Rita. Maasdamme laat het slavernijverleden #09. gastredacteur

juLi 2013 JAARGANG 18 : 24 juli 2013 UITERSTE VERKOOPDATUM VASTE VERKOOPPRIJS: r de verkoper) € 2,- (waarvan € 0,65 naa

Rita Maasdamme

laat het slavernijverleden herleven gastredacteur

#09

Advertentie

> van de redactie

?

zoekt partners! Deze bedrijven zijn onlangs al partner van de krant geworden. En zoals u ziet, is er nog genoeg ruimte voor het logo van uw bedrijf of organisatie.

?

? ?

e wethouder Het was gedoe om uit te vinden welk nnen gezi loze dak verantwoordelijk is voor de euws atni Stra gs Haa waarover we in editie 7 van l ewe alho , zijn schreven. Het bleek Henk Kool te ee erm zich later toch ook Rabin Baldewsingh guit af en toe hoo er dat en wet liet l bemoeide. Koo ergebracht in een een enkel dakloos gezin werd ond htlijsten bij vakantiepark. Hij wist niets van wac gezinnen. deze van ang opv de instellingen voor de uur best het om er d Gelukkig is de gemeenteraa gse Haa de van ler te controleren. Joris Wijsmul ewsingh het Stadspartij legde wethouder Bald ang van dakloze vuur aan de schenen over de opv l – ook PvdA – gezinnen. Alles wat zijn collega Koo egeven. Het aantal eerst nog ontkende, werd nu toeg g jaar fors toe, er dakloze gezinnen neemt sinds vori ctureel gezinnen zijn wachtlijsten en er worden stru at de reguliere opgevangen in Kijkduinpark omd r vijftien maa e, opvang vol zit. Niet een of twe en in de pels luiz gezinnen. De draaikonten! Zonder hebben. En stem zouden mensen zoals Xiomara geen is geld over Er en. hoefden politici niet in actie te kom e opvang, dus er uit het potje van de maatschappelijk n. De plannen bij kan een oplossing worden gevonde des Heils liggen al de Kessler Stichting en het Leger jullie nog op? klaar. Dus wethouders: waar wachten

> colofon

?

Haags Straatnieuws wordt verkocht en mede gemaakt door dak- en thuislozen in Den Haag, Rijswijk, Leidschendam-Voorburg, Voorburg, Westland, Delft, Gouda, Zoetermeer, Wassenaar en de Bollenstreek. De verkopers kopen de krant in voor € 1,35 en verkopen hem op straat voor € 2. Het verschil is een bijdrage in hun levensonderhoud. U herkent de Haags Straatnieuwsverkoper aan de witte pas en het (niet verplichte) rode hesje. Donaties Giro 7544612 t.n.v. Stichting Haags Straatnieuws, Den Haag. Oplage 8.000 Adres Postbus 63498, 2502 JL Den Haag Telefoon 070 318 1661 Email [email protected] Website www.haagsstraatnieuws.nl Advertenties en distributie 070 318 1661 Coördinator verkopers Jasper van Buul, 06 1400 7082 Hoofdredacteur Floor de Booys Redacteur Hester Heite

Haags Straatnieuws is dé straatkrant van Den Haag: een eigenzinnige, betrokken krant die wordt verkocht bij supermarkten, winkels en stations door in totaal 175 dak- of thuislozen. Zij verdienen daarmee een kleine maar welkome aanvulling op hun bescheiden inkomen. De krant wordt volledig subsidievrij gemaakt.

Wel zoekt Haags Straatnieuws partners: organisaties en bedrijven die betrokken zijn bij de krant én bij wat leeft in de stad. Zij krijgen een flinke korting op advertenties en advertorials en een eervolle en dankbare vermelding op deze sponsorpagina. Daarnaast worden partners uitgenodigd voor de jaarlijkse Haags Straatnieuws-lunch, samen met de

inhoud #09

Draaikonten

Haagse burgemeester én Haags Straatnieuwsambassadeur Jozias van Aartsen. Interesse? Neem contact op met het campagneteam van Haags Straatnieuws via campagnes.hsn@gmail. com, en uw logo kan in de volgende editie van de krant al op deze pagina staan.

Medewerkers aan dit nummer: Alf Berendse, Atelier Haagse School, Dagmar Bosma, Melle de Boer, Rik Buter, Christiaan Donner, Eveline van Egdom, Bertus Gerssen, Henriëtte Guest, Haags Gemeentearchief, Vera de Jonckheere, Suzanne van de Kerk, Annette van Kester, Roos Koole, Marc Konijn, Lamelos, Caroline Ludwig, Justin Verkijk, Tanya van der Spek, Mylène Siegers, Mariëtte Storm, Elke Swart en Paul Waayers. Coverfoto Mylène Siegers Ontwerp en opmaak Marieke de Roo Druk Wegener Nieuwsdruk Gelderland Het volgende nummer verschijnt op donderdag 25 juli.

04 INTERVIEW Rita Maasdamme

In het kader van Keti Koti exposeert kunstenaar Rita Maasdamme in het Atrium poppen die het slavernijverleden laten herleven.

04

06 Column Justin en de klagenees T Nieuws ligt op straat 07 Wie helpt Wie

Johnny Martien, coach van het Haagse straatvoetbalteam

08 Reportage De Honingbank

Wat zoemt er toch zo in de Maziestraat? Bij Stroom is tijd honing. 10 Slaapwandelen Melle roept vrienden te hulp Straatdichter is bang voor genezing 11 Haagse Huizen Atelier als tweede huis 12 Tijdsbeeld 1950 14 Godenspijs Flauwgevallen Imam 15 Trend zumba dansen voor het goede doel 17 Werkplaats De heraldiek van het wapenschild 19 Cultuur

08

Een ontmoeting met de dakloze Cees Vuurpijl veranderde het leven van Rob Schuitema. Hij schreef er een boek over. 21 Crypto Puzzel en win het boek Stadsliefde van Adriaan van Dis 22 Agenda Zeeheldenfestival en Travel the World Film Festival 24 Kaasheld en Poephoofd hebben een nieuwe hobby

buitengewoon Atelier de Haagse School: Liliane Jansen

3

4

interview rita maasdamme

Haags Straatnieuws #092013

5


In het kader van Keti Koti - verbroken ketenen: 150 jaar afschaffing slavernij - exposeert kunstenaar Rita Maasdamme in het Atrium een oogstrelende, informatieve collectie diorama’s over de geschiedenis van de slavernij. tekst Vera de Jonckheere foto Mylène Siegers

‘Geen idee dat het zo erg is geweest’ > De op Aruba geboren en getogen dochter van Surinaamse ouders verhuisde in 1963 als tiener naar Amsterdam voor haar studie. ‘Even wennen’ noemt zij haar begintijd in Nederland. Eigenlijk had de overgang niet groter kunnen zijn. Van haar kleurrijke, swingende eiland met het zalige klimaat naar een land met lange koude winters en korte zomers. Waar mensen zich kleedden in bruin, grijs en zwart. Waar buren muziek als lawaai beschouwden – ‘op Aruba had nooit iemand last van je’- en van feest of carnaval vieren hadden ze in het Noorden ook al geen kaas gegeten. Kleur Rita zat niet bij de pakken neer, maar voegde via haar kunst zelf kleur en warmte toe aan haar Nederlandse leventje. Zij zocht aansluiting bij de ‘nestgeur’ die Antilliaanse feesten in Hotel Erica in Nijmegen haar boden. “Daar kwam men van heinde en verre op af. Met de avondtrein heen en met de eerste ochtendtrein weer terug. Reuze gezellig was het dan in die trein, want

‘Mannen konden niet van de borsten van de slavinnen afblijven’ zelfs de conducteur feestte met ons mee.” Naast de modevakschool bezocht ze een Surinaamse cursus hoofddoekbinden in de Bijlmer. Ze leerde er niet alleen het ingenieuze bindwerk, maar ook de werkelijke achtergrond ervan. “Die bonte, mooi gedrapeerde hoofddoeken en kleding zijn bijvoorbeeld een echt Surinaamse (niet-Afrikaanse) interpretatie van iets wat bedoeld was

om de slavenvrouwen er onaantrekkelijk uit te laten zien. De echtgenotes van de plantagehouders hadden namelijk gauw in de gaten dat hun mannen niet van de borsten van de slavinnen af konden blijven. De Surinaamse vrouw heeft vervolgens van iets lelijks iets moois weten te maken.” Door haar groeiende kennis van materialen, stoffen en gebruiken evolueerde het ambacht van ‘popjes maken’ onder Maasdamme’s vingers tot iets verfijnd kunstzinnigs. Ze begon de zelfgemaakte poppen te kleden in authentieke klederdracht en ze vervolmaakte het technisch proces. In plaats van panty’s gebruikte ze poppentricot dat ze modelleerde met behulp van berenvulling. “Er zit geen geraamte in poppen, wel draaien knieschijven om ze te laten bewegen.” Maasdamme ontwerpt en maakt nu al meer dan een halve eeuw fraai gekostumeerde, expressieve poppen. “Als kind al had ik interesse voor wat mensen dragen. Altijd wilde ik weten wat hebben jullie allemaal aan en waarom. Die interesse kwam niet helemaal uit de lucht vallen: mijn moeder zat altijd achter de naaimachine. Zij ontwierp, naaide en beschilderde haar eigen kleding en kocht voor mij, zodra ze zag hoe graag ik net als mama aan het werk wilde, een eigen naaimachientje. Ik ging naast haar zitten en liet me alles uitleggen. Geholpen door mijn moeder begon ik op mijn achtste popjes te maken en ik volgde hoeden- en mandenvlechtcursussen.” Nederland 1963 Dat zij in 1963 koos voor de modevakschool verbaasde niemand; hetzelfde geldt voor de eerste prijs die zij het jaar daarop in de RAI won met haar kinderen avondkledingontwerpen. “Na mijn studie ben ik het onderwijs in gegaan, haalde LO-aktes (onder meer) Beeldende Kunstvorming, maar bleef naast en na het lesgeven volop

in de weer met poppen.” Een dankbare inspiratiebron boden haar neefjes en nichtjes. Zij voorzag hun Barbiepoppen van een stijlvolle haute couture garderobe. Daar bleef het niet bij. Lang voordat fabrikant Mattel op het idee kwam, maakte zij al een openklapbare Barbie-caravan met volledige inrichting: potten, pannen, servies, stoeltjes, tafels, bedden et cetera. Voor de jongetjes een Ken-scooter met koplampen die het via een batterij echt deden. “Voor hun verjaardag wilden ze van mij geen cadeaus uit de winkel, maar tante Rita moest zelf iets maken.” In de geschiedenis van haar familie heeft de slavernij van vader noch moeders zijde een directe rol gespeeld. “Onze familie had vroeger zelfs een plantage op Suriname, waar nu Braziliaanse goudzoekers wonen. Mijn vader verliet Suriname als jongeman om te varen en in 1928 trouwde hij op Aruba met mijn moeder. Ze zijn daar altijd blijven wonen. Ons gezin - ik heb nog twee broers en een zus - had het goed op Aruba, zeker vergeleken bij de mensen op Suriname. Net als andere Antilliaanse kinderen van Surinaamse ouders kregen wij alles wat ons hartje begeerde. Onze ouders hebben de studie van ons alle vier zelf kunnen betalen.” Twintig jaar na haar aankomst in Nederland begon zij zich vanaf 1983 te verdiepen in de geschiedenis van de landen van haar achtergrond en haar poppen volgden deze ontwikkeling. “De herdenking van de slavernij leeft meer in Suriname – vandaar het Surinaamse ‘keti koti’, de keten verbroken. Plantage loos Aruba telde niet meer dan 470 slaven, eigenlijk waren het meer huisbediendes. Curaçao was het hoofddepot waar de tot slaaf gemaakte mensen uit West-Afrika arriveerden. Vervolgens werden ze nagekeken, verkocht, verspreid over het Caribische gebied en gebrandmerkt door hun eigenaren.” De ellendige cijfers nog maar eens geme-

moreerd: twaalf miljoen Afrikanen werden tussen 1500 en 1850 als slaven vervoerd: vijf procent hiervan - circa 550.000 mensen - door Nederlandse handelaren. De Nederlandse schepen vervoerden de tot slaaf gemaakte Afrikaanse mensen vooral naar de kolonie Suriname. Een klein deel kwam op de Nederlandse Antillen terecht (vooral Curaçao) om in de zoutwinning en op de plantages te werken. Heftig “Curaçao viert overigens niet keti koti maar herdenkt de opstand van Tula in 1795. Deze held moest het met de dood bekopen.” Het spreekt voor zich dat Maasdamme ook aan Tula een diorama heeft gewijd. Een heftig diorama: zij deinst er niet voor terug alle wanstaltigs van de slavernij te tonen. De lijfstraffen – zweepslagen, de Spaanse bok - executies, het brandmerken, de jacht op gevluchte slaven (Marrons) door de bossen. In de wijze waarop zij aan de hand van haar poppen en decors de feiten toont, blijven ze voor bezoekers van alle leeftijden en achtergronden ‘behapbaar’. En uit de fraai vormgegeven tropische entourage spreekt de

warmte (misschien vermengd met een tikje heimwee?) voor het eiland van haar jeugd. De expositie kent ook meer dagelijkse taferelen en lichtpunten. Zoals het diorama van de Benta-muziek makende groep. Benta (harp) is de Afro-Curaçaose muziekvorm die voortkwam uit de Afrikaanse volksliederen die de slaven als troost zongen. Héél zacht natuurlijk, want voor muziek maken werden ook lijfstraffen uitgedeeld. Of de zondagse kerkgang van de fraai uitgedoste hogere klasse met hun huisslaven. Maasdamme begeleidt bezoekers graag zelf over haar expositie. Op onnadrukkelijke, bijna laconieke wijze vult zij haar expositie aan met verhalen en achtergrondschetsen. “Ik ontmoet mensen die geen idee hadden dat het zó erg is geweest. Mijn tentoonstelling blijkt velen die ik al heb mogen rondleiden een soort verwerkingsproces te bieden. Mensen van allerlei nationaliteiten en achtergronden, wier kinderen hun eigen roots niet kennen, help ik op deze manier daarvan iets bloot te leggen. ‘Nu weet ik meer over mijzelf’, krijg ik te horen. Kinderen die in Nederland zijn geboren weten meestal he-le-maal niets van hun eigen

achtergrond. Op deze manier vul ik de geschiedenis op laagdrempelige wijze aan.” Ze wuift bedenkingen weg van mensen die betwijfelen of kleine kinderen er al kennis van mogen nemen. Met haar onderwijsachtergrond weet ze maar al te goed dat je jonge mensen niet mag onderschatten. “Die kinderen hebben hun eigen verhaal, hoor. En wat ze niet kunnen of willen bevatten, glijdt van hen af.” Arbeidsomstandigheden Onze eigen tijd biedt helaas voorbeelden te over (Bangladesh …) om de illusie de kop in te drukken dat vanaf 1863 wereldwijd louter gerieflijke arbeidsom-

standigheden gelden. Direct na de slavernijafschaffing moest toch ook weer in goedkope arbeid worden voorzien. Dat vrijgemaakte slaven niet stonden te trappelen wekt geen verwondering: een ander werelddeel werd de klos. Een diorama besteedt aandacht aan het feit dat op 5 juni 1873 het eerste schip met Hindostaanse (zwaar onderbetaalde en veelal bar slecht behandelde) contractarbeiders uit India (toenmalig Brits-Indië) in Suriname arriveerde. In de periode van 1873 tot 1916 zouden nog 64 transporten volgen van in totaal 34.404 contractarbeiders. Een blijmoediger diorama staat stil bij hedendaags Suriname waarin zoveel

De poppen en diorama’s van de Nederlands-Surinaamse kunstenaar Rita Maasdamme combineren een feilloos oog voor detail met een grote kennis van en interesse voor de Antilliaanse, Arubaanse en Surinaamse geschiedenis, cultuur en folklore. Haar poppencollectie omvat rond de 270 exemplaren, die opgesteld in diorama’s tegen eveneens door haar verzorgde decors verhalen vertellen over de historie van Suriname, Curaçao en Aruba. Haar expo-

verschillende culturen bijeen zijn gekomen. Indianen, blanken, onder wie Joden, Marrons, Creolen, Hindostanen, Javanen, Libanezen en Chinezen wonen er in kleurrijke verscheidenheid samen. In vrijheid. Rita Maasdamme staat enthousiast op. Er wacht een nieuwe groep mensen op haar voor een rondleiding. “De onderwerpen maken veel vragen los en interesse in nadere details. Of mensen komen zelf met verhalen uit overlevering. Ik vind het heerlijk om te doen. Blij dat ik met mijn werk iets voor mensen kan betekenen.”

sitie in het Atrium ‘Verbreek de ketenen’ werpt een niets verhullend licht op het leven van de tot slaaf gemaakte mensen en hun overheersers in Midden- en Zuid-Amerika. De invrijheidstelling in 1863 van de van oorsprong WestAfrikaners in de kolonie Suriname en op de Nederlandse Antillen kwam dertig jaar na de Slavery Abolition Act (1833) in de Britse kolonies. De kunstenaar verzorgt (op verzoek) regelmatig rondleidingen.

6

column justin

't nieuws ligt op straat


wie helpt wie johnny


De maatschappelijke opvang bestaat uit cliënten en hulpverleners. Haags Straatnieuws vraagt zich af: wie helpt wie nou eigenlijk?

Als jongetje droomde hij van een grootse voetbalcarrière. Talent had hij wel. ‘Maar ik koos voor het makkelijke geld.’ Nu coacht hij het Haagse straatvoetbalteam: de comeback van Johnny Martien (41). tekst Elke Swart foto Henriëtte Guest

Bekijkt ’t, met Justin.

foto Roos Koole

Bekende Hagenaar Justin Verkijk deelt zijn eigenzinnige kijk op het leven.

De zomerse klagenees

Justin

Vrijgevige lezers

Haags Straatnieuws kan wel wat hulp van vrijwilligers gebruiken, bij de distributie en op de redactie.

Haags Straatnieuws heeft onlangs een aantal bijzondere giften ontvangen.

De krant wordt op verschillend distributiepunten verspreid onder verkopers. Dat gebeurt onder meer vanuit de nachtopvang van de Kessler Stichting. Voor die distributie zijn nieuwe vrijwilligers nodig. Zij verkopen de kranten aan officiële straatnieuws-verkopers, tussen 9.00 en 11.00 aan de balie van de opvang aan De La Reyweg. Naast een vergoeding van € 2,50 per dagdeel, biedt de Kessler Stichting vrijwilligers de kans om, eventueel met behoud van uitkering, werkervaring op te doen in de verkoop. Zie voor meer informatie www.kesslerstichting.nl of bel 070-8500500.

Stichting Haags Straatnieuws ontvangt geregeld donaties van mensen die de krant en verkopers een warm hart toedragen. Maar ook mensen over wie de krant schrijft mogen zich af en toe verheugen op de vrijgevigheid van de lezer. Zo leverde een bericht over oud-verkoper Ioan Ciuputi hem een mogelijke sponsor op voor zijn fietstocht terug naar Roemenië. Een andere lezeres liet onlangs een gevulde envelop op de redactie achter voor de dakloze Xiomara en haar dochters, die ondergebracht zijn in een vakantiehuisje op het Kijkduinpark. De gift is met veel plezier aan Xiomara overgedragen. De gulle geefster, die graag anoniem blijft, wordt hartelijk bedankt.

Stichting Haags Straatnieuws zoekt eveneens vrijwilligers voor hand- en spandiensten op de redactie van de krant. Voor meer informatie: [email protected].

Gemeente geeft probleem dakloze gezinnen toe Het Haagse college van burgemeester en wethouders geeft toe dat alleen al dit jaar zeventien dakloze gezinnen met 36 kinderen zijn opgevangen in het Kijkduinpark.

foto Suzanne van de Kerk

Dames en heren, tromgeroffel, het is zomer! Met dagen zo lang als die mooie benen in dat korte rokje, alcoholische versnaperingen zo fris als een verkoelende zeebries, flora en fauna zo uitbundig als je oudste tante in haar jongste outfit maar natuurlijk vooral paraplu’s zo waterdicht als een duikbril. Tja, de zon laat het nog altijd afweten en laat dat nou net een onmisbaar ingrediënt zijn voor een mooie zomer. Ik heb het idee dat we al een jaar of acht aan het zeiken zijn op het weer. Zonder resultaat trouwens, om maar eens even een conclusie te trekken. Het is namelijk nog steeds kutweer. Hier, zie je nou, doe ik het weer. Ik weet dat het lastig is om niet te zeuren, zeker als je Haags bent. Ze noemen ons niets voor niets ook wel eens klagenezen. Misschien moeten we eens een andere tactiek gaan toepassen. Van een beetje optimisme is nog nooit iemand doodgegaan, en het is nog altijd goedkoper dan emigreren naar een tropisch oord. Als we allemaal maar gewoon doen alsof het zomer is, dan komt dat fijne weer vanzelf wel een keer. Ik ga je zelfs nog een eindje op weg helpen. Zegt de weerman dat het met 16 graden veels te koud is voor de tijd van het jaar? Trek je aller kortste broek aan en organiseer een BBQ voor de hele buurt. Kan jou het schelen. Zie onheil aankomen in de vorm hele gemene donkere wolken? Toch gewoon een terras opzoeken, fles rosé bestellen en als het even kan ook nog een frisse zomersalade. Weeralarm, bliksem voorspeld? Niets van aantrekken en gewoon in je blote kont flaneren over het naaktstrand. Dan zien we eind september wel of het gewerkt heeft. Ik ga er voor, sowieso. Maar wel in Ibiza. Succes met die rotzomer! Tabee!

Vrijwilligers gezocht

Haags Straatnieuws constateerde onlangs dat er in Den Haag zo’n groot tekort is aan opvang voor het toenemend aantal dakloze gezinnen, dat deze nu worden opgevangen in onder meer vakantiehuisjes in het Kijkduinpark. In reactie daarop liet wethouder Henk Kool weten dat het zou gaan om een enkel gezin in een noodsituatie: “Wachtlijsten bij de reguliere opvangen zijn ons niet bekend.” Maar daarop is de gemeente nu terug gekomen, na kritische vragen van de Haagse Stadspartij. “Een tekort aan opvang diende zich in 2012 structureel aan.” In 2012 werden ook al vijftien gezinnen, met 42 kinderen, ondergebracht in het Kijkduinpark. Sommigen wel een half jaar lang. De gemeente stelt inmiddels te werken aan een plan voor twintig nieuwe opvangplekken voor gezinnen, te realiseren voor het einde van dit jaar. Joris Wijsmuller, fractievoorzitter van de Haagse Stadspartij, neemt met die toezegging echter geen genoegen: “Hoe verklaar je het tekort aan fatsoenlijke opvang voor gezinnen als uit de jaarrekening blijkt dat er veel geld over is bij Den Haag Onder Dak (gemeentegelden voor daklozenopvang, red)? Deze discussie wordt zeker nog vervolgd.”

Waar ging het mis? “Pure koppigheid. Ik wist het zogenaamd allemaal beter. Foute vrienden ook. Nee, ik was vroeger geen lieverdje, net als de jongens uit mijn team. Gelukkig ben ik er op tijd uitgestapt. Dat was toen wel makkelijker dan nu, denk ik. De samenleving is veel harder geworden, het is keihard knokken om de draad weer op te pakken. En dan nog, zonder de juiste hulp kom je nergens. Het straatvoetbal voor daklozen is meer dan een potje voetbal. Het gaat om respect, doorzetten, samenwerken. Je moet kunnen verliezen om te winnen.”

Wie: Johnny Martien bij het Leger Wat: woonbegeleider het Haagse des Heils en coach van straatvoetbalteam. Salaris: “Dat is privé!” oogsten. Motto: Wie zaait, zal

Ervaringsdeskundige of professional? “Ik werk vanuit mijn hart, met liefde, ik ben een emotioneel persoon. Twintig jaar geleden was ik ook een maand of zes dakloos. Daarom snap ik de jongens uit mijn team ook zo goed: ik weet waar ze vandaan komen. Altijd maar afhankelijk zijn van een goede daad van anderen, dat is het ergste. Je moet maar net de goede mensen op je pad treffen. Inmiddels werk ik alweer heel wat jaartjes bij het Leger des Heils en heb ik mijn mbo-papieren op zak.” Falende hulpverlener of zorgwekkende zorgmijder? “De hulpverlening bestaat uit te veel papierwerk. Formulieren, registraties, indicaties; het kost allemaal zeeën van tijd. Hulpverlening is mensenwerk. Iedereen heeft een andere aanpak nodig, er zijn zoveel verschillende soorten cliënten. Maar ik kan ook niet iedereen helpen. Sommige mensen zijn niet begeleidbaar.” Hoe heb jij het gedaan? “Achttien jaar geleden ben ik bijna omgekomen bij een brand. Drie hartstilstanden, kapotte ribben, een lichaam vol brandwonden. Het is een wonder dat je het hebt overleefd, zei de dokter. Kijk, hier op mijn armen, zie je dat? De zomer is vreselijk. Mijn huid is stuk, ik heb geen bescherming tegen de zon. De brand was een keerpunt. Het was erop of eronder, wist ik. Ik ben er sterker uitgekomen.” Maradonna of Jezus? “Ik ben katholiek, het geloof zit in mij. Ik zie het ook in mijn team. Veel jongens zijn moslim, dat blijft, wat er ook gebeurt. Je kunt je geloof niet op straat zetten. Met Maradonna heb ik niks. Hij is een solist, geen leuke speler. Mijn held is de Braziliaanse voetballer Rodrigues Neto. Hij was mijn jeugdtrainer op Curaçao en ik denk nog vaak aan hem.” Vrouwen of voetbal? “Mijn vrouw is mijn alles; mijn liefde en mijn maatje. Zij ondersteunt mij helemaal. We praten veel en als ik ergens mee zit, vraag ik haar hoe ik het kan aanpakken. Zonder haar had nooit bereikt wat ik nu heb. We zijn dertien jaar samen en hebben twee kinderen. Ik weet het zeker: zonder vrouw kun je niet leven.” Wie zaait, zal oogsten… “Mijn voetballers zijn probleemjongeren. Maar ze zijn niet alleen maar slecht, zoals iedereen denkt. Ze hebben ook goede kanten. Dit werk is dubbel genieten. Ik behandel iedereen met respect; dat krijg je terug. Een smile op het gezicht van een dakloze is onbetaalbaar. Daar loop ik graag iets harder voor. Ontspannen doe ik in mijn volkstuin. Druiven, appels, peren, sla; ik verbouw het allemaal.”

‘Ik was vroeger zelf ook geen lieverdje’

7

8

reportage de honingbank


9


Vloeibaar goud van de Honingbank

De bij in nood

De honingbij heeft zijn weg gevonden in Den Haag. Achter het Noordeinde zwermen iedere dag tweehonderdduizend uit over de stad. Een al te fanatieke imker? Nee, een kunstproject, dat het opneemt voor de bij. tekst Marc Konijn foto’s Roos Koole en Suzanne van der Kerk

> Het zoemt, het gonst, het tintelt achterin de Maziestraat. Het klinkt eerst nog wat gedempt, in dit doodlopende straatje aan het Noordeinde. Maar als de deur van de felgroene ‘schutting’ openzwaait, zwelt het geluid aan. Honderden, duizenden bijen zwermen er rond, dansend in de lucht, op en rond de honingkasten, waar het siddert en krioelt van de activiteit. Er staan maar liefst twintig bijenkorven, op planken in de blauwgeverfde binnenruimte van het houten bouwwerk. De blik gaat automatisch omhoog, naar het zoemende schouwspel dat zich in de lucht ontvouwt. De zucht naar nectar is groot, op deze eerste warme zomerdag van het jaar. Het is een gaan en komen. Time is Honey, lezen we op de hoge blinde muur, achter dit bijenparadijs. Een bijenhouderij, hier, in het midden van de oude binnenstad? “Pas op!’’, klinkt het plotseling. “Je stapt op een bij!’’ Maar de waarschuwing blijkt onnodig. Op de straattegels rond deze kraamkamer van deze vitale bijenvolkeren liggen vele tientallen insecten: een waar kerkhof van dode honingbijen. “Niets aan de hand, deze bijen zijn een natuurlijke dood gestorven’’, legt Jane Huldman droogjes uit. “De buren in de Maziestraat moesten er in het begin ook aan wennen. Die vonden het maar zielig. Had ik ook in het begin. Maar ja, het is de natuur. Een honingbij leeft maar zes weken.’’ Koningin De dood is duidelijk zichtbaar, maar dat is maar schijn. Huldman: “Hier staan twintig bijenkasten, met in iedere kast een koningin. Zonder koningin zijn er

De Honingbank

Het geld dat in de Honingbank wordt gestort, wordt direct gebruikt voor het welzijn van de bij in de Haagse regio. De belangrijkste taak is het onderhouden en verzorgen van de Koninginnenbank in de Maziestraat. De imkers van de imkersvereniging Den Haag en omstreken kweken hier twintig nieuwe koninginnen in even zoveel bijenkasten. Iedere koningin legt vele duizenden eitjes, en creeërt op die manier een eigen bijenvolk. De bijenstand in Den Haag wordt daarmee een flink stuk groter wordt. De Honingbank zorgt voor de materialen van de honingkasten en de Koninginnenbank. Een flink aantal van de bijenkasten wordt overgedragen aan de bijenambassadeurs, elders in de stad. Die krijgen met hulp van de Honingbank een imkercursus aangeboden. Ook krijgen zij de uitrusting die een imker nodig heeft. Tot slot organiseert de Honingbak activiteiten voor haar leden, en laat zij de Bestuivingskamer bouwen in de tuin van het Haags Gemeentemuseum. Op de begroting van de Honingbank staat 80.000 euro. De helft is opgehoest door fondsen, de andere helft moet opgebracht worden door de spaarders van de bank. Dat bedrag is inmiddels bijna opgehaald.

‘Hoog zoemgehalte in de Maziestraat’

geen larven, geen nieuwe bijen, en dus ook geen volk. Hier gebeurt het dus. Hier groeien de bijenvolken.’’ Aan het einde van de zomer ‘hebben’ de koninginnen zo’n tweehonderdduizend bijen. Huldman: “Daarom noemen we dit ook de Koninginnenkamer.’’ Het hoge zoemgehalte in de Maziestraat doet vermoeden dat Jane Huldman een natuurmens is. Niets is minder waar. Huldman werkt voor Stroom, een onafhankelijke stichting die kunst in de stedelijke omgeving wil stimuleren. De Koninginnenkamer in de Maziestraat

is zo’n kunstproject dat met hulp van Stroom van de grond is getild. “Het is een project van de Franse kunstenaar Olivier Darné. Die had eerder op het dak van het gemeentehuis in Saint Denis vijftig bijenkasten neergezet: de grootste bijenstal van Europa. Twee jaar geleden was hij op een manifestatie, hier in Den Haag, ook met bijen. Darné had een grote container in tweeën gedeeld, met in de ene helft een ruimte voor twee bijenvolken die via een pijp naar binnen en buiten konden vliegen. De bezoekers konden vanachter het glas van heel dichtbij de honingbijen aan het werk zien. Huldman: “Het werd een serene en indringende ervaring, ook al omdat het gezoem door een geluidsinstallatie werd versterkt.’’ Groente De Honingbank, doopte Darné zijn project, dat inmiddels vaste voet heeft gekregen in Frankrijk, Zwitserland en Duitsland. De Fransman hoopt daarmee aandacht te krijgen voor de penibele situatie waarin de bij zich bevindt. Huldman. “De bij wordt steeds meer bedreigd, door de monocultuur en het gebruik van pesticiden, vooral op het platteland. Dat is heel slecht nieuws. Want de bestuiving van bloemen door de bij is ook essentieel voor de voedselproductie voor de mens. Als we nu niets doen, dan zitten we straks zonder allerlei soorten fruit en groente.’’ De bijencontainer stond slechts drie weekenden in Den Haag, maar het succes was groot. Stroom zocht de Franse kunstenaar op, om meer met zijn bijen in Den Haag te gaan doen. “Wij vonden zijn boodschap van groot belang. Hij heeft een aantrekkelijk kunstwerk gemaakt, dat veel mensen lokte, die dan op zijn minst even nadenken wat we aan het doen zijn met de bij. Dat is precies wat kunst kan losmaken. Dit wilden wij geen incident laten zijn.’’ De kunstenaar hapte gretig toe, en Den Haag kreeg zodoende zijn Honingbank – de eerste van het land. De gedachte daarachter is simpel: mensen kunnen tien, twintig of vijftig euro inleggen, bedrijven en instellingen adopteren een bijenvolk voor 750 of 1500 euro. Huldman. “Het is eigenlijk een hele maffe bank. Het geld zijn ze kwijt. Maar in ruil daarvoor krijgen ze ieder jaar een deel van de oogst, informatie over de bij en het zaaien van bloemen; of ze kunnen zelfs een uitrusting en een cursus krijgen om hun eigen bijenvolk te gaan onderhouden.’’ Vette vakantie De formule van de Honingbank sloeg

Het gaat niet goed met de bij. Al jaren holt de populatie in omvang achteruit, en soms sterven hele bijenvolkeren uit. Waarom dat gebeurt, was lange tijd een raadsel. Maar na veel wetenschappelijk onderzoek is inmiddels duidelijk dat de mens de drijvende kracht is achter de teloorgang. De slachting van de bij vindt vooral plaats op het platteland. Dat heeft alles te maken met de toenemende monocultuur op het platteland. Er verdwijnen steeds meer planten door de pogingen van de boeren om hun oogst te vergroten. “Vroeger stond een korenveld vol korenbloemen”, zegt Geert van Poelgeest van het Haags Milieucentrum. Nu is het platteland vaak een groene woestijn: er groeit maar één plantensoort. Voor een bij wordt het dus steeds lastiger om voldoende voedsel te vinden.’’ Een andere oorzaak is overbemesting, waardoor de bodem te rijk wordt aan voedsel. Dat is ideeal voor een plant als de brandnetel, maar funest voor kwetsbare planten waar veel bijen juist dol op zijn. Van Poelgeest: “Wij kennen natuurlijk vooral de honingbij. Maar er zijn nog honderden andere soorten wilde bijen, die niet in volkeren leven, maar solitair, in een holletje in hout of grond. Juist deze wilde bijen hebben vaak een één-op-éénrelatie met een bepaald soort bloem. De klokjesbij moet het bijvoorbeeld hebben van de klokjesbloem. Als die plant er niet meer is, dan is ook die bijensoort verdwenen.’’ Misschien wel de grootste boosdoener in dit verhaal blijkt het gebruik van landbouwgif te zijn. Het gaat dan specifiek om de zogenaamde neonicotinoïden, het werkzame bestanddeel dat onder meer in anti-mierengif zit. Dit gif komt dan via de bodem in planten en bloemen terecht, en uiteindelijk ook in de bij. Van Poelgeest: “Gelukkig heeft de Europese Unie onlangs besloten om drie van deze gifmiddelen te verbieden. Het is een eerste stap die hard nodig is. Want wat veel mensen niet beseffen is dat we de bij hard nodig hebben voor de productie van ons voedsel. Zonder bij hebben we namelijk geen appels, sperciebonen en amandelen, om maar iets te noemen.’’

aan. Den Haag telt inmiddels 690 bijenspaarders, en acht partijen – van een restaurant tot aan de provincie ZuidHolland – hebben verklaard een bijenvolk te adopteren. Het streefbedrag van 45.000 is – op een haar na – gehaald. Alle onkosten zijn daarmee gedekt, ook de bouw van de Bestuivingskamer in de tuin van het Haags Gemeentemuseum, dit voorjaar. Huldman: “Dat is heel bijzonder, de moeite waard om te gaan kijken. We proberen daar jong en oud, groot en klein aan het denken te zetten. Dat de kwaliteit van het leven niet wordt bepaald door een vette vakantie, of een nieuw paar schoenen. Maar dat het welzijn van een eenvoudige honingbij eigenlijk veel belangrijker is voor de mens.’’ “Het gaat bij de Honingbank niet om de productie van honing. Darné heeft het over een beweging. En dat is het misschien ook. Als je ook ziet hoeveel energie dit project losmaakt in de stad. Het Haags Milieucentrum heeft tientallen zaaiacties in de stad gehouden. En ook de politiek maakt keuzes.’’ Over de rol van Stroom stelt Huldman zich bescheiden op. “De bijenspaarders hebben het als aandeelhouder voor het zeggen. Dat zijn de mensen die het allemaal mogelijk maken. Maar het zijn vooral ook de imkers die het doen. Die

zijn onontbeerlijk. Ze doen alles vanuit een hobby, en voor de liefde voor de natuur. Op papier lijkt het niet veel voor te stellen. Maar als je ziet hoeveel deze mensen bezig zijn met hun bijen. Echt indrukwekkend.’’ Haagse stadshoning Als de zomer straks weer op zijn einde loopt, en de bijen zich klaar maken voor de winter, dan valt de Koninginnekamer in het slot. De Bestuivingskamer wordt op 22 juli al afgebroken. “We moeten ons nog bezinnen wat we gaan doen. Gaan we door, of zetten we er een punt achter. Misschien dat Rotterdam de Bestuivingskamer gaat overnemen. Ik ben benieuwd wat het gaat worden.’’ Mensen kunnen zich nog steeds aanmelden bij de Honingbank, sluit Huldman af, die het niet kan nalaten om toch nog een praktisch voordeel te noemen. “Je kan natuurlijk overal honing kopen. Maar wij bieden echte Haagse Stadshoning aan. Die smaakt extra lekker, en dat is geen verkooppraatje. Dat komt omdat de diversiteit van de bloemen in de stad zo ongelooflijk groot is. Al die verschillende bloemen, dat leidt tot uitzonderlijke smaken, die soms heel verrassend zijn.’’

10

column melle

poëzie de straatdichter


haagse huizen de Spanjaardshof


11

Een atelier vol herinneringen De straatdichter schrijft bij speciale gelegenheden, net als de dichter des vaderlands, of laat zich inspireren door artikelen in Haags Straatnieuws. Deze keer: zonder GGZ-indicatie geen intensieve hulp, alle daklozen hebben een gekkenbriefje nodig.

Het voorheen gekraakte ateliercomplex de Spanjaardshof vormt het tweede thuis van de Haagse kunstenares Karola Pezarro: ‘Je woonhuis is een gezamenlijke plek voor het gezin, dit is mijn persoonlijke plek waar ik alles kan.’ tekst Dagmar Bosma foto’s Henriëtte Guest

Het werkt wel…

============ Ik sms mijn vriendin: ‘We zitten vast in een kamer, geen idee, maar komt vast goed. kus.’ Ik kan haar vragen niet beantwoorden. Geen idee in welke straat we zitten, ik ben niet goed met straatnamen. Ze zegt: ‘Is het geen idee om met je telefoon een foto uit het raam te maken, en die naar mij te sturen? Misschien herken ik de straat en anders kan ik de foto op je Facebook pagina zetten. Wellicht weet iemand waar het is.’ Goed plan. Hier enkele Facebook reacties: Melle (mijn vriendin dus): Weet iemand waar dit is? Reinier: Volgens mij liep ik daar gister, is dat niet achter het westeinde ergens of is dat nou bij jou atelier? Zeg maar achter Greve. Melle: Zeker? Reinier: Je hebt door de hele stad van dat soort reuze enge plekken. Hetty: Is dat niet ‘t ouwe GEB gebouw zeg maar aan de Constant Rebeckestraat??!! Albertus: Oude elektriciteitscentrale? Rob: Bij de Gaslaan? Hetty: Ja, precies, die bedoel ik. Jeroen: Ben je daar je camera verloren? Elena: Elektriciteitscentrale in Dordrecht. Francois: Is dat niet het Vredespaleis? Coen: Delft. Coen: Delft zeg ik. Melle: Weet iemand het zeker? Martijn: Ja, ik weet het! Een hele enge plek naast jouw atelier! Waar hele enge mensen komen die totaal fucked-up gedachten met elkaar bevestigen. Martijn: Ik vermoed dat het daar de Suiderasstraat heet… Demonische onheilsplek. Niet meer langslopen Melle! Martijn: Of nee misschien toch niet. Nachtburgemeester: Kempstraat naast de Kerk ???!!! Jeroen: Leuk spel! Hans: van Diepenburchstraat, Benoordenhout!!!! Een transformatorstation… En daar vonden ze ons.

De angst voor genezing, dokter, maakt mij ziek. Er is een podium in mijn hoofd waar ik niet op durf te staan en ik schrik steeds van de ochtend.

Ik heb een klacht over de dagen hier, ze worden niet goed opgemaakt – en het praten smaakt mij niet, slechts uit beleefdheid schuif ik aan.

Mijn leven lijkt een leugen als ik erover praat; ik weet wel zeker dat ik naar de kapper moet en naar zijn vrouw. Maar voorlopig zit ik hier en is de koffie

op. De zon komt door de ramen binnen, terwijl ik te moe ben voor bezoek. En dokter echt, uw stem er ook nog bij wordt mij te veel. Alles dat u biedt:

het werkt wel, maar het helpt niet. #97

> Nu staat de Spanjaardshof, gelegen aan het Westeinde, vol met schildersezels en andere kunstenaarsattributen. Vroeger stonden hier ziekenhuisbedden en brancards. Want het pand met karakteristieke tegeltjes, glas-in-lood-ramen en statige trappenhuizen werd rond 1880 gebouwd als verpleeghuis. Destijds het toppunt van moderniteit en efficiëntie. Maar honderd jaar later voldeed het gebouw niet meer aan de normen en in 1975 werd een gedeelte ervan dan ook gesloopt. Wat van de Spanjaardshof overbleef stond er jarenlang dichtgetimmerd en ongebruikt bij, met de opgemaakte ziekenhuisbedden nog steeds netjes op hun plaats. Tot het gebouw in 1982 door omwonende kunstenaars en ambachtslieden werd gekraakt. Er werd een vereniging opgericht en de voormalige ziekenzalen kregen een nieuwe functie als atelier of werkruimte. Werkplek In 1986 wandelde Karola toevallig langs de Spanjaardshof, en besloot ze even aan te bellen. Op dat moment werkte ze nog vanuit huis. “Echt handig was dat niet. Ik moest thuis zo’n beetje door mijn eigen werk heen klimmen en was dus al een tijdje op zoek naar een aparte werkplek.” In de Spanjaardshof was nog één kleine ruimte vrij op zolder. “Er moest nog van alles aan gebeuren, er was niet eens elektriciteit, maar ik heb gelijk ja gezegd.” Alle huurders moesten elke maand een aantal uren aan het gebouw werken, om deze zo stukje bij beetje op te knappen. Al dat harde werk dreigde verloren te gaan toen de Spanjaardshof begin jaren negentig plaats moest maken voor nieuwe parkeerplekken. Maar de vereniging redde het gebouw van de sloop door het van de gemeente te kopen. Inmiddels is Karola verkast naar een grotere, lichte ruimte op de eerste

Borduursels, sculpturen en schaalmodellen

verdieping. Hier zit ze zeker drie dagen per week te werken. Eerst ’s ochtends thuis de mail checken, want internet heeft ze in haar atelier nog niet, en dan op de fiets naar de Spanjaardshof. Karola werkt binnen meerdere disciplines en met allerlei materialen, en deze diversiteit valt terug te zien in haar atelier. In hoge stellingkasten staan dozen met tere opengewerkte borduursels, anemoonachtige gipsen sculpturen en schaalmodellen van projecten in de openbare ruimte. Naaimachines, potjes met kralen en verschillende gereedschappen staan uitgestald op haar werktafels. Om extra stallingruimte te creëren is er in een hoek van het atelier een vide gebouwd met een ietwat wankel trappetje, eronder een aanrecht voor het wassen van verfhanden en zetten van koffie. Herinneringen Haar belangrijkste schat is misschien wel de stapel schetsboeken waarin ze beginnende ideeën vormgeeft in tekeningetjes en tekst. Omringd door haar werk is dit echt Karola’s eigen plekje. “Je woonhuis is een gezamenlijke plek voor het gezin, dit is mijn persoonlijke plek waar ik alles kan. Zolang ik hier de trap nog op kom wil ik blijven!” Een terugkerend thema in Karola’s werk is ‘herinneringen’ en inspiratie haalt ze vooral uit het leven zelf. “Mijn werk gaat over de verwevenheid van dingen in het leven, de kleine vertakkingen. Het gaat over tijd, uitwaaierende gedachtes en alles wat je met je meedraagt.” Als geboren Hagenaar is Karola verschrikkelijk aan haar stad gehecht. Met haar ouders woonde ze een tijdje in Pijnacker en ze zat in Delft op de middelbare school, maar nadat ze afstudeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag is ze hier nooit meer weggegaan. “Lekker op reis gaan, vind ik ontzettend leuk. Maar ik ben ook altijd weer blij om terug te zijn. Den Haag heeft het voor mij allebei: het stadsgevoel én de open ruimte naar de zee. Ik vind hier alles van cultuur, maar ook het weidse. Ik ben helemaal vergroeid met Den Haag.”

12

tijdsbeeld


13


Circa 1950:

Keuringsdienst van Waren, controle bij een ijscokar van Corneldi op het Plein Het is niet helemaal duidelijk aan wie wij onze zomerse versnapering te danken hebben. Aan de Chinezen, Arabieren, Egyptenaren of Romeinen? In ieder geval aan de Italianen. Zij zorgden er voor dat de uitvinding wereldwijd bekend werd door halverwege de negentiende eeuw overal in de grote steden met hun ijskarretjes te verschijnen. In 1929 werd het consumptie-ijsbesluit van kracht, hierin stond vermeld dat de bereiding van ijs voortaan aan bacteriologisch aan bepaalde eisen moest voldoen. En daar werd op gecontroleerd door de Keuringsdienst van Waren. Ook bij de ijscokar van Corneldi op het Plein in Den Haag. IJssalon Corneldi kwam voor uit het in 1932 door de heer Diederik aan het Jacob van Campenplein geopende ijsfabriekje ‘het Fort’. Deze verhuisde later naar de Maasstraat, waar de naam werd veranderd in Corneldi, een samenvoegsel van de namen van zijn vrouw Cor, dochter Nel en de familienaam. Voor een ijsje kun je tegenwoordig op heel veel plaatsen in Den Haag terecht, bijvoorbeeld bij het über Haagse Florencia, het biologische Dolomiti of de nu nog oudste ijssalon Marinello. En een ijscokar vindt je onder meer op het Binnenhof en voor paleis Noordeinde. Uit de collectie van het Haags Gemeentearchief. Heeft u opmerkingen over of herinneringen aan deze plek of gebeurtenis, dan kunt u via www.haagsebeeldbank.nl reageren op de foto met registratienummer 5.15698

14

kookrubriek godenspijs


trend zumba


15

Dominee Christiaan Donner kookt even graag als dat hij preekt, met goddelijke gerechten als resultaat.

Sarah Safi Harb kwam naar Nederland om architectuur te studeren. Maar het leven liep anders. Nu is ze vol overtuiging zumba instructrice. Ze danst graag voor het goede doel. Dit keer voor Libanon. tekst Floor de Booys foto Eveline van Egdom

Flauwgevallen Imam Potje goud in de keuken is een kookboekje met recepten uit alle geloofsrichtingen. Omdat de ramadan, vastenmaand van de moslims, weer voor de deur staat hier een mooi gerecht om als de zon onder is, het vasten te verbreken.

Dansen uit liefde voor Libanon

tekst Christiaan Donner beeld Henriëtte Guest/Annette van Kester

> In de Schilderswijk lopen tussen het groen van het Teniersplantsoen koeien, schapen en geiten. Een onverwachte oase vlak achter de Hobbemastraat. Aan dat plantsoen huist nog een mirakel. In de vroegere Heilig Hartkerk zit daar het MOC. Mensen van alle mogelijke landen van herkomst ontmoeten elkaar voor taallessen, theater, Voedselbank en wat er maar niet verzonnen wordt. Maar vooral: voor heel veel samen koken en eten. In dat MOC kon ik een boekje kopen met recepten uit alle geloofsrichtingen

Imam Bayildi

die er samenkomen. Het heet “Potje goud in de keuken” en het bevat recepten van hindoe’s, boeddhisten, joden, christenen, moslims en bahai’s uit de hele wereld. De Ramadan begint dit jaar in de week nadat deze krant op straat verschijnt. Op zoek naar een mooie maaltijd om de vasten te breken was dit boekje een uitkomst: ik viel meteen voor het onderstaande recept. Vasten vraagt toewijding. Zoals alle religieuze gebruiken en rituelen. Wat zitten we als mensen toch raar in

nodig voor 4 personen:

4 aubergines 3 tenen knoflook 4 tomaten 2 uien ¼ l olijfolie ½ bosje peterselie 3 tl paprikapuree 3 el tomatenpuree 4 zoete groene Turkse pepers mespunt zwarte peper zout Turks brood

mekaar: we vinden het heel normaal om voor hardlopen of welke sport ook, voor het halen van je rijbewijs of je schoolexamen een enorme inzet vol te houden, maar voor het onderhoud van ons innerlijk vinden één kaarsje en soms nog een gebedje wel genoeg. En intussen klagen dat we, dat we er weinig aan beleven en dat je op je bidden maar zo weinig antwoord krijgt. Mensen die zich er dagelijks in oefenen vinden we maar vreemd en bezig met uiterlijke vormen. Alsof je innerlijk ooit in beweging komt en alsof je ooit iets

beleven kunt van het grotere en wijdere dat je omringt, als je er niet dagelijks naar zoekt. Met een toewijding die je helemaal zelf vorm mag geven. Als je er maar energie aan durft te besteden. Je moet eens zien hoeveel er dan te beleven valt. Alleen al vanwege de naam kon ik niet om dit recept heen. Imam Bayildi heet het, ‘flauwgevallen imam’. Het is een Turks gerecht dat zo heerlijk ruikt, dat de imam die het rook flauw viel van verrukking.

- Was de aubergines en schil ze in de lengte, maar zo, dat je telkens 1 streep wegschilt en de volgende laat zitten. Een zebra van schil en vruchtvlees. Bak ze in 2-3 el olie rondom lichtbruin en laat ze op een zacht vuur nog sudderen. Pas een kwartier later worden ze van binnen zachter. Leg ze in een vuurvaste schaal en snijdt ze in de lengte doormidden, maar laat de einden aan elkaar vast blijven zitten. Klap ze open en schraap met een lepel wat vruchtvlees eruit tot je een kommetje hebt. Bewaar het vruchtvlees. - Was de Turkse pepers, dep ze droog en bak ze in 2-3 el olie rondom bruin, bestrooi met zout en laat nog een kwartier zacht worden op een laag vuur. - Was de peterselie en snij die fijn, schil de uien en snijd ze in dunne plakken, was de tomaten en snijd ze in stukken, hak de knoflook fijn. Fruit de uien en de knoflook in 2-3 el olie, voeg de tomaten en peterselie toe met het vruchtvlees uit de aubergines, doe er anderhalve tl paprikapuree en een el tomatenpuree bij. Roer goed door elkaar, strooi er zout en peper over en laat een kwartier sudderen onder af en toe roeren. - Verwarm de oven voor op 200°. - Vul de aubergines met het tomatenmengsel en leg er de gebakken Turkse pepers bij. Meng in een kom de rest van de paprika- en tomatenpuree en ruim warm water, roer tot een dunne saus en giet die over de aubergines en pepers. Laat het gerecht in 15 min. gaar worden in de oven. Geef er Turks brood bij.

> Op tafel staat een schaal verse dadels gevuld met kokos en roomkaas, in de keuken pruttelt najjar, Libanese koffie met de kruidige smaak van kardemom en in de woonkamer verspreidt wierrook een heerlijke geur. Sarah Safi Harb (23) weet wat gastvrijheid is. Ze is klein en tenger van postuur, slippers aan haar blote voeten. Op het eerste gezicht eerder een type voor klassiek ballet dan voor de uitbundige zumba, een mengvorm van aerobics en Latin dansstijlen. Maar als ze over de dans gaat vertellen fonkelen haar mooie bruine ogen. “Iedereen wordt vrolijk van zumba. Mensen komen vaak moe binnen, maar gaan na een uurtje dansen blij de deur weer uit. De energie gaat weer stromen.” De positieve energie van zumba zet Sarah graag in voor het goede doel. Vorig jaar hield ze een zumba marathon ofwel zumbathon voor Proefdiervrij op het strand van Scheveningen. Dit jaar gaat de opbrengst naar Liefde voor Libanon, een initiatief waarmee Sarah op kleine maar gerichte schaal wat positieve energie aan haar geboorteland wil geven. “Ik wil naar opvangkampen waar vrouwen en kinderen zitten om

‘In Libanon hebben vrouwen weinig bewegingsvrijheid’

daar danslessen te geven. Ik hoop dat ik met muziek en dans het plezier in hun leven weer een beetje kan terugbrengen.” In september gaat Sarah voor het eerst in jaren terug naar Libanon. “Een gedeelte van de opbrengst van de

zumbathon gaat ook naar Caritas, dat is een weeshuis in Tripoli. Ook daar wil ik gaan dansen met de kindertjes. Dansen kan helpen om van binnen weer heel te worden. Op den duur zou ik graag als danstherapeute aan de slag gaan.”De zumbathon wordt op zondag 7 juli van 14.00 tot 17.00 gehouden in de zaal van woongemeenschap de Grote Pyr aan de Waldeck Pyrmontkade. Een 10-lessenkaart kost €55 waarvan €2 naar het goede doel gaat. Daarna kan er heerlijk Libanees worden gegeten. “Mijn broer woont in Amsterdam en verzorgt Libanese catering en kookworkshops. Als ik zijn gerechten eet, ben ik weer even thuis.” Bewegingsvrijheid Thuis is een rekbaar begrip voor Sarah. Door de omzwervingen van haar vader, verenigt ze twee werelden in zich. “Mijn vader heeft in Egypte en Frankrijk gestudeerd en in Nederland gewoond en gewerkt. Ik ben in Nederland geboren.” Maar ze groeit op in Tripoli een grote stad in Libanon. Thuis kan ze zich vrij bewegen, maar buiten niet. “Ook al is Tripoli best een moderne stad, de bewegingsvrijheid van vrouwen is zeer beperkt. Zoals ik hier in Den Haag mijn leven leidt, dat zou daar absoluut niet kunnen. Niet in het openbaar. Alles hangt van de goede reputatie van de vrouw af. Ondergronds zijn er in Beirut heel heftige feesten, ook voor vrouwen. Daar gaat het er nog veel losbandiger aan toe dan hier. Maar in het openbaar moeten vrouwen zich netjes gedragen.” Sarah krijgt het er benauwd van en besluit op haar zeventiende naar het land te gaan waar ze geboren is. “Omdat ik een Nederlands paspoort heb, kon ik gemakkelijk die stap zetten.” Ze wil in Delft architectuur studeren, in de voetsporen van haar vader. Maar na een half jaar moet

ze helaas tot de conclusie komen dat de studie niet bij haar past. Ook de kunstacademie wordt het niet. “Ik was nog niet goed geland in Nederland. Nog teveel bezig om mijn plaats te vinden en de moeilijke ervaringen van Libanon te verwerken.” Zumba heeft haar daarbij geholpen. “Ik heb altijd van dansen gehouden. In Libanon danste ik stiekem op mijn kamer op de muziek van MTV. In Nederland kwam ik met zumba in aanraking omdat het op mijn sportschool werd gegeven. Ik had een geweldige lerares, na haar lessen was ik doordrenkt van het zweet maar wel weer vol levensenergie. Van het een kwam het ander.” Nu geeft ze dus zelf les. Vorige zomer kwamen haar ouders naar Nederland. Ze zagen hun

dochter op het strand zumba les geven. “Iets heel anders dan waarvoor ik naar Nederland ben gekomen, maar ze zagen dat ik er gelukkig mee ben. Dat ik andere mensen blij maak met wat ik doe. En ze waren heel erg trots.”

Voor meer informatie en inschrijven voor de zumbathon: www.thedancemovement.nl

Advertentie

werkplaats wapenschilddeskundige


Het Leger des Heils… Méér dan U denkt!

In Den Haag heeft het Leger des Heils een afdeling Ambulant Jeugd. We willen je hier graag vertellen wat wij doen en hoe we misschien iets voor u/jou kunnen betekenen. Spelen er meerdere problemen tegelijkertijd in je leven? Heb je bijv. schulden, of problemen op woongebied, of psychiatrische problemen. Valt het opvoeden van de kinderen erg zwaar, of heb je moeite om een gezond ritme in de dag te brengen. Zoek je werk, of is het lastig om een baan vast te houden? En heb je niet genoeg mensen om je heen die je kunnen ondersteunen, dan is het misschien wel tijd om je aan te melden bij Ambulant Jeugd. Wij komen 1 of 2 keer per week thuis op bezoek. Samen nemen we dan stap voor stap alle punten door, waar veranderingen moeten komen. Dit doen we door samen met jou, doelen op te stellen, waarbij we kijken wat moet je nog leren, maar ook naar wat al goed gaat en hoe we ervoor kunnen zorgen dat je sterker wordt zodat je het later weer zelfstandig kunt. We kunnen samen de post op orde maken, mee gaan naar instanties of kijken hoe het huishouden beter kan lukken. Soms adviseren we de hulp van een collega-instelling zoals bij grote schulden, verslaving of psychiatrie. Een cliënt ervaring: Onze situatie is sterk veranderd. Ik drink minder, iedereen krijgt ontbijt en gaat schoon en op tijd naar school. Het huis is netjes en er is weer structuur in de dag. Ik lag door een depressie hele dagen op de bank. Post ging ongeopend de kast in en we kregen schulden. Onze coach helpt ons wanneer het ons zelf niet lukt. Aanmelden: Je kunt jezelf aanmelden of een instantie kan dat doen. op de site www.legerdesheils.nl vindt je informatie.

Dit doen wij Wij bieden zorg en begeleiding aan mensen die niet in een veilige gezinssituatie kunnen opgroeien of niet zelfstandig kunnen wonen. Met een dak boven het hoofd, veiligheid, goede voeding en kleding bieden we de basisvoorwaarden voor een volwaardig bestaan. Door intensieve zorg en begeleiding wordt gewerkt naar het (her) vinden van zoveel mogelijk zelfstandigheid, begeleid dan wel zelfstandig wonen of terugkeer naar de gezinssituatie. INFORMATIE: Telefoon 070 – 311 55 40

Meer weten, vacatures bekijken: zie www.legerdesheilsdenhaag.nl GOODWILLWERK LEGER DES HEILS REGIO DEN HAAG

17

Sleutelen, schaven, (bij)spijkeren. In deze rubriek bezoeken Paul Waayers en Bertus Gerssen werkplaatsen waar oude ambachten herleven.

Er zijn slechts vijf heraldische kunstenaars in Nederland die de schilderkunst van het familiewapen in de vingers hebben. Cor Böhms is er één van. Een mooi maar uitstervend ambacht. tekst Paul Waayers foto’s Bertus Gerssen

Kunstzinnige streepjescode > Als Cor Böhms in zijn sfeervolle Haagse hofjeswoning de penselen en potloden ter hand neemt om weer een familiewapen te creëren, voelt hij bijna de 800 jaar oude traditie van de heraldiek over zijn schouder meekijken. Maar hoe fabelachtig mooi de kunst van het wapenschild ook is, de reden was een puur praktische.

Familiewapen is springlevend

Cor: “Heraldiek komt van heraut en dat was een Middeleeuwse wapenschild deskundige. Stel je een toernooi voor met allemaal geharnaste ridders. Die zijn dus niet als persoon te herkennen. Om toch te weten wie in dat blik zat, voerden die ridders symbolen op hun wapenschild. Herauten wisten als wapenschilddeskundigen welke ridder bij welk wapenschild hoorden. In feite is een wapenschild de kunstzinnige voorloper van de huidige streepjescode, want bedoeld als identificatiemiddel. In het begin van de heraldiek stond het wapenschild symbool voor één individuele ridder. Later ging de hele familie dat wapenschild voeren en was het familiewapen een feit.”

Heraldisch keurmerk “Achter de heraldiek zit een hele filosofie en deze kunstvorm kent ook vele regeltjes,” aldus Cor. “Een voorbeeld. Het schild is een teken te velde, dus de afbeeldingen daarop moeten ook van grotere afstand duidelijk waarneembaar zijn. Daarom zijn twee kleuren, bijvoorbeeld een rode leeuw op een blauw schild niet toegestaan omdat dit ten koste kan gaan van dat vereiste contrast. Om die reden moet een kleur altijd aansluiten op de kleur van goud of zilver, omdat je dan altijd het sterkste contrast krijgt. En zo zijn er nog vele regels waaraan een familiewapen moet voldoen.” De Middeleeuwen mogen dan alweer enige tijd achter ons liggen, toch is het familiewapen nog steeds springlevend. Sterker; ook niet adellijke 21e eeuwers kunnen hun eigen familiewapen laten ontwerpen. Cor: “De verhouding tussen mensen die met een al bestaand wapen aan komen zetten dat dan geschilderd moet worden en zij die een wapen willen laten ontwerpen, ligt ongeveer fifty/fifty. Als men een nieuw familiewapen wil laten ontwerpen, dan stuur ik ze meestal een lijst toe met vragen zoals de oudst bekende plaats van herkomst van de familie, beroepen die eventueel van vader op zoon zijn overgegaan. Die informatie kun je heel mooi verzinnebeelden in een wapen. Stel dat de voorvaderen van iemand die een wapen wil laten ontwerpen, generaties lang het molenaarsvak hebben uitgeoefend. Dan ga ik op dat wapen niet een molen zetten, maar een detail, dus het ijzer waarmee je een molensteen vastzet. En omdat het een teken te velde is, moet dat ijzer op grote afstand herken-

baar zijn. Dus je gaat het wapen niet al te veel optuigen met details zoals alle sterrenbeelden van de kinderen, of zo. Want als je het wapen officieel wilt laten vastleggen, moet het heraldisch college het goedkeuren. En dan mogen vanwege de herkenbaarheid te velde er niet teveel details op staan. Het is dus niet zo van we flansen effe een schild in elkaar en dat is het.” Opa De fascinatie voor historie werd Cor bijgebracht door zowel zijn opa als zijn vader. Deze twee brachten hem een grote liefde voor oude gebouwen, kastelen en hofjes bij. De broer van zijn opa droeg daarnaast een zegelring met familie-

wapen en dat verfijnde Cor’s algemene historische interesse richting heraldiek. Na zijn studie illustratie en vormgeving aan de kunstacademie koos Cor in eerste instantie voor het reclamevak. Om halverwege de jaren zeventig alsnog verder te gaan in de heraldiek. Zijn mentor was de beroemde heraldische kunstenaar Van den Sigtenhorst. Cor: “Schitterende kerel! Veel van geleerd! En als een klant het allemaal te duur vond, zei hij: Hier heeft u een doos kleurpotloden. Succes ermee. Helaas sterft het vak in Nederland uit. Spijtig, want na al die jaren vind ik het nog steeds een hele mooie historische uitingsvorm.”

ingezonden brieven

Geachte redactie, straatnieuws-verkopers Een kennis van mij vertelde dat de rk, waardoor de verkopers deel uitmaken van een Balkan-netwe ten afstaan een die moe een groot deel van hun verdiensten maffia. Is dit waar ? Groet, Toon van Ginkel

Beste Toon, rdaad uit de Balkan. Maar dat Een deel van onze verkoper s komt inde behoren. Wij screenen onze erk’ betekent nog niet dat zij tot een ‘netw Ze krijgen een verkooppas n. eme verkoper s uitgebreid voor we ze aann ertje. Helaas kunnen we stick w van ons en elke twee maanden een nieu van onze verkoper s goed ste mee de niet alles uitsluiten, maar we kennen mensenrechten. Dus u van g ndin en tolereren geen criminaliteit of sche n. kunt onze krant met een gerust hart kope Vriendelijke groet, Floor de Booys


Geachte redactie.

cultuur rob schuitema


tekst Tanya van der Spek fotografie Rob Schuitema

Dakloze leert directeur levensles

Vriendelijke groet Cor Haanstra Geachte meneer Haanstra, Dank voor uw vakkundige uitleg. Heeft u zelf nog aan priktollen gedaan? Wij komen hier op de redactie niet verder dan knikkeren, touwtje springen en elastieken. Vriendelijke groet, Floor de Booys, Hester Heite

stelling Het is honderdvijftig jaar geleden dat de slavernij werd afgeschaft. Maar eigenlijk bestaat het nog steeds (naaiateliers in Bangladesh, gedwongen prostitutie, champignon kwekerijen…) en door die producten of diensten te kopen doen we er allemaal aan mee.

Eens

Oneens

Reageer op de website www.haagsstraatnieuws.nl Advertentie

Haags Straatnieuws ongekroond de beste Koop een krant van een van de 175 dak- of thuisloze verkopers, koningen van de straat. Of wordt donateur van Stichting Haags Straatnieuws, ook door de belastingdienst erkend als goed doel, via ING-rekeningnummer 7544612. Voor meer informatie: www.haagsstraatnieuws.nl

19

Toen topambtenaar Rob Schuitema (53) voor een managementopleiding zijn comfortzone moest verlaten, zocht hij de dakloze Cees Vuurpijl op. Schuitema staat voorgoed anders in het leven. Hij schreef er een boek over.

De kinderen op de foto op de middenpagina van editie 7 van Haags Straatnieuws zijn niet aan het putten met een balletje maar ze zijn aan het tollen. Ze zijn aan het priktollen, om precies te zijn. Het middelste jongetje rechts staat het touwtje om zijn tol te winden. Het jongetje in het midden heeft het touwtje nog in zijn hand hij heeft net zijn tol gegooid. Zijn tol staat nog rechtop. Je had appel en peren tazen. De perentazen waren scherper en je probeerde de tol van de ander te beuken. Soms lukte het om de tol doormidden te beuken. dat kon alleen met de scherpe perentaas. De appeltazen waren ronder. Je kon ook tollen met een tol die de vorm had van een paddestoel. Die tol liet je draaien door er met een zweep tegen te slaan.

foto Raymond van Houten

18

> Zand waait tegen het bronzen beeld van KLM-oprichter Albert Plesman aan de Plesmanweg. Rechts het Hubertusviaduct, links het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Ertussenin beklimt Rob Schuitema het begroeide zand van het Hubertusduin. Takken breken onder schoenzolen, struiken verspreiden een kruidige geur, broekspijpen blijven hangen aan doornen. Er ligt een eenzame lepel. “Die moet nog van de heer Vuurpijl zijn”, zegt hij. Het was november 2008 dat hier de vriendschap ontstond tussen Schuitema - toen directeur en nu adviseur bij Rijkswaterstaat - en dakloze Cees Vuurpijl. Vuurpijl, toen zeventig jaar, leefde hier een jaar in een zelf gegraven hol van twee meter diep en twee meter breed. De vriendschap duurde zes maanden. Maar: “Ze heeft mijn leven voorgoed veranderd.” Schuitema schreef er een sympathiek maar niet diepgravend boekje over, met zelfgemaakte foto’s: ‘Cees Vuurpijl’. Het fungeerde eerst als relatiegeschenk en later bij de Universiteit Tilburg als bewijs dat hogere waarden en morele idealen er toe doen in de moderne samenleving. Nu heeft Schuitema het in eigen beheer uitgegeven. Ine Voorham, voormalig directeur van het Leger des Heils, ontving het eerste exemplaar. Voor Schuitema’s opleiding, het ABDkandidatenprogramma, moest hij op maatschappelijk gebied zijn grenzen verleggen. Buurvrouw Marion, psychiater bij de GGD, nam hem mee naar Vuurpijl wiens verblijf in de bosjes werd gedoogd door politie en boswachter. “Ik vond het heel spannend, had vooroordelen. Mensen die door eigen toedoen

in een uitzichtloze situatie terecht zijn gekomen, irriteerden me.” Schuitema woont in het Statenkwartier, heeft een echtgenote en drie zoons, zit op hockey. Vuurpijl zocht warmte op het luchtrooster van de Elandkerk, had al zijn bezittingen in het zand begraven en was bevriend met een roodborstje, een eekhoorn en twee ratten. Cassetterecorder “Eerst schrok ik van de rotzooi, maar bij de eerste ontmoeting moesten we al lachen. We praatten over muziek en hij zong spontaan. Hij wilde zijn stem weleens horen op cassette.” Hoewel Schuitema volgens zijn opdracht niet mocht helpen, bracht hij altijd wat mee: een cassetterecorder, een boek, pannenkoeken, soep of alcohol.

‘Ik doe nu wat ik leuk vind’

De heren praatten regelmatig in het hol over bijvoorbeeld Maria Callas, Schuitema’s reizen en het verleden van Vuurpijl. Vuurpijl heeft als schilder plafonds gerestaureerd in Paleis Noordeinde en blijkt meerdere malen Nederlands kampioen snelwandelen te zijn geweest eind jaren zestig, begin jaren zeventig. Schuitema verblijdde Vuurpijl met oude krantenknipsels, toen Vuurpijl hem eenmalig opzocht in

zijn villa. Vuurpijl raakte dakloos na de dood van zijn ouders. Hij verhuurde het geërfde ouderlijk huis aan de verkeerde mensen, begon te drinken en liet de administratie verslonzen. Vier dagen na het bezoek van Vuurpijl aan Schuitema’s huis is hij overleden. Met min zes buiten slapen lukte hem, maar de schimmelinfectie aan zijn been overleefde hij niet. Deed het Schuitema verdriet? “Als rasoptimist voel ik juist waardering voor de mooie momenten.” Filmset Het heeft Schuitema veel gebracht. “Ik heb minder vooroordelen en heb oog voor mensen die ik normaal voorbij zou lopen. Ik adviseer beleidsmedewerkers om mensen te ontmoeten in plaats van over doelgroepen te praten. Ik doe meer vrijwilligerswerk. Vanuit de hockeyclub sturen we tieners naar

Ghana en Nepal om te helpen in weeshuizen. Het vrije leven van de heer Vuurpijl inspireerde me. Vorig jaar heb ik vier maanden een sabbatical genomen en ik doe wat ik leuk vind. Anderen verklaren me voor gek, maar ik sta bijvoorbeeld op zondag om acht uur op een filmset om te figureren.” Auto’s scheuren over de Plesmanweg. Vuurpijl woonde in zijn hol maar een tien meter van de bewoonde wereld. Plotseling ziet Schuitema een boek in het zand liggen. “Zou dat die van mij zijn?” Hij duikt eropaf en bladert door de halfvergane, gele pagina’s. Er zit een slak op. “Nee, jammer. Hij wilde het retourneren toen hij mij bezocht maar had het ingegraven en kon het niet terugvinden.” Terwijl Schuitema naar zijn fiets loopt, waaien de pagina’s als stille herinnering aan zijn vriend in de wind.

Advertentie

222

crypto 222


Ondersteuning en Rehabilitatie

2

door Mariëtte Storm

1

3

5

6

7

4

8

9

16

4

10

17

11

12

22

15

21

10

13 20

9

14

Woonvoorziening

Thuisbegeleiding

21

8

Financiële begeleiding

15 3

16

17 2

“Straks kan ik weer zelfstandig wonen in een eigen huisje.”

“Prettig dat onze begeleider in het begin echt de tijd voor ons nam, wanneer dat nodig was.”

18

“Mede dankzij LIMOR heb ik mijn financiën weer op orde.”

19

20

21

22 12

6

23 24

25 11

5

26 14

Kijk voor meer informatie op www.limor.nl

27

28 18

29

30 13

1

31

32 19

33 7

34

De Kessler Stichting exploiteert een aantal tweedehandskledingwinkels. In de winkels (Pakkie Deftig) is een ruim assortiment van goede, schone en zeer betaalbare kleding te koop. Ook voor accessoires en schoenen kunt u er terecht. De winkels worden gerund door cliënten en vrijwilligers die met elkaar verkoopteams vormen.

222

Een uitstekende vorm van dagbesteding en voor cliënten vaak ook weer een eerste stap in het maatschappelijk herstel. De kleding wordt ingeleverd bij het inzamelpunt in de Zusterstraat, in kledingbakken die bij een aantal kinderdagverblijven staan of worden bij u thuis opgehaald. De winkels vindt u op de Parallelweg 160, de Regentesselaan 106 en de Zwarteweg 74f (dit is een Pakkie Deftig junior, speciaal voor baby- en kinderkleding). Wilt u meer weten van het werk van de Kessler Stichting, zoekt u een geschikte baan, wilt u een schenking doen of wilt u werken als vrijwilliger in een van de Pakkie Deftig filialen? Dan kunt u terecht op de website van de Kessler Stichting. Nieuwsgierig? Kom eens kijken in één van de winkels of bekijk het filmpje dat op de website staat.

www.pakkiedeftig.nl en www.kesslerstichting.nl twitter @dakloos en @pakkiedeftig

1

2

3

11

12

13

4

14

5

15

6

16

7

17

8

18

* * * * * * * * Z O E T E R M E E R

* * * * * * * * E * R * * O * R * A

* * * D * * M * L * G A R O E D A *

S * * A L F A L F A * M * N * E * *

E * * N * * A * * R * O * * * R O L

C A S S E T T E * K A K K E R * * U

* L * C * * J * S * * * A * * * * C

* L * L E N E T T E V A N * * A L I

* A R A * * S * R * A * E * D * * A

* * * S O P H I A * D O N G E N * *

20

21

10 22

Uitgepuzzeld?

OPLOSSING CRYPTOVILLE 221: Maand van het spannende boek * * * * * * * * * * B * * T * H * D

19

9

* * * S * * A * N E E * * * J * D *

* * L I T E R * D * R * K E U K E N

* * * Q * * I N L A D E N * T * B *

* * * U I E N * O * A * A L T * E *

* * * E * * G * P E G E L * E E R *

* * * * * * * * E * * * * K R E K *

Haags Straatnieuws geeft adresgegevens niet door aan derden, maar gebruikt deze incidenteel voor eigen mailings.

* * * * * * * * R * * * * * * N * *

Als u bent uitgepuzzeld vindt u in de gekleurde hokjes de naam van een geschiedenisboek. Stuur uw oplossing vóór maandag 15 juli 2013 naar: Haags Straatnieuws, postbus 63498, 2501 JL Den Haag of mail naar [email protected]

Haags Straatnieuws verloot onder de winnaars het boek Stadsliefde-scènes in Parijs van Adriaan van Dis.

De winnaar van crypto 221 is Jan Kok uit Zoetermeer. Het boek Geen Kappershoofd van Barbera Sterk wordt toegestuurd.

Horizontaal 5 Wie(t) zit 50 jaar in het vak?! (3+4) 7 Water en groen naast Bohemen (4+2+3) 10 Kan nog niet genoeg krijgen van Den Haag (3+7) 12 Kane of Hallo Venray (4) 13 Bitter broodje (3) 14 Culinaire normen aan de Stadhouderslaan (3+7) 16 Als hij zo loopt vanaf halte De Vink, dan is er geen vertraging (5) 17 Smerig (Haags) accent (6) 19 Italiaanse stad in Frankrijk (5) 21 Oud dier dat via de mond gaat (5) 22 Was de lieveling(sdokter) van Cuba (3) 24 Nooduitgang (4) 25 Toekomstige huisvesting voor drie culturen (9) 26 Deze prikker wordt opgevangen in de Vogelbuurt (4) 28 Niet binnen, wel aan de Vliet (6) 29 St, niet praten over zo’n nummer (6) 30 Engelse wedstrijdkaas (5) 31 Niet echt (6) 33 Foute bomen erkennen (4) 34 Drink iets, maar kijk niet zo (3) Verticaal 1 De Scheveninger staat er gekleurd op (5) 2 Zeg dat tegen dokter Lydie v.d. Ploeg, na haar tijd bij de Haagse Comedie (3) 3 In Wassenaar staan opgezette spuiters te kijk (15) 4 (Niet) gekleed (8) 6 Het water moet u erin houden om de Cryptoville af te krijgen (2+5) 8 Veel gelauwerde adellijke dame op de (Haagse) planken (5+2+5) 9 Zo’n sieraad hebben alle grote steden (4) 11 Hoe heet de actiegroep uit de jaren ’80 ook weer? (4) 15 Mammoetpoliticus overleed in Den Haag (4) 18 Auto voor niet-drinkers (7) 20 Gaat om Den Haag, net als 9 vert. (7) 22 Zie 23 23 en 22 Zei (een jaar lang) dat hij een Hagenaar was (5+8) 27 Deftig, zo’n van boven de 7 (3) 28 Hun huis ligt op de hoek van de Wagenstraat (4) 30 Sportieve richtingaanwijzer in Naaldwijk (2+3) 31 Onder dit gewicht blijft het geheim (3) 32 Plant van een Haagse baron (3)

22

agenda juli


23


Haags Straatnieuws enda selecteerde uit de ag pe twee gratis of goedko uitjes voor u.

1

do 4 juli 10.00 Omniversum: Travel the World Filmfestival. Achttien grootbeeldfilms brengen de mooiste plekken op aarde en onder water in beeld. Variabele prijzen. www.omniversum.nl/nl/filmfestival.aspx 20.00 Strandtent de Fuut: Vrij aan Zee. Mini Muziek Festival met Alexander McKenzie & The Underpaid (singer-songwriter), Jamal Thomas Band featuring Big Mike (funk) en Matthijs de Ridder Trio featuring Joris Roelofs (jazz). Gratis. www.defuut.nl vr 5 juli 06.00 Visafslag Scheveningen: Rondleiding visafslag. Alles over de visserij en het leven van de vissers vroeger en nu. U wordt ontvangen met een kopje koffie en thee en een film over de visafslag. Na de film gaat de rondleiding van start. € 7,65. www.denhaag.nl/home/bezoekers/to/Visafslag-Scheveningenachter-de-schermen.htm 10.00 Leyweg: Zomermarkt Leyweg. Gezellig struinen langs deze ruim 150 kraampjes tellende braderie. Gratis. www.starpromotions.nl 15.00 Westbroekpark: De Parade. Theaterfestival de Parade reist deze zomer weer met haar kleur-

rijke tenten, terrassen en restaurants door Nederland en bouwt in iedere stad een geheel zelfvoorzienend dorp op. Ook deze zomer strijkt zij met haar theaters neer in de vier grote steden van Nederland. Toegang terrein tot 16.00 uur Gratis. Kinderen tot 12 jaar en 65+ Gratis. Toegang terrein regulier € 7.50 www.deparade.nl 20.15 Koninklijk Conservatorium: Eindvoorstelling dansvakopleiding. Afsluiting van het schooljaar met een reeks voorstellingen waarin de leerlingen en studenten de klassieke, hedendaagse en folkloristische aspecten van hun opleiding laten zien. €10,www.koncon.nl za 6 juli 11.00 Mets Tennisbanen: HealthCity Open. De Mets Tennisbanen vormen het alom vertrouwde decor van het internationale Challenger toernooi in Scheveningen. Qualificatie ronde. Gratis. www.thehagueopentennis.nl 12.00 VVV Uitburo Den Haag: Gouden koetsjes. Bezoek Den Haag op een andere manier. Met deze originele koets ervaart u de sfeer en ambiance van vroeger tijden. Uw koetsier laat u alle belangrijke bezienswaardigheden zien en vertelt u van alles over de re-

sidentie. Ook om 13.00, 14.00, 15.00, en 16.00 uur. Jeugd € 7,50. www.denhaag.com.

unieke Haagse regio bij een groter publiek bekend te maken. € 9,95 www.residentieontdekkingen.nl

serveren verplicht 070-3183055. Gratis. www.tweedekamer.nl/ contact/bezoek_ons/index.jsp

zo 7 juli 14.00 VVV Uitburo Den Haag: Stadswandeling 200 jaar. Koninkrijk der Nederlanden Met een gids van het Gilde Den Haag wandelen door het centrum van Den Haag met als thema 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden. € 4,- Reserveren via VVV Den Haag 0900-340 35 05 (€0,45 per minuut). www.gildedenhaag.nl 15.30 Abdijkerk: Orgelbespeling. Concert met voorafgaand om 14.30 uur bezichtiging van de kerk. In de sfeervolle kloostergang van deze oude Cisterciënzer kloosterkapel is een multimediashow te zien over De kloostergang, het hart van de Abdij. Vincent Hildebrandt (orgel), Jolly Valstar (sopraan), Boni Rietveld (trompet). Gratis. www.abdijkerk.info 16.00 Pancho Bar: Live @ Pancho’s. De Gave Gasten (covers). Gratis. www.facebook.com/panchobar. panchobar.9

vr 12 juli 20.30 Strandtent de Fuut: Smutfish. Haagse band rondom zanger, gitarist, tekstdichter en beeldend kunstenaar Melle de Boer. De muziek met zwartgallige teksten en relativerende humor wordt door de band omschreven als ‘Country Noir’. Gratis. www.mowingclub.com 19.00 Koninklijk Conservatorium: Jong KC Zomerfestival Muzikaal terugblik op de kamermuziekconcerten die leerlingen van Jong KC dit schooljaar verzorgd hebben. Slotconcert. Gratis. www.koncon.nl

do 18 juli 19.30 Leen Volkerijk Stadion: ADO Lakers Mr.Cocker HCAW. De nationale honkbalcompetitie bij topsportvereniging ADO Lakers. Eén van de grootste sporten in de Verenigde Staten en niet voor niets. Honkbal is een dagje uit voor de hele familie. Gratis. info.adolakerstopsport.nl

di 9 juli 15.00 Huygensmuseum Hofwijck: Gratis rondleiding Beleef Huygens. Rondleiding op de buitenplaats Hofwijck, één van de belangrijkste monumenten uit onze Gouden Eeuw. Gratis. www.huygenstentoonstelling.nl wo 10 juli 12.00 Prins Hendrikplein: Zeeheldenfestival. Straattheater, wereldmuziek, lokale bands en landelijk bekende afsluiters. Gratis. www.zeeheldenfestival.nl 14.00 VVV Uitburo Den Haag: Ontdek China Town en de verdwenen Joodse buurt. Tijdens de wandeling maakt u kennis met het huidig China Town de verdwenen Joodse buurt. Op de kade staan nog de woningen van beroemde 17e eeuwse Hollandse meesters en er wordt een bezoek gebracht aan een 17e eeuws hofje. De excursie wordt georganiseerd door Residentie Ontdekkingen, een klein en flexibel organisatiebureau, met als doelstelling de historie en de cultuur van de

2

za 13 juli 09.00 The Hague Beach Stadium: KNVB Beach NK Soccer. Het Nederlands kampioenschap Beach Soccer voor teams. In toernooivorm bepalen zij wie het beste team van het land is. Gratis. www.beachsoccer.nl 10.30 Kyocera Stadion: Open dag ADO Den Haag. ADO Den Haag organiseert deze zomer uiteraard weer haar Open Dag. Rondom het Kyocera stadion zal het weer vol staan met attracties voor de kinderen, terrassen en winkeltjes. Gratis. www.adodenhaag.nl zo 14 juli 14.00 Binnenstad Den Haag: Huygens rond de Hofvijver. Onder leiding van een gids bezoekt u de Huygens presentaties in het Haags Historisch Museum en Museum Bredius en maakt u een stadswandeling in het spoor van Constantijn Huygens. € 10,www.haagshistorischmuseum.nl, www.museumbredius.nl di 16 juli 10.00 Tweede Kamer: Kijkje in de Tweede Kamer. Altijd al eens willen zien waar de Tweede Kamer vergadert? Neem deel aan een rondleiding door het hart van de democratie. Je krijgt een film te zien en bezoekt interessante plekken, waaronder de plenaire zaal en Statenpassage. Telefonisch re-

za 20 juli 09.00 Scheveningen Haven: WK Nacra 17 Zeilen. Internationaal zeilevenement van de jongste Olympische zeildiscipline langs de Scheveningse kust. Gratis. www.knwv.nl 13.00 Spuiplein: Plein Open. Gratis popfestival voor aanstormend talent in de binnenstad van Den Haag. Gratis. www.pleinopen.nl 20.00 Strandpaviljoen Zuid: Jam de la Crème Festival De grootste jamsessie van Nederland waarin meer dan 100 muzikanten - de crème de la crème van de muziekscène - alle genres vertegenwoordigen. € 10,www.jamdelacreme.nl

tip 1 Travel the World Filmfestival 29 juni t/m zondag 1 september ijsvlaktes, canyons en bayou’s. En dat alles op een 840 m² groot scherm, uitgerust met 36 luidsprekers, zeskanaals digitaal geluid en zes subwoofers voor voelbaar lage tonen. Waardoor het voelt alsof je echt aan de andere kant van de wereld bent.

Het Haagse koepeltheater Omniversum organiseert het eerste Travel the World Filmfestival. Achttien grootbeeldfilms brengen de meest betoverende plekken op aarde en onder water in beeld. Met het Travel the World Filmfestival neemt Omniversum het publiek mee op wereldreis,

Voor meer informatie: www.omniversum.nl/nl/filmfestival.aspx

tip 2 Zeeheldenfestival 10 juli t/m 14 juli

zo 21 juli 12.00 Houtrustkerk: Marieke Stoel koffieconcert. Koffieconcert door Marieke Stoel, orgel. Zij speelt drie prachtige composities van Bach, BWV 573 ( de ‘onvoltooide’), 662 (Allein Gott) en 582 ( Passacaglia en fuga). Gratis. www.houtrustkerk.nl wo 24 juli 11.00 SEA LIFE Scheveningen: V.I.P. tour achter de schermen. Uniek kijkje achter de schermen bij Sea Life in Scheveningen. Samen met een medewerker bezoek je de dierenopvang, keuken, pompinstallaties en het laboratorium. Help mee met water testen en zie waar het eten klaargemaakt wordt. (10+) € 5,- Vooraf reserveren gewenst 070-3542100 of stuur een mail naar: scheveningensealife@ merlinentertainments.biz www.sealife.nl

naar 25 landen op zes continenten. Van de Alpen in Zwitserland naar de outback van Australië, van het koude Alaska naar het warme Kenia. Negen weken lang draaien in het Haagse koepeltheater indrukwekkende films over de mooiste plekken op onze aardbodem. Over oude culturen en de meest adembenemende natuurgebieden. Over bergen en rivieren, woestijnen en

Bij het Travel the World Filmfestival geldt een vroegboek- en een lastminutekorting. Bij de vroegboekkorting kun je voor tien euro met twee personen naar een voorstelling om 10.00 uur. Bij de lastminutekorting kun je voor tien euro met twee personen naar de laatste avondvoorstelling. Bezoekers van het Travel the World Filmfestival kunnen ook deelnemen aan

een winactie waarbij ze kans maken op een droomreis naar een bestemming naar keuze.

De muzikale optredens op het Zeeheldenfestival bieden voor ieder wat wils, of je nu van rockabilly, ska, Afrikaanse percussie, blues, surf of hiphop houdt. Elke avond wordt afgesloten door een band: Sabroso zorgt voor een Surinaams feestje, Les Negritos voor flamenco en latinrock, de Jamal Thomas band speelt een mix van funk, rap & soul en Russkaja zal met feestmuziek van folk, punk, ska en polka iedereen aan het dansen krijgen.

Alweer de 33e editie van het Zeeheldenfestival, inmiddels het grootste buurtfeestje van Den Haag. Het Prins Hendrikplein, herkenbaar aan de stenen schildpadden, wordt weer vijf dagen lang gevuld met muziek, dans, kunst, kinderactiviteiten en lekker eten en drinken. En de toegang is, zoals altijd, gratis.

Het thema van deze editie van het Zeeheldenfestival is ‘Jonge Helden’. Er is extra veel te doen voor de jonge festivalgangers. Kinderen kunnen genieten van onder meer poppentheater, een kinderband en workshops van het Haags Kinderatelier en van de gemeentelijke afdeling Archeologie. Op zaterdag is er een speelattractie en kunnen Zeeheldjes zich laten schminken.

Zowel jong als oud kan zich vergapen aan de verschillende theateracts. Schrik niet als er opeens een megagrote kikker achter je staat. Of als er een nieuwsgierige struisvogel op je af komt. Alles kan op het Zeeheldenfestival!

bij je antieke servies, of gewoon wilt zien hoe creatief en actief de bewoners van het Zeeheldenkwartier zijn, kun je zaterdag terecht op de informatie- en rommelmarkt.

En als je op zoek bent naar dat ene ontbrekende bordje

Voor meer informatie: www.zeeheldenfestival.nl

Adressen Bodega de Posthoorn Lange Voorhout 39a > Café De la Rue Hoek Danckertsstr./Valeriusstr. > Café 't Hoekpandje Oude Molstraat 13B > C.B.S. Gebouw Ridder Snouckaertlaan 7, Voorburg > Centrale Bibliotheek Spui 68 > Christus Triumfatorkerk Juliana van Stolberglaan 154 > De Duinslag Stadhoudersplantsoen 26 > Dansplek Hogezand 42 > Diligentia Lange Voorhout 5 > Dr.Anton Philipszaal Spuiplein 152 > Draf- en Renbaan Duindigt Waalsdorperlaan > Duitse Kerk Bleijenburg 3b > Engelse Kerk Ary van der Spuyweg 1 > Evenementenhal Rijswijk Volmerlaan 12 > ‘t Goude Hooft Dagelijkse Groenmarkt 13 > Gunst, wat ‘n Kunst Raamweg 45 > Haagse Kunstkring Denneweg 64 > Haags Pop Centrum Burg. Hovylaan 12 > Haags Uitburo Ticketshop Hofweg 1 > Havana Buitenhof 19 > Holland Casino Scheveningen Kurhausweg 1 > Het Indisch Huis Javastraat 2-b > Kloosterkerk Lange Voorhout 2 > Koorenhuis Prinsegracht 27 > Korzo Prinsestraat 42 > Lokaal Vredebreuk Papestraat 38 > Lutherse Kerk Lutherse Burgwal 7 > Muziekcafé De Paap Papestraat 32 > Muziekcafé de Pater Achterom 8 > Nationaal Toneel Gebouw achter Koninklijke Schouwburg > Nieuwe Kerk Spui 175 > Paard van Troje Prinsegracht 12 > Radio Discus Live Joan Blasiusstraat 100 > Rootz Grote Marktstraat 10 > Stadswandelingen ‘t Gilde 070 3561281 (Aanmelden min.1 dag tevoren) > ‘t Syndicaat Nieuwe Molstraat 10 > Theater Camuz Damlaan 44, Leidschendam > Theater Dakota Zuidlarenstraat 57 tel 070 36 00 252 > Theater de Veste Vesteplein 1 Delft > Theater Zwembad De Regentes Weimarstraat 63 > Zcala Hobbemastraat 120

Prijzen zijn exclusief kortingskaarten zoals CJP, Ooievaarspas en 65-pluskaart. Den Haag Marketing, voor de volledige agenda en het toeristische en recreatieve aanbod kijk op www.denhaag.com en www.haagsuitburo.nl. Tips voor de agenda kunt u mailen naar Arja Kalhorn email: [email protected]

Rita. Maasdamme laat het slavernijverleden #09. gastredacteur

Recommend Documents