Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden
Landelijk Platform Slavernijverleden Aan de Burgemeesters van de Nederlandse gemeenten Door tussenkomst van de voorzitter Mevrouw Drs. A. Jorritsma Via Directeur Mr. R. Pans Postbus 30435 2500 GK Den Haag Bijlage: 2 Datum 7 december 2012 Betreft: instelling van een algemene gemeentelijke verordening op het verbod van de “Zwarte Piet” karikatuur te beginnen in de openbare ruimten Eerwaarde Burgemeesters Hierbij vragen wij uw aandacht voor het volgende. Zoals u kennelijk al weet zijn 2011 en 2012, door het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, ‐ dit is de landelijke Nederlandse instelling voor volkscultuur en immaterieel erfgoed ‐ uitgeroepen tot “Jaren van Immaterieel Erfgoed”. Het jaar 2012 is bijna ten einde. Het Centrum omschrijft: “Immaterieel Erfgoed” als datgene wat te maken heeft met tradities en rituelen. Een citaat over het begrippenkader, achtergrond en doel uit documenten van de website van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur: ”Het woord traditie komt van het Latijnse woord traditio, dat overhandigen betekent. Tradities behoren tot de culturele bagage die mensen van huis uit hebben meegekregen. Mensen geven de tradities van de ene generatie aan de andere generatie door, maar passen die tradities ook aan, zodat ze geschikt zijn voor hun eigen, hedendaagse leven. Tradities hebben dus niet alleen betrekking op vroeger, het zijn gebruiken van vandaag, maar met een wortel in het verleden. Rituelen zijn ook tradities, maar hebben een plechtig karakter, zoals bidden voor het eten en bij begrafenissen. Immaterieel erfgoed is levend erfgoed. Je kunt het niet conserveren en restaureren, zoals monumenten, archiefstukken en museumvoorwerpen. Tradities en rituelen moeten een hedendaagse betekenis hebben, anders worden ze niet meer gebruikt en verdwijnen ze. Daarom is het belangrijk dat immaterieel erfgoed evolueert. Immaterieel erfgoed is de schakel tussen heden, verleden en toekomst. Het geeft een gevoel van verbondenheid met vorige generaties, maar is ook toekomst gericht omdat mensen het willen doorgeven aan volgende generaties. Lang was er geen belangstelling voor het immaterieel erfgoed totdat het UNESCO Verdrag in 2003 werd aangenomen. Het Verdrag is al van kracht” Postadres LPS: Postbus 139, 2501 CC Den Haag; KvK Den Haag 24 298 918; Bankrekening ING 9305999 t.n.v. Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden; T: +31 (0) 6 25 188 599: W: www.platformslavernijmonument.nl; E:
[email protected]
1
Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden
Landelijk Platform Slavernijverleden Conventie ondertekend en de Promotie Ondertussen heeft Nederland de conventie dit jaar ondertekend. Dat is dan de reden geweest voor het Nederlands Centrum voor de Volkscultuur om vooruitlopend op de ondertekening de jaren 2011 en 2012 uit te roepen tot Jaren van het Immaterieel erfgoed. Onder andere om vooruitlopend op de ratificatie op zoek te gaan naar tradities en rituelen die mensen in Nederland belangrijk vinden. Het Centrum is ruim een jaar bezig geweest om de tradities te promoten en inzicht te geven in de historische achtergronden. Dit sluit aan bij wat UNESCO aan alle landen heeft gevraagd. Landen moeten het eigen immaterieel erfgoed in kaart brengen en documenteren. “Naast de Werelderfgoed lijst van monumenten en landschappen (Verdrag van 1972) bestaat er een Werelderfgoed lijst voor immaterieel erfgoed, the Intangible Heritage List, dat inmiddels meer dan 200 elementen telt. Maar wie beslist welke traditie, welk ritueel, welke dans belangrijker is dan een andere? Welke uitingen worden op nationaal niveau op de lijsten opgenomen? Welke identiteit wordt gepropageerd? Wat is 'het erfgoed' van een land? Allemaal interessante vragen voor mensen die het proces in Nederland willen volgen, evenals de processen in het buitenland”. Zo schrijft het Nederlands Centrum voor Volkscultuur verder. Op zich zijn dit goede ontwikkelingen die wij van harte toejuichen. Perspectief Multi Raciale Samenleving en bestrijding alle vormen van racisme In gedachten onze opvattingen: Vanuit het perspectief van Nederland als Multi Raciale Samenleving is het belangrijk om in het proces van verzameling van onderwerpen ten behoeve van nominatie door de UNESCO niet over één nacht ijs te gaan. Wat voor de ene burger of groepen van burgers belangrijk is om aan te merken als volksgewoonte die een plaats verdient op de UNESCO Werelderfgoedlijst, kan voor de andere burger of groepen van burgers als verwerpelijk worden ervaren. Dat is precies het geval met het in Nederland jaarlijks in de maand december terugkerende traditionele Sint Nicolaas feest. In dit verband heeft de Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden, meer bekend als het Landelijk Platform Slavernijverleden, mede namens het Netwerk Nederland bestaande uit mensen van Afrikaanse Afkomst, in verschillende brieven de bezorgdheid richting de UNESCO te Parijs tot uitdrukking gebracht. Ook richting het Nederlandse Kabinet, het Parlement en verschillende organen van de Verenigde Naties. Ondertussen is van de UNESCO begrepen dat iedere staat verplicht is om haar bevolking te betrekken bij de samenstelling van de lijst die zowel in eigen land als aan de UNESCO wordt gepresenteerd. Postadres LPS: Postbus 139, 2501 CC Den Haag; KvK Den Haag 24 298 918; Bankrekening ING 9305999 t.n.v. Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden; T: +31 (0) 6 25 188 599: W: www.platformslavernijmonument.nl; E:
[email protected]
2
Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden
Landelijk Platform Slavernijverleden Wij brengen het volgende onder uw aandacht: Paragraaf 13 van de WCAR Durban Verklaring en Programma van Actie 2001 In de verklaring erkennen de VN lidstaten inclusief Nederland dat ‘slavernij, slavenhandel, met inbegrip van de trans‐Atlantische slavenhandel, afschuwelijke drama’s waren in de geschiedenis van de mensheid. Niet alleen door de gruwelijke barbaarsheid ervan maar ook door de omvang; het georganiseerde karakter en vooral door de ontkenning van de essentie van de slachtoffers.’ De VN‐lidstaten erkennen voorts dat slavernij en slavenhandel misdaden tegen de menselijkheid zijn en dat het ook in die tijd ondanks de toenmalige opvattingen en wet‐ en regelgeving in het bijzonder de trans‐Atlantische slavenhandel één van de grootste bronnen en uitingen vormen van racisme, rassendiscriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante onverdraagzaamheid zijn geweest en dat Afrikanen en personen van Afrikaanse afkomst……. het slachtoffer zijn van deze daden en nog steeds de gevolgen dragen.” Het is precies om deze redenen dat de VN lidstaten Afrikanen en personen van Afrikaanse afkomst tot een speciale doelgroep hebben verklaard op grond waarvan specifieke anti racisme actie programma’s dienen te worden gerealiseerd. Zou het kunnen zijn dat de Nederlandse Commissie Immateriële Erfgoed, zich ervan bewust is, dat de UNESCO nooit racisme, inclusief subtiele en institutionele, zal stimuleren? Dat de UNESCO nooit racistische stereotypen zal ondersteunen, die tot doel hebben volkeren te demoniseren via volkscultuur, volksgewoonten en volkstradities. Vooral daar waar het om een volksgemeenschap gaat waarbij de meerderheid van het volk geen rekening houdt met de mensenrechten, gevoelens en het ‘lijden’ van de minderheid van het volk? De UNESCO is een orgaan dat juist geacht wordt er nauwlettend op te zijn dat geen enkele mensenrecht (meer) wordt geschonden. Gelukkig heeft de UNESCO Parijs onlangs goed gehandeld door op 5 december jl. de delegatie van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur erop te wijzen dat zij het evenement nooit zal goedkeuren indien het niet wordt ontdaan van de ‘Zwarte Piet’ karikatuur. Ook bij de UNESCO is het als buitengewoon misleidend overgekomen om een Sint Nicolaas Concept te presenteren als ‘pakjes avond’ met weglating van de elementen die de Traditie maken tot wat het is. Dit, met als doel om het op de Wereld Immaterieel Erfgoedlijst genomineerd te krijgen. Ondergetekenden zijn ruim dertig jaar geleden begonnen met de bewustwordingsactiviteiten om mensen van Goede Wil in Nederland duidelijk te maken dat de ‘Zwarte Piet’ karikatuur uit het brein is voortgekomen van mensen met (racistische) stereotypische ideologieën over de Zwarte Mens. Zoals in de: - Sjors en Jimmy stripverhalen; - Kuifje stripverhalen - Amerikaanse Mistrals Shows (die gelijkenis vertoonden met de Zwarte Piet figuur en inmiddels in de VS verboden). Alle voortkomend vanuit breinen met verwerpelijke ideologieën over de Zwarte Mens. Karikaturen (witte stripfiguren en helden) waarvan de ‘Zwarte Piet’ karikatuur alle fantasieën over de Zwarte Mens overtreft. Postadres LPS: Postbus 139, 2501 CC Den Haag; KvK Den Haag 24 298 918; Bankrekening ING 9305999 t.n.v. Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden; T: +31 (0) 6 25 188 599: W: www.platformslavernijmonument.nl; E:
[email protected]
3
Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden
Landelijk Platform Slavernijverleden Bewustwording en Vreedzaam Overleg: een anekdote Onlangs was ondergetekende getuige van een gesprek in een bedrijfsrestaurant van een grote gemeente. Het gesprek ging over de Zwarte Piet figuren die bungelden aan het plafond van het restaurant. De leiding werd geïnformeerd over de negatieve gevoelens bij de ‘zwarte’ ambtenaren, die de Zwarte Piet figuren, teweeg brachten. De reactie van de bedrijfskok was: “Wij hebben er geen moeite mee, het is een kinderfeest”. De verontwaardiging was groot. Een van de reacties richting de bedrijfskok was: “ bij de gemeente werken er toch geen kinderen?”. De reactie van de bedrijfskok vervolgens: “u hebt een punt”. En het was, lachen gieren brullen. Wat er daarna gebeurde is, dat er toch een gesprek op gang kwam. Er werden over en weer argumenten uitgewisseld over de negatieve aspecten van ‘Zwarte Piet’. De toezegging van de bedrijfskok vervolgens was: “wij gaan er over nadenken”. Dit geeft alleen maar aan dat het kan. Dat het kan om op vreedzame wijze deskundigheidsbevordering te realiseren. Want… lachend en begripvol werd er uit elkaar gegaan. Immers de intentie van de boodschap was helder. Het gaat er vooral om de bewustwording dat de ’Zwarte Piet’ figuur een hinderlijke aangelegenheid is voor zwarte Afrikaanse burgers met meer dan de Nederlandse cultuur. Hoe spijtig ook voor vele Nederlanders die ‘Zwarte piet’ (het inferieure figuur) adoreren als belangrijk onderdeel van het Sint Nicolaas ontwerp. Eerste stapjes zijn gezet Hoewel wij het betreuren het dat geen enkele vreedzame actie zoals de: - in 2005, aangeboden petitie aan het Nederlandse Parlement; - vele verzoeken aan de Nederlandse regering; - brieven aan het Nederlandse parlement; - speciale verzoeken aan individuele Nederlandse Ministers heeft geleid tot serieuze aandacht voor onze roep tot heroriëntatie van het Sint Nicolaas Concept in het kader van het Nederlandse Mensenrechtenbeleid. Wij zijn dan ook zeer blij met de eerste stapjes die vanaf 2011 maar vooral ook recentelijk zijn gezet . Stapjes die tot meer aandacht hebben geleid. Bijvoorbeeld: - de moed die Wethouder Integratie gemeente Amsterdam, Drs. A. van Es, heeft getoond. door haar visie uit te spreken over ‘Zwarte Piet’ en de afwijzing van ‘Zwarte Piet’. - de vele vreedzame acties van niet gouvernementele organisaties en individuele personen, vooral in het Stadsdeel Amsterdam Zuid Oost; - de support van Tiye International, het Landelijke Platform van Zwarte, Migranten en Vluchtelingen Vrouwen en jongerenorganisaties; - de support van de Afrikaans Europese Vrouwenbeweging “Sophiedela”. Postadres LPS: Postbus 139, 2501 CC Den Haag; KvK Den Haag 24 298 918; Bankrekening ING 9305999 t.n.v. Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden; T: +31 (0) 6 25 188 599: W: www.platformslavernijmonument.nl; E:
[email protected]
4
Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden
Landelijk Platform Slavernijverleden -
de support vanuit Canada, De Verenigde Staten van Amerika, Israel, UK, Republiek Suriname.
Wij zijn blij dat velen tot het besef aan het komen zijn, dat het zo niet langer kan met ‘Zwarte Piet’. Wat kunt u als burgervader nog betekenen en ondernemen in het kader van het lokale Mensenrechtenbeleid? Een belangrijk motief: Omdat u de ambtsdrager bent die elk jaar acte de presence geeft om de zogenaamde “Goed Heiligman” binnen te halen met zijn zwarte “knecht”. Ons voorstel aan u is dan ook, om van uw bevoegdheid gebruik te maken en een algemene gemeentelijke verordening af te kondigen, Daarin het verbod op te nemen dat: 1) het jaarlijkse onthaal van de ‘Sint’ in de gemeente, indien vergezeld van een ‘Zwarte Piet‘ figuur, is verboden. Dat het verbod tevens geldt voor alle alternatieven ter vervangding van ‘Zwarte Piet’ die refereren aan racistische ideologieën; 2) de ‘Zwarte Piet’ karikatuur verboden is in alle gemeentelijke openbare ruimten. Wij kunnen ons ook voorstellen dat u eerst inspraak wenst te realiseren naar de kant van de burgers in uw stad toe. Het voordeel is dat u dan meer inzicht verwerft over: de staat van het denken, de kennis bij de burgers in uw stad, onder andere over de wil om alle vormen van racisme, institutionele discriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante onverdraagzaamheid uit te bannen. U kunt als, burgemeesters van Nederland, het verschil maken: de Nationale Nederlandse Politieke en Bestuurlijke ambtsdragers; de internationale wereldgemeenschap; de Verenigde Naties laten zien, dat het u ernst is met de bestrijding van alle vormen van racisme, institutionele discriminatie, vreemdelingenhaat en aanverwante onverdraagzaamheid. Dat u voor een gemeente bent: vrij van racisme! Mede tegen de achtergrond van 2013‐2023: het VN Internationaal decennium voor mensen van Afrikaanse afkomst. U kunt in het jaar 2013: 150 jaar formele afschaffing van de Nederlandse trans Atlantische slavernij in de (voormalige) Nederlandse koloniën, een daad stellen, door ook ‘neen’ te zeggen tegen ‘Zwarte Piet’ op de Nederlandse lijst van Immaterieel Cultureel Erfgoed. U kunt ook helpen met argumenten richting het Nationale Nederlandse Kabinet waarom het tijd is om Excuses aan te bieden aan de nazaten slachtoffers van het Nederlandse slavernijverleden voor de misdaden tegen hun voorouders begaan. Wij zien uw reactie graag tegemoet. Postadres LPS: Postbus 139, 2501 CC Den Haag; KvK Den Haag 24 298 918; Bankrekening ING 9305999 t.n.v. Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden; T: +31 (0) 6 25 188 599: W: www.platformslavernijmonument.nl; E:
[email protected]
5
Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden
Landelijk Platform Slavernijverleden Hoogachtend, Mevrouw Drs. Barryl A. Biekman Voorzitter Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden Mede Namens het African en African Descent Netwerk Nederland en andere Nederlandse Burgers van Goede Wil en in solidariteit
Postadres LPS: Postbus 139, 2501 CC Den Haag; KvK Den Haag 24 298 918; Bankrekening ING 9305999 t.n.v. Stichting Nationaal Monument Nederlands Slavernijverleden; T: +31 (0) 6 25 188 599: W: www.platformslavernijmonument.nl; E:
[email protected]
6