Inhoud: -- Saneringsregeling asbestwegen derde fase opgedragen aan DLG -- Herinrichting deelgebied Oldambt voltooid -- Versterking van kade Friese vaart dankzij kavelruil -- Eerste fase van recreatiegebied De Buitenlanden van start -- Herstel van vennen in reconstructiegebied Kempenland -- Herinrichting Kanaalstreek afgesloten -- Landinrichting Fochteloërveen is van start gegaan -- Stap voorwaarts voor inrichtingsplan uiterwaarden Olst -- Samenwerking Rijkswaterstaat en DLG voor natuur Perkpolder
Saneringsregeling asbestwegen derde fase opgedragen aan DLG DLG realiseert groene plannen voor 16 miljoen Nederlanders!
Voor de verwijdering van asbest in wegen, erven en paden in de omgeving van Goor (Overijssel) en Harderwijk (Gelderland) heeft het ministerie van VROM opdracht verleend aan DLG. Het Projectbureau Saneringsregeling asbestwegen derde fase is ondergebracht in het kantoor van DLG te Zwolle. Saskia Borgers, directeur-generaal Milieubeheer van VROM, en Rolf Müller, regiodirecteur Oost van DLG, ondertekenden het contract hiervoor op 15 januari. Het ministerie van VROM, de provincies Overijssel en Gelderland, en de gemeenten Hof van Twente en Harderwijk, hadden eerder al, op 9 december 2008, via een bestuursakkoord afgesproken dat zij nauw samenwerken bij de asbestsanering. In het verleden werd het gratis afval van de toenmalige asbestproducerende fabrieken in Goor en Harderwijk op grote schaal gebruikt voor de verharding van wegen, erven en paden. Met behulp van een saneringsregeling zijn in de periode 2000-2003 de eerste 250 asbestbevattende wegen en erven gesaneerd. Een tweede fase, voor zo’n 500 saneringen, is nu volop in uitvoering. Het ministerie van VROM heeft DLG gevraagd om de derde en laatste fase uit te voeren. Voor deze fase, die tot en met 2011 zal duren, hebben zich in 2006 circa 2.000 mensen gemeld. De betrokken overheden zijn overeengekomen om circa 450 bodemlocaties die direct grenzen aan de te saneren asbestbevattende wegen, tegelijkertijd te saneren op grond van de Wet bodembescherming. Ook deze saneringen zijn opgedragen aan het projectbureau.
nummer 2 - februari 2009 DLG-bericht is een informatiebulletin van Dienst Landelijk Gebied voor de ministers van LNV, VROM en V&W, en de provinciale gedeputeerden die landelijk gebied in hun portefeuille hebben. Dit bulletin wordt ook toegestuurd aan de ambtelijke top van LNV, VROM en V&W en provincies. DLG-bericht verschijnt elf keer per jaar en geeft een beeld van hoogtepunten van het DLG-werk. Voor meer informatie over DLG zie www.dienstlandelijkgebied.nl.
d i e n s t l a n d e lijk gebied voor ontwikkeling en beheer
Herinrichting deelgebied Oldambt voltooid Het werk in het deelgebied Oldambt van de herinrichting Oost-Groningen en Gronings-Drentse Veenkoloniën is voltooid. De Groningse gedeputeerde Douwe Hollenga heeft op 22 december de deelgebiedscommissie officieel ontbonden. De deelgebiedscommissie Oldambt werd als laatste van de zeven deelgebieden van de herinrichting geïnstalleerd in 1984. Haar taak was een herinrichtingsplan op te stellen voor het 30.300 hectare grote deelgebied Oldambt. Sindsdien is er veel gerealiseerd op het gebied van landbouw, natuur, recreatie, waterbeheersing en infrastructuur. Tijdens de bijeenkomst werd een vogel-
vluchtpresentatie over het gebied vertoond. Twee te verkavelen blokken, Borgweer en Winschoten, zijn respectievelijk in 1993 en 1999 gerealiseerd. Het laatste grote werk was de waterberging ‘Tusschenwegen’ ten zuiden van Winschoten, die in 2006 gereedkwam. Er zijn verder veel wegen (in totaal 52 km) verbeterd en fietspaden (23 km) en waterlopen 26 km) aangelegd. Ook zijn verscheidene stuwen en inlaten, en enkele gemalen gebouwd. Verder is 520 hectare bos en natuur aangelegd in het Oldambt. In het gehele gebied kwamen 329 nieuwe erfbeplantingen of zogenoemde slingertuinen, die met hun slingerende paden kenmerkend zijn voor Oldambtster boerderijen. DLG voerde het secretariaat van de commissie.
Een van de voor het Oldambt kenmerkende slingertuinen.
Versterking van kade Friese vaart dankzij kavelruil Dankzij kavelruil kan de kade langs het Birstumerrak, een vaart tussen Akkrum en Grou, op veilige hoogte worden gebracht en wordt de oever aangepast. Er wordt bovendien een ecologische verbindingszone aangelegd van circa 13 hectare. Waterlopen die op de vaart uitkomen, worden verruimd met een plas-dras-gedeelte om
opvangruimte te maken voor water. Ook de landbouwstructuur is verbeterd. De betrokken agrariërs hebben namelijk gronden dichter bij hun bedrijf gekregen. Daarnaast kunnen zij de subsidiemogelijkheden voor inrichtingswerkzaamheden benutten die het Projectbureau Kavelruil Fryslân beschikbaar heeft. De totale kavelruil omvat 16 hectare. Op 23 december werd de akte gepasseerd.
Wetterskip Fryslân, de initiatiefnemer van de kavelruil, heeft het Projectbureau Kavelruil Fryslân (PKF) om advies en ondersteuning gevraagd. Bij het PKF werken medewerkers van de provincie, DLG en het Kadaster. Het bureau is gehuisvest bij DLG in Leeuwarden. Het Projectbu-
reau Kavelruil Fryslân is begin vorig jaar door de provincie Fryslân in het leven geroepen om de landbouwstructuur in de provincie te verbeteren. Het bureau ondersteunt kavelruilen en biedt subsidiemogelijkheden voor kavelruil- en inrichtingswerken.
Eerste fase van recreatiegebied De Buitenlanden van start
maken deel uit van het provinciale programma Tussen IJ en Z. Goed bereikbare recreatiemogelijkheden om de stad zijn het doel van dit programma, inclusief verbindingen tussen de IJmond en Zaanstad en ontlasting van de kuststrook. Aan de westkant langs de A9 komt een recreatiegebied met bos, en een open binnengebied met akkers, weilanden en boomlanen. Aan de oostkant krijgt de waterloop de Kil, een overblijfsel van het Oer-IJ, natuurvriendelijke oevers. Ook is er aandacht voor archeologie: in het gebied zijn sporen gevonden uit de Romeinse tijd. Verder komt er een recreatieboerderij. Wandel- en fietspaden maken het gebied voor omwonenden goed toegankelijk.
In het gebied tussen IJmond en Zaanstad is op 14 januari feestelijk gestart met de eerste fase voor de aanleg van het honderd hectare grote recreatiegebied De Buitenlanden. Gedeputeerde Peter Visser van de provincie Noord-Holland, wethouder Maarten Dijkshoorn van de gemeente Beverwijk en accountmanager Vincent Pieters van DLG onthulden gezamenlijk het publieksbord van het project. DLG zorgt in opdracht van de provincie voor de inrichting van De Buitenlanden. Ook gaat DLG het 150 hectare grote recreatiegebied Omzoom inrichten. De Buitenlanden en Omzoom
Van links naar rechts: wethouder Maarten Dijkshoorn, gedeputeerde Peter Visser, een groene man (om de openingshandeling op te fleuren) en accountmanager Vincent Pieters onthulden gezamenlijk het publieksbord.
Herstel van vennen in reconstructiegebied Kempenland Ten westen van het Noord-Brabantse Reusel lagen op de grens met België uitgestrekte heidevelden met vennen en moerassen. Dit gebied Beleven is door de jaren heen in een hoog tempo ontgonnen voor de landbouw. In het kader van de reconstructie Kempenland wordt nu 85 hectare ingericht voor de natuur. Een belangrijk onderdeel hiervan is het herstel van twee vennen. Hierdoor kan zich onder andere vochtig schraalland ontwikkelen. Dit type natuur, aantrekkelijk voor planten en dieren, is zeldzaam in Neder-
land. Door de aanleg van een vogelkijkhut en het verbeteren van de bestaande zandpaden kunnen wandelaars na de uitvoering van de ontwikkelde natuur genieten. Op 14 januari was de officiële start van de uitvoeringswerkzaamheden van dit project ‘herstel Beleven’. Vertegenwoordigers van de verschillende projectpartners zetten hiertoe gezamenlijk ‘de eerste schop in de grond’. De provincie Noord-Brabant heeft de reconstructiecommissie Kempenland als verantwoordelijke aangewezen voor het project. DLG is verantwoordelijk voor het venherstel en begeleidt het proces.
Op 14 januari ging bij de officiële start letterlijk de schop in de grond. Van links naar rechts: Edo Dijkman van DLG, teamhoofd inrichting zuid, Jan Baan, directeur Brabants Landschap, Peter Glas, watergraaf van waterschap De Dommel, Jan van de Sande, wethouder van de gemeente Reusel-De Mierden, en José van Gorp-Van de Ven, voorzitter reconstructiecommissie Kempenland.
Herinrichting Kanaalstreek afgesloten Gedeputeerde Rein Munniksma van de provincie Drenthe heeft op 14 januari in 2e Exloërmond de deelgebiedscommissie van de herinrichting Kanaalstreek en de blokcommissies ontbonden. Hiermee is officieel een einde gekomen aan het 20.000 hectare grote project, waarmee in 1980 is begonnen. Het veenkoloniale gebied rond Stads-
kanaal en Musselkanaal aan weerszijden van de provinciegrens heeft dankzij de herinrichting een facelift ondergaan. In het herinrichtingsgebied is de landbouwkundige situatie flink verbeterd. Ook voor natuur, landschap en recreatie is veel gedaan. Zo is 174 hectare landbouwgrond omgevormd tot natuur. In totaal is 382 hectare aan bossen, bosstroken en andere landschapselementen gerealiseerd.
Ook is gezorgd voor 30 km bermbeplanting en 352 erfbeplantingen. Verder zijn tientallen kilometers fiets- en wandelpaden aangelegd. Daarnaast zijn verkeerswegen verbeterd en aangelegd
en zijn ook drie bruggen vervangen. Met financiële steun vanuit de herinrichting hebben gemeenten en andere partijen veel gedaan aan stads- en dorpsvernieuwing. Er zijn meer dan tweeduizend woningen opgeknapt; op veel plaatsen is de woonomgeving verbeterd door onder andere groenaanleg en verbetering van infrastructuur. Ook zijn met herinrichtingsgeld allerlei werkgelegenheids- en welzijnsprojecten uitgevoerd. Tijdens de feestelijke afsluiting in 2e Exloërmond nam Munniksma het eerste exemplaar in ontvangst van een boekje over de herinrichting (zie foto). Dit boekje is te verkrijgen bij de bibliotheken in Stadskanaal en Musselkanaal, maar ook bij DLG in Drenthe via
[email protected].
Landinrichting Fochteloërveen is van start gegaan
torische monumenten Compagnonsbossen en polder Ravenswoud. Verder worden natuurgerichte recreatiemogelijkheden uitgebreid door de aanleg van wandel- en fietspaden en een kanoroute. De werkzaamheden voor natuur, recreatie, waterbeheersing, cultuurhistorie en landbouw duren tot september 2010. Het plan van de landinrichtingscommissie is het resultaat van een zorgvuldige afweging van belangen van natuur, landbouw en omwonenden. Alle partijen werken op vrijwillige basis mee. DLG zorgt binnen de landinrichtingscommissie voor het projectmanagement.
In het Drentse Ravenswoud is op 16 januari de aftrap gegeven voor de werkzaamheden in het kader van de landinrichting Fochteloërveen. Het eerste deel van het raamplan is hiermee in uitvoering gekomen. Het landinrichtingsgebied omvat circa 4500 hectare, waarvan zo’n 1400 hectare van het in totaal 2500 hectare grote natuurgebied Fochteloërveen. Het Fochteloërveen is een van de best bewaarde en grootste hoogveengebieden in Nederland, en als zodanig een leefgebied van veel bijzondere planten en dieren. Het door de landinrichtingscommissie opgestelde raamplan voorziet in uitbreiding van het natuurgebied Fochteloërveen met zo’n 540 hectare. Deze grond gaat als hydrologische bufferzone dienen. 600 hectare is beschikbaar voor het herstel van het authentieke beeld van de cultuurhisIn veenderijen werden de arbeidstijden van de veenarbeiders geregeld door een korf, zak of emmer in een hoge paal te hijsen. Jan Bruin, voorzitter van de landinrichtingscommissie Fochteloërveen, hijst deze ‘lawei’ om aan te geven dat de schafttijd voorbij is en het werk weer kan beginnen. De man naast hem beeldt een veenarbeider uit. Foto: Wieb van der Heide.
Stap voorwaarts voor inrichtingsplan uiterwaarden Olst Doordat DLG een 28 hectare groot melkveebedrijf in Fortmond heeft kunnen kopen, is het gebiedsgerichte project IJsseluiterwaarden Olst een belangrijke stap vooruit gekomen. Op 15 januari werd de akte gepasseerd. De aankoop werd mogelijk doordat boer Michel Kinds in de Noordoostpolder een ander geschikt bedrijf kon overnemen. Al sinds 2001 werd onderhandeld over de aankoop van het bedrijf. Plannen voor natuurontwikkeling in de uiterwaarden bij het Overijsselse Olst dateren al van
Samenwerking Rijkswaterstaat en DLG voor natuur Perkpolder Voor de uitvoering van het natuurcompensatieproject Perkpolder in Zeeuws-Vlaanderen hebben Rijkswaterstaat Zeeland en DLG op 21 januari een samenwerkingsovereenkomst ondertekend. Een tweede overeenkomst, tussen RWS en het Groenfonds, die de financiering van het project regelt, werd eveneens op die dag getekend. De voormalige veerhaven Perkpolder, ten noorden van Kloosterzande, heeft zijn functie verloren toen door de ingebruikname van de Westerscheldetunnel in 2003 de veerverbinding met
eind tachtiger jaren van de vorige eeuw. In 2004 werd het inrichtingsplan voor de uiterwaarden vastgesteld. Dit plan omvat de aanleg van geulen, het omvormen van landbouwgrond naar natuurterrein en een aantal recreatieve voorzieningen om te vissen, te wandelen en te fietsen. Het totale plangebied is circa 450 hectare groot. Het uiterwaardenproject is begin 2007 in de Planologische Kernbeslissing “Ruimte voor de Rivier” aangemerkt als ‘autonoom ontwikkelingsproject’. Dit betekent dat het project in 2015 gereed moet zijn. DLG voert in opdracht van LNV het project- en procesmanagement uit. Daarnaast zorgt DLG voor de verwerving van de benodigde gronden.
Kruiningen werd beëindigd. Het plan Perkpolder voor de voormalige veerhaven en omgeving omvat de ontwikkeling van 250 woningen, een hotel met wellnessvoorzieningen, een jachthaven, een nieuw buitendijks natuurgebied, een golfbaan en 200 deeltijdwoningen. RWS Zeeland en DLG realiseren gezamenlijk het buitendijkse natuurgebied. Hiervoor wordt een stuk grond van circa 75 hectare ontpolderd door een nieuwe zeedijk aan te leggen. Met de uitvoering van het project wordt in 2011 begonnen. RWS voert de regie; DLG neemt de uitvoering voor zijn rekening. De ministeries van V & W en LNV hebben in 2006 in een overeenkomst afgesproken dat RWS en DLG op een aantal thema’s samen gaan werken. Het is de bedoeling dat beide diensten gebruikmaken van elkaars sterke kanten. Vanwege de vertrouwensrelatie tussen beide overheidspartners is voor het project Perkpolder gekozen voor afspraken op hoofdlijnen. Rein van der Kluit van RWS Zeeland ondertekent de samenwerkingsovereenkomst met DLG. Naast hem links Willy Dekker van DLG en rechts Brigitte Bultink van het Groenfonds.
