RMC. schooljaar

Jaarverslag Leerplicht/RMC schooljaar 2012-2013

Inhoudsopgave Voorwoord ................................................................................................................................ 3

Leerplicht .............................................................................................................................. 4 Wie zijn wij.................................................................................................................................. 4 Wat doen wij............................................................................................................................... 4 Wat willen wij bereiken............................................................................................................... 4 Algemeen.................................................................................................................................... 6 Dag van de leerplicht 2013..................................................................................................... 5 Team leerplicht werkt met Educatiemeter............................................................................. 7 Pestproblematiek op scholen................................................................................................. 7 Casus ..................................................................................................................................... 8 Huidige ontwikkelingen.............................................................................................................. 9 Speerpunten voor het komende jaar.......................................................................................... 10 Toekomstige ontwikkelingen leerplicht.................................................................................... 11 Wanneer start Passend Onderwijs?...................................................................................... 11 Bijscholing voor de leerplichtambtenaar.............................................................................. 11 Samenwerking gemeente Pijnacker-Nootdorp en Zoetermeer........................................... 11 Jeugdzorg.............................................................................................................................. 12 Start speciaal basisonderwijs (BSO) nieuwe schooljaar in Pijnacker..................................... 12 Vrijstellingen ........................................................................................................................ 12 Cijfers leerplicht......................................................................................................................... 13 Verdeling van onze jeugd naar leeftijd.................................................................................. 13 Waar volgen de meeste leerlingen voortgezet onderwijs..................................................... 14 Totaal aantal meldingen........................................................................................................ 14 Overzicht van het aantal meldingen..................................................................................... 15 Wat zijn de resultaten........................................................................................................... 16 Aantal meldingen.................................................................................................................. 18

RMC en voortijdig schoolverlaten............................................................................. 20 De RMC casemanager................................................................................................................ 20 Inzet instrumenten en externe partijen.................................................................................... 20 Bulkbrief .............................................................................................................................. 20 Jongerenwerk ..................................................................................................................... 21 Educatiemeter .................................................................................................................... 21 Dilemmaconsult ................................................................................................................. 21 Matchmaker ....................................................................................................................... 21 VO-MBO: de overstap ......................................................................................................... 22 Correspondentie VO-MBO .................................................................................................. 23 Casus .................................................................................................................................. 24 RMC en landelijke ontwikkelingen ........................................................................................... 25 Landelijke ontwikkelingen vertaald naar gemeentelijke uitvoering ........................................ 26 Ontwikkelingen rondom de opleidings- en arbeidsmarkt ........................................................ 26 Jeugdwerkloosheid .............................................................................................................. 26 Leerwerkcheque beschikbaar in het kader van de jeugdwerkloosheid ............................... 27 Ontwikkelingen VAV ............................................................................................................ 27 Informatieoverdracht onderwijsinstellingen en gemeenten via VOROC ............................. 28 Multimedia ontwikkelingen ................................................................................................ 28 Speerpunten voor het komende jaar ........................................................................................ 28 Cijfers RMC ............................................................................................................................... 29 Aantal voortijdige schoolverlaters (VSV’ers) in onze gemeente ......................................... 29 Bestemming en resultaat totaal aantal VSV’ers (207) ......................................................... 29 Preventieve aanpak en begeleiding ..................................................................................... 30 Resultaten per woongemeente ........................................................................................... 31 Lijst met afkortingen ................................................................................................................ 32 Colofon ..................................................................................................................................... 33

2

Voorwoord

Het jaarverslag leerplicht/RMC over het schooljaar 2012-2013 biedt u een overzicht van de activiteiten van het afgelopen schooljaar en de plannen voor komend schooljaar. De gemeente Pijnacker-Nootdorp vindt het erg belangrijk dat alle kinderen en jongeren naar school gaan. De gemeente bewaakt het recht op onderwijs en is verantwoordelijk voor het aanpakken van schoolverzuim. Dat doen en kunnen we niet alleen: leerplicht werkt samen met scholen, ouders, begeleiders en tal van ketenpartners die betrokken zijn bij de zorg voor kinderen en jongeren. Belangrijk in onze verzuimaanpak is de verbinding met beleid van voortijdig schoolverlaten en de regionale aanpak daarvan. Het team leerplicht/RMC streeft naar samenwerking, het bij elkaar brengen en verbinden van partijen ten behoeve van jeugdigen. Ons motto is: ‘Geen jongere uit beeld’. Vanuit de maatschappelijke zorgtaak hechten wij grote waarde aan het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. Wij willen de jongeren graag een extra zetje geven, uit hun isolement halen of in beweging krijgen. Wij willen jongeren motiveren vooral te blijven werken aan hun eigen toekomst. Gezamenlijk streven wij ernaar schoolverzuim zo vroeg en effectief mogelijk aan te pakken, ieder vanuit de eigen rol en verantwoordelijkheid. In het jaarverslag kunt u lezen dat we op de goede weg zijn met het bestrijden van schoolverzuim en schooluitval. Het verzuim en het aantal voortijdig schoolverlaters is verminderd. De omvang van het schoolverzuim en de schooluitval hebben we steeds beter in beeld. Dat is een goed uitgangspunt om ook voor de komende jaren de aanval op schooluitval voort te zetten. José van Egmond Wethouder onderwijs

3

Leerplicht Wie zijn wij Het team leerplicht/RMC is onderdeel van de afdeling BackOffice Publiekszaken. Het team bestaat uit drie leerplichtambtenaren, die tevens Buitengewoon opsporingsambtenaar zijn (BOA), één RMC casemanager (sinds september 2013 een tweede casemanager). Het team heeft ondersteuning van twee administratieve medewerkers en een beleidsmedewerker onderwijs.

Wat doen wij De Leerplichtambtenaar ziet toe op de uitvoering van de Leerplichtwet. Leerplicht krijgt een melding van de school over de afwezigheid en mogelijk achterliggende reden van het verzuim. Leerplicht zoekt samen met school naar een oplossing. De betreffende leerling en/of diens ouders worden op het verzuimgedrag aangesproken. Wanneer het spijbelverzuim aanhoudt, kan de leerplichtambtenaar handhavend optreden door het verzenden van een waarschuwingsbrief, verwijzing naar Halt of het opmaken van een procesverbaal. Daarnaast neemt de leerplichtambtenaar deel aan het Zorgnetwerk (CJG) en Zorg- en Adviesteams op verschillende scholen. Tenslotte is de leerplicht­ ambtenaar een ketenpartner van verschillende organisaties, die gericht zijn op hulpverlening aan de leerlingen en jongerenbeleid. De leerlingenadministratie is verantwoordelijk voor het actueel houden van de leerlingenadministratie. Zij signaleert het als eerste, wanneer een leerling geen schoolinschrijving (absoluut verzuim) heeft. Verder ondersteunt zij de leerplichtambtenaren en de RMC casemanagers, voornamelijk door het registreren van verzuimmeldingen.

Wat willen wij bereiken De missie van de gemeente Pijnacker-Nootdorp is een excellente gemeente te zijn met een klantgerichte organisatie. Kansen geven aan de jongeren van nu betekent kansen creëren voor Pijnacker-Nootdorp in de toekomst. De kansen voor jongeren op werk, inkomen en maatschappelijke participatie worden grotendeels bepaald door het onderwijs. Om die reden vindt onze gemeente het van groot belang dat alle jongeren onderwijs volgen dat past bij hun individuele ontwikkelingsmogelijkheden en dat zij voor zover mogelijk het onderwijs verlaten met minimaal een startkwalificatie. Leerplicht en VSVbeleid streeft er naar dat alle jongeren de school bezoeken en daardoor de kans op uitval minimaliseert. De visie van de gemeente Pijnacker-Nootdorp is een adequate handhaving

4

van de Leerplichtwet en het voorkomen van voortijdig schooluitval. Doel daarbij is, dat het recht op onderwijs voor ieder kind wordt beschermd. Dit doen we door een actieve benadering van jongeren (en hun ouders/verzorgers) die de leerplichtwet hebben overtreden en/of school dreigen te verlaten. Wij presenteren ons richting klanten als klantgericht, transparant, servicegericht, flexibel en resultaatgericht. Dit zijn onze kernwaarden. Het team leerplicht/RMC streeft naar samenwerking met, verbinden van en het bij elkaar brengen van partijen ten behoeve van de jongere. Vanuit de gemeente wordt daarnaast in nauwe samenwerking met werkgevers, relevante (onderwijs)instellingen en organisaties enerzijds ingezet op het voorkomen van het voortijdig schoolverlaten, anderzijds op de daadwerkelijke terugplaatsing van reeds uitgevallen jongeren. Hierbij wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van Zorg Advies Teams, ketenpartners, overlegmomenten met het gemeentelijk zorgnetwerk (CJG) en de werkgroepen die de Lokaal Educatieve Agenda (LEA) uitvoeren. In de LEA zijn de thema’s schoolverzuim en VSV één van de belangrijkste onderwerpen. Jongeren en hun ouders, maar ook onderwijsinstellingen zijn de eerst verantwoordelijken voor het voorkomen van voortijdig schoolverlaten (volumebeperking). (Onderwijs)instellingen worden vanuit de regisserende en faciliterende rol die de gemeente heeft, voortdurend aangespoord en ondersteund hun eigen verantwoordelijkheid in deze te nemen.

5

Algemeen Dag van de leerplicht 2013 De gemeente Pijnacker-Nootdorp kan terugkijken op een geslaagde dag van de leerplicht 2013. Elk jaar op de dag van de leerplicht staat heel Nederland stil bij het recht op onderwijs. Dit jaar heeft de afdeling leerplicht een debatwedstrijd georganiseerd. Donderdag 21 maart 2013 debatteerden vier groepen 8 van verschillende basisscholen met elkaar in het bestuurscentrum. Onder leiding van burgemeester Rik Buddenberg, wethouder José van Egmond en journaliste Manuela Bijl hebben leerlingen van CBS Ackerweide, OBS De Bonte Tol, de Mariaschool en de Openbare Dalton Basisschool De Tweemaster gediscussieerd over onderwerpen als spijbelen, pesten en het gebruik van social media. Leo Suiker, teamleider van de gemeente PijnackerNootdorp bleek een getalenteerd gespreksleider. Dit leverde interessante discussies op waar de jury maar moeilijk een winnaar uit kon kiezen. De winnaar mocht uiteindelijk met de hele klas naar de bioscoop. Groot enthousiasme was er voor het spel Petje op Petje af wat halverwege de ochtend gespeeld werd. Om alle scholen aandacht te laten besteden aan de dag van de leerplicht, vroeg de gemeente alle leerlingen uit groep 8 een opstel te schrijven over pesten. Het beste opstel is voorgelezen op de dag van de leerplicht Bovendien mocht ook deze winnaar met de hele klas naar de bioscoop (zie foto).

6

Team leerplicht werkt met Educatiemeter Waarom valt de ene jongere uit en de andere niet? Vaak hebben jongeren met studievraagstukken een identiteitsvraagstuk en/of ervaren zij persoonlijke weerstanden of problemen. Afgelopen schooljaar is het hele team leerplicht geschoold in het werken met de Educatiemeter. Het is een digitaal assessment bedoeld voor met name 16-, 17- en 18-jarigen met een ontwikkel- en of opleidingsvraagstuk in het voortgezet en beroepsonderwijs. De Educatiemeter inventariseert en toetst de persoonlijke waarden, interesses en omstandigheden en geeft een beeld van de intrinsieke motivatie van een jongere. De leerling beantwoordt een uitgebreide vragenlijst over verschillende leefgebieden. De test wordt voorbereid en nabesproken met de leerling om te ondersteunen bij studie- en beroepskeuze. Omdat de Educatiemeter zowel preventief als curatief werkt, is het een goed instrument bij het terugdringen van het voortijdig schoolverlaten, één van de speerpunten van het leerplichtbeleid voor de komende jaren. Net als vorig schooljaar zal ook dit jaar de gemeente Pijnacker-Nootdorp de gemeente Midden-Delfland ondersteunen in het werken met de Educatiemeter.

Pestproblematiek op scholen Binnen een school behoort voor kinderen een veilig klimaat te bestaan. Helaas is dit niet altijd het geval. Een oorzaak van een onveilig klimaat kan pesten zijn. De gevolgen van het pesten (kunnen) zijn: • Een structurele onveilige situatie in- en om de school en leefomgeving • Vertrek van leerlingen uit een groep naar andere scholen • Ernstige psychische problematiek (slecht slapen, nachtmerries, eetproblemen, angst, ziek melden, slechte prestaties op school). Ook binnen de afdeling leerplicht van de gemeente Pijnacker-Nootdorp is veel aandacht voor pestproblematiek op scholen, omdat dit uiteindelijk kan leiden tot schooluitval van een kind. In het afgelopen schooljaar 2012-2013 werd bij de afdeling leerplicht meerdere malen melding gemaakt van pestproblematiek. De meldingen werden gedaan door ouders. Het pesten speelde zich af in de klas, op de schoolpleinen en zette zich soms zelfs voort na schooltijd. Hierdoor ontstonden structureel onveilige situaties. De vormen van pesten bestonden uit verbaal geweld, buiten sluiten, slaan, schoppen en het plaatsen van filmpjes op internet. In sommige gevallen speelde de problematiek al enige jaren. Ondanks het volgen van het pestprotocol hield het pesten niet op en leidde het na gesprekken tussen schooldirecties en ouders niet tot het gewenste resultaat. Communicatie en ook met name het gebrek hieraan werd vaak door ouders als punt van kritiek genoemd. De afdeling leerplicht heeft ouders hierin begeleid en geadviseerd. Er volgden gesprekken met schooldirecties, schoolmaatschappelijk werk en soms ook de politie teneinde het probleem te onderzoeken, analyseren en op te lossen. Daarnaast werd de onderwijsinspectie op

7

de hoogte gebracht. In één specifieke zaak hebben ouders de media opgezocht om aandacht te krijgen voor hun probleem. Uiteindelijk hebben de gesprekken geleid tot oplossing van de problematiek en het besef dat scholen hierin samen zullen moeten werken met in eerste instantie ouders, afdeling leerplicht en schoolmaatschappelijk werk. Daarnaast is door de afdeling leerplicht geconstateerd dat schooldirecties vaak nog terughoudend zijn in het schorsen van leerlingen wanneer sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Leerplicht ondersteunt schooldirecties als zij besluiten een kind te schorsen wanneer andere middelen niet afdoende zijn.

Casus Een jongen van tien jaar zit in groep 7 van een reguliere basisschool. Hij woont thuis bij zijn ouders. Er is nog een jonger zusje in het gezin dat op dezelfde school zit. Vader en moeder werken beiden. Moeder neemt telefonisch contact op met de leerplichtambtenaar voor het maken van een afspraak. Ze klinkt ten einde raad en vertelt dat het niet goed gaat met haar zoon. Er zijn veel conflicten met andere kinderen uit de klas. Moeder wordt dan op haar werk gebeld om haar zoon op te halen. Ouders hebben gedurende het jaar al vaker gesprekken gevoerd op school zonder voor beide partijen bevredigend resultaat. De schooldirecteur meldt dat het kind geschorst gaat worden, omdat hij veel gedragsproblemen laat zien (agressief naar andere kinderen en onverwachts stoelen door het lokaal gooien). De kinderen zijn bang voor hem en andere ouders klagen en dreigen hun kind van school te halen. De ouders van de jongen beweren echter dat hun kind gepest wordt en daardoor soms heftig kan reageren. Hierna volgt onderzoek door de LPA en daaruit blijkt dat de jongen vaak andere kinderen triggert met zijn gedrag. De problemen stapelen zich steeds meer op en de directeur stelt voor om een gesprek te voeren met het bestuur en alle andere partijen. Hierin kan ieder zijn/haar zegje doen. Tijdens dit gesprek erkent school op een aantal punten tekort te zijn geschoten, met name in de communicatie en het opbouwen van een goed dossier. Geconcludeerd wordt wel dat ouders een andere school voor hun kind moeten gaan zoeken en de jongen eigenlijk meer geschikt zou zijn voor speciaal onderwijs. Uiteindelijk wordt met behulp van de LPA deze gevonden in de vorm van de vrije school met een ander leersysteem en volgt de jongen daar nu naar tevredenheid van een ieder zijn lessen.

8

Huidige ontwikkelingen • Luxe verzuim Dit jaar heeft leerplicht een luxeverzuim actie op schoolverzuim gehouden rond de voorjaarsvakantie. Deze actie is gehouden in de dagen vóór en de dagen na de voorjaarsvakantie. Het doel is het schoolverzuimbeleid te ondersteunen en het zogenoemde ‘luxeverzuim’ te voorkomen en terug te dringen. • Ambtsinstructie en meldprotocol Het Meldprotocol verzuim en schooluitval is aangepast vanwege wijzigingen van de Leerplichtwet en nieuwe afspraken met scholen voor voortgezet onderwijs en mbo-instellingen. Dit is regionaal opgepakt. Het meldprotocol richt zich op verzuim van leerplichtige en kwalificatieplichtige jongeren onder de achttien jaar en verzuim van nietleerplichtige jongeren van achttien tot 23 jaar zonder startkwalificatie. In de Instructie voor de Leerplichtambtenaar/RMC-casemanager zijn de regels met betrekking tot het toezicht op de naleving van de leerplicht en de regionale meld- en coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten (RMC) opgenomen. De instructie bevat artikelen met betrekking tot preventie, controle en afhandeling van verzuim, verlof, vervangende dan wel vrijstelling van leerplicht en de samenwerking tussen gemeenten in de regio Haaglanden of met andere diensten en instellingen. • Digitaal werken Dit jaar is volledig digitaal gewerkt binnen het team Leerplicht/RMC. Het vorige schooljaar is daar een start meegemaakt, maar nu wordt elk dossier digitaal geregistreerd. • Web Next De gemeente Pijnacker-Nootdorp heeft het WebNext Zaaksysteem van Inter Access in gebruik genomen. Door het Klanten Contact Center wordt bij afwezigheid een belnotitie gemaakt in WebNext. Door de medewerker kan worden aangegeven welke actie er ondernomen is. Het is de bedoeling dat de belnotitie binnen drie werkdagen wordt afgehandeld. • Informatieverstrekking Uit terugkoppeling van verschillende gemeenten is gebleken dat de wijze van aanleveren van de leerplicht cijfers aan het CFI via het e-formulier voor problemen heeft gezorgd. Daarom heeft DUO een Excel spreadsheet ontwikkeld met als doel de informatieverstrekking te vergemakkelijken. • Nieuwe methode raadsonderzoeken in schoolverzuim zaken De Raad voor de Kinderbescherming wil - samen met ketenpartners komen tot een meer effectieve aanpak van schoolverzuim. Zij hebben een factsheet opgesteld. Daarin wordt weergegeven hoe samen te werken en welke lijn er het best gevolgd kan worden.

9

Speerpunten voor het komende jaar • Terugdringen ziekteverzuim onder jongeren. Aankomend schooljaar gaan wij het ziekteverzuim opvragen/ controleren bij diverse scholen. Er is een schoolziekteverzuim protocol waar scholen zich aan moeten houden. Op deze wijze willen wij onder de aandacht brengen dat ziekteverzuim in een vroeger stadium gemeld dient te worden zodat eerder interventies gepleegd kunnen worden. • Verbeteren/optimaliseren communicatie met scholen waardoor meldingsbereidheid verhoogd wordt en blijven investeren in de samenwerking.

• Leefwijze Naast gameverslaving kampen steeds meer jongeren met overgewicht. Goede voeding en structurele beweging ontbreken vaak. Ook hierin werkt de afdeling leerplicht samen met onder andere de schoolarts en hulpverlenende instanties. Het Centrum voor Jeugd en Gezin kan hierin ook ouders ondersteunen om een betere leefwijze aan te leren.

• Implementeren van een nieuw registratiesysteem

• Halt Het aantal opgemaakte Halt processen-verbaal is ten opzichte van vorig schooljaar verdubbeld. Vorig schooljaar hebben wij acht Halt processenverbaal opgemaakt en dit jaar zeventien. Verklaring hiervoor is het ophogen van het aantal verzuimuren. Aanmelden kan nu tot 60 uur in plaats van 18 uur, waardoor Halt langer kan worden ingezet. Zo wordt een strafrechtelijk justitieel traject voorkomen. Het doel is snel afdoen met een eenvoudige straf. De Halt straf bestaat meestal uit een leerstraf of een werkstraf. De leerlingen krijgen bij Halt de mogelijkheid om recht te zetten wat zij fout hebben gedaan.

• Wij blijven koersen op een goede aanpak van schoolverzuim en het verminderen van het aantal voortijdig schoolverlaters.

• Vroegtijdig melden Het investeren in onze contacten heeft geleid tot verbetering in de samenwerking en op sommige scholen de bereidheid tot het eerder melden van leerlingen.

• Kennisverwerving (congressen, workshops, etc.) zodat wij onze cliënten nog beter kunnen bedienen en op de hoogte blijven van de nieuwste ontwikkelingen.

10

• Zorgmeldingen De afdeling leerplicht constateert in vergelijking tot het schooljaar 2011-2012 dat het aantal zorgmeldingen is toegenomen met 42 meldingen. De zorgmeldingen lopen uiteen van gedrags- tot verslavingsproblematiek. Binnen de zorgmeldingen valt met name het stijgend aantal jongeren met een gameverslaving op. Voor de jongere generatie is het passief televisiekijken vervangen door het spelen van computer- en videogames en/of het veelvuldig gebruik van de gsm. Excessief gebruik hiervan kan leiden tot verslavingsproblematiek. Bij signalering van een mogelijk verslavingsprobleem verwijst leerplicht in overleg met de school de jongere en ouders door naar hulpverlenende instanties.

Toekomstige ontwikkelingen leerplicht Wanneer start Passend onderwijs? Scholen krijgen langer de tijd om de hervormingen door te voeren. Met ingang van het schooljaar 2014/2015 wordt de zorgplicht ingevoerd. Gedurende de twee voorafgaande schooljaren krijgen scholen de tijd om de veranderingen voldoende voor te bereiden. Alle zorgleerlingen op scholen worden door het samenwerkingsverband (samenwerking van scholen in een deel van Nederland, er zullen zo’n 60 samenwerkingsverbanden in Nederland overblijven) ingeschat op ondersteuningszwaarte: • Basisondersteuning • Extra ondersteuning. Per regio zullen de criteria voor zorgtoedeling kunnen verschillen. Per regio zal er ook worden gekeken naar alternatieve manieren om passende zorg te bieden binnen de wijk waar het kind woont. Iedere school zal een zorgprofiel hebben opgesteld, waarin staat aangegeven welke leerlingen zij kunnen begeleiden en samen met scholen uit de buurt zal er een passend aanbod moeten worden gecreëerd.

Bijscholing voor de leerplichtambtenaar In 2013 is het systeem van de nieuwe Permanente Her- en Bijscholing (PHB) voor de BOA’s werkzaam in domein III (Onderwijs) van start gegaan. Het is belangrijk het juiste traject te volgen om de bevoegdheid te behouden. De verloopdatum van de akte is hierbij leidend. Dit houdt in dat het voor iedere leerplichtboa verplicht is dat hij (of zij), gedurende de vijf jaar dat zijn boa-akte geldig is, een viertal verplichte 'modulen' volgt die elk worden afgesloten met een toets. De vier modulen zijn: • Wettelijke kaders Onderwijs generiek • Wettelijke kaders Onderwijs specifiek • Sanctionerend optreden • Afhandeling en netwerk.

Samenwerking gemeente Pijnacker-Nootdorp en Zoetermeer De gemeenten Pijnacker-Nootdorp en Zoetermeer willen op meer terreinen met elkaar gaan samenwerken. Deze krachtenbundeling kan zijn vruchten afwerpen op het gebied van kostenbesparing, voorzieningsniveau, dienstverlening en bestuurlijke slagkracht. Daarnaast zijn verhoging van de kwaliteit

11

van de gegevens evenals het verminderen van de kwetsbaarheid van de personele bezetting belangrijke argumenten. Op het gebied van Leerplicht en RMC wordt onderzocht in welke vorm samengewerkt gaat worden. Voor het RMC is wettelijk vastgelegd dat de gemeenten moeten samenwerken in regio’s. In Nederland zijn alle gemeenten verdeeld over 39 RMC-regio’s. Per regio coördineert één contactgemeente de melding en registratie van voortijdig schoolverlaters door scholen. De contactgemeente (bij ons de gemeente Den Haag) is de coördinator in een regionaal samenwerkingsverband van overheid, onderwijs, jeugdzorg, justitie en arbeid.

Jeugdzorg Het jeugdstelsel gaat ingrijpend veranderen. Per 1 januari 2015 krijgen gemeenten verantwoordelijkheid voor het creëren van een positief opvoeden opgroeiklimaat, preventie, vroegsignalering, (zware) gespecialiseerd zorg en uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. Partijen waar leerplicht ook mee samenwerkt.

Start speciaal basisonderwijs (SBO) nieuwe schooljaar in Pijnacker De Prinsenhof is dit schooljaar gestart in de nieuwbouwwijk Keijzershof. De nieuwe Prinsenhof staat open voor alle kinderen tussen de vier en dertien jaar met een indicatie voor het speciaal basisonderwijs. Er zal hier ruimte beschikbaar komen voor tussen de 100 en 150 leerlingen. Kinderen die in minimaal twee kernvakken uitvallen, kinderen met gedragsproblemen of een andere stoornis. De groepen bestaan uit gemiddeld vijftien leerlingen.

Vrijstellingen Op 1 oktober 2013 wordt het vrijstellingenregister opengesteld. Gestart wordt met de centrale registratie van vrijstellingen en vervangende leerplicht. Vanaf die datum stelt DUO het nieuwe vrijstellingenregister open. Met het register is het mogelijk om landelijk uniform de vrijstellingen en vervangende leerplicht op individueel niveau vast te leggen. Er wordt van ons verwacht alle geldende vrijstellingen en vervangende leerplicht over het schooljaar 2013-2014 vóór 15 oktober te registeren. Het gaat om een eenvoudige registratie aan de hand van het persoonsgebonden nummer (BSN of een Onderwijsnummer). Naast enkele persoonsgegevens geeft de applicatie beheerder aan of het een vrijstelling of vervangende leerplicht betreft en wat de begin- en einddatum zijn.

12

Cijfers leerplicht Verdeling van onze jeugd naar leeftijd Het aantal leerplichtigen in Pijnacker-Nootdorp in het schooljaar bedroeg 10.970. Het aantal leerplichtigen in onze gemeente stijgt nog steeds. Als we kijken hoe de jeugd qua leeftijdsgroepen verdeeld is over de dorpskernen zien we dat in Pijnacker en Nootdorp meer jongeren wonen in de leeftijdscategorie van vier tot en met twaalf jaar. • 4-12 jaar is de grootste groep: 7031 (peildatum 1 juli 2013) • Delfgauw: 1.525 • Nootdorp: 2.799 • Pijnacker: 2.707

Verdeling naar leeftijd in procenten

19 % 18 - 23 jaar

17 % 0 - 3 jaar

13 - 17 jaar 20 %

4 - 12 jaar 43 %

13

Verdeling leerplichtigen per dorpskern naar leeftijd 20 %

Pijnacker

18 % 16 %

Nootdorp

14 % 12 %

Delfgauw

10 % 8% 6% 4% 2% 0% 0 - 3 jaar

4 - 12 jaar

13 - 17 jaar

18 - 23 jaar

34% van de inwoners is jonger dan 24 jaar.

Waar volgen de meeste leerlingen voortgezet onderwijs In onderstaande lijst staan de scholen met meer dan 100 leerlingen uit onze gemeente. Stanislas Pijnacker Melanchton Berkel en Rodenrijs Montaigne Ypenburg Wolfert van Borselen Bergschenhoek Melanchton Bergschenhoek Christelijk Lyceum Delft Veurs College ’s-Gravendreef Leidschenveen Atlas Ypenburg Sint Maartenscollege Voorburg Stanislas Westplantsoen Delft

1108 219 199 158 150 131 127 119 116 101

Totaal aantal meldingen De afdeling Leerplicht heeft het afgelopen jaar 536 meldingen geregistreerd. Het aantal leerplichtigen in Pijnacker-Nootdorp in het schooljaar bedroeg 10.970. Het aantal leerlingen is iets gestegen ten opzichte van vorig schooljaar. Het aantal meldingen is iets gedaald, dit komt door de verandering in de registratie dit schooljaar. Als er een melding open staat, wordt de nieuwe melding niet opnieuw geregistreerd.



14

Aantal meldingen per schooljaar 700 600 500

541

601

536

400 300 200 100 0 2010 - 2011

2011 - 2012

2012 - 2013

Leeftijd Aantal meldingen Nog niet leerplichtig 24 Volledig leerplichtig BO (5-12 jaar) 132 Volledig leerplichtig VO (13-16 jaar) 221 Kwalificatieplichtig 159 Totaal 536

Overzicht van het aantal meldingen • Absoluut verzuim (22) Het kind staat niet (meer) ingeschreven op een school. Het team Leerplicht controleert elke vier weken via de leerplichtadministratie of de leerplichtige en kwalificatieplichtige nog ingeschreven staat bij een onderwijsinstelling. • Luxe verzuim (31) Verlof buiten de schoolvakantie zonder toestemming van de schooldirecteur of leerplichtambtenaar. Door acties op de scholen heeft leerplicht het thema nadrukkelijk onder de aandacht gebracht. • Relatief verzuim (201) Spijbelen en/of te laat komen. Achterliggende redenen kunnen zijn: niet gemotiveerd, psychische problematiek of problematiek in de thuissituatie. • Bemiddeling (34), overige (33) en zorgmeldingen (141) Contact met de leerplichtambtenaar zonder dat er verzuim plaatsvindt. Dit jaar waren er 34 bemiddelingsdossiers en 141 zorgmeldingen. Dit zijn meldingen wegens bijvoorbeeld zorgelijk ziekteverzuim, gedragsproblematiek, bemiddeling bij gesprekken of vragen om advies.

15

• Aanvraag vrijstelling van onderwijs (53) Extra verlof en vrijstelling is mogelijk op grond van bijzondere omstandigheden, psychische of lichamelijke beperkingen of een vervangend scholingstraject. Van de 53 aanvragen zijn 51 aanvragen toegekend. • Schorsing (18) en verwijdering (3) Hier zijn wettelijke regels voor.

4%

6%

4%

6%

Meldingen

10%

Absoluut verzuim Luxe verzuim Relatief verzuim Bemiddeling en zorgmeldingen

33%

Aanvraag vrijstelling van onderwijs

37%

Schorsing en verwijdering

Wat zijn de resultaten • Relatief verzuim De meeste meldingen van verzuim zijn gedaan bij kinderen in de leeftijd van zestien jaar. Relatief verzuim betekent dat het kind wel staat ingeschreven op een school maar geregeld afwezig is (meer dan zestien uur binnen vier weken) of te laat (meer dan negen keer) komt. Leerplicht heeft om die reden 201 meldingen ontvangen. 60 Jongeren ontvingen een

Relatief verzuim 201 meldingen

56 %

16

man

vrouw

44 %

Relatief verzuim

Aantal meldingen

60 50 40 30 20 10 0 0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

Leeftijd

waarschuwingsbrief en 121 jongeren hadden een waarschuwingsgesprek bij de leerplichtambtenaar. Tegen vier leerlingen en of hun ouders is er proces-verbaal opgemaakt vanwege het relatief verzuim. Zeventien keer zijn leerlingen doorverwezen naar Bureau Halt. • Absoluut verzuim Als er van een leerling geen schoolgegevens zijn dan stuurt de gemeente een brief met het verzoek aan te geven waar hij/zij op school zit. Dit schooljaar hebben 22 leerlingen en hun ouders niet gereageerd op deze brieven. Dat is evenveel als vorig schooljaar. Alle leerlingen staan inmiddels ingeschreven op een school. • Luxe verzuim Voor dit verslagjaar heeft leerplicht een luxeverzuim actie gehouden rond de voorjaarsvakantie. Aan scholen is gevraagd luxe verzuim te melden. Gezinnen die eerder op vakantie zijn gegaan of later zijn teruggekomen zonder toestemming zijn gemeld. Scholen en ouders zijn van deze actie van te voren op de hoogte gesteld middels een brief. Het is ook aangekondigd in de lokale krant. Er is 31 maal luxe verzuim gemeld, daarvan zijn 23 meldingen uit het basisonderwijs en acht meldingen uit het voortgezet onderwijs. Er is negen keer proces-verbaal opgemaakt voor Luxe verzuim. • Bemiddeling/overige en zorgmeldingen Het aantal zorgmeldingen is enorm toegenomen. Dit jaar waren er 34 bemiddelingsdossiers en 141 zorgmeldingen. Het aantal zorgmeldingen is verdubbeld ten opzichte van vorig schooljaar. Wij constateren dat de multiprobleem gezinnen toenemen. Ook valt op dat gameverslaving toeneemt, met name bij jongens. • Schorsen en verwijderen Er zijn achttien schorsingen en drie verwijderingen gemeld bij leerplicht. Het aantal schorsingen is ten opzichte van vorig jaar verminderd. De schorsingen komen met name voor in het voortgezet onderwijs.

17

• Proces-verbaal In totaal is dertien keer proces-verbaal opgemaakt. Negen keer voor luxe verzuim, vier keer voor relatief verzuim en zeventien keer is een Halt proces-verbaal opgemaakt. Van de zeventien afdoeningen Halt zijn daarvan vijftien positief afgerond en twee negatief. Bij een negatieve afronding wordt opnieuw een proces-verbaal opgemaakt en verzonden naar het OM. Dit schooljaar zijn minder proces-verbalen opgemaakt. Maar het aantal opgemaakte Halt processen-verbaal is ten opzichte van vorig schooljaar verdubbeld. Verklaring hiervoor is het ophogen van het aantal verzuimuren. Aanmelden kan nu tot 60 uur bij Halt in plaats van achttien uur, waardoor Halt langer kan worden ingezet. Zo wordt een strafrechtelijk justitieel traject voorkomen. • Vrijstellingen De Leerplichtwet 1969 definieert een aantal gronden waarop vrijstelling van de leerplicht mag worden verleend, te weten:

Aantal meldingen 5b Juncto 8 (bezwaar tegen de richting van het onderwijs) 5c Juncto 9 (bezoeken school/instelling in het buitenland) Art. 11, sub f (vakantie) Art. 11, sub g (andere gewichtige omstandigheden) Art. 15 (volgen ander onderwijs) Art. 5, sub a (lichamelijke/psychische gronden) Totaal

20 4 1 19 3 6 53

Art. 5 onder a van de Leerplichtwet stelt dat ouders een beroep kunnen doen op deze vrijstelling voor hun kinderen vanwege ernstige psychische en/ of lichamelijke problemen. Wanneer ouders zich beroepen op deze vrijstelling moet een verklaring van een onafhankelijk arts/psycholoog worden overgelegd. Artikel 5 onder b juncto 8 van de Leerplichtwet stelt dat ouders een beroep kunnen doen op vrijstelling van inschrijving, wanneer zij bedenkingen hebben tegen de richting van het onderwijs op alle binnen redelijke afstand gelegen scholen. Zij moeten wel een verklaring van deze strekking afleggen. Ouders moeten ieder schooljaar opnieuw de vrijstelling indienen. Artikel 5 onder c juncto 9 van de Leerplichtwet geeft aan dat ouders beroep kunnen doen op vrijstelling wanneer hun kind onderwijs in het buitenland volgt. In alle gevallen moet een schoolverklaring (een bewijs van inschrijving) van de school in het buitenland worden overlegd voordat de vrijstelling wordt verleend. Artikel 11 van de Leerplichtwet kent zeven vrijstellingsgronden. Het kan hier bijvoorbeeld gaan om gewichtige omstandigheden (artikel 11 onder g), ziekteverlof of verlof wegens de aard van het beroep van de ouders (artikel 11 onder f). Ouders kunnen een verzoek tot extra verlof indienen bij de directeur van de school. Voor de vrijstelling van tien schooldagen of

18

minder beslist de directeur van de school over het al dan niet toekennen van het verlof. Bij meer dan tien dagen beslist de leerplichtambtenaar nadat hij of zij het hoofd heeft gehoord. Artikel 15 van de Leerplichtwet Dit artikel biedt de mogelijkheid tot vrijstelling wegens het volgen van ander onderwijs (bijvoorbeeld een interne bedrijfsopleiding). Deze vrijstelling kan alleen gegeven worden aan het einde van de volledige leerplicht en aan jongeren die kwalificatieplichtig zijn. Hoe zijn de meldingen afgehandeld? Het team leerplicht begeleidde leerlingen en ouders op verschillende manieren: • Het sturen van een waarschuwingsbrief bij licht verzuim; • Het oproepen van het kind en de ouders voor een gesprek bij leerplicht; • Telefonisch contact met ouders en scholen; • Het afleggen van huis- en schoolbezoeken; • Het opmaken van proces-verbaal, deelname aan overleg met de Officier van Justitie en de Raad van de Kinderbescherming; • Verzuimcontroles op de scholen; • Uitzetten van alternatieve scholingstrajecten als regulier onderwijs niet mogelijk of wenselijk is; • Deelname aan de Zorg- en Adviesteams op scholen; • Deelname aan het Zorgnetwerk (CJG); • Doorverwijzen naar hulpverlening en deelname zorggesprekken.

19

RMC en voortijdig schoolverlaten Er is sprake van voortijdig schoolverlaten (VSV) als jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie het onderwijs verlaten. Een startkwalificatie is een diploma havo/vwo of van een mbo-opleiding op minimaal niveau 2. Scholen hebben een meldplicht aan de woongemeente van jongeren zonder startkwalificatie die niet meer leerplichtig zijn en die gedurende een maand (30 dagen) zonder geldige reden geen onderwijs meer volgen. De meldingsplicht geldt ook voor jongeren die van de opleiding worden uitgeschreven of verwijderd. Om voortijdig schoolverlaten te voorkomen en terug te dringen, is Nederland verdeeld in 39 RMC regio’s. Binnen de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) werken meerdere partijen samen om voortijdig schoolverlaten te voorkomen. Op de eerste plaats zijn dat gemeenten en scholen. Daarnaast zijn er partners op het gebied van zorg, werk en justitie.

De RMC casemanager De RMC casemanager heeft als taak om jongeren tussen de achttien en 23 jaar die niet meer onder de leerplicht of kwalificatieplicht vallen, te stimuleren een opleiding te volgen die tot een startkwalificatie leidt. De begeleiding van het RMC bestaat uit het voeren van één of meerdere adviesgesprekken en het uitzetten van een stappenplan. De RMC casemanager voert het grootste gedeelte van de begeleiding van de jongere zelf en onderhoudt hiervoor nauwe contacten met VO scholen en ROC’s. Wanneer jongeren specifieke begeleiding nodig hebben, wordt een zorgtraject ingezet. Te denken valt hierbij aan jongeren met schulden, complexe thuissituaties, zwangerschappen, psychische problematiek, etc.

Inzet instrumenten en externe partijen Bulkbrief Om jongeren in beeld te krijgen van het aantal VSV leerlingen in de gemeente wordt één keer per zes weken een controle (absoluut verzuim) uitgevoerd en worden jongeren benaderd om te vragen welke studie zij

20

volgen en of er begeleiding gewenst wordt vanuit het RMC. Op het moment dat een jongere aangeeft begeleiding te wensen vanuit RMC wordt er, waar nodig, een keuze gemaakt om instrumenten of externe partijen in te zetten. Intensieve begeleiding wordt ingezet als jongere problemen hebben in hun privé omstandigheden/leefgebieden die het vinden en behouden van scholing belemmeren daarover is met diverse partijen een afspraak gemaakt voor het jaar 2013-2014.

Jongerenwerk Als jongeren op de absoluut verzuim controle, die één keer per zes weken wordt gedaan, na drie keer niet reageren wordt door jongerenwerk een huisbezoek afgelegd. Jongerenwerk gaat met de jongere in gesprek over zijn of haar situatie. Jongerenwerk deed het afgelopen jaar 39 huisbezoeken. In september 2012 veertien keer, in oktober 2012 acht, in januari acht, in maart twee, in mei drie en in juli vijf. Na de huisbezoeken brengt Jongerenwerk rapport uit aan RMC over de bevindingen. Mocht jongerenwerk vinden dat een jongere in een situatie verkeert waarbij lijkt dat zij hier niet zelfstandig uit kunnen komen en zaken als schoolgang of behoud van school belemmeren dan stellen zij voor de jongere te begeleiden. Daarvoor is een intensieve aanpak afgesproken met Jongerenwerk. Deze aanpak heet ‘Regie op eigen leven’. Gedurende het afgelopen jaar zijn er tien van deze begeleidingstrajecten ingezet. Drie jongeren hiervan zijn begeleid naar school en zijn gestart met een opleiding.

Educatiemeter Educatiemeter wordt als instrument ingezet op het moment dat een jongere moeite heeft met het maken van een studiekeuze of al eerder een verkeerde keuze maakte. Ook wordt deze ingezet op het moment dat er zowel in studie als in diverse leefgebieden problemen spelen. Zo kan er gekeken worden welke begeleiding passend is, welk soort onderwijs het beste aansluit en welke studie vorm (BOL/BBL). Het afgelopen jaar werd er 34 keer Educatiemeter ingezet.

Dilemmaconsult Dilemmaconsult heeft voor de intensieve begeleiding van jongeren een budget gekregen en werd negen keer ingezet. Dilemmaconsult werd vooral ingezet bij jongeren die meer en intensievere begeleiding naar school nodig hadden. Wegens beperking in het gemeentelijk budget heeft de begeleiding van Dilemmaconsult na januari 2013 geen doorstart gekregen.

Matchmaker Om jongeren te begeleiden naar werk is er de afgelopen jaren geld vrij gemaakt voor een matchmaker. Het doel van de matchmaker was het

21

matchen van jongeren aan bedrijven, bij voorkeur voor een BBL plek, het begeleiden van een bedrijf om een Erkend Leerbedrijf te worden en anders jongeren te plaatsen op een (tijdelijke) baan totdat door de jongere opnieuw met een opleiding kan worden gestart. Vanwege de economische ontwikkelingen en het teruglopend aantal banen is het besloten per november 2013 te stoppen met deze matchmaker. Als vervanging zal de samenwerking met WGSP in Zoetermeer (werkgeversservicepunt) worden geïntensiveerd. Ook zal op zoek gegaan worden naar een intensievere samenwerking het leerwerkloket van Zoetermeer en de loopbaanbegeleiders op de diverse ROC’s. De vraag naar werk voor jongeren blijft groot. Veel jongeren geven er de voorkeur aan een BBL opleiding te volgen, anders is het wel voor een baan naast school.

VO-MBO: de overstap Om de overstap van VO naar MBO goed te laten verlopen is het project ‘de Overstap’ in het leven geroepen. Er wordt in het examenjaar van het VO door RMC en leerplicht samengewerkt om op scholen voor ouders voorlichting te geven over deze overstap. Er wordt in deze voorlichting aandacht besteed aan: • De keuzeproblematiek en de rol die RMC/leerplicht daarin kan in nemen. • De mogelijkheid om Educatiemeter in te zetten bij leerlingen die nog geen school hebben. • De noodzaak van een tijdige aanmelding bij een ROC om voor de zomervakantie een definitief akkoord te ontvangen en in september te kunnen starten met de opleiding. • De noodzaak/verplichting ingeschreven te zijn bij een opleiding als nog geen startkwalificatie is behaald. • Risico’s van voortijdig schooluitval. Om de leerlingen die overstappen van het VO naar het MBO beter te kunnen volgen is het leerlingvolgsysteem VOROC ingekocht. VO scholen en ROC’s leveren hierin gegevens van de eindexamen leerlingen aan, over de voortgang van de inschrijving op het MBO.

22

Als een leerling nog geen startkwalificatie heeft behaald en op basis van VOROC nog niet is ingeschreven op een nieuwe opleiding, wordt deze leerlingen door het RMC vóór de zomerperiode benaderd en wordt er begeleiding aangeboden. Na de zomer worden de niet geplaatste leerlingen nogmaals benaderd zodat deze nog voor 1 oktober kunnen starten met een opleiding. Schooljaar 2012-2013 zaten 331 leerlingen in 4 VMBO. Daarvan zijn 66 leerlingen niet benaderd omdat zij een definitieve MBO inschrijving hadden in VOROC. In totaal hebben 265 leerlingen een brief gekregen om informatie te geven over de vervolgopleiding. Hiervan hebben 164 leerlingen gereageerd op de eerste brief, 50 leerlingen op de tweede brief en 27 leerlingen op de derde brief. Bij 24 leerlingen zijn er diverse acties ondernomen omdat zij laat of geen reactie gaven op de brieven. Acties bestonden onder andere uit contact leggen met de VO school en controle van VOROC. Van alle leerlingen zijn elf leerlingen in begeleiding genomen i.v.m. het niet ingeschreven voor een vervolgopleiding, zes leerlingen omdat zij geen BBLwerkplek hadden en vier leerlingen zijn er begeleid maar hadden zich wel al aangemeld voor een vervolgopleiding. In totaal zijn dit schooljaar 45 leerlingen preventief behandeld, inmiddels zijn deze dossiers afgesloten de uitstroom is als volgt; • 22 leerlingen zijn aangenomen op de vervolgopleiding; • één leerling verlaat (per 25-09-2013) aangenomen op de vervolgopleiding; • vijftien leerlingen zijn er doorgestroomd naar het nieuwe schooljaar, één hiervan is inmiddels aangenomen op de HAVO, één leerling op de VAVO MAVO, zeven leerlingen naar het ROC, één doet het examenjaar over, twee zijn er verhuisd, twee absoluut verzuim dossiers bij Leerplicht en één zorgmelding bij Leerplicht; • drie leerlingen doen het examenjaar over; • één leerling is geëmigreerd naar Curaçao en gaat daar de HAVO doen; • één leerling is verhuisd; • twee leerlingen hebben geen schoolinschrijving en zijn aangeschreven in de absoluut verzuim bulk.

Correspondentie VO-MBO Benaderd eerste brief reactie eerste brief benaderd tweede brief reactie tweede brief benaderd derde brief reactie derde brief geen reactie benaderd geen

2011/2012 305 173 132 93 39 21 18 0

2012/2013 265 164 101 50 51 27 24 0

23

Casus Jonathan is een jongen van achttien jaar die een BBL-opleiding volgt op het ROC. Hij werkt vier dagen in de week en gaat één dag in de week voor een paar uurtjes naar school. Hij vindt het fysiek bezig zijn leuk. Zoals hij zelf zegt: “Laat mij maar met mijn handen bezig zijn, ik ben niet goed met mijn hoofd.” Hij komt in contact met het Jeugd Interventie Team (JIT) en wordt besproken in het zorgnetwerk 0-23 jaar van de gemeente Pijnacker-Nootdorp als blijkt dat het bij hem thuis uit de hand gelopen is en hij bij een bevriende familie woont. Hij heeft bovendien problemen op school en niet voldoende inkomen om zelfstandig te gaan wonen. Jonathan wil graag gaan werken om zelfstandig te kunnen wonen maar zou ook zijn school wel af willen maken. Gezien de geschiedenis van Jonathan wordt er gekeken naar een baan waar hij fysiek bezig kan zijn. Begin dit schooljaar wordt er via de inkoopcoördinator en het werkgeversservicepunt Zoetermeer een gesprek geregeld met een maatschappelijke betrokken werkgever. Jonathan wordt aangenomen! Drie maanden later bericht de werkgever de gemeente dat ze op het punt staan om het contract met Jonathan te verbreken nadat er negatieve berichten de ronde doen. Op dat moment wordt Jonathan niet meer door het JIT, maar door de Opvoedpoli begeleid (wat bij de werkgever niet bekend is). De verhalen komen van de werkgever deels overeen met verhalen die de medewerkster van de Opvoedpoli weet via Jonathan, maar niet allemaal. Er wordt nog gekeken of dit recht te trekken valt. Opvoedpoli, werkgever, Jonathan en RMC gaan met elkaar aan tafel zitten om duidelijkheid te krijgen over de afgelopen en komende periode. Jonathan krijgt een kans om zich te verbeteren en er wordt gekeken wat nodig is om hem in zijn wensen tegemoet te komen.

24

RMC en landelijke ontwikkelingen Het Kabinet Rutte II heeft de doelstellingen voor het tegengaan van voortijdig schooluitval aangescherpt. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters mag in 2016 nog maar maximaal 25.000 zijn. Een startkwalificatie vergroot de kansen van de jongere op de arbeidsmarkt en goed opgeleide arbeidskrachten dragen bij aan economisch herstel. Bovendien is er minder criminaliteit onder jongeren met een startkwalificatie.

25

Landelijke ontwikkelingen vertaald naar gemeentelijke uitvoering • Door gebruik te maken van de informatie van BRON en de verzamelsites aanvalopdeuitval.nl en vsvverkenner.nl worden VSV’ers steeds gerichter begeleid. • Vanaf 1 juli 2013 zijn alle VO scholen/BVE instellingen verplicht om inen uitschrijvingen binnen zeven dagen te melden bij BRON. Door deze regeling is de gemeente op tijd op de hoogte van in- en uitstroom van leerlingen en kan effectief worden gehandeld. Om op leerlingniveau verzuim beter aan te kunnen pakken, wordt in januari 2014 verwacht dat onderwijs instellingen ook de leslocatie van de leerling aangeven. • Gemeenten krijgen de komende jaren meer te maken met de decentralisatie in het ‘Sociaal Domein’. Eén van de veranderingen is dat Jeugdzorg van de provincies naar gemeenten gaat. Deze krachtenbundeling heeft waarschijnlijk effect op de manier van werken bij het RMC en kan o.a. haar vruchten afwerpen op het gebied van kostenbesparing, voorzieningenniveau en dienstverlening.

Ontwikkelingen rondom de opleidings- en arbeidsmarkt Jeugdwerkeloosheid Op 17 april 2013 heeft de Westlandse wethouder van Sociale Zaken namens gemeenten in de regio’s Zuid-Holland Centraal en Haaglanden de intentieverklaring Aanpak Jeugdwerkloosheid ondertekend. Uit de ‘basiscijfers Jeugd’ van het UWV en Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) blijkt dat het aantal geregistreerde werkzoekenden jongeren vanaf april 2012 tot april 2013 in alle arbeidsmarktregio’s gestegen is (+55%). Het aantal niet-werkende jongeren tot 27 jaar kent een toename van 75%. Ruim de helft daarvan heeft een startkwalificatie (stijging 58%). Het aantal middelbaar en hoogopgeleide jongeren (hbo- of wo-niveau) verdubbelde op jaarbasis tot 706 respectievelijk 147 personen. Hoogopgeleiden hebben met 8% een beperkt aandeel in het totaal aantal geregistreerde niet-werkende jongeren. Knelpunt

26

is een passend aanbod van leerwerkbanen/praktijkplaatsen voor BBL opleidingen. Toch is landelijk het aantal studenten dat in januari/april 2013 is gestart met een stage of leerwerkbaan ten opzichte van diezelfde periode in 2012 gestegen.

Leerwerkcheque beschikbaar in het kader van de jeugdwerkeloosheid Het doel van deze leerwerkovereenkomst is om de deelnemer (werk)ervaring te laten opdoen met het oog op het verwerven van nieuwe kennis en vaardigheden. De organisatie zorgt ervoor dat de deelnemer werkactiviteiten moet uitvoeren overeenkomstig het competentieniveau van de deelnemer. De deelnemer werkt mee in de praktijk waarbij de werkzaamheden additioneel van aard zijn. Er is dus geen sprake van een arbeidsovereenkomst. De organisatie stelt de deelnemer in de gelegenheid de overeengekomen activiteiten zo goed mogelijk uit te voeren en begeleidt deelnemer in deze activiteiten. De deelnemer is verplicht om de overeengekomen activiteiten zo goed mogelijk uit te voeren. De organisatie en deelnemer maken hierover afspraken.

Ontwikkelingen VAVO Met ingang van januari 2013 is de regeling voor het Voortgezet Algemeen Volwassen Onderwijs (VAVO) gewijzigd. Jongeren in de gemeente PijnackerNootdorp die hun voortgezet Onderwijs diploma willen behalen op het Volwassenonderwijs hoeven dit niet meer aan te vragen bij de gemeenten. De Vavo instellingen (o.a. ROC’s) beheren direct de gelden en ontvangen deze van het rijk. ROC’s selecteren leerlingen maar leerlingen blijven wel bij hun VO school ingeschreven staan. Dit jaar deden veertien jongeren eindexamen op de Vavo, waarbij vier leerlingen voortijdig uitvielen.

27

Speerpunten voor het komende jaar • Preventief begeleiden van jongeren blijft belangrijk om uitval van school te voorkomen. Eenmaal van school blijkt het altijd moeilijker op te school blijven. We kiezen er daarom voor om verzuimende leerlingen na melding van de school zo veel mogelijk op te roepen bij de gemeente, omdat verzuim vaak een signaal blijkt te zijn van mogelijke uitval op een school. Vanwege de nadruk op preventieve begeleiding zal het komende jaar aandacht besteed worden aan het intensiveren van de samenwerking met de volgende partijen: • ROC’s en andere betrokken partijen in de begeleiding van school, bijvoorbeeld een ZAT van het ROC), begeleidingsprojecten bij het VO/MBO een andere betrokken partijen ter voorkoming van uitval, ter ondersteuning van leerlingen opzoek naar een BBL plek of ter ondersteuning van leerlingen in hun schoolloopbaan. • Het leerwerkloket en jongerenloket uit de regio aangezien zij een groot netwerk hebben van oa bedrijven en mogelijke leerwerkplekken en jongeren veel behoefte hebben aan het volgen van een BBL opleiding. • De samenwerking met politie, reclassering en de afdeling orde en veiligheid steeds actueel te houden door te participeren in de lokale veiligheidskamer (onderdeel van Veiligheidshuis) waarbij het doel is zowel preventief als bij incidenten multidisciplinair overleg te voeren.

28

Informatieoverdracht onderwijsinstellingen en gemeenten via VOROC Regionaal instrument VOROC van Sprit4you is sinds dit jaar door de gemeente inge­ kocht. Via dit leerlingvolgsysteem kan er informatie worden gedeeld/uitgewisseld van de VMBO examenkandidaten. Middels dit medium kunnen VO- en MBO-scholen en gemeenten met elkaar communiceren en de kan status van aanmelding van de hun (gedeelde) leerlingen geraadpleegd worden. Een deel van de examenkandidaten uit onze gemeente valt buiten het systeem doordat zij een school bezoeken in de regio Rotterdam, waar ze werken met een ander systeem: Intergrip.

Multimedia ontwikkelingen RMC heeft samen met de afdeling Leerplicht een Twitter account en maakt gebruik van de Facebook account van de gemeente. Hierop worden nieuwe ontwikkelingen gepost. Vanaf volgend schooljaar zullen we meer invulling geven aan deze vorm van communicatie. Het RMC is zich bewust van het belang van deze ontwikkelingen om aan te sluiten bij de belevingswereld van de doelgroep. • Samenwerking gemeente Midden-Delfland De gemeente Pijnacker-Nootdorp gaat volgend schooljaar acht jongeren uit de gemeente Midden-Delfland begeleiden aan de hand van de Educatiemeter. In juni is de eerste start gemaakt met het testen en begeleiden van een van deze jongeren. Het afnemen van de Educatiemeter is de start van de begeleiding en maakt deel uit van de intakefase, daarna worden leerdoelen geformuleerd. Met de leerdoelen wordt aan de slag gegaan om een keuze te kunnen maken voor een opleiding en/of werk.

Cijfers RMC Aantal voortijdige schoolverlaters (VSV’ers) in onze gemeente De RMC casemanager in onze gemeente begeleidt jongeren van achttien tot 23 jaar. In de gemeente Pijnacker-Nootdorp wonen in totaal 3461 jongeren in deze leeftijdscategorie. Dit jaar zijn er 468 meldingen gedaan over 435 jongeren. Van het totaal aantal meldingen zijn 288 meldingen gedaan van jongens en de andere 180 meldingen zijn van meisjes. Van deze 435 jongeren zijn 55 jongeren geen VSV’er omdat zij aan het werk zijn en 175 jongeren zijn preventief gemeld. In totaal spreken wij dan van 207 VSV’ers over dit schooljaar. Daarvan zijn 130 jongeren nieuw VSV’er en 77 oud VSV’er.

Voortijdige schoolverlaters

180

meisjes

jongens

288

Bestemming en resultaat totaal aantal VSV’ers (207) Van de 207 VSV’ers zijn 77 jongeren eerder (vóór het verslagjaar) uitgevallen, dit zijn de zogenoemde oude VSV’ers, 130 jongeren zijn uitgevallen in dit verslagjaar (nieuwe VSV’ers). In vergelijking met eerdere jaren is het aantal VSV’ers verminderd. Met name de groep oude VSV’ers is verminderd ten opzichte van vorig schooljaar. Het verschil is 57 jongeren. Verklaring hiervan kan zijn dat jongeren die werken zonder startkwalificatie niet meer worden meegeteld in de registratie. Van het totaal aantal VSV’ers zijn 50 jongeren terug gegaan naar school, 55 jongeren aan het werk (zonder een startkwalificatie) en vier jongeren combineren leren en werken. Zorg of hulpverlening hebben zes jongeren, begeleid met Wajong uitkering elf jongeren en negen jongeren hebben het hoogst haalbare bereikt. Nog in begeleiding zijn 21 jongeren en veertien jongeren willen geen bemiddeling. Overige (23 jaar en verhuisd) zijn 26 jongeren en van elf jongeren zijn geen uitstroomgegevens bekend op dit moment.

29

In de groep nieuwe VSV’ers vermeerdert het aantal nadat de jongere achttien jaar wordt, van 2% naar 6,8%. De leerplichtwet lijkt dan ook invloed te hebben op het aantal VSV’ers. De grootste groep voortijdige schoolverlaters bevindt zich in de leeftijdsgroep van zeventien, achttien en negentien jaar.

Voortijdig schoolverlaters

Aantal meldingen

120

Meldingen

100

Leerlingen

80 60 40 20 0 12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

Leeftijd (op peildatum)

Preventieve aanpak en begeleiding Naast het begeleiden van voortijdig schoolverlaten houden RMC casemanagers zich steeds meer bezig met de preventie van voortijdig schoolverlaten. Met de invoering van de kwalificatieplicht en het vereenvoudigen van het melden van verzuim of dreigend VSV is het instrumentarium van de RMC medewerker verbreed. Daar waar voortijdig schooluitval dreigt, wordt gezamenlijk op een preventieve manier geprobeerd de leerling binnen boord te

Preventieve meldingen

alternatief (24) 14 %

naar school (147) 85%

30

2% werken (4)

houden. Overleg en afstemming is daarbij van groot belang. Dit verslagjaar zijn 175 jongeren preventief gemeld. Daarvan zijn 147 jongeren bij de opleiding gebleven of gestart met een andere opleiding en vijf jongeren zijn gaan werken. 24 Jongeren zijn alternatief uitgestroomd. Daarvan zijn er zestien nog in begeleiding, twee zijn er verhuisd, drie hebben de medewerking geweigerd, één is 23 geworden en twee jongeren hebben een onbekende/ andere reden.

Resultaten per woongemeente De resultaten per woongemeente in de onderstaande tabel zijn de definitieve aantallen VSV’ers 2010 en 2011 zoals gepubliceerd door het Ministerie van OCW. Voor het schooljaar 2012-2013 is het aantal VSV’ers berekend uit de uitschrijvingen en herinschrijvingen zoals opgenomen in DUO. In onderstaande tabel is te zien dat het grootste aandeel uitschrijvingen (1282) uit Den Haag komt. Hierna volgen Zoetermeer (301) en Westland (181). Deze woongemeentes hebben ook de grootste groep leerlingen. In Den Haag en Zoetermeer speelt bovendien een grootstedenproblematiek waardoor het voorkomen en terugdringen van het aantal VSV’ers moeilijker is dan bij kleine gemeenten. Ten opzichte van de vorige schooljaren is het aantal uitschrijvingen in iedere gemeente gedaald.

Cumulatief aantal uitschrijvingen zonder startkwalificatie Haaglanden 2010-2013 naar woongemeente

Woongemeente

2010 - 2011 2011 - 2012 2012 - 2013 tussenstand 01-10-2013 nieuwe VSV’ers

nieuwe VSV’ers

uitschrijving min herinschrijving

’s-Gravenhage

1738

1685

1282 = daling van 24%

Delft

248

235

165 = daling van 30%

LeidschendamVoorburg

176

139

115 = daling van 18%

Midden Delftland

29

29

26 = daling van 11%

Pijnacker-Nootdorp

129

112

86 = daling van 33%

Rijswijk

107

82

66 = daling van 20%

Wassenaar

54

39

24 = daling van 38%

Westland

259

184

181 = daling van 2%

Zoetermeer

408

416

301 = daling van 28 %

3148

2921

2246

Tabel: Bron Ministerie OCW en DUO, bewerking OSP

31

Lijst met afkortingen BBL Beroepsbegeleidende Leerweg BJZ Bureau Jeugdzorg BO Basisonderwijs BOA Buitengewoon Opsporingsambtenaar BOL Beroepsopleidende Leerweg CJG Centrum voor Jeugd en Gezin DUO Dienst Uitvoering Onderwijs (voorheen IB-groep) GBA Gemeentelijke Basis Administratie HAVO Hoger algemeen voortgezet onderwijs LPA Leerplichtambtenaar MBO Middelbaar Beroepsonderwijs PO Primair onderwijs (basis- en speciaal onderwijs) RMC Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (voortijdig schoolverlaten) ROC Regionaal Opleidingscentrum (mbo) RVK Raad voor de Kinderbescherming SBO Speciaal basis onderwijs SMC Subregionale Meld- en Coördinatiefunctie (voortijdig schoolverlaten) VMBO Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs VO Voortgezet onderwijs VSV Voortijdig Schoolverlaten VWO Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs ZAT Zorg- en Adviesteam

32

Colofon Burgemeester en wethouders brengen jaarlijks verslag uit over de in de gemeente gevoerd beleid voor de handhaving van de leerplicht en de kwalificatieplicht. Datum: December 2013 Redactie: Iris Sterkenburg Contactgegevens Postadres Postbus 1 2640AA Pijnacker Bezoekadres Oranjeplein 1 2641 EZ Pijnacker Telefoon 14 015 Vanuit het buitenland +31 15 362 62 62 Fax 015 362 68 50 E-mail: [email protected] [email protected] Website: www.pijnacker-nootdorp.nl

33

bezoek Oranjeplein 1, 2641 EZ



post



telefoon



e-mail



Pijnacker

Postbus 1, 2640 AA Pijnacker 14 015 [email protected]

internet www.pijnacker-nootdorp.nl