Koningsdag. In dit nummer o.m. Officieel orgaan van de Protestantse Gemeente Breda - 6e jaargang no. 4 - april 2013

S’AMEN

thiopië, schildering op leer)

(E

Officieel orgaan van de Protestantse Gemeente Breda - 6e jaargang no. 4 - april 2013

In dit nummer o.m. Afscheid Ds. Wagenvoorde

In gesprek met de scheidende dominee

4 Give us peace

Gospeldienst in de Grote Kerk

5

Lopend vuurtje

Fietstocht en elkaar ontmoeten in en rond de kerken in West-Brabant

5 Kerkbalans

Opbrengst boven verwachting

8

Ontmoeten en inspireren

Film: Intouchables in Markuskerk

5

Noorderlicht

De vrouwen van Jeruzalem en Breda

8

Ark van Noach

Kom aan boord en ga mee op avontuur

12

Samen onder één dak

Koningsdag

Bethlehemparochie in Lucaskerk

14

Koningsdroom

Welke droom heeft u voor ons land?

15

Als u geen belangstelling heeft voor S’amen en het blad niet meer wil ontvangen, kunt u dit doorgeven aan het Kerkelijk Bureau: [email protected] of Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

Bevestiging en intrede Niels den Toom

Pinksterzondag om 14.30 uur in de Grote Kerk 23

2

S’AMEN

Colofon

De Protestantse Gemeente Breda

S’AMEN is het maandblad van

de Protestantse Gemeente Breda. Uitgever Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente Breda scriba: Joke Gurke Koolmees 61, 4822 PP Breda [email protected]

Inleveren kopij De sluitingsdatum voor het volgende nummer is dinsdag 14 mei. Verschijningsdatum is vrijdag 24 mei. Aanleveren van kopij uitsluitend als “platte tekst”. U krijgt een ontvangstbevestiging. Als dit daags na de kopijdatum nog niet is gebeurd: informeren bij [email protected]

Redactie adres Kopij sturen naar: [email protected] Redactie Marlies Brandwijk Ger van Dooren Leon Geschiere Adriënne Hoevers - den Hollander Peter Jan Plooy Adreswijzigingen Kerkelijk bureau: Mieke Frankfoorder-Boevé Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda 076-5146523 [email protected] Druk: Drukkerij Roggeband, Breda Website www.protestantsegemeentebreda.nl Collectebonnen a. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 0,60 per bon, totaal dus € 12.00 per vel. b. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 1,20 per bon, totaal dus € 24,00 per vel. Bonnen kunnen besteld worden door storting/overschrijving van € 12,00 of € 24,00 (of een veelvoud daarvan) op bankrekening 52.02.27.867 ten name van de Protestantse gemeente Breda.

Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden Website: www.noorderbeemden.nl Predikant ds. W. Bisschop, Elise van Calcarstraat 23 4822 VK Breda, tel. 076-541 96 03 E-mail: [email protected] Lucaskerk, Tweeschaar 125 4822 AS Breda, tel. 076-542 24 33 Protestantse wijkgemeente Midden/Zuid Johanneskerk, Dreef 5 4813 ED Breda (Princenhage), tel. 076-521 05 45 Predikant ds. M. Wagenvoorde, Zandbergweg 107 4818 LK Breda, tel. 076-521 74 02 E-mail: [email protected] Markuskerk, Hooghout 96 4817 ED Breda tel. 076-514 00 80 Predikant ds. T. van Prooijen, 542 33 34 Arenberglaan 168, 4824 RD Breda E-mail: [email protected] Werkt op maandag, dinsdag en vrijdag. Pioniersplek “Noorderlicht” Biesdonkweg 30, 4826 KR Breda, tel. 076-571 58 11 Missionair werker Berthe van Soest - [email protected]

* Financiën: Postbanknr. 108 06 82 ABN-AMRO banknr. 52 02 27 867 Diaconie Algemeen: Postbanknr. 107 08 50 t.n.v. Protestantse Gemeente Breda Diaconie ZWO: Postbanknr. 154 29 41 t.n.v. ZWO-groep Protestantse Gemeente Breda

Vrijwillige bijdrage voor S’AMEN: 1080682 t.n.v. Prot. Gemeente Breda o.v.v. “S’AMEN ” (Richtbedrag: € 25,- per jaar)

S’AMEN

meditatie God’s traphekje Bij het lezen van een modern gedicht willen mensen vaak weten wat een dichter precies bedoelt. Zijn het zomaar een paar mooie woorden achter elkaar of betekent het ook nog iets? Ook ik zit vaak met die vraag bij het lezen van gedichten, als ze tenminste wat ingewikkelder zijn dan een Sinterklaasgedicht. En omdat ik poëzie beter wilde kunnen ontcijferen schreef ik me een tijd geleden in voor een cursus Poëzie en Kerk op het seminarie Hydepark. Ik hoopte dat ik er iets aan zou hebben in mijn werk. De Bijbel heeft veel poëzie in zich waar je over na moet denken, denk maar aan de Psalmen, die ook door moderne dichters nog steeds opnieuw bewerkt worden. Aan de andere kant is veel poëzie door de Bijbel en het geloof geïnspireerd. Een bekend voorbeeld is natuurlijk het gedicht ‘De moeder de vrouw’ van Martinus Nijhoff: “Ik ging naar Bommel om de brug te zien”, dat dan eindigt met de verzen:

Zij was alleen aan dek, zij stond bij ’t roer, en wat zij zong hoorde ik dat psalmen waren. O, dacht ik, o dat daar mijn moeder voer. Prijs God, zong zij, Zijn hand zal u bewaren.

Je kunt natuurlijk gedichten beginnen te ontdekken door ze te analyseren, zo leerden we in de cursus. Je gaat dan kijken naar vorm en inhoud: Hoeveel strofen telt het gedicht, wat is de zinsbouw, hoe zijn de werkwoordstijden, de klank- en rijmverschijnselen, het metrum en ritme, de stijlfiguren en de beeldspraak? Wat is het motief, het thema en de context? Dan kom je al heel veel te weten. Maar of je dan het geheim van het gedicht doorgrondt, dat is nog maar de vraag. Want een gedicht blijft gesloten tot je er zèlf voor open gaat. Dat realiserend maakt de christen in mij wakker: Is dat ook niet zo met het geloof? Op het seminarie was de Vlaams/Nederlandse dichter, illustrator en cabaretière Joke van Leeuwen (Den Haag 1952) gastspreker. Zij vertelde hoe ze puzzelt met woorden en speelt met taal. Van Leeuwen gebruikt in haar gedichten vaak gewone spreektaal, haar toon is laconiek, haar poëzie is grappig en ernstig tegelijk.

Heenzending Goed, zei schepper, wat ons betreft is het goed, maar aan jullie laat ik het met de elleboog voelen of het badwater niet te heet is, het behoedzaam proeven of het eten niet te scherp is, het drinken niet te zuur is, het weten waar wat breken kan zal staan het verschonen van wat stinkt en opnieuw stinkt, het aanpassen van de voetstap, het onverstaanbaar zingen in het donker, het herhalen van moeilijke woorden, het tellen tot oneindig en het hekje voor het trapgat. (Joke van Leeuwen Uit: Wuif de mussen uit)

In

3

houdsopgave

Pagina 3 : Meditatie 4 : Actueel 6 : Opinie 8 : Algemeen Kerkelijk nieuws 8 : Noorderlicht 9 : Diaconie 12 : Jeugd– en Jongerennieuws 13 : Nieuws uit de wijken 17 : Geknipt voor U 18 : Mediatheek 20 : Boekenplank 23 : Vieringen

In ‘Heenzending’ komt God aan het woord. God legt ons even uit hoe het zit met onze eigen verantwoordelijkheid! Hoewel het gedicht over pasgeborenen lijkt te gaan (het badwater, het verschonen, het zingen aan de rand van een donker ledikantje) denk ik dat het over alle mensenkinderen gaat. Het is leeftijdloos. Het gaat over hen voor wie we verantwoordelijkheid dragen, niet alleen binnen het eigen gezin, maar voor alle mensen die kwetsbaar zijn. Volgens Van Leeuwen laat de Schepper aan ons de verantwoordelijkheid voor elkaar. “Wat Ons betreft is het goed”, zegt God in het boek Genesis, maar… jullie, de mensen dus, moeten het concreet waarmaken in het dagelijkse omgaan met elkaar. De beelden die Van Leeuwen neerzet ontroeren. Met een baby op je arm voel je met je elleboog of het water niet te warm is, niet met je hand, want die kan wel tegen hitte. Je moet dus voorzichtig zijn als je een (kostbaar) mens begeleidt of vast mag houden. Je moet geduldig zijn (moeilijke woorden herhalen, tellen tot oneindig), invoelend zijn (zoals je zachtjes loopt om je kind niet wakker te maken) Je moet aanwezig zijn. Je moet er zijn voor de ander. Het gedicht eindigt met het hekje voor het trapgat: het is zo’n gewoon alledaags beeld, een hekje om te voorkomen dat je kind van de trap valt. Maar voor de dichteres schuilt in dat simpele voorwerp de enorme verantwoordelijkheid die wij voor elkaar dragen. Met de zegen van de schepper.

ds Henrieke ten Thije Geestelijk verzorger Thebe, Breda

4

S’AMEN

Actueel In gesprek met de scheidende dominee Wagenvoorde De dag na Pasen zitten we tegenover elkaar aan tafel om te praten over het afscheid, maar eerst nog even over de diensten van de laatste dagen: de Stille Week en Pasen. Mooie diensten, ingetogen, mee-levend, meelijdend en dan een volle Paasdienst. “Ik heb er van genoten”, zegt Martin, “Ik heb de diensten al als een afscheid gezien en die zo ervaren.” Zover is het nog (net) niet. Zo’n 20 jaar geleden kwam dominee Martin Wagenvoorde naar Breda. Hij kwam uit Mechelen, waar hij vijf en half jaar predikant was. De Johannes Gemeente in Princenhage had een beroep op hem uitgebracht en Martin kwam met zijn gezin naar Breda. Hij vond het een eer om in de Hervormde Gemeente te Breda te mogen gaan werken. Hij had nog niet zo veel werkervaring als predikant en toch durfde de gemeente het aan met hem. Dat vond Martin bijzonder en het was een enorme uitdaging om in de stad Breda te mogen werken en wonen. Hij hoopte dat hij kon voldoen aan de verwachtingen van de gemeente. Martin heeft met ongelooflijk veel plezier zijn ambt als predikant uitgeoefend. In het begin werd hij natuurlijk vergeleken met zijn voorganger (ds. van Boven) en hij was er van overtuigd, dat hij de nodige beginnersfouten heeft gemaakt, maar hij had niet het gevoel, dat hem dit erg kwalijk werd genomen. Zijn ervaring met de Johannes gemeente beschrijft Martin als volgt: het is een verdraagzame gemeente. Ze geven je de tijd om ergens in te groeien. “Nu heb ik het echt in m’n vingers en ben ik helemaal ingegroeid in de gemeente en nu moet ik afscheid nemen.” Ook in een periode van persoonlijke crisis heeft Martin ervaren, dat de gemeente accepteerde, dat z’n hoofd er in die tijd niet altijd bij was. Hij voelde dat hij een kans kreeg om uit zijn problemen te komen. Er is ook veel gebeurd op het kerkelijk front in de jaren, dat hij hier werkte. Denk alleen maar aan het samengaan van de Gereformeerden en de Hervormden in Breda tot de PGB (de Protestantse Gemeente Breda) met de daarbij vaak pijnlijke veranderingen. In de loop van de jaren zijn in de Johanneskerk enkele werkgroepen weggevallen, de Paas- en Kerst middagen zijn gestopt, accenten in het werk werden verlegd en soms ging dat ten koste van het eigen kerkenwerk. Bovendien zie je steeds minder jongeren in de kerk en is er zorg om de groep 25-50 jarigen, die ook steeds minder zichtbaar wordt in de kerk. Hoe kunnen we die bereiken!? Toch is het aantal kerkbezoekers in de Johanneskerk de laatste vijf jaar stabiel - zo vertelt Martin. Ouderen vallen af, maar er is toch aanwas. Het bleef steeds een zorg voor Martin (en voor de kerken in Breda): hoe houden we de zaak levend! Hoe betrek je jongeren en jong volwassenen erbij?

Martin heeft zich altijd gesteund gevoeld door de kerkenraad en door zijn naaste collega’s van de Markuskerk en helemaal door het pastorale team van de Johanneskerk. Door dit team kwam in het bezoekwerk voor Martin structuur. Er was overleg en zijn bezoeken werden gepland. Martin was hier blij mee, want zo kwam er regelmaat in het pastoraat. Op mijn vraag, wat hij zwaar gevonden heeft in zijn werk, zegt Martin denkend: “de vele vergaderingen”. Hij is geen vergadermens. Het liefst zag hij ze beperkt tot drie vergaderingen: wijkkerkenraad, wijkraad en predikantenoverleg. Natuurlijk kunnen ad hoc besprekingen over diensten daar nog wel bij. Op de vraag wat hij het fijnst had gevonden antwoordt Martin meteen: “de kerkdiensten en het preken!” Vaak onder grote druk en op het laatste nippertje maakte hij de beste preken. Daar kreeg hij veel lof over. Heel wat cd’s worden met veel waardering beluisterd en doorgegeven. Martin Wagenvoorde is nog niet uitgepreekt. Hij is ook nog niet uitgekeken op de Protestantse Gemeente te Breda en daarom zal hij nog wel eens te zien en te horen zijn in onze kerken. Wat Martin onze gemeente toewenst is dat we een aantrekkelijke gemeente worden voor alle leeftijden. Het gevaar voor de toekomst van de Johanneskerk is groot, dat het een traditionele kerk voor ouderen gaat worden. “Dat zou heel jammer zijn voor de Johannesgemeente”, aldus Martin, “want de Johanneskerk moet een volledige kerk zijn voor jong en oud.” Martin gaat met pensioen. Voor hem hoeft dit nog niet, maar hij heeft al twee jaar langer gewerkt dan de pensioengerechtigde leeftijd, dus hij moet wel! Hij blijft in Breda wonen en hij zal (wanneer hij nergens anders hoeft te preken) vast nog wel eens een dienst meemaken, zittend op een bank in “zijn” Johanneskerk. Hij is welkom.

Ellie Bouwmans

Uitnodiging Per 1 mei 2013 zal

ds. Martin Wagenvoorde met emeritaat gaan na 20 jaar onze gemeente te hebben gediend. De Wijkkerkenraad Midden-Zuid van de Protestantse Gemeente Breda nodigt u ter gelegenheid van zijn afscheid uit voor de eredienst op

zondag 28 april as. om 14:30 uur in de Johanneskerk, Dreef 5 te Princenhage in Breda. In deze dienst zal ds. Wagenvoorde zelf voorgaan. Na enkele toespraken na de dienst is er in het Kerkenhuis ruime gelegenheid om Martin en Hanne te groeten. De bijeenkomst zal om ongeveer 18:00 uur eindigen. Bij deze afscheidsdienst en het gezellig samenzijn daarna stellen wij uw aanwezigheid bijzonder op prijs. Wilt u bijdragen aan een cadeau? Er is een speciaal rekeningnummer voor dit doel beschikbaar: 44.08.78.527 t.n.v. Protestantse Gemeente Breda.

5

S’AMEN

Ontmoeten & Inspireren Kom naar de Markuskerk woensdag 8 mei 2013 | 20:00 uur F I L M avond

Klooster dag: ‘Tot jezelf (en ... tot God?) komen!’ Wie denkt nooit eens: ik zou weleens een dag helemaal voor mezelf willen hebben, om tot rust te komen, stil te worden, een beetje na te denken, iets te horen of te zien dat me inspireert....? Dan is deze klooster dag een kans. We volgen een eenvoudig eigen programma van bezinning en uitwisseling. We gebruiken daarbij een afbeelding, een gedicht of een stuk muziek om stil bij te worden. En natuurlijk helpen daarbij ook de gebedsdiensten in de Abdij. En wie weet is bij geschikte weersomstandigheden een stiltewandeling mogelijk. Neem dus goede schoenen mee!

Intouchables (onaantastbare) Intouchables is een Franse film uit 2011 van het regisseursduo Olivier Nakache en Éric Toledano. De film vertelt het waargebeurde verhaal van een geheel verlamde aristocraat (gespeeld door François Cluzet) die een vriendschap opbouwt met zijn uit de banlieue afkomstige verzorger (gespeeld door Omar Sy). De film is gebaseerd op het autobiografische boek Le Second Souffle van Philippe Pozzo di Borgo.

Gospeldienst Op donderdag 9 mei (Hemelvaartsdag) organiseert de Bredase Raad van Kerken de jaarlijkse gospeldienst in de Grote kerk, met zangeres Joany Muskiet, gospelkoor Share uit Ridderkerk en organist Aart Bergwerff. Het thema is: GIVE US PEACE! De kerkdienst begint om 11:30 uur (vanaf 11:15 is er een ‘sing-in’). De toegang gratis. Voorgangers zijn Hans van de Meulen (Evangelische Gemeente Jefta), Ton van Prooijen (PKN) en Rob van Uden (RKK). Zoals elk jaar organiseert de Raad van Kerken op Hemelvaartsdag (donderdag 9 mei) een gospeldienst in de Grote Kerk. Na drie jaar komt Joany Muskiet terug! De ‘Queen of Dutch black gospel’ maakte in 2010 grote indruk in onze gospeldienst, die dat jaar ook op televisie werd uitgezonden. Wie er bij was, herinnert zich ongetwijfeld het hartstochtelijke He’s got the whole world in His hands. Deze keer treedt Joany op met het gospelkoor Share uit Ridderkerk, waarmee ze een paar jaar geleden de CD Brothers and Sisters opnam. Het prachtige orgel van de Grote Kerk wordt bespeeld door organist Aart Bergwerff. Het thema is dit jaar GIVE US PEACE! Voorgangers zijn Hans van der Meulen (voorganger van de evangelische kerk Jefta), Rob van Uden (diaken in de Rooms Katholieke Kerk) en Ton van Prooijen (predikant van de Protestantse Gemeente Breda). De kerk is vanaf 10:30 uur open en van te voren is er een Sing-In om alvast in de stemming te komen. De toegang is gratis. Er is een collecte om de kosten te dekken.

Datum: zaterdag 11 mei 2013, Plaats: Abdij O.L.V. van Nazareth te Brecht (B) Leiding: ds. Jolanda Allewijn en ds. Bert Fockens (Kosten ongeveer 15 € p.p., excl. vervoer; na opgave worden over het vervoer nadere afspraken gemaakt) Aanmelden bij ds. Allewijn (0168-482118 [email protected]) of bij ds. Fockens (076-5934360 [email protected])

Lopend Vuurtje Op zaterdag voor Pinksteren, 18 mei, vindt alweer de twaalfde sponsorfietstocht: ”Als ’n lopend vuurtje”, plaats. De samenwerkende kerken van West Brabant zijn dan open om fietsers en bezoekers te ontvangen, Ze vormen daarmee een pleisterplaats voor ontmoetingen. Het doel van ’t Lopend Vuurtje is tweeledig: Enerzijds geld inzamelen voor een goed doel en anderzijds elkaar ontmoeten in en bij de kerk. Het doel van de geldinzameling wordt door de plaatselijke kerken bepaald. Het doel voor de Lucaskerk is De Kleine Hoeve. Iedereen kan de fietsers sponsoren. Dat kan door afspraken met de fietser of door geld in de sponsor bus in de kerk te storten. Ook degenen, die met de auto de route rijden, kunnen hun sponsorgeld in de bus doen. Deelnemers kunnen uit verschillende routes kiezen. Voor de fietsers zijn er verschillende afstanden: 35 km, 45 km, 60 km en 120 km. Bij elke deelnemende kerk kan gestart worden en worden routebeschrijvingen uitgereikt. Voor automobilisten zijn er lijsten waarop de te bezoeken kerken staan. Deelnemers vinden het meestal leuk om stempels te verzamelen, daarom zijn er stempelkaarten. Bij elke kerk die aangedaan wordt kan een stempel verkregen worden. In elke kerk zijn er die dag gastvrouwen en/of gastheren om deelnemers te ontvangen. Zij geven stempels. Voor wie dat wil is er koffie of thee en er wordt op verzoek informatie gegeven.

De Samenwerkende Kerken van West Brabant

6

S’AMEN

’t Pinksterpad - Zin in een Wandeling? Op een mooie pinksterdag…... Wat kun je allemaal doen op Tweede Pinksterdag? Een woonboulevard bezoeken, een Pinkstershow bijwonen, luieren in de achtertuin. Maar u zou ook een mooie wandeling in de natuur kunnen gaan maken. De Katholieke Kerk en de Gereformeerde Kerk, beiden uit Oud-Vossemeer, organiseren een inspirerende wandeltocht op de middag van Tweede Pinksterdag, 20 mei 2013. Iedereen, jong en oud, kan meedoen. Deelname is gratis. De wandeling begint in de Katholieke St. Willibrorduskerk, Dorpsweg 7 te Oud Vossemeer. Om 14:00 uur is er een officiële start. Er is een wandelroute van circa 8 km, eventueel kan deze worden ingekort tot 5 km. De finish is in de Gereformeerde Kerk, Hofstraat 21, Oud Vossemeer. Tijdens de route krijgen de wandelaars zo nu en dan iets aangereikt eten, drinken maar ook inspiratie zoals een gedicht of tekst die aanleiding geeft tot gesprek. Bij de finish ontvangen de deelnemers iets te eten. In de kerk zijn er verschillende dingen te bezichtigen en is er mogelijkheid tot persoonlijke bezinning. Voor de kinderen (tot 12 jaar) is er een speciale foto speurtocht opgenomen in de route. Voor verdere info: www.pinksterpad.nl of www.oudvossemeer.protestantsekerk.net.

ZOMERAVONDZANG 28 mei - 19:30 uur tot 21:00 uur Johanneskerk, Dreef 5 te Breda M.m.v. ds. Martin Wagenvoorde en het orgel wordt bespeeld door Martin Mans Er worden liederen gezongen uit o.a. het Liedboek, de Ev. Liedbundel, Huub Oosterhuis en Joh. de Heer. Na afloop staat de koffie klaar in het Kerkenhuis.

Clicktip 36

Wil je meer weten over:

Studentenpastoraat Click dan op de website www.protestantsegemeentebreda.nl Boven op de witte balk STUDENTEN Informatie: Rob Snijders

UITNODIGING voor de Dankjewel/Ontmoetingsavond op vrijdag 31 mei van de wijkgemeente Breda Midden-Zuid Voor alle mensen die zich betrokken voelen bij de wijkgemeente Breda Midden-Zuid en onze vrijwilligers is er weer de jaarlijkse ontmoetingsavond in de Markuskerk.

Zie voor meer informatie pagina nummer 15.

Opinie Bezinning Als de Franse filosoof Frédéric Lenoir in zijn boek ‘De filosofie van Christus’ met als ondertitel ‘Het christendom is meer dan een religie’ de ethiek van Jezus als humanistisch ziet, ligt er een dubbele taak voor kerken. Zij zullen de christelijke oorsprong, die Lenoir niet ontkent, moeten uitdragen en vervolgens de ethiek van Jezus in onze tijd moeten actualiseren en ruimschoots aan de orde stellen, gezien de grote morele nood die zowel op economische, als financiële als bestuurlijke terreinen heerst. In hoofdstuk II bespreekt Lenoir deze ethiek uitvoerig en op inspirerende wijze. In het eerste artikel onder de titel ‘Nieuwbouw Hydepark’ in S’AMEN van december 2012 is dat hoofdstuk aan de orde geweest. De leiding van de PKN zou kunnen besluiten om de ethiek van Christus uitvoerig ter sprake te brengen in de gemeenten en in de samenleving. Bijvoorbeeld in een boekje als ‘Spreken over God’ maar dan in een vorm en een taal die veel toegankelijker zijn en tot bezinning en gesprek uitnodigen. En daarna via allerlei media bekendheid kunnen geven aan deze woorden van Christus die een menselijker samenleving mogelijk kunnen maken. Woorden en gedachten waarvan een groot deel min of meer bekend is bij velen maar te weinig navolging vinden o.a. door individualisme en materialisme. Lenoir stelt in zijn boek dan ook terecht dat de cultuur van Europa zich voor een groot deel heeft kunnen ontwikkelen door haar joods-christelijke oorsprong. De korte teksten onder de kop ‘Nieuwbouw Hydepark’ in S’AMEN van december, januari en maart jongs lede zijn ontstaan door artikelen in Trouw en S’AMEN (november 2012) over nieuwbouw in Doorn. De nieuwe gebouwen zullen als bezinnings-, trainings- en diaconaal vakantiecentrum voor hulpbehoevenden gaan functioneren met de hulp van vele vrijwilligers. Van die laatste activiteit is het ‘Roosevelthuis’ bekend geworden. Velen binnen en buiten de kerk stellen de vraag: “Wat doet de kerk?” Welnu, kerken gaan zich bezinnen op relevante samenlevingsvragen die samengevat kunnen worden in de vraag: “Wat voor mensen willen (moeten) we eigenlijk zijn?”, met als leidraad de inspirerende woorden van Christus. Naast de verklaring van de rechten van de mens die na de 2e Wereld Oorlog zijn geformuleerd, mede door de inbreng van

7

S’AMEN christenen, dient er nu aandacht gevraagd te worden voor de verantwoordelijkheden van de mensen, gezamenlijk en persoonlijk. Het nieuwe ‘Hydepark’ in Doorn kan daar een wezenlijke rol in spelen.

Klaas de Bruijn

Hemel - droom hemel kosmos universum vierde dimensei volmaakte harmonie hemel engelen, zielen, geliefden hemel op aarde met engelen en meelevende zielen hier hemel, hier met bloemen, wind en wolken een voorproef droom dromen….een zegen met kracht voor een beetje hemel op aarde hier Regina de Ruiter

Is er toekomst voor de hel …? Laatst stond de hel nog centraal boven de kruiswoordtest van mijn ochtendblad met de vraag: ‘Waarnaar stonk eeuwenlang de hel?’ Waarschijnlijk verwachtte de puzzelmaker dat bijna niemand dit meer zou weten. Nou, ik wel hoor ... naar zwavel natuurlijk! Maar, waarom denk ik dat nou eigenlijk? Ik wilde wel eens wat meer weten over die gedachte van mij en kocht daarom het boek van Samuel Kroonenberg ‘Waarom de hel naar zwavel stinkt’. De schrijver ziet verbanden tussen menselijke ideeën over dood en hel, en de diepten der aarde. Kroonenberg was jarenlang hoogleraar geologie aan de T.U. in Delft en is dus iemand die verstand heeft van ‘wat onder de aarde is’. Hij is op zoek geweest naar de fysieke hel. Mocht u nou denken dat ik u daarmee maar nodeloos lastig val … ik doe het toch! Kennelijk had ik het woord ‘hel’ nooit eerder opgezocht in het woordenboek, anders had ik wel beseft dat dit woord geen meervoud heeft. Ik vermoed dat wij hier in Europa altijd gedacht hebben dat er maar één hel bestaat, dit in tegenstelling tot wat wij bij ‘hemel’ denken. Daarvan zijn er meer … ja toch? Hemelen! Wij kunnen heel goed ‘hemelen’ zeggen zonder meteen te denken dat we onzin uitkramen. Met een niet bestaand woord als ‘hellen’ gaat dat niet. Waar hebben wij onze ideeën over de hel eigenlijk vandaan? En wat zijn dat voor ideeën? Als ik bij mezelf te rade ga, dan

denk ik bij ‘hel’ ongeveer het volgende: Het is daar vreselijk heet, want er is veel vuur en alles brandt. De hel is ergens beneden… héél diep. Daar worden zielen van mensen (de èchte zondaars) na hun dood gestraft door vreselijke pijniging, en dat gaat altijd door! Nou, dat is het zo ongeveer… Hoe heb ik dat nou toch ooit in mijn hersens gekregen? Ik weet het niet, maar ik heb dat niet van mijn ouders, niet van mijn grootouders, niet van school of catechisatie. Ik moet het hebben opgemaakt uit verhalen als de rijke man en de arme Lazarus, uit afbeeldingen uit de kerkelijke traditie zoals schilderijen, en uit het verhaal van Dantes Inferno met de prenten van Doré. Daar komt bij dat geen predikant eigenlijk (op een goede manier) over de hel preekt. Nee, zeg nou zelf: wie doet dat nu …? In het oud-Noors is ‘Hel’ de godin van de dood en ook de dood zelf. Het woord ‘hel’ in onze taal hangt samen met ‘helen’ ; en dan niet in de betekenis van beter maken, maar van verbergen. Het hangt dus samen met ‘heler’. De ‘hel’ is dus een wegmoffel-plek, en wel speciaal voor de doden. In de Statenvertaling is het woord ‘hel’ gebruikt voor Sjeool (Joodse dodenrijk), voor Hades (Griekse dodenrijk, onderwereld), voor Tartaros (de Griekse lege, duistere afgrond onder de aardschijf) en ook voor Gehenna (het Joodse dal van de Hinnom). Dit laatste is een diep ingesneden dal van een beek ten zuiden van Jeruzalem. Het was een vervloekte plek waar de kinderoffers aan de Moloch hadden plaatsgevonden en waar Salomo offers bracht aan heidense goden. Het was een plek waar zwavel uit de grond kwam en waar vuur was. In de tijd van Jezus werd die plaats ook als vuilstort gebruikt. Het brandde er altijd, afval werd erbij gegooid, evenals de lijken van gestrafte gevangenen. Nou, dat klopt dus wel, het was daar een eeuwig brandende hel van vuur. In latere vertalingen is men wat zuiniger met het woord ‘hel’ geweest. Toen werd kennelijk gedacht: Met dit woord moeten we oppassen, want de mensen denken daar andere dingen bij dan de bedoeling is. In mijn trouwbijbel (uitgave NBG-1962) komt het woord in het Oude Testament niet eens meer voor en in het Nieuwe Testament een keer of tien. In onze nieuwste vertaling komt het woord in het Nieuwe Testament een paar keer voor in ‘hellevuur’. Nog één Bijbelvertaling verder in de tijd… en het woord ‘hel’ zal in de Nederlandse bijbel vast tot het verleden behoren, en alleen nog maar gebruikt worden door ongelovige en vloekende lieden die geen flauw idee hebben waarover ze het eigenlijk hebben…

Piet Winsemius

In memoriam Mgr. T. Muskens Met ontroering heeft de Protestantse Gemeente Breda kennis genomen van het overlijden van Mgr. T. Muskens. De grote inzet van de bisschop voor mensen in nood is een grote stimulans geweest voor de diaconale taak van de kerken. Zijn betrokkenheid reikte over kerkmuren heen. In herinnering blijft zijn wijsheid en ruimdenkendheid.

8

S’AMEN

lgemeen Kerkelijk nieuws Voor meer informatie over het Noorderlicht kunt u terecht op de website: www.noorderlichtbreda.nl

Zaterdag 1 juni Noorderlichtviering De volgende Noorderlichtviering is op 1 juni. Aanvang: 16:00 uur in de Antoniuskerk (bijzaal). Adres: Sint Jansstraat 8. Welkom vanaf 15:00 uur. Na de viering is er koffie.

Actie Kerkbalans 2013 De zomertijd is ingegaan en de zonnige tijd breekt aan. Wij hadden niet kunnen denken dat dit ook van toepassing was op de Aktie Kerkbalans 2013. In tegenstelling tot de algemeen landelijke trend is de opbrengst van de Aktie Kerkbalans ten behoeve van de Protestantse Gemeente te Breda afgesloten met een bedrag nagenoeg gelijk aan dat van 2012. Misschien is het goed om nog even te verduidelijken dat dit de toezeggingen zijn die tijdens de januari Aktie zijn opgehaald / toegezonden. Dit is dus exclusief de ondersteuningen die wij in de loop van het jaar 2013 nog hopen te ontvangen. De verdeling per kerkgemeenschap is gevarieerd en wel als volgt: Johanneskerk minus 5% Lucaskerk minus 4% Markuskerk plus 8% Na het verwerken van alle plussen en minnen komen we aan een totaalbedrag van € 247.511. De commissie Kerkbalans en het College van Kerkrentmeesters zijn u zeer dankbaar voor uw bijdrage en de opbrengst heeft ons uitermate verrast. Wij danken ook alle vrijwilligers die de Aktie tot een succes hebben gebracht.

“Dit was de kerk welgemeende dank”

u

waard,

waarvoor

onze

Jan Noordermeer namens het College van Kerkrentmeesters

Studiedag toekomst Protestantse Gemeente Breda Op 23 maart jongs leden werd er in de Markuskerk een studiedag gehouden over de toekomst van de Protestantse Gemeente Breda.

Zondag 5 mei Johanneskerk Tijdens de vrijmarkt op 5 mei zijn wij in de Johanneskerk om de zonnespiraal te lopen met wie de kerk binnenloopt. De zonnespiraal is de eenvoudigste vorm van een labyrint. Je loopt de zonnespiraal met de zegen van Johannes.

De vrouwen van Jeruzalem en de vrouwen van Breda Om kwart over drie op de zaterdagmiddag voor de stille week verzamelden zich 5 vrouwen in de Antoniuskerk samen met de dirigente van de Lucascantorij, Margreet Pols. De vrouwen kwamen een oproep op Facebook en via zangdocenten, die we hadden gevraagd of er leerlingen waren die mee wilden doen aan een Noorderlichtviering waarin we de kruisweg liepen. De kruisweg bestaat uit veertien schilderijen (staties) die de gebeurtenissen verbeelden, die Jezus volgens bijbel en legende meemaakt op zijn weg naar Golgotha. Bij iedere statie sta je stil en je bidt en zingt. De vrouwen die waren gekomen verbeeldden ‘de vrouwen van Jeruzalem’ die Jezus tegenkomt tijdens de kruisweg. De vrouwen van Jeruzalem hebben Jezus lang gevolgd. Hij is hun vriend, hun rabbi, hun goeroe en meester, en ze wenen om zijn aanstaande sterven. Wij hebben dit rouwbeklag proberen uit te beelden. We deden dat door een eigenlijk uitgestorven traditie uit Ierland op te pakken: het ‘keenen’, waarbij klaagvrouwen weeklagen over een dode. Hoe keenen in zijn werk ging wisten we eigenlijk niet. We hebben het drie kwartier voor de viering begon in een hoek van de kerk geprobeerd: hoe dat is en hoe dat voelt, om met stem en lichaam te weeklagen. In een kring, armen naar de hemel, armen gestrekt naar Jezus die denkbeeldig met zijn kruis in het midden van de kring was, maakten we klank. Iedereen een andere. De stemmen omhoog en omlaag, om de diepte en hoogte van de weeklacht te verkennen. Keenen is eng. Niemand geeft een toon aan. Je laat je een beetje gaan en maakt geluiden die je nooit maakt. Je hebt er grote durf voor nodig.

9

S’AMEN Ik verwachtte dan ook niet dat iemand anders zou durven keenen dan de vrouwen die daarvoor gekomen waren. Maar uitgenodigd heb ik iedereen. Toen het zover was in de kruisweg, gingen de vijf klaagvrouwen onder het schilderij staan dat de ontmoeting met vrouwen van Jeruzalem verbeeldt. En wat gebeurde er? Alle vrouwen die er waren sloten zich aan bij de vrouwen van Jeruzalem. Ze gingen ertussen staan. Alle aanwezige vrouwen werden de vrouwen van Jeruzalem, rouwend en klagend om de dood van Jezus. En de mannen humden mee.

Berthe van Soest [email protected] tel: 06-47159741 twitter: @berthevansoest facebook Berthe van Soest

NBV-huisbijbel in nieuwe omslag De NBV-Huisbijbel heeft een fris en stijlvol nieuwe omslag gekregen van de hand van ontwerper Geert de Koning. Met fraai aquamarijn balacronmateriaal gemaakt. Deze uitgave is een slag groter dan de standaardeditie van de NBV en heeft een fijn leesformaat. Verkrijgbaar in de loop van maart via de boekhandel of de webshop van het NBG. ISBN 978-90-6539-380-7 (0). Prijs ca. € 45,-

Diaconie Het College van Diakenen – Jaarrekening 2010 In S’amen van december 2012 heb ik u uitgebreid geïnformeerd over de jaarrekening 2009. Inmiddels is de jaarrekening 2010 opgemaakt. Hiermee lopen we langzaam maar zeker de achterstand in die in voorgaande jaren was ontstaan. Ook de jaarrekening 2010 is opgemaakt door het Kantoor der Kerkelijke Administraties (KKA), een organisatie zonder winstoogmerk en gericht op dienstverlening aan lokale kerkelijke bureaus. In 2010 zijn er geen grote wijzigingen geweest in het financieel beheer van het vermogen van de Diaconie PGB. Het jaar kenmerkt zich vooral door het gaande houden van lopende zaken en afspraken. Na de zomer 2010 is de voorzitter van de diaconie, Gert Groenendijk, om persoonlijke redenen per direct gestopt. Per 01 januari 2011 is de nieuwe voorzitter, Henrieke de Bruin, begonnen. Een overzicht van Staat A van de jaarrekening 2010 laat de volgende balans zien: 2010

2009

Onroerende zaken

18.000

18.000

Financiële vast activa

438.191

437.982

Overige kortlopende vorderingen

17.996

7.568

Geldmiddelen

687.013

712.748

Hier ben ik…

TOTAAL

1.161.200

1.176.298

Hier ben ik. Door U geroepen, gekozen, gevraagd

PASSIVA Eigen vermogen

832.768

837.024

Fondsen en voorzieningen

313.210

313.210

Overige kortlopende schulden

15.222

26.064

TOTAAL

1.161.200

1.176.298

Namens het NBG, Diny Fockens

Gebed

te doen wat ik kan: zoekende mens onder mensen te zijn één die een ander bemoedigt en draagt

Duccio, Jezus bij het meer. Maesta in de Duomo in Siena

Eén ogenblik zag U mij aan; werd ik tot diep op de bodem bewogen levenslang met U op toch te gaan Hier ben ik (fragment) Uit: Adri Kortekaas, Reisgenoten, 2012

EURO ACTIVA Vaste activa

Vlottende activa

De jaarrekening 2010 sluit met een negatief resultaat uit gewone activiteiten van EUR 12.966,= (2009 EUR 21.603,=). Dit betekent dat de inkomsten in 2010 ook in 2010 zijn uitgegeven en dat daarbij ook een klein deel van het in het verleden opgebouwde vermogen is aangesproken. De jaarrekening 2010 zal door een kascommissie van twee onafhankelijke leden worden gecontroleerd. Daarna zal deze door de Algemene Kerkenraad (AK) worden vastgesteld.

10

S’AMEN Al met al gaat er heel wat tijd en energie in administratie en financieel beheer zitten. In januari 2013 heeft er een overleg plaatsgevonden tussen het moderamen van het College van Diakenen en vertegenwoordigers van de AK en het Regionaal College Behandeling Beheerszaken (RCBB) over de Diaconie en het vermogensbeheer. De Diaconie gaat in 2013 door met het wegwerken van de achterstand van de jaarrekeningen, het aantal bankrekeningen reduceren en aanpassen aan de actuele situatie, de plaatselijke regeling van de Diaconie aanpassen - nu we gaan fuseren met de Evangelisch Lutherse Gemeente - en een beleggingsstatuut maken. Terwijl het moderamen van het College van Diakenen zich vooral met deze zaken bezighoudt, gaan de diakenen en andere vrijwilligers in de wijk, de ZWO en de diaconale werkgroep Breda-Wismar-Arad onverminderd door met het diaconale werk in onze samenleving. Als u vragen of opmerkingen heeft naar aanleiding van dit artikel of de jaarrekening 2010 wilt inzien, kunt u contact met mij opnemen via [email protected].

Henrieke de Bruin, voorzitter van het College van Diakenen

Fragmenten uit de email van Renata Totpal, ontvangen 22 maart ‘13 Eenmaal per maand komt de Reformierte Pastor Von Genci en vieren wij het Avondmaal. Op andere zondagen verzorgen wij alleen (en met God) de kerkdienst. De eerste zondag werd dit gedaan door Emese Biro, afgelopen zondag Stefan Horvath, de oud-voorzitter, Palmzondag zal Jozef Hevesi dit doen en dan met Pasen: op Goede Vrijdag Janos Bardi en met Pasen ben ik aan de beurt en op Paasmaandag komt dan weer de Reformierte Pastor en dan vieren wij weer Avondmaal. Béla was heel blij want hij had al 7 kaarten uit Breda gekregen. Dank jullie wel voor dit prachtige idee! God zij dank dat de gemeente bijeen blijft. Béla schrijft voor elke zondag een groetwoord. De mensen zijn ontroerd. De kerkdiensten zijn heel mooi en warm. Het helpt mij te weten dat Béla niet tevergeefs de mensen geleerd heeft Christen te zijn, zelf de Bijbel te lezen, voor te gaan in de dienst enz. En het functioneert! De prijs is hoog maar de gemeente gaat door zonder voorganger maar met God!

Fragment uit de email van Renata Totpal, ontvangen 23 maart ‘13 Vanmorgen opnieuw 2 mooie kerkdiensten eerst met 12 Roemenen en daarna met 63 mensen in het Hongaars. Met de kinderen hebben we een paar liederen voor Pasen ingestudeerd.

BREDA-WISMAR-ARAD Berichten uit Arad

Laatste nieuws uit de email van Renata Tothpal dd. 7 april 2013

Vertaling brief die ik ontving van ds. Béla Tothpal vanuit de gevangenis in Arad: Arad, 20 maart 2013. Dagelijks krijg ik vele mooie kaarten met Gods woord. Die sterken mij en geven mij moed. Zo’n wonderbare troost had ik nooit gedacht. God zij dank voor jullie, voor jullie vriendschap en steun. Persoonlijk gaat het mij goed en heb ik alles wat men nodig heeft om te overleven. Er is hier ook een klein winkeltje waar ik wat ontbrekende dingen kopen kan. Mijn grootste probleem geldt echter mijn familie en de gemeente. Maar, zo heb ik begrepen, Renata is sterk en overwint de moeilijkheden. Over de gemeente heb ik ook fijne dingen gehoord, ze zijn zelfs met meer dan eerst. Het belangrijkste voor mij is het weten dat er een echte gemeente op mij wacht als ik vrij kom. Over enkele dagen word ik naar Timisoara overgebracht. Daar mag ik wat werken en in ruil daarvoor gaat er een beetje tijd af van mijn gevangenschap. Daarom vraag ik jullie even geen kaarten meer te sturen omdat ik niet weet wanneer ik verplaatst word van Arad naar Timisoara. Ik wil van deze gelegenheid gebruik maken u allen Gods zegen toe te wensen. Ik sluit jullie in in mijn gebeden en ik ben God dankbaar voor zovele goede vrienden. Het is voor mij niet mogelijk iedereen apart te beantwoorden. Daarom vraag ik je mijn dank en troost over te brengen aan allen die mij post stuurden. Jezus heeft gezegd: ‘Ik leef en jullie zult leven’ Vanuit mijn hart en met heel veel lieve groeten,

Béla Tothpal

Vandaag hadden wij weer een mooie kerkdienst met 58 mensen bij de Hongaarse dienst en 14 bij de dienst in het Roemeens. Met Pasen was het ook heel goed met 86 mensen bij de Hongaarse dienst en 22 in de Roemeense. ’s Maandags (2e Paasdag) waren er 53 mensen bij de Hongaarse dienst. Wij zijn God zeer dankbaar dat wij bij elkaar blijven. Béla is donderdag (4 april) overgebracht naar Timisoara. Zijn adres is nu: PENITENCIARUL TIMIŞOARA (deţinut: TOTHPAL BELA) Str. Popa Şapcă nr.7 300-057 Timişoara jud. Timiş ROEMENIË

Meer informatie over de detentie van ds. Béla Tothpal vindt u ook op: www.protestantsegemeentebreda.nl (onder ‘laatst toegevoegd’/weblog in detentie). Kaartenactie Als u wilt kunt u ds. Tothpal dus (opnieuw) een kaartje of brief sturen. U merkt wel dat dat zeer op prijs gesteld wordt! Schrijf iets bij voorkeur in het Duits of Frans of anders gewoon in het Nederlands en frankeer met een postzegel voor Europa (€0,90).

Acceptgiro-actie 2013 Ieder jaar benaderen wij in de maand mei velen van u voor een bijdrage om de contacten in Wismar en Arad, die wij mede namens u allen onderhouden, te kunnen blijven financieren. Naast alle commotie rond de detentie van ds. Tothpal gaat het ‘gewone’ werk ook door. Het diaconale werk voor Arad, dat men zo goed en zo kwaad als dat gaat onder de huidige omstandigheden probeert te doen, zoals de voedselpakketten (iedere maand worden hiermee 30 gezinnen geholpen), de bijdrage die wij maandelijks overmaken om de

11

S’AMEN kerkdiensten daar mogelijk te maken en ook het (komende) transport van alle goederen, slokken een groot deel van onze financiën op. Wij hebben er alle vertrouwen in dat u ons, ook voor dit ‘gewone’ werk, zult blijven steunen. Daarom gaan er begin mei weer zo’n 175 brieven de deur uit, samen met het Jaarverslag van 2012. Mocht u geen brief krijgen en wilt u toch donateur worden of een eenmalige gift geven, dan is uw gift van harte welkom op giro 2982573 t.v.n. Diakonale Werkgroep Aradgiftenrekening te Bavel. Graag o.v.v. ‘gift 2013’. Heel hartelijk dank! En wilt u eerst ons jaarverslag eens lezen, neemt u dan contact op met Jettie Wouters, tel. 5653988.

Inzameling voor het Kindertehuis Op zondag 24 maart was er gelegenheid drogisterijartikelen voor het Kindertehuis voor meervoudig gehandicapte kinderen in Arad in te leveren. Hieraan heeft u zeer ruimhartig gehoor gegeven! Vele tassen en tasjes werden bij ons in de Markuskerk, de Johanneskerk en de Ginnekenkerk ingeleverd (zie foto). Ook mochten we een aantal contante giften ontvangen.

Hannie Bouman voor de Markuskerk In het aprilnummer van Diakonia is een uitgebreid artikel opgenomen over Hannie Bouman, diaken van de wijkgemeente Breda Midden-Zuid. Ze vertelt daarin dat ze nog dagelijks bezig is voor de diaconie. Ze zet zich zoal in voor de bus waarin drugs- en drankverslaafden driemaal in de week worden opgevangen, voorts is ze vrijwilligster bij de Kerstherberg en heeft ze zich ingezet voor een invalide mevrouw die was opgelicht door een autohandelaar. Ook sorteert ze iedere maandagmorgen samen met Tineke Akkermans kleding bestemd voor de werkgroep BredaWismar-ARAD. Als u dit gelezen hebt dan bent u het vast wel eens met de kop die boven het artikel staat: Breda-Oost (lees Breda Midden-Zuid) heeft de handen meer dan vol.

Op de website van de Protestantse Gemeente Breda kunt u het volledige artikel lezen. Henk Zwaan

Eind mei hopen wij opnieuw een transport te kunnen organiseren en al deze spullen zullen dan meegenomen worden. Namens alle kinderen en verzorgsters van het tehuis willen wij u hartelijk danken!

Mieke Frankfoorder (vz) Tel. 076-5146523 Email: [email protected]

‘’Wat voeren die DOS-diakenen nu eigenlijk uit?’’ 17 Velen van u zullen Diakonia, het landelijk diaconale blad van de PKN-gemeenten in Nederland niet kennen. Maandelijks worden er onderwerpen van allerlei diaconale aard in uiteengezet. Uiteraard worden artikelen over het Werelddiaconaat, de Armoedebestrijding, de Voedselbank, Solidaridad, de Asielzoeker problematiek, etc. uitgebreid opgenomen. Ook de diaconale vakanties georganiseerd voor mensen die er hoognodig eens een weekje tussen uit moeten komen aan de orde. Ieder maand worden ook een drietal diakenen ergens uit het land in het zonnetje gezet en wordt er verteld waarom ze diaken zijn geworden en waarmee ze zich zoal mee bezig houden.

Voor mooie zomerbloeiers in uw tuin, komt u naar perkplantenkwekerij M. van Gurp Hanegraaf Heel veel soorten en kleuren, voor een prima kwaliteit en goed prijs. Wij zijn dagelijks geopend vanaf half april tot en met half juli. Openingstijden: Half april tot en met mei van 08:30 tot 20:00 uur Juni tot en met juli van 09:00 tot 18:00 uur Kom en neem een kijkje in onze kwekerij en overtuig u zelf! Ook alle zaterdagen en zondagen open van 9:00 tot 17:00 uur. Perkplantenkwekerij M. van Gurp Hanegraaf Liesstraat 64, 4838 GT te Breda (via paralelweg voor Vormvast linksaf en dan 2e bocht aan de rechterkant) Graag tot ziens! Anneke en Rene van Gurp

12

S’AMEN

KOM AAN BOORD !!

Foto impressie gezinsdienst Lucaskerk 14 april

Verhaal over talenten

Het is een goede gewoonte van de Lucaskerk geworden om voor de zomervakantie met de kinderen van de kindernevendienst en de jeugdclubs een activiteit te doen. Alle kinderen vanaf 4 jaar t/m de jeugd van 18 jaar zijn uitgenodigd op:

Zaterdag 25 mei 2013 We verzamelen om 9:30 uur in de Lucaskerk We gaan naar de Ark van Noach in Dordrecht!

Verhaal over talenten Met gasten in gesprek

Wil je ook mee op avontuur? Kom dan aan boord! We verwachten rond 14:30 uur weer terug te zijn in Breda. Groeten van alle leiding van de kindernevendienst en clubs. Contactpersoon: Evelien de Kruijff, 06-44097653, 076-8886668, [email protected]. Mail de volgende gegevens vóór woensdag 15 mei a.s. naar Evelien de Kruijff ([email protected]):

   

Naam en leeftijd kind(eren) Contact e-mailadres Kunnen ouders mee als begeleiding en rijden met de auto Telefoonnummer waarop ouders die dag bereikbaar zijn Het ‘Onze Vader’ met gebaren

13

S’AMEN

Nieuws uit de wijken

Rondom de Lucaskerk Van de voorzitter Talent In het beleidsplan ‘Samen bouwen in vertrouwen’ geeft de kerkenraad van de Noorderbeemden aan dat de Lucaskerk zich wil profileren als ‘de gezinskerk van Breda’. En dat willen we ook oprecht. Dan is het van groot belang dat de gemeente daadwerkelijk weet heeft van wat er op dit vlak allemaal wordt ontwikkeld en gedaan. Een half jaar gelden ontstond eerst het plan om dit beleid op een gemeenteavond te presenteren. We vroegen ons echter af of we met een informatieavond wel die mensen zouden bereiken die we graag wilden bereiken. Zouden we het niet gewoon kunnen koppelen aan een jeugddienst of gezinsviering? Zo gezegd, zo gedaan. Een voorbereidingsgroep bestaande uit vertegenwoordigers van verschillende werkgroepen (vieren, Leren & ontmoeten, PR&communicatie en Jeugd) is vervolgens gaan nadenken over de vraag hoe je de gemeente deelgenoot kan maken van de verschillende terreinen van het jeugdwerk. De voorbereidingsgroep werd terzijde gestaan door de jeugdwerker van de PGB, Danielle van Drongelen. Dit alles leidde op 14 april j.l. tot een inspirerende en sprankelende viering.

Jongeren, kinderen, zelfs die van de crèche, en leiding lieten op overtuigende en enthousiaste wijze hun stem horen en hun hart spreken. We konden van een swingend filmpje genieten waarin het club werk werd belicht. We waren getuige van een interessante talkshow waarin ‘thuis voelen in de kerk’ een belangrijk onderwerp was. Ook zagen we een toneelvoorstelling van een moderne versie van de gelijkenis van de talenten. Om de samenhang met de andere leeftijdscategorieën te onderstrepen, werden de voorbeden door een grootouder uit de gemeente gedaan. Aan het eind van de viering waren er niet 3 maar 4 collectes. De 4e collecte betrof strookjes waarop men kon aangeven welk talent zij / hij zou willen gaan inzetten voor het jeugdwerk. Aan de hoeveelheid ingevulde strookjes was te zien dat velen zich geïnspireerd en aangesproken voelden door deze viering. Na afloop bleven velen ‘hangen’. Onder het genot van een pannenkoek werd teruggekeken en gezien de vrolijke gezichten en luisterend naar de geanimeerde gesprekken mag gesteld worden dat het jeugdwerk bruist!

teksten uit Johannes.

het

evangelie

naar

Zondag 28 april In Johannes 13 krijgen de leerlingen van Jezus een nieuw gebod: dat ze elkaar liefhebben. Op deze dag zullen we vast en zeker ook aandacht besteden aan de inhuldiging van prins Willem-Alexander tot koning. Een goede gelegenheid om stil ter staan bij Bijbelse notities rond een koning.

Zondag 5 mei Vandaag begroeten we ds. Gideon van Dam uit Eindhoven. Jarenlang was hij predikant voor de werkbegeleiding van collega’s. In Johannes 14 houdt Jezus een toespraak om zijn leerlingen moed te geven voor de tijd zonder hun meester.

Donderdag 9 mei Hemelvaartsdag Er is een gezamenlijke dienst in de Grote Kerk georganiseerd door de Raad van Kerken. Gekoppeld aan het Jazzfestival, met veel muziek en heel veel mensen. De dienst begint om half twaalf en elders in dit blad staat vast meer informatie

Zondag 12 mei

Ook zin om uw talenten in te zetten voor zo’n bruisende organisatie? U bent van harte welkom!

We lezen verder in Johannes 14 waar Jezus zijn vrienden vertelt hoe hij aanwezig is, ook als je hem niet kunt zien. Wij vieren zijn aanwezigheid in brood en wijn.

Vieringen

Zondag 19 mei

Rolf Boertien [email protected]

In de weken tussen Pasen en Pinksteren laten we ons vooral leiden door

Pinksteren, feest van de kerk. In Jezus op de dag zijn Geest over

van de Geest, feest Johannes 19 blaast van de Opstanding zijn vrienden, daar

14

S’AMEN vallen Pasen en Pinksteren wel op één dag. Enkele jonge mensen zullen in deze vieren belijdenis doen van hun geloof in die Heer.

Zondag 26 mei

Op de zondag na Pinksteren we een oecumenische viering Bethlehemparochie en onze zingt met ons mee en voor ons

houden met de cantorij uit.

Zo zijn er tal van aspecten en aandachtspunten die we in goed overleg samen doornemen. We hebben ook afgesproken om op maandag 27 mei een gezamenlijke informatieavond te houden. Dan zullen we zo goed en volledig mogelijk vertellen hoe de samenwerking in de praktijk gestalte krijgt.

Samen onder één dak

Kerkwerkersweekend

Onze voorzitter heeft hier al eerder verteld dat de parochie afscheid neemt van de Bethlehemkerk en een liturgisch en pastoraal steunpunt kiest in de Lucaskerk. Eind juni zal één en ander zijn beslag krijgen en vanaf dat moment leven we samen onder één dak. Inhoudelijk zal dat geen enkele moeite geven: we kennen elkaar al lang en goed en we genieten van de uitstekende verhoudingen. Praktisch gezien brengt dit samenwonen wel enkele gevolgen met zich mee. In de afgelopen weken hebben we goede en opbouwende gesprekken gevoerd om alles zo goed mogelijk te begeleiden.

In de afgelopen maandag kwam het idee op om weer een “ambtsdragers weekend” te organiseren. Omdat ook veel niet-ambtsdragers meewerken in alle werkgroepen, spreken we nu over een kerkwerkers-weekend. Het is een manier om tijd te maken voor ons zelf, onze inzet en toewijding voor de gemeente. En zo ontmoeten we elkaar ook eens in een andere setting dan aan de vergadertafel. Het wordt vast heel erg inspirerend en leerzaam om zo samen op te trekken.

De werkgroep Vieren en de kerkenraad zijn natuurlijk betrokken bij alle overleg. Eén belangrijk punt van gesprek was de aanvangstijd van de kerkdiensten en hoewel nog niets officieel besloten is, konden we ons in de besprekingen vinden in de formule: 9.15 u voor de parochie en 10.45 u. voor de wijkgemeente. In dat geval gaan we dus “terug” naar de situatie van ruim een jaar geleden.

Een ander punt is: de ruimte. Onze gedachten en gesprekken gaan heel serieus over de mogelijkheid dat het secretariaat van de parochie wordt ondergebracht in de consistorie. In dat geval is de consistorie in de ochtenden van weekdagen dus bezet. Eén en ander betekent ook dat de Lucaskerk op 5 ochtenden in de week van 9-12 open kan zijn.

Naast bezinning en verdieping ruimen we ook tijd in voor plannen maken voor het nieuwe seizoen, en zo snijdt het mes aan twee kanten. Vrijdag 7 en zaterdag 8 juni gaan we als kerkwerkers er dus even tussenuit en met frisse moed en nieuwe plannen terug te komen.

ds. Wim Bisschop

hele interessante avond met bijzondere gezichtspunten. Het leerhuis is dit seizoen nog een keer en wel op 29 mei en dan gaan we zingen. Op 25 mei zal het Liedboek - zingen en bidden in huis en kerk worden gepresenteerd. Dat zal gebeuren op een feestelijke dag in Monnickendam. Natuurlijk gaan wij daar in de Lucaskerk ook aandacht aan geven. Op 29 mei houden we een kennismakingavond met het nieuwe liedboek. We zullen ontdekken wat de overeenkomsten en vooral ook de verschillen zijn met het liedboek dat we nu gebruiken. De cantorij van de Lucaskerk o.l.v. Margreet Pols doet deze avond ook mee en geeft ons voorproefjes. Natuurlijk worden we zelf ook uitgenodigd om mee te zingen. De avond begint om 20:00 uur. Vooraf kunt u meedoen aan een gezamenlijke maaltijd in de Lucaskerk. De kosten voor deze maaltijd zijn €4,-. Aanmelden voor de maaltijd graag voor zondagavond 26 mei 19:00 uur, op de intekenlijst in de kerk of via [email protected] We zijn ook weer druk bezig om onderwerpen te vinden voor het komend seizoen. Heeft u ideeën of suggesties? Die zijn van harte welkom via [email protected]

Joyce Rijke

Noordsoos U zult 2 maanden vergeefs naar een berichtje van onze soos hebben gezocht. Maar nu zijn we er weer. Inmiddels is er genoeg gepasseerd. Met ds Martin Wagenvoorde hebben we liederen gezongen uit vroeger tijd. Met verbindende teksten. Ds Wim Bisschop bepaalde ons bij de 40-dagentijd mede aan de hand van geprojecteerde beelden. In deze periode is Gijs van Reenen geopereerd en gelukkig weer geheel opgeknapt. Graag horen we van onze leden of er ideeën zijn t.a.v. het jaarrooster van het volgende seizoen. Mede namens het Soosteam en een hartelijke groet,

Wim de Kruijf

Leren en ontmoeten In april heeft Berthe van Soest ons kennis laten maken met de tarotkaarten d.m.v. Bijbelverhalen. Het was een

15

S’AMEN

UITNODIGING voor de Dankjewel/Ontmoetingsavond op vrijdag 31 mei van de wijkgemeente Breda Midden-Zuid. Voor alle mensen die zich betrokken voelen bij de wijkgemeente Breda Midden-Zuid en onze vrijwilligers is er weer de jaarlijkse ontmoetingsavond in de Markuskerk. We zijn dankbaar voor het werk dat door zeer velen voor en namens de kerk, al dan niet in stilte, wordt verricht en willen dit tot uitdrukking brengen door u en uw partner van harte uit te nodigen voor een gezellige avond in de Markuskerk op vrijdag 31 mei 2013. Ook vinden we het fijn om u, die zich betrokken voelt bij onze wijkgemeente te mogen ontmoeten tijdens deze avond. Onze vrijwilligers zijn er immers voor ú en staan ook náást u. Vanaf 18:00 uur bent u hartelijk welkom voor een drankje en om 18:30 uur staat er een lekkere maaltijd voor u klaar. Na het eten is er een bijzonder leuk en creatief programma voorbereid door een aantal mensen van onze gemeente. U zult als deelnemer verrast zijn over uw eigen kennis, vindingrijkheid en sportiviteit. De avond wordt om ca. 22:00 uur afgesloten. In verband met de voorbereidingen verzoeken wij u uiterlijk zondag 26 mei schriftelijk, telefonisch of per e-mail aan de scriba door te willen geven met hoeveel personen u komt.

Namens het moderamen van de wijkkerkenraad Breda Midden-Zuid K. van Mourik-van Bokkem, Den Deel 10, 4851 EV Ulvenhout, tel. 076 – 565 49 87 [email protected]

Pastoraal Wijkteam Zuid In de vergadering van 9 april j.l. werd naast de werkzaamheden op het gebied van individuele pastorale zorg teruggeblikt op de aktie Kerkbalans 2013 waaraan ook de teamleden hebben meegeholpen. De opbrengst lijkt gelijk aan vorig jaar. In de voorbije periode heeft ds. Van Prooijen meerdere begrafenissen van gemeenteleden geleid. Aan de orde kwam de evaluatie van de vieringen van de Paascyclus, De aanwezigen waren zeer geïnspireerd ook de viering op palmzondag werd goed beoordeeld. De toekomstverwachting voor de protestantse gemeente Breda en daarmee samenhangend ook de mogelijke organisatie van de protestantse gemeente Breda werd besproken. Marlies Brandwijk werd hartelijk verwelkomd als nieuw teamlid. Zij is tevens redactielid van het blad S’Amen. Met het zingen van een avondlied werd de vergadering afgesloten.

Harold D. Wessels

Rondom de Markuskerk Kroningsviering: Mijn droom voor ons land… 30 april, de dag van de kroning, komt snel dichterbij. De predikantenbeweging Op Goed Gerucht doet een oproep aan alle kerken in Nederland om op zondag 28 april een ‘Kroningsviering’ te houden: ‘God, Vaderland en Oranje zijn al lang geen vanzelfsprekende drie-eenheid meer.

Maar ook wij voelen ons aangesproken door het motto voor de inhuldiging van koning Willem-Alexander: Mijn droom voor ons land, inspiratie voor onze koning. Welke dromen hebben wij als kerken voor ons land? Welke inspirerende gedachten hebben we de koning te bieden?’ In de Markuskerk zullen we in de dienst van de 28e de koningspsalm, psalm 72, lezen. We verzamelen onze dromen voor ons land. Als u wilt, kunt u een korte wens voor ons land en/of de koning opschrijven, thuis of tijdens een moment in de dienst. We zullen de wensen gebruiken in de voorbeden.

We gedenken Arie van der Meide In de week voor Pasen overleed Arie van der Meide. Hij woonde in de flat aan de Doenradestraat. In december vierde hij daar zijn honderdste verjaardag, samen met zijn kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen, en, voor even, ook met de burgemeester. Kort daarna belandde hij door een val in het ziekenhuis, voor het eerst in zijn lange leven. Arie van der Meide werd vlak voor de Eerste wereldoorlog geboren in een tuindersfamilie in het Westland. In de crisisjaren verhuisde zijn gezin met een beurtschipper naar Terneuzen. Daar ontmoette hij zijn vrouw Corrie, met wie hij, samen met hun drie kinderen, uiteindelijk in Breda terechtkwam. Oud-Pelgrimskerkgangers zullen zich het gezin Van der Meide nog herinneren. Arie van der Meide was een opgewekt mens, die tot op het laatste sterk aan zijn onafhankelijkheid hechtte. Dat hij zo oud is geworden, verbaasde hemzelf misschien nog wel het meest. ‘Ik dank U voor het wonder van mijn leven’, lazen we op 2 april in de dankdienst voor zijn leven.

ds. Ton van Prooijen

16

S’AMEN

Rondom de Johanneskerk Vieringen Zondag 5 mei Zesde zondag van Pasen. ‘Zolang ik er ben’, zei Jezus, ‘zullen jullie het wel onthouden, zul je wel bereid zijn vast te houden aan hetgeen Ik gezegd heb, maar hoe moet dat wanneer Ik er niet meer ben? Weet je wat? Ik zal vragen of de Vader jullie een helper zal sturen. Die zal jullie alles in herinnering brengen wat Ik gezegd heb.’ Bij geloven horen rituelen. Er horen bepaalde gedragingen bij. Een gebed, een kaars, een kruis. Het kan allemaal helpen de innerlijk overtuiging te verdiepen, te laten wortelen. Maar we hebben een helper (in het grieks ‘paraklètos’ = pleitbezorger, voorspraak, trooster, de Geest) nodig om alles weer te binnen te brengen wat Jezus heeft gezegd. Want als wij alleen maar bidden en niet tot vergeving in staat zijn, als wij kaarsen aansteken, maar geen geen licht brengen in elkaars leven, blijft ons geloof slecht een oppervlakkig vernisje. (Johannes 14: 23-29) Zondag 12 mei Zevende zondag van Pasen. Deze zondag werd vroeger ‘wezenzondag’ genoemd. Dat slaat op het gevoel dat de discipelen kunnen hebben gehad in de periode tussen Hemelvaart (9 mei as.) en Pinksteren (16 mei as.). Hoe ga je in vertrouwen verder met de wetenschap dat Jezus er niet meer is? Kun je wel zinvol leven wanneer

degene die je lief is, afscheid van je genomen heeft? Tegen deze achtergrond beschrijft Johannes hoe Jezus, bij zijn afscheid op de avond voor zijn dood, zijn leerlingen een paar dringende adviezen geeft die gelden tot op de dag van vandaag: 1. Probeer je in moeilijke omstandigheden te houden aan de belangrijkste regels voor het leven van alledag, met als centrale regel: de liefde tot je naaste 2. Houd je vast aan de geestkracht die je meegekregen hebt sinds je lid bent geworden van de gemeente van Jezus Christus 3. Probeer de onderlinge vrede te bewaren. (Johannes 14: 15-21)

een bewijs. Jezus verwijst hem dan naar het teken van de slang, die door Mozes werd opgeheven in de woestijn. Als leraar in Israël kende Nicodemus dat verhaal (zie Num. 21:4-9). Volgens dat verhaal werd het volk in de woestijn geplaagd door slangenbeten. Mozes liet toen een bronzen slangenbeeld maken en verhief het op een paal. Wie er (gelovig) naar opzag werd genezen! Het gaat hier inderdaad om het gelovig zien. Het lijkt op een tegenspraak: opzien naar de dood brengt leven. Opzien naar de op het kruis verhoogde Jezus brengt eeuwig leven, want hij is gekomen om te redden. Gered voor het Koninkrijk worden allen die naar naar Hem opzien en in Hem geloven! (Johannes 3: 1-16)

Zondag 19 mei Pinksteren. Dienst voor groot en klein, voor jong en oud. Thomas zag Jezus, maar hij kon het niet geloven (zie Joh.20: 24-31). Zoiets heeft tijd nodig. Het moet in je groeien. Lucas beschrijft in het boek (de) Handelingen (van de apostelen) hoe het geloof groeide onder de eerste christenen. Zij legden zich toe op de leer van de apostelen. Zijn bleven bij elkaar komen. Zij deelden wat zij hadden, braken het brood voor elkaar en bleven samen bidden. Zo groeide het geloof toen. Zo kan ook nu het geloof groeien: samen luisteren, samen bidden, samen delen. (Handelingen 2:1-11)

ds. Martin Wagenvoorde

Zondag 26 mei Trinitatis, zondag de heilge Drieeenheid. Als Jezus tot Nicodemus zegt dat een mens alleen het Rijk van God kan zien als hij opnieuw (eig. ‘van boven af’) geboren wordt, uit water en geest, begrijpt Nicodemus het niet en vraagt, net als Thomas, Jezus om een teken,

Princenhage vrijmarkt en Johanneskerk De PGB heeft twee monumenten waarvan de Johanneskerk de jongste en enige is die nog volop in gebruik is voor de wekelijkse erediensten. De kerk werd in maart 1890 gesticht ten behoeve van de Hervormde Gemeente te Princenhage. Kent u de Johanneskerk nog niet van binnen dan is dit een unieke kans om dit monument te bezichtigen. Op 5 mei is het behalve Bevrijdingsdag ook vrijmarkt / braderie in Princenhage en om iedereen de kans te geven kennis te maken met het interieur van de Johanneskerk staan de deuren van de kerk ´s middag open en wordt het orgel bespeelt door onze “vaste” organist Graham Kennett. U bent hierbij uitgenodigd om ter afsluiting van de Vrijmarkt langs te komen, uit nieuwsgierigheid of voor een meditatief moment.

Foto impressie Palmpasen in de Markuskerk 24 maart

17

S’AMEN

Geknipt voor U

Daarom hieronder wat gedachten over TIJD:



Tijd hebben we niet, tijd krijgen we zomaar, gratis om niet. Tijd is een groot mysterie. De uitdrukking "als we tijd van leven hebben" spreekt boekdelen.



Tijd met elkaar delen is voor ons mensen van levensbelang. Aandacht voor elkaar, samen dingen met en voor elkaar doen kan voor mensen een zegen zijn.



Tijd nemen om te genieten van de schepping en de natuur kan ons vervullen met nieuwe energie en levenskracht, kan ons in aanraking brengen met het diepste in onszelf, met God, de Bron van ons bestaan, de Schenker van onze levensTIJD.

R. v. Klaveren-Koelewijn

"HEB JE EVEN TIJD?" Over TIJD is heel wat te doen in onze samenleving. Alles heeft zijn tijd, zeggen we tegen elkaar. Dat is een gedachte die al jaren oud is en die we prachtig verwoord vinden in het boek Prediker. "Er is een tijd van werken en een tijd van rusten, een tijd van planten en een tijd van oogsten, een tijd van vreugde en een tijd van verdriet" enz. We bevinden ons met de TIJD in bijzonder goed gezelschap van een oeroude Bijbelse traditie. Laten we maar eens wat extra tijd nemen om rustig over TIJD na te denken, want het is er wonderlijk mee gesteld. Het meest merkwaardig vind ik dat als mensen zeggen "Heb je even tijd" het antwoord vaak is "Nee ,daar heb ik geen tijd voor". TIJD is er immers altijd? Het ligt er alleen maar aan waar je die tijd aan besteden wilt. Voor sommige mensen en dingen nemen we wel tijd, voor andere mensen en dingen niet .TIJD heeft altijd iets te maken met kiezen voor.... En omdat wij beperkte mensen zijn kunnen we (gelukkig) maar één ding tegelijk. Dat kan tegelijkertijd ook ons verdriet zijn, omdat er ogenschijnlijk veel blijft liggen. Het is daarom een goede zaak om onze tijd zo goed en verantwoord mogelijk te besteden. Het is wel eens goed ons te verdiepen in de vraag hoe we met TIJD in ons leven van alledag omgaan.

Je krijgt een heel leven de tijd om je voor te bereiden op de tijd, dat er geen tijd meer zal zijn.

Uit Effen in Letters R. van Klaveren-Koelwijn

18

S’AMEN

Mediatheek G. van Dooren Belangstelling voor informatie uit de protestantse kerken? Eenmaal per veertien dagen: Kerkbulletin. Aanmelden: [email protected]

Steek hulpverleners in Syrië een hart onder de riem! Kerken in Syrië verlenen noodhulp aan de vluchtelingen in hun eigen land. Door intern oorlogsgeweld zijn vijf van de 22 miljoen Syriërs op de vlucht in eigen land. Veel vluchtelingen verblijven in verlaten gebouwen en scholen, een enkele keer in kampementen. Ze hebben onderdak, dekens en een verwarming nodig, maar ook voedsel en medische hulp. Kerken in Syrië bieden die hulp. Kerk in Actie steunt Syrische kerken via de Kerk van Antiochië bij het verlenen van noodhulp. Naast het geven van een gift, vraagt Kerk in Actie u voor onze broeders en zusters in Syrië te bidden.

IKON en Zendtijd voor Kerken ontslaan meer dan helft medewerkers Bij IKON en Zendtijd voor Kerken verdwijnt de komende maanden ruim de helft van de banen. De twee kleine levensbeschouwelijke omroepen, die samen de Verzorging Kerkelijke Zendtijd (VKZ) vormen, zullen in afgeslankte vorm komende zomer bij de Evangelische Omroep intrekken. Eind vorig jaar maakte de regering bekend de kleine publieke omroepen per 2016 te willen schrappen. Na ‘strategische heroverwegingen’ heeft VKZ er toen voor gekozen om aansluiting te zoeken bij de EO. Dit is volgens beide partijen ook op de langere termijn de meeste kansrijke uitgangspositie om het geluid van de kerken op radio en televisie te laten klinken. Omdat de kleine levensbeschouwelijke omroepen op korte termijn de helft van hun budget moeten inleveren, waren gedwongen ontslagen bij IKON en Zendtijd voor Kerken onvermijdelijk. Het IKON Pastoraat is nog in gesprek met enkele externe partijen voor een mogelijk, wellicht gedeeltelijk, voortbestaan. De 26 medewerkers van IKON en Zendtijd voor Kerken die boventallig zijn verklaard, zullen per 1 september vertrekken. De verhuizing van de 17 overgebleven VKZ-medewerkers naar de Evangelische Omroep zal naar verwachting in de zomermaanden plaatsvinden. Overigens blijft VKZ tot aan zijn opheffing in 2016 een autonome omroep met een eigen zendmachtiging. EO en VKZ hebben eerder al te kennen gegeven dat zij de komende jaren naar wegen zullen zoeken om een deel van de programmering te behouden.

Zondag 2 juni - Collecte Luisterend Dienen Op deze zondag wordt gecollecteerd voor Centro Shalom in Mexico waar verslaafden worden opgevangen en therapie krijgen. Alcoholverslaving is volksvijand nummer één in Mexico: het heeft een negatieve impact op vele gezinnen. Veel kinderen lopen trauma’s op door verwaarlozing en mishandeling door hun ouders die alcoholverslaafd zijn. Meer dan de helft van het aantal verkeersdoden is aan alcohol gerelateerd. Daarnaast komen veel Mexicaanse jongeren in aanraking met drugs. De kerk zag de nood en heeft daarom Centro Shalom opgericht, het eerste christelijke opvangcentrum voor verslaafden in Zuid-West Mexico. Er wordt ook aan preventie gedaan. In eerste instantie richt het preventiewerk zich op jongeren in de kerken, maar ook middelbare scholen worden benaderd. Meer informatie: www.luisterenddienen.nl.

Kerk en inhuldiging www.goedgerucht.nl

‘Mijn droom voor ons land, inspiratie voor onze koning’, zo luidt het motto voor de inhulding van koning WillemAlexander. En hoewel de drieslag God, Nederland en Oranje niet meer zo vanzelf spreekt als voorheen, nodigt het predikantenplatform Op Goed Gerucht de kerken in Nederland uit om vorm te geven aan dit motto. ‘Ook wij hebben een droom. Wij dromen ervan dat er op zondag 28 april in kerken in heel Nederland ‘K(r)oningsvieringen’ worden gehouden.’ Het platform roept alle kerken ‘van protestants tot evangelisch, van rooms- tot oud-katholiek, rechtzinnig of vrijzinnig, oranjegind of republikeins’ op en vraagt: Welke dromen hebben wij als kerken voor ons land? Welke inspirerende gedachten hebben we de koning te bieden? Aanmelden kan via www.facebook.com/opgoedgerucht. Daar kan men ook dromen en verhalen neerzetten en suggesties voor de viering vinden. Naderhand worden hier ook alle verhalen, beelden, foto’s, gedichten, preken, liederen enz. die in de verschillende k(r)onings vieringen gebruikt zijn, verzameld als veelkleurige dromen en inspiratie voor ons land en onze koning.

Actueel blijven? www.kerknieuws.nl Veel kerkleden kijken dagelijks even op deze website om te volgen wat breed speelt in kerkelijk Nederland. Je kunt er ook reageren op een stelling of een archiefbericht opzoeken. Kerknieuws.nl van de IKON brengt sinds kort een gratis nieuwsbrief uit. Deze wordt op werkdagen verstuurd aan nu al honderden abonnees. Kerknieuws.nl is tevens beschikbaar in een versie voor mobiele telefoons. Aanmelden kan via de site.

19

S’AMEN

Het nieuwste liedboek

Liedboek – ‘zingen en bidden in huis en kerk’ Zo heet het nieuwe liedboek, dat 25 mei in de Grote Kerk te Monnickendam wordt gepresenteerd, voluit. Het heeft een veel bredere opzet dan het bestaande Liedboek voor de kerken. Een selectie daaruit is aangevuld met honderden liederen uit binnenen buitenland, kinderen jeugdliederen, liturgische gezangen, canons en ook gebeden en meditatieve teksten. ‘Je kunt er uit zingen als afsluiting van een vergadering, in een ziekenhuiskamer, in de gevangeniskapel of bij een familiefeest, je vindt er een tekst in voor de kleine kring die de wacht houdt bij een lieve gestorvene’, aldus ds. Geertien Morsink uit Zeist, vicevoorzitter van de Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied (ISK). Het nieuwe liedboek, met circa 1150 liederen in een veelheid aan vormen en stijlen, is niet maar van één kerk. De ISK is een breed samenwerkingsverband. Naast hervormden, gereformeerden, lutheranen, doopsgezinden en remonstranten die aanvankelijk de stichting vormden, hebben zich de laatste jaren ook de vrijgemaaktgereformeerden, de nederlands-gereformeerden en de vrijzinnige protestanten, en vanuit België de protestanten en de lutheranen bij de ISK aangesloten. Zie voor meer informatie, ook over de feestelijke presentatiedag: www.liedboek.nl.

of de pr commissie, kerkenraadsleden, redactieleden van het kerkblad en redacteuren van websites. Communicatieprofessionals met kennis van de kerk geven diverse workshops. Zo geven ds. Janneke Nijboer en ds. Fred Omvlee workshops over social media. De één voor beginners, de ander voor gevorderden. Koos van Noppen geeft weer een workshop ‘Kerkblad nieuwe stijl’. Marleen van Rossum en Lydia Vroegindeweij vertellen over samenhang in de communicatie. Ook deze workshop is er voor beginners en gevorderden. Verder zijn er workshops over het omgaan met de pers; een wervende website; de kracht van fotografie en het gebruik van de beamer in de eredienst. Iedere deelnemer kan twee workshops volgen, maar krijgt aan het einde van de dag een samenvatting van de andere workshops mee. Tijdens deze dag van de communicatie zijn er voldoende momenten om met andere deelnemers van gedachten te wisselen. Daarbij is in het in de communicatie van de kerk ook belangrijk een heldere kernboodschap te hebben. Om die reden wordt er tijdens de dag van de communicatie ook kort aandacht besteed aan de visienota ‘De hartslag van het leven’. Vanuit deze visie werkt en communiceert de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland. Ook voor plaatselijke gemeenten kan de visienota helpen bij het formuleren van een kernboodschap. Meer informatie (programma en inschrijven) vindt u op de website: www.pkn.nl.

Word donateur van Missionair Werk en ontvang gratis het nieuwe Liedboek Het programma Missionair Werk en Kerkgroei van de Protestantse Kerk daagt plaatselijke gemeenten uit om ‘kerk naar buiten’ te zijn, om dat wat ze in huis hebben op zo’n manier naar buiten te brengen dat het aantrekkingskracht heeft op anderen. Hiervoor worden pioniersplekken opgericht, materialen ontwikkeld waarmee gemeenten mensen van binnen en buiten de gemeente welkom kunnen heten en aanspreken en worden missionaire activiteiten van plaatselijke gemeenten ondersteund. Voor dit werk is steun nodig en daarom zoekt de Protestantse Kerk mensen die dit werk willen ondersteunen. Dat kan al vanaf € 3,- per maand! Missionair Werk start daarom een speciale actie: “Als u nu voor minimaal een jaar donateur wordt, ontvangt u van ons het Nieuwe Liedboek als welkomstgeschenk.” Een liedboek dat de veelkleurigheid van onze kerk weerspiegelt. Meer weten? Kijk op www.pkn.nl/gratisliedboek.

Toerusting rond kerk en Communicatie Op zaterdag 1 juni vindt in het dienstencentrum in Utrecht de tweede dag van de communicatie plaats. Deze dag is vooral bedoeld voor leden van de werkgroep communicatie

Met kinderen aan de slag rond de troonwisseling Jeugdwerk Protestantse Kerk (JOP) heeft speciaal rondom de troonwisseling leuk materiaal gemaakt voor kinderen. In deze toolkit kan je samen met kinderen tussen 8 en 12 nadenken over hoe God over koningen denkt, wat Gods wens voor een koning is. Daarnaast geeft deze toolkit handvatten voor kinderen om hun gebeden voor de koning te formuleren. Het materiaal is geschikt voor tijdens de kindernevendienst (bijvoorbeeld tijdens de zondag voor de troonswisseling). Daarnaast bevat het tips om de bijeenkomst uit te breiden, zodat het ook geschikt is voor tijdens club of misschien zelfs koninginnedag! Kijk op www.jop.nl voor de materialen.

20

S’AMEN

100 pioneersplekken voor kinderen en jongeren

Heerlijkheden Marlon van den Bos e.a. Kookboek met 'gerechten voor li-chaam en geest'. Maar dat niet alleen. Auteurs geven ook weetjes, tips en 'bijbelse overdenkingen'. "Toen Jezus op Goede Vrijdag aan het kruis stierf, ruimde hij alle rommel op die er tussen God en mensen in lag." En dus is het voorjaar ideaal voor de grote schoonmaak. Huisvrouwentheologie of banaliteit?

De Protestantse Kerk wil graag de komende jaren honderd pio-niersplekken mogelijk maken. Pioniers-plekken zijn missionaire initiatieven die nieuwe vormen van gemeenschap en kerk-zijn mogelijk maken. Belangrijk is dat daarbij aangesloten wordt bij de context van de doelgroep op deze plekken. Dat geldt ook voor kinderen en jongeren.

Boekencentrum, 116 blz., € 14,90.

Het noodlot van een ketter De Protestantse Kerk is op zoek naar nieuwe initiatieven, nieuwe vormen van kerkzijn onder kinderen en jongeren. Ben je missionair actief, heb je een plan of een verlangen om iets nieuws op te zetten? Kijk dan eens op de website www.jop.nl. Vanuit Jeugdwerk Protestantse Kerk is Robert Mazier betrokken bij de pioniersplekken. Friso Mout is binnen JOP specialist op het terrein van missionaire presentie.

De Boekenplank

Bart Leeuwenburgh Arts, jurist en filosoof Adriaan Koerbagh hoorde tot de kring van Spinoza. Een blasfemisch woordenboek, waarin hij de g er ef o r m ee r d e do g m a ' s bespotte, werd hem in 1668 noodlottig. Zijn tong werd doorboord, zijn duim afgehakt, zijn boeken werden verbrand. Een jaar na dit vonnis overleed hij in het rasphuis. Boeiend portret van de radicaalse woord-voerder van de 'vroege Verlichting'.

Vantilt, 262 blz., € 19,95.

Een vondst van de schepper Pim Ligtvoet & Wilfred

De katholiek Ligtvoet (1947) werkte als arbeidspastor, maar wilde aan-vankelijk priester worden. De protestant Ploeg trad in het huwelijk. Beiden ontdekten homoseksueel te zijn.

Thomas van Aquino Leo Elders Rolduc-theoloog Elders biedt een inleiding tot leven en denken van Thomas van Aquino, de dertiende-eeuwse theoloog wiens werk nog altijd actueel en gezag-hebbend is.

De titel van hun autobiografische geschrift is ontleend aan Van Kilsdonk. "Van de Schepper zijn we losgeraakt, van Jan van Kilsdonk niet."

Parthenon, 245 blz., € 24,90. Relibris, 148 blz., € 15,- .

21

S’AMEN

Bestaat u?

De geschiedenis van de vooruitgang

Jean-Jacques Suurmond

Rutger Bregman

Over aandacht, gebed en ziel Helaas is de werkelijkheid dat we origineel geboren worden, maar vaak eindigen als kopieën", schrijft predikant-therapeut Suurmond. Beter dan druk te zijn met 'jezelf worden is het volgens hem om je kwetsbaarheid te ervaren. Een bundel rake en wijze observaties.

"Vierentwintig jaar geleden ben ik geboren in een land dat af is", zo begint de jonge historicus zijn magistrale epos. Bregman gelooft in de vooruitgang en prijst zijn tijd, maar hij is niet blind voor de keerzijde: de slachtoffers die in naam van de vooruitgang gemaakt worden. We doen er verstandig aan zowel ons optimisme als ons pessimisme in toom te houden.

De Bezige Bij, 413 blz., € 22,90.

Meinema, 185 blz., €15,50.

God is niet wit. Ons slavernijver-leden, wat doen we ermee? Gea Gort & Eva Mabayoje (red.) Op 1 juli is het 150 jaar gele- den dat Nederland de slavernij afschafte. Het slavernijverleden tekent nog altijd de nakomelingen van de slaven, maar het tekent evenzeer de witte samenleving, de nazaten van de slavenhandelaren. Dit boek geeft informatie en zet aan tot gesprek.

Ark Media, 155 blz., € 18,95.

De algehele geschiedenis van het denken André Klukhuhn

Zoals men bij deze titel mag verwachten heeft Klukhuhn een lijvig werk geschreven. Zijn basisstellingen zijn dat het menselijk bewustzijn uniek is en dat wetenschap en kunst als twee aspecten daarvan altijd strijdig zijn maar ook niet zonder elkaar kunnen.

Prametheus, 1271 blz., € 49,95.

22

S’AMEN

Foto impressie Pasen Markuskerk

Ekklesia Breda Waalse kerk Catharinastraat 83b

Remonstrantse Gemeente Cimburgalaan 98

Doopsgezinde Gemeente Cimburgalaan 98

Aanvang 10:30 uur

Aanvang 10:30 uur

Aanvang 10:30 uur

Prot. Gem. Ginneken Aanvang 10:00 uur Behalve de eerste zondag Alle zondagen dienst van Schrift en Tafel

05 mei F. Ploum

28 april Ds. M.J. van Wassenaar

05 mei Mevr. M. Peters

28 april Ds. A.E. Keuning uit Utrecht

12 mei Ds. Dr. C.M.G. BerkvensStevelinck

19 mei Ds. Reinhold

05 mei Ds. E.V.E. Wijnands uit Dalmsholte

26 mei Ds. S. Coenradie

12 mei Ds. T. van Prooijen 19 mei Ds. S. van der Zee

23

S’AMEN

Vieringen in de periode 28 april t/m 26 mei 2013 Uitnodiging De Algemene Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Breda en het moderamen van de Generale Synode van de Protestantse Kerk in Nederland nodigen u en jullie van harte uit voor de bevestigings- en intrededienst van

J.N. (Niels) den Toom MA waarin hij wordt bevestigd als predikant in algemene dienst ten behoeve van het studentenpastoraat in Breda. De dienst vindt plaats op Pinksterzondag, zondag 19 mei 2013, in de Grote Kerk, Kerkplein 2 te Breda en begint om 14.30 uur en zal worden geleid door ds. T.O.F. (Ton) van Prooijen. Na afloop van de dienst is er gelegenheid om dominee Niels den Toom en Mathitja te ontmoeten en hen te feliciteren. Namens de Algemene Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Breda

Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden

Lucaskerk Tweeschaar 125, aanvang 10:30 uur.

Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en Kindernevendienst. Maandelijks Jongerennevendienst, info: Noorderbeemden.nl 28 05 09 12 19 26

apr. mei mei mei mei mei

: ds. W. Bisschop : ds. G.P. van Dam uit Eindhoven : Gospeldienst Grote kerk aanvang 11.30 uur : ds. W. Bisschop; Maaltijd van de Heer : ds. W. Bisschop; Pinksteren : pastor F. Verkleij en ds. W. Bisschop; Oecumenische viering

Protestantse Wijkgemeente Breda Midden/Zuid

Markuskerk Hooghout 98, aanvang 10:00 uur Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en Kindernevendienst 28 05 09 12 19 26

apr. mei mei mei mei mei

: : : : : :

ds. T van Prooijen; Dienst voor jong en oud kand. M. Bondzio Gospeldienst Grote kerk aanvang 11.30 uur ds. M. Wagenvoorde ds. M. Schulz, ds. T. van Prooijen; Pinksteren ds. H. ten Thije

Johanneskerk Dreef 5, aanvang 10:00 uur. 28 05 09 12 19 26

apr. mei mei mei mei mei

: : : : : :

ds. M. Wagenvoorde ds. S. de Haan Gospeldienst Grote kerk aanvang 11.30 uur ds. J. Wind ds. M. Wagenvoorde; Pinksteren ds. G. Bosma

Amphia Ziekenhuis, locatie Langendijk Altijd dienst van Schrift en Tafel op zondagmorgen aanvang 10:15 uur. 28 apr. : ds. K. van Huisstede 05mei : ds. A. Visser 12 mei : pastor Looijse

19 mei 26 mei

: pastor Looijse; Pinksteren : ds. K. van Huisstede m.m.v. kerkkoor de Baai

Amphia Ziekenhuis, locatie Molengracht, Molengracht 21, Altijd dienst van Schrift en Tafel op zondagmorgen aanvang 10:30 uur. 28 apr. : ds. A. Visser 05 mei : pastor P. Galama 12 mei : ds. A. Visser 19 mei : ds. K. van Huisstede; Pinksteren m.m.v. zang groep Molengracht 26 mei : pastor Looijse herfstklanken Klundert Verpleeghuis Aeneas Altijd dienst op zaterdagavond aanvang 18:15 uur 27 apr. : pastor W. Franken 04 mei : pater M. van Kooten 11 mei : pastor E. Bouwmans 18 mei : ds. H. ten Thije; Pinksterdienst 25 mei : pastor W. Franken Woonzorgcentrum De Breedonk, locatie Mastbos Altijd dienst op vrijdagmiddag aanvang 15:00 uur 26 apr. : ds. M. Wagenvoorde 03 mei : pastoor P. van Gorp 10 mei : pastor L. van der Wel 17 mei : ds. M. Wagenvoorde 24 mei : ds. A. Vlieger Zorgkruispunt de Werve 03 mei : pastor Kortman, Eucharistieviering, 15:30 uur 17 mei : ds. Siderius, Kerkdienst 15:30 uur Evangelisch Lutherse Gemeente I.v.m. restuaratie / verbouwing diensten tijdelijk elders Oecumenisch Middaggebed Grote Kerk Op dinsdagmiddag 12:30 uur luidt de angelusklok bij de viering in de Grote Kerk. U bent van harte welkom voor dit meditatieve moment, dat duurt tot 12:50 uur. Er zijn wisselende voorgangers uit de kerken die lid zijn van de Raad van Kerken. Organist is Kick Schaart. Informatie en wijzigingen voor de rubriek ‘Vieringen’ vóór 14 mei opgeven aan de redactie: [email protected]

S’AMEN

Bij onbestelbaarheid: Retour Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

Alles voor óp uw vloer en vóór uw raam vindt u bij

Woonboulevard Breda, Kruisvoort 62, langs de Ettense Baan. Voor meer informatie: www.roobol.com. Roobol vindt u ook in Almere-Buiten, Almere-Stad, Amersfoort, Barendrecht, Bergen op Zoom, Delft, Den Haag (F.H. Laan), Den Haag (Leyweg), Den Haag (Megastores), Dordrecht (Woonboulevard), Dordrecht (Sterrenburg), Hellevoetsluis, Hilversum, Hoogvliet, Huizen, Maassluis, Naaldwijk, Oosterhout, Oud-Beijerland, Ridderkerk, Rijswijk, Roosendaal, Rotterdam, Sliedrecht, Soesterberg, Spijkenisse, Utrecht, Vlaardingen, Zeist en Zwijndrecht.

24