Oostelijke Vechtplassen | 51
Deelgebied D: Breukeleveense en Tienhovense Plassen Voor de Breukeleveense Plas zijn gedragsregels opgesteld als pilot om een balans te vinden tussen natuur en recreatie in het gebied. Deze gedragsregels zijn het resultaat van diverse gesprekken met recreatie ondernemers aan de plas, bewoners, Natuurmonumenten, Watersportverbond en provincie. De gedragsregels voor natuurvriendelijk varen door recreanten op de plas zullen met een bijbehorende kaart door de provincie aan de recreatieondernemers worden aangeboden met toelichting (o.a. de samenhang met beheerplan). De ondernemers zullen voor de verspreiding onder recreanten zorgen. De teksten zijn ook digitaal te gebruiken door de betrokken partijen op hun websites. Er wordt aan gedacht in het vaarseizoen 2014 ervaring op te doen met de gedragsregels. Veel wordt van deze manier van werken verwacht. Hiermee zou namelijk vorm kunnen worden gegeven aan samenwerking in enkele andere delen van het Vechtplassengebied waar zich problemen kunnen voordoen.
Ervaring opdoen met gedragsregels Het platform Recreatie en Toerisme Wijdemeren en de verenigde bedrijven Boomhoek en Natuurmonumenten willen naast de provincie Noord-Holland afzender zijn van de gedragsregels, ook de Hiswa, Watersportverbond en de Recron doen mee. De hoop is nog in het vaarseizoen 2014 ervaring op te doen met de gedragsregels. De ondernemers kunnen vragen naar ervaringen van de gebruikers. De kaart en tekst kunnen zo nodig worden aangepast of mogelijk gecombineerd met afspraken voor de Tienhovense Plassen. De gedragsregels zullen uiteindelijk onderdeel uitmaken van het Natura 2000 beheerplan Oostelijke Vechtplassen.
GEDRAGSREGELS • • • • • • • • • • • • •
Onderwerp Vaarroutes
Wensen Uitdiepen Tienhovens Kanaal voor sloepen
Kanovoorzieningen Kanoverbinding van Breukeleveensche Plas -Tienhovens kanaal Breukeleveensche Plas - Maarseveense Plassen via Tienhovense Plassen Kanovoorzieningen Kanoverbinding van Breukeleveensche Plas -Tienhovens kanaal Breukeleveensche Plas - Maarseveense Plassen
Maak geen hoge golven met uw boot in ondiep water Gooi geen afval overboord Zorg dat u geen onnodig fel licht op uw boot heeft Vaar in het broedseizoen (april, mei, juni) niet dicht langs de natuuroevers en rietkragen Vaar nooit door groepen watervogels, houd altijd afstand Denk aan de nachtrust van de watervogels Beschadig het riet en de andere oeverplanten niet Ga niet voor anker bij rustende en broedende vogels Geef vogels met jongen de ruimte Vaar niet harder dan 6 km per uur binnen 100 meter van de oever Vaar niet harder dan 12 km per uur van 8.00 uur tot een half uur na zonsondergang of uiterlijk 22.00 uur (overdag) Vaar niet harder dan 6 km per uur van een half uur na zonsondergang, uiterlijk 22.00 uur tot 8.00 uur (’s nachts) Houdt u aan de regels voor ligplaatsen (o.a. niet langer dan 3 maal 24 uur op dezelfde plaats; niet bemand aanleggen aan zwemstrandjes en aan oevers met een natuurlijke begroeiing)
VERBI
IE
I ND
ATERLIN SCHOOTSVELD W
N
G VEC H
TE
N
P L A S SEN
AANLEGPLEK
VE
R
PO
ND JE
AANLEGPLEK
ZICHT
WC + OPLAADPUNT
BANKJES
GO
BEL U D EN EEUW E
G N I V
Oostelijke Vechtplassen | 52
ZICHT
PO JE
ND
BANKJES
WC + OPLAADPUNT
AANLEGPLEK T DORP OMMETJES UIT HE AANLEGPLEK BANKJES BANKJES ZICHT
BANKJES
ATERLINIE SCHOOTSVELD W
AANLEGPLEK
Oostelijke Vechtplassen | 53
Deelgebied E: Kievitsbuurt, Scheendijk Mooi aan de Kievitsbuurt en de Vecht is de mogelijkheid er rondjes te varen, waarbij veel te zien is vanaf het water. Ondernemers noemen het recreëren in een natuurlijk en rijk cultuurhistorisch decor. Ook over land zijn er stukken met prachtige uitzichten. Door enkele nieuwe paden kunnen die enorm aan belevingswaarde winnen. Dat vraagt wel om afstemming met de vogelstand. Het gebied bij de Strook is op dit moment eigenlijk het enige punt met een vergezicht over het water. In de Kievitsbuurt kan je nu als buitenstaander niet komen, terwijl dit juist zo mooi is. Vooral het zuidelijk deel is schitterend. Meer ommetjes en meer bankjes met uitzicht zijn zeer gewenst en goed te realiseren.
Onderwerp Vaarroutes
Wensen Zeilbotenverhuur bij de Strook voor Vijfde Plas waterkoppeling tussen Vecht en Kievitsbuurt aanlegplaatsen in de Vecht en bij Mijnden
Kanovoorzieningen Overdraagplaatsen kano’s Drecht / Mijndense sluis Kanoroute Drecht - Loosdrechtse Plassen via Nieuwe Polderplasbij Horeca en verblijf
meer horeca aan de plas met aanlegplekken bunkermogelijkheden uitbreiden Kampeervlotten
Dagrecreatie
Evenementeneiland bij Weer Uitkijktoren: zicht op Plassen Ontwikkelen TOP bij Scheendijk en de Strook Themaspeelplaats Wandel/fietspad aanleggen (visie Scheendijk) parkeervoorzieningen
Bereikbaarheid en vervoer in het gebied
Zwerven over het water
Door het NS-station in Breukelen kunnen recreanten ook zonder auto snel in het gebied zijn. In de nabije omgeving van de trein is er in principe veel te doen in het gebied. Sommige plekken kunnen wel beter ontsloten worden, met fiets- en wandelpaden. De suggestie is gedaan om met een pontje rondvaartmogelijkheden te geven aan fietsers en wandelaars in de Kievitsbuurt, maar bijvoorbeeld ook tussen Kievitsbuurt en Loosdrecht. Door ondernemers in Loosdrecht het beheer over bijvoorbeeld eilanden te geven kunnen hier faciliteiten worden gerealiseerd en beheerd zoals sanitair en oplaadpunten.
Het leuke aan varen is dat je kan zwerven over het water in een gevarieerd landschap en dat je kan uitstappen waar je zin hebt om op de kant te zitten, een stukje te wandelen, door een dorpje te slenteren, wat boodschappen te doen of op een terras te zitten om wat te eten etc. Dat kon vroeger in Loosdrecht. Maar daar is nu niets leuks meer te doen. Er zijn meer aanlegpunten nodig om de ruimte te bieden voor een zwerftocht, zowel langs de Vecht als langs de plassen. Mogelijke locaties zijn weergegeven op kaart. Schoon en helder water is ook belangrijk voor recreanten om te varen en om te zwemmen.
Ondernemen en regelgeving
Samenhang in programma
De regelgeving verschilt nogal tussen gemeenten. Wat in de ene gemeente wel mag, kan in de andere absoluut niet. Gemeenten worden niet als erg behulpzaam ervaren door ondernemers bij het realiseren van nieuwe ideeën. Niets mag.
Nu is er geen samenhang meer in het gebied. Er is geen afstemming tussen oost en west. De oostkant houdt geen rekening met wat recreanten vanaf de westkant willen en andersom. Ook in de programmering door het jaar heen valt veel te verbeteren. Recreatie valt nu in het vaarseizoen tussen april en oktober, maar in rest van het jaar zijn ook andere activiteiten mogelijk.
Oostelijke Vechtplassen | 54
Promotie en marketing De deelnemers aan de schetsschuit werd gevraagd in de rol van toerist of watersporter te kruipen. Naast enkele fysieke maatregelen (meer aanlegmogelijkheden, meer terrasjes aan het water, bus op zondag) was het opvallend dat men vooral gestructureerd informatie over het gebied wil hebben. Hoe zit het gebied in elkaar landschappelijk? Wat is er te doen en te beleven? Wat kan ik doen in een ochtend, een dag of een week? Waar kan ik de auto (gratis) kwijt en waar kan ik zwemmen of aanleggen? Informatie over specifieke voorzieningen en over arrangementen en evenementen in het gebied moeten als het ware op een ‘presenteerblaadje’ worden aangeboden.
Programma op het presenteerblaadje Breng goede verhalen in de media zoals: • Een column in de krant en een vaste agenda • Posters en kaartjes, freecards; • Wegpakkertje met agenda waar alles in het gebied op staat en dat overal beschikbaar is het hele jaar door. • Publiekscampagne met promofilm • Stel meer zaken op een verzamelkaart • Verzamel uittips en arrangementen: horeca-aanbod integreren; dinerarrangementen / boot & eten / etc • Themajaar, themaweek of themaweekend bijv. week van de natuur of van de watersport (vb. Sneekweek); • Organiseer evenementen: Historische route, Lichtjesroute; Grote ronde; wandel-vaar-fiets-tocht etc. • Seizoensroutes zoals Najaarstips voor de wandelaar, fietser en visser. • Zet beleving van natuur centraal. De kracht van het gebied is dat je het natuurgebied kan beleven. Recreatie in een schitterend natuurlijk decor! Geef bij recreatieve punten informatie over het gebied, zoals landschap of geschiedenis. Vertel het verhaal van het landschap en van het beheer. • Let op meertaligheid, gericht op internationaal toerisme
Oostelijke Vechtplassen | 55
Een goede ontvangst
Gezamenlijke toekomstvisie
Internet biedt veel mogelijkheden die nu nog niet worden benut. ‘WiFi voor het hele gebied’ kan routes, programma en voorzieningen toegankelijk maken. Voorbeeld is de OVreisplanner die het mogelijk maakt een reis met het openbaar vervoer thuis, maar ook in het veld te plannen. Gepleit wordt voor een digitale poort: één site die alle sites samenvat en het hele overzicht laat zien. Bijvoorbeeld door Venster op de Vecht uit te bouwen voor achtergronden over landschap en cultuur of regionale sites als: www. vvvwijdemeren.nl en www.vvvgooivecht.nl. De vvv sites bieden steeds actuele toeristische informatie. Ook wordt gedacht aan een mobiele site met apps via QR in het veld.
Promotie op korte termijn gaat uit van beter laten zien wat er nu al allemaal mogelijk is. Voor de lange termijn is het essentieel na te denken over trends en ontwikkelingen op het vlak van doelgroepen en op basis daarvan te bepalen wat de wensen zijn voor de lange termijn: 10 tot 20 jaar. Je kan er alleen echt iets van maken als iedereen meedoet. Zo’n visie moet ook groeien. Zowel voor de uitstraling als voor de financiering zijn een missie, een visie, misschien zelfs een mantra voor gebied nodig, met een promotieplan en een SWOT-analyse.
Merknaam voor het hele gebied Gezamenlijke promotie is essentieel. Het gebied moet naar buiten worden gebracht als een eenheid in de plaats van alle snippers die je nu zelf moet verzamelen; Hier werd de vergelijking getrokken met websites van wintersportgebieden die informatie bieden en tegelijkertijd de uitstraling van het gebied als geheel versterken. Een goede merknaam voor het hele gebied is daarbij belangrijk! Betrek Identity matching provincie NH om die merknaam te kiezen. Loosdrechts plassengebied is genoemd als mogelijkheid, maar anderen vinden dit te beperkt. De naam moet aangeven dat het gebied breder is. Binnen vijf kilometer is er een enorme diversiteit. Het gaat ook om natuur en veel cultuurhistorie rondom de plassen. De naam ‘Loosdrecht’ legt te veel de nadruk op alleen watersport. Over de naam is geen overeenstemming, maar wel dat er één moet komen. Deze naam moet het meerdaags recreeëren en de diversiteit vangen. Het moet een beeldmerk en slogan zijn voor de diversiteit van het gebied van Heuvelrug tot Vecht, een landschap met variatie.
Betrek ondernemers en andere gebiedspartijen • Ondernemers moeten geprikkeld worden tot initiatief! Zoek publiek-private samenwerking. Laat dingen aan ondernemers over: faciliteer • Promoot het wensplan richting eigen ondernemers • Informeer de ondernemers beter over de mogelijkheden en laat hen de ambassadeurs worden! • Creëer gezamenlijke arrangementen voor het hele gebied: een soort witte-fietsenplan voor het hele gebied. Verbind zaken aan elkaar; plannen / verschillende ondernemers / activiteiten / plekken / etc • De grote partijen, zoals Natuurmonumenten, hebben grote promotiekracht. Gebruik die vooral voor de regio, dus naast de promotiekracht van de ondernemers • Informatie naar buiten brengen via media/beurzen/ folders.
De Marrekrite De Marrekrite bestaat sinds 1957. Het is een samenwerkingsorgaan van de provincie Friesland en twintig Friese gemeenten, met als doel het Friese waterland recreatief/toeristisch zo goed mogelijk te laten functioneren. Daarbij tevens rekening houdend met de belangen van landschap en natuur. Vanaf de oprichting is het maken van aanlegvoorzieningen in het buitengebied en dus ook het beheer en onderhoud ervan nog steeds de hoofdactiviteit. Een dergelijke aanlegvoorziening wordt ook wel een Marrekrite genoemd. Op 14 juli 2010 heeft De Marrekrite een webapplicatie voor iPhone gepresenteerd, speciaal voor op het water. Als watersporters met een iPhone naar de site van de Marrekrite gaan, komen zij automatisch in deze applicatie. Niet alleen alle 3.500 ligplaatsen van De Marrekrite staan op een interactieve kaart, "ook zijn brug- en sluistijden en is werk-in-uitvoering te achterhalen, contact met de hulpdiensten, mooie routes door Fryslân, en meer interessante Friese watersportlinks. Ook een vertaalhulp voor officiële Friese waterbenamingen ontbreekt niet, de Friese weersinformatie wordt iedere 5 minuten ververst en tevreden gebruikers van Marrekriteligplaatsen kunnen online donateur worden." (quote uit het persbericht van 14 juli 2010)
Oostelijke Vechtplassen | 56
Duurzaam beheer In de schetsschuit is ook aandacht besteed aan een duurzaam beheer. Geconcludeerd is dat differentiatie essentieel is, zowel ten aanzien van beheer in droog en nat gebied, als met betrekking tot de intensiteit van het (recreatief ) gebruik. Om dat vorm te geven is een overkoepelende visie met ruimtelijke differentiatie nodig. Hier moet dan ook de samenhang en de aantrekkelijkheid van het gebied uit blijken. Dat kan vervolgens de “branding” van het gebied ten goede komen.
Differentiatie in beheer Er is een groot verschil van beheertaken tussen natte en droge recreatie. Het is van belang dat recreatie niet over één kam wordt geschoren, maar dat goed wordt gekeken naar de benodigde werkzaamheden. De suggestie was om het beheer van de plassen aan een eigen op de plassen gerichte uitvoeringsorganisatie op te leggen. Beheer is afhankelijk van de bestemming. In intensieve gebieden is intensiever beheer nodig. In stiltegebieden een heel ander type beheer. Ook hier is differentiatie dus van belang.
Financiering van beheer Duurzaam beheer vertaald als toekomstvast betekent dat er veel breder gekeken zou kunnen worden naar gebruikers en financiers. De innovatie zicht dan op het vinden van nieuwe geldstromen, bijvoorbeeld uit Europa, maar ook uit eigen directe omgeving (bewoners/ondernemers fondsen). Hier is nadrukkelijker ruimte voor de particulier die ook wil bijdragen. Belangrijke constatering was dat de inkomsten uit toeristenbelasting naar de algemene middelen van de gemeente gaan en niet terugkeren in het gebied. Pleidooi was om die geldstroom ook juist voor beheer in het gebied te benutten, zo blijven de inkomsten in het gebied.
Oostelijke Vechtplassen | 57
Vergunningen Het gebied van de Loosdrechtse Plassen was ooit een van de bekendste watersportgebieden in Nederland. Door verschillende oorzaken is het gebied achterop geraakt. De kwaliteit van de voorzieningen en van het recreatieve aanbod is voor een belangrijk deel niet meer van deze tijd. Ontwikkeling is noodzakelijk. Procedures voor vergunningen en bestemmingsplannen kosten nu jaren tijd. Ondernemers willen garantie dat er ontwikkelruimte is. Gewenst is een helder kader waaraan de toekomstige wensen zijn te toetsen.
Onduidelijke speelruimte Bedrijven voelen zich in hun ontwikkeling geremd door de beperkte speelruimte die de regelgeving hun biedt. Voor een deel volgt dat uit de regelgeving zelf: er is nu eenmaal sprake van een kwetsbaar en waardevol gebied, wat beperkingen in het gebruik met zich meebrengt. Maar de beleving is dat de beperkingen ook voortvloeien uit de toepassing van de regelgeving: angst bij de overheden voor negatieve ontwikkelingen (bijvoorbeeld voor permanente bewoning), onvoldoende zicht op de gevolgen van de verschillende ontwikkelingen tezamen (cumulatief effect) en onduidelijkheid over de realisatie van de natuurdoelstellingen (ontbreken van het Natura 2000-beheerplan). Dit leidt tot een terughoudende houding van de betrokken gemeenten. Is die overwonnen, dan rust er een zware bewijslast bij de ondernemingen om aan te tonen dat er geen schadelijke effecten zijn.
Een breed gedragen visie als oplossingsrichting Geconstateerd wordt niet alleen ondernemers, maar ook de terrein- en waterbeheerders worden geconfronteerd met inefficiëntie wanneer bij iedere individuele ontwikkeling moet worden afgewogen of die ook in samenhang is met andere ontwikkelingen, en de natuurdoelstellingen niet schaadt. Het probleem van de vergunningverlening, zo bleek uit de discussie op de schetsschuit, is voor een
belangrijk deel terug te voeren op een onvoldoende uitgekristalliseerd en breed gedragen beleid. Waar de discussie over de afweging van de verschillende belangen niet op beleidsmatig niveau is gevoerd en met besluitvorming afgerond, loopt het op uitvoeringsniveau vast bij de vergunningverlening. Een breedgedragen visie, opgenomen in provinciaal en gemeentelijk beleid (structuurvisies en bestemmingsplannen), maar ook in het natuurbeleid (Natura 2000 beheerplan), kan aangeven welke toeristischrecreatieve ontwikkelingsruimte kan worden geboden. Dit biedt een duidelijk kader voor vergunningverlening. Bij het nadenken over een visie kunnen wij ons de vraag stellen of we in staat zijn om innovatieve oplossingen te vinden die sneller duidelijkheid geven en met minder inspanning vergunningen opleveren. Innovatieve oplossingen kunnen ook mogelijkheden zijn die het gebied vanuit de ruimtelijke ordening met meer kwaliteit inrichten.
Uitdagingen De beschikbaarheid van ontwikkelruimte moet het de ondernemers en andere partijen in het gebied makkelijker maken om de kwaliteit van het gebied in alle opzichten te versterken. Maar ontwikkelruimte kan alleen maar ontstaan als ook ontwikkelruimte in andere beleidsvelden beschikbaar is en gerealiseerd kan worden. De uitdagingen zijn dus: • gezamenlijk zoeken naar ontwikkelruimte voor alle belangen; • met elkaar zoeken naar hoe de ontwikkelruimte kan worden gerealiseerd • vastleggen van de ontwikkelruimte in de bestem-mingsplannen en het Natura 2000-beheerplan, zodat dit als basis voor vergunningverlening kan dienen.
Lastig punt daarbij is natuurlijk dat voor sommige beleidsvelden de ontwikkelruimte rendabel is (toeristische voorzieningen, wonen), maar voor andere niet (natuur- en landschapsontwikkeling, recreatieve routenetten). Het is dan ook een uitdaging om juist in de uitvoering de samenhang te bewaken.
Voorbeelden • Kwaliteitsverbetering accomodaties versus uitbreiding permanente bewoning • Groei van recreatieve drukte (t.o.v. 2010) versus verstoringsgevoelige vogelsoorten. • Ontwikkelruimte voor recreatie en natuur.
Vecht en Loosdrecht | meer dan water | 58
Oostelijke Vechtplassen | 59
Kosten en cofinanciering EU In deze fase van de planvoorbereiding is het nog niet mogelijk om een kostenspecificatie te leveren voor de verschillende planonderdelen. Wel is berekend dat alleen al voor de ecologische opgave (EHS en faunapassages) een bedrag van € 60 a € 70 mln benodigd is. Wanneer een integraal plan opgesteld wordt, zijn er mogelijkheden om in aanmerking te komen voor Europese fondsen. De nieuwe tranches Europese subsidies betreffen de periode 2014-2020 en worden derhalve vanaf 2014 opengesteld. Kerntermen vanuit Europa bij deze ronde van subsidieverstrekking zijn: Innovatie, Onderzoek Experiment, ICT-toepassingen, Interdisciplinaire samenwerking, Burgerinitiatief en Brede maatschappelijke (co)financiering.
Financiering met steun EU Om in aanmerking te komen voor financiering vanuit Europese fondsen moet een aantal stappen worden gezet: • Allereerst is het van groot belang dat de ambitie vanuit de verschillende onderdelen van het plan uitvoerbaar gedefinieerd wordt. Daar is met de schetsschuit een eerste aanzet voor gegeven. • Binnen de ambitie moeten de hoofdthema’s verzameld worden • Onderzoek op hoofdlijnen welke thema’s subsidiabel zijn, waarbij aangesloten moet worden op de bovengenoemde Europese kerntermen • De ambitie moet strategisch worden ge(her)definieerd met daarbij een financierbare doelstelling Het is van groot belang om te zorgen voor een coördinerend rechtslichaam. Denk daarbij ook aan het adequaat regelen van de administratieve en coördinerende taken die gemoeid zijn bij de subsidieprogramma’s.
Bij het opstellen van de aanvragen aan de beoogde financieringsbronnen moet met de volgende punten rekening gehouden worden: • Verbinden van partners, met daarbij nadrukkelijke vertegenwoordiging van de burger/eindgebruiker. • Neem principes uit de participatiesamenleving mee • Zoek naar geschikte partners in Europa: initieer dit zelf of sluit aan bij initiatieven • Cofinanciering is een voorwaarde. Mogelijk kunnen beschikbare budgetten voor ecologische doelstellingen dienen als cofinanciering voor het realiseren van andere gebiedsdoelstellingen. Het opstellen van een breed gedragen ambitie en het doorlopen van de vervolgstappen biedt de mogelijkheid om pro-actief in te springen op kansen die zich voordoen.
Oostelijke Vechtplassen | 60
Deelnemers Gemeente Wijdemeren Gemeente Stichtse Vecht Provincie NH Provincie Utrecht Regio Gooi en Vechtstreek Recreatieschap Midden-Nederland Waternet Hiswa Watersportverbond, KWVL Platform Recreatie en Toerisme Projectgroep Groene hart, sloepennet RBT Gooi & Vecht / iTRovator Natuurmonumenten Sportvisserij Nederland Vrienden van de Vecht Vecht terug in het dorp Nederhorst den Berg Projectgroep Gebiedsvisie Wijde Blik Belangenvereiniging Kievitsbuurt Vereniging 4e/5e plas BELP Recron, verblijfsrecreatie en verenigde bedrijven Boomhoek Jachtmakelaar De Valk Nieuw Loosdrecht Jachthaven Wetterwille Oud Loosdrecht Bonnema Watersport Van Heusden Watersport Sloepenverhuur Boei 26 Jachthaven ‘het Anker’ Recreatiecentrum Mijnden Jachthaven Kortenhoef Jachthaven Spiegelzicht Watertuin recreatie Dienst Landelijk gebied Dagvoorzitter
Sandra van Dekken, Hennie van Emmerik, Ad Huizing, Jan Vergeer Niels van den Berg, Sander Haak Annemarie Blakborn, Anja Ooms, Marianne Walgreen Gwen Boon, Aart Kees Evers, Hans Kenti Eugenie Albertis, Mariette Zivkovic-Laurenta Annemarie Ekhart, Helga Hijdra Martine Lodewijk, Winnie Rip, Eva de Bruin Gerdina Krijger Henk v.d. Hoef, Wim Broer, Tom Fick Peter op de Beek Henk van Kessel Milou Aarts, Marieke Hendriks Maaike Bruggink, Pim de Nobel Robert Weijman Renee Wijnen Ton Vendrig Tim Emmelot G. de Korte Nils de Witte Theo van Driessel Rien van den Broeke Matthijs van Baalen Mieke Vleugels Jolanda Bonnema Barbara van Heusden Gijs Bisschop Jasper Blom Martin Streng Hans van der Laan de Vries Dick Bergman Pieter Pijl Teddy Buningh, Rob Heldens, Hennie Jansen, Dion Ket, Rogier Kuil, Saskia Klitsie , Robbert de Ridder, Renze Sleeking, Jackie Straathof, Michiel Veldkamp, Maurice Wenker, Anne Zuidhof Henry Meijdam
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen. Als publieke organisatie met kennis van het landelijk gebied zorgen wij dat beleid wordt uitgevoerd. Wonen, werken en recreëren in een mooi en duurzaam ingericht Nederland. Met waardevolle natuur, ruimte voor water en gezonde landbouw. Daar zetten wij ons voor in, samen met bewoners, overheden en belanghebbenden. Van ontwerp tot realisatie.
Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen
Deze brochure is een uitgave van: Dienst Landelijk Gebied Postbus 20021 | 3502 LA Utrecht 030 275 66 00 April 2014