RIJKSWATERSTAAT
'Samen met de markt' Strategische doorvertaling Marktvisie door Rijkswaterstaat
Datum Status
29 maart 2016 Concept 1.1
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'| 29 maart 2016
Colofon
Uitgegeven door
Rijkswaterstaat
Datum Status
29 maart 2016 Concept 1.1
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'| 29 maart 2016
Inhoud
Inleiding—6 1 1.1 1.2 1.3
Rijkswaterstaat en de Marktvisie—7 We werken toch al samen?!—7 De inkoopdomeinen van Rijkswaterstaat—7 Van ‘Markt, tenzij…’ naar ‘Samen met de markt’—8
2 2.1
Realiseren van de gezamenlijke ambitie—9 Wat doet Rijkswaterstaat om de gezamenlijke ambitie te realiseren?—9
3 3.1
Dit behoudt en verbetert Rijkswaterstaat—11 Niet alles verandert—11
4 4.1 4.2 4.3
Accentverschillen voor inkoopdomeinen IV, kennis en bedrijfsvoering—12 Accenten bij Informatievoorziening—12 Accenten bij de inkoop van kennis—13 Accenten bij de inkoop van bedrijfsvoering—14
5
Aan de slag met de Marktvisie—16
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'| 29 maart 2016
Inleiding
De strategische doorvertaling ‘Samen met de markt’ is de concrete uitwerking van de Marktvisie door Rijkswaterstaat (RWS). Wat gaan we doen, en waarom. Dit is een levend document dat periodiek wordt geactualiseerd. Zo borgen we dat acties blijven bijdragen aan het realiseren van de gezamenlijke ambitie van de Marktvisie. De Marktvisie omschrijft de gezamenlijke ambitie, de voorwaarden en de gezamenlijke afspraken voor het vervolg. Het document ‘Samen Samenwerken’ benoemt de gezamenlijke eerste stappen richting implementatie van de Marktvisie die alle deelnemers samen gaan nemen. De strategische doorvertaling van de Marktvisie (‘Samen met de markt’) gaat over de voornaamste stappen die Rijkwaterstaat zet, vaak in samenwerking met markt en partners.
Marktvisie (Deel 1)
'Samen Samenwerken' Gezamenlijke eerste stappen (Deel 2)
Strategische doorvertaling Rijkswaterstaat
Strategische doorvertaling per organisatie
Strategische doorvertaling per organisatie
inclusief 'eigen' acties (Deel 3)
inclusief 'eigen' acties (Deel 3)
inclusief 'eigen' acties (Deel 3)
Pagina 6 van 17
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'
| 29 maart 2016
1
Rijkswaterstaat en de Marktvisie
1.1
We werken toch al samen?!
Door Rijkswaterstaat wordt samengewerkt. Binnen de eigen organisatie en met marktpartijen, kennisinstellingen en andere overheden/beheerders. OP2015 (het ondernemingsplan 2015 van RWS), met als opdracht ‘Eén RWS’ heeft hier nog een extra positieve impuls aan gegeven. De samenwerking verloopt helaas niet overal en altijd even soepel. Of gaat goed van start en wordt vervolgens stroever als projecten lastiger worden of tegenvallen. De crisis heeft ervoor gezorgd dat het bedrijfsleven het zwaar heeft gekregen. We zien als resultaat dat we niet altijd de beste oplossingen krijgen voor een eerlijke prijs. We zien ook dat samenwerking versterkt, verbeterd of anders (met andere partijen en andere verhoudingen) moet worden om in te kunnen spelen op de snelle ontwikkelingen en complexere opgaven. Daarom was het nodig om de Marktvisie op te stellen. Samen met de brancheorganisaties. Zonder te kort te doen aan goede lopende samenwerkingsverbanden willen we de bouwsector leuker, gezonder en beter krijgen. Onder de bouwsector verstaan we alle partijen die vanuit hun professie te maken hebben met bouw en infrastructuur (nat, droog, rail, IV, nautische inkoop, inclusief beheer en onderhoud, kennis en ondersteunende bedrijfsvoering). Dat deze behoefte breed wordt gevoeld en ondersteund, is te zien aan de ondertekening van de Marktvisie op de site www.marktvisie.nu.
1.2
De inkoopdomeinen van Rijkswaterstaat
Rijkswaterstaat kent vier inkoopdomeinen: · Grond-, weg- en waterbouw (GWW) · Informatievoorziening (IV)/ICT · Kennis · Bedrijfsvoering Een deel van de aanleiding voor de Marktvisie, zoals de “vechtcontracten”, is vooral zichtbaar, voelbaar en relevant voor GWW. Dit geldt ook voor de “leidende principes” die zijn opgesteld vanuit het Opdrachtgeversforum. Het kan daardoor lijken dat de Marktvisie gericht is op de GWW. Naast de problemen in de GWW-sector, hebben we echter te maken met steeds complexer wordende opgaven waarvoor een goede samenwerking, een lerende sector en een goede kennisuitwisseling en –borging noodzakelijk zijn. Deze complexer wordende opgaven maken het essentieel dat juiste en bruikbare (inhoudelijke) kennis beschikbaar is, bijvoorbeeld van gedrag en van besluitvormingsprocessen. En dat we deze kennis kunnen toepassen in projecten. In de projecten komen IV en GWW vrijwel altijd samen. Om de projecten te realiseren zijn mensen en middelen nodig. Daarvoor zijn onze partners in de bedrijfsvoering essentieel.
Pagina 7 van 17
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'| 29 maart 2016
Rijkswaterstaat kan alleen inspelen op de snelle technologische ontwikkelingen en de complexe opgaven goed oplossen als zowel intern als extern goed wordt samengewerkt. Daarom is de Marktvisie relevant voor alle inkoopdomeinen, maar zijn niet alle acties gericht op alle inkoopdomeinen. Dit document geeft een eerste aanzet naar een vertaling van de Marktvisie voor Rijkswaterstaat. Het zal echter tijd vergen om per inkoopdomein, per afdeling en per individu te bepalen wat de Marktvisie exact betekent voor het dagelijks handelen. Omdat de verschillende domeinen én partijen soms verschillende woorden gebruiken voor vergelijkbare zaken zal er blijvend aandacht moeten zijn voor het spreken van de taal die aansluit bij een specifieke markt of voor het vinden van een gezamenlijke taal.
1.3
Van ‘Markt, tenzij…’ naar ‘Samen met de markt’
Sinds 2004 stond in het markt- en inkoopbeleid van Rijkswaterstaat het adagium ‘Markt, tenzij’ centraal. ‘Markt, tenzij’ is destijds geïntroduceerd om de kracht en de kennis van de markt beter te benutten bij het realiseren van de maatschappelijke opgaven waar Rijkswaterstaat voor staat. In deze nieuwe Marktvisie verschuift het accent naar ‘Samen met de markt’. Dat wil niet zeggen dat Rijkswaterstaat minder gaat uitbesteden aan de markt, maar wel dat wij meer oog hebben voor het feit dat wij, opdrachtgever én onze ketenpartners, samen aan de lat staan om onze netwerken op een veilige, duurzame en slimme wijze te managen, beheren en uit te bouwen. Dat doen wij onder meer door de kennis en kunde van alle partners te benutten. Om deskundig te blijven in die samenwerking zullen wij moeten investeren in ontwerpkennis binnen RWS. Ook moeten wij zoeken naar een betere verdeling van de risico’s, waarbij alle betrokkenen hun mogelijkheden inbrengen om risico’s zo veel mogelijk te beheersen. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat wij omgevingsvergunningen niet zonder meer bij de aannemer leggen, maar ook onze ervaring benutten om te zorgen dat zij tijdig kunnen worden afgegeven.
Pagina 8 van 17
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'
| 29 maart 2016
2
Realiseren van de gezamenlijke ambitie
2.1
Wat doet Rijkswaterstaat om de gezamenlijke ambitie te realiseren?
In aanvulling op de Marktvisie maakt Rijkswaterstaat de volgende keuzes om de gezamenlijke ambitie in 2020 te realiseren. Het betreft keuzes die voor alle domeinen van toepassing zijn, tenzij anders wordt aangegeven. Blijvend oplossen van huidige problemen · Om tot een goede uitvraag te komen, betrekken we de markt bij het opstellen van opgaven en uitvragen. Ook de relevante stakeholders binnen en buiten RWS (zoals bijvoorbeeld de beheerder of andere overheidspartners) worden vroegtijdig betrokken. · We stemmen de contractgrootte en –complexiteit af op de markt. We zorgen dat de projecten voor zowel Rijkswaterstaat als voor de markt een omvang hebben die beheersbaar is, die een duurzame concurrentie faciliteert en die voldoende kansen biedt voor zowel Nederlandse als buitenlandse bedrijven. Dit doen we vanuit het besef dat RWS, als grootste zelfstandige Nederlandse opdrachtgever in de GWW en als grote opdrachtgever in de andere domeinen, hier een groot effect op heeft. · We gaan bij elk project/opgave/programma ten aanzien van de risico’s (inclusief areaalrisico’s als bodem en explosieven) proactief het gesprek aan om te bepalen op welke manier en door welke partij(en) die risico’s het beste kunnen worden beheerst en gedragen [GWW, Kennis, IV] · Bij elk project/opgave bepalen we, op basis van de specifieke complexiteit van de bestuurlijke omgeving, hoe we het omgevingsmanagement samen met de uitvoerende marktpartijen optimaal kunnen inrichten. [GWW, IV] · De prestaties van het netwerk maken we tot een steeds belangrijker basis in de opdrachtverstrekking richting markt. Hierdoor ontstaat een betere aansluiting tussen de ‘opdracht’ die Rijkswaterstaat heeft en realisatie van onze aanleg- en onderhoudsprojecten [GWW, IV, Kennis]. Samenwerkingscultuur (‘fit for the future’) met oog voor verschillen · We maken op strategisch niveau afspraken met wie we het beste kunnen samenwerken en hoe deze samenwerking op professionele en zakelijke wijze kan worden vormgegeven. Zo komen de beste partijen aan zet om de opgave te realiseren. Daarbij houden we rekening met behoud van gezonde concurrentie. · Wij zoeken daar waar mogelijk en opportuun, samenwerking met andere publieke opdrachtgevers. We willen leren van hen, zowel binnen Nederland als internationaal. · We stellen sourcing-strategieën op voor de inkoopdomeinen en specifieke opgaven van Rijkswaterstaat · We standaardiseren onze inkoopinstrumenten en -werkwijze waar
Pagina 9 van 17
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'| 29 maart 2016
·
·
· ·
·
·
·
·
mogelijk en gebruiken maatwerk (zoals allianties1 en co-creatie2) waar nodig. We wegen dit vroegtijdig bewust af. Na een open uitvraag vraagt iedere uitdaging om een goede oplossing. Hierbij bieden wij ruimte voor creativiteit, met standaardisatie als basis. We werken met standaarden waar dit kan en zinnig is, en maatwerk waar dit moet. Slimme combinaties van standaarden en standaardisatie op basisonderdelen zorgt voor efficiëntie. We zijn open en transparant over de beschikbare informatie. We dragen zorg voor het aanleveren van betrouwbare informatie. Daar waar we het niet zeker weten of vragen hebben, delen we dit. We zorgen dat alleen relevante informatie wordt geleverd en alleen essentiële eisen worden gesteld (‘minder regels’). Geconstateerde omissies in de data worden gedeeld. We streven naar meer open data. We werken samen met andere partijen aan het opstellen van een HRMO-sectoragenda We sturen in ons handelen actief op de verbinding met belangrijke beleidsdocumenten zoals de I-strategie, Netwerkbeheervisie, Omgevingsstrategie en kennisstrategie. We brengen samen met de andere partijen in de keten de behoefte en aanwezigheid van specialistische kennis in beeld, en vertalen dit gezamenlijk naar ieders rol, bijdrage en verantwoordelijkheid om in die behoefte te (blijven) voorzien. Hierbij treden wij op als ketenpartner, en niet als traditionele opdrachtgever. Voor kennisontwikkeling en innovatie zoeken of ontwikkelen we zo nodig nieuwe samenwerkingsmodellen en bijbehorende contractvormen, die flexibel zijn en innovatie bevorderen en stimuleren. We streven naar duurzame langetermijnoplossingen en stimuleren de toepassing van innovaties. Soms kan dat door ruimte te geven in een uitvraag, soms door de mogelijkheid te bieden voor testen of pilotprojecten. En op specifieke velden (beschreven in de Innovatieagenda) zullen we mede-initiatief nemen tot het ontwikkelen van innovaties. [Bedrijfsvoering] We brengen door Categoriemanagement samen met de andere partijen in de keten de behoefte en aanwezigheid van specialistische kennis in beeld. RWS beïnvloedt met categoriemanagement de overheidsontwikkelingen en het Rijksbrede beleid op het gebied van bedrijfsvoering, waardoor de ambitie van RWS als dé Uitvoeringsorganisatie binnen de Rijksoverheid kracht wordt bijgezet.
Allianties en co-creatie bieden grotere flexibiliteit en passen bij complexe opgaven waar nog veel oplossingsruimte is. 2 Co-creatie is een geschikte samenwerkingsvorm voor innovatie in de keten, waarbij R&D een gezamenlijke investering voor de sector is. 1
Pagina 10 van 17
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'
| 29 maart 2016
3
Dit behoudt en verbetert Rijkswaterstaat
3.1
Niet alles verandert
Natuurlijk gaat niet alles veranderen. Veel zaken die we nu doen blijven ook in de toekomst van toepassing, waarbij we continu werken aan het optimaliseren van deze zaken. We behouden in ieder geval: ·
·
· ·
·
Het bevorderen van een consistent en herkenbaar marktbeleid: o Streven naar duurzaam concurrerende markten (voldoende aanbieders) o Een goede prijs/kwaliteit verhouding voor de gevraagde producten en diensten o Permanent werken aan het efficiënter maken van het aanbesteding- en realisatieproces (verlagen van tijdsbeslag en transactiekosten). De gangbare contractvormen (zoals Prestatiecontracten, DC en DBFM) en instrumenten (bijv. EMVI, Prestatiemeten, Systeemgerichte contractbeheersing, Best Value Procurement, categoriemanagement) blijven in de basis in de toekomst gebruikt worden. Hierbij bekijken we welke instrumenten we kunnen verbeteren of beter kunnen benutten (bijvoorbeeld prestatiemeten en BVP) om de doelen uit de Marktvisie te realiseren. Bij PPS-contractvormen zoals DBFM zullen we nagaan of de contractmodellen zelf en de toepassing daarvan aangepast moeten worden om nog beter aan te sluiten op de uitgangspunten van de Marktvisie (volgende generatie DBFM). Het IPM-model wordt, met eventueel noodzakelijke verbeteringen, de komende jaren toegepast (in het GWW-domein). Publieksgericht netwerkmanagement, toonaangevend projectmanagement, slagvaardig crisismanagement, verbindend informatiemanagement en het zijn van een deskundig uitvoeringspartner blijven belangrijke kernkwaliteiten voor Rijkswaterstaat. Onze blijvende verantwoordelijkheid voor borging van rechtmatigheid en navolgbaarheid van afwegingen
Wanneer in concrete situaties ‘behouden’ en ‘veranderen’ op gespannen voet komen te staan, dan maken we de keuzes die passen bij onze ambitie en de specifieke opgave die we te realiseren hebben.
Pagina 11 van 17
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'| 29 maart 2016
4
Accentverschillen voor inkoopdomeinen IV, kennis en bedrijfsvoering
Voor de inkoopdomeinen Informatievoorziening, kennis en bedrijfsvoering worden de volgende specifieke accenten aangebracht:
4.1
Accenten bij Informatievoorziening
De samenhang tussen de Marktvisie en I-strategie (en uitvoeringsplan) wordt gebruikt als uitgangspunt voor de accenten voor het inkoopdomein Informatievoorziening. Standaardisatie van IV langs de lijn van de i-Strategie heeft consequenties en stelt eisen aan de processen binnen Rijkswaterstaat. De marktbenadering zal de voorgestane standaardisatie van het IV-portfolio mogelijk moeten maken. We gaan bij Informatievoorziening vaker oplossingen (het ‘hoe’) eenmalig selecteren op basis van functionele eisen (het ‘wat’) en de gekozen oplossing meervoudig voorschrijven. Het voorschrijven van standaardoplossingen dient geen afbreuk te doen aan de integrale verantwoordelijkheid van de hoofdaannemer. De toegankelijkheid in de keten wordt daarbij geborgd, zowel tussen leverancier van de standaard en de opdrachtnemer als tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. In het bijzonder voor het signaleren en bespreken van risico’s. Indien (de expertise van) een onderaannemer wordt voorgeschreven moet de opdrachtgever borgen dat de opdrachtnemer zijn integrale verantwoordelijkheid kan nemen. Daarbij wordt transparantie van de inbreng van opdrachtgever bewaakt. Contracten moeten voorzien in mogelijkheden tot opschaling, hergebruik en medegebruik van ingekochte producten en diensten (IV-voorzieningen). Met name op het gebied van aanleg en onderhoud wordt onderzocht hoe de beoogde standaardisatie van IV voor objecten en in projecten optimaal geïntegreerd kan worden in de betreffende marktstrategie. Omdat de benadering van standaardisatie van IV (één (bedrijfs)functie, één toepassing/applicatie) binnen het domein van aanleg en onderhoud een trendbreuk is, worden de consequenties in kaart gebracht. Hieronder staan een drietal elementen, die RWS de mogelijkheid bieden om te kunnen sturen op de IV-component binnen GWW-projecten. Deze zijn: 1. Integraal beschrijven Marktconforme IV-standaarden De eisen aan het systeem zijn functioneel scherp omschreven en de connectie met bestaande systemen van RWS mag alleen via vooraf gedefinieerde marktconforme koppelingen. Daarbinnen laat RWS de aannemer de ruimte om werkende IV-oplossingen te bieden. 2. Verplicht gebruik van (geteste) standaardcomponenten RWS heeft de standaardisatie van IV-objecten verder doorgevoerd. Er zijn gestandaardiseerde IV oplossingen voor bepaalde functionaliteiten (bv bedienwerkplek). Elk RWS-project is verplicht om voor deze
Pagina 12 van 17
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'
| 29 maart 2016
functionaliteiten de gestandaardiseerde RWS oplossing te gebruiken en binnen het project geen nieuwe oplossing voor dezelfde functionaliteit te realiseren. Ook voor het realiseren, beheren, onderhouden en implementeren van deze IV-oplossingen doet RWS een beroep op de markt. 3. Ontkoppeling kort-cyclische IV en lang-cyclische GWW Onderzoeken of het risico rond IV-componenten in GWW-projecten verder kan worden gereduceerd, door de IV apart van de andere onderdelen van het contract aan te besteden. Dit kan door een lijst van gestandaardiseerde en geteste componenten en oplossingen voor besturing, die vooraf zijn gecontracteerd, los van een project. Dit kan ook inhouden, dat bij afwijkende functionele behoeften een aparte aanbesteding plaatsvindt, los van de grote contracteringen binnen het betreffende project. Binnen het project is primair sprake van implementatie van de IV-voorzieningen en niet langer sprake van de ontwikkeling hiervan.
4.2
Accenten bij de inkoop van kennis
RWS heeft de kennis die nodig is voor de uitvoering van zijn processen overzichtelijk gemaakt in ‘De RWS-kennisboom’. Deze bestaat uit 17 hoofdkennisvelden en onderliggende kennistakken. De kennis die RWS nodig heeft voor zijn processen is omvangrijk, specialistisch en zeer divers van karakter. Het inkoopdomein Kennis kent daarmee een ander speelveld dan de andere inkoopdomeinen van Rijkswaterstaat. Dit komt niet alleen door een andere externe focus (specialistische kennismarkt en diversiteit aan zakelijke partners) maar ook door de interne focus van RWS en het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM); kennisinkoop hangt nauw samen met kennismanagement, en kennis wordt ingekocht en ontwikkeld overkoepelend over de inkoopdomeinen heen. Daarnaast wordt veel samengewerkt met IenM en krijgt het domein Kennis veel opdrachten vanuit de beleidsdepartementen, die we vaak uitvoeren samen met onze zakelijke partners. De kennismarkt is samengesteld uit een redelijk groot aantal commerciële partijen, een kleiner aantal organisaties zonder commercieel oogmerk (universiteiten), en een beperkt aantal hybride organisaties die deels door de overheid gefinancierd worden, en deels hun eigen inkomsten moeten verwerven (kennisinstellingen). De belangen in de kennismarkt variëren: waar commerciële marktpartijen voornamelijk opereren vanuit een verdienmodel, werken bijvoorbeeld universiteiten voornamelijk vanuit de wens naar de eigen wetenschappelijke meerwaarde. Bij de hybride organisaties spelen beide zaken een rol: zowel het verwerven van inkomsten, als het werken aan wetenschappelijke meerwaarde. Dit alles betekent dat het implementeren van de Marktvisie vraagt om maatwerk waarmee recht wordt gedaan aan de specifieke kennisbehoefte en kennisvraag, en het zodanig vormgeven van de samenwerking dat die recht doet aan de kennisopgave en het type partner waarmee die kennisopgave wordt gerealiseerd. Uitgangspunten daarbij zijn: · Maatwerk is onmisbaar om tot effectieve samenwerking te komen met de kennismarkt. De tijd die daarvoor nodig is, willen we hierin investeren omdat deze zich evident terugbetaalt.
Pagina 13 van 17
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'| 29 maart 2016
· ·
·
· ·
·
· ·
4.3
We sturen op het inzichtelijk krijgen van kennisleemtes en kennisopgaven in de keten, en streven tegelijkertijd naar het zoveel mogelijk samenbrengen van specialistische kennis. Het bewust, expliciet en transparant sourcen van kennis en het goed afwegen van het juiste make-share-buy besluit is een grote uitdaging. Dat wil zeggen dat continue aandacht dient te zijn voor de volgende vragen: o halen we de kennis in huis o werken we met anderen samen om kennis te ontwikkelen of in te kopen o of kan de kennis goed ingekocht worden in de markt? In het verleden is er scheefgroei ontstaan (o.a. door het ‘markt tenzij principe’) in de verhouding: kennis bij RWS - kennis in de markt kennis bij kennistellingen. Door het ontwikkelen van sourcingstrategieën, en een uniform inkoopproces voor RWS–brede kennis, worden maatregelen genomen om als RWS beter en slimmer in te kopen en beter sourcingskeuzes te kunnen maken die de juiste impact hebben op de verschillende kennisniveaus. Daardoor staan we steeds meer gesteld om ook de kennis die van buiten komt (via projecten, innovaties, onderzoek, kennisnetwerken) beter te verbinden aan onze productie, en deze kennis te laten doorontwikkelen. We willen vroegtijdig en bij voortduring met de kennismarkt in contact zijn en blijven over ontwikkelingen. We zijn flexibel in het vormgeven en ontwikkelen van samenwerkingscontracten wat betekent dat onze contracten ruimte bieden voor maatwerk, en bijvoorbeeld innovatie bevorderen of stimuleren. Om kennis voor zowel de korte als de lange termijn te ontwikkelen, te borgen en slim in te kopen is er vaak sprake van co-creatie met de kennismarkt, en werkt RWS nauw samen met zijn partners in het proces om tot een geschikt eindproduct of advies te komen dat toegepast kan worden in het primaire proces van RWS. We werken aan vertrouwen door tijd te nemen om onze belangen naast elkaar te leggen en in openheid te bespreken. RWS wil en zal zicht houden op bijvoorbeeld risico’s van monopolyvorming en voert structureel gesprekken met de kennismarkt waarin mogelijke risico’s worden benoemd en gezamenlijk maatregelen worden geformuleerd om risico’s te verkleinen dan wel tegen te gaan.
Accenten bij de inkoop van bedrijfsvoering
Het inkoopdomein Bedrijfsvoering is verantwoordelijk voor de inkoop van bedrijfsvoeringsdiensten aan de gehele RWS-organisatie én aan het Rijk. De eerder genoemde verstoorde verhoudingen in de markt en vechtcontracten, mede aanleiding voor het opstellen van de Marktvisie, zijn niet herkenbaar voor het inkoopdomein Bedrijfsvoering. Desondanks is de Marktvisie voor Bedrijfsvoering van waarde omdat dit onder meer een bijdrage levert aan: · de verdere professionalisering van de samenwerking met de markt op de specifiek voor RWS ingekochte dienstverlening · de verdere invulling van het Categoriemanagement binnen het Rijk vanuit RWS Het inkoopdomein Bedrijfsvoering kenmerkt zich door inkoopactiviteiten op veel verschillende markten. Van HRM tot facilitair en van inhuur tot communicatie. Met het invoeren van de Compacte Rijksinkoop (2010) is gerealiseerd dat
Pagina 14 van 17
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'
| 29 maart 2016
departementen voor elkaar generieke producten of diensten inkopen via de werkwijze van Categoriemanagement. Onder Categoriemanagement vallen alle activiteiten om voor het gehele Rijk optimaal in te kopen, contracten goed te benutten en invloed uit te oefenen op de vraag. Het gaat daarbij niet alleen om de feitelijke inkoop (al dan niet in gezamenlijkheid aanbesteed) of om het afsluiten van contracten met leveranciers. Het gaat ook om het ontwikkelen van visie en langere termijn inkoopstrategie op de hele levenscyclus van een product of dienst. Rijkswaterstaat voert Categoriemanagement uit voor de onderwerpen/categorieën: · · · · · · ·
catering dataverbindingen warmedrankenautomaten kantoorinrichting kantoorartikelen verhuizingen duurzame inzetbaarheid en mobiliteit.
De samenwerking met de markt en het leveranciersmanagement is gestroomlijnd via één verantwoordelijk InkoopUitvoeringsCentrum (IUC). Het IUC is het eerste aanspreekpunt voor de leveranciers voor de gehele Rijksoverheid. Voor het inkoopdomein Bedrijfsvoering zijn de volgende specifieke accenten van toepassing: · ·
· ·
· · ·
We bouwen samen met de markt aan een optimale invulling van Categoriemanagement met als doel Inkoop en Contractmanagement van het Rijk verder te professionaliseren. We bouwen samen met de markt aan een optimale samenwerking op alle inkoop-onderwerpen die specifiek voor Rijkswaterstaat zijn en niet onder een Rijksbrede inkoopcategorie vallen zoals inhuur, gladheidbestrijdingsmaterieel, beheer en onderhoud van gebouwen en ICT Servicedesk. We ontwikkelen ons verder als “partner in business” om daarmee de optimale leverancier voor het primaire proces maar ook andere processen te zijn. RWS wil voorop lopen bij het realiseren van het kabinetsbeleid op het gebied van duurzaamheid. Binnen Bedrijfsvoering participeren we in dit beleid en initiëren duurzame bedrijfsvoering voor de Rijksoverheid en RWS. Om dit te realiseren is de expertise van de markt hard nodig. We werken aan een evenwichtige risicoverdeling bij aanbestedingen. Aanbestedingen worden steeds complexer door de vele stakeholders als gevolg van categoriemanagement. We werken aan vertrouwen door tijd te nemen om de belangen van RWS, de Rijksoverheid en de markt naast elkaar te leggen en in openheid te bespreken. We stellen categorieplannen(sourcing strategieën) op per categorie waarin we ingaan op welke wijze we samen willen samenwerken met de markt.
Pagina 15 van 17
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'| 29 maart 2016
5
Aan de slag met de Marktvisie
De focus ligt op acties die op korte termijn, in 2016, tot concrete leerpunten leiden (kort-cyclische verbeterstappen). We zetten deze stappen door aan de slag te gaan. We gaan beginnen met een aantal concrete projecten/thema’s waarin zichtbaar wordt wat de Marktvisie betekent. Ontwikkelingen (korte termijn) in de geest van de Marktvisie die, volgens een groeimodel, zullen moeten resulteren in structurele verankering van elementen van de Marktvisie (lange termijn). In onderstaande tabel is te zien waarmee Rijkswaterstaat aan de slag gaat in het kader van de Marktvisie. Project/thema
Draagt bij aan
Informatievoorziening · Meervoudig gebruik van IT-systemen in objecten b.v. standaard bediensoftware tunnels · Proef ‘Brabant Corridor’ met proactief en intensief betrekken GWWbedrijven in het ITS-werkveld. · Ontwikkelen van een marktstrategie IV, waarbij RWS de markt optimaal gebruikt voor het bereiken van de doelen, zoals verwoord in de I-strategie. · Bevorderen/realiseren van standaard IV-oplossingen in RWSobjecten (IA-oplossingen voor bruggen, sluizen, tunnels, etc.), waardoor een stabielere IV-infrastructuur ontstaat. De eerste uitdaging ligt bij de tunnelproblematiek binnen RWS, waarbij wordt onderzocht welke sourcing-aanpak een goede invulling is van juist genoemde trendbreuk.
•
Bedrijfsvoering
Een collectieve ambitie voor
100% circulair inkopen van kantoorinrichting (meubilair)
tevreden burgers
Kennis
•
CROW en RWS onderzoeken samen hoe een aantal operationele kennisvragen op Infra gebied beter aan elkaar verbonden kunnen worden, met als doel om de sourcing van kennis en de kennisagenda’s in de markt en RWS beter op elkaar te laten aansluiten.
GWW · · · · · · · · · · · ·
·
Risico allocatie rond areaal, bodem (kabels/leidingen) in aankomend project. Risico’s Omgevingsmanagement/vergunningen verbeteren in aankomend project Transactiekosten: onderzoek naar reductie bij D&C-projecten BVP op een beheerste en in keten gedragen wijze implementeren bij prestatiecontracten. DBFM volgende generatie Teambuilding en –samenstelling bij 2 projecten: wederzijds meebepalen teamsamenstelling Eén project waarin geoefend gaat worden met loslaten managementeis om kansen voor MKB te verhogen. Oefenen met optimaliseren betalen (working capital) in de keten. SAA: Oefenen met houding en gedrag volgens de filosofie van ‘Dienend opdrachtgeverschap’ Ring Utrecht: vroegtijdig betrekken markt. Houten-Hooipolder: vroegtijdig betrekken markt. Project ‘Doen’: Oefenen met regelarm aanbesteden. Kustlijnzorg: Oefenen met verbinden opgaven.
Pagina 16 van 17
• •
• • • • •
Blijvend oplossen huidige problemen ‘Samenwerkingscultuur met oog voor verschillen’ Een collectieve ambitie voor tevreden burgers
Blijvend oplossen huidige problemen ‘Samenwerkingscultuur met oog voor verschillen’ Collectieve ambitie Blijvend oplossen huidige problemen ‘Samenwerkingscultuur met oog voor verschillen’ Een collectieve ambitie voor tevreden burgers
RIJKSWATERSTAAT | 'Samen met de markt'
| 29 maart 2016
Pagina 17 van 17
