2007-2008
rode zaal
do 29, vr 30 november, za 1 december 2007 Motus Pre-paradise sorry now Little episodes of everyday fascism
2007-2008 THEATER vr 14, za 15 september 2007 Christoph Marthaler Volksbühne am Rosa-Luxemburg-Platz za 29, zo 30 september 2007 Ivo van Hove . Toneelgroep Amsterdam vr 28, za 29, zo 30 september, di 2, wo 3, do 4, vr 5 oktober 2007 Jean Michel Bruyère . LFKs, Epidemic & deSingel do 29, vr 30 november, za 1 december 2007 Motus do 6, vr 7, za 8 december 2007 Claude Régy . Les Ateliers Contemporains vr 18, za 19 januari 2008 Krzysztof Warlikowski . TR Warszawa vr 25, za 26 januari 2008 Jan Decorte & B’Rock olv. Richard Egarr wo 27, do 28 februari 2008 Jan Fabre . Troubleyn vr 29 februari, za 1 maart 2008 Tg Stan za 15, zo 16 maart 2008 Ivo van Hove . Toneelgroep Amsterdam do 24, vr 25, za 26 april 2008 Stefan Kaegi . Rimini Protokoll
Motus
Pre-paradise sorry now Little episodes of everyday fascism
Pictogrammen DeSingel
AUDIO
gelieve uw GSM uit te schakelen
De inleidingen kan u achteraf beluisteren via www.desingel.be Selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze.
regie Enrico Casagrande, Daniela Nicolò spel Dany Greggio, Nicoletta Fabbri medewerkers video Silvia Calderoni, Gaetano Liberti voice off Andrea Riva geluid Nico Carrieri, Enrico Casagrande video Daniela Nicolò, Simona Diacci productieleiding en administratie Sandra Angelini, Elisa Bartolucci
reageer & win
Op www.desingel.be kan u uw visie, opinie, commentaar, appreciatie, … betreffende het programma van deSingel met andere toeschouwers delen. Selecteer hiervoor voorstelling/ concert/tentoonstelling van uw keuze. Neemt u deel aan dit forum, dan maakt u meteen kans om tickets te winnen.
Bij elk concert worden cd’s te koop aangeboden door ’t KLAverVIER, Kasteeldreef 6, Schilde, 03 384 29 70 > www.tklavervier.be
foyer deSingel enkel open bij avondvoorstellingen in rode en/of blauwe zaal open vanaf 18.40 uur kleine koude of warme gerechten te bestellen vóór 19.20 uur broodjes tot net vóór aanvang van de voorstellingen en tijdens pauzes Hotel Ramada Plaza Antwerp (Desguinlei 94, achterzijde torengebouw ING) > Restaurant HUGO’s at Ramada Plaza Antwerp open van 18.30 tot 22.30 uur > Gozo-bar open van 10 uur tot 1 uur, uitgebreide snacks tot 23 uur deSingelaanbod: tweede drankje gratis bij afgifte van uw toegangsticket
De voorstelling duurt ongeveer een uur. redactie programmaboekje deSingel
Motus over Fassbinder Na Pasolini, de laatste en radeloze Pasolini van ‘Petrolio’ en ‘Salò’, hebben we beslist om met dezelfde energie het verleden verder in beeld te brengen, een verleden dat steeds dichterbij komt bij het heden. “De eeuw der ineenstortingen” is ingeluid, om het mooie boek van Marco Belpoliti te citeren, en het is vertrekkend van de chaos van afval en afbraak waarmee ‘L’Ospite’ eindigt - na de bom - dat we het heden observeren. In het ganse oeuvre van Fassbinder voelen we de echo’s der bombardementen van de tweede wereldoorlog, die nazinderen in het puin van de Berlijnse Muur, en die zich met hetzelfde gedonder voortplanten als de Twin Towers: de ineenstorting die wij allen live hebben meegemaakt. Voor ons Tv-toestel. Dit gedonder blijft centraal in ons werken met Fassbinder. Een onbestemd geluid, waaruit af en toe flarden melodie ontsnappen, van één of ander liedje gedraaid op een oude pick-up... en waarop we in de verte een dansend paar kunnen zien... Met in het achterhoofd dat Hitler niet zo ver weg is, net als het spook van het nazisme en de etnische zuivering... (“Hitler heeft overleefd” luidde het in ‘Twin Rooms’ ...), hebben we een project aangevat dat tal van schokkende gebeurtenissen gaat uitspitten. Het volstaat om een beetje te surfen op internet om met afschuw de aanwezigheid te moeten constateren, wereldwijd, van duizenden neonazisites, waar je online parafernalia, lakens, muziek kunt kopen, en nog meer van die verdachte spullen... een immense markt die gelijkloopt met deze van sado-machoproducten en snuff-movies ... Aanvankelijk wilden we werken op een thema van langere adem: adolescentie. We zouden ons volop in het heden storten, maar we hebben uiteindelijk beslist dat we hier meer tijd voor nodig hadden. We hebben er dan voor gekozen te werken met auteurs die - van de jaren ‘60 tot ‘80 - onze artistieke keuzes beslissend hebben beïnvloed. We buigen ons over auteurs die erg veel te maken hebben met wat hier en nu gebeurt, met voorvalletjes uit het alledaagse fascisme dat wij allen achteloos ondergaan. In stilte. In vitro. Als proefkonijnen in een labo. Uit: dossier Motus (vertaling Frans Redant)
Pre-paradise sorry now © Fedrica Giorgetti
Ian Brady I In die periode gebeurde het voorval met de kat. Ian was begonnen nazi souvenirs te verzamelen en hing vaak rond in een vervallen huis naast het platgebombardeerde kerkhof in het stadscentrum. Daar, in dat huis, dat van buiten nog heel was, ontmoette hij op een dag de kat. Tot voordien had hij nooit iets voor of tegen katten gehad en nu had hij iets tegen haar. Hij ving het dier, stopte het in een plastic boodschappentas, wachtte tot het donker werd en sloot het jankende dier dan op in een leeg graf, waarvan hij de sluitsteen voorheen al losgemaakt had. De volgende dag vroeg hij zijn schoolvriend Angus Morristown op het cricketveld: “Wedden dat je niet weet hoe lang een kat kan blijven leven nadat ze begraven is?” En dan vertelde hij het verhaal. Angus geloofde Ian niet en ging met zijn vriend naar het kerkhof, opende het graf en de kat sprong er uit. Ian had zijn vriend bewezen dat hij ‘tough’ was, en hij bewees het hem nog een keer met het ‘broek aftrekken’. Een paar jongens vergrepen zich in de school aan schuchtere Willie, trokken zijn broek naar beneden en lachten om zijn magere mannelijkheid. Iedereen riep ‘Ladyfinger’! Ian stond erbij en rookte, tot ze ook zijn broek naar beneden wilden trekken. Uit: Fassbinder, Pre-paradise sorry now (vertaling Bernadette Scheerders)
Pre-paradise sorry now © Fedrica Giorgetti
Motus over Pre-paradise sorry now Wat men niet kan veranderen moet men op z’n minst beschrijven. Rainer Werner Fassbinder
Dit is een statement dat we ten volle onderschrijven: het vat onze manier van theater maken samen. Vertrekkend van deze woorden hebben we het project geconcipieerd en ontwikkeld als een lange reeks unieke gebeurtenissen. Het is een methode die ons erg eigen is, ook al is het deze keer de bedoeling de vrijheid terug te vinden in mobiliteit en actie, die karakteristiek was voor de eerste jaren van ons werk, toen we een eigen ruimte moesten missen, en dus verplicht waren te werken met/in de ruimtes die men ons bood; dat schonk ons de soepelheid en beweeglijkheid die we terug wensen te vinden. Het project is dus geconcipieerd op basis van plekken en steden die ons willen ontvangen. We hebben een standaardtekst gekozen die, volgens ons, van een verbluffende actualiteit is - al is hij minder bekend en opgevoerd: ‘Pre-paradise sorry now’, door Fassbinder geschreven in 1969, in het begin van zijn carrière, behandelt cruciale thema’s die vorm hebben gekregen in zijn films en in zijn vele andere toneelstukken, op de eerste plaats ‘Katzelmacher’. Deze tekst heeft herhaaldelijk indruk gemaakt, zelfs op Sarah Kane... ‘Pre-paradise sorry now’ is een verhaal met een mathematische en experimentele structuur, dat de ziekelijke relatie behandelt tussen Ian en Myra, twee jonge geliefden (hij dominant, zij onderworpen) die bezeten zijn door het nazisme en door alle ergste vormen van verzuring en onverdraagzaamheid, zo typisch voor de domheid en de sociale frustratie van ‘kleine’ mensen ... Ze leiden een dubbelleven: overdag zijn ze onverdachte bedienden, terwijl ze ‘s nachts, opgesloten in het appartement van Ian, geslingerd worden tussen sadomasochistische rituelen en de lectuur van de Markies de Sade. Zo voeren ze een reeks onrustwekkende experimenten uit op jonge slachtoffers die ze oppikken tijdens hun zwerftochten in de achterbuurten. Verblind door theorieën van raszuiverheid, plegen ze ongeoorloofde martelingen op deze vrouwen die zo ter dood worden gebracht ... Het onrustbarende aspect van deze tekst zit hem in het feit dat Ian en Myra bestaan; het zijn twee Engelse moordenaars die in 1966 gearresteerd werden, ‘The moors murderers’, en die achteraf popiconen zijn geworden als “moordkoppel” ...
Myra is in de gevangenis gestorven in 2002, en Ian die levenslang kreeg, wordt kunstmatig gevoed, omdat hij al jarenlang de doodstraf vraagt. In de gevangenis heeft hij een angstwekkend boek geschreven en gepubliceerd, ‘The gates of Janus’, dat we met enige verstomming zijn beginnen analyseren. Kort na hun aanhouding heeft Fassbinder dus een toneelstuk geschreven dat hun echte namen bewaart en dat zich exact volgens de opeenvolgende fases van hun avontuur afspeelt, tot aan de verdwijning van Jimmy, wiens echte naam David Smith was, een familielid dat verplicht wordt de zesde moord bij te wonen met de bedoeling hem “op te voeden”... en die hen ‘s anderendaags gaat aangeven ... Vòòr het paradijs, sorry, vergeet niet, sorry, moet iemand sneuvelen, sorry, de prijs voor het geluk - banaal - is het ongeluk van iemand anders, van iemand die niet meetelt, of die er nog niet lang is, of die zich niet kan verweren, sorry - bagatellen. Zo gezien wordt het elimineren - uiteraard - normaal, en maakt het deel uit van deze alledaagsheid die men, sorry, ongetwijfeld niet kan veranderen. Beter is het, zich een pistool aan te schaffen. Jij daar, ben jij de doder of de dood? Hoeveel Ians en Myra’s lopen er vandaag rond? Achter de goed onderhouden tuintjes en de geraniums op de vensterbanken ... mensen die niet doden met bijl of messen, maar wel met blikken en het onuitgesprokene, zoals in ‘Katzelmacher’, dat andere stuk van Fassbinder waarop we gewerkt hebben. Of ook zij die, plotsklaps, een kalasjnikov schouderen en op hun makkers beginnen te schieten ... Hitler heeft overleefd ... Uit: dossier Motus (vertaling Frans Redant)
Ian Brady II Maar Ian zei enkel heel rustig: “Ok, ok”. We waren totaal verbluft. Hij klemde de sigaret tussen zijn lippen, om beide handen vrij te krijgen. Dus, zei hij, wat mag ik jullie tonen? Ok gentlemen, zei hij, en dan, alsof hij iets heel waardevols uit een zak nam – haalde hij hem te voorschijn, sigaret in de mondhoek, het gezicht in een rookwaas. En voor een opgroeiende jongen was het een flink groot ding, en dan nog niet eens echt stijf. Welnu, we moesten bevestigen dat Ian de coolste was. En toen ging Ian Brady van school af, werkte als loopjongen, later bij een slager. Hij las misdaadromans en brak op lange winteravonden geregeld in huizen in. Ian was bijna zeventien jaar oud toen de politie hem opnieuw vatte. Hij werd echter voor de derde keer onder toezicht geplaatst. De voorwaarde was dat zijn fysieke moeder, Maggy Stewart, hem bij haar nam. En zo verhuisde Ian van de sloppen van Glasgow naar de nog ergere achterbuurt van Manchester. Hij nam enkel een paar krantenknipsels over Hitler en zijn stukgelezen paperback van ‘De derde man’ met zich mee. Uit: Fassbinder, Pre-paradise sorry now (vertaling Bernadette Scheerders)
Pre-paradise sorry now © Fedrica Giorgetti
Pre-paradise sorry now © Fedrica Giorgetti
Over Rainer Werner Fassbinder Rainer Werner Fassbinder (Bad Wörishofen, Beieren, 31 mei 1945 – München, 10 juni 1982) was Duits acteur, regisseur en producer. Hij was zowel in de filmals in de toneelwereld actief. Fassbinder werd het meest bekend met zijn eigenzinnige films waarin hij een kritisch beeld schetste van het naoorlogse Duitsland. Deze films zijn vaak op ongebruikelijke wijze gefilmd en hebben verhaallijnen waarmee ze gedurfde en politieke thema’s en onderwerpen aansnijden. Hoewel Fassbinder nooit echt een groot commercieel succes heeft geboekt, werden zijn films geprezen door critici en cultfans. Vandaag zijn zijn films vooral als tijdsdocument interessant. Fassbinder is niet alleen vanwege de kwaliteit van z’n films bekend. Hij staat ook bekend als meest productieve filmmaker allertijden: in zijn carrière die slechts 14 jaar duurde, maakte hij maar liefst 42 speelfilms, een televisieserie van 38 delen, 4 kortfilms, schreef hij 26 toneelstukken en verleende hij zijn medewerking aan talloze films en toneelstukken van anderen. In de meeste van zijn films stond Fassbinder zelf in voor de regie, het scenario, de productie, de montage, het decor- en kostuumontwerp en speelde hij zelf ook vaak mee. In schril contrast met zijn ongeëvenaarde en zeer disciplinaire werkmethode stond zijn enorm chaotische privéleven. Fassbinder was biseksueel en haalde met zijn liefdesleven regelmatig de voorpagina’s. Hij was verslaafd aan cocaïne, drank en softdrugs en ging in de contramine met menigeen in de film- en toneelwereld. Hij deed regelmatig controversiële en zeer gewaagde uitspraken over politiek en maatschappelijke onderwerpen. Ook zijn vroegtijdige dood is omstreden. Feit is wel dat hij op 10 juni 1982 overleed na een overdosis cocaine, drank en slaappillen.
Pre-paradise sorry now © Fedrica Giorgetti
Ian Brady III Eerst werkte hij als inpakker en markthulpje. Dan werd hij werkloos, ging stempelen en opnieuw stelen. Twee jaar jeugdgevangenis, de zoveelste in de rij van Borstalboys. Wanneer hij weer vrij was, ging het opwaarts. Hij ging boekhouding leren, en begon op een dag bij het kleine bedrijf Millwarts Limited, Zepen en Oliën. Een kleine zeven jaar bleef hij daar, bracht het tot hoofd bestellingen, was gesloten, gereserveerd en rustig, op occasionele woedeaanvallen na. Niemand kreeg hoogte van hem, hij viel aan niemand op - tot op een dag een nieuwe typiste in dienst kwam: Myra Hinley. Het opgeschoten en hooghartige meisje had een invalide vader, en haar moeder was machiniste. Ze ging naar school, haar IQ lag met 109 lichtjes over het gemiddelde. Wanneer de andere grietjes van de wijk al een vriendje hadden, liep Myra nog rond met de kleine Michael Higgins uit de zijstraat, vertroetelde hem als een pop en verdedigde hem tegen de grotere jongens. En dan, op een zomerse middag, ging de pop kapot. Michael Higgins verdronk bij het zwemmen, Myra Hinley in verdriet. Uit: Fassbinder, Pre-paradise sorry now (vertaling Frans Redant)
Pre-paradise sorry now © Fedrica Giorgetti
Een politiek stuk door Fabienne Arvers Ze zijn jong en mooi, ze komen elkaar beneden voor hun huis tegen, en de dialoog begint. Met hen betreden we een plek waar het private slechts in fragmentarische vorm bestaat - een stuk behangen muur, een stoel, een luchter, en achter plexiglas een slaapkamer - overgoten door de oorverdovende realiteit: beelden en geluiden van vliegtuigen die zich in de ruimte storten en zich aftekenen op de wanden. Zij is Nicoletta Fabbri, en hij is Dany Greggio, twee prachtacteurs die we reeds aan het werk zagen in vorige voorstellingen van Motus, van ‘Twin Rooms’ tot ‘L’Ospite’. In deze voorstelling echter, opgezet naar de tekst ‘Preparadise sorry now’ van Rainer Werner Fassbinder, bereikt hun confrontatie toppen van ijzige verschrikking. Geen lacheding. Hun leventje van alledag dat ze te zien en te horen geven, ontstaat uit de obsessie, obsessie in lichaamsverzorging, in het opgezette masker, in het sadomasochisme van hun relatie. En deze obsessie verwijst naar een andere realiteit, zowel buiten beeld als zichtbaar via video’s die hun misdaden tonen - misdaden van een bestaand Engels paar waarbij Fassbinder zijn inspiratie vond: Ian en Myra, twee racistische seriemoordenaars die opgesloten werden in 1966. Het was de broer van Myra die ze gedwongen hadden een moord bij te wonen, die hen ‘s anderendaags aangaf bij de politie. Op het toneel is deze getuige een amateur-speler, die Motus uitkiest in elke stad waar het reisgezelschap optreedt. Van de geschiedenis van Ian en Myra, net als van de tekst van Fassbinder, blijft slechts puin over, brokstukken van woorden en gestes, uitvergroot, geput uit verscheidene bronnen: getuigenissen uit het proces van Ian en Myra, de film ‘Katzelmacher’ van Fassbinder waarin hij de rol speelt van de Griekse immigrant, en zijn toneeltekst ‘Preparadise sorry now’ neerslag van een voorstelling die zich focust op het intieme, de relatie van een paar dat voorbestemd is voor de ideologie van het fascisme. Een project met politieke bedoelingen, zonder illusies overigens, van de stichters van Motus, Enrico Casagrande en Daniela Nicolò: “We maken deze voorstelling op een ogenblik waarop het ideologisch niet makkelijk ligt, het fascisme heeft in Italië veel onheil aangericht en het begint opnieuw”. En: “Het gedreun van bommenwerpers komt weer over onze hoofden, onrustwekkend en versterkt, richting Irak (...), de Italiaanse regering toont haar goedkeuring. In Italië is het gedreun van bommenwerpers oorverdovend, gesteund en goedgekeurd door een nieuwe paus, die zo obscurantistisch als middeleeuws is.” Voor deze voorstelling, als laatste poging van verzet in Italië, heeft Motus een reisformule uitgedacht. Voor elke plaats waar het gezelschap te gast is, voorziet het interacties, een verandering van de ruimte, workshops. Pre-paradise sorry now © Fedrica Giorgetti
Uit: Les inrockuptibles, 10 oktober 2006 (vertaling Frans Redant)
Ian Brady VI Ook Ian is te zien, alleen en met Myra tijdens de geslachtsdaad, dan hebben ze beiden weer Ku-Klux-Klankappen over het hoofd, of vertonen ze een onverschillige gelaatsuitdrukking. Het leven neemt toe in tempo, film, wijn, seks en omgekeerd. Het proces van Nürnberg, de satan van de nacht en enkele flessen Liebfrauenmilch in de huurauto ergens in het Moor. Het leven krijgt weer richting, wanneer Ian zich eigenlijk bij vergissing een boek koopt, dat hem kalmeert en fascineert. ‘Justine of de Tegenspoed der Deugdzaamheid’ van Markies de Sade. Ze lezen allebei het boek, hij wijst haar op de sleutelzin: Wat ik nodig heb, is een intelligente, knappe vrouw, die zelf al het pad van pijn betreden heeft, in één woord, een jonge flinke vrouw, die geen medelijden kent en precies weet wat ze wil. Myra weet wat ze wil, wanneer ze na een zuippartij in het Moor, Ian door de stad rijdt en aan de markt van Ashton-upon-Line passeert. Daar staat in de mist, het is 17.45 h, een jongen tegen een vuilniscontainer geleund. Het is de 12-jarige John Killbridge. De auto stopt, John Killbridge stapt in. Uit: Fassbinder, Pre-paradise sorry now (vertaling Frans Redant)
Pre-paradise sorry now © Fedrica Giorgetti
MOTUS
Pre-paradise sorry now © Fedrica Giorgetti
Motus werd in 1991 opgericht door Enrico Casagrande en Daniela Nicolò. Als studenten sociologie en economie verdienden zij hun eerste sporen in het universiteitstheater, toen sterk onder invloed van het Living Theatre. Sindsdien heeft het gezelschap een hele weg afgelegd, met in het achterhoofd de overtuiging dat de revolutie niet meer mogelijk is. Het staat vandaag een theater voor met een venster op de wereld, dat drama, muziek en visuele kunst vermengt. Vanuit hun thuishaven Rimini zetten Enrico Casagrande en Daniela Nicolò heel diverse artistieke projecten op, telkens met een geraffineerde en doorgedreven esthetiek: theatervoorstellingen, happenings, videoinstallaties. Hun werk is de vrucht van een lang rijpingsproces, gebaseerd op een weloverwogen maatschappijkritiek die steeds bekeken wordt doorheen het prisma van de literatuur.
Theater in december
Claude Régy Les Ateliers Contemporains HOMME SANS BUT van Arne Lygre do 06, vr 07 & za 08 DECEMBER 2007 € 25 / (-25/65+) € 20 / (<19 jaar) € 8
© David Bradford
gastcollege Claude régy gevolgd door de vertoning van de film
'claude régy, la brûlUre du monde' van alexandre barry vrijdag 7 december / 14 uur / gratis / graag uw komst melden via
[email protected] of 03 / 248 28 28
2007-2008 architectuur theater dans muziek deSingel Desguinlei 25 . B-2018 Antwerpen ma–vr 10-19 uur . za 16-19 uur www.desingel.be
[email protected] T +32 (0)3 248 28 28 F +32 (0)3 248 28 00 Administratie vzw Jan Van Rijswijcklaan 155, B-2018 Antwerpen T +32 (0)3 244 19 20 F +32 (0)3 244 19 59
[email protected]