Advent In dit nummer o.m. S amen. Officieel orgaan van de Protestantse Gemeente Breda - 5e jaargang no. 9 - november 2012

S ’amen

thiopië, schildering op leer)

(E

Officieel orgaan van de Protestantse Gemeente Breda - 5e jaargang no. 9 - november 2012

In dit nummer o.m. Migrantenkerken Inspiratie opdoen bij jonge kerken van migranten in Nederland. 4

Filmavonden Op 12 november de klassieker uit 1987 Babettes Feast , in de Lucaskerk. 15 En op 10 december de hartveroverende filmhit van 2012: Les Intouchables in Huize Frans. 5

Stemmen uit de stad Geef uw mening over een stelling van Ton van Prooijen over Bredase zaken.

5

Noorderlicht Viering op zaterdag 17 nov. , engelbewaarders en het Adventsproject op Faceboek. 7

Afscheidsdienst Op zondag 11 november neemt ds. Pieter Masmeijer afscheid als predikant van Protestants Ginneken. De dienst is om 14:00 uur.8

* Engel, door Otto Meijer, gemaakt voor Musical Maria

Advent 2012

Houd me vast Een cursus voor mensen die hun relatie willen verdiepen of de warmte in hun relatie willen herstellen.

9

Kerkbalans U kunt uw bijdrage aan de kerk nu ook digitaal toezeggen. Meer over de kerkelijke financiën in Breda op pagina

10

Jongerenpagina Nieuws over de Kinderkerstmusical, en een jongerendienst met Rev ’n Ross.

13 Bredase Bijbelquiz

Als u geen belangstelling heeft voor S’amen en het blad niet meer wil ontvangen, kunt u dit doorgeven aan het Kerkelijk Bureau: [email protected] of Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

Vrijdag 16 november, Gemeenschapshuis De Vianden. Jaarlijkse Bijbelquiz in het kader van de Bijbel10daagse. Uw redactie doet ook weer mee!

S ’amen

2

Colofon

De Protestantse Gemeente Breda

S’amen is het maandblad van de Protestantse Gemeente Breda. Uitgever Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente Breda scriba: Joke Gurke Koolmees 61, 4822 PP Breda [email protected]

Inleveren kopij De sluitingsdatum voor het volgende nummer is dinsdag 4 december Verschijningsdatum is vrijdag 14 december. Aanleveren van kopij uitsluitend als “platte tekst”. U krijgt een ontvangstbevestiging. Als dit daags na de kopijdatum nog niet is gebeurd: informeren bij [email protected]

Redactie adres Kopij sturen naar: [email protected] Redactie Marlies Brandwijk Ger van Dooren Leon Geschiere Hans Koolwijk Peter Jan Plooy (eindredactie) Jan Smaling (vormgeving) Adreswijzigingen Kerkelijk bureau: Mieke Frankfoorder-Boevé Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda 076-5146523 [email protected] Druk: Drukkerij Roggeband, Breda Website www.protestantsegemeentebreda.nl Collectebonnen a. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 0,60 per bon, totaal dus € 12.00 per vel. b. Vellen van 20 bonnen met een waarde van € 1,20 per bon, totaal dus € 24,00 per vel. Bonnen kunnen besteld worden door storting/overschrijving van € 12,00 of € 24,00 (of een veelvoud daarvan) op bankrekening 52.02.27.867 ten name van de Protestantse gemeente Breda.

Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden Website: www.noorderbeemden.nl Predikant ds. W. Bisschop, Elise van Calcarstraat 23 4822 VK Breda, tel. 076-541 96 03 E-mail: [email protected] Lucaskerk, Tweeschaar 125 4822 AS Breda, tel. 076-542 24 33 Protestantse wijkgemeente Midden/Zuid Johanneskerk, Dreef 5 4813 ED Breda (Princenhage), tel. 076-521 05 45 Predikant ds. M. Wagenvoorde, Zandbergweg 107 4818 LK Breda, tel. 076-521 74 02 E-mail: [email protected] Markuskerk, Hooghout 96 4817 ED Breda tel. 076-514 00 80 Predikant ds. T. van Prooijen, 542 33 34 Arenberglaan 168, 4824 RD Breda E-mail: [email protected] Werkt op maandag, dinsdag en vrijdag. Pioniersplek “Noorderlicht” Biesdonkweg 30, 4826 KR Breda, tel. 076-571 58 11 Missionair werkers /pastor Joost de Bruijn, [email protected] en [email protected] - tel. 06-53679264 Berthe van Soest - [email protected]

* Financiën: Postbanknr. 108 06 82 ABN-AMRO banknr. 52 02 27 867 Diaconie Algemeen: Postbanknr. 107 08 50 t.n.v. Protestantse Gemeente Breda Diaconie ZWO: Postbanknr. 154 29 41 t.n.v. ZWO-groep Protestantse Gemeente Breda

Vrijwillige bijdrage voor S’AMEN: 1080682 t.n.v. Prot. Gemeente Breda o.v.v. “S’amen” (Richtbedrag: € 25,- per jaar)

S ’amen

3

In

meditatie Die mij droeg op adelaarsvleugels...

houdsopgave

Pagina

Er is een lied dat mij troost. Ik hoorde het voor het eerst gezongen worden door een koor dat te gast was in de kerkdienst in het Huis van Bewaring de Koepel. De melodie vind ik erg mooi, maar die kan ik u niet laten horen zo van het papier. De woorden zijn niet minder mooi: Die mij droeg op adelaars vleugels, Die mij heeft geworpen in de diepte, en als ik krijsend viel mij ondervangen, met uw wieken en weer opgegooid, totdat ik vliegen kon op eigen kracht.* Je vindt deze tekst in Deuteronomium 32, 11. Mozes probeerde er het volk mee te troosten terwijl het ronddoolt in de woestijn, en de moed dreigt te verliezen. Zelfs terugverlangt naar het onvrije leven in slavernij. Een beeld dat naadloos past op de situatie in de Koepel: een woestijn van steen en staal, waarin ook velen ronddolen als het ware. Niet wetend wat ze aan moeten met het leven, of zij nou vrij zijn of gevangen. Af en toe vliegt er een verdwaalde duif rond, die het meestal niet overleeft; en ook wel eens een ontsnapte parkiet. Geen adelaar daar in die koepel. Die moeten we zingend oproepen in de kerkdienst. Soms lukt dat. Dat is dan een geweldige troost, voor de mensen die het gevoel hebben dat ze gevallen zijn. En dat er niemand is/was die hen opving. Waarom is er niemand die mij op wil vangen? “Ik verdien het ook niet”, zegt de één. “Ik maak mensen bang…. “ “Ik ben mijn hele leven al alleen”, zegt een ander. “En ik heb niemand nodig”. “Ik weet niet waarom ik niemand heb, en het doet me verdriet dat zelfs God me in de steek laat”. Het volk Israel was niet alleen in de woestijn. Zij waren samen. Zij hadden een leider, Mozes. En wat voor één. Een geweldige inspirator, hoewel hij in zijn rol moest groeien. Een man met een verleden; hij beging een doodzonde: moord, nou ja in ieder geval doodslag. Gevlucht omdat de grond hem te heet onder de voeten werd. De woestijn in. Een tweede kans gekregen. Met een vrouw en twee kinderen gezegend. God laat niet af en blijft hem zoeken. Het volk was niet alleen en eigenlijk doolden ze ook niet rond. Want ze waren op weg: op weg naar het beloofde land. Deuteronomium begint met een belofte: straks mag het volk het land binnen gaan dat de Heer hun God hen zal geven, land waar het leven goed zal zijn en waar opnieuw vorm gegeven zal moeten worden aan de vrijheid. Straks, want we zijn er nog niet, in dat beloofde land, waarschijnlijk zijn we een heel leven op weg. Eén van de gedachten uit het boek Deuteronomium is dat een mens in het leven moet kiezen. God heeft al voor ons gekozen, wij hoeven alleen maar zijn liefde te beantwoorden. Kiezen voor God en medemens, tegen het duister en tegen de vloek, tegen leugen en bedrog, tegen alles wat het leven tegenwerkt. Laten we dat ook praktisch opvatten: Waar streven we eigenlijk naar? Zijn er nog idealen waar we echt voor warmlopen, of zijn we alleen maar geïnteresseerd in onszelf? En welke idealen willen we overdragen op onze kinderen? Wat hebben we voor talenten in huis en wat kun je daarmee? Kiezen voor God is niet vaag, het is heel praktisch. Elkaar helpen waar we kunnen, liefst met een warm hart, gewoon met de dagelijkse dingen en problemen. Uitdagend. Het is een bevrijd land waarnaar we op weg zijn, vorm geven aan de vrijheid is een hele uitdaging. We kunnen wel wat (Bijbelse) tips gebruiken. Dat weet het volkje in de bajes maar al te goed. Ondertussen is het de kunst om te blijven vertrouwen; zal ons tijd en plaats gegeven worden om te werken èn te oogsten, om dankbaar te kunnen zijn? We falen zo vaak… We vàllen zo vaak… En dan is er een lied dat mij troost… Die mij droeg op adelaarsvleugels. Wat we ook doen of deden, God zal òns nooit laten vallen. Dat is beloofd en daar kunnen we op bouwen.

3 4 5 7 7 11 13 14 18 18 20 21 23

: Meditatie : Actueel : Opinie : Algemeen Kerkelijk nieuws : Noorderlicht : Diaconie : Jeugd- en jongerennieuws : Nieuws uit de wijken : Geknipt voor U : Mediatheek : Foto-impressie Grote Kerki : Agenda : Vieringen

CLICKTIP 31 Wil je nog eens de zomeravondzang of de startzondag 2012 beluisteren click in het menu op de website www.protestantsegemeentebreda.nl eens op kerkdiensten beluisteren en volg de instructie

Vragen: Rob Snijders

Marjanke v.d. Horst gevangenispredikant

S ’amen

Actueel Lezing woensdag 14 november

Inspiratie vanuit migrantenkerken

4 een moment nadenkt over Breda en Oosterhout, ziet hoe heel onze samenleving verandert en hoe die samenleving sterk gekleurd is geworden. Daar ligt een positieve uitdaging voor ons. Her en der zijn migrantenkerken ontstaan. Op 19 november geeft Madelon Grant ons een inkijk in de migrantenkerken in Nederland. Zij werkt voor het SKIN (Samen Kerk In Nederland) in Rotterdam en is goed op de hoogte van de ontwikkelingen. Migranten vieren op hun eigen wijze hun geloof. Hun verhaal kan ons helpen om met nieuwe ogen naar onze eigen gemeenten en parochies te kijken. Maar ook de migrantenstromen veranderen. Wat betekent dat voor onze samenleving? Graag nodigen wij u uit om maandagavond 19 november met Madelon in gesprek te gaan. Plaats van samenkomst is de ontmoetingsruimte in de Willibrorduskerk in Teteringen.

Bram Heringa, emeritus-predikant André Vlieger, predikant in Oosterhout Vincent de Haas, diaken in Teteringen

In de nieuwe ‘visienota’ van de Protestantse Kerk in Nederland wordt opgeroepen om inspiratie op te doen bij ‘migrantenkerken’. Wat kunnen we van elkaar leren? Johan Beks, predikant in Eindhoven, heeft jarenlange ervaring in het samenwerken met allerlei soorten migrantenkerken en zal op deze vragen ingaan. Plaats en tijd: Johanneskerk, 20:00 uur

Kerkentocht Begin 2013 houden we voor de derde keer een Kerkentocht. Het thema zal dit keer zijn ‘jong’. We bezoeken twee immigrantenkerken, jonge kerken dus. We wonen een bijeenkomst bij van jonge gelovigen, de studentenvereniging Alpha Breda. En we zijn bij een viering van Noorderlicht, een jonge manier van kerk zijn. De startbijeenkomst zal in januari 2013 worden gehouden en de afsluitende bijeenkomst eind maart 2013. Ook dit keer is het motto:

Een reis die niet bedoeld is om plussen en minnen Of voors en tegens te ontdekken, Een reis die al helemaal niet bedoeld is om te bekeren of om bekeerd te worden. Het is een reis om plezier te hebben: om vreugde te ontlenen aan de inspiratie van anderen. en om jezelf aan dat vuur te warmen. De Kerkentocht wordt voorbereid in samenspraak met de Raad van Kerken Breda, zodat een breed samengestelde deelnemersgroep ontstaat. Aanmelden: Hans Tiemersma ([email protected]), Apostolisch Genootschap Victor Witter ([email protected]), Prot. Gem. Breda

Rob Favier in Prinsenbeek Op zondag 18 november, 10:00 uur, komt zanger/ liedjesschrijver /entertainer Rob Favier naar de Protestantse gemeente Het Kruispunt in Prinsenbeek om een kerkdienst te verzorgen. Meer over Rob Favier in de vorige uitgave van S’amen (zie de website van de PGB). De dienst begint op om 10:00 uur in het Kruispunt, Harmonielaan 24 te Prinsenbeek. Om een zitplaats te hebben dient u tijdig aanwezig te zijn. De toegang is gratis. Bij de uitgang is een collecte voor de onkosten. U bent allen - jong en oud - van harte welkom! ds. Evelyn Quaak-Kloet

Fijnaart, woensdag 28 november

Zangavond nieuw Liedboek Volgend jaar op 25 mei krijgt de Protestantse Kerk in Nederland een nieuw Liedboek aangeboden. Als warming-up wordt er in onze regio een zangavond gehouden. Op woensdag 28 november, 20:00 uur, in de Gereformeerde kerk aan de Wilhelminastraat 64 in Fijnaart. Inleider is cantor-organist Arie de Bruijn uit Papendrecht. Hij zal iets vertellen over de achtergronden en ons voorproefjes geven. Liederen die we natuurlijk ook zelf zullen zingen! Naast een pianist en organist wordt medewerking verleend door de Cantorij o.l.v. Han van der Mast. Een avond voor iedereen die in het kerklied is geïnteresseerd en graag zingt. Weet u welkom! Toegang is gratis. Info: ds. Hans van der Sterre; 078-6514855 [email protected]

Lezing, maandag 26 november

Migranten en de kerk van de toekomst Op maandag 19 november, 20:00 uur, komt Madelon Grant met ons haar ervaringen rond migranten delen. Er groeien nieuwe generaties op. De kerken hebben het moeilijk om die generaties aan het evangelie te binden. Wie

Eigentijdse religiositeit Al raken de kerken leeg, religiositeit is springlevend in Nederland. Mensen worden niet minder maar anders religieus. Ze blijven op zoek naar bezieling en naar iets dat hen draagt en overstijgt. Zij worden geraakt door ervaringen van verwondering. De grenzen tussen tradities worden daarbij poreus: religiositeit en spiritualiteit worden flexibel. Traditionele godsbeelden maken plaats voor een nieuw tasten naar het godde-

S ’amen lijke geheim, naar Iets, naar het goddelijke dat niet ‘bestaat’ maar ‘gebeurt’. Voor die nieuwe religiositeit worden andere bronnen dan alleen de kerkelijke aangeboord: andere religieuze tradities, maar ook de natuur, kunst, poëzie en erotiek worden (her) - ontdekt als bronnen van religiositeit. Rituelen en symbolen krijgen nieuwe betekenis, evenals de zintuigen en het lijf. Prof. dr. Peter Nissen, hoogleraar spiritualiteit aan de Radboud Universiteit, Nijmegen, publiceert regelmatig over thema’s rond cultuur, religie en spiritualiteit. Hij maakt deel uit van het theologisch elftal van het dagblad Trouw. Komend uit de katholieke traditie heeft hij zich als vriend aangesloten bij de Remonstrantse Broederschap. Voor meer informatie, zie http://peternissen.nl Plaats: Remonstrantse kerk, Cimburgalaan 98 Tijd: 19:30 uur Indien mensen gebruik willen maken van hulp bij vervoer kan men zich wenden tot mw. J. W. van Dorp, 5653931.

Filmcyclus, maandag 10 december, 19:45 uur

Les Intouchables

"Deze straatjongens kennen geen medelijden", waarschuwt iemand de tot aan zijn nek toe verlamde blanke miljonair Philippe als hij de zwarte Driss aanneemt als zijn persoonlijk verzorger. Het is dan ook een absurde beslissing, zo'n jongen uit de banlieu aannemen die nog nooit een rolstoel heeft voortgeduwd en die bovendien liever een uitkering trekt dan werkt. Maar dat gebrek aan medelijden is nu juist de reden dat Philippe Driss uitkoos! Les Intouchables is wars van zieligdoenerij. Het is een modern, optimistisch sprookje over een land, of continent, dat worstelt met immigratiepolitiek. Het verhaal rust op een serie klassieke tegenstellingen en clichés die je vaak tegenkomt in een komedie: rijk versus arm, blank versus zwart, hogere versus lagere cultuur. Natuurlijk flirt Driss met een blanke vrouw en steelt en blowt hij. En de ingedute miljonair leert natuurlijk ook van Driss, namelijk: levensvreugde! Les Intouchables is de onweerstaanbare filmhit van 2012! Plaats: Huize Frans, Ginnekenweg 333 Kosten: € 6,= incl. koffie

5 Zien we kans deze mechanismen te doorzien? En hebben we de moed oorspronkelijk te denken en te handelen? We moeten het aandurven op een volstrekt andere manier naar de crisis te kijken en het dogmatische denken achter ons te laten. Roelf Haan zal de aanwezigen er eerst van doordringen het ons vrijstaat creatief te denken over de economie, en dan als vanzelf allerlei praktische en actuele zaken aan bod laten komen. Datum: woensdag 12 december Aanvang: 20:15 uur Locatie: studiezaal Bibliotheek Breda, Molenstraat 6, Breda Prijs: € 5,- (met BredaPas 50% korting) Spreker: dr. Roelf Haan, econoom en emeritus hoogleraar aan de Vrije Universiteit Inschrijven en Informatie: www.volksuniversiteit.nl/breda

Opinie Stemmen uit de stad

Lessen in de crisis

Op weg naar een goede economie

"De gangbare crisis talk houdt ons voornamelijk voor de gek. ‘Crisis’ klinkt bedrieglijk geruststellend, namelijk als iets voorbijgaands", stelt Roelf Haan. "We gaan ervan uit dat de monetaire autoriteiten de crisis wel even voor ons oplossen. Het verleden leert ons echter dat oplossingen zoeken vanuit het systeem niet helpt." Roelf Haan daagt u uit om vooral buiten het systeem oplossingen te zoeken.

Op weg naar een goede economie Roelf Haan zet vraagtekens bij de huidige benadering van de economische problematiek. Die zit doorgaans gevangen in wat we het systeem noemen, en gehoorzaamt dus de logica van de in dat systeem dominante belangen. Belangen waaraan zij gehoorzamen die zeggen de economie gezond te maken door de mensen over te leveren aan ziekte en gebrek. Kort gezegd: bezuinigen, bezuinigen en nog eens bezuinigen.

De stad Breda. Kakofonie van stemmen. Wat betekent het om kerk te zijn in deze stad? Elke eerste vrijdag van de maand plaatst ds. Ton van Prooijen onder het kopje ‘Stemmen uit de stad’ een column op onze website (www.protestantsegemeentebreda.nl), uitlopend op een stelling of vraag. We nodigen u uit om te reageren! Dat kan via de reactiebutton onderaan. Na drie weken wordt de oogst verzameld en verschijnt er een stukje waarin de reacties (anoniem) zijn verwerkt. We zullen tussendoor niet afzonderlijk reageren op de ingezonden reacties. Suggesties voor thema’s zijn natuurlijk ook welkom!

S ’amen

6

26

Dit getal doet vast de vraag bij u rijzen waar het eigenlijk op slaat. Wel, dat is heel eenvoudig, kijk maar: 2 x [ 1+12 ] = 26 , begrijpt u? Nee? Ach, ik moet mij ook gewoon duidelijker uitdrukken. Er staat in cijfers, dat het totaal van het aantal voeten van de groep van Jezus met zijn discipelen 26 is. “Nou, èn?” zult u nu misschien zeggen. Nou, die voeten moesten allemaal voor het binnenkomen in het huis van Marta in Betanië, worden gewassen. Op een goede manier een gezelschap ontvangen, was vast een kolfje naar Marta’s hand, maar alleen als het van te voren duidelijk was afgesproken. Dat wassen van die voeten moest plaatsvinden bij aankomst in huis, en wel stuk voor stuk. Dat moest allemaal gebeuren met de putemmer van de bron, en met een bak en een soort lampetkan. Met de open sandalen van die tijd werden de voeten behoorlijk smerig, en dat wassen was een heel karwei zonder zeep! Maar ja, zo’n gezelschap als dit, was niet zo goed in afspraken. Natuurlijk had weer niemand even opgebeld of een smsje gestuurd om hun komst aan te kondigen, zodat Marta voldoende eten en drinken in huis had kunnen halen. Misschien had Judas, de secretaris-penningmeester van die praat- en wandelclub van hun vriend Jezus, het de vorige keer dat ze hier waren, wel gezegd: “Over een paar weken komen we waarschijnlijk weer langs, reken daar maar op.” Maar aan zo’n onduidelijk verhaal had je niet veel, dan wist je nog niets. Zo kun je toch niet iets regelen? Aan die zus van haar, Maria, had ze óók al niets. Die mengde zich altijd meteen in de groep en ging bij voorkeur aan de voeten van Jezus een beetje blij zitten wezen of - dat kwam ook voor - zitten snikken om de vele zonden die ze begaan had en waarvan ze nu zo’n spijt had. Voor een buitenstaander leek dat heel devoot, maar intussen was zij, Marta, nog bezig de voeten van de meeste van die kerels te wassen. En dat waren er dus zesentwintig met alle stof en zand van het overjordaanse land er aan vastgekleefd. En het was echt maar één keer geweest hoor, dat Jezus zelf had voorgedaan hoe je anderen moest dienen. Hij had toen zèlf alle voeten gewassen, en ineens kwamen er allemaal protesten: “Nee, nee, u moet mij de voeten niet wassen, wij moeten ú de voeten wassen”, maar intussen deden ze het mooi niet! Hoe vaak had zij, Marta, die taak al niet uitgeoefend? Nooit een bedankje en ook nooit een protest dat zij dat niet moest doen en intussen deed die zus van haar helemáál niks; ze heette dan ook niet voor niets Marta: bitter wordend betekent dat. Wij kennen allemaal wel het soort mensen dat zich altijd en overal aan allerlei plichten onttrekt en een ander het werk laat doen. En dan nog een goeie smoes hebben ook! Marta wist precies tot wie ze zich moest wenden om Maria aan het werk te krijgen: tot Jezus natuurlijk. Het antwoord op Marta’s vraag, of Jezus nou niet kon zorgen dat Maria eens wat meehielp met dienen, was een beetje bot: “Marta, Marta, wat maak je je toch bezorgd en druk om veel, er is maar zo weinig echt nodig. Maria heeft het goede deel gekozen.” Nou ja, zeg, het moet niet gekker worden! Het kan zijn dat het sarcastisch bedoeld was, maar ik denk van niet. Gelukkig hoef ik niet te kiezen tussen de twee zussen, maar àls dat nodig zou zijn, dan werd het Marta! Die organiseerde de zaakjes wel. Aan háár had je wat, op haar kon je bouwen. Maar een complimentje op zijn tijd had er best afgekund!

Piet Winsemius

SCHEPPER op het web De zon in de vroege morgen schijnt op het raam........... en zie, iets moois, een spinneweb de zon laat zien wat een spin kan weven draadje voor draadje, als zijde wat een arbeid in mooie vakken met dwarse strepen rond en recht in de ruimte ........................................... voor de vensterruit, lijntje na lijntje en dat zonder liniaal vijf millimeter tussenruimte ........................................... hoe een spin dat doet............ ik zou het willen zien geen hand, geen computer kan er tegenop ............................................ ik tel: veertig draden in het rond en draden dwars vanuit het midden ............................................ op tien centimeter daaromheen de afrasteringsdraad: """kom hier niet binnen hier werd iets groots verricht""" zo kan een gewoon mens het niet en kijk: aan de uiterste buitenrand uitrustend op het pas voltooide werk hangt de dikke, oude spin je hoort hem zuchten wat een karwei --als de wind nu maar blijft liggen-voor ons een adembenemende schepping een WEB

Regina de Ruiter

Vooraankondiging Op 18 december wordt er in de Markuskerk de jaarlijkse Kerstviering voor ouderen gehouden. De middag begint om 14.00 uur en eindigt ca. 17.00 uur. Ds. T. van Prooijen verzorgt de liturgie. Aanmelden kan tot 16 december bij uw contactpersoon in de wijk of telefonisch: 0161-43309.

S ’amen

7

lgemeen Kerkelijk nieuws Van de voorzitter AK Normaal gesproken levert de voorzitter van de Algemene Kerkenraad een eigen bijdrage aan ons kerkblad. Zij doet dat met verve en van harte. Zo houdt ze ons op de hoogte van de laatste ontwikkeling in de gemeente en vaak geeft ze iets mee ‘ter overdenking’. Maar soms is onze voorzitter afwezig, genietend van een welverdiende vakantie. Per mail liet ze weten dat ze op plaatsen komt, waar ze een beeld krijgt van hoe het paradijs er uit gezien moet hebben! Ze komt ongetwijfeld vol inspiratie en verhalen terug. Ondertussen gebeurt er in onze gemeente toch wel het één en ander waarvan het goed is om dat door te geven, opdat iedereen goed geïnformeerd kan blijven. Om te beginnen is het proces voor de aanbesteding van de restauratie van de Lutherse kerk zo goed als rond. Het zou best eens kunnen dat al in november de werkzaamheden gaan beginnen. En naar verwachting zal de kerk vanaf 1 januari niet meer beschikbaar zijn voor vieringen en andere activiteiten. We hopen dat zo tegen de zomer van 2013 alles kan worden afgerond! En er zit ook schot in besprekingen om te komen tot een fusie van de Lutherse en Protestantse Gemeente. We zijn nog niet zover dat handtekeningen kunnen worden gezet, maar we spelen toch al wel met de gedachte dat we in april volgend jaar met een speciale kerkdienst ons samengaan kunnen markeren en vieren. In de afgelopen maand is ook de sollicitatie-procedure voor een studentenpastor in Breda afgerond. Er waren gesprekken in Utrecht en in Breda, en dat heeft geleid tot een unanieme voordracht van een kandidaat voor de vacature. De naam en andere informatie mogen we nog niet doorgeven: eerst moet alles netjes procedureel en arbeidsrechtelijk zijn afgerond. Toch houden we rekening met de mogelijkheid dat de nieuwe studentenpastor al op 1 december kan beginnen. Als laatste nieuws is het goed om door te geven dat de commissie van wijze mensen zo goed als compleet is. Commissie van wijze mensen? Ja zeker! We hebben een beleidsplan vastgesteld voor de periode 2012-2016 (Profileren en Verbinden). Dat is een goed beleidsplan, maar er zit bijv. een structureel financieel tekort in. En op termijn kan dat natuurlijk niet: als er meer uitgaat dan er in komt, dan moet je maatregelen nemen. Dat proberen ze in Griekenland, in Nederland en in veel andere landen. En dat geldt net zo goed voor onze kerk: we moeten terug naar een sluitende begroting. En daar hoort de vraag bij: wat vinden we belangrijk/ onopgeefbaar, wat zouden we kunnen missen of anders invullen? enz. Dat kan je terug brengen tot de vraag: wat voor kerk willen we in de toekomst zijn? In maart hebben daarover een bezinningsdag gehouden, en daar kwamen een aantal prioriteiten en karakteristieken naar voren. Nu willen we een commissie van wijze mensen instellen, die voor de AK en ons allemaal enkele wegen naar de toekomst gaat schetsen. Die commissie krijgt feitelijke en inhoudelijke notities en kan dan aan de slag. We hebben de beoogde vijf personen bijna bij elkaar, en zij krijgen de vraag/opdracht wegen naar de toekomst te schetsen. Natuurlijk komen we t.z.t. met hun conclusies en suggesties bij de gemeente terug. Tenslotte, ter overweging:

Een rabbi vroeg zijn leerlingen: “Wanneer weet je dat het ochtend is geworden?” Een leerling zei: “Als je van ver een wolf van een hond kunt onderscheiden”. Maar dat was niet het goede antwoord, zei de rabbi. Een andere leerling probeerde: “Als je van afstand een vijgenboom en een broodboom kunt onderscheiden”. Opnieuw schudde de rabbi zijn hoofd. Toen al zijn leerlingen zwegen, zei hij: “Het is ochtend geworden als je in de ogen van een ander een broeder ziet”. Wim Bisschop

Het verschijnsel noorderlicht is een beeld voor het verrassende, creatieve en inspirerende licht van God op plaatsen waar wij het niet verwachten. Dit licht daagt ons uit sporen hiervan te ontdekken in het leven van alle dag en daar vorm en stem aan te geven. website: www.noorderlichtbreda.nl facebook: Noorderlicht Breda missionair werker/pastor Joost de Bruijn Berthe van Soest [email protected] [email protected] en [email protected] 06-53679264 06-12669462 Twitter: joostdebruijn @berthevansoest Facebook: Joost de Bruijn Noorderlicht Berthe van Soest LinkedIn: Joost de Bruijn Berthe van Soest

In het Noorderlicht We merken tot onze vreugde dat het Noorderlicht doorgaat, ondanks dat Berthe haar heup gebroken heeft. Ze mag haar heup drie maanden niet belasten. Dat is een lange tijd. Gelukkig voor haarzelf en voor het Noorderlicht kan ze activiteiten mee voorbereiden en volop meedoen op het internet. Op Facebook vieren we op 2 november Allerzielen, en in de Advent doen we een bezinningsproject op Facebook. De website wordt goed bezocht, heeft zowel veel terugkerende bezoekers, als nieuwe. Ook het aantal volgers van de Facebookpagina groeit. De volgende Noorderlichtviering, op zaterdag 17 november, staat in de steigers. En in januari doen we mee met de bezinning van de kerkenraad in Midden Zuid.

Noorderlicht vierde ‘Lief gekregen’ In een letterlijk en figuurlijk kleine intieme kring vierde het Noorderlicht zaterdagmiddag 20 oktober in de Lutherse Kerk. De kerk was een aantal uren voor de dienst al open en trok belangstellende passanten, die een kaars op konden steken. Rineke Alberts, Rob Blokland en Rob Snijders boden gastvrijheid. In de bloei van de stad was er plaats voor ontmoeting. De viering stond in het teken van Augustinus van Hippo, de kerkvader, die zich pas op zijn 32e bekeerde tot het Christendom. Augustinus heeft tal van getuigenissen geschreven, waarvan er nog vele zijn bewaard. We lazen een getuigenis van hem, die symbool staat voor zijn late ontdekking van God. Ook wij ontdekken zaken later in het leven. Zaken die je leven kunnen vervullen en verrijken: ‘Lief gekregen’. Joost las de boodschap voor van Berthe, die met haar gebroken heup nu ervaart dat mensen haar leven vervullen. In kleine groepjes bespraken we onze eigen ervaringen hierin

S ’amen en of en hoe God een rol hierin speelt. Met muziek, gebed, spiritualiteit van Taizé, Iona en Marco Borsato werd er kleurrijk gevierd in de Noorderlichtsfeer. Na de dienst ontmoetten we elkaar aan de koffietafel. We kijken terug op een vervullende dienst en ontmoeting.

8 mantel. Een symbool van ‘het kleden van de naakten’, één van de Zeven werken van barmhartigheid. In Breda wordt er vorm gegeven aan barmhartigheid. Zo is er het diaconaal centrum Het Annahuis, dat o.a. dak- en thuislozen helpt. Ook de compassiediensten geven hieraan vorm. Op de zeventiende van de elfde staan de Zeven werken van barmhartigheid en compassie centraal in de Noorderlichtviering. Ook presenteert het Annahuis zich. Zaterdag 17 november, 17:00 uur, Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11. De kerk is open vanaf 15:00 uur.

Adventsproject op Facebook: ‘Dicht bij Advent’

Engelbewaarders Regelmatig schrijven we inspirerende teksten op NoorderlichtBreda.nl en op onze Facebookpagina. Op de feestdag van de engelbewaarders op 2 oktober verscheen de volgende tekst van de hand van Berthe. Ik heb nog nooit een engel gezien. Ook mijn beschermengel heb ik nog nooit gezien. In de Islam is er een engel aanwezig in de baarmoeder, helemaal aan het begin, wanneer we gevormd worden. De engel vraagt aan Allah wat het kind moet worden: of het een man of een vrouw moet zijn, wat zijn levensduur zal zijn, of het noodlot dit mensenkind zal treffen of dat hij gezegend zal zijn. Dat allemaal wordt geschreven in de baarmoeder. Ook in het Jodendom is er een engel in de baarmoeder bij het kind. De engel houdt een licht vast, zodat het ongeboren kind de Thora van binnen en van buiten kan leren, en ook het onmetelijke universum van de ene tot de andere kant kan zien. Het leert de blueprint van onze levens kennen: wat wij zijn, wat onze bestemming is, en waartoe wij op aarde zijn. Het kind vergeet dat bij de geboorte als de engel zijn lippen sluit, maar de hoop is, dat hij het zich weer herinnert. In beide verhalen is sprake van een intieme omgang tussen engel en mens. Kind en engel, samen aanwezig in de nauwe beloftevolle ruimte van de baarmoeder. In de christelijke traditie kennen we beschermengelen. Ze behoeden ons voor misstappen en steunen ons wanneer we een crisis doormaken. Wij allemaal hebben een eigen engel, speciaal voor ons, dat heeft ook iets intiems. Misschien fluistert mijn engel iets in mijn oor, en hoef ik hem niet te zien om toch behoed te worden, en tot mijn bestemming te komen. Laat dat maar zo zijn. En jullie, wel eens een engel gezien?

Viering zaterdag 17 november, 17:00 uur ‘Zalig zijn de barmhartigen’ De elfde van de elfde komt eraan. De Raad van Elf van Breda treft voorbereidingen om in februari als Kielegat carnaval te vieren. De elfde van de elfde wordt ook Sint Maarten gevierd. De legende van Sint Maarten is alom bekend. Aan een bedelaar bij de stadspoort van Amiens gaf hij de helft van zijn

December is een drukke maand, maar het is ook een tijd van verlangen. Juist in die dagen hebben we behoefte aan momenten van bezinning. Het project ‘Bijbel dichtbij in Advent’ dat op maandag 3 december op de Facebook pagina Noorderlicht Breda van start gaat, maakt dit mogelijk. Je leest iedere dag een klein stukje uit de Bijbel op onze pagina. Over dit bijbelgedeelte stellen we een vraag. Het is meestal een verrassende vraag, die over je eigen leven gaat, zoals: ‘Wat houd ik volgend jaar in mijn armen?’ of ‘Wie wil ik van de troon stoten?’ Daardoor ga je nadenken over je eigen leven. Je doet dit terwijl het bijbelverhaal mee resoneert. Zo geef je jezelf de kans om je leven met de verhalen van God te verbinden en je leven vanuit Gods licht te begrijpen. Tegelijkertijd ben je helemaal vrij om al je aarzelingen, twijfels en afwijzingen uit te laten komen. Je kunt die vraag lezen en er zelf over nadenken. Maar je kunt ook reageren op het bericht en een antwoord geven op de vraag. Soms is het fijn om een antwoord te kunnen delen. Wanneer meerdere mensen reageren, zie je een rij van antwoorden. Het lezen van de antwoorden van anderen is ook bezinnend. Kijk maandag 3 december op de Facebookpagina van Noorderlicht Breda, en leef toe naar Kerstmis.

Aandacht vragen, aandacht geven Op de website: www.noorderlichtbreda.nl is er de mogelijkheid om aandacht te vragen en aandacht te geven. Waar aandacht voor gevraagd wordt heeft vaak de sfeer van een gebed voor iemand of iets. Door een druk op de knop kunt u laten weten dat u meeleeft. De aandachtspunten worden in de vieringen van Noorderlicht hardop gebeden. Zo verbinden wij de spiritualiteit op het web, met de spiritualiteit in het echte leven. Vrede en alle goeds,

Joost de Bruijn en Berthe van Soest

zondag 11 november

Afscheidsdienst ds. Masmeijer Onze predikant ds. Pieter Masmeijer wordt D.V. in november 65 jaar. In verband daarmee zal hij na ruim 10 jaar afscheid nemen als predikant van onze gemeente; daarna is ds. Masmeijer emeritus predikant van de Protestantse Kerk Nederland. De afscheidsdienst vindt plaats op zondag 11 november om 14:00 uur in de Protestantse Laurentiuskerk te Ginneken. Ds. Masmeijer gaat voor in deze dienst met medewerking van de Cantorij en het Tilburgs Byzantijns Koor. Aansluitend is er in Mariëndal gelegenheid om afscheid van ds. Masmeijer en zijn echtgenote te nemen. Tevens wordt hier nog de mogelijkheid geboden om hem toe te spreken. De middag eindigt om 18:00 uur.

S ’amen

9

Voor de kleintjes, (0 t/m 4 jr.) is er crèche tijdens de kerkdienst. Op het kerkelijk terrein kan deze middag niet geparkeerd worden. Wij vragen u uw auto op het Schoolakkerplein te parkeren. De kerkenraad van de Protestantse Gemeente Ginneken nodigt u graag uit dit afscheid bij te wonen.

J.W. Schipper, voorzitter mevr. A. van Zijl – Waalwijk, scriba

Houd me vast Warme liefde in de koude wintermaanden Veel paren komen vroeg of laat op een punt dat de intimiteit tussen beide partners minder is, dat er steeds meer gekibbeld wordt, dat gesprekken niet meer zo soepel lopen als in het begin, dat partners het gevoel hebben langs elkaar heen te leven. Je houdt nog van elkaar, maar je mist hoe het vroeger was. Misschien is dit bij jullie het geval, of misschien zouden jullie graag willen voorkomen dat het zo ver komt. Deelname aan de ‘Houd me vast’ preventiecursus, gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten op gebied van liefde en relaties, kan dan een mooie manier zijn om in de komende koude wintermaanden de warmte binnen jullie relatie te herstellen! Deze preventiecursus is voortgekomen uit een nieuwe, zeer effectieve vorm van relatietherapie: emotionally focused therapy (zie voor meer informatie www.eft.nl). Echter, de cursus zelf is géén therapie, maar een cursus om te leren negatieve patronen te doorbreken, emotionele verbondenheid te vergroten en oud zeer te vergeven.

Voor wie: Echtparen, paren die erover denken om te gaan trouwen of zich op het huwelijk willen voorbereiden of paren die anderszins een stabiele relatie hebben. Het is belangrijk dat beide partners bereid zijn zich in de relatie te verdiepen en deel te nemen aan alle bijeenkomsten. De cursus is preventief bedoeld, dus bedoeld voor mensen die geen al te grote relatieproblemen hebben.

Opgave kan door te mailen naar [email protected], of bel 0647195508.

De trainer: Elisabeth Geelen, psycholoog/seksuoloog/relatietherapeut.

ds. Ton van Prooijen

Wie is Elisabeth Geelen? “Sinds een aantal maanden woon ik, Elisabeth Geelen, in Breda, en dat bevalt me prima! Ik werk in Tilburg als psycholoog, gespecialiseerd in seksuologie en relatietherapie. Ik hou onder andere van schrijven, koken, wandelen, zingen, lezen, dansen, mijn twee konijntjes en mijn Rotterdamse vriend. Omdat geloof een centrale rol speelt in mijn leven en ik me graag actief wil inzetten voor de gemeente van de Markuskerk, ben ik bezig met het opzetten van een aantal groepen. De eerste zal een preventiecursus zijn voor paren, bedoeld om relatieproblemen te voorkomen. Deze cursus gaat in januari van start. Ik ben erg enthousiast over de theoretische achtergrond van deze benadering, waarbij menselijke warmte en een positief antwoord op de vraag: ‘ben je er voor mij als ik je nodig heb?’ centraal staan. Een volgende groep zal een gespreksgroep zijn voor (christelijke) jongeren met als thema seksualiteit & relaties. Jongeren groeien tegenwoordig op met zoveel tegengestelde boodschappen dat een gespreksgroep om open van gedachten te wisselen, vragen te kunnen stellen en keuzes te maken, geen overbodige luxe is! Op deze manier hoop ik met mijn eigen deskundigheid een steentje bij te dragen aan een levendige kerk die aansluit bij de behoeften van haar gemeente. Verder hoop ik velen van jullie binnenkort eens te ontmoeten!”

Voor wie niet: De cursus is niet geschikt voor mensen die van plan zijn uit elkaar te gaan of zich in een relatiecrisis bevinden. Ook is de cursus niet geschikt wanneer is sprake is van: lichamelijk of emotioneel geweld; recent overspel; verslaving & alcoholmisbruik, ernstige psychische klachten. Mocht dit bij (één van) jullie wel het geval zijn, dan kun je het beste spoedig professionele hulp te zoeken in de vorm van individuele of partnerrelatietherapie

Wanneer: Acht bijeenkomsten op dinsdagavond in de Markuskerk, van 19:30 tot 21:30 uur, op 29 januari, 12 en 26 februari, 12 en 26 maart, 9 en 16 april en 7 mei. Voorafgaand aan de cursus zal een kennismakingsgesprek plaatsvinden.

Overig: Aan de cursus kunnen maximaal zes paren deelnemen. Kosten voor deelname aan de gehele cursus zijn €25,= per persoon, om de onkosten te dekken. Tevens is het noodzakelijk om het bij de cursus behorende handboek ‘Houd me vast’ van Sue Johnson te kopen (€15,= te bestellen via de boekwinkel of bij Bol.com).

Schrijfwedstrijd voor juffen en meesters In 2014 bestaat het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) 200 jaar. Om dat te vieren organiseert het NBG samen met uitgeefpartner Jongbloed een schrijfwedstrijd voor alle meesters en juffen van de basisschool en hun leerlingen. Leerkrachten worden uitgenodigd om een bijbelverhaal te kiezen en te herschrijven voor leerlingen van groep 6, 7 en 8. Per provincie worden de twee beste verhalen gekozen. In totaal komen er dus 24 ‘nieuwe’, hervertelde bijbelverhalen in de meesters- en juffenbijbel. Ook studenten van de PABO, die een stage volgen op een basisschool, kunnen meedoen aan de wedstrijd. De beste drie verhalen worden bekroond met een prijs. De inzendtermijn sluit op 1 juni 2013. De leerlingen van de deelnemende meesters en/of juffen mogen een mooie tekening maken bij het bijbelverhaal. Als het verhaal van hun meester of juf één van de 24 uitgekozen verhalen wordt, zullen er maximaal drie tekeningen van de

S ’amen

10

klas van de betreffende meester of juf gekozen worden en bij het verhaal geplaatst worden. Alle winnende verhalen worden gebundeld en uitgegeven in een mooi boek, de meesters- en juffenbijbel, uitgegeven door Uitgeversgroep Jongbloed (Heerenveen), in samenwerking met het Nederlands Bijbelgenootschap. Meer informatie over de voorwaarden is te vinden op www.bijbelgenootschap.nl/schrijfwedstrijd

Namens het NBG, Diny Fockens – Terheijden

2013 Lasten Gebouwen 58.854 Pastoraat 231.309 Kerkelijke activiteiten 26.520 Quota en bijdragen 27.271 Salarissen en vergoedingen 54.045

Sinds 1975 voeren de grote kerkgemeenschappen in ons land de gezamenlijke jaarlijkse geldwervingsactie onder de naam ‘Kerkbalans’. Het doel van Kerkbalans is een jaarlijkse geldwervingsactie houden, die vanuit de landelijke kerken wordt voorbereid en ondersteund, om financiële middelen bijeen te krijgen met het oog op de voortgang van het kerkenwerk in de eigen plaatselijke kerkelijke gemeente en parochie. De ‘Kerkbalans’-commissie is zich al weer aan het warmlopen voor de Aktie ten behoeve van de PGB, die midden januari 2013 weer van start zal gaan. Wij kunnen nog lopers gebruiken die ons behulpzaam zijn bij het huis aan huis rondbrengen van de verzoeken. Heeft u zin in een frisse neus en versterking van uw sociale contacten meld u dan aan bij de kerkrentmeesters: - Jan Noordermeer ([email protected]) - Pico Rozendaal ([email protected])

Nieuw: digitale toezeggingen! U kunt met ingang van 2013 uw toezegging ook digitaal doen. U wordt dan in januari 2013 per e-mail benaderd voor de Actie Kerkbalans 2013. In uw geval komt er dan geen vrijwilliger bij u langs. Wat moet u doen: 1. U geeft per email aan het College van Kerkrentmeesters van de PGB ([email protected]) vóór 1 december op dat u vanaf 1 januari uw toezegging digitaal wenst te regelen. 2. U ontvangt van het college van kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente Breda per e-mail in januari inloggegevens voor uw digitale toezegging voor de actie Kerkbalans 2013.

Jan Noordermeer en Pico Rozendaal - Kerkrentmeesters

Nieuwe meerjarenbegroting Onze kerk is (gelukkig) in beweging, net als de wereld om ons heen. Dat maakte een nieuwe meerjarenbegroting 20132015 noodzakelijk. Die ziet er als volgt uit:

2015

60.031 241.449 27.050 27.816 45.051

61.232 230.855 27.591 28.372 45.999

75.585

72.885

70.109

14.000 61.166 15.500 312.180

14.000 58.195 16.500 303.625

14.000 54.753 13.500 295.326

Tekort (exploitatieresultaat) -70.738

-81.962

-86.579

Kosten Baten Gebouwen Rente en dividenden Overige opbrengsten Bijdragen levend geld

Het is al meer dan 40 jaar geleden dat de Nederlandse Hervormde Kerk de geldwervingsactie ‘Trouw moet blijken’ startte, waaraan toen circa 250 hervormde gemeenten meededen en die destijds een groot succes werd. In 1973 sloten de Gereformeerde Kerken in Nederland zich aan bij de Hervormde activiteiten en werd de actie ‘Kerkappèl 73’ gevoerd.

2014

Voor het lopende jaar verwachten wij een tekort van ca. € 37.000. Dat houdt in dat wij dit en de komende drie jaar ongeveer €275.000 interen op ons vermogen. Een jaar geleden dachten wij dat over dezelfde periode de tekorten samen €144.000 zouden bedragen. Waardoor wordt deze verslechtering veroorzaakt? Om een paar oorzaken te noemen : * We hadden toen wat hogere kosten van het pastoraat verwacht, maar ook subsidies verondersteld. Die komen echter niet. Bovendien waren wij wat te optimistisch bij de inschatting van de kosten van de kerkelijk medewerkers. Daarmee vallen, ondanks het vertrek van ds. Janneke Nijboer, de kosten voor het pastoraat bij nader inzien hoger uit. * We veronderstelden dat wij na verloop van tijd behoorlijk konden bezuinigen op de salarissen van kosters. Daarin zijn wij wat voorzichtiger geworden. * In de nieuwe begroting houden we er rekening mee dat de tekorten leiden tot lagere rente- en dividendopbrengsten. * Recente landelijke trends geven dat de bijdragen uit levend geld teruglopen. Daarom hebben wij ook onze verwachtingen bijgesteld. Valt hier wat aan te doen? Natuurlijk, we kunnen nog wat scherper naar de kosten kijken en ons nog meer inspannen om de vrijwillige bijdragen op peil te houden. Dat helpt, maar het is eens temeer duidelijk dat wij ons dergelijke tekorten niet lang kunnen veroorloven. Het College van Kerkrentmeesters heeft daarom bij deze begroting aangetekend, dat uiterlijk met ingang van 2016 de exploitatieresultaten financieel verantwoord moeten zijn. De Algemene Kerkenraad heeft dan ook bij de vaststelling van deze begroting geconcludeerd dat de ‘commissie van wijze mensen’, die zich gaat buigen over de vraag hoe wij in de toekomst kerk willen zijn, zo snel mogelijk aan de slag moet. Als u vragen of opmerkingen heeft naar aanleiding van deze begroting, dan kunt u mij gerust even bellen of een e-mail sturen.

Pieter Flach , Penningmeester van het College van Kerkrentmeesters

S ’amen Gebed voor de nacht Nu de nacht begint en stilte haar mantel heeft gespreid, nu de dag ten einde is en ik terugzie op een voltooide tijd, bid ik U, mijn God, vergevingsgezind te zijn:

voor wat ik naliet goed te doen, voor wat ik overbodig sprak, voor wat ik onnadenkend dacht, voor wat ik niet heelde, voor wat ik verstoorde, voor wat ik willens en wetens brak.

Nu de nacht begint en stilte zich heeft uitgebreid, nu de dag haar einde heeft en ik mag rusten voor komende tijd, bid ik U, mijn God, ook morgen weer mijn bron van kracht te zijn:

om het goede handen en voeten te geven, om het zwijgen liefdevol te oefenen, om het denken zuiver te doen zijn, om het helen tot taak te verheffen, om het storende te vermijden, om het gewonde te genezen. Om het beeld van Christus te zijn.

11 Johanneskerk en de ELK Breda, onderhoudt de contacten met onze partnergemeenten Wismar (Duitsland) en Arad (Roemenië). Wij zoeken iemand die op termijn de taak van secretaris wil overnemen van Jettie Wouters. Lijkt het u leuk mee te werken in deze actieve groep? Kunt u goed organiseren en met de computer (tekstverwerking) overweg? Neemt dan contact op met Jettie (5653988) voor nadere informatie. Wij zien uit naar een nieuw lid van onze groep!

Werkbezoek Arad 13-17 oktober Jaarlijks bezoeken leden van onze contactgroep de gemeente in Arad om te bespreken wat er gaande is. Daarom vlogen Harry Mulder en ik op 13 oktober richting Roemenië.

Rechtszaken Zowel tegen ds. Tothpal, als tegen verschillende kerkenraadsleden lopen rechtszaken. Ds. Tothpal is onlangs veroordeeld tot een boete van €1000,- omdat hij, nadat hij uit zijn ambt was gezet, gepreekt zou hebben als Evangelisch Luthers predikant. Een collega werd voor eenzelfde ‘vergrijp’ veroordeeld tot twee maanden gevangenisstraf! Ook wordt geprocedeerd om het gebruiksrecht van kerk en Lutherhuis. De processen zullen nog lang aanslepen. Zaken waarover een definitief oordeel wordt uitgesproken, zal de kerkenraad doorsturen naar het Europese Hof voor de rechten van de mens in Straatsburg, nog een traject van 2 à 3 jaar. Dit alles levert veel stress en kosten op. Onze partnergemeente is dankbaar dat wij bijspringen en dat hun predikant zich voorlopig geen zorgen hoeft te maken over zijn inkomen.

Bejaardenhuis

In de Kerk van Parijs is de PKN present in de Franse hoofdstad. Door Nederlandse gemeenten en diaconieën wordt deze kerk financieel ondersteund. Parijs Plus staat op de Kerstmarkt in het centrum van Ridderkerk, op zaterdag 8 december van 10:00 tot 16:00 uur. Rondom de Singelkerk wordt deze kerstmarkt voor de 2e keer gehouden. Vorig jaar was het een succes, en deze keer wordt hij verder uitgebreid. De leden van het promoteam van Parijs Plus hopen dat u onze kraam komt bezoeken. Het geeft ons een stimulans om ons te blijven inzetten voor de Kerk van Parijs. Zo tegen het eind van het jaar hopen we weer het bedrag van € 14.000 te kunnen overmaken aan Parijs. Met uw steun, uw giften, proberen we de doelstelling te halen. Immers, de Kerk van Parijs kan niet zonder onze bijdrage blijven voortbestaan. U kunt uw bijdrage overmaken op rekening 77.90.024 of rekening 67.13.61.538 t.n.v. Stichting Nederlandse Vrienden van de Kerk van Parijs, 78510 Triel sur Seine (Fr.) De stichting is ANBI gecertificeerd. We rekenen op u. Henk Witter, secretaris www.parijsplus.nl

Het tehuis, een aantal losse barakken, herbergt 142 bewoners. In de winter zal dit aantal oplopen, omdat veel ouderen de verwarmingskosten niet kunnen betalen en aankloppen voor onderdak. Door bezuinigingen is steeds minder personeel voorhanden. De directrice, mevrouw Fira Popa, vertelde dat zij na vertrek van 7 medewerkers één nieuwe kracht mocht aannemen! Er is bovenal behoefte aan incontinentiemateriaal. Daarnaast rolstoelen en 1-persoonsmatrassen. Dus mocht u nog iets hebben staan... wij zien het graag komen!

Diaconie * Mevrouw van 82, heel blij met naaimachines uit Breda

Breda-Wismar-Arad Gezocht: secretaris De Diaconale Contactgroep BWA, acht mensen van de PGG, de Markuskerk, de

Kindertehuis Wij konden de directrice, mevr. Ana Christea, verblijden met vijf wandquilts, gequilte knuffelkussentjes en popjes, gemaakt door een vrouwengroep uit Princenhage. Er wonen 26 kinderen in dit tehuis, leeftijden vanaf 1 tot 17 jaar. Ook hier

S ’amen pijnlijke bezuinigingen, korting op verzorgingsmateriaal en steeds minder tijd om iets leuks met de kinderen te doen. De kinderkleding e.d. die wij met het transport meestuurden, was van harte welkom. Op dit moment is vooral behoefte aan wetties (vochtige luierdoekjes), doucheschuim, shampoo, wattentips en antibacteriële vloeibare zeep.

12 nemende mate. Zeker nu de bijzondere bijstand praktisch niet meer bestaat en alle extraatjes langzamerhand verdwijnen. De DOS maakt sedert een paar jaar deel uit van MargeIn Beeld2, een organisatie die zich inzet voor bestrijding van de armoede in Breda. In deze organisatie participeert een fors aantal organisaties die zich bezig houden met de armoedebestrijding, zoals het Annahuis, de DOS, de stichting Tientjes,de stichting Leergeld, de Schuldhulpverlening, de Straatraad, de stichting Emmaus en nog vele andere organisaties en groeperingen. Voor meer informatie over Marge in Beeld 2 kunt u de website Margeinbeeld2.nl raadplegen. Naast de presentatie door een aantal organisaties werd het door de wethouder van Sociale zaken, de heer Meeus ingestelde estafettestokje doorgegeven aan de straatraad. Het geheel werd opgeluisterd door een in Afrikaanse kleding gestoken zanger uit Senegal die enkele liederen ten gehore bracht over armoede, uitsluiting en honger.

* Bezoek aan het kindertehuis Zondag 14 oktober De tegenpartij maakt diensten in de kerk onmogelijk, dus de gemeente houdt haar kerkdiensten in de winterkerk in het Lutherhuis. Zo’n 60 mensen kwamen naar de dienst, waarin ds. Totpal voorging (zonder toga, om verdere aanklachten te voorkomen) en wij het Heilig Avondmaal vierden. Ik vond het heel bijzonder daarbij te mogen assisteren. Namens u allen heb ik een groetwoord uitgesproken. Het betekent veel voor deze mensen dat er partnergemeentes zijn (Breda èn Wismar) die aan hen denken, hen steunen en vooral voor hen bidden. In de speciale kerkenraadsvergadering was sprake van een levendige discussie over de toekomst. Veel hangt af van de lopende rechtszaken, maar aan strijdlust ontbreekt het niet. Het transport van april j.l. werd doorgenomen. Aandachtspunten op de goederenlijst zijn nu werkkleding, veiligheidsschoenen, kinderwagens, buggy’s, en autostoeltjes.

Tenslotte Met een hoofd vol verhalen en een hart vol zorgen keerden we huiswaarts. Opnieuw hebben we gezien dat de gemeenschapszin van deze in haar bestaan bedreigde gemeente onverminderd groot is, evenals hun gevoel voor rechtvaardigheid en geloof. Wij zijn dankbaar dat wij naast hen kunnen staan en hen voor Gods aangezicht kunnen brengen in onze gebeden.

Mieke Frankfoorder, 5146523, [email protected]

DOS

“Wat voeren die DOS-diakenen nu eigenlijk uit?” (12) ‘’Boeren, burgers en buitenlui van de stad Breda. Hoort en zegt dit voort’’. Met deze slogan presenteerde een tweetal diakenen van de DOS, uitgedost als stadsomroepers zich tijdens de manifestatie tegen de armoede op 17 oktober georganiseerd door de stichting ‘MargeInBeeld2’ voor het stadskantoor. Zij brachten naar voren dat 100 jaar geleden de kerk de armen bijstond en dat dat heden ten dage in de economisch verslechterende omstandigheden helaas nog steeds nodig is, en zelfs in toe-

* De stadsomroepers van de DOS met de Afrikaanse zanger De Straatraad, een van de belangrijkste deelnemers aan de organisatie, vergadert iedere woensdagmorgen van 9.30 – 11.30 uur in het Annahuis en bespreekt de problemen van dak- en thuislozen waarop zij in hun dagelijks leven stuiten. De DOS neemt deel aan deze vergaderingen. Indien u belangstelling heeft een vergadering bij te wonen: bel mij. Van harte welkom. Dan kunt u uit de eerste hand horen met welke problemen dak- en thuislozen worden geconfronteerd en heel vaak buiten hun schuld om. Als u nog een tweepersoons tentje en/of een slaapzak heeft en niet meer gebruikt. Iemand die onder de blote hemel slaapt is er echt mee geholpen. Henk Zwaan

Nagekomen Van de wijkkerkenraad Midden/Zuid vindt u het bericht op pagina 19

S ’amen

13

Lucaskerk: kinderkerstmusical De rollen zijn verdeeld, de CD met liedjes wordt al platgedraaid en een groep van 25 kinderen zijn al een sinds eind september in de Lucaskerk begonnen met het oefenen aan de kerstmusical. Naast Maria en Jozef en de 3 wijzen uit het oosten, hebben we ook andere figuren rondlopen op het toneel. En bovenal hebben we een chagrijn van een herbergier! Dus dat beloofd heel spannend te worden. Ben je al nieuwsgierig geworden? Op kerstavond 24 december 2012 mogen jullie allemaal komen kijken; jong en oud!

Groeten van Ria, Evelien, Joost en Thijske

Rev ‘n Ross zijn bekende artiesten uit het televisieprogramma XFactor. En ze gaan dus ook vooral veel zingen! Hun prachtige stemmen en pure sound zullen je laten genieten, inspireren en doen glimlachen! We willen in deze dienst graag het praten over geloof openbreken. Niet in de vorm van: zó moet je geloven, maar de vraag is “wat geloof jij”. Iedereen is daarom ook van harte welkom. Voor deze dienst hebben we een financiële bijdrage gekregen van de Gemeente Breda, die hiermee jongeren wil aanmoedigen om aan de slag te gaan met participatie en talentontwikkeling. De toegang is gratis! Nicoline Rodenburg

Laatste weekend van september 2013

Jongerenclubs Lucaskerk In oktober zijn de jongeren van 12 jaar en ouder van de Lucaskerk heel creatief bezig geweest! Ze hebben 2 schilderijen gemaakt die worden geveild bij NovemberTonen voor een goed doel. De komende maanden gaan we met de clubs LuX Factory en Sooz nog meer leuke activiteiten doen. Dus hou je mail in de gaten.

Groeten van de clubleiding Tim, Roos, Mark en Evelien

Zondag 11 november, 10:30 uur

Jongerendienst Lucaskerk Het thema van deze dienst is 'Wat houdt geloven in'. We hebben hiervoor Rev ’n Ross uitgenodigd, die met ons het gesprek aan willen gaan, en open staan voor onze vragen over 'Wat houdt geloven in'.

Jeugdkamp Lucaskerk

Dit jaar was er geen jeugdkamp vanuit de Lucaskerk georganiseerd, maar we kunnen jullie alvast vertellen: volgend jaar weer wel . Heb je al een agenda 2013? Hou dan alvast het weekend van 27, 28 en 29 september 2013 vrij voor een te gek gaaf jeugdkamp!

Ria, Evelien, Jurgen, Peter, Tim, Roos en Mark

Voor in uw agenda:

Vrijdag 24 december: Kerstnachtdienst in de Johanneskerk Samenzang vanaf 21:00 uur Aanvang kerkdienst 21:30 uur

S ’amen

14

Nieuws uit de wijken

Rondom de Lucaskerk Van de voorzitter In S’Amen van oktober berichtte ik u over de bevestiging van zes nieuwe ambtsdragers tijdens de startzondag van 9 september. In die dienst was er echter nog een feestelijke gebeurtenis. Er was een jubilaris in ons midden, te weten Frits Kok. Frits is sinds 1982 organist binnen de Protestantse Gemeente Breda. Dit jaar viert hij dus zijn 30 jarig jubileum. Hij startte zijn organistencarrière in de Pelgrimskerk, was zeer betrokken bij de totstandkoming van de gemeente in de Haagse Beemden, speelde een belangrijke rol bij de aankoop van het orgel in de Lucaskerk en bespeelt dat orgel, al zo lang als de Lucaskerk er is. We hebben in de feestelijke dienst Frits namens de vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer in de Protestantse Kerk in Nederland de draaginsigne in zilver mo-

gen opspelden. Na de dienst is Frits door velen gefeliciteerd. We doen dat hierbij nogmaals: Frits, hartelijk dank voor je muzikale inzet en van harte gefeliciteerd met dit prachtige jubileum. In het kader van ’Wat doen de werkgroepen in onze wijkgemeente?’, vandaag een bijdrage vanuit de werkgroep PR & Communicatie. De werkgroep bestaat inmiddels uit 6 personen, waarbij een van de leden afgevaardigde is naar de kleine wijkkerkenraad. We zijn daar erg blij mee, want deze afvaardiging is er een tijdje niet geweest. De werkgroep richt zich in eerste instantie op de upgrading van de website www.noorderbeemden.nl. Kijk eens op de site en vertelt u ons welke verbeteringen we zouden kunnen doorvoeren. De werkgroep wil de site in ieder geval meer ‘gezicht’ gaan geven en interactiever maken. Daarnaast gaat de werkgroep onderzoeken in hoeverre ‘social media’ een rol kunnen gaan spelen. Naast PR & Communicatie van onze eigen wijkgemeente, is het goed dat wij ook meer en meer Breda-breed gaan denken. Op de laatste vergadering heeft Rob Snijders een toelichting gegeven vanuit zijn betrokkenheid als lid van de adviesgroep van de Algemene Kerkenraad voor communicatie. Binnenkort begroeten wij de heer Joost de Bruin van het Noorderlicht, die ook zijn visie met ons zal delen. De werkgroep hoopt op deze manier steeds duidelijker te krijgen welke informatiebehoefte er is en op welke wijze dat het best vorm gegeven kan worden. We wensen de werkgroep veel succes. Suggesties zijn altijd welkom!

Rolf Boertien [email protected]

Vieringen We komen bij de laatste weken van het kerkelijk jaar, sommigen spreken in deze tijd van de voleindingszondagen. De kerk bezint zich op beloften en beelden van de voltooiing van de schepping. Niet het einde van alles, maar de bestemming, de voltooiing van Gods inzet voor mensen.

Zondag 11 november In de Lucaskerk wordt een jeugddienst gehouden. Het gaat over heel indringende vragen, zoals: “Waarom geloof je eigenlijk?” De jongeren leveren zelf ook bijdragen, het duo Rev ’n Ross komt zingen en zo hopen we een aansprekende viering te houden.

Zondag 18 november We verwelkomen ds. Couvée uit de Pauluskerk in Rotterdam. Misschien houdt hij zich gewoon aan het leesrooster, en dan horen we o.a. Marcus 12:38-13:2; misschien vertelt hij iets over zijn werk en zijn ervaringen in de Pauluskerk. We vieren vandaag ook de dienst van Schrift en Tafel, zodat we elkaar ontmoeten rond brood en wijn.

Zondag 25 november De laatste zondag van het kerkelijk jaar, sommigen spreken ook wel van ‘kaarsjeszondag’ door alle kaarsjes die branden bij het gedenken van onze overledenen. Altijd een indrukwekkende kerkdienst, waar de namen van overledenen klinken over het water van de doopvont en kaarsjes branden op de plaats waar wij het verbond van God met mensen vieren. Op het leesrooster staat Marcus 13 met sprekende beelden over het komen van de Messias.

S ’amen Adventsproject Na de afsluiting van het kerkelijk jaar maken we ons op voor een nieuw begin. De adventstijd als periode van voorbereiding op het feest van de heer die komt als een kind. Vanuit het Oude Testament horen we steeds een andere profeet en vanuit het Nieuwe Testament geeft het evangelie naar Lucas de toon aan. Rondom de lezingen is een mooi adventsproject samengesteld, dat jong en oud zal aanspreken. Naast een kleurige verbeelding is er ook een projectlied dat ons van week tot week begeleidt op weg naar het feest.

Zondag 2 december Op de eerste zondag van advent lezen we gedeelten uit Zacharja 14 en uit Lucas 21, zo maken we de overgang van de voleinding naar een nieuw begin. We gaan het projectlied leren en oefenen onszelf in vooruit kijken naar het feest dat komt.

Adventsvespers Op vier woensdagen houden we weer vespers in de advent; we beginnen op woensdag 28 november en leven steeds vooruit naar de komende adventszondag. In de lezingen zullen we ook de stemmen van de kleine profeten laten horen. De vespers zijn een moment van bezinning en rust in de drukke dagen op weg naar kerst. Mooie liederen om te zingen, momenten van stilte gebed als een middel om extra diepgang aan de dagen te geven. De vespers zijn in de Lucaskerk en beginnen om 19:30.

Uit de wijkgemeente In de afgelopen weken is mevr. Bakker (Gerrit Rietveldplein 42) naar het ziekenhuis gegaan voor een operatie. Dat is allemaal met succes verlopen en na een paar dagen mocht ze weer naar huis om verder te herstellen.

In Memoriam Rie Schipper (1927-2012) In de gemeenschap van Breda-Noord was ze jarenlang een vertrouwde en gewaardeerde verschijning. Actief, betrokken, meelevend, zo had ze haar plaats tussen de mensen. Ze was een lieve, creatieve vrouw. In schilderijen en andere uitingen kon ze haar gevoelens uitdrukken met levende, aansprekende kleuren. Een grote inbreuk in haar leven was dat haar huwelijk geen stand hield, zodat ze alleen met vijf kinderen ver-

15 der moest. Dat was in veel opzichten erg moeilijk voor haar. Daarnaast waren klassieke calvinistische schuldgevoelens haar niet vreemd, en dat zorgde ook wel voor donkere perioden in haar leven. Toch is ze met bewonderenswaardige veerkracht verder gegaan. Naarmate ze ouder werd, werd ze meer aangewezen op hulp; ze verhuisde eerst naar de Haagse Beemden en ging later naar verpleeghuis Elisabeth. Vooral het verblijf in de Klokkenberg gaf haar zicht op de prachtige natuur waar ze oprecht van kon genieten. Na de verbouwing kreeg ze een plaatsje in het nieuwe Elisabeth, daar verdween ze steeds meer in haar eigen wereld. Gelukkig was daar ook minder angst en meer ontspanning. Ze ging langzaam maar zeker achteruit. Zondag 28 oktober waren al haar kinderen op bezoek en in de loop van de avond is ze rustig ingeslapen. Op donderdag 1 november hebben we afscheid genomen met liederen van dank en vertrouwen, die ze zelf had uitgekozen. ds. Wim Bisschop

Catechisaties Op dinsdag 6 november beginnen we aan het tweede blok catechisaties. Vier weken lang een bijeenkomst van een uur, zodat we vóór de drukte van december klaar zijn. De basiscatechese begint op dinsdagmiddag om 16:00 uur en de catechese voor jongelui tussen 12/13 en 15/16 jaar om 19:00 uur.

ds. Wim Bisschop

Leren en Ontmoeten

Leerhuisavond met maaltijd op 12 november. Op maandag 12 november hebben we de leerhuisavond voor november. Op verzoek een keer niet op woensdag, dus let op! Er wordt een film vertoont in het kader van de filmcyclus ‘de vreemdeling’. De film ‘Babette’s feest’ kunnen we deze maandag in de Lucaskerk zien. Het is een van de klassiekers van de ‘christelijke film’ en won terecht een Oscar in 1987 voor de Beste Buitenlandse Film. Bij meerdere christelijke auteurs zie je de film terugkomen als ultieme parabel voor genade. Babette's Feast is een kort verhaal van Isak Dinesen (pseudoniem voor Karen Blixen, vooral bekend als auteur van het autobiografische Out of Africa). Het verhaal: Aan de verlaten kust van Denemarken wonen Martina en Philippa, de prachtige dochters van een strenge Protes-

tantse pastor die elk aards genot afkeurt. Op een dag arriveert de mysterieuze Babette, die de Franse onrusten ontvlucht is, in het diep religieuze en geïsoleerde dorpje. De twee zussen besluiten haar onderdak aan te bieden in ruil voor het verrichten van huishoudelijk werk. 14 jaar werkt Babette als hun persoonlijke huishoudster. Op een dag krijgt ze het bericht dat ze de loterij gewonnen heeft. Met het geldbedrag besluit ze de bevolking van het dorp op een enorm feestmaal te trakteren. Het wordt een diner om nooit te vergeten… Vooraf kun je mee-eten. We kunnen rond 18:00 uur aan tafel. Voor de maaltijd moet je wel opgeven anders weten we niet hoeveel we moeten koken. Opgeven via de intekenlijst in de Lucaskerk of via [email protected] vóór donderdag 8 november 18:00 uur. De kosten voor de maaltijd zijn €4,=. De filmavond begint om 19:30 uur met koffie en thee, daarna om 19:45 de inleiding op de film, de film zelf begint om 20:00 uur. Rond 21:45 is er nog een nabespreking onder het genot van een drankje. De kosten van de filmavond inclusief consumpties zijn €6,=. Beide activiteiten zijn los te volgen. Joyce Rijke

za. 10 november

November Tonen Rondom een veiling van ‘Kunst uit eigen Kring’. U bent van harte welkom vanaf 11:00 uur in de Lucaskerk voor bezichtiging van de te veilen werken, en koffie ontmoeting - muziek. Om ongeveer 15:00 uur start de veiling. De opbrengst van de veiling is bestemd voor het Maitland Cottage Home, een ziekenhuis in Kaapstad (www.mch.org.za). Foto’s van een aantal te veilen kunstwerken zullen enkele weken voor de 10e november worden opgehangen in de hal van de Lucaskerk. Graag tot ziens, mede namens L&O,

Marijke Koldenhof, Jan Jonk, Richard Luijk, Licia Koeman en Frits Kok

Noordsoos Terugziend op de laatste bijeenkomsten vermelden we de bespreking door ds. Wim Bisschop van delen van het Onze Vader. Een bekende tekst van een gebed door de Heer zelf aan ons gegeven. Dan sta je versteld dat zo’n bekend gebed zoveel nieuwe gedachten oplevert. Ds Bisschop gaat er een volgende keer mee verder.

S ’amen Begin oktober werden ons hulpmiddelen aangereikt voor degenen voor wie het lezen moeilijker gaat worden. Het ‘grootletterboek’ en het ‘luisterboek’ kunnen aan slechtzienden een handreiking bieden. Er komen steeds meer

16 boeken met grotere letters, vooral in de bibliotheek zijn ze te vinden. Twee weken na dit leesverhaal heeft Bep Smaal samen met haar zus Pauline een gezellige muzikale middag verzorgd. Geweldig!

Op 7 november luisterden we naar ds. Ton van Prooijen. Hij was voor de eerste keer op de Noordsoos; van harte welkom. Mede namens het soosteam weer een hartelijke groet, Wim de Kruijf

voor tegenstrijdige gevoelens, verdriet naast vreugde, pijn naast hoop. De grondtoon is het vertrouwen dat Stannie geborgen is bij God. Veel mensen zaten en stonden tijdens de dienst om de familie Vergeer heen. Een teken dat we met hen meeleven.

Kunst in de Markuskerk

25 november: laatste zondag van het kerkelijk jaar

Rondom de Markuskerk In Memoriam Op maandag 1 oktober overleed Stannie Vergeer-Stavast, de echtgenote van Thijs Vergeer. Ze was kort daarvoor opgenomen in het ziekenhuis. Hoewel haar gezondheidsituatie erg zorgelijk was, kwam haar overlijden toch zeer onverwacht. Stannie is 76 jaar geworden. Bijna 52 jaar deelde ze haar leven met haar man Thijs. In de rouwdienst op 5 oktober, in de kapel van de Bieberg, haalden haar kinderen herinneringen op aan die jaren. Ze brachten veel goeds, liefde en warmte, maar ook veel ziekte en pijn. In de rouwdienst klonken psalmen. Niet voor niets. Juist de psalmen zijn liederen waarin verschillende emoties naast elkaar mogen staan, waarin ruimte is

Zondag 25 november is de laatste zondag van het kerkelijk jaar, ook wel ‘eeuwigheidszondag’ of ‘zondag der voleinding’. Een week later begint de adventstijd, een tijd van verwachting en nieuw begin. Op de drempel van het nieuwe kerkelijke jaar zien we terug en kijken we vooruit. We gedenken onze gemeenteleden en andere dierbaren die het afgelopen jaar zijn overleden door voor elk van hen een kaars aan te steken en stil te staan bij hun gedachtenis, vanuit het verlangen naar en de hoop op Gods toekomst. We zingen deze dienst, samen met de cantorij, ondermeer dit lied van dichter Hans Mudde:

Jarenlang heeft u mooi, heel divers werk van kunstenaars kunnen bewonderen in de Voorhof van de Markuskerk. Allen die hiervoor hun werken beschikbaar stelden: hartelijk dank. Voor velen een aanzet om het eigen werk ook eens aan te bieden voor een expositie van ongeveer twee maanden. Er kunnen 10 à 12 werken geplaatst worden, afhankelijk van het formaat. Voor 2013 zijn nog plaatsen beschikbaar. En wellicht weet u in eigen kring ook wel iemand die mooi werk kan aanbieden. Neem gerust contact op met één van de leden van de interieurcommissie.

Jan Lambrechts, 5614505 Hannie de Bruyn, 5655976 Neeltje Struyk, 5711985 Regien de Ruiter, 0161432354

Onze namen staan geschreven in de holte van uw hand, als een teken dat ons leven in U, Heer, is ingeplant. Steeds als U uw handen opent, zien uw ogen ons weer aan en gedenkt U uw belofte een volkomen nieuw bestaan. Laat ons in de stilte groeien totdat op de jongste dag onze namen open bloeien op uw goddelijk gezag. Dan gebeurt wat wij nu dromen dat wij in uw louter licht, tot U nader mogen komen aangezicht tot aangezicht. Ton van Prooijen

Rondom de Johanneskerk

S ’amen

Vieringen

Zondag 11 november Achtste zondag van de herfst Vandaag wordt Elodie Caroline, dochter van Henk en Caroline DammerSneep en zusje van Jan, gedoopt. Onze nieuwtestament-lezing is Marcus 12: 28-34 en daarbij schreef ik in de vorige S’AMEN al een korte toelichting.

Zondag 18 november Negende zondag van de herfst, viering Heilig Avondmaal In beide lezingen vanmorgen gaat het over een weduwe. Allebei verkeren ze in armoedige omstandigheden, en allebei geven ze alles waarvan ze moeten leven, in vertrouwen op God. Er zijn heel veel weduwen die op alle mogelijke manieren in onze woon- en zorgcentra, in de buurt, in de kerk(en) en bij andere groeperingen belangeloos vrijwilligerswerk doen. Zij ervaren hun behoeftigheid diep en tegelijkertijd ervaren zij dat zij in hun verbondenheid met anderen leven terugkrijgen. Wat zouden onze samenleving en onze kerken zonder hen arm zijn aan medeleven en saamhorigheid! De laatsten zullen de eersten zijn. (Gezang 70 LvdK). (1 Kon. 17:10-16 en Marc. 12: 38-44)

Zondag 25 november Tiende zondag van de herfst, laatste zondag van het kerkelijk jaar Na de dienst en de koffie kunnen we luisteren naar de gezongen mis van Frank Martin (1890-1974), uitgevoerd door het Capella Feminarum o.l.v. Jerry Korsmit. Het is belangrijk dat wij op deze laatste zondag van het kerkelijk jaar in de kerk de namen noemen van hen die ons het afgelopen jaar ontvielen. In de eerste plaats voor de geloofsgemeenschap. In hun aardse bestaan maakten de overledenen deel uit van de gemeenschap; wij waren met hen verbonden en zij met ons. De geschiedenis van hen die gingen en van ons die achterblijven hebben elkaar geraakt. Op deze dag gedenken we onze verbondenheid. In de tweede plaats kan het gedenken van belang zijn voor de nabestaanden. Velen doet het goed nog eenmaal de naam van hun dierbaren te horen uitspreken – de naam die zij zelf zo dikwijls, en vaak zo liefdevol, hebben uitgesproken. In de derde plaats: van vele overledenen is de naam eerder uitgesproken in de gemeenschap: bij de doop, op de dag van de belijdenis, tijdens de inzegening van hun huwelijk, de bevestiging

17 in het ambt, of in de dienst bij hun uitvaart. Nu gebeurt dat weer, als wijze van afsluiting en wederom als teken van verbondenheid. Heeft u iemand verloren die u graag wilt gedenken te midden van de gemeente - óók al was deze persoon geen lid van onze gemeente - geef dit dan voor zaterdag 24 november door aan Mieke Frankfoorder (5146523 / [email protected]) of aan ds. Wagenvoorde (5217402 / [email protected]). (Marcus 13:14-23)

Zondag 2 december Eerste zondag van Advent Voorganger: ds. Ton van Prooijen De situatie waarin Marcus zijn evangelie schrijft wordt beheerst door de gruwel van de vervolgingen door Keizer Nero te Rome. Het lijkt erop dat het einde der tijden is aangebroken. Maar in die crisis is er tegelijkertijd een opening waar te nemen, een teken van hoop: er zal een eind komen aan de vervolgingen, want God zelf zal recht verschaffen. Het is goed te bedenken dat de beelden waarmee de toekomst worden beschreven door Marcus niet direct slaan op een persoonlijke Messias, een persoonlijke verlosser (die ook, door de dood heen, verlost). Nee, het gaat Marcus veeleer om de geschiedenis, die leert dat in alle gruwel een kiem aanwezig is waaruit een nieuwe toekomst zal groeien. Schitterend is bij Marcus het beeld van de vijgenboom. De vijgenboom en de wijnstok zijn de enige boom en struik in Israël die in de winter al hun blad verliezen. Maar in de lente kan zowel de vijgenboom als de wingerd in zeer korte tijd nieuwe bladeren krijgen – een beeld van vernieuwing bij uitstek. (Marcus 13:24-32) Na de kerkdienst is er koffiedrinken in het Kerkenhuis. Daar vindt u dan, zoals ieder jaar, de Wereldwinkelstand met Fair Trade- en Max Havelaarprodukten zoals koffie, thee, chocolade en andere heerlijkheden. ‘Eerlijke’ producten voor een betaalbare prijs. Om voor jezelf te kopen of om cadeau te geven! Ook zijn er weer engeltjes uit Kenia. De engeltjes zijn gemaakt van hele kleine kraaltjes door vrouwen in Kenia. Leuk om cadeau te geven (en te krijgen!) en/of voor in de kerstboom. Prijs €2,=/st. Ons gemeentelid Jan Noordermeer bracht ze mee en kent deze mensen. Hij zorgt er ook voor dat de opbrengst bij hen terecht komt. Wees er snel bij, want op = op! Info: Mieke Frankfoorder (146523/ [email protected])

Zondag 9 december Tweede zondag van Advent De evangelielezing van vandaag vertelt over God die onverwacht aanklopt bij mensen. Wees dus waakzaam, en wanneer Hij komt, zorg er dan voor dat je niet slaapt. Voortdurend klopt Jezus, klopt God bij ons aan, in allerlei gestalten, in allerlei mensen met allerlei vragen. Advent is een goede tijd om waakzaam te zijn. Niet om extra sloten op de deur van ons hart te doen, maar om in te spelen op het kleine licht dat overal in de kring van mensen is aangestoken. Op de adventskandelaar branden nu twee kaarsen. Het wordt niet minder dat licht. Het wordt meer, steeds meer, steeds lichter wordt het. We gaan naar Kerstmis toe. Het warme licht van God zal in onze harten komen en er staat veel goeds te gebeuren. Licht op de kandelaar voor alle mensen die nog wat verwachten van het leven, van God. (Marcus 13:33-37)

Zondag 16 december Derde zondag van de Advent Eerste compassiedienst Op 28 oktober was het thema van de Ontmoetingsdienst in de Grote Kerk: Compassie. Compassie betekent letterlijk: méélijden. Mensen met compassie laten zich raken door anderen en komen in beweging. Het is dus meer dan alleen een gevoel. Compassie is bewogen zijn (gevoel) en vervolgens in beweging komen (handelen dus!). Het thema compassie sprak ons, Bredase predikanten, zo aan, dat we afgesproken hebben dat ieder van ons, eerst in een viering in de eigen kerk en daarna in de drie zusterkerken, het thema compassie zal belichten vanuit één van de kernwaarden van het Christendom. De invalshoek die mij erg aanspreekt is de relatie compassie – God: wat heeft God met compassie te maken? Zei God niet tegen Mozes: “Ik ben de compassievolle” (lees bijv. Ex. 3 maar). God noemde het als een belangrijk kenmerk van hemzelf en hij wil graag dat we daarin op hem lijken. We kennen allen ook het verhaal hoe God zich op de berg Horeb aan Elia openbaarde. Wat heeft “het gefluister van een zachte bries”, nu met compassie te maken? Daarover gaat ons verhaal van vanmorgen. (1 Kon. 19: 3a; 8b. - 9:11-13)

Martin Wagenvoorde

S ’amen

18 grip. Geen onvolmaakt lichaam dat ons in de weg zit. Weg eigenbelang. Niets is belangrijk meer. Alleen God. Om het met psalm 126 te zeggen: “Als God ons thuisbrengt uit onze ballingschap, zal het net zijn of wij dromen”.

Marja Brak, voorheen adj.-directeur van de IZB, in Elisabet

M ediatheek G. van Dooren Belangstelling voor informatie uit de protestantse kerken? Eenmaal per veertien dagen: Kerkbulletin. Aanmelden: [email protected]

Noorderlicht in ‘Kerkinformatie’

Geknipt voor U R. v. Klaveren-Koelewijn

De hemel is een DROOM Geloof en kerk zijn al heel lang op hun retour. Maar één aspect ervan zit duidelijk in de lift: de hemel. Je hoort het nietgelovigen vaak zeggen: “Ik weet zeker dat Herman hierboven meekijkt”. De overledene zit in zoiets als een hemel of op een wolk en leeft mee met wat hier gebeurt. Nu kun je als christen denken dat je meer van de hemel weet dan mensen die de Bijbel niet kennen, maar is dat zo? De Bijbel zegt er heel weinig over en als het al gebeurt dan is dat in voor ons vreemde beelden. Waar we vooral mee bezig zijn is de vraag of we onze dierbaren zullen herkennen. Veel overlijdensberichten geven dat weer: “Moeder is nu weer verenigd met vader”. Zowel de niet-christen als de christen lijkt zich de hemel voor te stellen als een (prachtige) voortzetting van het leven hier op aarde. Dezelfde familieverbanden en vriendschappen. Maar wie dan verder denkt, komt in moeilijkheden. In mijn stamboom vind ik heel wat voorouders die wel drie keer getrouwd zijn, omdat hun huwelijkspartner jong overleed. Jezus is er duidelijk over: er wordt in het toekomende leven niet gehuwd. Nog veel meer vragen duiken op: herkennen we elkaar en zo ja, hoe? Zal mijn vriendinnetje Ietje, gestorven toen ze 11 jaar was, mij als veel ouder geworden vrouw herkennen? In het aardse leven lijkt het om ons mensen te draaien. Helaas krijgen we het nooit volmaakt. Sterker nog: sommige mensen hebben buitengewoon veel ellende te verwerken. Juist in zulke omstandigheden ga je uitzien naar de hemel. Eindelijk rust. Anderen verlangen naar soms heel eenvoudige dingen; misschien 'alleen maar' een rechte rug. Nog steeds is in dit verhaal God niet genoemd. Dat is toch merkwaardig. Is de hemel niet eerst en voor alles de plaats waar God is? Hij is daar 'alles in allen'. Zo zegt de Bijbel het. God vult alles en iedereen. Vervuld - voller, rijker kan niet! Zelf denk ik niet zo vaak aan de hemel - die gaat mijn begrip te boven. Waar ik wél een beeld bij heb (omdat de Bijbel erover spreekt), is de nieuwe aarde, het rijk van vrede en gerechtigheid. Geen onbegrip en misverstanden, waar hier en nu zoveel ellende uit voortkomt. Geen stress, want we zijn verlost van ons menselijk tijdsbe-

In het oktobernummer van het tijdschrift Kerkinformatie van de PKN is een katern bijgesloten met de titel De kerk is meer dan werk. In dat katern staat een artikel (op bladzijde 6) van de hand van onze adviseur van de dienstenorganisatie Simon Drost. Hij heeft geschreven over ons project Noorderlicht ‘Pionieren is oog hebben voor het kleine’. U kunt het vinden op internet: http://www.pkn.nl/Lists/PKN-Bibliotheek/Kerkinformatie-207oktober-2012-katern-De-kerk-is-meer-dan-werk.pdf

Met Andere Woorden Dit is de titel van een kwartaalblad over bijbelvertalen. Uitgegeven door het Ned. Bijbelgenootschap in Haarlem. Het wordt gratis toegezonden aan belangstellenden (giften zijn uiteraard van harte welkom). Het nummer van september 2012 ( 31e jaargang) is een themanummer over de Psalmen. Uit de inhoud : een artikel “Van psalmtekst naar lied, van vertaling naar berijming” en o.a. een interview met Huub Oosterhuis. Dit kwartaalblad is de moeite van het lezen meer dan waard. Adres : Ned. Bijbelgenootschap (NBG) Postbus 620, 2003 RP Haarlem. Gerard Kerssies

PKN peilt waardering Leden van de Protestantse Kerk kunnen via een speciaal internetscherm hun mening geven over producten en diensten van de landelijke kerk. Wie zich aanmeldt voor dit nieuwe Panel Protestantse Kerk wordt regelmatig gevraagd mee te denken over de dienstverlening aan gemeenten en predikanten.

30 november, Conferentie

‘Een tijd om te leven en een tijd om te sterven’ In de afgelopen tijd woedde in de media een discussie over de mogelijkheden die er (zouden moeten) zijn voor mensen om zelf hun levenseinde te kiezen. In het debat over ‘hoe te sterven?’ dreigt echter de vraag ‘hoe te leven?’ uit zicht te raken. Tijdens de conferentie over voltooid leven met als titel ‘Een tijd om te leven en een tijd om te sterven’ wordt niet de

S ’amen dood, maar het leven centraal gesteld. Hoe kijken we in onze samenleving aan tegen het ouder worden? Hoe draag je de last van zich opeenstapelende verlieservaringen? Deze conferentie wil het gesprek binnen de kerk over kwesties rond het levenseinde stimuleren, en daarnaast stof tot nadenken geven over het nieuwe ouder worden. Dr. Arjan Plaisier (scriba synode Protestantse Kerk) spreekt over de visie van de kerk op het debat over levensbeëindiging op verzoek. Verdere sprekers zijn prof. dr. Frits de Lange (hoogleraar ethiek aan de Protestantse Theologische Universiteit) die een theologische reflectie op het ouder worden zal geven Vervolgens zal dr. Annemarieke van der Woude (predikantgeestelijk verzorger in een verpleeghuis en lid van de werkgroep Pastoraat en Gezondheidszorg) ingaan op de positie van kwetsbare ouderen in het verpleeghuis. Tot slot zal dr. Christa Anbeek (universitair hoofddocent bestaansfilosofie aan de Universiteit voor Humanistiek en remonstrants predikant) spreken over de geestelijk verzorger als gesprekspartner over het zelfgekozen levenseinde. De organisatie is in handen van de werkgroep Pastoraat en Gezondheidszorg van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk. Tijd: 14:00–18:00 uur Plaats: Protestants Landelijk Dienstencentrum in Utrecht Opgave: [email protected] (030) 880 18 88

Hydepark wordt 'Huis van de kerk' De Protestantse Kerk ontwikkelt een ‘huis van de kerk’ op het landgoed Hydepark. Het wordt een plek voor bezinning, toerusting, ontmoeting en een vakantieplek voor mensen die afhankelijk zijn voor zorgverlening en begeleiding Eerder al nam de synode het principebesluit om Hydepark als eigen conferentie- en. trainingscentrum met retraitefunctie te handhaven, mits dit financieel verantwoord aangepast en geëxploiteerd zou kunnen worden. Volgens één plan kan een accommodatie worden gerealiseerd in de vorm van zowel een conferentiecentrum als een vakantiehotel voor zorgbehoeftigen. Met deze opzet is sprake van een hoog maatschappelijk en diaconaal rendement. De exploitatie van het ‘huis van de kerk’ moet voor de kerk kostenneutraal worden uitgevoerd, maar het bestuur ziet daarvoor voldoende mogelijkheden.

Nijkleaster opent de deuren De stichting Nijkleaster opende op 28 oktober de deuren van de verbouwde kerk van Jorwert. Deze opening vormt de eerste fase van een plan dat uiteindelijk moet uitmonden in een protestants klooster. Dit nieuwe klooster wil een centrum vormen, op protestantse leest geschoeid, waar mensen zich in alle rust kunnen terugtrekken om op adem te komen, en tegelijk een plek waar ze elkaar kunnen ontmoeten in liturgie en gesprek, studie en werk, plezier en recreatie. De doelstelling is om nieuwe wegen te zoeken voor het Evangelie en op deze wijze een aandeel te leveren aan persoonlijke, maatschappelijke en kerkelijke vernieuwing. Dominee Hinne Wagenaar en zijn echtgenote Sietske Visser zijn de initiatiefnemers van het project.

19

Wijkkerkenraad Midden-Zuid Het rooster van aftreden van ambtsdragers is besproken in de kerkenraadsvergadering. Er zijn een aantal mensen die er al meerdere termijnen op hebben zitten. In een gemeenschappelijke dienst op 13 januari in de Markuskerk wordt afscheid van hen genomen en dan hopen we ook nieuwe ambtsdragers te kunnen bevestigen. U bent van harte welkom om de wijkkerkenraad te komen versterken. Wat betreft het overdragen van werkzaamheden door de oud-ambtsdragers zijn er enkele taken die mogelijk nog door hen voortgezet kunnen worden na hun ambtstermijn.

Afscheid ds. Wagenvoorde.

Het afscheid van ds. Wagenvoorde vindt plaats op zondag 28 april.We hopen voor hem een opvolger te vinden. De beroepingscommissie is van start gegaan. Vanuit de Protestantse Gemeente Ginneken is de heer Wim Eland afgevaardigd naar de beroepingscommissie. Het landelijk bureau heeft inmiddels een lijst met beroepbare predikanten verstuurd, de solvabiliteitsverklaring voor een parttime predikant voor 70% is goedgekeurd en de Algemene Kerkenraad is akkoord gegaan met het aanbod van de Stichting Johanneskerk om een uitbreiding van de functieformatie ten behoeve van de aanstaande vacature predikant Midden-Zuid met 0,2 Fte naar 0,7 Fte te financieren.

Vacature ds Masmeijer per 1 december 2012. De classis heeft ds. Wagenvoorde aangewezen als consulent in de Protestantse Gemeente Ginneken. Wanneer hij zelf met emeritaat gaat en de vacature nog niet ingevuld is, zal ds. van Prooijen die taak overnemen. De afscheidsdienst van ds. Pieter Masmeijer vindt plaats op zondag 11 november om 14.00 uur in de Protestantse Laurentiuskerk Ginneken.

Jeugdwerk

Onze jeugdwerker Daniëlle van Drongelen heeft een werkplan geschreven. Zij zal dit in de wijkkerkenraad komen toelichten.

Commissie Communicatie

De heer Rob Snijders, in zijn functie van ouderling op het gebied van PR en Communicatie heeft in de vergadering van de wijkkerkenraad een korte toelichting gegeven op de notitie werkgroep communicatie/Noorderlicht. De communicatiemiddelen zijn beschreven, er is een draaiboek communicatie en er is weer een nieuw jaarboekje. De heer Snijders wordt gecomplimenteerd met het werk dat verricht is. Het project Noorderlicht wordt een vast punt op de agenda van de wijkkerkenraad. De volgende vergadering van de wijkkerkenraad is op dinsdag 20 november in de Markuskerk.

Karien van Mourik

S ’amen

20

Foto-impressie Ontmoetingsdienst 28 oktober Grote Kerk Breda

* Kinderen met lampionnen, n.a.v. The lady with the Lamp

* Daniëlle van Drongelen met de koffer van grootvader

* Daniëlle van Drongelen bevestigd als jeugdwerker

S ’amen

Ekklesia Breda Waalse Kerk (Catharinastraat 83b) 10:30 uur 2 december ‘Om wat misdaan wordt’ (het verhaal van de profeet Amos) m.m.v. Ekklesiakoor Breda o.l.v. Jerry Korsmit pianist Daan Boertien toespraak Franck Ploum

21

Remonstrantse Gemeente Cimburgalaan 98

Doopsgezinde Gemeente Cimburgalaan 98

10:30 uur

10:30 uur

11 november mw. ds. A.S. Lenselink

18 november ds. G.A.ReinholdScheuermann

25 november dr. C.M.G. BerkvensStevelinck Euwigheidzondag 9 december ds. M.E.Rosen Jacobson v.Dam

7 december ds. G.A.ReinholdScheuermann 16 december ds. A.A. Rijken

Prot. Gem. Ginneken 10:00 uur Behalve de eerste zondag, alle zondagen Dienst van Schrift en Tafel. Op adventszondagen kindernevendienst. 11 november, 14:00 uur Afscheidsdienst ds. P. Masmeier. (Zie ook pagina 8) 18 november ds. K. Blei, Haarlem 25 november ds. P. Masmeier, Gedachteniszondag 02 december, 1e advent ds. H. ten Thije 09 december, 2e advent ds. S. van der Zee 16 december, 3e advent ds. E. Wijnands Dalmsholte

S ’amen

22

Stap over op groene energie van Greenchoice en steun Kerk in Actie! U kunt overstappen op groene energie en u ontvangt 0,25 eurocent korting per kWh groene stroom en elke m3 groen gas die u gebruikt. Als u overstapt, helpt u niet alleen het milieu; u steunt ook duurzame energieprojecten in ontwikkelingslanden. Greenchoice doneert namelijk voor elke kWh groene stroom die u gebruikt 0,25 eurocent aan het FairClimate programma van Kerk in Actie. Meer informatie: www.kerkinactie.nl/fairclimate of www.greenchoice.nl/fairclimate 010 478 23 26

S ’amen

23

Vieringen in de periode 11 november Protestantse wijkgemeente NoorderBeemden

Lucaskerk Tweeschaar 125, aanvang 10:30 uur

Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en Kindernevendienst. Maandelijks Jongerennevendienst, info: Noorderbeemden.nl

11 18 25 02 09 16

nov. : nov. : nov. : dec. : dec. : dec. :

ds. ds. ds. ds. ds. ds.

W. Bisschop, Jeugddienst D.J Couvée, Pauluskerk R’dam W. Bisschop, gedenken W. Bisschop, 1e advent K. Vos, Woensdrecht, 2e advent W. Bisschop, 3e advent

Protestantse Wijkgemeente Breda Midden/Zuid

Markuskerk Hooghout 98, aanvang 10:00 uur Tijdens alle morgendiensten is er kinderopvang en kindernevendienst

11 18 25 02 09 16

nov. : nov. : nov. : dec. : dec. : dec. :

ds. Axel Rooze drs H. Berflo ds. T. van Prooijen, Gedachteniszondag pastor mevr. van de Bunt, 1e advent ds. K. van Huisstede, 2e advent ds. T. van Prooijen, 3e advent

Johanneskerk Dreef 5, aanvang 10:00 uur. 11 18 25 02

nov. : nov. : nov. : dec. :

ds. M. Wagenvoorde ds. M. Wagenvoorde, Kindernevendienst ds. M. Wagenvoorde, Gedachteniszondag ds. T. van Prooijen, 1e advent, Solidariteitzondag Kindernevendienst en crèche 09 dec. : ds. M. Wagenvoorde, 2e advent 16 dec. : ds. M. Wagenvoorde, 3e advent, Kindernevendienst

t/m 16 december 2012

02 dec. : ds. K. van Huisstede, zanggroep 09 dec. : ds. T. Los 16 dec. : pastor J. Looijse, zanggroep Verpleeghuis Aeneas Altijd dienst op zaterdagavond aanvang 18:15 uur

10 17 24 01 08 15

nov. : nov. : nov. : dec. : dec. : dec. :

pastor Ellie Bouwmans ds. Henrieke ten Thije pastor Wilhelmien Franken pater Michiel van Kooten pastor Wilhelmien Franken ds. Henrieke ten Thije

Woonzorgcentrum De Breedonk, locatie Mastbos Altijd dienst op vrijdagmiddag aanvang 15:00 uur

09 16 23 30 07 14

nov. : nov. : nov. : nov. : dec. : dec. :

ds. M. Wagenvoorde ds. A. Vlieger ds. M. Wagenvoorde ds. Abr. Heringa pastoor P. van Gorp ds. M. Wagenvoorde

Zorgkruispunt de Werve Vrijdagen, 15:00 uur

09 nov. : Kerkdienst, ds. P. Siderius

Evangelisch Lutherse Gemeente Lutherse Kerk, Veemarktstraat 11, aanvang 10:30 uur Oecumenisch Middaggebed Grote Kerk

Amphia Ziekenhuis, locatie Langendijk Altijd dienst van Schrift en Tafel op zondagmorgen aanvang 10:15 uur.

11 18 25 02 09 16

nov. : nov. : nov. : dec. : dec. : dec. :

ds. A. Visser ds. K. van Huisstede pastor J. Looijse ds. A. Visser pastor J. Schippers, cantorij ds. A. Visser

Amphia Ziekenhuis, locatie Molengracht, Molengracht 21, Altijd dienst van Schrift en Tafel op zondagmorgen aanvang 10:30 uur.

Op dinsdagmiddag 12:30 uur luidt de angelusklok bij de viering in de Grote Kerk. U bent van harte welkom voor dit meditatieve moment, dat duurt tot 12:50 uur. er zijn wisselende voorgangers uit de kerken die lid zijn van de Raad van Kerken. Organist is Kick Schaart.

11 nov. : pastor J. Schippers, m.m.v. Herfstklanken, Klundert 18 nov. : pastor P. Galama, zanggroep 25 nov. : ds. T. Los

Informatie en wijzigingen voor de rubriek ‘Vieringen’ vóór 4 december opgeven aan de redactie: [email protected]

S ’amen

Bij onbestelbaarheid: Retour Pottenbakkerstraat 51, 4813 LB Breda

Alles voor óp uw vloer en vóór uw raam vindt u bij

Woonboulevard Breda, Kruisvoort 62, langs de Ettense Baan. Voor meer informatie: www.roobol.com. Roobol vindt u ook in Almere-Buiten, Almere-Stad, Amersfoort, Barendrecht, Bergen op Zoom, Delft, Den Haag (F.H. Laan), Den Haag (Leyweg), Den Haag (Megastores), Dordrecht (Woonboulevard), Dordrecht (Sterrenburg), Hellevoetsluis, Hilversum, Hoogvliet, Huizen, Maassluis, Naaldwijk, Oosterhout, Oud-Beijerland, Ridderkerk, Rijswijk, Roosendaal, Rotterdam, Sliedrecht, Soesterberg, Spijkenisse, Utrecht, Vlaardingen, Zeist en Zwijndrecht.

24