S amen. Eenheid. In dit nummer onder meer: Officieel orgaan van de Protestantse Gemeente Breda - 7e jaargang no. 1 - januari 2014

Officieel orgaan van de Protestantse Gemeente Breda - 7e jaargang no. 1 - januari 2014

S’amen

In dit nummer onder meer: Lichter leven Hoe laat Rembrandt zijn licht op ons schijnen?

5

Kleine concerten in de kerk Een mix van pop, poëzie en dans in de Lutherse Kerk

6

Vorming en Toerusting o.a. Maria Lichtmis, filmavond en portretten van Bijbelse vrouwen. Welkom!

6

Levenslessen Identiteitsontwikkeling vormgegeven aan de hand van een boom

7

Musical Ruth Wilt u /jij ook meedoen? Aanmelden kan nog!

7

Gemeenteavond 20 februari voor alle gemeenteleden

9

Kerkbalans Investeren in wat van blijvende waarde is

9

Cursus: Kleuren verkennen Werken met een muziekprofiel in de gemeente

Eenheid

10

Lutherse Kerk: open kerk Geschiedenis en actueel nieuws

12

Sharing Youth Centre ZWO dienst in Prinsenbeek

13

Fotoimpressie Nieuwsjaarsreceptie Algemene Kerkenraad Intrede ds. Saskia van Meggelen

Als u geen belangstelling heeft voor S’AMEN en het blad niet meer wilt ontvangen, kunt u dit doorgeven aan het kerkelijk bureau: [email protected] of Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

S’amen in kleur zien? Dat kan: downloaden vanaf Protestantsegemeentebreda.nl of Lucaskerk.nl

22

S’ amen

S’amen is het maandblad van de Protestantse Gemeente Breda. Uitgever Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente Breda scriba: Joke Gurke Koolmees 61, 4822 PP Breda [email protected]

Inleveren kopij De sluitingsdatum voor het volgende nummer is dinsdag 11 februari. De verschijningsdatum is vrijdag 21 februari. Aanleveren van kopij uitsluitend als “platte tekst”. U krijgt een ontvangstbevestiging. Als dit daags na de kopijdatum nog niet is gebeurd: informeren bij [email protected] Redactie adres Kopij sturen naar: [email protected] Redactie Marlies Brandwijk Ger van Dooren Leon Geschiere Adriënne Hoevers-den Hollander Peter Jan Plooy Adreswijzigingen Kerkelijk bureau: Mieke Frankfoorder-Boevé Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda 076-5146523 [email protected] Druk: Drukkerij Roggeband, Breda Website www.protestantsegemeentebreda.nl

Collectebonnen Collectebonnen a. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 0,75 per bon, totaal dus € 15.00 per vel. b. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 1,50 per bon, totaal dus € 30,00 per vel. Bonnen kunnen besteld worden door storting / overschrijving van € 15,00 of € 30,00 (of een veelvoud daarvan) op bankrekening NL91ABNA052.02.27.867 ten name van de Protestantse Gemeente te Breda (met vermelding van de gewenste soort vellen).

2

De Protestantse Gemeente Breda Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden Website: www.noorderbeemden.nl Predikant ds. W. Bisschop, Elise van Calcarstraat 23 4822 VK Breda, tel. 076-541 96 03 E-mail: [email protected] Lucaskerk, Tweeschaar 125 4822 AS Breda, tel. 076-542 24 33 Protestantse wijkgemeente Midden/Zuid Johanneskerk, Dreef 5 4813 ED Breda (Princenhage), tel. 076-521 05 45 Ds. S. van Meggelen Voorstraat 14 4268 AL Almkerk Tel. 0183-401265 of 06-22576592 [email protected] Markuskerk, Hooghout 96 4817 ED Breda tel. 076-514 00 80 Predikant ds. T. van Prooijen, 542 33 34 Arenberglaan 168, 4824 RD Breda E-mail: [email protected] Werkt op maandag, dinsdag en vrijdag. Evangelische Lutherse Gemeente, Veemarktstraat 11/ Stadserf 3 (achteringang), Breda, tel. 5145585 Wijkpredikant Ds. M.J.A. Schulz, Cherbourglaan 51, 5627 MK Eindhoven, tel. 040-2417664 Scriba Dhr. J.N. Dijkshoorn, Julianastraat 50, 5121 LR Rijen tel. 0161-293112 Pioniersplek “Noorderlicht” Lutherse kerk, Veemarktstraat 11/ Stadserf 3 (achteringang), Breda, tel. 5145585 Missionair werker Berthe van Soest - [email protected] * Financiën: Postbanknr. 108 06 82 ABN-AMRO banknr. 52 02 27 867 Diaconie Algemeen: Postbanknr. 107 08 50 t.n.v. Protestantse Gemeente Breda Diaconie ZWO: Postbanknr. 154 29 41 t.n.v. ZWO-groep Protestantse Gemeente Breda Vrijwillige bijdrage voor S’AMEN: 1080682 t.n.v. Prot. Gemeente Breda o.v.v. “S’amen” (Richtbedrag: € 25,- per jaar)

S’ amen

3

meditatie PINKSTEREN IN DE WINTER Een grijze vrijdagmiddag in november 2013, lunchpauze in het personeelsrestaurant van het Amphia ziekenhuis. Met drie collega’s– secretaresse, neuropsycholoog en ondergetekende – brainstormen we over de mogelijkheid om dit jaar aan de Alpe d’HuZes mee te doen. Fietsend of lopend. We hakken zomaar de knoop door en schrijven ons in. ‘Zomaar’ tussen aanhalingstekens, want in het ziekenhuis spreken we veel mensen die kanker hebben of die de naaste zijn van iemand met kanker. En ook in ons persoonlijke leven hebben we op één of andere manier te maken met kanker. We zijn dus al betrokken. Daarnaast is die berg op fietsen of lopen een uitdaging! Een vriendin van één van ons heeft ook belangstelling en dan is het team Amphia&Friends geboren. Kort daarna gaan we naar een deelnemers dag in Eindhoven. We willen ons laten informeren over de fysieke en mentale voorbereiding. En we moeten onze Alpe d’HuZes kleding passen. Meteen als we de zaal instappen, voelen we het al. Enthousiasme, bevlogenheid, engagement. Ik ben onder de indruk. Al die mensen – want er zijn er veel, heel veel – die zich inzetten! Fietsers, wandelaars, renners die zich voor hun sportieve prestatie laten sponsoren. Dat geld komt ten goede aan wetenschappelijk onderzoek om kanker beheersbaar te maken, opdat ‘mensen goed, gelukkig en gezond kunnen leven met kanker’. Ondersteuners zijn er ook: medische vrijwilligers, die zorgen voor het lichamelijk wel en wee van de deelnemers, technische vrijwilligers die zich bekommeren om de fietsen en vrijwilligers die mensen emotioneel en mentaal begeleiden. Het evenement kan immers veel oproepen bij mensen die te maken hebben (gehad) met kanker, met lijden, met verlies, met overleven. En er zijn mensen die achter de schermen veel werk verzetten, die zorgen dat de organisatie loopt, dat de website in orde is. Al dat werk wordt door iedereen vrijwillig, onbetaald gedaan. Daarom was het ook een schok toen afgelopen jaar bleek dat één van de oprichters zich toch een ruime financiële vergoeding toe-eigende. Dat doet gelukkig niets af aan de enorme inzet en betrokkenheid van alle anderen. Die is voelbaar en opeens denk ik: ‘Wat hier gebeurt, is Pinksteren’. Er waait een goede geest. Of is het Geest? En maakt dat eigenlijk verschil? Mensen die gegrepen en gedreven zijn door iets en tot iets. Die bezield worden, geestdriftig zijn, die zich verbinden met elkaar, die zich inspannen om een doel te bereiken. Die uitkijken naar een betere toekomst. Die de straat opgaan en die via de sociale media van zich laten horen. Die getuigen van ontroerende momenten als ze hun sportieve prestatie leveren. Die met hun aanstekelijke enthousiasme anderen betrekken bij hun actie. Mensen van goede wil. Het gaat om geloof, hoop en liefde. Ik denk ook: ‘Dit is een eigentijdse vorm van gemeenschap’. Kennelijk ervaren mensen de actie van Alpe d’HuZes als iets dat het waard is om zich aan te verbinden. Mensen verbinden zich niet zo snel meer aan een kerkgenootschap, maar wel aan tijdelijke projecten of aan organisaties als Greenpeace en Amnesty International. Dat zie ik hier ook. En het is bijzonder om ook hier onderdelen uit de liturgie terug te zien; er worden kaarsen aangestoken, er wordt muziek gemaakt, er klinken teksten. Het oermenselijke verlangen naar licht in het donker en de behoefte om te uiten wat je beweegt en daarmee gevoelens en bezieling te delen. En vast en zeker zijn er mensen die bij hun inzet ook putten uit de bron die we God noemen. Het geeft mij hoop: hoe het ook verder zal gaan met de kerk, goede geest en Heilige Geest zal blijven waaien, mensen bezielen en in beweging zetten! Wij mensen blijven dromen dromen en vergezichten zien…

Karen van Huisstede Meer informatie over Alpe d’HuZes kunt u vinden op www. opgevenisgeenoptie.nl Als u meer wilt lezen over team Amphia&Friends en ons wilt sponsoren, gaat u dan naar http://deelnemers.opgevenisgeenoptie.nl/acties/karenhuisstede/karen-van-huisstede

Pagina 3

: Meditatie

4

: Actueel

7

: Opinie

9

: Algemeen Kerkelijk nieuws

11

: Noorderlicht

13

: Diaconie

15

: Nieuws uit de wijken

19

: Geknipt voor U

19

: Mediatheek

20

: Boekenplank

21

: Vieringen

Clicktip 43 Wil je het Kerstverhaal door de Zandtovenaar zien Kijk dan op de website www.protestantsegemeentebreda.nl rechts, onder Laatst toegevoegd en click op Kerst met de Zandtovenaar Informatie: Rob Snijders

Betekenis van de afbeelding op voorpagina Op deze afbeelding staan een man en een vrouw in verbondenheid. Vóór hen is de planeet aarde te zien, zoals je die vanuit de ruimte of vanuit je bewustzijn kunt waarnemen in zijn totaliteit. Ze is omgeven door een gouden licht. Deze man en vrouw zijn in liefde verbonden met elkaar en met hun kinderen. De kinderen zijn afgebeeld in drie waterlelies. Op de achtergrond is nog meer van onze wereld te zien. Daar liggen besneeuwde bergen, de zon wordt weerspiegeld in het water en er is harmonie. Een vredesduif vliegt met een takje in zijn snavel. Volgens het Bijbelse verhaal kwam een duif naar de ark van Noach om het einde van de grote zondvloed aan te kondigen. De aardbol op de kaart is verbonden met deze vredesduif door de transparante vorm van een acht, een lemniscaat. Dit staat voor verbinding.

S’ amen

4

Maria Lichtmis – ritueel van de prille lente. Zondag 2 februari 14.00 uur Crypte Lutherse Kerk

Op de tonen van Taizé Zaterdag 25 januari 19.00 uur Michaelkerk Breda Dinsdag 28 januari 19.00 uur H. Willibrorduskerk Teteringen ......... Samen met anderen je geloof vieren is in een Taizé-viering een weg van hoop en vertrouwen gaan. Zo schep je ruimte voor jezelf, voor je eigen zoektocht en ruimte om je te openen voor God. De sfeer van de viering wordt bepaald door muziek, zang, gebed en stilte. Er zijn gemakkelijk mee te zingen liederen. Stilte om het evangelie tot je door te laten dringen. Je kunt een kaarsje ontsteken voor een eigen intentie. Van harte welkom!

Begin februari neemt de zon in kracht toe. Diep in de aarde ontwaken de zaden. De prille lente is begonnen. Zien doen we dat niet, het gebeurt. Vertrouw je toe aan het mysterie van geloven. Laat je liggend of zittend in de crypte van de Lutherse Kerk meevoeren op de klanken van de buffalodrum om te laten ontwaken wat je wilt laten groeien. Vier de toenemende kracht van de zon in een kaarsenprocessie en laat je ontroeren door het verhaal over de oude Anna en Simeon. High Tea tot besluit. In de ochtend is er een stiltewandeling in het Mastbos met hetzelfde thema, ter voorbereiding op het ritueel. Die wordt niet door ons georganiseerd, maar door natuurcoach Mirjam Bossink. Voor meer informatie over deze wandeling of om u aan te melden voor het ritueel: [email protected]

Je geloof vieren; je geloof doen. Maandag 3 februari 19.30 uur Michaelkerk Breda

Bezield leven...... De afgelopen jaren hebben de protestantse gemeenten van Oosterhout en Breda en de katholieke parochies van Breda en Teteringen een oecumenisch programma ontwikkeld. Na de series over Paulus, Erflaters, Dood en Leven en Kerk van de toekomst hebben we samen een mooi nieuw programma gemaakt. Het programma heeft als thema ‘Bezield leven’. Op zoek naar de bevlogenheid van mensen stelden we onszelf vragen als: Wat bezielt je? Wat is je draagkracht? Wat is de rode draad in je leven? Wat is de rode draad in jouw pastoraat? Wat maakt nu het verschil? En wat heb je gehoord of ervaren dat je nu deze dingen vertelt en verkondigt? Op basis van deze vragen zijn we op zoek gegaan naar mensen die daar in de openbare ruimte over vertellen en verkondigen. We kwamen op vier mensen die ons veel te vertellen hebben: Johan ter Beek (18 nov. 2013), Leo Fijen (29 januari 2014), Matthias Smalbrugge (17 februari 2014) en Jean Jacques Suurmond (17 maart 2014) ......... Woensdag 29 januari 20.00 uur Michaelkerk Breda Leo Fijen (1955) is historicus en journalist. Sinds 2009 is hij hoofd van de omroep RKK. Daarnaast is hij presentator van het RKK-programma Geloofsgesprek, iedere zondagochtend, voorafgaand aan de eucharistieviering. Van zijn hand verschenen een aantal boeken zoals over het Zoetermeers familiedrama, Het Wonder van Maartensdijk en Hoe word ik gelukkig. In 2013 werden de interviews uit Geloofsgesprek gebundeld in het boek: Geloven op zondagmorgen. In 1999 ontving hij de landelijke Spaanprijs voor zijn bijdrage aan het kerkelijk en geestelijk leven.

We beginnen met de vesper en drinken na de bijeenkomst om 20:30 uur samen koffie. We bidden rond het evangelie van die dag. Dat geeft stof om ons geloof met elkaar te delen, en met elkaar te spreken hoe wij het waar maken in het leven van alledag. Deel wat van je tijd met een ander; dat is een mooie kreet. Maar ook moeilijk om waar te maken. Het is goed om dit met elkaar te bespreken en een uitweg te zoeken. Ieder die mee wil doen is van harte welkom. Diakens Vincent de Haas en Peter Hoefnagels http://www.barmhartigheidbreda.nl

Wereldraad van Kerken op pelgrimstocht Dinsdag 4 februari 20.00 uur Markuskerk Persoonlijk verslag door Huub Vogelaar Op de 10de Assemblee van de Wereldraad van Kerken hebben de lidkerken uitgesproken om samen op weg te gaan naar hun volgende Algemene Vergadering in 2021, zonder nu al precies vast te leggen wat de verschillende tussenstations zullen zijn. In de westerse kerkelijke en seculiere media heeft deze Assemblee weinig aandacht gekregen. Toch was het een geslaagde, boeiende en kleurrijke vergadering met christenen uit alle continenten. Iemand sprak al van een “gevoelseenheid” tussen christenen uit zulke verschillende kerken. De Assemblee vond van 30 oktober tot 8 november jl. plaats in Busan, de tweede stad van Zuid-Korea. Er waren meer dan 4000 buitenlandse deelnemers en kwamen er ook 2500 Zuid-Koreaanse bezoekers opdagen. Het thema van de bijeenkomst met 345

S’ amen

5 aan om zich gezamenlijk te richten op gemeenschappelijke vijanden als armoede, honger, oorlog, vervuiling, enz. Elke ochtend begon de Assemblee in kleine groepen met intensieve Bijbelstudie waarna er voor alle deelnemers een gezamenlijk liturgisch moment is. Na de koffiepauze kwam er een centraal thema aan de orde over bijv. de taak van de Kerk, Eenheid, Gerechtigheid en Vrede. Soms waren hierover lezingen, maar ook werd er gewerkt met video, dans, zang en indringende getuigenissen van christenen uit alle hoeken van de wereld. In de middag volgden er workshops met de meer praktische onderwerpen. Bij het onderwerp armoede bleek bijvoorbeeld dat als 10 % van de rijkste mensen op aarde 19 % van hun rijkdom afstaan er niemand meer op aarde onder de armoedegrens leeft. Een delicaat thema bleek homoseksualiteit te zijn. De Oosterse lidkerken van de Wereldraad van Kerken hebben grote moeite met de tolerantie voor homoseksualiteit van Westerse kerken. Scherp uitten zij hierop hun kritiek wat weer de nodige beroering opriep bij de aanwezige Nederlanders. De bijna 800 officiële gedelegeerden van de kerken gingen in Busan tegelijk met de besluitvorming aan de gang. Zo sprak men zich uit voor een sterke inzet op voedselzekerheid, voor het opheffen van de sancties tegen Cuba enz., enz. De schrijnende verdeeldheid van het land in Noord- en Zuid-Korea maakte de urgentie van vrede wel heel dringend. Het geheel bleek professioneel gemanaged te worden. Ondanks de financiële problemen en de neiging van sommige kerken om alleen met zichzelf bezig te zijn, was er op de 10de Assemblee sprake van groot enthousiasme om de pelgrimstocht van gerechtigheid en vrede vorm te geven. De Nederlandse kerken beraden zich momenteel nog over de vraag hoe die pelgrimage er op nationaal en plaatselijk vlak uit kan zien.

lidkerken was: God van Leven, leid ons naar Gerechtigheid en Vrede. De uitwerking van het thema moet gebeuren op een gezamenlijke pelgrimstocht van gerechtigheid en vrede waarbij het gaat om een open dialoog in onderling respect. In ZuidKorea is 28% van de bevolking christen waarvan de meesten protestanten of katholiek zijn, maar in de hoofdstad Seoel is ook een pinksterkerk met maar liefst 800.000 leden! 24% van de bevolking is boeddhistisch en de rest geeft aan geen band met godsdienst te hebben. Koreaanse christenen hebben buitengewoon veel over voor hun kerk. In het weekend lieten de Koreaanse kerken zich als gastvrouw en gastheer ook nog eens jegens de buitenlandse bezoekers van hun beste kant zien. Maar bij een kleine christelijke groep, die de Wereldraad beschouwt als zijnde op het verkeerde pad, leidde de grote inzet zelfs tot pogingen tot ordeverstoring van de Assemblee. Terwijl het in het harmonieuze land met zijn confucianistische achtergrond gebruikelijk vrij rustig toegaat, moest de politie er de laatste dag nog aan te pas komen. Een veelheid van kerkelijke functionarissen voerde op de Assemblee het woord of liet een boodschap voorlezen. Bij de Wereldraad van Kerken zijn 550 miljoen christenen betrokken. De katholieke kerk met zijn één miljard leden is geen lid van de Wereldraad van Kerken maar op inhoudelijke terrein is er goede samenwerking. De aandacht voor de armoede sluit heel goed aan bij wat paus Franciscus hierover zegt. De stem van de Wereldraad kan dus veel betekenen. Opmerkelijk was de krachtige oproep van de secretaris-generaal Ban-ki-Moon van de Verenigde Naties om die stem dan ook niet onder stoelen of banken te steken, tegen alle wanhoop en cynisme in. De leider van de Islambeweging uit Indonesië spoorde de Assemblee

Huub Vogelaar (aanwezig in Busan met een perskaart)

Lichter leven Donderdag 6 februari 19.30 uur Crypte Lutherse Kerk ‘Lichter leven’ is het thema van de maand van de spiritualiteit, die loopt van 10 januari tot 9 februari 2014. De maand van de spiritualiteit is landelijk en heeft de KRO, Trouw en het tijdschrift ZIN als partners. Voor meer info over de MvdS: www.maandvandespiritualiteit.nl Ook de Lutherse Kerk organiseert een activiteit in de maand van de spiritualiteit: ‘Hoe laat Rembrandt zijn licht op ons schijnen?’ Rembrandt van Rijn is beroemd geworden door de lichtval in zijn schilderijen. In zijn werk ‘De verloren zoon’ komt die lichtval goed tot uiting: de werking van het licht, onderstreept de inhoud van het verhaal. Wij willen graag, met Rembrandt, ons licht laten schijnen op de drie hoofdpersonen in het schilderij; de vader, de verloren zoon én de gebleven zoon. We gaan het schilderij verkennen: welke aspecten van ieder zien wij? Welke van die aspecten herkennen we bij onszelf ? We doen deze verkenning met beelden van het schilderij, we putten uit het boek ‘Eindelijk thuis’ van Henri Nouwen en we gaan met elkaar in gesprek. Op deze manier gaat het verhaal in bredere en diepere zin voor ons leven. De avond wordt begeleid door Marlies Schulz, dominee van de

S’ amen Lutherse gemeente en Myriam Verwiel, trainer en coach. U bent van harte welkom. Entree: € 5,Graag even aanmelden bij: [email protected]

6 haar gezin in het buitenland. Op een dag krijgt Anne een herseninfarct. Hierdoor raakt ze aan één kant van haar lichaam verlamd. Dit stelt de relatie tussen Georges, Anne en hun dochter behoorlijk op de proef. Een ontroerende film over de liefde van een echtpaar dat vecht tegen de genadeloze klappen die de ouderdom uitdeelt.

Kleine concerten in de Kerk Zaterdag 8 februari 16.00 uur Crypte Lutherse Kerk Kleine concerten of voorstellingen met een mix van oude en nieuwe pop, poëzie, dans of dat wat er voor handen is. Kleine concerten in de kerk wordt samen met Jaap den Hollander georganiseerd. Dit keer treden twee singer-songwriters op: Joris Dee met gitaar en zang, hij wordt begeleid op viool. Na de pauze Deborah Jacobs, gitaar en zang. Zij speelt poëzie van voormalig stadsdichter Kees van Meel op muziek, oude popsongs en een enkele gospel. We vragen een vrijwillige bijdrage en in de pauze en na afloop is er een drankje.

Stadsverlichting: Verander de wereld vanuit je huiskamer Zondag 9 februari Lutherse Kerk, aanvang 20.00 uur Vanaf 9 februari is er ook stadsverlichting in de Lutherse Kerk. In Nederland zijn er op dit moment 668 huiskamers waar elke tweede zondag van de maand van 20.00 tot 21.00 uur mensen bij elkaar komen om te mediteren voor vrede en geweldloosheid. Stadsverlichting is een initiatief om een cultuur van tolerantie en liefde te stimuleren. Om dit mogelijk te maken, vragen we mensen om plaatsen in de stad open te stellen voor meditatie of om een huiskamer te bezoeken. Als mensen samen stil zijn, hebben zij een harmoniserend effect op hun omgeving, zo blijkt uit onderzoek. In steden waar regelmatig wordt gemediteerd, is er minder criminaliteit, is het minder druk op de spoedeisende hulp en zijn minder verkeersongevallen. Voor een betere wereld hoef je de straat niet op. Je bent effectiever als je samen stil bent. In een tijd van verharding, individualisme en elkaar buitensluiten, wil Stadsverlichting een cultuur van saamhorigheid stimuleren: oases waar mensen welkom zijn voor een uur stilte, liefde en ontspanning, zodat zij zich weer thuis kunnen voelen – bij zichzelf, elkaar en in hun leefomgeving. Daarvoor gaan wij elke tweede zondag van de maand de consistoriekamer van de Lutherse kerk als ‘huiskamer van de stad’ open stellen. U bent van harte welkom Entree: gratis. Graag aanmelden op: [email protected]

Filmavond Amour 10 februari Michaelkerk, aanvang 19.30 uur Drama van Michael Haneke over een bejaard echtpaar, waarvan de vrouw een herseninfarct krijgt en langzaam aftakelt onder de ogen van haar echtgenoot. De twee gepensioneerde muziekleraren Georges en Anne wonen in Parijs. Hun dochter, ook een musicus, woont met

Dit drama werd genomineerd voor vijf Oscars en won het beeldje in de categorie Beste Buitenlandse Film. Daarnaast kreeg de Oostenrijkse regisseur Michael Haneke voor deze film de Gouden Palm overhandigd op het filmfestival van Cannes in 2012. Drie jaar eerder won hij dezelfde prijs met 'Das weiße Band'. Plaats: Tijd :

Michael kerk Hooghout 67, Breda 19.30 - 22.00 uur

Portretten van Bijbelse vrouwen Woensdag 19 februari Lucaskerk, aanvang 20.00 uur Anneke Kaai- van Wijngaarden, predikantsvrouw, werd geboren op 5 februari 1951 te Naarden. Haar opleiding heeft ze genoten aan de Gooise Academie voor Beeldende Kunsten en ze vervolgde haar studie aan de Gerrit Rietveld Academie te Amsterdam. Anneke Kaai verbeeldt in haar schilderwerken haar emoties die ontstaan zijn naar aanleiding van gedeelten uit de Bijbel of aanverwante thema's. Zij weet zich hierin afhankelijk van God en geleid door de Geest. Anneke Kaai wil de oude relatie tussen kerk en kunst herstellen. Vroeger werd kunst in de kerken aangebracht om de mensen die niet konden lezen de Bijbelverhalen te leren. In de huidige beeldcultuur kan kunst de mens bepalen bij de hogere waarden in het leven. Kunst opent gesprekken, zet de mens in beweging, troost, bemoedigt en kan de relatie tot God en Christus doen ontvlammen of versterken. Van 2006 tot 2009 heeft de kun-stenares zich verdiept in de emoties en karaktereigenschappen van vrouwen uit de Bijbel. Zo kwam een serie van Portretten van Bijbelse Vrouwen (30) stand. Over deze serie komt Anneke Kaai een avond verzorgen.

Filmavond: Hannah Arendt Woensdag 26 februari Johanneskerk, aanvang 19.30 uur De Duits-Joodse filosofe Hannah Arendt (Barbara Sukowa) vlucht voor de nazi's naar Amerika. Wanneer zij, als journalist voor The New Yorker, naar Israël reist om het proces van Eichmann te verslaan, maakt zij met haar artikelen en boek een enorme controverse los. De film concentreert zich op de bekendste periode uit het leven van Arendt, gespeeld door Barbara Sukowa: haar niet onomstreden en invloedrijke verslag van de zaak Eichmann voor het

S’ amen Amerikaanse tijdschrift The New Yorker. Dit werd uiteindelijk haar boek 'Eichmann in Jeruzalem'. In de rechtszaal in Jeruzalem zien we hoe ze luistert naar het verhoor van Eichmann. Daar omheen volgen we haar gesprekken met vrienden en collega's in New York over de zaak en zien we hoe het verzet en de bedreigingen tegen Arendt steeds verder toenemen. Arendt verandert van gerespecteerde denker in een soort staatsvijand als ze het, in de ogen van veel Joden, voor Eichmann opneemt in haar stukken. Ze schrijft dat hij geen antisemiet was, maar een man die slechts bevelen uitvoerde.

7 Eind juni zullen de uitvoeringen zijn. Vanwege het twintigjarig bestaan doen we het weer in de Lucaskerk. We zijn al druk aan het repeteren. Iedere vrijdagavond kruipen de acteurs in de huid van een ander, onder de bezielende leiding van Tamara Griffioen. En iedere zondagavond zingt het koor zijn longen uit het lijf onder leiding van Adri Bos. Nou ja, de bassen tenminste, om met z’n tweeën nog een beetje hoorbaar te zijn. Dus vooral als u bas bent: kom lekker meezingen! Ook uit andere gemeenten dan de NoorderBeemden doen er mensen mee. Dus laat u er niet van weerhouden om de Lucaskerk op te zoeken. Naast de acteurs en het koor zijn er nog vele medewerkers nodig; in decorbouw, kleding, grime, catering, techniek etc. Dus wie mee wil doen, melde zich aan bij één van de producers: Pieter Vergeer ([email protected]) Evelien de Kruijff ([email protected])

Bent u een maatje of zoekt u een maatje? In de wijk Brabantpark en Heusdenhout voelen mensen, jong – oud, samen – alleen, autochtoon- allochtoon zich thuis; het is er prettig wonen. Velen wonen er ook al la

Levenslessen De dag begon goed. Na een mooie kerkdienst koffiedrinken in ‘De Voorhof’ van de Markuskerk. De ene keer wat diepgaandere gesprekken dan de andere keer. Maar soms zet een luchtige vraag ook aan tot nadenken. Vandaag kwam er zo één!

Toch gebeurt het wel eens dat iemand door ziekte, verlies of andere omstandigheden , bijvoorbeeld familie die ver weg woont, behoefte heeft aan contact. Om daarin te voorzien is er een ‘maatjesproject’ voor buurtbewoners gestart: het bezoeken van buurtbewoners die dat wensen en gezellig een praatje maken, de krant voorlezen, een boodschap doen, samen wandelen of een spel doen. Heeft u behoefte aan een maatje geef dat door aan de coördinator Hanneke Oomen [email protected] of 0648-194 254 We zoeken ook extra vrijwilligers! Wilt u, wil jij eens in de twee weken je tijd delen met een ander? Voor meer informatie: www.barmhartigheidbreda.nl

Musical Ruth in Lucaskerk De musicalgroep van de Lucaskerk is weer een nieuw project begonnen: de musical ‘Ruth’, geschreven door dezelfde schrijvers als ‘Paulus’ en ‘Maria’. Aanstekelijke en herkenbare liederen, een mooi verhaal met een lach en een traan. Een economische crisis die uitloopt op een love story. Een verhaal met een losser en een doorzicht naar de Verlosser.

Iemand vroeg mij: “Is die grijze lok van jou nu echt of gemaakt?” Mijn tegenvraag was: “Denk je dat ik door deze grijze lok indruk wil maken als iemand die grijs en wijs is?” Zijn reactie hierop: “Ja, eerlijk gezegd was dat wel de aanleiding voor deze vraag! ” Als antwoord kon ik hem geven dat de lok écht was. Dat ik al jong grijs werd en altijd mijn lokken heb geverfd, maar dat ik er tijdens mijn opleiding achter was gekomen, dat ik liever écht wilde zijn en daarbij hoorde wat mij betreft een natuurlijke haarkleur. Dus heb ik besloten om mijn haar niet meer te verven. Dit is precies wat er gebeurt in de identiteitsontwikkeling. Door een bepaalde crisis in je leven, kom je tot inzichten die je op een ander (denk)spoor kunnen zetten. Nu kun je crisis op allerlei manieren uitleggen. Zowel negatief als positief. Het kan met verdriet, verlies maar ook met geluk of verliefdheid te maken hebben. Er gebeurt iets in je leven, waar je door verandert. Je krijgt een andere kijk op de dingen en mensen om je heen. Soms zie je dit gelijk al, soms ben je je er niet van bewust en soms zie je het pas achteraf. Tijdens de opleiding moesten wij heel wat opdrachten en werkstukken inleveren. Bij de lessen over identiteitsontwikkeling

S’ amen

8

was de opdracht om een instrument te maken, waarmee je in gesprek komt met pastoranten over hun identiteitsontwikkeling. Dit heb ik vormgegeven aan de hand van een boom. Een boom verandert door het jaar heen. Door de crisis van invloeden van temperaturen. Gisteren zag ik al katjes verschijnen, terwijl het nog lang geen lente is. Maar de temperatuur bepaalt wat er met de boom gebeurt en niet het feit dat het 21 maart is. Zo is het ook in het leven. Je hoeft niet oud te zijn, om een groot verdriet mee te maken. En net als bij iedere boom is het leven van iedere mens ook anders. Zelfs kinderen uit één gezin, die ogenschijnlijk een zelfde opvoeding krijgen, beleven deze ieder op hun eigen manier. Zij zijn allen unieke personen en gaan ieder op hun eigen manier met veranderingen om. De boom heb ik verdeeld in 4 seizoenen. Bij ieder seizoen zijn een 8-tal vragen, zoals: “Wat spreekt u meer aan: De ouderdom komt met gebreken of Hoe ouder hoe wijzer?” Kunt u uw keuze uitleggen?” of: “Heeft u veel zorgen gehad in deze levensfase? Wat heeft dat voor invloed op u gehad?”. Deze vragen nodigen uit tot gesprek. De avond kwam en wij deelden in onze gespreksgroep “Van Alles Wat” verhalen over ons leven aan de hand van vragen op de kaarten. Wat bijzonder dat iemand soms net een kaart trekt die op dat moment erg van toepassing is op haar eigen leven. Dat partners beiden een crisis hebben meegemaakt met hun kind en daar een hele andere beleving bij hebben. De dag eindigde bijzonder goed.

Lianne van der Wel – van Reeuwijk

P.S. Hebt u interesse om deze kaarten te gebruiken in een eigen gespreksgroep dan kunt u deze altijd van mij lenen. Het kan mooie gesprekken opleveren. [email protected]. Meer informatie over mijn werkzaamheden en ervaringen kunt u vinden op mijn website.

groeten. Zij heeft ons eigen liedboek meegenomen; dat zit in haar tas en die staat op de grond. Zij heeft dus duidelijk op dit ogenblik minder omhanden dan ik, waartegenover staat dat zij met iedereen een babbeltje maakt. Ikzelf houd daar niet zo van, al staande tussen de deurposten op de drempel van de kerk. Het houdt de hele zaak een beetje op en het beperkt de doorstroomopening. Je moet ìngaan door de smalle poort en er niet vóór blijven staan praten, anders wordt het mij al gauw veel te eng in die poort. Het begint nu duidelijk wat meer op gang te komen met die kerkgangers. De organist zit ook al achter het orgel en knikt mij vanuit zijn majesteitelijke hoogte minzaam toe. Ik zwaai naar hem en beduid hem dat hij maar moet gaan spelen, dan lijkt het tenminste alsof er wat gebeurt. Maar nee hoor, hij blijft vriendelijk kijken, doch luistert niet naar mij maar naar de koster die de klok moet gaan luiden. Het heeft iets aardigs in zich om al die mensen de kerk te zien binnenkomen, welkom te heten en goede morgen te wensen. De meesten ken ik, sommigen redelijk goed en van anderen kan ik maar nooit de naam onthouden. Van weer anderen is alleen het gezicht mij bekend en dan denk ik: Ik moet toch eens naar hun naam vragen maar niet nu, want dan begin ik op die persoon bij de àndere deurpost te lijken. Ach, ik maak me er niet zo druk om. Alleen als er mensen komen van wie ik denk, dat ik hen nog nooit heb gezien … diè vraag ik naar hun naam en of ik mag weten waar ze vandaan komen. Langzamerhand begint nu het moment te komen van de keuzestress. Nee, niet bij de wachters bij de dorpel maar bij de binnenkomers. Dié beginnen vanaf de buitendeur koers te zetten naar een punt tussen de binnendeuren in. Dan moeten ze kiezen tussen de ene en de andere dorpelwachter. En mocht u soms denken dat die keuze simpel is: helemaal niet! Je ziet die gelovigen twijfelen wanneer ze ons naderen. Kijk, de meesten kennen ons wel en vragen zich af of wij beiden hetzelfde in de aanbieding hebben, en zo ja, of de ene zich misschien gepasseerd voelt als ze de andere selecteren voor het verstrekken van de kerkgroet. Tja, het leven is ook bij de kerkdeur vol moeilijke keuzes met de daarbij horende keuzestress. Sommigen weten het probleem te vermijden door met beide handen uitgestrekt op ons alle twee af te komen om wellicht van beide deurposten iets aangereikt te krijgen. Dat is een goede oplossing voor de binnenkomers, maar niet voor de dorpelwachters, want nu hebben zij de keuzestress. Wij leven in een lastige tijd: we moeten voortdurend keuzes maken. Allerlei lieden die geacht kunnen worden het te weten, beweren zelfs dat het leven alleen maar bestaat uit het maken van keuzes … en dàt maakt ons moe en gestresst. Een goede zondag gewenst! Piet Winsemius

Stress bij de drempel… Het is de eerste keer in dit nieuwe jaar en daar sta ik dan weer eens als welkom-heter, een soort dorpelwachter bij de ene deurpost van de binnendeuren van de kerkruimte in de Markuskerk. In de ene hand heb ik een stapeltje ‘kerkgroeten’ en in de andere een liedboek. Ja, ik heb dat nu direct nog niet nodig maar straks wel en stel je voor dat ze straks òp zijn en ik zonder liedboek kom te zitten, dus heb ik er maar vast één in beslag genomen. Langzaam begint de binnenkomst van de kerkgangers op gang te komen. Och, het is nog vroeg: half tien pas. Aan de andere deurpost staat mijn echtgenote, ook met een stapeltje kerk-

Kerstnachtdienst Grote Kerk

S’ amen

9

Vooraankondiging

GEMEENTEAVOND

Op donderdag 20 februari houdt de Algemene Kerkenraad voor alle gemeenteledeneen gemeenteavond. Aanvang 20:00 uur (koffie/thee vanaf 19:30 uur) in de Lucaskerk. Het programma wordt nog nader bekend gemaakt. Noteer de datum alvast in uw agenda.

bijeenkomst en we mochten ons verheugen in een grote opkomst in de prachtige ambiance van de gerestaureerde ELK. Tot slot wil ik niet onvermeld laten dat op zondag 5 januari ds Saskia van Meggelen in een sfeervolle dienst bevestigd is als predikant van de wijkgemeente Midden-Zuid, ten behoeve van de Johanneskerkgemeente. Wij wensen ds Van Meggelen een heel goede tijd toe als predikant van de Johanneskerk. Moge zij haar kwaliteiten inzetten ten behoeve van de groei en bloei van de PGB in het algemeen en van de Johanneskerkgemeente in het bijzonder.

Olda Bode-Nuis Actie Kerkbalans 2014

Van de voorzitter Om te beginnen zou ik u nogmaals namens de AK veel ‘heil en zegen’ willen toewensen voor 2014. Ik realiseer me dat deze S’Amen pas in de tweede helft van januari verschijnt, maar de beste wensen mag je elkaar - schriftelijk - tot eind januari doen toekomen! Alsof er een beperkte houdbaarheid is aan het elkaar het beste wensen! Wederom heeft de AK nog geen reguliere vergadering gehad in deze maand, maar we hebben al wel een extra ingelaste vergadering achter de rug. Vorige maand heb ik u bericht dat er bezorgdheid bestaat bij de AK over het oplopende begrotingstekort en we vonden het dan ook wenselijk om met alle ambtsdragers in onze protestantse gemeente hierover van gedachten te wisselen. Die vergadering heeft op 8 januari plaatsgevonden. Hoewel we aanvankelijk een uitgebreide agenda hadden opgesteld, hebben we op advies van het team van professionals ons uiteindelijk beperkt tot twee korte voordrachten en aansluitend voornamelijk geluisterd naar alle opmerkingen en veel vragen beantwoord. Piet van der Werf, de voorzitter van het College van Kerkrentmeesters, heeft nogmaals uitgelegd dat de belangrijkste reden van ons begrotingstekort niet de (tijdelijke) projecten zijn, maar met name het feit dat de inkomsten uit de Vaste Vrijwillige Bijdrage steeds minder worden, terwijl de structurele (vaste) uitgaven hetzelfde blijven. Daags na deze vergadering konden we in alle kranten lezen dat dit een landelijk probleem is: overal kampt men met terugloop van inkomsten en veel gemeenten staan ‘onder water’ (= kampen met een begrotingstekort), aldus de dagbladen. We hebben een heel constructieve en goede vergadering gehad, hoewel er natuurlijk geen pasklare oplossingen gevonden zijn. We hebben wel afgesproken om op de gemeenteavond van 20 februari aanstaande hetzelfde onderwerp te bespreken. U vindt een uitnodiging voor deze avond elders in deze S’Amen. We hopen dat u in grote getale komt, omdat de AK het belangrijk vindt om u als gemeenteleden ook zelf over dit onderwerp te horen. Het heeft namelijk te maken met de toekomst van onze kerk! Twee dagen eerder op 6 januari heeft de AK haar nieuwjaarsreceptie gehouden. Dit jaar mochten we luisteren en kijken naar een optreden van Kees Posthumus, een theatermaker, die samen met zijn vaste accordeonist de bijbel in 1 uur –op een heel speciale manier – vertelde. Het was een heel geanimeerde

In deze periode tot 31 januari 2014 vindt weer de actie Kerkbalans plaats. De lopers zijn misschien al bij u aan de deur geweest, ze vragen u dan om een toezegging als bijdrage voor geldwerving van onze Protestantse Gemeente Breda (PGB) voor het jaar 2014. De Actie Kerkbalans 2014 heeft als thema “Wat is de Kerk u waard?” Op de man / vrouw / meisje / jongen af vragen wij u/je om hierover na te denken. Want de kerk is het waard om je voor in te zetten. De vraag “Wat is de kerk mij waard” kan ook worden omgekeerd, en luidt dan: ”Wat kan ik voor de kerk betekenen?” De bekende vraag van President Kennedy bij zijn inauguratie. Misschien een directe vraag maar wij durven hem tóch te stellen. Want u kunt veel voor onze kerk doen. • Door aanwezig te zijn in de erediensten en vieringen, • Door belangstelling te tonen bij onze missionaire bijeenkomsten en erediensten in de gerestaureerde en prachtig verbouwde Lutherse Kerk in het centrum van Breda, • Door vrijwilliger te worden. De Kerk is nl een vrijwilligersorganisatie en dat betekent o.m. dat zij door vrijwilligers wordt aangestuurd en dat daarmee bijna al het uitvoerende werk door vrijwilligers wordt verricht. Dat gebeurt, in de meest letterlijke zin van dat woord: “Pro Deo”. Toch hebben wij ook met vaste uitgaven te maken. De PGB heeft mensen in dienst (predikanten, koster, kerkelijk of pastoraal werkers), kijk maar naar de Kerkbalans folder. Dat zijn speciaal opgeleide mensen die ‘beroepsmatig’ hun werkzaamheden verrichten en dus recht hebben op een passende rechtspositie en salarisregeling. Wat houdt het werk van onze kerk in deze tijd in? Tijdens de zondagse kerkdiensten, waarin de Woordverkondiging wordt gedaan en waar het christelijk geloof wordt beleden, komt de kerkelijke gemeente samen om te leren en te vieren. Want geloven kun je niet alleen. Maar de plaatselijke kerk doet daarnaast nog veel meer. Als kerkelijke gemeenschap, dus gemeenschap van mensen met verschillen van inzicht, vinden we toch een aantal dingen belangrijk. Dat zijn zaken als solidariteit, verbondenheid, zorg en aandacht voor mensen, elkaar vasthouden in blijdschap en verdriet.

S’ amen

10

• De kerk, waar elke zondag de verkondiging van het Evangelie plaatsvindt, die veel mensen tot steun is. • De kerkelijke gemeente, die zich inzet voor de medemens, zoals door het bezoeken van zieken, ouderen en zwakkeren in onze samenleving die extra aandacht nodig hebben. Waar diaconaat, hulp en ondersteuning van kwetsbare mensen in eigen land en in het buitenland, in de praktijk wordt gebracht. Voor het werk van de kerk is natuurlijk wèl geld nodig. En dat hebt u het afgelopen jaar gelukkig weer in ruime mate gegeven. Voor het jaar 2013 mochten we, dankzij uw betrokkenheid bij onze kerk € 245.000 aan toezeggingen voor de actie Kerkbalans 2013 ontvangen. Met dat bedrag en uw niet toegezegde maar wel ontvangen bijdragen wordt een groot gedeelte van de reguliere kosten voor de instandhouding van de eredienst gedekt. Er zijn jammer genoeg een aantal toezeggingen nog niet ontvangen, een betalingsherinnering is daarom naar u onderweg. Voor het jaar 2014 is voor het eerst een begroting gemaakt van de gefuseerde Protestantse Gemeente te Breda, dus de voormalige Protestantse Gemeente te Breda samen met de voormalige Evangelisch-Lutherse Gemeente te Breda e.o. Deze begroting laat een tekort zien van ca. € 145.000. Voor meer informatie over de begroting 2014 verwijzen we u naar de toelichting van onze penningmeester de vorige Sámen. Het kan niet anders dan dat dit tekort voor 2014 ook het College van Kerkrentmeesters ernstige zorgen baart en daarom zal er dit jaar een oplossing gezocht moeten worden. Als Kerkrentmeesters van uw gemeente doen we dan ook een dringend beroep op u om stil te staan bij uw financiële bijdrage en verzoeken wij u een bijdrage te gaan geven of uw bijdrage te verhogen. Vanaf midden januari 2014 komt een vrijwilliger van de actie Kerkbalans twee maal bij u aan de deur. Ten eerste om de u de bekende Kerkbalans enveloppe te overhandigen en ongeveer twee weken later om uw toezegging op te halen. In de Kerkbalans enveloppe treft u een informatiefolder aan met een toelichting van onze pastores/predikanten team en een beknopt financieel beeld van onze PGB. Op de bijgesloten antwoordstrook kunt u aangeven hoeveel u in 2014 denkt te kunnen bijdragen in het kader van de Aktie Kerkbalans. U kunt deze strook in de eveneens bijgesloten antwoordenveloppe doen en meegeven aan de loper die straks weer bij u aanbelt.. Ook al is uw band met de PGB in de loop van de jaren misschien wat minder geworden, u weet dat u er altijd op kunt terugvallen. Geven aan de kerk geeft daarom voldoening. Want u investeert in iets dat van blijvende waarde is! Legaat U kunt ook een legaat laten vastleggen bij deze notaris, zodat u ook een blijk van waardering achterlaat na uw overlijden.

Jan Noordermeer Voorzitter Werkgroep Kerkbalans

Cursus

Kleuren verkennen in het Liedboek – werken met een muziekprofiel Op 25 mei 2013 is er een nieuw liedboek in gebruik genomen: Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk. Dit liedboek kenmerkt zich door verscheidenheid. De liederen die er in opgenomen zijn, zijn heel divers. Ze komen uit verschillende theologische tradities en muzikale stromingen. Het wil nadrukkelijk een liedboek zijn voor iedereen, maar dat betekent niet dat iedereen alles moet zingen! Het nieuwe liedboek biedt een schat aan materiaal, dat om keuzes vraagt. Wat staat er allemaal in dit liedboek? Wat past bij de kleur (of de veelkleurigheid!) van onze gemeente? Wat is ons vertrouwd en wat zouden we graag willen uitproberen? Wat kunnen we aan, met de kerkmusici en amateurmusici die we hebben? Hoe maken we een beredeneerde keuze uit het uitgebreide repertoire? En wie is er allemaal bij die keuze betrokken? De cursus Kleuren verkennen – werken met een muziekprofiel is bedoeld voor predikanten en kerkmusici, taakgroepen en liturgiecommissies. De cursus duurt drie avonden. Tijdens deze avonden maakt u kennis met de inhoud en de mogelijkheden van het liedboek. We brengen de theologische en liturgische context van de eigen gemeente in kaart en kijken naar de muzikale wensen en mogelijkheden. We besteden aandacht aan het omgaan met verscheidenheid, en we oefenen in het overleg tussen alle mensen die in de gemeente bij de muziek betrokken zijn. U krijgt een stappenplan aangereikt om te komen tot een eigen muzikaal profiel van de gemeente: wat past bij ons, en wat betekent dat voor het beleid van de komende jaren? Waar staan we nu, en waar willen we naartoe? Aan het eind van de cursus: · heeft u zicht op de inhoud en de mogelijkheden van het liedboek · kent u de verschillende stappen om te komen tot een muzikaal profiel van de eigen gemeente · heeft u geoefend in het omgaan met verscheidenheid · bent u een flink eind op streek als het gaat om het eigen muziekprofiel De cursus wordt gegeven door Simon Drost, gemeenteadviseur van de PKN voor de classes Brabant en Limburg. Tijdens de tweede cursusavond zal kerkmusicus Aart Bergwerff ons muzikaal meenemen in een reis door het Liedboek. Het is aan te bevelen om met verschillende mensen (predikant, kerkmusicus, taakgroepleden) deel te nemen aan de cursus. Dat heeft een meerwaarde voor de uitwerking en concretisering in onze gemeente!

S’ amen

11

High Tea Wanneer : donderdagavond 20 en 27 maart en 3 april Waar : Lucaskerk Hoe laat : 19.30 – 22.00 uur; inloop vanaf 19.15 uur Kosten : € 24 voor de drie avonden Aanmelden via de website van de PKN via http://www.pkn.nl/pcte/toerusting/cursussen/eredienst/Pag inas/Nieuw-liedboek.aspx Deze cursus wordt op de site van de Protestantse Kerk aangeboden als open cursus voor de hele regio. Er kunnen max. 20 deelnemers meedoen.

Koos van Harmelen - werkgroep Kerkmuziek

Voor meer informatie over Noorderlicht kunt u terecht op de website www.noorderlichtbreda.nl Volg hen op Facebook: Noorderlicht Breda

Santa Lucia Op zondagmiddag 15 december was het Santa Lucia ritueel in de crypte van de Lutherse Kerk. Een stoet kinderen uit de Lucaskerk bracht zingend het nieuwe licht. Voorop liep Lucia, een meisje met brandende kaarsen op haar hoofd. Dat was Myrthe Geerts. Het ritueel was geïnspireerd op Santa Lucia in Zweden. In de Juliaanse kalender viel de interzonnewende op 13 december, de feestdag van Sint Lucia. Zij bracht volgens de legende brood naar gevangenen in de catacomben. Ze had haar handen vol. Daarom droeg ze een kroon van kaarsen op haar hoofd. In Zweden is het de traditie dat de kinderen de ouders wekken met koffie en koekjes en in iedere kamer het nieuwe licht gaan brengen met voorop een dochter met een kaarsenkroon. Thijske Fraanje heeft het Lucia-lied ingestudeerd met de stoet en Ria Geerts zorgde voor de stoet en maakte de witte kleren.

Afgelopen zomer hebben we bedacht om na de Noorderlicht rituelen een High Tea te organiseren. Eten is gezellig en bevordert het onderling contact. Marlies Schulz houdt van bakken en kent lekkere recepten. In haar vrije tijd bakt ze de scones en maakt ze de clotted cream die bij een High Tea hoort (met karnemelk!). Toen we de High Tea bedachten gingen we uit van 12 deelnemers. Bij het Michaël ritueel waren het er 16; meer deelnemers dan verwacht, maar nog te overzien. Bij Allerzielen waren het er 45 en bij het Luciaritueel 69. De High Tea was de laatste keren dan ook een veel grotere organisatie dan we dachten. De scones moesten in verschillende ladingen gebakken worden; de kopjes en schoteltjes en vorkjes en lepeltjes kwamen van alle verdiepingen van de Lutherse Kerk naar de crypte en moesten ook weer worden afgewassen en teruggezet. Maar toch, het lukt en het voldoet aan zijn doel: het is gezellig! En we komen uit de kosten door de vrijwillige bijdrage van de deelnemers.

Berthe van Soest [email protected] 06-47159741

Nogmaals

Tarot en het Noorderlicht In het decembernummer las u wat over Tarot en het gesprek van 27-11 dat daar over plaats had gevonden met mensen die zich hierover verwonderd hadden en de mensen achter het Noorderlicht. Ik was daar ook . Het artikel van de hand van Wim Bisschop geeft aardig weer wat er is gezegd, maar zoals bijna altijd , beschreven van uit zijn beleving. Daar is niks mis mee. Maar ik herkende mijn beleving van die avond er niet in. Na de dienst op Kerstmorgen sprak ik anderen die dat ook zo ervaren hebben. Het hierna volgende is dus beschreven van uit mijn beleving. Het gesprek begon over dat wat de aanwezigen dachten over Tarot. Over de vermeende aanwezigheid van de duivel in dit spel. En de overtuiging dat in de denkwereld van tarot een duivels gedachtegoed aanwezig is, tot de mening dat het slechts plaatjes op papier zijn die op zich niet bijten. En ook geen bijdrage leveren aan ons denken over het evangelie en niet bijdragen aan wat onze missie in de maatschappij is. Van uit het Noorderlicht werd aangevoerd dat deze kaarten slechts werden gebruikt als kaarten, als instrument, waarvan de plaatjes een verduidelijking konden zijn voor mensen in een probleemsituatie, ik hoop dat ik het goed zeg. Het was een gesprek, geen discussie dus niemand probeerde zijn gelijk te halen, maar er was wel behoefte aan verduidelijking. Zo werd gevraagd waarom dat nou plaatjes uit het Tarot spel moesten zijn. Waarom geen andere plaatjes. Waarom je kaarten moet trekken en juist dat plaatje zou moeten gebruiken, het lot? Als het om christelijke waarden en normen gaat, waarom dan niet verhalen en beeltenissen gebruikt uit oude of nieuwe testament. Ik heb hier nog een Statenvertaling uit 1750 met de mooiste plaatjes als kopergravure. Toen de kaarten op tafel kwamen had dat op mij geen ont-

S’ amen wapenend effect, ik was niet gewapend binnen gekomen. Het riep alleen nog meer verbazing op. Enerzijds gaf het mij de geruststelling dat er niet aan waarzeggerij gedaan wordt. Anderzijds blijft het mij volstrekt onduidelijk waarom we niet binnen ons eigen christelijk gedachtegoed voorbeelden dan wel concretisering van een probleem zoeken. De bijbel staat er vol mee. Ik hoop dat ik hier mee ook weergeef wat anderen mij vertelden Kees Temme een deelnemer aan het gesprek

Lutherse kerk: open kerk Even kort de eerste berichten uit de Lutherse Kerk, hoe gaat het daar? Als ik dit bericht schrijf is het 14 januari, dus het jaar is nog kort. Maar toch is er al volop roering in de LK.

12 Binnenkort komt de cultuurwerkgroep (in oprichting) samen om kennis te maken en eerste lijnen uit te zetten. En natuurlijk is er de nieuwjaarsbijeenkomst geweest, goed bezocht en met een theatrale vertelling; kort en krachtig en in interactie met het publiek werden we door het Oude en Nieuwe Testament geleid. De avond werd besloten met een hapje en drankje. Wat blijkt is dat de kerk sfeer heeft en mensen aanspreekt. Daarmee zeg ik voor u niets nieuws, maar het is goed om te merken dat mensen van buiten enthousiast reageren. Wij hebben zelf nog last van kinderziektes, maar dat mag in de opzet van een organisatie met zoveel onderafdelingen. We zijn gestart en we lopen en u weet: een pad ontstaat door er op te lopen. Met hartelijke groeten, Myriam Verwiel

OPROEP We zoeken bij de Lutherse Kerk ondersteuning voor licht administratieve werkzaamheden, maximaal 1 dag in de week. Uren worden in overleg bepaald en thuis werken is mogelijk. Bekendheid met Excel en Word vereist, u bent goed in computervaardigheden. Lijkt u dat wat of kent u iemand die dat graag zou willen doen, dan kunt u contact opnemen met de locatiemanager van de Lutherse Kerk, Myriam Verwiel: [email protected] De werkzaamheden zijn op vrijwillige basis.

Op 7 januari zijn we gestart met de open kerk, een aantal gastheren en -vrouwen hebben hun eerste diensten gedraaid. Een week van wennen, maar ook van plezier hebben en tevreden zijn. Terwijl het in de binnenstad rustig was, zijn er toch bezoekers binnengedruppeld. Een overzichtelijke start. De Kerk is verhuurd voor verschillende gelegenheden, o.a. voor een vergadering en een bedrijfstraining. Inmiddels komen de aanvragen binnen. We worden er niet door overvallen, maar de aanvragen zijn wel gestaag.

Korte geschiedenis van de Lutherse Kerk in Breda Al in 1566 is er sprake van een Lutherse gemeente in Breda. De Lutheranen komen bijeen in een schuur aan de Nieuwstraat. In de loop der tijden verhuizen zij enkele malen. In 1777 kopen de Lutheranen een groot huis in de Veemarktstraat, op de plaats van het huidige kerkgebouw. Deze patricierswoning uit de eerste helft van de zestiende eeuw, genaamd “Repos Ailleurs”, bezit een ruim voorplein en is door een muur met een poort gescheiden van de Veemarktstraat. In de tweede helft van de zestiende eeuw komen er al op de plaats van de muur twee nieuwe woningen, met een smalle gang ertussen; dit is de huidige staat. De naam “Repos Ailleurs”, rust is elders, is het devies van Marnix van St. Aldegonde, maar deze heeft nooit in het huis gewoond, wel elders in Breda. Ook Willem van Hertoghe, een andere aanhanger van de prins, voert dezelfde lijfspreuk; hij heeft het pand wèl in bezit gehad. In 1782 wordt het huis gesloopt behalve de kelder met een voor Zuid-Nederland unieke betegeling (de “crypte”). In 1786 wordt de nieuwe kerk in gebruik genomen. Is dit een schuilkerk? Vanaf ca. 1650 tot ca. 1795 worden niet-calvinistische kerken, zoals de Katholieke, de Lutherse en de Doopsgezinde kerken, “gedoogd” o.a. onder de voorwaarde dat de gevels niet aan de openbare weg mogen staan. In 1786 geldt deze regel nog, zodat de kerk dus wel als schuilkerk is gebouwd. In 1838 heeft men de kerk verbouwd en er de hoge

S’ amen spitsboogvensters in aangebracht. In 1966 is het gebouw gerestaureerd, waarbij de indeling is gewijzigd. In 2013 sluit de Evangelisch Lutherse Gemeente zich aan als wijkgemeente van bijzondere aard bij de Protestantse Gemeente Breda. Een samengaan dat al in 1566 door de toenmalige Heer van Breda, prins Willem van Oranje, werd bepleit! De ruimten tussen de kerkzaal en het Stadserf zijn in 2013 gerestaureerd en nu in gebruik als centraal steunpunt van de Protestantse Gemeente Breda. Ook de kerkzaal, de toegang tot de kelder en de crypte zijn in 2013 opgeknapt. Tot slot: de Lutherse kerk is een Rijksmonument. Zie voor meer informatie: Reliwiki, Lutherse kerk Breda Gedenkschrift Evangelisch-Lutherse Gemeente van Breda (1642-1992) Kees Kammeraat

13 het kerstdiner op de eerste kerstdag werd zeker door 80 mensen gegeten en op tweede kerstdag zaten er wel 100 mensen aan tafel. Hiernaast hebben wij zo’n 200 pakketten mogen maken en uitdelen aan mensen die het goed konden gebruiken. Het was geweldig! Dit was niet mogelijk geweest zonder de hulp van sponsors van zowel geld als goederen en de inzet van vele tientallen vrijwilligers. Zo mochten wij velen warmte bieden en ontvangen in de herberg, waar voor iedereen plaats was om de geboorte van Gods zoon “HET MOOISTE KERSTGESCHENK” te vieren. Als u een indruk wilt krijgen kunt u foto’s bekijken op onze website: www.kerstherbergbreda.nl Wij wensen u een gezegend 2014 en hopelijk kunnen wij volgend jaar onze deuren weer wijd open zetten. Namens de organisatie, Lianne van der Wel

ZWO voor Sharing Youth Centre Zondag 2 februari 10.00 uur Prinsenbeek De gezamenlijke ZWO groepen Breda/Prinsenbeek organiseren een kerkdienst in Het kruispunt in Prinsenbeek (Harmonielaan 24; hoek Tournooiveld en Harmonielaan).

Een boek vol zilverwerk In museum Meermanno in Den Haag is tot 2 maart 2014 de tentoonstelling Zilver voor de Zondag te zien. Negentig prachtig versierde bijbels en liedbundels uit de collectie van Bernard van Noordwijk zijn te bezichtigen in een mooie negentiendeeeuwse zaal van het museum. Bij de tentoonstelling is een gelijknamig boek verschenen, waarin de geschiedenis van het versieren van bijbelomslagen beschreven is. Tientallen bijbels staan afgebeeld, voorzien van een verhaal over oorsprong en geschiedenis. De uitgave van dit boek is mede mogelijk gemaakt door het Nederlands Bijbelgenootschap. Bijbels met zilverwerk zijn echte familiestukken. De tentoonstelling en het boek helpen om de familiebijbel beter op waarde te schatten. Op zaterdag 1 februari zal Bernard van Noordwijk tussen 13.30 uur en 16.00 uur aanwezig zijn in museum Meermanno om bijbels met zilver- of goudbeslag te ‘taxeren’, dat wil zeggen, te beoordelen naar herkomst, leeftijd en vervaardiger (zilversmid). Namens het Nederlands Bijbelgenootschap, Diny Fockens-Brink (Terheijden) Bankrekeningnummer NBG: NL74 SNSB 0266 3808 08

Terugblik

Kerstherberg Breda 2013 Dit jaar stond de deur van de Kerstherberg voor de 33e keer open. Het was een prachtige kerst. Tijdens de 48 uur die wij geopend waren mochten wij heel veel mensen ontvangen. Van

In de dienst zingen de 4 cantorijen van de kerken van Breda en Prinsenbeek. Tevens vertelt mevrouw Marion Noordhoek over het werk van de Noordhoekfoundation in Kampala. Het project wordt geleid door de witte paters van het ‘Sharing Youth Centre’. Het centrum verzorgt de opleiding van kansloze vrouwen uit de sloppenwijken. De vrouwen worden opgeleid als kok of als naaister en na hun opleiding krijgen ze een microkrediet om een bedrijfje te starten. De ZWO steunt dit project vanwege de kleinschaligheid en het directe contact met de trekkers van het project. De collecte tijdens de dienst is voor dit project bestemd. Wij hopen dat u belangstelling heeft voor dit project en voor het werk van de ZWO en nodigen u uit de dienst bij te wonen.

Karin Nelson Secretaris ZWO

Breda-Wismar-Arad Nieuws uit Arad Fragmenten uit de brief van Béla Tothpal gedateerd 22 december Met de woorden uit het Evangelie van Johannes 3:16 groet ik jullie hartelijk. Met Kerstmis dank ik God want ik ben niet alleen want in jullie heb ik vele lieve vrienden! Ik wens jullie Gezegende Kerstdagen en een genadevol nieuw jaar! Voorlopig blijf ik in Timisoara, hier is mijn werk goed. Ik heb nu de ‘open status’, de lichtste vorm van gevangenisstraf en langzaam komt de tijd dat wij ons weerzien naderbij ☺ Allen hartelijk gegroet, Béla.

S’ amen

14

En toen gebeurde het: 2e Kerstdag mocht hij, na 2 eerdere mislukte aanvragen, ineens toch zijn zelf verdiende 24 uur verlof opnemen en belde hij mij om zes uur ’s avonds dat hij onderweg was naar huis. Wel moest hij zich de volgende dag ’s middags al weer melden in de gevangenis in Timisoara. Hij en zijn vrouw en kinderen waren hier natuurlijk erg blij mee, maar het blijft een ongelooflijk onrecht dat deze predikant van onze zustergemeente in de gevangenis zit. Nieuws uit Wismar Vanuit onze andere partnergemeente bereikte ons het bericht dat ds. Christian Schwarz ernstig ziek is. Begin december is hij geopereerd aan een darm/blaastumor. Net voor de kerstdagen mocht hij naar huis. Hoe de verdere behandeling zal verlopen is, op het moment dat ik dit schrijf, nog afwachten. Wij vragen uw voorbeden voor hem en zijn gezin. Zijn adres is, als u hem een briefje of kaart wilt sturen: Pastor Christian Schwarz / Bliedenstrasse 40 / 23966 Wismar / Duitsland. Zomerontmoeting in Arad: wie gaat er mee? Dit jaar zal de Zomerontmoeting tussen Breda, Wismar en Arad plaatsvinden in Arad. Ondanks de moeilijke omstandigheden waarin de gemeente daar verkeert zijn wij nadrukkelijk uitgenodigd. Wij zullen afreizen op woensdag 11 of donderdag 12 juni (het is 1700 km, dus 2 dagen reizen). Zijn daar dan enkele dagen te gast en op maandag 16 of dinsdag 17 juni vertrekken we weer richting Breda. Het zou fijn zijn als enkele gemeenteleden met ons mee zouden gaan! Lijkt het u/jou iets neem dan even contact met ons op. Goederen voor Arad Naast gewone dames-, heren-, en kinderkleding zijn wij ook blij met nachtkleding, schoenen, brillen en linnengoed. En heeft u ergens nog een fiets staan die u niet meer nodig heeft? Ook die is heel welkom! Verder zijn wij nog op zoek naar een elektrische rolstoel (bedienbaar met een joystick o.i.d.). Ook goed handgereedschap is duur in Roemenië, evenals incontinentiemateriaal (m/v). Verder staat er op ons lijstje: gehoorapparaten (liefst oplaadbaar), een po-stoel, krukken, wandelstokken en speelgoed (passend in een bananendoos i.v.m. transport) Tot slot heeft Renata Tothpal gevraagd naar knutselmateriaal voor de Kinderkerk, al dan niet aangebroken. Ook resten zijn welkom. Belt of emailt u mij even als u iets voor ons heeft? Indien nodig komen we het bij u ophalen. Mieke Frankfoorder (vz) Tel. 076-5146523 Email: [email protected]

Wat voeren die DOS-diakenen nu eigenlijk uit 24? Gevraagd: Koelkast, gasfornuis, gordijnen, wasmachine, etc., etc. Aangeboden: Kinderfiets, bankstel, TV, aanrechtkast, ja zelfs een oude nog bruikbare caravan. Het lijkt op een handel in 2e hands goederen. En toch is het de DOS bij wie zich dit de laatste maanden allemaal voordoet. De crisis speelt hierbij een grote rol en het toeval wil dat een tweetal gezinnen dringend ingericht moest worden en hun beurs daarvoor aan de smalle kant was. Het is natuurlijk gemakkelijk naar een goede winkel te gaan en schaf daar de spullen aan of bijv. naar Emmaus, handel in 2e hands goederen om daar zo goedkoop mogelijke artikelen aan

‘Emmaus’, een symbool van 2e hands spulletjes

te schaffen. Nee, de DOS staat op het standpunt dat het geld maar eenmaal uitgegeven kan worden en ook zeer dringend nodig is voor de armoedebestrijding. Veel personen zijn om welke reden dan ook in de schuldsanering beland. Ook de uitreiking van voedselbonnen is op dit moment urgent omdat er personen zijn die hun eten uit de afvalbakken halen of de woorden van Mgr. Muskens in de praktijk brengen door proletarisch te winkelen. Vaak komen adresloze mensen niet in aanmerking voor de voedselbank en/of een uitkering. De benodigde spullen als meubilair, e.d. kunnen dan beter via een oproep van de gemeente worden verkregen. Het mes snijdt dan bovendien aan twee kanten omdat de gemeente zich dan bewust kan zijn dat de diaconie niet uitsluitend zondags collecteert en dienst doet bij de avondmaalsviering, doch dat haar taak veel verder strekt dan dat. Bovendien is de diaconale taak niet uitsluitend voor de diaconie, nee voor de gehele gemeente.

Namens de DOS (Diakenen onder het spoor) Henk Zwaan

2014 welkom in de kerk stilte, lege ruimte alleen voor mij een volle kerk voor samen wie is aanwezig wie wordt gemist opgemerkt een groet hoe goed die groet welkom kinderen met een stem wij zien en horen hen en houden onze adem in daar is de kerk van morgen waar en hoe het doet er toch niet toe ze komen samen en maken voor elkaar de wereld warmer. welkom in 2014

Regina de Ruiter

S’ amen

15

Nieuws uit de wijken

Rondom de Lucaskerk Van de voorzitter Veel inspiratie gewenst In dit januarinummer van S’amen hebben verschillende schrijvers u al een goed nieuw jaar toegewenst. Ik wil u eveneens graag namens de kerkenraad van de NoorderBeemden een voorspoedig 2014 toewensen. Ik wens ons allen een inspirerend jaar toe! Het doet me genoegen u mee te delen dat we als wijkgemeente NoorderBeemden 2014 positief zijn gestart. Drie nieuwe ambtsdragers zijn in de dienst van 5 januari j.l. bevestigd in het ambt van ouderling, terwijl twee ambtsdragers besloten hebben hun termijn voorlopig voort te zetten. Dat is zeer verheugend, zeker als je weet dat de landelijke tendens in dit opzicht een veel negatiever beeld laat zien. Een andere verheugende constatering is het gegeven dat we geregeld nieuwe gezichten mogen begroeten in onze vieringen. Voor die mensen kan de Lucaskerk een inspirerende plaats van ontmoeting en geloofsbeleving zijn. Mijn persoonlijke ervaring is dat die ‘nieuwe mensen’ het erg waarderen als ze door een gemeentelid worden opgemerkt en aangesproken. Tegelijkertijd ervaar ik ook in gesprekken of door opmerkingen van gemeenteleden, dat er zaken zijn in onze wijkgemeente of in onze erediensten, die mensen er van weerhouden

de Lucaskerk nog te bezoeken. Die mensen zou ik willen oproepen hun vragen, ongenoegen of adviezen aan onze wijkgemeente met ons te delen. We komen graag langs om te luisteren en in gesprek te gaan. De kerk is van ons allemaal en wat ons betreft moet het vooral een plek zijn waar iedereen zich thuis voelt. Ik hoop dat we in het nieuwe jaar veel inspirerende ontmoetingen mogen hebben. Hartelijke groeten, Rolf Boertien, voorzitter wijkgemeente NoorderBeemden

dagmiddag van 4-5 uur in de Lucaskerk. Belijdeniscatechese Heel graag wil ik in contact komen met mensen die –via een serie gesprekkenwillen nadenken over de vraag of het niet een idee is om geloofsbelijdenis te doen. Een soort openlijke verklaring van bij een geloofsgemeenschap te willen horen. het lijkt me een boeiende en leerzame ontdekkingstocht, waarbij de antwoorden en resultaten niet vastliggen. Over de praktisch invulling ligt ook nog niets vast: die gaan we samen bepalen: 06 42466335 of [email protected] ds. Wim Bisschop

Vieringen De komende weken laten we ons leiden door verhalen uit het evangelie naar Mattheüs. Het zijn verhalen om blij van te worden: ze vertellen wat Jezus doet en wie Hij is en voortdurend wordt een verband gelegd tussen de weg van zijn leven en de weg van Israël. Leerhuis In alle kerken van Breda ligt nu de folder van ons leerhuis. Een boeiend en gevarieerd programma van maandelijkse bijeenkomsten. Beeld, muziek en woord: alles is aanwezig. En alle bijeenkomsten beginnen met een gezamenlijke maaltijd, waarvoor opgave wel nodig is. Alle gegevens daarvoor staan in de folder. Catechese Binnenkort beginnen de basiscatechisaties weer. Ouders en kinderen krijgen daar zelf bericht over. Twee series van vier of vijf bijeenkomsten op dins-

NOORDSOOS Film en documentaire van Bert Haanstra Onlangs sprak een lezer me aan met de opmerking: “Je schrijft heel vaak uit het verleden, maar wat jullie bij de Noordsoos gaan doen interesseert mij eigenlijk wat meer.” We zullen dit in de gaten houden en proberen wat aan de balans te doen wat betreft de tijdsindeling. Na de Nieuwjaarsbijeenkomst is er een spelmiddag geweest ter verhoging van de gezelligheid. Op 5 februari verwelkomen we de heer J. Mackenbach uit de Haagse Beemden. Hij heeft beloofd een paar films / documentaires mee te brengen van de bekende Bert Haanstra. Dit zal vast een mooie middag worden. Woensdag 19 februari houden we een zangmiddag waar ds Martin Wagenvoorde de te zingen liederen zal uitleggen en verbinden. Als er onder de lezers belangstellenden zijn ook die van harte welkom. Een groet, mede namens het soosteam,

Wim de Kruijf

S’ amen

Nieuws vanuit de Wijkkerkenraad Breda MiddenDerde landelijke Ronde Missionair Werk & Kerkgroei Vanuit de Protestantse Kerk Nederland is er een derde Landelijke Ronde van Missionair Werk & Kerkgroei: 20132014 te Etten-Leur op dinsdag 11 februari van 19.30 – 21.30 uur, in de Baai, Lucaserf 2. Deze avond is bedoeld voor kerkenraadsleden en andere belangstellenden. U hoeft zich hiervoor niet aan te melden. Tijdens de twee missionaire rondes in de jaren 2009-2012 over ‘kerk naar buiten’ was de aandacht niet gericht op de eredienst. Maar veel vragen van aanwezigen gingen wél over de kerkdienst en het missionaire gehalte ervan. De kerkdienst is meestal niet het eerste waar mensen van buiten de kerk op af komen, maar als ze komen, moet de dienst wel toegankelijk voor hen zijn. Hoe kan een kerkdienst ‘missionair’ zijn? De kerkdienst is toegankelijk voor iedereen! Toch? Maar houden we in onze diensten wel voldoende rekening met gasten en nieuwkomers? Vanaf het najaar van 2013 organiseert Missionair Werk en Kerkgroei een serie bijeenkomsten rond het thema ‘missionaire eredienst’. Er zijn diverse bijeenkomsten, maar de bijeenkomst ’s avonds is bedoeld voor kerkenraden en allen die zich in de gemeente bezighouden met de eredienst – zoals liturgiecommissies, musici, lectoren en jeugddienstcommissies – en gaat over het geheel van de zondagse kerkdienst. Op een creatieve manier wordt stap voor stap door de dienst gegaan, van het welkom bij de deur tot de koffie na de dienst. Wat valt per onderdeel te leren? De bijeenkomst begint om 19.30 uur (inloop met koffie/thee

16

vanaf 19.15 uur) en duurt tot 21.30 uur. Na afloop is er voor alle bezoekers praktisch materiaal om mee te nemen: concrete suggesties, artikelen om in de gemeente te bespreken en voorbeelden van missionaire liederen. Degene die zich opgeeft als donateur voor missionair werk krijgt het nieuwe liedboek diezelfde avond als cadeau mee naar huis. Gemeenschappelijke kerkdienst Breda Midden-Zuid zondag 9 februari in de Markuskerk Tijdens de viering wordt aandacht besteed aan de bevestiging en afscheid van ambtsdragers.

Karien van Mourik, scriba tel. 076 5 654 987 email: [email protected]

Rondom de Markuskerk Geroepen zijn… Bij de Kerkdiensten Titel graag op 1 regel als dat mogelijk is! Eén van de bekendste uitspraken van Dag Hammarskjøld (1905-1961) - tot aan zijn noodlottige dood secretarisgeneraal van de VN - gaat over ‘geroepen zijn’: Ik weet niet wie – of wat – de vraag stelde. Ik weet niet wanneer zij gesteld werd. Ik herinner me niet dat ik antwoordde. Maar eens zei ik ja, tegen iemand – of iets. Vanaf dat moment heb ik de zekerheid dat het leven zinvol is en dat mijn leven, in onderwerping, een doel heeft. Vanaf dat moment heb ik geweten wat het wil zeggen, “niet om te zien”, of “zich niet te bekommeren om de dag van morgen”. [...] Daarna had het woord ‘moed’ voor mij zijn zin ver-

loren, omdat niets me meer ontnomen kon worden. De komende kerkdiensten gaat het in onze vieringen over ‘geroepen zijn’. Op 26 januari lezen we het verhaal over de roeping van Jezus’ leerlingen. Je netten achterlaten en Jezus volgen, wat betekent dat? Een week later, op 2 februari, is het zondag werelddiaconaat en gaat het over onze diaconale roeping. Henk Berflo is dan onze gastvoorganger in de Markuskerk. In het Kruispunt in Prinsenbeek is er die ochtend een ZWO-dienst waar onze cantorij aan meewerkt, samen met drie andere cantorijen. Er is dan aandacht voor de Noordhoek Foundation, het ZWO-project van dit jaar. Op 9 februari is er een gezamenlijke dienst met de Johanneskerk. Daarin nemen we afscheid van een aantal ambtsdragers die zich de afgelopen jaren met hart en ziel hebben ingezet voor onze gemeente. We zijn erg dankbaar voor hun grote betrokkenheid en inzet. Gelukkig zijn er gemeenteleden bereid gevonden om opnieuw of voor het eerst ouderling te worden. Ton van Prooijen

Expositie schilderijen van Miny Smaling in Markuskerk

S’ amen

17 nen die hun werk voortzetten, beginnen vreugde en Geestkracht. Tenslotte staan er verschillende vergaderingen gepland: er is dus meteen genoeg te doen. In deze inwerkperiode is het nog wat zoeken, vaste werkdagen heb ik nog niet. Zodra ik een indruk heb van de werkzaamheden, zal ik u mijn werktijden doorgeven. Een hartelijke groet voor u en jullie allen!

ds. Saskia van Meggelen, Voorstraat 14, 4286 AL Almkerk tel. 0183 401265 / 06 22576592 [email protected]

Rondom de Johanneskerk Vieringen Terugblik Ik kijk terug op een prachtig begin van mijn werkzaamheden in Breda. De intrededienst was bijzonder feestelijk. Wat een hartelijke ontvangst van u als gemeenteleden, van de wijkgemeente Midden-Zuid, van andere kerken uit Breda en omgeving, en van de collega’s uit de stad! Werkzaamheden en diensten De eerste periode zal mijn werk in het teken staan van kennismaken. Daarnaast staan er enkele bijzondere diensten op het programma. ‘Is Christus dan gedeeld?’ is het thema van de oecumenische dienst op 26 januari. Deze retorische vraag van Paulus aan de gemeente te Korinte doet een appel op ons, om te zoeken naar wat ons als geloofsgenoten – Rooms-katholiek of Protestant – verbindt.

Zondag 2 februari is een doopdienst, 4 kinderen zullen het teken van de doop ontvangen:

Karlijn dochter van Sarah dochter van Roseida dochter van Wies dochter van

Roel en Rineke de Beer Hans en Andrea van Peer Beatrice Wawa Ndelozo Hugo Vet en Cora Timmers

Dit is een dienst voor klein en groot. Het thema zal zijn: ‘Door het water…’ Dopelingen gaan door het water heen. We moeten allemaal soms als door het water heen. God schept ruimte om een begaanbare weg te vinden. Kinderen en water… dat belooft een spektakel te worden! Zondag 9 februari is een gezamenlijke dienst van de wijkgemeente MiddenZuid. We nemen afscheid van enkele ambtsdragers en verwelkomen enkele nieuwe. Fijn dat er steeds weer mensen zijn die hun bijdrage willen leveren aan het werk in de gemeente. We bedanken de aftredende ambtsdragers voor hun, soms jarenlange, inzet en wensen dege-

Terugblik intrededienst ds. Saskia van Meggelen zondag 5 januari Met een stampvolle kerk mochten we getuige zijn van haar intrede als predikant van de Johanneskerkgemeente. Wat een feest! Met een duidelijk gesproken: ‘ja, van harte’ van haar kant en van de gemeente, als antwoord op de vraag of wij haar als herder en leraar in ons midden wilden ontvangen en haar hooghouden in haar ambt, klonk warm het ‘ja, dat willen wij van harte’. Liesbeth Bouwmans en Graham Kennett zorgden voor mooie muziek, de kinderen hadden voor onze nieuwe dominee een schilderij gemaakt en kwamen aan het eind van de dienst gekroond als ‘koningen’ terug van hun nevendienst. Ook de collega’s heetten haar welkom en namens de wijkkerkenraad Midden-Zuid sprak dhr. Gerrit Verburg haar toe. Daarna was er tijd voor koffie en gelegenheid ds. Van Meggelen persoonlijk welkom te heten en hiervan werd druk gebruik gemaakt. Wij kijken terug op een hele mooie middag en wensen haar Gods zegen toe in haar werk in onze gemeente.

Mieke Frankfoorder

Zondag 2 februari 2014 dienst voor klein en groot in de Johanneskerk Dreef 5 10.00 uur m.m.v. de kinderkerk

We vieren feest voor alle kleine en grote mensen. Vier kinderen worden gedoopt. Kom je meevieren? Je bent welkom!

S’ amen

De vier jaargetijden

18 en enthousiast als het lentetype... Passie- en karaktervol als de zomer... Gerijpt, maar ook zekerheden verliezend zoals de blaadjes vallen in de herfst... Of is het zelfs winter geworden, geloof verdwenen, God afwezig... Seizoenen horen bij het leven, zeker hier in het Westen. Seizoenen horen bij geloven, zegt Plaisier, zeker in het Westen. En dat heeft z’n charme. In de Tropen waar hij gewoond heeft, bestaan geen seizoenen en dan worden ze gemist. Geloven en gelovigen hebben iets van opkomst, bloei en ondergang. Geniet je van de lente en de zomer, als geloven aantrekkelijk is, vreugde geeft? Kun je de melancholie van de herfst, de kou van de winter uithouden? Hopen op een nieuwe lente?

‘De vier jaargetijden’ is niet alleen een bekende compositie van Vivaldi. (Tijdens het schrijven van deze mediatie mijn achtergrondmuziek). Het is ook de manier waarop de scriba van onze kerk, dr. Arjan Plaisier, verschillende gestalten van geloof beschrijft in zijn boek ‘Overvloed en overgave’, dat onlangs verscheen.

Ik vind de onderscheiding in seizoenen als kenmerk voor het klimaat van de ziel helpend. Er komen steeds weer nieuwe kleuren in het palet, er is altijd hoop. Ik ben benieuwd of het je lukt jezelf te typeren als een bepaald type en te ontdekken dat er dus ook andere typen zijn. De afwisseling maakt het zo prettig, zo mooi om samen kerk te zijn.

Je kunt, net als de kleurenconsulente doet met kleur, ook gelovigen typeren als lente-, zomer-, herfst- of wintergelovige. Je kunt ook perioden in de kerk kenmerken als typisch voorjaar, zomer, najaar of winter.

ds. Saskia van Meggelen n.a.v. Arjan Plaisier – Overvloed en overgave – een caleidoscopisch geloofsboek, Boekencentrum 2013

In de lente ontwaakt het geloof. Het lentetype is verliefd, gaat voor God. Het geloof kost nog wel inspanning, maar de spontaniteit is aantrekkelijk. Enthousiasme is het kenmerk van de lentegelovige, al moet hij oppassen zijn opvatting niet dwingend aan anderen op te leggen. Bij het zomertype is het geloof tot volle bloei gekomen. Er is verdieping, ervaring van God. Deze gelovige leeft het geloof, hij heeft karakter. Bach met zijn muziek, Rembrandt in zijn schilderkunst, dat zijn zomertypen… Haast vanzelf verglijdt het zomertype in het herfsttype. Eveneens oogst, rijpheid, maar ook verlies, soms als pijnlijk ervaren, soms als bevrijding. Ballast wordt overboord gegooid, men leeft met minder zekerheden… Bij het wintertype is de kou echt voelbaar. Het geloof is verdwenen, God wordt als afwezig ervaren, men ervaart zijn verborgenheid en het vraagt moed om ‘in de nacht van de ziel’ erop te vertrouwen dat God zich weer bekend maakt. Wat voor type gelovige ben jij? Verliefd

In uw richting groeien

Enige tijd geleden is de koster van de Johanneskerk, dhr. Harm van Wijk verhuisd. Zijn nieuwe adres en telefoonnummer luiden: Zorgvlietstraat 281, 4834 NC Breda. Tel. 076-8871215

Kerstfeest voor Jong & Oud in de Markuskerk Thema: Op weg naar de stal….

‘Laat de bel, laat de trom, laat de bel-trom horen….’

Laat onze jeugd in uw richting groeien, zoals bloemen zich uitstrekken naar de warmte van uw lentezon. Laat onze volwassenheid vrucht dragen, zoals bomen, die zich wiegen in het licht en de zomerwind. Laat ons ouder worden een rijpen zijn, zoals druiven groeien door de herfststralen aangeraakt. Laat ons einde een voltooiing zijn, zoals het sneeuwkleed van de winter alles in stilte bedekt. Heer, laat ons in uw richting groeien, en wees bij elk einde steeds weer een nieuw begin.

A.C. Bronswijk

Ter informatie

Radio Bloemendaal Veel trouwe luisteraars van radio kerkdiensten zijn door de nieuwe zenderprogrammering de weg kwijt bij radio vijf. Er is echter een alternatief. Belangstellenden kunnen via internet de uitzendingen van radio Bloemendaal beluisteren. Via de radio is er geen ontvangst in Breda. De radio ontvangst beperkt zich tot een straal van 30 kilometers rond Bloemendaal. Maar belangstellenden kunnen wel via de computer ieder zondag de rechtstreeks uitgezonden diensten beluisteren. U kiest www.radiobloemendaal.nl en wordt dan geleid naar het rechtstreekse programma van Radio Bloemendaal Iedere zondag van 09.00 uur tot 21.00 uur. Op dinsdagmiddag van 12.00-13.30 uur wordt de middagpauzedienst uit Amsterdam via internet uitgezonden.

S’ amen

19

Geknipt voor U R. v. Klaveren-Koelewijn

MENSEN AFWIJZEN Met gebogen hoofd staat de dominee voor me. Mijn ogen vlammen. Ik kook van woede. "Hoe haalt u het in uw bolle hoofd? Wat wilt u hiermee bereiken? Twee jonge mensen willen trouwen en u zegt doodleuk : "Niet in mijn kerk, ga maar een deurtje verder"? Is dat wat God van uw kerk vraagt?" De dominee zwijgt in alle toonaarden en draait zich om. Zijn afhangende schouders verdwijnen langzaam uit mijn beeld. Ik wil hem een oorvijg verkopen, hem nalopen en een duw in zijn rug geven, zodat hij voorover zal tuimelen, met zijn gezicht in de modder; ik zal hem leren, die dominee...... Maar mijn voeten zijn vastgenageld aan de grond. Geen vin kan ik verroeren. Met een schok schiet ik overeind. Het koude griepzweet gutst langs mijn rug. Een hevige hoestbui verscheurt mijn borst. Op de tast zoek ik het flesje water naast mijn bed. Ik neem een flinke slok en knip de leeslamp aan. Zittend op de rand van mijn bed probeer ik de hoest de baas te worden. Met trillende hand schenk ik een beetje hoestdrank in een maatbekertje en giet het naar binnen. Ik ril. Bah, vies. Dan schuif ik weer onder de lakens, voorzichtig, om Jacob niet te wekken. Die is zijn eigen griepfeestje aan het vieren. Al twee weken ondergaan we samen een griepepidemie, die maar niet over wil gaan. Ach, je hebt van die echtparen die niet eens zonder elkaar ziek kunnen zijn. Klaarwakker staar ik in het donker. Meteen doemt de dominee weer op uit de nachtelijke nevels. Het was een droom daarnet, maar helaas geen bedrog. Al dagen wind ik me er over op. Een mooi jong stel, tweede helft twintig, onderhield noodgedwongen een weekendrelatie. Nu ze eindelijk werk hebben gevonden bij elkaar in de buurt, gaat er getrouwd worden. Niks mis mee toch! 'Wel waar', wijsneust de kerk. 'In het weekend huizen jullie bij elkaar, wat iets zegt over jullie levensstijl. Bovendien is maar een van de twee kerkelijk betrokken'. Zo ongeveer klonk het onverbiddelijke, onbarmhartige, genadeloze oordeel. Er wordt niet getrouwd in de thuisgemeente. Punt. Dominee, een voorganger van klassiek evangelische snit, volvoert Gods wil en onthoudt het paar Gods zegen over hun huwelijk. En die dominee - laat ik dat voor de volledigheid ook nog even vermelden - is toevallig de (schoon-)vader van het gelukkige paar. Een gevoel van diepe machteloosheid houdt me uit de slaap. Denken kerken nu werkelijk dat zij het zijn die Gods oordeel hebben uit te voeren? Moeten zij niet gewoon het voorbeeld van Jezus volgen en in Zijn voetsporen gaan? Mensen afwijzen, was dát wat Jezus deed?

Willemke Wieringa in maandblad Revei

Kerk in Actie vernieuwd ! Voor gemeenteleden met een smartphone of tablet heeft Kerk in Actie iets nieuws: de handige en inspirerende 40dagentijd-app. Deze app leid je door de 40dagentijd met inspirerende teksten, gebeden, foto’s of praktische tips. De 40dagentijd-app is een handig middel om jezelf aan te sporen om je dagelijks te bezinnen op het leven en het volgen van Jezus in het dienen van de naaste. De 40dagentijd-app is vanaf begin februari te downloaden. Download de 40dagentijd-app van Kerk in Actie!

Begroting Kerk in Actie De kleine synode heeft op 29 november de begrotingen van de Protestantse Kerk en Kerk in Actie vastgesteld. De Protestantse Kerk en haar dienstenorganisatie verwachten in 2014 iets meer dan 62 miljoen euro nodig te hebben om de af gesproken taken te kunnen uitvoeren. Dat is ongeveer 3 miljoen euro minder dan was begroot voor 2013. Kerk in Actie begroot voor haar werk in 2014 iets meer dan 28 miljoen euro. Dat is ongeveer 2 miljoen euro minder dan begroot in 2013.

Luther beeld voor Catharijne convent Het Museum Catharijneconvent te Utrecht ontving eind oktober een geschenk van de Stichting voor Protestantse Kerkelijke Kunst, de SPKK. Directeur Marieke van Schijndel onthulde een Lutherbeeld, een door Otmar Hörl ontworpen kunststof multiple

Collecten Zondag 2 februari voor het Werelddiaconaat van Kerk in Actie Voorbeeldproject is partner organisatie LEDEG, die in de provincie Ladakh (India) milieuvriendelijke huizen bouwt. De zon schijnt hier 300 dagen per jaar, maar de zomers zijn kort en de winters lang en streng. Het kwik kan dan dalen tot 35 graden onder nul. De mensen stoken hun traditionele huizen warm met hout en kerosine. Dat is duur en de rook is slecht voor de gezondheid. LEDEG (Ladakh Ecological Development Group) bouwt samen met de bevolking huizen met dubbel glas en speciale wanden die zonnewarmte opslaan, zodat de huizen meer comfort bieden. Door de verminderde rookontwikkeling zijn er minder problemen met de gezondheid. Bovendien kunnen de mensen nu ook ’s avonds in de warmere huizen handarbeid verrichten, waardoor het gezinsinkomen verbetert. Minder hout en kerosine betekent ook een reductie van 3,5 ton CO2 uitstoot, winst dus voor het klimaat. De bewoners betalen zelf een groot deel van de bouwkosten, maar kunnen niet zonder financiële onder steuning. De opbrengst van de collecte is bestemd voor LEDEG en andere wereld diaconale projecten van Kerk in Actie. Bij deze collecte zijn folders verkrijgbaar via [email protected] of (030) 880 13 37. Zondag 9 februari voor Missionair Werk en Kerk groei in de Protestantse Kerk in Nederland Centraal staat de pioniersplek Nijkleaster in Jorwerd. Nijkleaster wil een ‘klooster nieuwe stijl’ zijn, waar mensen rust, inspiratie

S’ amen

20

en gemeenschap kunnen vinden. Je kunt er terecht voor kloosterwandelingen op woensdagochtend, de ‘Nijkleasterdei’ op de derde zaterdag van de maand en een programma op maat voor groepen. In de nabije toekomst wil men graag een eigen kloosterpand met overnachtingsmogelijkheid realiseren. Ds. Hinne Wagenaar is predikant op deze pioniersplek. ‘Mensen van allerlei achtergronden, kerkelijk en niet-kerkelijk, overal vandaan, komen hier. Voor de stilte, voor de vieringen of voor de contacten. Wat bezoekers gemeen hebben, is dat ze stil willen worden voor God en willen er varen wat dat met hen doet.’ Een pioniersplek als Nijkleaster opzetten kost geld. De opbrengst van de collecte is bestemd voor deze en andere pioniers plekken van de Protestantse Kerk. Een poster, korte toelichting en collecte afkondiging staan op www.pkn.nl/steunons Daar kunt u ook een filmpje bekijken

Boekenplank In het boek Wierook & Pepermunt Komen twee werelden samen. De protestantse dominee Janneke Nijboer en de roomskatholieke leek Eric van den Berg verkennen samen onderwerpen als Gods beeld, traditie en cultuur, Avondmaal versus Eucharistie, de rol van Maria, monastieke tradities en persoonlijk gebed. Dat doen ze met respect, humor, liefde en vaart. Ark Media, 144 blz., € 14,95 Mirjam Schuilenga Kleine grootse gebaren Lokale en kleinschalige initiatieven worden steeds meer gewaardeerd. In dit cahier wordt stilgestaan bij levensbeschouwelijk vrijwilligerswerk. Narratio, 48 blz., € 7,50 Gerard van Midden - De jukebox van mijn ziel In de Bijbel staan verhalen over hoop en leven. Aan de hand van veertig medidatieve teksten wordt gezocht naar antwoorden rondom levensvragen. Hoe komt het dat de mens het leven aankan? Adveniat & zinvoorzin.nL, 63 blz., € 14,90 Alex Stock Ik sta voor U. De poëtische theologie van Huub Oosterhuis. In deze bundel laat Alex Stock, Duits theoloog, zien hoezeer het werk van Oosterhuis is geworteld in de bijbelse en liturgische traditie. Circa veertig van zijn werken komen aan bod. Kok, 224 blz., € 16,50 Jaap Lodewijks Als het wassen van andermans voeten Boeiende verhalen van en over de heilige Franciscus, die sinds het aantreden van paus Franciscus weer volop in de belangstelling staat. Lodewijks laat zien hoe franciscaans leiderschap leidinggevend Nederland nog steeds kan inspireren. Ten Have, 126 blz., € 14,95

Frans Kurris Emond Auger, jezuïet in spagaat Een boek over het leven van jezuïet Emond Auger (1530-1591), geschreven aan de hand van zijn persoonlijke 'memoires', die deze kerkhervormer aan het einde van zijn leven schreef. Met dit werk gaat de auteur, zelf jezuïet, op zoek naar de oerinspiratie. BOXPress, 159 blz .. € 13,13 Mink de Vries Mystiek aan de IJssel. Biddend leven Roepingsverhalen, ervaringen, openbaringen, nabijheid en afstand. De Vries sleept de lezer mee door zijn persoonlijke liefdesrelatie met God. Een mystieke weg dichtbij het gewone leven. Boekencentrum, 115 blz., € 12,90

Christine Berkvens - Stevelinck Een witte stok met gps. Spiritualiteit van de beperking Leven met een beperking is een lastig parcours, dat veel tijd nodig heeft, Het is daarom ook vaak een spirituele tocht, mogelijk zelfs een zelfontwikkelde spiritualiteit. Bondig geschreven. fvleinema, 60 blz., € 9,50

Chris Doude van Troostwijk Leven met Albert Schweitzer Aan de hand van zijn leven, in spiratiebronnen en werken wordt nagegaan of de levenswijze van Schweitzer past in de huidige tijd. Kunnen we zijn leven als voorbeeld nemen? fvleinema, 96 blz., € 14,50 Robin Celikates e.a. De nieuwe Duitse filosofie Een dikke canon over de hedendaagse denkers en hun thema's. Niet alleen vooraanstaande filosofen als Habermas komen aan de orde, ook minder bekende collega's worden voorgesteld. Boom, 531 blz., € 45

Xander van Eck, Corinne van Dijk, Paul Schnabel, Joke Spaans Vormen van verdraagzaamheid In de zeventiende eeuw erkende de overheid alleen de gereformeerde kerk, maar achter gesloten deuren bloeiden vele andere confessies. Naast zeventiendeeeuwse kunstenaars en tolerantie wordt ingegaan op overeenkomstenen verschillen in religieuze verdraagzaamheid vroeger en nu. WBOOKS, 91 blz., € 19,95

S’ amen

Foto impressie nieuwjaarsreceptie Algemene Kerkenraad

21

S’ amen

22

Foto impressie intrededienst van Ds. Saskia van Meggelen

S’ amen

23

Vieringen in de periode 26 januari t/m 23 februari 2014 Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden Lucaskerk, Tweeschaar 125, aanvang 10:45 uur Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en kindernevendienst Maandelijks jongerennevendienst, info: Noorderbeemden.nl 26 jan. : ds. W. Bisschop; Maaltijd van de Heer 02 febr. : ds. W. Bisschop; Wereld diakonaat en Doopdienst 09 febr. : ds. G.J. van Pijkeren, Eindhoven 16 febr. : ds. W. Bisschop 23 febr. : ds. W. Bisschop; Maaltijd van de Heer Protestantse wijkgemeente Breda - Midden/Zuid locatie Markuskerk, Hooghout 98, aanvang 10:00 uur Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en kindernevendienst 26 jan. : ds. T. van Prooijen 02 febr. : drs. H. Berflo 09 febr. : ds. T. van Prooijen; Afscheid en bevestiging ambtsdragers. Gezamenlijke dienst met Johanneskerk 16 febr. : ds. S. Oomen 23 febr. : ds. T. van Prooijen Johanneskerk, Dreef 5, aanvang 10:00 uur. 26jan. : ds. S. van Meggelen; oecumenische dienst met de Martinuskerk m.m.v. gospelkoor Sjofar uit Dordrecht 02 febr. : ds. S. van Meggelen; Dienst voor groot en klein 09 febr. : Johanneskerk gesloten; gezamenlijke dienst in Markuskerk. Afscheid en bevestiging ambtsdragers 16 febr. : ds. S. van Meggelen 23 febr. : ds. M. Wagenvoorde Amphia Ziekenhuis, locatie Molengracht, Molengracht 21, Altijd dienst van Schrift en Tafel op zondagmorgen aanvang 10:30 uur. 26 jan. : pastor Schippers 02 febr. : Pastor Looijse 09 febr. : ds. A. Visser

16 febr. : ds K. van Huisstede 23 febr. : pastor Schippers Verpleeghuis Aeneas Altijd dienst op zaterdagavond aanvang 18:15 uur 25 jan. : pastor W. Franken 01 febr. : pater M. van Kooten 08 febr. : ds. G.H. ten Thije 15 febr. : ds. G.H ten Thije 22 febr. : pastor W. Franken Woonzorgcentrum De Breedonk, locatie Mastbos Altijd dienst op vrijdagmiddag aanvang 15:00 uur 24 jan. : ds. Abr. Heringa 31 jan. : ds. A. Vlieger 07 febr. : pastoor P. van Gorp 14 febr. : ds. C. Nieuwenhuizen 21 febr. : ds. M. Wagenvoorde Huize ‘de Werve’

vrijdagmiddag aanvang 15:30 uur Oecumenisch Middaggebed Grote Kerk

Op dinsdagmiddag 12:30 uur luidt de angelusklok bij de viering in de Grote Kerk. U bent van harte welkom voor dit meditatieve moment, dat duurt tot 12:50 uur. Er zijn wisselende voorgangers uit de kerken die lid zijn van de Raad van Kerken. Organist is Kick Schaart. Informatie en wijzigingen voor de rubriek ‘Vieringen’ vóór 11 februari doorgeven aan de redactie: [email protected]

Ekklesia Breda Waalse Kerk (Catharinastraat 83b)

Remonstrantse Gemeente Cimburgalaan 98

Doopsgezinde Gemeente Cimburgalaan 98

Aanvang 10:30 uur

Aanvang 10:30 uur

Aanvang 10:30 uur

Zondag 2 februari Zang: Ekklesiakoor Breda o.l.v. Jerry Korsmit Piano: Daan Boertien Toespraak: Peter Nissen (Peter Nissen is hoogleraar spiritualiteit studies, Radboud Universiteit Nijmegen)

02 febuari dr.C.M.C. Berkvens Stevelinck

26 januari Ringdag Ouddorp: geen dienst in Breda

16 februari dr. T.R. Barnard. 02 maart hr. P.W.A. Overdiep

09 februari ds. A.A. Rijken

Prot. Gem. Ginneken Aanvang10:00 uur Behalve de eerste zondag alle zondagen dienst van Schrift en tafel. 26 januari ds. A. Poldervaart Genk

S’ amen

Bij onbestelbaarheid: Retour Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

24