RICHTPLAN DUURZAME ONTWIKKELING 2006 - 2010
Algemene en Strategische Studies e-mail:
[email protected] Mei 2006
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
1/33
Inhoudstafel 1
Context ................................................................................................... 4 1.1 Ontwikkeling, mobiliteit en duurzaam beheer: waarover gaat het? ......... 4 1.2 De MIVB, een duurzaam beheerde onderneming van duurzame mobiliteit.................................................................................................. 5 1.3 Duurzame ontwikkeling: haar geschiedenis binnen de MIVB ................. 5 1.3.1 Milieubeheer bij de MIVB ................................................................ 5 1.3.2 Duurzame ontwikkeling: een strategische doelstelling van de onderneming ................................................................................... 6 1.3.3 Op weg naar een duurzaam ontwikkelingsplan............................... 6 1.4 Duurzame ontwikkeling, kans of last?..................................................... 6 1.5 Verbintenissen in verband met het Handvest van de "Union internationale des transports publics" ..................................................... 7
2
Naar een structurering van de acties ...................................................... 8 2.1 Grote principes voor het opstellen van het richtplan ............................... 8 2.1.1 In het ondernemingsplan geïntegreerd plan ................................... 8 2.1.2 Plan waarmee in het volgende beheerscontract rekening wordt gehouden ........................................................................................ 8 2.1.3 Plan dat beantwoordt aan de verwachtingen van de belanghebbende partijen ................................................................ 9 2.1.4 Acties die een toegevoegde waarde voor de MIVB betekenen....... 9 2.1.5 Plan dat aansluit bij de organisatie en de processen .................... 10 2.1.5.1 Promotoren om de uitvoering van het plan te ondersteunen . 10 2.1.5.2 Plan dat aansluit bij de waarden van de onderneming .......... 11 2.1.5.3 Proces van voortdurende verbetering .................................... 12
3
5 prioritaire uitdagingen voor de MIVB.................................................. 13 Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming ............................ 13 Gewestelijke economische ontwikkeling ............................................... 13 Duurzame mobiliteit .............................................................................. 14 Technologische innovatie en duurzaam verbruik .................................. 14 Levenskwaliteit in de onderneming ....................................................... 14
4
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
4.3
Uitdagingen voor de acties.................................................................... 15 Duurzaam beheer tegenover systeem van duurzame mobiliteit / duurzaam vervoer ................................................................................. 15 Duurzame ontwikkeling: acties, processen en een manier van "denken" en "functioneren" ................................................................... 15 Definitie van de voorschriften van het plan ........................................... 16
5.1 5.2 5.3 5.4 5.5
5 uitdagingen van het plan omgezet in voorschriften ............................ 17 Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming ............................ 17 Economische ontwikkeling van het Gewest .......................................... 17 Duurzame mobiliteit .............................................................................. 18 Technologische innovatie en duurzaam verbruik .................................. 19 Levenskwaliteit in de onderneming ....................................................... 20
4.1 4.2
5
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
2/33
6
7
6.1 6.2 6.3
Opvolging van de voorschriften............................................................. 21 Verantwoordelijkheid van de projectpromotoren ................................... 21 Oprichting van een opvolgingscomité "Duurzame Ontwikkeling" .......... 21 Opvolging volgens categorie van voorschriften..................................... 21
7.1 7.2
Reporting .............................................................................................. 23 Definiëring van indicatoren.................................................................... 23 Activiteitenverslag "duurzame ontwikkeling" ......................................... 23
8
De verbintenissen van de MIVB voor de komende 5 jaar ..................... 23
9
Conclusies ............................................................................................ 24
LIJST VAN DE BIJLAGEN ................................................................................. 25
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
3/33
1 Context 1.1 Ontwikkeling, mobiliteit en duurzaam beheer: waarover gaat het? De allereerste definitie van duurzame ontwikkeling gaat terug tot 1987. De Wereld Commissie voor Milieu en Ontwikkeling stelde toen in haar rapport getiteld "Our Common Future" de volgende definitie voor: "duurzame ontwikkeling is een ontwikkeling die beantwoordt aan de behoeften van vandaag zonder de mogelijkheden van de toekomstige generaties om aan hun behoeften te voldoen, in het gedrang te brengen." Deze definitie van duurzame ontwikkeling werd 5 jaar later, in 1992, bekrachtigd op de Top van Rio, waar 182 staten samenkwamen. Duurzame ontwikkeling wordt gedefinieerd volgens drie polen: de milieu-pool, de sociale pool, de economische pool. Als een Maatschappij zich duurzaam wil ontwikkelen (in het bijzonder op economisch vlak), moet ze erover waken de milieu-effecten te beheersen en te beperken en haar sociale verantwoordelijkheid op te nemen (armoedebestrijding, bevordering van de gezondheid en van de opvoeding, enz.) gestoeld op een langetermijnvisie maar met oog voor de korte termijn. Duurzame ontwikkeling bestaat dus uit een goed evenwicht tussen economische groei, gecontroleerde en beperkte druk op het leefmilieu en waarborg voor sociaal welzijn. Duurzame mobiliteit kan dus op deze basis gedefinieerd worden: het gaat om een mobiliteit die bijdraagt tot de economische en sociale ontwikkeling van een Maatschappij, en die dit doet door de effecten op het leefmilieu minimaal te houden en door een aantal sociale verantwoordelijkheden, zoals de veiligheid van personen, te integreren. Duurzaam beheer van een onderneming verwijst ook naar een beheer dat zoekt naar een bijzonder evenwicht op lange termijn. Het gaat om het evenwicht tussen groei (ontvangsten, productiviteit, enz.), effecten op het milieu (verontreiniging, gebruik van natuurlijke rijkdommen) en gezond beheer van de menselijke middelen (ontwikkeling van de vaardigheden, beheer van de diversiteit, welzijn en gezondheid op het werk, enz.).
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
4/33
1.2 De MIVB, een duurzaam duurzame mobiliteit
beheerde
onderneming
van
De MIVB waarborgt als operator van openbaar vervoer aan iedereen toegang tot alle functies van de stad. Door een groot aantal personen de kans te geven van het openbaar vervoer gebruik te maken, draagt de MIVB bij tot de verbetering van de leefomgeving door verkeershinder, verontreiniging en verbruik van grondstoffen voor het vervoer te beperken. Daardoor werkt ze ook mee aan de inrichting en de verfraaiing van de stad. Dankzij de diversiteit van haar activiteiten vormt de MIVB tevens een belangrijke bodem voor rechtstreekse en onrechtstreekse tewerkstelling voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Deze verschillende kenmerken maken van de MIVB een niet weg te cijferen speler in de bevordering van het economisch en sociaal leven en van een betere kwaliteit van het leven in de stad. Al deze elementen samen verlenen de MIVB het karakter van een leidende onderneming op het vlak van duurzame mobiliteit binnen het Brussels Gewest. De MIVB integreert trouwens al sedert enkele jaren het concept van duurzaam beheer. Ze heeft onder meer voluit de kaart getrokken van de beheersing van haar effecten op het leefmilieu.
1.3 Duurzame ontwikkeling: haar geschiedenis binnen de MIVB 1.3.1 Milieubeheer bij de MIVB In het begin van de jaren 1990 zet de MIVB haar eerste passen op het gebied van het beheer van haar milieu-effecten. Ze werkt dan een echte strategie uit voor afvalvoorkoming en -beheer (in het bijzonder van gevaarlijk afval en van afval afkomstig uit de werkplaatsen). In diezelfde periode koopt ze haar eerste 20 autobussen op aardgas en profileert zich zo als pionier in de keuze van deze nieuwe technologie. In december 2002 verbindt de MIVB zich tot een vrijwillig proces van milieubeheer van haar activiteiten. Op dat ogenblik vat ze de demarche van deelneming aan het « label ecodynamische onderneming » aan, in overeenstemming met wat het beheerscontract dan bepaalt. Dit is een initiatief van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest onder bescherming van het Brussels Instituut voor Milieubeheer (BIM). In april 2004 ontvangt de MIVB het label voor het beheer van twee sites (een werkplaats en een tramremise). Van milieubeheer gaat de MIVB geleidelijk haar managementstijl uitbreiden naar het ruimer proces van duurzaam beheer (geïntegreerd beheer van de economische, sociale en milieuverantwoordelijkheden). In maart 2006 behaalt de MIVB een label van "ecodynamische onderneming" (één ster) voor het beheer van de 68 metro- en premetrostations. Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
5/33
In april 2006 ontvangt de MIVB de speciale prijs van de media op de Belgische Awards Milieu-Energie 2006 voor haar acties qua interne en externe communicatie op het vlak van het milieu.
1.3.2 Duurzame ontwikkeling: een strategische doelstelling van de onderneming In 2003 ondertekent de MIVB het handvest over duurzame ontwikkeling, ingeleid door de "Union internationale des transports publics" (UITP). Deze handtekening heeft geleid tot de uitwerking van een strategie en van beheersinstrumenten die het mogelijk maken duurzame ontwikkeling als strategische doelstelling te integreren in het ondernemingsplan van de MIVB. In 2004 wordt een eerste inventaris van de milieuacties van de MIVB opgemaakt. In datzelfde jaar wordt een coördinatiefunctie Milieu – Duurzame Ontwikkeling gecreëerd. In november 2004 organiseert de MIVB een voortgangsbijeenkomst met als thema duurzame ontwikkeling en tekent ze twee samenwerkingsakkoorden met het Brussels Instituut voor Milieubeheer. Eind 2004 wordt duurzame ontwikkeling een strategische doelstelling van de onderneming.
1.3.3 Op weg naar een duurzaam ontwikkelingsplan In juni 2005 publiceert de MIVB haar eerste activiteitenverslag "vanuit het oogpunt van duurzame ontwikkeling", en krijgt op het Congres van de "Union internationale des transports publics (UITP)" in Rome de toelating werkend ondertekenaar te worden van het Handvest over duurzame ontwikkeling. Deze fase werd dus bereikt met twee jaar voorsprong op de door de UITP toegestane termijn om van de fase van geëngageerd ondertekenaar tot die van werkend ondertekenaar over te gaan. Tijdens het eerste semester van 2005 onderneemt de MIVB met behulp van een consultantsbureau een ruime raadpleging van haar belanghebbende partijen over de prioritaire doelstellingen van duurzame ontwikkeling en de verwachtingen die deze actoren van de onderneming hebben. Medio 2005 zijn de grote doelstellingen duidelijk geïdentificeerd en wordt de opstelling van een actieplan 2006-2010 aangevat.
1.4 Duurzame ontwikkeling, kans of last? Duurzame ontwikkeling vormt een echte economische uitdaging in een markt waar milieu-eisen steeds maar gevoeliger liggen.
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
6/33
Ook de sociale eisen worden alsmaar groter (naleving van de regels van de Internationale Arbeidsorganisatie, welzijn van de werknemers, enz.). Duurzame ontwikkeling wordt dus een competitiviteitsfactor en een element dat bepalend is voor het imago van de onderneming. Een spaarzamer beheer van de natuurlijke hulpbronnen in het bijzonder biedt een gelegenheid de economische prestatie te verbeteren door een betere kostenbeheersing. Oog hebben voor de grote ecologische, sociale en economische tendensen in de samenleving waarin de onderneming leeft, is één van de regels van duurzame ontwikkeling. Op het eerste gezicht kunnen zulke tendensen als beperkingen gezien worden (nieuwe sociale en milieuwetgevingen, nieuwe eisen van de klant, enz.), maar inspelen op dergelijke verplichtingen en de risico's die ermee samengaan, houdt ook kansen in: de kans mee te werken aan de opbouw zelf van deze maatschappelijke tendensen, ze zich eigen te maken door er innovatief en competitief mee om te gaan (nieuwe technologieën, invoeren van certificatiesystemen, enz.) en sommige risico's die eruit voortvloeien (toevallige verontreiniging bijvoorbeeld) te voorkomen
1.5 Verbintenissen in verband met het Handvest van de "Union internationale des transports publics" Als werkend ondertekenaar van het Handvest van de UITP over duurzame ontwikkeling, bijgevoegd als bijlage 1, aanvaardt de MIVB de volgende verbintenissen na te komen: •
Het overwicht van duurzame ontwikkeling bevorderen door de dialoog en de uitwisseling van goede praktijken met alle interveniënten
•
Het internationale en nationale beleid beïnvloeden om een verantwoordelijk evenwicht te bereiken tussen de sociale, ecologische en commerciële verplichtingen
•
De opleiding en begeleiding van het personeel bevorderen met activiteiten en forums in verband met de toepassingen van duurzame ontwikkeling
•
Een periodiek evaluatiesysteem volgen over de toepassingen van duurzame ontwikkeling
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
7/33
2 Naar een structurering van de acties 2.1 Grote principes voor het opstellen van het richtplan De inventaris van de bestaande acties voor duurzame ontwikkeling en de identificatie van het potentieel aan nieuwe te ondernemen acties hebben de noodzaak aangetoond om de acties voor duurzame ontwikkeling in een actieplan te formaliseren. Verschillende principes hebben geleid tot de opstelling van het actieplan. De gekozen principes willen meer in het bijzonder bereiken dat alle spelers die belast zijn met de uitvoering van het plan, zich dit plan eigen maken, en dat concrete antwoorden op de verwachtingen van de belanghebbende partijen aangebracht worden.
2.1.1 In het ondernemingsplan geïntegreerd plan Het plan voor duurzame ontwikkeling moet nauw aansluiten bij het ondernemingsplan. Duurzame ontwikkeling is immers een bij uitstek transversaal concept dat leidt tot de verwezenlijking op het veld van de acties met veelzijdige en transversale kenmerken. De principes van duurzaam beheer van de onderneming stemmen overeen met principes van goed beheer waar voortdurend gezocht wordt naar een subtiel evenwicht tussen sociale en ecologische verantwoordelijkheid en groei. Er moet in het bijzonder aandacht besteed worden aan de coherentie tussen de acties en processen vermeld in het richtplan Duurzame Ontwikkeling, en de strategische doelstellingen van het Ondernemingsplan. In de bijlage 2 is de overeenkomst tussen de verschillende voorschriften van het plan en de stategische doelstellingen van de onderneming te zien.
2.1.2 Plan waarmee in het volgende beheerscontract rekening wordt gehouden De sociale en ecologische verantwoordelijkheid van de MIVB is onmiskenbaar. Vanuit dit standpunt is het belangrijk dat het Gewest en de MIVB overeenstemming bereiken over de grenzen van deze verantwoordelijkheden en over de middelen die ingezet zullen worden om de MIVB de mogelijkheid te bieden haar verantwoordelijkheden op te nemen. De MIVB is ongetwijfeld een interessante hefboom voor het Gewest met betrekking tot de verplichtingen die ze moet waarmaken op het vlak van de strijd tegen de opwarming van het klimaat, de verbetering van de luchtkwaliteit, de strijd tegen het stadslawaai, en in mindere mate van afvalvoorkoming en -beheer. Als voorbeeld kunnen de verbintenissen van het Gewest op het stuk van CO2-uitstoot geciteerd worden. Hoewel de MIVB zeker kan opteren voor de aanschaf van nieuwe technologieën om haar eigen emissies te verminderen, blijft het waar dat dergelijke keuze meerkosten meebrengt die gefinancierd zullen moeten worden. Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
8/33
Het Gewest kan trouwens ook bijdragen tot de afname van de uitstoot van broeikasgassen door een vlotter verkeer van het openbaar vervoer te bevorderen. Het blijkt dan ook zeer belangrijk dat het toekomstige beheerscontract de verdeling van de verantwoordelijkheden van de MIVB en het Gewest op die gebieden duidelijk vastlegt en dat de nodige middelen afgesproken worden om deze respectieve verantwoordelijkheden na te komen.
2.1.3 Plan dat beantwoordt belanghebbende partijen
aan
de
verwachtingen
van
de
Het principe van duurzame ontwikkeling stoelt op dat van inspraak van de burger. Dit plan werd dus opgesteld op basis van de raadpleging van de belanghebbende partijen, zowel buiten als binnen de onderneming. De belanghebbende partijen die bepalend zijn voor de MIVB zijn die welke de grote uitdagingen definiëren die de MIVB moet aangaan. Zij zijn het die de grote maatschappelijke tendensen profileren waarop de onderneming moet inspelen (bezorgheid om het milieu, economische evolutie van het Gewest, sociale bekommernissen). Het verenigingsleven, de klanten en de omwonenden spelen samen met de economische milieus een volwaardige rol in het leven en de toekomst van de MIVB. De lokale en gewestelijke overheden zijn bepalend in de mate dat ze de politieke impulsen geven die de ontwikkeling van het openbaarvervoernet mogelijk maken. De personeelsleden van de MIVB staan in het brandpunt van het dagelijks leven van de onderneming. Hun motivatie en trots zijn bepalend voor de goede werking en het imago van de onderneming, en ook voor het welslagen van de uitvoering van acties voor duurzame ontwikkeling. Het welzijn van het personeel, onder meer op het werk, is trouwens één van de assen van elk plan voor duurzame ontwikkeling.
2.1.4 Acties die een toegevoegde waarde voor de MIVB betekenen Hoewel duurzame ontwikkeling bestaat uit een groei van de onderneming die rekening houdt met de sociale en ecologische dimensies en verantwoordelijkheden, lijkt het logisch dat een actie slechts als duurzaam beschouwd wordt wanneer ze de onderneming baat bijbrengt en dus rechtstreeks of onrechtstreeks bijdraagt tot haar groei. Het plan integreert dan ook enkel acties die een werkelijke toegevoegde waarde betekenen voor de MIVB.
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
9/33
De toegevoegde waarde van een actie kan van uiteenlopende aard zijn en min of meer rechtstreeks een economisch of competitiviteitsvoordeel opleveren. De afbeelding hieronder toont deze waardecreatie van uiteenlopende aard:
€
Attirer des ressources (financières et humaines)
Améliorer la reputation Réduire les coûts
Gérer les risques
Coûts d’équipement et gestion des déchets
Gestion plus aisée des problèmes
Coûts des ressources
Avantages compétitifs
Efficacité
Influence sur la législation
Créer des opportunités Nouveaux produits ou services
Réputation et préférence Image de marque, réputation
Nouveaux marchés
Meilleures relations avec les parties prenantes
Nouvelles méthodes de
Préférence du staff, des clients et loyauté
2.1.5 Plan dat aansluit bij de organisatie en de processen 2.1.5.1 Promotoren om de uitvoering van het plan te ondersteunen Een actieplan zal slechts doeltreffend zijn als het perfect aansluit bij de beslissingsen actieprocessen van de onderneming. Het is essentieel dat elke actie in het plan opgenomen wordt onder de verantwoordelijkheid van een duidelijk aangestelde promotor. De rol van de promotor is: • instaan voor de coördinatie van de acties en spelers die vereist zijn voor de vooruitgang en de afwerking van het project • de te halen doelstellingen vaststellen en de planning van de uitvoering definiëren, opvolgen en waar nodig bijsturen • opvolgingsindicatoren definiëren en de gegevens compileren die nodig zijn voor de opstelling van deze indicatoren • twee keer per jaar aan het Opvolgingscomité de vorderingsstaat van de acties rapporter (via onder meer de indicatoren) • het team belast met de uitvoering van de actie motiveren.
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
10/33
2.1.5.2 Plan dat aansluit bij de waarden van de onderneming De acties voor duurzame ontwikkeling zullen uitgevoerd worden in overeenstemming met de waarden van de onderneming, met name openheid en aanpassingsvermogen, ploeggeest en loyauteit, waarheidsliefde en transparantie, engagement en verantwoordelijkheid, geestdrift en "winning spirit", hetgeen makkelijk te onthouden is door de slagzin "Op Weg". Geestdrift en “winning spirit” zijn stuwende elementen die voortkomen uit het volgen van een idee, een missie of een waarde of uit het zich eigen maken van een actie. De bescherming van het leefmilieu, de rol die het openbaar vervoer speelt bij de verbetering van de levenskwaliteit in de stad en zelfs bij de verfraaiing van de stad, het zijn samen met nog andere allemaal elementen die het enthousiasme van de MIVB-medewerkers kunnen rechtvaardigen voor de uitvoering van een actieplan voor duurzame ontwikkeling. Engagement en verantwoordelijkheid, niet alleen van de promotoren maar ook van elk van de actoren die betrokken zijn bij de uitvoering van het plan, zijn een basisvoorwaarde voor het succes van de invoering van een strategie voor duurzame ontwikkeling. Door het ondertekenen van het handvest van de "Union internationale des transports publics" is de MIVB een verbintenis aangegaan. Ze moet nu blijk geven van verantwoordelijkheidszin door concrete antwoorden aan te brengen voor deze verbintenis. Hetzelfde geldt in verband met de verbintenissen die de MIVB op zich genomen heeft ten overstaan van de belanghebbende partijen. Door deze partijen te raadplegen, heeft de MIVB zich ertoe verbonden prioritair in te gaan op de uitdagingen die door deze belanghebbende partijen als prioritair zijn geïdentificeerd. De MIVB heeft de verantwoordelijkheid haar belanghebbende partijen in te lichten en de dialoog met hen aan te gaan. Openheid en aanpassingsvermogen is de sleutel tot innovatie zowel op het niveau van de processen als op dat van de technologieën. Het duurzaam beheer van een onderneming steunt sterk op dit concept van innovatie. Waarheidsliefde en transparantie zitten in het concept zelf van duurzame ontwikkeling, niet alleen door het raadplegen van de belanghebbende partijen tijdens het proces van de opstelling van het plan, maar ook als onmisbaar element bij de uitvoering ervan. Waarheidsliefde en transparantie zijn dus zowel extern als intern van belang. De vorderingsstaat van het plan moet onder meer in het kader van het jaarverslag meegedeeld worden, maar indien nodig zullen meer specifieke communicatieacties georganiseerd worden over gerichte thema’s en bedoeld voor een specifiek publiek.
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
11/33
Waarheidsliefde en transparantie hebben ook betrekking op de terbeschikkingstelling onder de spelers van verschillende directies, van de gegevens en informatie die vereist zijn voor de goede uitvoering van het actieplan. Het is ook op dat niveau dat ploeggeest en loyauteit onmisbaar blijken. 2.1.5.3 Proces van voortdurende verbetering In het schema van de bijlage 3 staat de weg aangegeven die de MIVB moet volgen om duurzame ontwikkeling een kans te geven om bij te dragen tot de verwezenlijking van de voordelen ervan. De methodes voor de opvolging van het Plan zullen dus waar mogelijk steunen op de bestaande opvolgingswijzen en -instrumenten en in het bijzonder voor de projecten die al aan de gang zijn. De opvolgingsmethoden worden uitgelegd in hoofdstuk 6.
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
12/33
3 Vijf prioritaire uitdagingen voor de MIVB De raadpleging van de belanghebbende partijen heeft geleid tot de identificatie van de prioritaire uitdagingen voor de MIVB. Die talrijke uitdagingen werden vervolgens in vijf grote categorieën gegroepeerd: • • • • •
Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming Gewestelijke economische ontwikkeling Duurzame mobiliteit Technologische innovatie en duurzaam verbruik Levenskwaliteit in de onderneming
3.1 Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming De uitwerking van een strategie voor duurzame ontwikkeling vormt een uitdaging in termen van bestuur. De uitbouw van die strategie loopt immers over de uitwerking van instrumenten en specifieke processen. Deze bestuursinstrumenten vergemakkelijken de uitvoering van de acties die in het plan zijn ingeschreven, en dragen tevens bij tot de inpassing van de duurzaamheidscriteria in het dagelijks beheer van de onderneming. De uitdaging van verantwoordelijkheid in de onderneming vertaalt zich in het kader van dit plan meer specifiek tegenover haar klanten.
3.2 Gewestelijke economische ontwikkeling De MIVB is in verschillende opzichten een speler op het vlak van de gewestelijke economische ontwikkeling. Ze is een speler op het vlak van de mobiliteit en dus van de bereikbaarheid van de activiteitenknooppunten van het Gewest. Ze is ook de grootste werkgever van het Gewest, met alle onrechtstreekse tewerkstelling die ze daarnaast genereert. Tot slot draagt de eigen groei van de onderneming bij tot de economische groei van het Gewest waarvan ze een afspiegeling is.
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
13/33
3.3 Duurzame mobiliteit De MIVB is zonder tegenspraak een speler op het vlak van de mobiliteit met weinig effect op het leefmilieu die op lange termijn sociaal verantwoordelijker en economisch doeltreffender is dan de auto. Deze uitdaging van duurzame mobiliteit zal in het actieplan vertaald worden in projecten die rechtstreeks samenhangen met de kernactiviteit van de onderneming.
3.4 Technologische innovatie en duurzaam verbruik Een goed gestuurde technologische innovatie staat zeker garant voor groei en toegenomen competitiviteit. De MIVB doet er op verschillende gebieden geregeld een beroep op (schone bussen, biljettiek). Het gaat dus om een uitdaging die zonder twijfel een ontwikkelingshefboom vormt die bijzondere aandacht verdient. De uitdagingen van innovatie en verantwoordelijke consumptie werden gegroepeerd. Overschakelen op nieuwe technologieën vergemakkelijkt vaak de overgang naar milieuvriendelijker gedrag of het bereiken van goede ecologische prestaties.
3.5 Levenskwaliteit in de onderneming De menselijke middelen vertegenwoordigen het belangrijkste kapitaal van de MIVB. De levenskwaliteit op het werk is dus een zeer belangrijke uitdaging voor de onderneming in die zin dat ze de aantrekkelijkheid van de onderneming bepaalt voor talenten van buiten het bedrijf, en dat ze een voorwaarde is voor de stabiliteit van haar personeel en er zodoende voor zorgt dat de bekwaamheden langer in de onderneming kunnen worden gehouden.
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
14/33
4 Uitdagingen voor de acties 4.1 Duurzaam beheer tegenover mobiliteit / duurzaam vervoer
systeem
van
duurzame
De toepassing van duurzame ontwikkeling bij de MIVB verloopt via twee soorten acties die overeenstemmen met actiegebieden, procedures en afgetekende doelstellingen. Een systeem van duurzaam vervoer is duidelijk gedefinieerd door het handvest van de UITP over duurzame ontwikkeling. • • • •
Het vervoert reizigers in alle veiligheid en beperkt de effecten voor de gezondheid van de omwonenden tot een minimum Het is voor iedereen toegankelijk Het is betaalbaar, doeltreffend en bevordert de intermodaliteit Het is minder vervuilend (lawaai, lucht, afval) en minder energieverslindend.
Duurzaam beheer van de onderneming MIVB slaat op activiteiten en processen die niet systematisch tot de core business van de onderneming behoren. Duurzaam beheer speelt zich essentieel "achter de schermen" van de MIVB af. Een onderneming die volgens de principes van duurzame ontwikkeling beheerd wordt, probeert: • • • •
haar evenwicht en haar economische groei te behouden haar milieuprestaties voortdurend te verbeteren haar sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid op te nemen (in het bijzonder een gezond beheer van haar menselijke middelen) de dialoog met haar belanghebbende partijen te onderhouden.
4.2 Duurzame ontwikkeling: acties, processen en een manier van "denken" en "functioneren" Duurzame ontwikkeling gaat zeer zeker over de uitvoering van projecten en specifieke acties (bijvoorbeeld milieuacties), maar tevens over een gedrag, een manier van denken en beheren. Als we het voorbeeld van de milieuaspecten van duurzame ontwikkeling nemen, komt het beheren van de MIVB volgens dit concept niet enkel neer op afval recycleren of water besparen. Het komt er ook op aan erop toe te zien dat alle medewerkers van de onderneming de principes van milieuzorg in hun werk integreren, meer bepaald in hun dagdagelijkse taken. Die integratie kan bewerkstelligd worden door de definiëring van nieuwe processen, maar ze zal nog zo vlug en vlot verlopen als iedereen zich de waarden voor de bescherming van het leefmilieu eigen heeft gemaakt. Duurzame ontwikkeling is dus vóór alles een mentaliteit.
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
15/33
4.3 Definitie van de voorschriften van het plan Na het afsluiten van het raadplegingsproces, dat ongeveer 3 maanden in beslag nam, heeft een intern kerncomité bij de MIVB 42 voorschriften geselecteerd die eventueel in het plan opgenomen kunnen worden. Voor elk van die 42 voorschriften werden één of meer promotors geïdentificeerd. Een voorschrift werd als "duurzaam" gekwalificeerd als het aan de volgende drie voorwaarden voldoet: • het voorschrift heeft op zijn minst betrekking op één duurzame ontwikkelingspool • het voorschrift beantwoordt aan de verwachtingen van op zijn minst één belanghebbende partij • de actie betekent een toegevoegde waarde voor de MIVB. Na de identificatie van de 42 potentiële voorschriften heeft elke promotor een meer gedetailleerde analyse uitgevoerd. Die analyse beschreef meer diepgaand alle aspecten van elk voorschrift, de nodige menselijke en financiële middelen voor de uitvoering ervan, samen met de beoogde doelen en de termijn. Door die werkwijze was het trouwens mogelijk de rechtstreeks betrokken belanghebbende partijen die er eventueel bijgehaald moeten worden en met wie in ieder geval gecommuniceerd moet worden, preciezer te identificeren. Een eindbeoordeling verwezenlijkt door de directieorganen van de MIVB is uitgemond in de finalisering van het plan, dat voortaan 29 voorschriften bevat (zie bijlage 2).
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
16/33
5 Vijf uitdagingen van het plan omgezet in voorschriften Om de lezing en de toepassing van het actieplan te vergemakkelijken, werden drie categorieën voorschriften gedefinieerd. Categorie A: maatregelen voor het inbouwen van de principes van duurzame ontwikkeling in de transversale beheers- en exploitatieprocessen. Categorie B: lopende of nieuwe acties voor duurzaam beheer van ecologische of sociale aard op initiatief van verschillende Directies of Departementen. Categorie C: lopende of nieuwe acties die beantwoorden aan de definitie van duurzaam vervoersysteem (volgens UITP) ter ondersteuning van het plan voor duurzame ontwikkeling, en die inspelen op de verwachtingen van de geraadpleegde belanghebbende partijen.
5.1 Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming Duurzaamheid is op weg om een volledig geïntegreerd criterium te worden bij de uitwerking van grote projecten en in de opdrachten voor aankopen en leveringen van diensten. Op het niveau van de processen zal enerzijds het vrijwilligersinitiatief "ecodynamische onderneming" voortgezet worden en zullen anderzijds de processen ISO 9000 (kwaliteit processen) uitgebreid worden tot de aspecten die verband houden met milieubeheer. Het plan houdt bovendien de ontwikkeling in van een strategie voor de bevordering van de veiligheid en het veiligheidsgevoel voor de klant. Externe communicatie is een sterke as van het actieplan. Of ze nu dient voor de grote MIVB-bouwplaatsen of zich richt op de scholen of het grote publiek in het algemeen, die communicatie heeft de bedoeling het imago van het openbaar vervoer in het algemeen en van de MIVB in het bijzonder te versterken.
5.2 Economische ontwikkeling van het Gewest De MIVB neemt zich voor te werken aan een herdefiniëring van de kwaliteit van de handelszaken in de metrostations om de aantrekkelijkheid van het net te verhogen en tegelijk onrechtstreekse tewerkstelling te genereren. Een andere belangrijke as is de ontwikkeling van een "energie"-strategie die de energiekosten naar beneden wil halen door de mogelijkheden te onderzoeken om het verbruik in te dijken (dus reductie van de uitstoot van broeikasgassen) en op technologisch vlak te innoveren (energieonafhankelijkheid, diversificatie van de energiebronnen, bevordering van hernieuwbare energie, enz.).
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
17/33
5.3 Duurzame mobiliteit Het plan legt de nadruk op de versterking van de VICOM-strategie (“Vitesse commerciale” of reissnelheid), die een betere prestatie van het bovengronds openbaar vervoer beoogt, en vandaar de economische, sociale en ecologische voordelen die eruit voortvloeien. Instrumenten zoals een praktische leidraad voor stedelijke inrichtingen, het opstellen van een samenwerkingsprogramma met de gemeenten enz., zullen als hefboom dienen voor een hernieuwde definitie van de VICOM-strategie.
De verbetering van het comfort van de klanten en de toegankelijkheid van de halten zullen eveneens voorrangsassen van het plan zijn.
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
18/33
Een opleidingsprogramma voor de buschauffeurs over soepel rijden moet ervoor zorgen dat de klanten comfortabeler vervoerd worden, het energieverbruik daalt en de geluidshinder en de trillingen voor de omwonenden verminderen. Het effect van het lawaai en de trillingen die door tram en metro geproduceerd worden, zoals vervat in de Overeenkomst die in 2004 met het BIM is getekend, zal verder onderzocht worden om de prestaties te verbeteren. Het lawaai dat meer specifiek door de bussen veroorzaakt wordt, zal meer bijzonder onderzocht en behandeld worden. Deze problematiek maakt geen deel uit van de in 2004 getekende overeenkomst.
5.4 Technologische innovatie en duurzaam verbruik De technologische innovatie biedt mogelijkheden op verschillende vlakken: modernisering van de onderneming en dus verbetering van de competitiviteit, betere beheersing van de kosten, energieonafhankelijkheid, enz. In termen van duurzaam verbruik is de integratie van de aanpak van "Hoge Milieukwaliteit" voor de nieuwe bouwprojecten en de renoveringswerken in gebouwen een ambitieuze doelstelling voor de onderneming. Anderzijds worden inspanningen geleverd onderneming drastisch te verminderen.
om
het
papierverbruik
in
de
De aanschaf van schonere bussen wordt voortgezet en er wordt verder gezocht naar performanter rollend materieel vanuit energetisch oogpunt.
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
19/33
5.5 Levenskwaliteit in de onderneming De menselijke middelen zijn het voornaamste potentieel van de MIVB. Ze zijn goed voor ongeveer 80 % van de jaarlijkse werkingskosten van de onderneming. Het is dus logisch dat de MIVB in termen van duurzame ontwikkeling haar sociale verantwoordelijkheid opneemt ten aanzien van haar menselijke middelen.
Het plan voorziet trouwens in de organisatie van een nascholing van de bestuurders, nauw verbonden met de behoeften die door hen geïdentificeerd zijn. Dit pakket van maatregelen zou de aantrekkelijkheid van het vak van bestuurder moeten opkrikken, hun werk- en levensomstandigheden verbeteren en tegelijk de budgettaire weerslag voor de onderneming optimaliseren. De diversiteit in de onderneming is een realiteit aangezien meer dan 268 beroepen en 28 verschillende nationaliteiten er samenwerken. Concreet bevat het plan acties gericht op het beheer van de diversiteit in de onderneming; het wil deze diversiteit integreren in een optiek van verhoogd welzijn van alle medewerkers van de MIVB en proberen de productiviteit van iedereen te optimaliseren. De afstemming van de exploitatieberoepen op de evolutie van de behoeften van de klanten zal speciaal op de modi bus en tram voortgezet worden. Het initiatief DRIVERS, dat al in de modus Metro aangevat is, wordt uitgebreid tot de andere modi.
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
20/33
6 Opvolging van de voorschriften 6.1 Verantwoordelijkheid van de projectpromotoren Voor elk voorschrift uit het plan werd een beschrijvende fiche opgemaakt door de betrokken promotor. Deze laatste draagt de verantwoordelijkheid voor de uitwerking en de opvolging van het project, en dus voor de geregelde bijwerking van de fiche. In het algemeen vormen de fiches het sleutelelement van de opvolging van de voorschriften van het richtplan.
6.2 Oprichting van een opvolgingscomité "Duurzame Ontwikkeling" Een Opvolgingscomité "Duurzame Ontwikkeling" wordt belast met de opvolging van de voorschriften van het plan. De opvolging verloopt op basis van de beschrijvende fiches opgesteld en beheerd door de projectpromotors. Het comité komt twee maal per jaar samen om de voortgang van elk voorschrift te evalueren. Het comité heeft dezelfde samenstelling als die van de interne MIVB-werkgroep die de uitdagingen voor duurzame ontwikkeling opstelde en de identificatie van de te raadplegen belanghebbende partijen uitwerkte. Het kan verruimd worden tot de verantwoordelijke voor de opvolging van de TCP's (Transversale Corporate Projecten). De samenstelling van het comité staat vermeld in de bijlage 4. Het Opvolgingscomité heeft als opdracht, op basis van de analyse van de beschrijvende fiches opgesteld door de projectpromotors: • de algemene directie en de projectpromotors raad te geven over eventuele bijstellingen van de voorschriften (inhoud, planning, doelen) • suggesties doen over de opportuniteit intern en/of extern te communiceren over de uitvoering van het plan (keuze van de thema's en doelpubliek).
6.3 Opvolging volgens categorie van voorschriften Categorie A Criteria voor duurzame ontwikkeling zullen in de transversale corporate projecten geïntegreerd worden aan de hand van de Procedure Eenvormige Opvolging (PEO) van de transversale corporate projecten (TCP).
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
21/33
De procedure zou in het bijzonder het systematisch onderzoek van de vraagstukken in verband met duurzame ontwikkeling kunnen omvatten ter gelegenheid van de periodieke opvolgingsvergaderingen van de richtplannen. Voor de projecten die niet onmiddellijk onder deze procedure vallen, zullen de beschrijvende fiches "duurzame ontwikkeling" als opvolgingsinstrument dienen. Die projecten zullen opgevolgd worden door het opvolgingscomité "Duurzame Ontwikkeling", dat hiervoor beschreven is. Categorieën B en C Die projecten van deze categorieën zullen opgevolgd worden door het opvolgingscomité. Categorieën
Acties
Inpassing in de processen
Duurzaam beheer
Duurzame mobiliteit
+
+
-
Interne Transversaliteit bij de MIVB
A
-
B
+
-
+
-
-
C
+
-
-
+
-
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
+
Opvolging Opvolgingcomité Duurzame Ontwikkeling en Transversale Corporate Projecten Opvolgingscomité Duurzame Ontwikkeling Opvolgingscomité Duurzame Ontwikkeling
22/33
7 Reporting 7.1 Definiëring van indicatoren De implementatie van het actieplan voor duurzame ontwikkeling moet gepaard gaan met een definiëring van indicatoren voor de evaluatie van de gerealiseerde acties. De meeste van de 29 gekozen voorschriften gaan gepaard met indicatoren waarmee het effect en de evolutie ervan opgevolgd kunnen worden. Bij de promotors van projecten ligt de verantwoordelijkheid om de indicatoren in verband met de acties die hen aangaan, te definiëren en op te volgen.
7.2 Activiteitenverslag "duurzame ontwikkeling" Elk jaar zal de MIVB een balans publiceren van de implementatie van haar actieplan duurzame ontwikkeling in het kader van haar jaarverslag. De webpagina "duurzame ontwikkeling" zal ook als instrument dienen voor de verspreiding van informatie over dit onderwerp. De MIVB zal de Union Internationale des Transports Publics om de twee jaar meer in het bijzonder inlichten over de vordering van het richtplan.
8 De verbintenissen van de MIVB voor de komende 5 jaar De grote economische, sociale en ecologische principes ondersteund door de uitwerking van acties en processen, worden uiteengezet in een eigen MIVBhandvest, dat als bijlage 5 voorgesteld wordt. Dit handvest zet de bakens uit voor de acties van de MIVB in de 3 duurzame ontwikkelingspolen voor de komende 5 jaar.
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
23/33
9 Conclusies De opstelling van het richtplan Duurzame Ontwikkeling van de MIVB is een eindpunt en tegelijk een nieuw vertrekpunt. Dit plan is immers het eindpunt van een initiatief dat werd ingezet in 2003, bevestigd in 2004 en geconcretiseerd vanaf 2005. De uitwerking van het plan steunde op een proces dat innoverend was voor de MIVB, in die zin dat het gebaseerd was op een ruime raadpleging van de belanghebbende partijen, die bijgedragen hebben tot de definiëring van de uitdagingen die de MIVB de komende 5 jaar zal moeten aangaan. De hele opstelling van het plan heeft tot de conclusie geleid dat duurzame ontwikkeling niet alleen via specifieke acties verloopt, maar eveneens via de ontwikkeling van processen, en vooral door het opbouwen van een "mentaliteit". Bovendien gaat de MIVB op twee vlakken actie voeren: dat van duurzame mobiliteit (die in feite haar core business is) en dat van duurzaam beheer. In het plan werden nieuwe acties en processen gedefinieerd. Het gaat hoofdzakelijk om acties van ecologische of sociale aard, maar ook om nieuwe "werkwijzen of -processen". Diverse reeds bij de MIVB ondernomen acties spelen in op de uitdagingen qua duurzame ontwikkeling die door de belanghebbende partijen geïdentificeerd zijn, en dat is goed nieuws want dit betekent dat de MIVB zonder het te weten al lange jaren aan duurzame ontwikkeling doet! De MIVB heeft zeker een voorbeeldfunctie te vervullen want de MIVB is tenslotte de leader op het vlak van duurzame mobiliteit binnen het Brussels Gewest.
__________
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
24/33
LIJST VAN DE BIJLAGEN
1.
Handvest van de "Union internationale des transports publics"
2.
Samenvattende tabel van de 29 voorschriften
3.
Schema van het proces van voortdurende verbetering
4.
Opvolgingscomité van het actieplan Duurzame Ontwikkeling
5.
Handvest voor duurzame ontwikkeling MIVB-STIB
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
25/33
BIJLAGE 1
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
26/33
BIJLAGE 2 SAMENVATTENDE TABEL VAN DE 29 VOORSCHRIFTEN CATEGORIE *
UITDAGINGEN
Doelstellingen Ondernemingsplan **
Voorschrift
Voortgang***
Titel
Promotoren
A
Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming Ontwikkeling / Economische groei
14
1
+
Duurzaam kopen
D Vanspringel, FAL
14
2
0
E Branders, ASS
2, 14
3
++
Analyserooster / referentiesysteem creëren voor duurzaamheid van de projecten "Energie"-strategie uitwerken en invoeren
Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming Duurzame mobiliteit
14
4
++
OV bevorderen omwille van de voordelen voor het milieu
F Ledune, COM
5
5
0
TV-bulletin met MIVB-info creëren in de metrostations
F Ledune, COM
14
6
+
Ecologisch aspect introduceren in de kwaliteitssystemen (ISO)
2, 12, 14
7
0
B
Technologische innovatie en duurzaam verbruik
2
8
+
Bestuurders soepelder leren rijden Campagne tegen overdreven snelheid Strategie voor minder papierverbruik definiëren
B
Technologische innovatie en duurzaam verbruik
2, 9, 14
9
+
JC Liekendael, Kwaliteit G Vanderheyden, Infras G Lefebvre , Infras B. Bienfait, Modus Bus S. Willequet, CTS B Delvosal, FAL A Appelmans, FAL J Beeckman, FAL D Lefèvre, Infras
B
Duurzame mobiliteit
14
10
+++
B
Duurzame mobiliteit
14
11
+
B
Levenskwaliteit op het werk
12
+
A A B B B B
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
HQE-principes toepassen in het kader van renovatie of constructie van gebouwen Lawaaihinder en trillingen tegengaan op het bovengronds net Deelnemen aan het project Brussel-StadGezondheid Van de MIVB een voorbeeld van multiculturele integratie maken - Strategie beheer van de diversiteit
27/33
E Branders, ASS
A Marqueteeken, Infras E Branders, ASS D Cobut, HR
CATEGORIE *
UITDAGINGEN
C
Duurzame mobiliteit
C
Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming Bestuur en verantwoordelijkheid in de onderneming Ontwikkeling / Economische groei
C C C C C
Doelstellingen Ondernemingsplan ** 13
Voorschrift
Voortgang***
Titel
Promotoren
13
0
E Branders, ASS
14
0
Ondertekening van het Europees Handvest over Verkeersveiligheid Het corporate deel van de website ontwikkelen
15
+
Communicatiestrategie met de scholen actualiseren
A Genbrugge, COM
12
16
0
Experiment workshop coproductie van lijn 19 uitbreiden
JC Liekendael, Kwaliteit
14
17
++
Het bedrijfsvervoerplan van de MIVB implementeren
D Dumont, Extradiensten
13
18
+
JP Van Keymeulen, Veiligheid en Controle
19
+
Strategie voor de bevordering van de veiligheid en het veiligheidsgevoel ontwikkelen De aantrekkelijkheid van het metronet verhogen door de kwaliteit van de handelszaken in de stations te herdefiniëren Strategie voor bekeuringen op het net definiëren
C
Duurzame mobiliteit
12
20
?
C
Duurzame mobiliteit
11
21
+
C
Duurzame mobiliteit
22
0
C
Duurzame mobiliteit
11, 12
23
+
C
Duurzame mobiliteit
12
24
++
C
Duurzame mobiliteit
12
25
++
C
Duurzame mobiliteit
26
C
Levenskwaliteit op het werk Levenskwaliteit op het werk Levenskwaliteit op het werk
C C
16
27
+ +
16
28
+
29
+
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
Samenwerkingsprogramma MIVB Gemeenten opstellen voor een betere mobiliteit Het experiment Bus Academy ontwikkelen Praktische leidraad uitwerken voor de inrichting van het bovengronds net Geleidelijke verbetering van de toegankelijkheid en het comfort van de bovengrondse halten Toegankelijkheid van de metrostations voor PBM's GEN-structuren activeren Strategie voor het verhogen van het presenteïsme definiëren Herdefiniëring en herpositionering van de exploitatiefuncties voortzetten DRIVER: besturingsjobs bestendigen en tegelijk de productiviteit optimaliseren
28/33
R De Coster, Reizigersinfo F Ledune, COM
S de Fabribeckers, Modus Metro JM Mary, ON JP Van Keymeulen, Veiligheid en Controle JM Mary, ON B. Bienfait, Modus Bus O Colla, ASS G Verheulpen (M Sternotte) SSD (DIOV) G Verheulpen (A Guyot) SSD (DIOV) O Colla, ASS D Cobut, HR B. Bienfait, Modus Bus M Carême, S Comer, D Van Roye, Modi Tram en Bus
* Categorieën
A: B: C:
maatregelen voor het inbouwen van de principes van duurzame ontwikkeling in de transversale beheers- en exploitatieprocessen lopende of nieuwe acties voor duurzaam beheer van ecologische of sociale aard op initiatief van verschillende Directies of Departementen lopende of nieuwe acties die beantwoorden aan de definitie van duurzaam vervoersysteem (volgens UITP) ter ondersteuning van het plan voor duurzame ontwikkeling, en die inspelen op de verwachtingen van de geraadpleegde belanghebbende partijen.
** Doelstellingen Ondernemingsplan 2 5 9 12 13 14 16
Beheersing van de kosten Geprivilegieerde relatie personeel - klanten Nieuwe technologieën Kwaliteit en comfort Veiligheid Milieu en duurzame ontwikkeling Mobiliseren van de bekwaamheden
*** Voortgang – Legenda's 0 + ++ +++
Niet beslist door het UitCom of niet ingeleid Processen of acties in de startfase Al opgestarte processen of acties met meetbare resultaten Volledig afgewerkte processen of acties
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
29/33
BIJLAGE 3 – schema van het proces van voortdurende verbetering
Opstelling van het Actieplan 2005-2010 van de MIVB voor Duurzame Ontwikkeling
De maatschappijen moeten een duidelijke weg volgen om duurzame ontwikkeling te laten meewerken aan de verwezenlijking van deze voordelen Door het verslag kunnen de goede en slechte ervaringen begrepen en gedeeld worden en kan bijgedragen worden tot het definiëren van de manier om onze visie op DO te verbeteren en aan te passen, indien nodig
De reporting en communicatie van de prestatie van DO waarborgen op een open, eerlijke en doeltreffende manier
De waarden en wensen van de maatschappij begrijpen. Een DO-visie opstellen
VERBINTENIS
De opleiding evalueren en integreren
Leadership doen kennen De belanghebbende partijen, risico’s en kansen identificeren
De prestatie rapporteren en communiceren
Controleren en meten Betrouwbare evaluatie van de prestatie van DO op grond van de overeengekomen doelstellingen, en bepalen of wijzigingen op korte termijn voor het project nodig zijn
Visie Ondernemingsproject Formulering van de “business principles” & van de waarden van de onderneming
De projecten uitvoeren
Voorrang geven aan de risico’s van DO en aan de kansen, en de doelen vastleggen
Strategie, doelstellingen en projecten definiëren, middelen mobiliseren
De relevante risico’s en kansen identificeren, begrijpen en documenteren vanuit de drie elementen van DO, en de belanghebbende partijen identificeren
. Definiëren hoe de prestatie te meten en vervolgens reële doelen vastleggen
Strategie en proces van de planning die de financiële, ecologische en maatschappelijke overwegingen in evenwicht houden en zich ervan vergewissen dat alles aanwezig is om deze projecten waar te maken
VERBINTENIS DO-projecten in actie!
Reference STIB/MIVB B1029-009
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
30/33
0
BIJLAGE 4 OPVOLGINGSCOMITÉ VAN HET ACTIEPLAN DUURZAME ONTWIKKELING LEDEN Alain Flausch en/of Kris Lauwers (Algemene Directie) Jean-Michel Mary (Ontwikkeling van het Net en Relaties met de Plaatselijke Overheden) Dominique COBUT (Directie Human Resources) Luc Bioul (Directie Metro) Françoise Guillaume (Commerciële Directie) Françoise Ledune (Strategische Communicatie) Annemie Genbrugge (Corporate Communicatie) Didier Dumont (Departement Extradiensten) Gunter Vanderheyden (Directie Infrastructuur) Guillaume Lefebvre (Directie Infrastructuur) Didier Lefèvre (Directie Infrastructuur) Benoît Delvosal (Directie FAL) David Rispoli (Directie FAL, aspecten indicatoren) Jean-Claude Liekendael (Algemene Delegatie voor Kwaliteit) Eveline Branders (ASS, Duurzame Ontwikkeling) Olivier Colla (ASS)
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
31/33
BIJLAGE 5
Handvest voor duurzame ontwikkeling: de MIVB gaat verbintenissen aan De MIVB is een hoofdrolspeler voor de ontwikkeling van de duurzame mobiliteit binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De MIVB is bovendien van plan het duurzaam beheer van haar activiteiten te bevorderen. Hiertoe zal de MIVB streven naar uitmuntendheid op het vlak van het leefmilieu in al haar activiteiten. De MIVB zal haar actie afstemmen op haar institutionele, economische en sociale omgeving om partnerschappen te ontwikkelen die duurzame ontwikkeling bevorderen. Deze aanpak past helemaal in het concept van duurzame ontwikkeling zoals voorgesteld door de Union Internationale des Transports Publics in haar handvest hierover. Concreet gesproken neemt de MIVB zich voor de volgende initiatieven en concepten te ontwikkelen:
Als speler op de markt van de duurzame mobiliteit verbindt de MIVB zich ertoe: • • • •
haar fundamentele bijdrage te leveren door aantrekkelijk en efficiënt openbaar vervoer aan te bieden als reëel en duurzaam alternatief aan het gebruik van de auto bij de ontwikkeling van haar openbaarvervoeraanbod verder te werken aan de beheersing van de milieu-effecten van al haar activiteiten en aan de vernieuwing van haar voertuigenpark door middel van ecologischer voertuigen haar rol als openbare dienst te versterken door iedereen (in het bijzonder personen met beperkte mobiliteit) toegang te garanderen tot alle functies in de stad haar steun te verlenen aan de gewestelijke beleidslijnen ten bevordering van de veiligheid, de bestrijding van de luchtverontreiniging, van de opwarming van het klimaat en van lawaaihinder, onder meer door technologische innovatie.
Als speler op het vlak van economische ontwikkeling en sociale rechtvaardigheid verbindt de MIVB zich ertoe: • • •
haar groei en de ontwikkeling van activiteiten die rechtstreeks en onrechtstreeks werkgelegenheid in het Gewest scheppen, te blijven nastreven te investeren in de verbetering van de bekwaamheden, van de doeltreffendheid en van het welzijn op het werk van al haar medewerkers mee te werken aan een duurzamer economische groei van de ondernemingen van het Gewest door ze de mogelijkheid te geven te groeien en werkgelegenheid te scheppen maar tegelijk minder milieubelastend te zijn in termen van personenvervoer
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
32/33
• •
eerlijke handel en producten die minder milieu-effecten veroorzaken, te bevorderen in het kader van haar aankoopbeleid en bij het gunnen van opdrachten de diversiteit van haar human resources te valoriseren.
Solidair en zich bewust van haar voorbeeldfunctie verbindt de MIVB zich ertoe: • • • • • • •
•
een voorbeeldige speler in Brussel te worden op het vlak van duurzame ontwikkeling mee te werken om al haar medewerkers te sensibiliseren voor duurzame ontwikkeling volledig transparant te handelen en de communicatie over haar vooruitgang op weg naar duurzame ontwikkeling te laten doorstromen de ecologische, sociale en economische voordelen van het openbaar vervoer voor het Gewest sterk te benadrukken bij het publiek de participatieve aanpak van haar belanghebbende partijen aan te moedigen in het kader van een voortdurend verbeteringsproces van de doeltreffendheid van haar diensten de lokale projecten die een verbetering van de gezondheid van de Brusselaars beogen, te ondersteunen op internationaal vlak mee te werken aan de initiatieven voor informatieuitwisseling en voor het delen met andere steden of partners (Europese Unie, Gewesten, Federale Staat, andere Europese openbaarvervoernetten, enz.) van middelen, kennis of ervaring op het gebied van duurzame ontwikkeling de duurzame ontwikkeling van vervoernetten in minderbedeelde landen te ondersteunen, onder meer door de uitvoer van haar expertise.
Alain Flausch Bestuurder - directeur-generaal
Richtplan Duurzame Ontwikkeling 2006-2010
Kris Lauwers Adjunct-directeur-generaal
33/33