Samenwerkende humanistische organisaties in de regio Rotterdam

oktober 2015

Samenwerkende humanistische organisaties in de regio Rotterdam •

Humanistisch Verbond Rotterdam-Rijnmond

•

St. Humanisten Rotterdam

•

St. Humanitas WSNP

•

St. Humanitas ouderenzorg

•

St. Humanitas WSNP (fin. hulpverlening)

•

St. Humanitaszorg Zuid-Hollandse eilanden

•

Humanistische Uitvaartbegeleiding

•

Humanistisch Vormings Onderwijs (HVO)

•

Jong HV

Andere samenwerkingsverbanden

2

•

Rotterdamse Raad voor Levensbeschouwing en Religie (Roravolere)

•

Huis voor Erasmus

•

Federatieve Stichting voor Maatschappelijke Activering

Van het Bestuur Nu ik dit schrijf is het eind augustus. Dagelijks hoor ik wel één of twee keer een spotje van het Humanistisch Verbond. Het HV timmert aan de weg en dat lijkt nu meer dan ooit van belang. De stroom mensen die een veilig onderkomen zoekt in Europa neemt alsmaar toe. En dat terwijl we zoeken naar oplossingen hoe al deze mensen op te vangen en te voorzien van de juiste zorg. Een opmerkelijke verschuiving van de publieke opinie in Duitsland was afgelopen weekend in het nieuws. Een mooie uitspraak die ik opving was: “Wenn wir es nicht schaffen können, wer kann es dann tun?” Een voorbeeld van (zelf)reflectie en – ondanks een vleugje ‘Stolz’een mooie gedachte die ook voor Nederland als een voorbeeld kan dienen. Heeft het vluchtelingenvraagstuk een Humanistische kant? Het is in

ieder geval een Humaan probleem. Als u dit leest heeft de Lezing+ plaatsgevonden, een activiteit waarmee het HV ondersteuning biedt aan met name moslims die afstand nemen van het geloof en als atheïst verder willen leven. De strijd die deze mensen in hun milieu moeten leveren, verdient steun. Naast de activiteiten die we als afdeling organiseren werken we de komende periode ook samen met het landelijk bureau aan extra activiteiten voor Humanisten in de regio Rotterdam Rijnmond. Zowel voor leden als niet-leden. Mijn devies voor deze activiteiten blijft nog altijd: ”Voel u welkom, voel u niet verplicht”. Graag ontmoet ik u op een van deze activiteiten.

Namens het bestuur HV Rotterdam-Rijnmond.

John Geurts

3

Onder Ongelovigen Wat doe je als je niet langer gelooft in de godsdienst waarmee je bent groot geworden? Wat doe je als atheïst in een land waar kritiek op het geloof gelijk staat aan kritiek op de staat, of andersom, en waar de doodstraf staat op het niet gelovig zijn? In de film ‘Onder ongelovigen’ van Dorothée Forma komt die vraag pregnant naar voren. In die film namelijk onderzoekt Boris van der Ham die vraag, en vindt antwoorden waar je in het aards paradijs Nederland niet vrolijk van wordt. Afgelopen 15 september werd ‘Onder ongelovigen’ in Arminius vertoond aan een publiek van honderdvijftig bezoekers, met een panel discussie na. In de film komen verschillende groepen ongelovigen voor, en een conferentie in Londen waar de strijders voor het recht om niet te geloven samen komen om ervaringen te delen en elkaar te sterken. Activisten waar je als kijker

alleen maar respect voor kunt hebben. Sommigen worden dagelijks met de dood bedreigd, of riskeren de doodstraf als ze terug gaan naar hun geboorteland. In de discussie na afloop stond de vraag centraal: Wat te doen? Politieke invloed aanwenden tegen de vijfenvijftig landen waar blasfemie strafbaar is - in dertien waarvan zelfs met de doodstraf? Of de afvallige moslims en andere ongelovigen steunen in Nederland? Volgens Boris van der Ham moeten we beide doen. Panellid Maryam Namazie, voorzitter van de atheïstische vereniging in Londen , roept op om religies te bestrijden, maar oog te houden voor de mens. ”Focus op burgerrechten, op mensenrechten”. Imam Yassan Elforkani riep op om de claim van de exclusieve waarheid te bestrijden, maar te reflecteren op elkaars waarheid en ieders beleving te respecteren. “Mocht je je superieur voelen, reflecteer daar dan maar eens op”.

Nico van Scheijndel 4

Duivelse Dilemma’s

Bezinningsbijeenkomst

Kiezen uit twee kwaden

Stil de tijd – zin op maandag

“Iedereen moet soms kiezen uit twee kwaden.” In de vorige nieuwsbrief hebben we aangekondigd dat we voor het vierde kwartaal enkele sessies zouden organiseren rondom “Duivelse Dilemma’s”. Bij de organisatie zijn we echter ook op een dilemma gestuit: in het komende kwartaal starten we al met een aantal nieuwe activiteiten. Hiervoor is niet alleen tijd en aandacht nodig van de mensen die dit organiseren, ook voor de deelnemers moet liever geen ‘overaanbod’ optreden. Daarom hebben we het programma van Duivelse Dilemma’s verplaatst naar het eerste kwartaal van 2016 en gebruiken we de rest van het jaar voor de voorbereiding van sessies in Rotterdam en omgeving. Inmiddels hebben we van enkele locaties al vertegenwoordigers in de organisatie. Als u graag een Duivels Dilemma-bijeenkomst in uw buurt wilt (mee-)organiseren neem dan contact op. Stuur een bericht naar [email protected].

Een nieuwe activiteit van het Humanistisch Verbond. Zoals in de vorige nieuwsbrief aangekondigd is het landelijk bureau gestart met een nieuwe activiteit, die zij noemen “Stil de tijd”. In zes afdelingen, waaronder Rotterdam-Rijnmond, vinden de komende maanden bezinningsbijeenkomsten plaats onder dat motto. Bij ons is dat geworden “Stil de tijd – zin op maandag”. Bij andere afdelingen zijn andere dagen van de week gekozen. De komende maanden organiseren wij drie bezinningsbijeenkomsten - op de maandagen 5 oktober, 7 december en 1 februari. Elke bijeenkomst heeft een eigen onderwerp, met als overkoepelend thema Vrijheid. De bijeenkomsten worden omkleed met muziek, poëzie, verhalen en een overweging en worden geleid door Patrick Vlug, humanistisch raadsman. Voor het HV is het organiseren van deze activiteiten een proef. We willen zoveel mogelijk leren van de verschillende bijeenkomsten en deze ervaringen gebruiken we bij de invulling van de sessies.

John Geurts Namens de werkgroep Duivelse Dilemma’s

Locatie: Humanitas, Pieter de Hoochweg 110. Tijd: 20.00 – 2100. Inloop vanaf 19.30, 5 napraten mogelijk tot 21.30 uur.

Donner – literair podium in Rotterdam Het kan geen Rotterdammer zijn ontgaan dat in 2014 de grootste boekhandel bijna zomaar was verdwenen. Door het faillissement van investeerder Selexys/ Polare. Consternatie in leesgraag Rotterdam – de halflege boekenkasten deden pijn aan je ogen. Echter, vijf medewerkers kregen van de curator de kans een doorstart te maken, mits ze een kwart miljoen nieuw kapitaal bijeen wisten te brengen. Door crowd funding kregen ze dat in korte tijd voorelkaar. Het pand aan het Binnenwegplein werd gesloten. Donner – weer onder de oude naam – verhuisde naar de parterre van de leegstaande Amrobank aan de Coolsingel. Op minder vierkante meters maar nog steeds zeer ruim werd een moderne ‘belevings’boekwinkel ingericht. Met makkelijke stoelen en een restaurant. En een podium. Middenin de winkel temidden van het winkelende publiek staat een carré van stoelen voor een verhoogd podium. Ik spreek er over met Leo van de Wetering, één van de vijf. Dat is een opvallende verschijning, hoewel niet groot maar met een ruime bos krulletjes en JP Sartrebril. Je ziet hem er bijna altijd, het lijkt een aanhanger van ‘management by walking around’. Op het podium vinden evenementen plaats, in het weekend, op 6

zie www.donner.nl>Evenementen

vrijdag om vier uur, op zaterdag en zondag vanaf twee uur. Van alles, als het maar ‘boek-gerelateerd’ is. Schrijvers en uitgevers willen heel graag hun nieuwe waar bij Donner presenteren. Dat gaat meestal gepaard met voorlezen en signeren. Alle soorten boeken, van romans en poëzie tot filosofie en theologie, geschiedenis en reizen tot kook- en kinderboeken. Regelmatig werken bekende Rotterdammers mee, zoals Wim Brands met poëzieprogramma’s, Maria Heiden en Marcel Möring die schrijvers interviewen. In april gaat er de Maand van de Filosofie van start die door Donner en onder meer Trouw wordt gesponsord. Ook zijn er muziekoptredens – klassiek in samenwerking met van der Heijde Bladmuziek, maar ook Jazz en Pop, meestal met een inleiding. Mede dankzij het podium gaat het goed met Donner - het is er altijd druk. Nog niet lang geleden stond de boekverkoop onder druk door de opkomst van het e-boek, en door de online verkoop, maar lijkt zich nu te stabilirseren. Rotterdam heeft gelukkig meer boekwinkels, maar die ene grote is een cultuurpeiler van jewelste. Ik houd het programma goed in de gaten en kom er zowat een of twee keer per maand. Om de sfeer van de boekwinkel op te snuiven, en om de viva vox, de levende stem van een echt mens in dezelfde ruimte als ik, niet op een afstandelijk beeldscherm thuis tegenover de bank. Gerard Burger

Actieve ledendag. Onder deze titel organiseert het landelijk bureau jaarlijks een bijeenkomst, waar zowel het bureau zelf als verschillende afdelingen, of externen, activiteiten onder de aandacht brengen die mogelijk interessant zijn om te organiseren in de afdelingen. Op 6 juni jl. vond weer zo’n ‘actieveledendag’ plaats, nu in het gebouw van de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht. Traditioneel wordt hieraan vooraf het penningmeestersoverleg gehouden, waar het bureau administratieve zaken bespreekt met de penningmeesters van de afdelingen. Voor ons was daar Ruud de Blank. Het landelijk bureau heeft voor volgend kalenderjaar weer de bekende cursussen van Silvia Benschop (levenskunst en introductiecursus) in de aanbieding. Ook zal er weer een Lezing+ worden georganiseerd, nu met als titel: “ Opvoeden/Bildung”, met Stine Jensen - in samenwerking met omroep Human. Verder kwamen aan de orde de bezinningsbijeenkomsten onder de titel ‘stil de tijd’, zin op …….dag. Onze afdeling gaat die dit najaar aanbieden. “Alles is gezegd” is een documentaire over het locked-in syndroom, en hoe drie zoons tijdelijk de zorg

van hun moeder overnemen voor hun vader. Daarbij komen vragen aan de orde omtrent communicatie, euthanasie en mantelzorg. Deze film kan vertoond worden met een nagesprek met de makers van de documentaire. Onder de titel “Een luisterend oor & praktische hulp” heeft de afdeling Haaglanden een dienst ‘Humanistische begeleiding door vrijwilligers’ ontwikkeld. Zij bieden hun kennis en ervaring aan aan afdelingen die hier belangstelling voor hebben. De afdeling Haarlemmerland organiseerde een Lezing+ onder de titel “De duvel is oud” met een lezing door Nelleke Noordervliet, gevolgd door een drietal workshops over de ouder wordende mens op filosofisch -, praktischpersoonlijk – en politiek maatschappelijk gebied. Ook zij bieden hun ervaring hiermede aan. Historicus en filosoof Sid Lukassen heeft een cursus “Humanisme en politiek” beschikbaar. Die gaat over o.a. politiek burgerschap, het ontstaan van de staat, specifieke filosofen en over de vraag: Kan het humanisme een antwoord geven op het spirituele, morele en ideologische vacuüm van deze tijd? zie pagina 8 7

vervolg pag. 7 Bert Gasenbeek (directeur Hum. Hist. Centrum) is bereid een voordracht te houden over Piet Spigt, autodidact, vrijdenker, humanist, Multatuliaan en publicist. In Spigt’s leven en werk ligt een groot deel van de geschiedenis van het vrijdenken en humanisme tussen 1945 en 1980 besloten. Ter aanvulling op onze bekende vaste activiteiten zou de afdeling ook een keuze kunnen maken uit bovenstaande. Zowel Ruud de Blank als ondergetekende, aanwezig namens de afdeling, vonden het een inspirerende middag. Ed van Bork.

Vacature marketing HUB De Humanistische Uitvaartbegeleiding zoekt voor de werkgroep een vrijwilliger met marketing ervaring, die onze organisatie beter op de kaart wil gaan zetten.

8

De Humanistische Uitvaartbegeleiding verzorgt in Zuid-Holland toespraken bij de uitvaart van een dierbare, wanneer de nabestaanden zelf een dergelijke toespraak niet willen of kunnen verzorgen. Ondanks dat veel van onze klanten niet uitgesproken humanistisch zijn, schrijven we wel toespraken met een humanistisch karakter door de overledene centraal te stellen. Alweer 50 jaar lang zijn er humanistische uitvaartsprekers. De laatste jaren ondervinden zij steeds meer concurrentie van sprekers zoals bijvoorbeeld ritueelbegeleiders en sprekers die als zzp’er werkzaam zijn. De Humanistische Uitvaartbegeleiding is een vrijwilligersorganisatie. In de regio Zuid-Holland verzorgen wij samen zo’n 70 uitvaarten per jaar, maar de behoefte is naar onze mening veel groter. Daarnaast verzorgen we gesprekken bij leven, waarbij we het levensverhaal optekenen met de stervende zelf, ter voorbereiding van een uitvaart. Wil je helpen meer mensen een waardig afscheid van een dierbare te geven en heb je zin daarvoor je marketingervaring in te zetten, dan komen we graag met je in contact. Meer informatie over de organisatie op www.humanistischeuitvaart.nl en over deze functie bij Hanneke Scheeres of Thea Moree via 010 482 48 81

Kleur ontketend Moderne kunst in de Lage Landen, 1885-1914

In de korte periode tussen 1885 en het begin van de Eerste Wereldoorlog vindt in de schilderkunst van de Lage Landen een moderne Renaissance plaats. Kleur wordt bevrijd van de ketenen van de zichtbare werkelijkheid. Gras kan ineens koel blauw zijn, een gezicht is helder paars en bomen kleuren rood. Kleur heeft een eigen betekenis gekregen. Het is een van de belangrijkste momenten in de moderne kunstgeschiedenis. De inspiratie komt van de Franse (neo)impressionisten, maar de kunstenaars in de Lage Landen geven hier een geheel eigen invulling aan.

Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen (KMSKA), waardoor de topstukken uit de collectie nu kunnen reizen. Van de Franse godfathers van kleur als Claude Monet, Paul Signac, Henri Matisse en Paul Cézanne tot de meesters van de Lage Landen als Leo Gestel, Jan Toorop, Piet Mondriaan, James Ensor, Jan Sluijters, Henry Van de Velde en Rik Wouters: ze komen allemaal samen en het resultaat is een waar feest voor het oog.

We bezoeken als HV deze tentoonstelling op vrijdag 18 december, aanvang 11.15 uur. Het maximaal aantal deelnemers Het Gemeentemuseum toont is 20. Aanmelden bij Nico van de wisselwerking tussen beide Scheijndel: 010 243 09 21 of landen met zowel duidelijke [email protected] verschillen als overeenkomsten. Deze unieke tentoonstel- Haags Gemeentemuseum, ling is mede mogelijk door de Stadhouderslaan 41, 2517 HV renovatie van het Koninklijk Den Haag

9

Agenda Oktober

November

Maandag 5 Stil de Tijd-zin op maandag 20 uur, Pieter de Hoochweg 110 Zie pagina 5

Maandag 2 Lezing Chinese filosofie Door René Ransdorp 20 uur, Pieter de Hoochweg 110 Zie pagina 13

Maandag 12 Roravolere, Kleurrijk gesprek De pelgrimage naar Mekka 20 uur, INS, Rochussenstraat 221-223 Zie pagina 18 Zondag 18 Ik ben niet kwijt Door Sjef van Bommel Zie pagina 16, 17 Donderdag 29 Humanistisch Café Een uitvaart leidt vaak tot schuld Door Ardy Moeijes Zie pagina 15

10

Maandag 9 Roravolere, Kleurrijk gesprek De Christelijke Pelgrimage Zie pagina 18 Zondag 15 Vrijheid van geloven in Nederland? Zie pagina 16, 17 Maandag 16 Lezing Chinese filosofie Door René Ransdorp 20 uur, Pieter de Hoochweg 110 Zie pagina 13 Donderdag 26 Humanistisch café Geweldloze communicatie Door Monie Doodeman Zie pagina 15

Agenda December 2015

Maandag 7 Stil de Tijd-zin op maandag 20 uur, Pieter de Hoochweg 110 Zie pagina 5 Vrijdag 18 Gemeentemuseum Den Haag Kleur ontketend 11.15 uur. Aanmelden! Zie pagina 9

Vooruitblik eerste kwartaal 2016: Maandag 11 januari Roravolere, Kleurrijk gesprek De vrijmetselaars Zondag 17 januari Nieuwjaarsbijeenkomst Maandag 1 februari Stil de Tijd-zin op maandag

De filmclub gaat in wisselende samenstelling 1 keer per maand naar de bioscoop. Alle leden krijgen per e-mail een uitnodiging met alle informatie over de film waar we die keer naar toe gaan. Na afloop drinken we nog iets en praten we nog een poosje na over de film. Krijgt u geen uitnodiging, maar wilt u ook eens mee? Meld u dan aan via ons e-mailadres [email protected]. Wilt u een bijdrage leveren aan de komende nieuwsbrief of reageren op een van de artikelen in deze nieuwsbrief, mail of schrijf dan (ruim) vóór 1 december 2015 aan de redactie van het nieuwsblad, [email protected].

Kijk ook eens op: www.humanistischcafe.nl www.arminius.nu www.humanistischverbond.nl www.eur.nl/studium 11

De socialist

Hij zag ze komen, een bloedrode stroom, ze hielden vlaggen hoog, vaandels en banieren en liepen en riepen en schiepen zo de droom om de komst van de nieuwe mens te vieren. Ze kwamen uit de steden, uit diepe stegen, uit zwarte schuren, de hutten van de landerijen, van laaiende schepen, - en volgden nieuwe wegen. Hij sloot zich aan en werd een loper in die rijen. Ze gingen voort, verdwenen in een ver verschiet en kwamen weer tevoorschijn op het toneel waar de macht en banen werden verdeeld. Hij zou herboren worden. Hij werd het niet. Hij was en bleef een figurant in het geheel van het paradijs dat hij zich had ingebeeld.



Jacob Kortebrandt Aangedragen door Jo Swart.

12

Chinese Filosofie

twee lezingen door dr. René Ransdorp Maandag 2 november 2015

Inleiding in het Confucianisme Maandag 16 november 2015

Inleiding in de Taoïstische Filosofie In het vorige nummer (juli 2015) van dit kwartaalblad – van Humanistische Beweging Rotterdam-Rijnmond – stond een uitvoeriger toelichting op deze twee lezingen. Het is niet noodzakelijk, maar de moeite waard, dat vooraf nog eens na te lezen.

Leesgroep over Levensbeschouwelijke en maatschappelijke onderwerpen Humanisten wisselen graag van gedachten met elkaar over levensbeschouwelijke en maatschappelijke onderwerpen. Zondagochtend bijeenkomsten, HV café, cursussen en lezingen bieden hiervoor een podium. Soms ontbreekt echter de tijd om wat dieper op de dingen in te gaan terwijl daar wel behoefte aan is. Een gespreksgroep zou deze leemte kunnen opvullen. Bij voldoende belangstelling zou een dergelijke gespreksgroep opgericht kunnen worden: een maandelijkse bijeenkomst op een centrale plek , of roulerend bij iemand thuis, met als startpunt artikelen uit “Waarden-

werk” (voormalig tijdschrift “Rekenschap”), ook via internet te raadplegen. Deelnemers “bestuderen” van te voren de gekozen artikelen; afgesproken kan worden per toerbeurt de discussie over de gekozen artikelen te starten met een samenvatting en met formulering van eigen commentaar. Soms zou misschien contact opgenomen kunnen worden met de schrijver van een artikel. Een van onze leden heeft zich bereid verklaard de aftrap te willen doen met discussie over de recente artikelen in “Waardenwerk” over Rendements denken.

Belangstellenden voor een dergelijke gesprekgroep kunnen zich aanmelden bij het bestuur: e-mail adres: [email protected]. of tel.no. 010- 4610516.

13

The Farewell Party

14

Ongeveer eens per maand komt er een kleine groep bij elkaar voor een film die met zorg is uitgekozen door HV leden Jo Swart en Hanneke Burger. Meestal zijn het heerlijke Europese films in Lantaren/Venster (of soms in Cinerama/Wolff), ver van het Amerikaanse geweld in Pathé bioscopen. De gekozen films hebben dikwijls prijzen gehaald, voor de selectie van het onderwerp of het goede spel van de acteurs. Het is iedere keer weer genoeglijk om na afloop, met een drankje, samen de film opnieuw te beleven. Het Venster is daarvoor uitermate geschikt met zijn grote ramen waarachter we in de loop van de jaren alle seizoenen voorbij hebben zien komen, terwijl we binnen nog een uurtje na bleven praten. Dinsdag 25 augustus was het weer zover. Of het kwam doordat de zomer zijn einde nadert valt moeilijk te zeggen, maar het was beslist geen kleine groep meer die aanwezig was. We waren met een vrouw/man of 20. Het is fijn dat de belangstelling toeneemt. De film die we zagen heette ‘The Farewell Party’ en werd gemaakt in Israël. Een wat triestig verhaal met hier en daar een komische noot. Het motto zou kunnen zijn: ‘Het is fijn om oud te wor-

den, maar niet om oud te zijn. ‘ Als men zo de bioscoopzaal rond keek zag men praktisch alleen senioren. Ik veronderstel dat zij door hun leeftijd de gedachtewereld van de oudjes op het witte doek heel goed konden aanvoelen en meebeleven. Het hoofdmotief is euthanasie en levensbeëindiging. In een land als Israël, waar een flink deel nog orthodox is, ligt dat moeilijk. Het heeft andere mores dan Nederland, waar euthanasie in beperkte mate en onder bepaalde voorwaarden wordt toegestaan. In de film wordt de oplossing gevonden door het ontwerp van een ‘zelfmoordmachine’. Een zeer ingewikkelde manier van zelfdoding, die op bepaalde momenten (zoals bij het springen van de stoppen) niet naar wens verloopt. Er komt veel meer aan de orde: het gevoelsleven van de mensen die meehelpen; en het ondragelijke lijden; het geleidelijke proces van de dementie met haar (soms ook grappige) consequenties; zelfs het aftroggelen van geld van bejaarden. De poster vermeldt: “Viewers will come out with a wide smile on their faces’. Maar ik zag na afloop niemand lachen. Jan Prinz

Humanistisch café 29 oktober Een uitvaart leidt vaak tot schuld Ardy Moeijes Het zou net zo moeten gaan zijn als bij een geboorte of een huwelijk: zelf de uitvaart van iemand die je lief was organiseren en het budget bepalen. Net zoals je een huwelijk of een jubileum organiseert. Bij een uitvaart echter lijkt het anders: mensen steken zich in de schuld om voor hun overleden geliefde alles te laten regelen ‘zoals het hoort’. Omdat volgens de Wet op de Lijkbezorging de nabestaande verantwoordelijk is voor de afwikkeling van een overlijden, mag je het dus helemaal zelf regelen. Zo kun je in ieder geval besparen op een uitvaartondernemer en bespaar je flink op de kosten. De stichting SamSam Uitvaartcoaching is een vrijwilligersorganisatie die kosteloos informatie geeft over de wet- en regelgeving en de mogelijkheden bij een overlijden. De coaches van SamSam wijzen de weg naar het zelf organiseren van een uitvaart. De uitgangspunten zijn: * Samen, een uitvaart organiseren * Anders, want een uitvaart mag geen schuldenlast worden

* Minder accent op gecommercialiseerde rituelen Tijdens het humanistisch café vertelt oprichtster van Sam Sam, Ardy Moeijes over haar drijfveren en ervaringen. U mag haar de oren van het hoofd vragen en uw eigen ervaringen inbrengen. 26 november Geweldloze communicatie Monie Doodeman ‘Geweldloze Communicatie is gericht op verbinding, authenticiteit en gelijkwaardigheid. Als je spreekt vanuit de intentie tot waarachtig contact maak je jezelf zichtbaar, krijg je als het ware kleur.’ Luisteren naar de behoefte achter het gesprokene brengt mensen dichter bij elkaar. Tijdens dit Humanistisch café krijgen we van Monie Doodeman een introductie in het gedachtengoed van de grondlegger van Geweldloze Communicatie: Marshall Rosenberg. Tijdens de voorbereiding bleek al dat Geweldloze Communicatie naadloos aansluit bij wat wij humanisten van groot belang vinden: de dialoog. Kom, luister en leer.

Het Humanistisch café is om 18.00 geopend, we eten rond 18.45 en de spreker vangt rond 19.30 uur aan. Rond 21.30 uur sluit het café weer. Humanitas Bergweg, Bergwegplantsoen 10, 3037 SK Rotterdam. Tramlijn 4 en 8 stoppen voor de deur. Vrij entree.

15

Zondagochtend­ bijeenkomsten Negen keer per jaar is er op de derde zondag van de maand een bijeenkomst waar we samen luisteren naar de inleiding en vervolgens over het onderwerp met elkaar in gesprek zijn. Soms kritisch, soms ondersteunend, maar altijd in een open sfeer. De maandelijkse zondagochtendbijeenkomsten zijn bedoeld voor leden en krijgen inhoud door de leden, die zelf een onderwerp kunnen inbrengen en voor de aanwezigen uitwerken. Wat volgt is een discussie en, naar we hopen, inzicht. U bent van harte welkom.

Zondag 18 oktober

Ik ben niet kwijt Sjef van Bommel

Sjef van Bommel beschrijft in zijn boek “Ik ben niet kwijt”, hoe zijn vriend Thom langzaam maar zeker dementeert. Steeds meer ziet Sjef zijn bruisende, intelligente en sociale partner veranderen in een onzekere en opvliegende man. Hij raakt hier aanvankelijk door in verwarring, tot hij begrijpt dat er echt iets mis is met Thom. Sjef neemt meer en meer de zorg voor Thom op zich, en ondanks zijn verdriet en frustraties leert hij inzien dat hij hun tijd samen moet koesteren. Vanaf dat moment gaat hij er alles aan doen om iets moois te maken van wat hun nog rest aan toekomst. Of zoals hij zelf schrijft: “Het was een mooie tijd, die ik nooit had willen meemaken.” 16

Over dit proces heeft Sjef van Bommel een boek geschreven dat je in één adem uitleest. Deze zondagochtend vertelt hij over dit proces en kunnen we leren van zijn ervaringen.

Zondag 15 november 2015

gehoord dat er geweld was tegen ongelovigen? Deze zondagochtend willen we met elkaar de avond van de 15de september nog eens over doen, maar dan stil staan bij de vrijheid/onvrijheid van niet geloven in Nederland. Aan de hand van teksten en uw ervaringen en meningen.

Het aantal ongelovigen in de wereld groeit, religieuze agressie tegen hen ook. Blasfemiewetten zijn vaak het middel om atheïsten, humanisten en vrijdenkers aan te pakken. Tijdens de bijeenkomst van 15 september in Arminius werd de documentaire “Onder ongelovigen” vertoond en ontspon zich een discussie tussen Boris van der Zondag 17 januari 2016 is weer Ham en o.a. imam Yassin Elfor- onze nieuwjaarsbijeenkomst. kani en de Iraanse atheïstische mensenrechtenactiviste Maryam Namazie, onder leiding van programmamaker en journalist Bahram Sadeghi. Lezing en documentaire gingen over ongelovigen in het buitenland. Maar hoe zit dat in Nederland? Hoe vrij kun je zijn als ongelovige tussen en bij mensen die wel een geloof aanhangen? Ben je vrij om je goddeloze mening te geven of pas je op? Doe je aan zelfcensuur of respecteer je de levenshouding van de ander? Heb je wel eens gemerkt of De zondagochtendbijeenkomsten houden we aan de Pieter de Hoochweg 110, Rotterdam. Inloop vanaf 10.00 uur, aanvang 10.30. Doorgaans zijn we rond 12.30 uur klaar en gaan we ieder onze eigen weg.

17

Roravolere Vanaf 10 augustus is Roravolere een onderdeel van Veelkleurige Religies en gaat ze vervolgens op de oude voet voort. Iedere tweede maandag van de maand (op de zomermaanden na) is er een Kleurrijk gesprek. Een kleurrijk gesprek start steeds om 20.00, een half uur van te voren is de deur al open en rond 22.00 sluiten we de bijeenkomst. De locaties zijn wisselend en staan vermeld onder de aankondiging die u per e-mail van het HV ontvangt.

www.roravolere.nl

Het komende najaar vullen we in met het onderwerp pelgrimage. De aftrap is in september gedaan met een wereldlijke pelgrimage door het Humanistisch Verbond.

18

12 oktober De pelgrimage naar Mekka We kennen allemaal wel de pelgrimage naar Mekka, een van de vijf zuilen van de Islam. Tijdens dit Kleurrijk gesprek worden we geïnformeerd over het hoe en wat van deze pelgrimage door iemand die net terug is uit Mekka. Waarom is de pelgrimage naar Mekka zo belangrijk, uit welke onderdelen bestaat hij, wat bewerkstelligt hij voor de deelnemer en hoe is het om met zo velen te zijn? Na deze avond weten we dat. INS, Rochussenstraat 221 223, Rotterdam

9 november De Christelijke pelgrimage Meer hierover op de site van Veelkleurige Religies Rotterdam 11 januari De Vrijmetselaars

Adressen Humanistisch Verbond Rotterdam-Rijnmond bestuur: Cathrien Boswijk 010 46 10 516 John Geurts 010 24 99 091 Ruud de Blank 010 28 29 186 Ed van Bork 0181 48 26 37 Pieter de Hoochweg 110 3024 BH Rotterdam [email protected] Humanistische Uitvaartbegeleiding 010 - 482 48 81 Jong HV 020 - 521 90 45 Humanistisch Vormings Onderwijs (HVO) Postbus 85475 3508 AL Utrecht 030 - 28 56 856 Redactie 010-4679693, [email protected] Vrij gevestigd humanistisch Raadsvrouw: Als mensen behoefte hebben aan een persoonlijk gesprek over geestelijke vragen kunnen zij contact opnemen met Corrie Kreuk 010 4654568 www.corriekreuk.nl

19

Pieter de Hoochweg 110 3024 BH Rotterdam

[email protected]

www.humanistischverbond.nl