2007-2008
rode zaal
wo 9, do 10, vr 11, za 12 januari 2008 Édouard Lock . La La La Human Steps Amjad
2007-2008 DANS wo 10 , do 11 , vr 12 oktober 2007 BORIS CHARMATZ . ASSOCIATION EDNA QUINTETTE CERCLE do 8, vr 9, za 10 november 2007 PHILIPPE DECOUFLE . COMPAGNIE DCA SOMBRERO wo 12, do 13, vr 14 december 2007 MEG STUART & PHILIPP GEHMACHER DAMAGED GOODS & MUMBLING FISH MAYBE FOREVER wo 19, do 20, vr 21, za 22 december 2007 Wim Vandekeybus . Ultima Vez Menske wo 9, do 10, vr 11, za 12 januari 2008 Édouard Lock . La La La Human Steps Amjad wo 30, do 31 januari 2008 Deufert+Plischke Reportable Portraits/NOTICE ME! wo 5, do 6 maart 2008 Christian Rizzo . Association Fragile Mon Amour wo 19, do 20, vr 21 maart 2008 Trisha Brown Dance Company I love my robots . Foray Forêt . how long does ... wo 9, do 10, vr 11, za 12 april 2008 bouge B vr 11, za 12 april 2008 Jan Fabre . Troubleyn Quando L’uomo Principale è una Donna wo 21, do 22, vr 23 mei 2008 Anne Teresa De Keersmaeker . Rosas ZEITUNG
Édouard Lock La La La Human Steps Amjad De voorstelling duurt ongeveer een uur en vijfenveertig minuten. redactie programmaboekje deSingel
Pictogrammen DeSingel
AUDIO
gelieve uw GSM uit te schakelen
De inleidingen kan u achteraf beluisteren via www.desingel.be Selecteer hiervoor voorstelling/concert/tentoonstelling van uw keuze. reageer & win
Op www.desingel.be kan u uw visie, opinie, commentaar, appreciatie, … betreffende het programma van deSingel met andere toeschouwers delen. Selecteer hiervoor voorstelling/ concert/tentoonstelling van uw keuze. Neemt u deel aan dit forum, dan maakt u meteen kans om tickets te winnen.
Bij elk concert worden cd’s te koop aangeboden door ’t KLAverVIER, Kasteeldreef 6, Schilde, 03 384 29 70 > www.tklavervier.be
foyer deSingel enkel open bij avondvoorstellingen in rode en/of blauwe zaal open vanaf 18.40 uur kleine koude of warme gerechten te bestellen vóór 19.20 uur broodjes tot net vóór aanvang van de voorstellingen en tijdens pauzes Hotel Ramada Plaza Antwerp (Desguinlei 94, achterzijde torengebouw ING) > Restaurant HUGO’s at Ramada Plaza Antwerp open van 18.30 tot 22.30 uur > Gozo-bar open van 10 uur tot 1 uur, uitgebreide snacks tot 23 uur deSingelaanbod: tweede drankje gratis bij afgifte van uw toegangsticket
choreografie Édouard Lock dans Andrea Boardman, Xuan Cheng, Talia Evtushenko, Mistaya Hemingway, Keir Knight, Bernard Martin, Dominic Santia, Jason Shipley-Holmes, Zofia Tujaka muziek Gavin Bryars, David Lang, Blake Hargreaves muzikale leiding Njo Kong Kie (piano) uitvoering muziek Élisabeth Giroux (cello), Jill Van Gee (viool), Jennifer Thiessen (viool) scenografie Armand Vaillancourt licht John Munro kostuums Vandal film choreografie, scenografie, montage Édouard Lock fotografische directie André Turpin andere films Johnny Ranger, Mind roots speciale deelname Armand Vaillancourt artistieke directie Louise Marie Beauchamps acteurs Nathalie Gareau, Keir Knight technische directie, geluidsregie Frédérick Lalonde verantwoordelijke elektriciteit Sébastien Boulanger verantwoordelijke volgspots Isabelle Garceau projecties Francis Leclerc verantwoordelijke constructie Éric Michaud lichtregie Marc Tétreault coproductie deSingel, National Arts Centre (Ottowa), Het Muziektheater (Amsterdam), Théâtre de la Ville (Parijs) met de steun van ImpulsTanz (Wenen), La Société de la place des Arts (Montréal)
met medewerking van de Algemene Afvaardiging van Québec te Brussel
Passend bij zijn reputatie een vermetele en grensverleggende choreograaf te zijn, heeft Édouard Lock voor ‘Amjad’ zijn inspiratie uit enkele van de meest beroemde balletten van de romantische periode gehaald, in het bijzonder ‘Swan Lake’ en ‘Sleeping Beauty’. De choreograaf vermengt poëzie, traditie en vernieuwing om deze thema’s tot leven te brengen. Amjad is ten dele samengesteld uit passages van deze balletten, maar uit elkaar gehaald, in elkaar gezet en aangepast aan huidige muzikale en choreografische werelden. “Zelfs zij die onbekend zijn met deze
Amjad - Jason Shipley-Holmes
Amjad - Bernard Martin
balletten zullen de thema’s herinneren vanaf het eerste begin.” zegt hij. “Ik wilde beginnen met de onmiddellijke impact van deze herinneringen en wat ze bij ons oproepen, om vervolgens het stuk geleidelijk te sturen naar mijn persoonlijke visie door middel van het compleet uit elkaar halen van de muziek en de choreografie. Ik had mij al wel eens bezig gehouden met de thema’s van deze balletten, maar ik wilde deze werken eer betonen op een meer diepgaande manier.”
Amjad - Xuan Cheng
Over Amjad door Jeanne Liger
In zijn nieuwe creatie, ‘Amjad’, versmelt Édouard Lock twee balletten, twee monumenten uit het klassieke repertorium: ‘Het Zwanenmeer’ en ‘De Schone Slaapster’, beide in hun tijd gechoreografeerd door Marius Petipa (1818-1910) vertrekkend van oude vertellingen. In het eerste ballet wordt de jonge prins, Siegfried, verliefd op een vrouw-zwaan, slachtoffer van een betovering door de heks Rothbart. Op een bal vergist Siegfried zich en verwart de dochter van Rothbart met zijn zwaan. In het tweede ballet wordt een jong meisje door een boze fee veroordeeld om te sterven aan een prik van een spoel. Maar ze wordt ‘in extremis’ gered door de goede fee. Lotsbestemming, keuze, goede en slechte mensen, onheil … De basismotieven van het menselijk avontuur ontwikkelen zich doorheen een reeks gebeurtenissen, nooit onschuldig. En zoals steeds is het de liefde die redt of ten val brengt. Bij het op elkaar leggen van deze twee iconen uit de geschiedenis van de dans, zijn het vooral de volgende thema’s die de choreograaf boeiden: het bos, het onderbewustzijn, de sociale en sexuele normen, hetgeen wel en hetgeen niet aanvaard wordt door de maatschappij, de dierlijkheid. Wat hij eveneens koestert, is dat deze balletten tot het collectieve geheugen behoren van iedereen, ongeacht afkomst of cultuur. De universele scenario’s vormen een gemeenschappelijk referentiekader dat het imaginaire voedt. “Op een dag is me iets heel vreemds overkomen.”, vertelt Édouard Lock, “In 1986 vertolkten twee dansers uit mijn gezelschap tijdens een voorstelling een zeer extreme pas de deux, heel koud, een beetje moeilijk, op muziek van het zelfde genre. Het publiek reageerde erg afstandelijk. Het volstond om klassieke muziek op te zetten om alles te doen kantelen en het publiek het lichaam en de beweging te doen herkennen. De menselijkheid en de warmte kwamen terug, en dat dankzij de muziek die de perceptie van het werk volledig veranderde. Uit: programma Théâtre de la Ville
Amjad © Eduard Lock
Over de ontwikkeling van ballet door Susan Au
Het ballet ontwikkelde zijn moderne karakteristieken gedurende de negentiende eeuw: de techniek van de pointes of het dansen op de tippen van de schoenen; de wijd uitstaande rok die tutu genoemd wordt; het verlangen om een illusie van gewichtloosheid en moeiteloosheid te scheppen; en de associatie van de danseres met etherische fantasiewezens, zoals geesten en feeën. Significant is dat de meeste van deze karakteristieken uitsluitend voor de vrouwelijke danser gelden, daar de mannelijke danser in de loop van de eeuw een verpletterend prestigeverlies leed. De romantiek was wellicht de belangrijkste invloed op het negentiende-eeuwse ballet, alhoewel het ballet later beïnvloed werd dan de literatuur, muziek of plastische kunsten. In feite vond het romantische ballet vaak inspiratie in het werk van andere romantische artiesten; literatuur in het bijzonder leverde thema’s voor vele balletten. Ondanks de diversiteit van de romantische beweging, beperkte het romantische ballet zichzelf tot twee hoofdlijnen. Eén was de voorliefde voor het mystieke en irrationele die verschijnt in de schilderijen van Henry Fusch, de verhalen van E.T.A. Hoffmann en programmatische muziek zoals Hector Berlioz’ ‘Symphonie fantastique’. Dit manifesteerde zich in het ballet door middel van bovennatuurlijke thema’s, gewoonlijk in vrouwelijke vorm met wezens als luchtgeesten, vuurgeesten, demonen en dergelijke. De aantrekkingskracht die dergelijke wezens uitoefenden over de sterflijken – zoals in oude verhalen die tot aan de Odyssee teruggaan – werd in het romantische ballet een metafoor voor het verlangen van de artiest naar het onbereikbare. Een tweede belangrijke lijn binnen het romantische ballet was de aantrekking tot exotische plaatsen van handeling, die ofwel in de tijd ofwel in de ruimte ver verwijderd zijn. Gelijkaardige beweegredenen hadden Lord Byron naar Griekenland en Eugène Delacroix naar Noord Afrika geleid, terwijl gelijkgezinde negentiende eeuwse toeristen hun ogen de kost gaven aan meer bereikbare pracht als Italië en de Alpen. De interesse voor geschiedenis die tot de revival van de gotiek in de architectuur had geleid en wat in Frankrijk bekend stond als de ‘troubadour stijl’ in de schilder- en beeldhouwkunst werd weerspiegeld in quasi middeleeuwse decors van vele romantische balletten. Het romantische ballet vergde tijd om te groeien en zich te ontwikkelen. Vele van zijn karakteristieken werden vooraf geschaduwd door ontwikkelingen in het late achttiende-eeuwse en het vroeg negentiende-eeuwse ballet. De adoptie van de zachte, nauw aansluitende slipper in de late achttiende eeuw maakte de weg vrij voor het oprichten van de ballerina op de tippen van haar tenen. Amjad © Eduard Lock
Uit: Ballet and Modern Dance, Thames and Hudson, Londen, 1988, pp. 45-47
Amjad © Eduard Lock
De heilige huisjes van het Zwanenmeer door Mirjam van der Linden
Zelfs zij die nog nooit een theater binnengestapt zijn of rond kerst op het juiste moment de televisie aangezet hebben, menen zich een beeld te kunnen vormen bij ‘Het Zwanenmeer’. Honderd jaar nadat Marius Petipa en Lev Ivanov hun versie van dit ballet lanceerden, is dit staaltje academische dans nog altijd het meest tot de verbeelding sprekende en hardnekkige cliché van wat Ballet zou zijn. Witte tutu’s, zachtroze spitzen en strak zittende maillots, die het onderlichaam van de danser naakt doen afsteken bij zijn netjes aangeklede bovenlijf. Hoe het verhaal met die witte en zwarte zwaan, en de prins die aan het meer woont waar zij rondzwemmen, precies in elkaar steekt en afloopt, staat vast niet iedereen even helder voor ogen. Maar tragisch-romantisch is het wel en hoog gesprongen, snel gedraaid en spits op de tenen lopen wordt het zeker. Het is verbazingwekkend hoe star en standvastig de associaties rond ‘Het Zwanenmeer’ zijn. Zeker als men bedenkt in hoeveel variaties dit legendarische romantische ballet sinds de première op 27 januari 1895, waarin de Italiaanse Pierina Legnani en de Rus Pavel Gerdt soleerden, al uitgevoerd is. “Steeds nieuwer en authentieker” lijkt de paradoxale leus te zijn. Handeling, rolinvulling en dans zijn van meet af aan benaderd als flexibele, makkelijk te monteren en demonteren onderdelen. Muziek werd omgegooid, weggelaten of toegevoegd; dansen wisselden van volgorde, apotheosen ontstonden. Personages werden als dubbelrol gedanst of opgesplitst; achtergrondfiguren werden factoren die de handeling voortstuwden en daar waar een danser in de ene uitvoering opkwam, stond hij in een andere in de coulissen of was zijn rol geschrapt. Een ‘pas de deux’ kon een ‘pas de trois’ worden, divertissementen werden uitgebreid of toegevoegd en de tweeëndertig opeenvolgende verleidings-fouetté’s door de zwarte zwaan Odile konden naar persoonlijke voorkeur van de ballerina vervangen worden door piqué’s en tournant. Hoewel klassiek ballet mede vanwege haar sterk gecodificeerde en gedisciplineerde techniek traditiegetrouw een aura van strengheid en regelgeving om zich heen heeft hangen, is ‘Het Zwanenmeer’ kennelijk een dermate flexibel stuk, dat de choreografen keer op keer verleid heeft er hun eigen zegje mee te zeggen. Die flexibiliteit ligt met name in de structuur en de thematiek. Het is bekend dat de structuur van het romantisch ballet in het algemeen vrij open is. Hoewel het divertissement en zijn hoogtepunt, de grand pas classique, beiden een vaste opbouw kennen en hoewel er wel naar samenhang in de handeling gestreefd wordt, is eenheid van plaats, tijd en handeling geen
Amjad © Eduard Lock
vereiste. Iets wat bij de voorloper van het romantisch ballet, het zogenaamde ‘handelingsballet’, nog wél het geval was. Voorts kenmerken romantische balletten – zo ook ‘Het Zwanenmeer’ – zich door een sterk symbolische voedingsbodem: de ideale compost voor persoonlijke interpretaties die de concrete, actuele plotlijn kunnen ontstijgen. Bovennatuurlijke wezens, vluchtige dans en het belang dat gehecht wordt aan gevoel en intuïtie, zijn niet bepaald grijpbare of eenduidige ingrediënten. Ofschoon ‘Het Zwanenmeer’ zoals veel klassiekers soms het voorrecht verworven lijkt te hebben haar kwaliteit enkel en alleen af te mogen meten aan het danskunstig presteren van de solisten, bestaat de noodzaak van een integrale opvoering naar mijn idee in het serieus nemen van het stuk als geheel. (…) Echt geloven in de wereld van Petipa en Ivanov is moeilijk en ook niet nodig, zolang men door een interpretatie maar wordt overtuigd. Geen enkele versie kan heen om het gegeven van het hier-ennu, de actualiteit van haar uitvoering. Dat is nu eenmaal de essentie van theater. In die zin kan traditie ook niet zonder vernieuwing. Bloed moet stromen anders sterft het lichaam af. Uit: Notes, februari 1995, nr. 2, pp. 18-19
Édouard Lock
Amjad © Eduard Lock
Edouard Lock werd in 1953 in Montreal geboren uit Marokkaanse ouders. Hij begon zijn carrière als choreograaf op twintigjarige leeftijd. Tussen 1974 en 1979 creëerde hij werk voor verschillende Canadese dansgezelschappen zoals Le Groupe Nouvelle Aire en Les Grands Ballets Canadiens. In 1980 richtte hij La La La Human Steps op, dat debuteerde in het kleine theater Eskabel in het St. Henri district van Montréal. Niet lang daarna trok dit beginnend gezelschap naar het toen toonaangevende epicentrum van de hedendaagse dans The Kitchen in New York City. De eigenlijke internationale doorbraak kwam er met ‘Human Sex’ uit 1985, een sensationele dansvoorstelling op loeiharde postpunk muziek en met als revelatie de androgyne dansicoon Louise Lecavalier. Met dit werk opende deSingel onder grote bijval het dansseizoen in september 1986. Sindsdien presenteerden we, vaak in coproductie, alle choreografieën die Edouard Lock voor zijn gezelschap maakte: ‘New Demons’ (1987), ‘Infante, c’est destroy’ (1991), ‘2’ (1995), ‘Salt’ (1998) en ‘Amelia’ (2002). Lock was artistiek directeur van de wereldtournee ‘Sound and Vision’ van David Bowie in 1990 en werkte mee aan de voorstelling ‘Yellow Shark’ van Frank Zappa. Zijn complexe dans put uit het klassieke balletidioom maar heeft alle kenmerken van de hedendaagse tijd: snel, zenuwachtig, technisch veeleisend. Hij maakte dan ook choreografieën voor verscheidene vermaarde balletgezelschappen zoals het Ballet van de Opera van Parijs, het Nederlands Dans Theater en het Nationaal Ballet. Zijn liefde voor het beeld komt tot uiting in talrijke films en foto’s van zijn hand.
Dans in januari DEUFERT + PLISCHKE reportable portraits / Notice me! WO 30 JANUARI 2008 - DO 31 JANUARI 2008
€ 12 / (-25/65+) € 10 / (<19 jaar) € 8
De kunstcampus groeit + 12.000 m2 Een bouwproject van de Vlaamse Gemeenschap en de Hogeschool Antwerpen voor deSingel internationale kunstcampus en het Conservatorium van de Hogeschool Antwerpen.
Permanente tentoonstelling vestiaire deSingel wo>zo/14>18 uur & aansluitend bij voorstellingen/concerten
2007-2008 architectuur theater dans muziek deSingel Desguinlei 25 . B-2018 Antwerpen ma–vr 10-19 uur . za 16-19 uur www.desingel.be
[email protected] T +32 (0)3 248 28 28 F +32 (0)3 248 28 00 Administratie vzw Jan Van Rijswijcklaan 155, B-2018 Antwerpen T +32 (0)3 244 19 20 F +32 (0)3 244 19 59
[email protected]