de bank van de duurzame ontwikkeling DUURZAME ONTWIKKELING 2002

SDXI 0021-2

DUURZAME ONTWIKKELING

2002

de bank van de duurzame ontwikkeling

2-3 Voorstelling door Pierre Richard, gedelegeerd bestuurder en voorzitter van het uitvoerend comité Voortdurende vooruitgang 4-5

6-19

vernieuwing 8-11 Duurzame ontwikkeling promoten op lokaal vlak 12-15 Duurzame ontwikkeling toepassen op vermogensbeheer 16-19 Beantwoorden aan de sociale behoeften van de cliënt

20-35

inzet 22-23 Corporate governance 24-27 Beheer op mensenmaat en sociale dialoog 28-31 Greep op de ecologische gevolgen 32-35 Maatschappelijke betrokkenheid

36 Terminologie inzake duurzame ontwikkeling

draagwijdte en methodologie van het verslag Het verslag Duurzame Ontwikkeling 2002 legt in de eerste plaats de nadruk op de verscheidenheid van de initiatieven en de best practices van de grootste entiteiten van de Groep op het vlak van duurzame ontwikkeling. Vanuit dit oogpunt geeft het verslag een voorstelling en een analyse van de grote structuurbepalende en multidisciplinaire functies van de onderneming. Dexia NV is een vennootschap naar Belgisch recht. Van de 24 893 werknemers is 97 % actief in Europese landen die reeds hoge eisen stellen op het vlak van de sociale en milieuwetgeving. DVV Verzekeringen in België en Sofaxis in Frankrijk ten slotte, verrichten onderzoek naar de toepassing van de in het Global Reporting Initiative (GRI) geformuleerde aanbevelingen inzake indexen.

> FTSE4Good-indexen: www.ftse4good.com

> DJSI-indexen: www.sustainability-indexes.com

> ASPI Eurozone-index: www.vigeo.com

> Ethibel Sustainability Index: www.ethibel.org

> Site van het agentschap Vigeo: www.vigeo.com

> Site van het agentschap Innovest: www.innovestgroup.com

■ In 2002 werd Dexia geselecteerd door de vier belangrijkste referentie-indexen voor duurzame

ontwikkeling:

DowJones Sustainability Index “World” SAM/STOXX – Dow Jones Indexes 310 bedrijven

ASPI Eurozone Vigeo/STOXX 116 bedrijven

FTSE4Good Ethibel Sustainability Index “Europe” en “Global” “Europe” en “Global” Eiris/FTSE Ethibel/Standard & Poor’s 526 bedrijven 154 bedrijven voor “Global” waaronder voor “Global” waaronder 209 voor “Europe” 75 voor “Europe”

■ Het milieuwaarderingsmodel EcoValue21 van het niet-financiële research- en ratingbureau

Innovest Strategic Value Advisors kende Dexia op 31 december 2002 een AAA-rating toe (op een schaal van AAA tot CCC). ■ De rating van het agentschap Vigeo (voorheen Arese) zag er in februari 2002 als volgt uit:

Dexia-rating van het agentschap Vigeo Op een schaal van 5 waarden: ++ + = -Human Resources

=

Milieu

++

Cliënten & Leveranciers

=

Aandeelhouders

=

Burgerlijke vennootschap

+

■ Dexia werd samen met acht andere bedrijven genomineerd in de categorie duurzame

ontwikkeling voor de Belgisch-Luxemburgse prijs 2002 voor het Beste Rapport Duurzaam Ondernemen 2001, een prijs die het Instituut der Bedrijfsrevisoren in Brussel uitreikte op 10 december 2002. Van de 600 aangesproken bedrijven, kregen slechts 18 een nominatie.

Het verslag duurzame ontwikkeling 2002, gepubliceerd als bijlage bij het Jaarverslag van Dexia, is een publicatie van de directie externe communicatie van de Groep. Het werd gerealiseerd in samenwerking met de diensten communicatie van Dexia Bank België, Dexia Crédit Local en Dexia Banque Internationale à Luxembourg. Om ons uw mening kenbaar te maken: [email protected]

Dit document is ook beschikbaar in het Frans, Engels en Duits. Het is verkrijgbaar op eenvoudig verzoek bij de zetel van Dexia in Brussel of Parijs.

www.dexia.com Dexia NV de Meeûssquare, 1 B-1000 Brussel In Parijs 7 à 11, quai André Citroën F-75015 Paris Concept Terre de Sienne

Realisatie NORD COMPO - +33 3 20 41 40 01

Fotografische verantwoording ADAGP, Paris 2002 (F. Kleinefenn), ADEME (R. Bourguet, D. Paillard), Gettyimages, fototheek Terre de Sienne Druk Snoeck-Ducaju & Zoon, B-9000 Gent Het verslag duurzame ontwikkeling 2002 van Dexia is gedrukt op Zanders Megamat, chloorvrij papier waarvan het vervaardigingsprocédé milieuvriendelijk is.

Dexia, een vaste waarde inzake duurzame ontwikkeling De opmars van Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB) in de voorbije twee jaar toont duidelijk aan dat er een behoefte bestaat om het goed functioneren van een bedrijf te koppelen aan zijn maatschappelijke en ecologische impact. Duurzame ontwikkeling zet bedrijven niet alleen aan hun missie te herdefiniëren en hun middelen optimaal te benutten, het moet bovendien bewijzen dat het een economische waarde oplevert op lange termijn. Een uitdaging die Dexia graag aangaat.

Dexia wordt als onderneming geanalyseerd door verschillende onderzoeksbureaus en ratingagentschappen. Sommige van deze organen leveren een milieu- en maatschappelijke rating af; andere doen dit niet, maar hebben Dexia opgenomen in een register dat wordt aangewend voor het creëren en beheren van beursindexen voor maatschappelijk verantwoord beleggen. Sinds de fusie tussen Dexia France en Dexia Belgium in november 1999 is de rating van toepassing op de vennootschap naar Belgisch recht Dexia NV die in België noteert in de BEL20, in Frankrijk in de CAC 40 en op de beurs van Luxemburg.

Een belangrijke actor in de Europese financiële sector Dexia is in 1996 ontstaan uit de toenadering tussen de twee belangrijkste Europese marktspelers op het vlak van financiering van lokale openbare besturen: Crédit Local de France en het Gemeentekrediet van België. Deze twee instellingen gingen in 1999 samen met Banque Internationale à Luxembourg (BIL) onder Dexia-vlag varen en brachten zo een van de allereerste grensoverschrijdende fusies tot stand in het banklandschap. De Groep trok al snel de kaart van de Economische Monetaire Unie en behoort vandaag tot de vijftien belangrijkste beursgenoteerde financiële instellingen in de eurozone en tot de best genoteerde instellingen ter wereld. De voornaamste dochterondernemingen van Dexia genieten immers een AA- of AAA-rating. Aangezien Dexia zich toespitst op de financiering van collectieve voorzieningen en het beheer van particulier spaargeld, hebben we per definitie een langetermijnvisie en bouwen we aan een blijvende relatie met onze cliënten. Deze eigenschappen maken van Dexia een vaste waarde op het gebied van “duurzame ontwikkeling”. Naast zijn strategische kernactiviteiten en de belangrijke uitgifte van obligaties met doorgaans een AAA-rating, is Dexia alomtegenwoordig op het vlak van thesauriebeheer en kapitaalmarkten, waardoor zowel de Groep als haar cliënten een zo breed mogelijke waaier aan financiële middelen kunnen beschikken.

De waarden van de Groep De aard van de activiteiten, hun respectieve bijdrage tot het algemene resultaat en de waarden die de Groep huldigt, vormen samen het uithangbord van Dexia in het universum van financiële instellingen. De aard van de cliënten en hun verrichtingen biedt Dexia een laag risicoprofiel, getuigt van onze verbintenis op lange termijn, bevestigt de maatschappelijk verantwoorde rol die we vervullen en legt de basis voor ons engagement inzake duurzame ontwikkeling. Dexia heeft voor zijn aandeelhouders steeds een hoog en regelmatig rendabiliteitsniveau nagestreefd en bereikt, en bovendien financiële prestaties neergezet die waarde en dividenden hebben gegenereerd.

Pierre Richard Gedelegeerd bestuurder, voorzitter van het uitvoerend comité

Dexia

de bank van de duurzame Waarom is Dexia zich gaan profileren als “de bank van de duurzame ontwikkeling”? Zowel op Europees als op internationaal vlak is Dexia vandaag de enige bank die zo veel aanspraak kan maken op deze titel. En morgen nog meer dan vandaag zal Dexia duurzame ontwikkeling naar voor schuiven in zijn relatie met alle stakeholders, met name zijn aandeelhouders, zijn cliënten en zijn werknemers. In een groot deel van de activiteit van Dexia Crédit Local, “de bankier van de lokale ontwikkeling”, komen de waarden van duurzame ontwikkeling tot uiting. De expertise van Dexia op dit vlak kan alleen maar vergroten als we de territoriale ontwikkeling bevorderen en tegelijkertijd de levenskwaliteit van de bevolking op lange termijn garanderen. Het vermogensbeheer bij Dexia staat in Europa nu al op de vierde stek voor wat betreft het aantal fondsen onder beheer dat beantwoordt aan de gestelde milieu- en sociale criteria. Naast zijn vooraanstaande rol in het beheer van particulier spaargeld in België, levert Dexia Bank sinds enkele jaren inspanningen om sociale aangepaste producten aan te bieden die de financiële verrichtingen van kansarmen en OCMW’s vergemakkelijken.

Dexia wordt de bank van de duurzame ontwikkeling, want onze toekomst in het hart van Europa maakt deel uit van een langetermijnactie en berust op de keuze voor duurzame ontwikkeling in die landen waar we onze activiteiten uitoefenen. Met deze twee strategische krachtlijnen zullen we onze onderneming verder uitbouwen en ontplooien: voor onze cliënten, door een echte vertrouwensrelatie op te bouwen met strikte inachtneming van onze ethische waarden; voor onze werknemers, door een distinctief waarderingssysteem in te bouwen als onmisbaar cement voor onze cultuur en organisatie en voor onze aandeelhouders ten slotte, door hen op lange termijn de garantie te bieden dat we op de meest duurzame manier waarde en rijkdom zullen genereren.

Wat is de dynamiek van dit verslag? Elke onderneming benadert het concept duurzame ontwikkeling op haar eigen manier, afhankelijk van haar activiteiten en geografische realiteit en, in het bijzonder, door te putten uit haar eigen waarden. De meeste landen waarin onze dochterondernemingen en bijkantoren zijn gevestigd, stellen reeds hoge eisen op het vlak van milieu- en sociale wetgeving. Dexia is geen sterk vervuilende of energievretende onderneming, maar wil zijn cliënten en al zijn stakeholders warm maken voor het concept via een compleet gamma aangepaste producten en diensten. De Groep is vanuit haar cultuur en kernactiviteiten voorbestemd om een proactieve houding aan te nemen. Aangezien Dexia de waarden van duurzame ontwikkeling ook wil doorgeven aan zijn medewerkers, zet de Groep acties op het getouw ter bevordering van het milieubehoud en de burgerzin.

Hoe kijkt u terug op vorig jaar en welke zijn de toekomstperspectieven? Ondanks het beursklimaat en de ineenstorting van de financiële markten, zijn we in 2002 voor de hele Groep opnieuw van start gegaan met een actieplan “duurzame ontwikkeling”.

2003 moet een belangrijk jaar worden voor het verspreiden en uitdiepen van concrete projecten die gekoppeld zijn aan onze duurzame-ontwikkelingsstrategie. We hebben immers de ambitie om op het vlak van ratings en beursindexen tot de top te behoren. Wat de metiers betreft, willen we ons blijven profileren als kennis- en expertisecentrum voor lokale initiatieven op het gebied van duurzame ontwikkeling, en op dit vlak wensen we ook vernieuwende oplossingen te promoten. In het metier vermogensbeheer zou Dexia zijn leidersrol op de markt moeten kunnen consolideren dankzij het aanbod van “ethisch” of maatschappelijk verantwoorde beleggingsproducten, die zowel door ons privatebanking- als ons retailnet worden gecommercialiseerd. De ervaring die we in België hebben verworven in de universele bancaire dienstverlening tot slot, zal het voor Dexia mogelijk moeten maken de evolutie van de wetgeving terzake op de voet te volgen en zich op te werpen als de “bank voor iedereen”. De basiskenmerken die de identiteit en de specificiteit van de groep Dexia bepalen, zullen ondanks de economische onzekerheid begin 2003 toch bevestigd worden door waarden als nabijheidsbankieren, verantwoordelijkheid en langetermijnvisie.

Dexia – Duurzame ontwikkeling 2002

ontwikkeling

2 3

Voortdurende

vooruitgang

het stuurcomité leidt waarin de belangrijkste vertegenwoordigers van de dochtermaatschappen en metiers van Dexia zitting hebben.

Engagementen Elk engagement op het vlak van duurzame ontwikkeling moet je in een tijdskader plaatsen én meten. Het verslag Duurzame Ontwikkeling 2002 is heel wat uitgebreider dan dat van 2001, met de bedoeling de diversiteit van de engagementen en de partnerschappen van de Groep beter te kunnen toelichten.

Management Het actieplan van Dexia stoelt op enkele eenvoudige en pragmatische principes: de grote functies inzake regulering en corporate governance op een doeltreffende manier structureren, de best practices binnen de Groep delen, ervoor zorgen dat alle metiers en entiteiten van de Groep vertrouwd raken met de problematiek van duurzame ontwikkeling, deze waarden doorgeven aan alle stakeholders van de onderneming (cliënten, aandeelhouders, partners, ngo’s, enz.).

Voor nadere toelichting i.v.m. het thema Corporate Governance verwijzen we naar het Jaarverslag 2002 onder de rubriek “Inzet”.

De strategie duurzame ontwikkeling wordt bepaald en gestuurd op het hoogste niveau, onder impuls en controle van het uitvoerend comité van Dexia dat samengesteld is uit de voorzitters van de voornaamste dochterondernemingen van de Groep en de hoofden van de metiers. Daniel Caille, lid van het directorium van Dexia Crédit Local, werd door het uitvoerend comité van de groep Dexia belast met de uitvoering van het actieplan. Hij heeft de opdracht gekregen om een studie over duurzame ontwikkeling te verrichten en voorstellen te formuleren in dit verband. Hij wordt bijgestaan door de groepsverantwoordelijke voor duurzame ontwikkeling, die de teams ondersteunt en

In april 1998 ondertekende Dexia het UNEP (United Nations Environment Programme). Een tweede, aanvullende engagement ging Dexia aan in december 2002 met de ondertekening van het Wereldpact van de Verenigde Naties (Global Compact) dat in juli 2000 werd op gang gefloten onder de rechtstreekse leiding van NAVO-secretarisgeneraal en Nobelprijswinnaar voor de vrede Kofi Annan. Dit initiatief berust op negen principes die de multidisciplinaire en globale dimensie van duurzame ontwikkeling weerspiegelen. In 2003 zal Dexia initiatieven blijven nemen door concrete voorbeelden van best practices te identificeren en partnerschappen aan te gaan.

Partnerschappen In 2002 heeft Dexia onderzoeksprogramma’s en –initiatieven gesteund die als doel hadden de stakeholders vertrouwd te maken met duurzame ontwikkeling. Dexia is lid van diverse organen, onder meer in Frankrijk van l’Observatoire sur la Responsabilité Sociétale des Entreprises (ORSE) en de vereniging Entreprises pour l’Environnement (EpE). Als sponsor en expert draagt Dexia Asset Management bij tot het organiseren van het debat en de methodologische confrontatie tussen de actoren in het kader van Europese evenementen over het thema maatschappelijk verantwoord beleggen.

■ In Frankrijk heeft Dexia Crédit Local zich aangesloten bij Comité 21 waarmee het de operatie Rubans du développement durable tot stand brengt, een partnerschap met de Association des Maires de France en l’Association des Maires de Grandes Villes de France. Op die manier tracht de bank de best practices van de lokale beslissers te benutten.

Relaties met de aandeelhouders Naar aanleiding van de beurs Actionaria die op 22 en 23 november 2002 plaatsvond in Parijs, heeft Dexia de resultaten bekendgemaakt van een exclusieve enquête in samenwerking met Taylor Nelson Sofres. Deze enquête had betrekking op een nationale representatieve steekproef van 504 individuele aandeelhouders. Uit de antwoorden is gebleken dat Franse individuele aandeelhouders steeds meer zeggenschap krijgen in het beheer van hun portefeuille en dat ze de voorkeur geven aan een status-quo, maar vertrouwen blijven hebben in de evolutie van de beurs. Een grote meerderheid van de bevraagde aandeelhouders heeft sinds begin 2002 geen transactie meer gedaan: 69 % kocht geen nieuwe aandelen en

83 % deed geen aandelen van de hand. Er blijft echter een kleine harde kern van bijzonder actieve aandeelhouders bestaan (19 %) met grote beleggingsportefeuilles die, ondanks de beursmalaise, meer dan drie transacties hebben gedaan tussen juli en oktober 2002. Nagenoeg eenderde van de bevraagde aandeelhouders heeft de manier waarop ze hun portefeuille beheren ingrijpend veranderd. Ze volgen hun portefeuille heel regelmatig en verzamelen cijfergegevens over de financiële en economische gezondheid van de onderneming. Bovendien stellen ze strenge eisen in termen van nauwkeurigheid, controle en communicatie. Duurzame ontwikkeling is in dat verband een parameter die ruimschoots in aanmerking wordt genomen bij de beleggingskeuze. Zowat driekwart van de bevraagde aandeelhouders (74 %) vindt de maatregelen van beursgenoteerde bedrijven op het vlak van duurzame ontwikkeling een belangrijk criterium wanneer ze beslissen om in een bepaalde waarde te beleggen (voor 23 % is dit “erg belangrijk”).

Informatie aan individuele aandeelhouders Sinds zijn beursgang besteed Dexia veel aandacht aan het individuele aandeelhouderschap. De huidige economische context en het beursklimaat, evenals de groeiende vraag naar maatschappelijk verantwoord ondernemen, sterken de groep in haar engagement en zet er haar toe aan de dialoog met en de transparantie tegenover haar aandeelhouders te optimaliseren. Dexia voert een actief beleid dat gericht is op een langetermijnrelatie met zijn aandeelhouders en verstrekt informatie op een strikte, regelmatige en transparante manier, waarbij wordt uitgegaan van een gelijke behandeling van de aandeelhouders. Het Europees raadgevend comité voor individuele aandeelhouders, de algemene vergadering en de regiovergaderingen spelen een vooraanstaande rol voor de dialoog en de optimalisering van de communicatie van de Groep ten overstaan van de individuele aandeelhouders. Voor meer informatie over het gedeelte “relaties met de aandeelhouders” verwijzen we u naar het Jaarverslag 2002 onder de rubriek “Inzet”.


■ In België is DVV Verzekeringen partner van twee van de 19 projecten die van de Koning Boudewijnstichting het label “Investeren in de toekomst” kregen. “Investeren in de toekomst” past in een grootscheepse campagne om bedrijven aan te moedigen tot duurzame ontwikkeling. Het eerste project poogt in België het internationale reporting model Global Reporting Initiative (GRI) te introduceren en bedrijven die een pioniersrol vervullen te begeleiden bij het doorvoeren van deze gedragslijnen. Het tweede project stelt zich tot doel een werkgroep op te richten en te leiden waarin kmo’s zitting hebben die zich willen inzetten voor duurzame ontwikkeling; de werkgroep is gebaseerd op het uitwisselen van ervaringen tussen en het dialogeren met alle stakeholders.

4 5

v

ernieuwing

De voornaamste drijfveer van Dexia is zijn cliënten en stakeholders warm maken

voor het concept via een compleet gamma aangepaste producten en diensten.

6 7


Duurzame ontwikkeling promoten

op lokaal vlak In het beleid van de Groep gaat de aandacht al sinds jaren uit naar de uitrusting van regionale overheden. Dexia richt zijn vizier nog meer naar kandidaat-lidstaten van de Europese Unie en landen uit het Middellandse-Zeegebied en biedt een complete expertise die tot uiting komt in een grote verscheidenheid van producten en diensten ter bevordering van duurzame ontwikkeling.

Informeren en bewustmaken van lokale beslissers ■ Dexia begeleidt alle lokale beslissers in Europa bij het begrijpen en volgen van de reglementen en normen. De Groep doet zo een beroep op haar expertise- en adviescapaciteiten. De belangrijkste bewustmakingsacties in 2002 waren de publicatie van een jaarlijkse conjunctuurnota van de lokale financiën in de Europese Unie (tendances 1996/2001), het tweede door Dexia Editions uitgegeven nummer van De lokale financiën van de vijftien landen van de Europese Unie, de verspreiding van gidsen en enquêtes over het thema intergemeentelijke betrekkingen als inzet voor de herinrichting van de regio’s, de organisatie van workshops en studiedagen over managementtools voor duurzame ontwikkeling, uiteenlopende studies en ontmoetingen over de Europese regelgeving en afvalverwerking.

In Frankrijk heeft Dexia Crédit Local zijn Agenda 2003 afgestemd op duurzame ontwikkeling. Deze eerste didactische en pedagogische agenda over dit item werd in 30 000 exemplaren verspreid onder de lokale beslissers. Hij bevat 55 teksten en fotomateriaal die alle facetten van duurzame ontwikkeling belichten. ■ De analyse van de financiële omgeving vormt eveneens een concreet onderdeel van de projectbegeleiding, zowel voor de lokale overheden als voor de ziekenhuizen.

In België kan men dankzij de analysetool MAHA (Model for Automatic Hospital Analyses)

jaarlijks een sectoranalyse maken van de algemene privé-ziekenhuizen op basis van hun jaarrekening en beschikt men over vergelijkende ratio’s. Dexia Bank creëerde SocioNet, de eerste internetsite gewijd aan social-profitorganisaties die een allesomvattend antwoord biedt op juridische, fiscale of financiële vragen van sociale organen.

In Frankrijk werkt men sinds 2001 met een tableau de bord financier du maire (financiële stuurtabel van de burgemeester). Geregeld vinden vergaderingen plaats met de beslissers van de ziekenhuizen, zodat een stand van zaken kan worden opgemaakt over de economische conjunctuur, de actualiteit, de financiële producten en de prospectietools. Op 5 juli 2002 werd een overeenkomst getekend tussen Dexia Crédit Local en de Union nationale de parents et amis de personnes handicapées mentales (UNAPEI) (de nationale vereniging van ouders en vrienden van mentaal gehandicapten).

Bevorderen van best practices Duurzame ontwikkeling vormt een belangrijke uitdaging voor de lokale overheden, want het is uitgerekend op regionaal niveau dat deze waarden en praktijken een concrete invulling krijgen. De lokale overheden vervullen een voortrekkersrol op tal van gebieden: overlegprocessen, beleid ter bevordering van milieuvriendelijk transport, hernieuwbare energiebronnen, risicopreventie, de Haute Qualité Environnementale of eerlijke handel.

De Top in Johannesburg en het charter van de lokale openbare diensten

Dexia en Financial Security Assurance (FSA) sponsorden samen met andere partners de 9de editie van de Euromoney Conference over regionale en gemeentelijke financieringen die plaatsvond in Nice in maart 2002.

In Frankrijk organiseerden Dexia Crédit Local en zijn partners Comité 21, de Association des Maires de France en de Association des Maires de Grandes Villes de France in november 2002 Les Rubans du développement durable met als doel de best practices van de lokale besturen (met name Agendas 21 locaux) aan te moedigen. De actie vond officieel plaats naar aanleiding van het

85ste Congrès des Maires de France en zal in principe jaarlijks worden herhaald. In 2003 volgt de publicatie van Le mémento 2002-2003 du développement durable dans les collectivités locales, dat de tien beste innoverende initiatieven van lokale overheden bekroont en de actualiteit op het vlak van regionale duurzame ontwikkeling becommentarieert.

Financial engineering ten dienste van de volgende generaties In de voorbije jaren heeft Dexia de lokale openbare actoren gevoelig gemaakt voor financieringen op lange termijn. Deze strategie, die erg lonend is door het niveau van de langetermijnrente, is de beste optie om infrastructuren te financieren die aansluiten bij de idee van duurzame ontwikkeling. Op die manier kan de kredietnemer de financiële aflossing van zijn schuld en de technische aflossing van zijn voorzieningen op elkaar afstemmen, en de terugbetalingsdruk spreiden over verschillende

generaties gebruikers. Globaal genomen heeft Dexia, via zijn in financial engineering gespecialiseerde dochter Dexia Finance, de grote Franse en Europese lokale overheden de mogelijkheid geboden om de diversifiëring van hun uitstaande schuld te optimaliseren en te beveiligen.

In de Verenigde Staten draagt de afdeling Public Finance van FSA bij tot de creatie en het behoud van een hele waaier openbare basisdiensten en optimaliseert hierbij de financieringskosten van de steden. Financial engineering zorgt voor een bestendige werking van de openbare diensten. De groep Health Care van FSA heeft in de eerste helft van 2002 een gestructureerde obligatie-uitgifte gedaan voor de New York City Health and Hospitals Corporation (HHC), op gemeentelijk vlak het belangrijkste systeem van gezondheidszorg in de Verenigde Staten. FSA heeft zich borg gesteld voor een bedrag van 552 miljoen USD aan obligaties die gewaarborgd worden door schuldvorderingen van de Amerikaanse gezondheidszorg.

Alternatieve-financieringsprogramma’s In Latijns-Amerika streven we naar optimale formules voor de langetermijnfinanciering van openbare infrastructuren, met name op het vlak van watervoorziening en –zuivering en afvalverwerking. In Mexico bijvoorbeeld, werkt Dexia actief mee aan de uitwerking van een innoverend product dat, via een garantie op obligatie-uitgiften, moet bijdragen tot het financieren van de investeringen van de lokale overheden in de eigen munt. Een dergelijke montage vergemakkelijkt de plaatsing van obligaties bij plaatselijke beleggers (pensioenfondsen). Een eerste transactie, die momenteel ter studie ligt voor Tlalnepantla, een stad uit de staat Mexico die 700 000 inwoners telt, zou vaste vorm moeten aannemen in het eerste kwartaal van 2003 via de financiering van een waterzuiveringsinstallatie aan de rivier San Javier. Dexia verstrekt eveneens advies aan de grootste Braziliaanse bank op het vlak van financiering van structuren, de Caixa Economica Federal, bij de ontwikkeling van alternatieve-financieringsprogramma’s die de privésector actiever moeten betrekken bij deze projecten.


Dexia kiest voor partnerships, zowel met internationale financiële instellingen als met federaties van lokale openbare actoren en private dienstverleners. De Groep was rechtstreeks betrokken bij de wereldtop voor duurzame ontwikkeling in Johannesburg door haar deelname aan verscheidene werkgroepen en door op 20 december 2002 het charter van de lokale openbare diensten te ondertekenen, een initiatief van de internationbale verenigingen van lokale overheden en het Institut de la Gestion Déléguée.

8 9

Duurzame ontwikkeling promoten

op lokaal vlak

In Zweden is Dexia Public Finance Norden in het najaar van 2002, in samenwerking met de beurs van Stockholm, van start gegaan met een vormingsprogramma dat het bekwaamheidsniveau van de gemeenten op het vlak van schuldbeheer en beheersing van de diverse financiële instrumenten moet vergroten. Experts van het Swedish National Debt Office (SNDO) en van de Swedish municipal association hebben deelgenomen aan dit programma.

Milieuvriendelijke producten op maat In Frankrijk helpt Dexia Crédit Local de lokale openbare actoren investeren in niet-vervuilende of energiebesparende voorzieningen zoals de aankoop van een “schoon” wagenpark of de huur ervan op lange termijn, energiebewuste huisvesting (in samenwerking met EDF en GDF), financiële leasing van afvalcontainers en de normering van de wateren afvalvoorzieningen. Dexia Crédit Local biedt in dit verband een ruim gamma van op maat gesneden financieringen aan, die over een zeer lange periode kunnen gespreid zijn. Dexia Crédit Local kan eveneens eigenaar worden van goederen die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van projecten, via roerende en onroerende leasing.

Op het vlak van watervoorziening kunnen de lokale overheden dankzij Dexia Crédit Local beschikken over een beslissingsondersteunende tool (AQUATIC) en in 2002 heeft Dexia Crédit Local middelen geboden aan de door overstromingen zwaar getroffen Franse gemeenten: in bepaalde gevallen om de hoogste nood te leningen, in andere gevallen via een langetermijnfinanciering van de Europese Investeringsbank (EIB) voor een bedrag van 35 miljoen EUR.

In België is Dexia Bank de bevoorrechte bankier van de openbare sector, met in 2002 een marktaandeel van 89 %. De financieringen zijn bestemd om projecten te ondersteunen die op het gebied van duurzame ontwikkeling en die behoren tot de bevoegdheid van gemeenten, intercommunales of Gewesten en Gemeenschappen (mobiliteit, waterzuivering, afvalsortering, restauratie van het patrimonium...).

In Zweden heeft Dexia Public Finance Norden onderhandelingen aangeknoopt met de bedoeling de bouw van nieuwe verbrandingsovens die beantwoorden aan de Europese afvalwetgeving, te steunen en te financieren.

Slowakije trekt de kaart van het milieu Op de top van Kopenhagen in 2002 werden enkele Centraal- en Oost-Europese landen bevestigd als kandidaat-toetreder tot de EMU. In een van deze landen, Slowakije, werd de dringende behoefte aan milieuprojecten becijferd op ongeveer 7,2 miljard EUR. Prvá Komunálna Banka (PKB) neemt actief deel aan de financiering hiervan, naast de steun die Slowakije ontvangt van de Europese Unie (Phare, ISPA). Het vizier is duidelijk gericht op duurzame ontwikkeling en milieu. In 2002 heeft PKB acht kredieten verstrekt aan projecten voor een totaalbedrag van 100 miljoen EUR. Het afvalbeheer financierde de bank voor circa 20 miljoen EUR, soms in samenwerking met de Europese Unie.

Dexia, een belangrijke speler op het vlak van projectfinanciering

Projectfinanciering

De Project Finance Arranger League Tables van Dealogic (uit de Euromoney-groep) voor 2002 geven aan dat Dexia voor deze activiteit de 15de bank ter wereld is. Het magazine Project Finance (uit de Euromoney-groep) reikte voor 2002 onder meer volgende prijzen uit: de prijs European Municipal Finance Deal of the Year 2002 voor het project inzake waterbehandeling- en voorziening van de stad Sevilla; de prijs North American Power Deal of the Year voor het project van de gaselektriciteitscentrale van Fluvanna in de Verenigde Staten.

In Spanje trad Dexia Sabadell Banco Local voor het eerst op als exclusief lead arranger in de sector van hernieuwbare energiebronnen, met een financiering van 42 miljoen EUR voor de bouw van het windturbinepark Montes de las Navas in de streek van Avila. In Centraal- en Oost-Europa financieren Dexia Crédit Local en de EBWO samen op lange termijn de modernisering van het stedelijk vervoersnet en de aanleg en het herstel van de wegeninfrastructuur van twee grote steden – Sofia in Bulgarije en Lodz in Polen – voor een bedrag van 13,5 miljoen EUR. Dexia Crédit Local heeft eveneens garanties afgeleverd ten gunste van de EIB voor een bedrag van 29,5 miljoen EUR: de ene garantie om de verbetering van een drinkwater- en waterzuiveringsstation te financieren, alsook een gedeelte van het wegennet van Bielsko-Biala in Polen, de andere garantie ter financiering van de metro van Praag in de republiek Tsjechië.

Dexia Crédit Local en het overheidsbeleid In Italië bevestigt Dexia Crediop zijn financiële leiderspositie in diverse programma’s met betrekking tot water, irrigatie en de strijd tegen natuurrampen. In de meeste gevallen is de Italiaanse staat belast met de terugbetaling van de leningen. Zo kreeg Dexia Crediop verscheidene leningovereenkomsten toegewezen in het kader van de financiering van operaties voor de bescherming van Venetië en zijn lagune, dit voor een totaalbedrag van 238 miljoen EUR in 2002.

In Oostenrijk neemt Kommunalkredit Austria

Investeringsfondsen In 2002 zag Dexia Crédit Local toe op de werking van het met de EBWO opgerichte investeringsfonds Dexia FondElec Energy Efficiency & Emissions Reduction Fund. Dit fonds moet over een termijn van tien jaar zorgen voor de financiering van de vermindering van het energieverbruik en van de uitstoot van broeikasgassen in Centraal- en OostEuropa. Het wil bij een tiental investeerders een bedrag tot 150 miljoen EUR ophalen voor de financiering van projecten die betrekking hebben op energie, stadsverwarming, verlichting en openbaar vervoer.

In Slowakije beheert de Prvá Komunálna Banka het milieufonds van de staat voor rekening van het ministerie voor milieu.


Van het totale bedrag van 22,5 miljard EUR aan nieuwe kredieten die Dexia Crédit Local in 2002 aan de openbare sector verstrekte, was 2,5 miljard EUR bestemd voor projectfinanciering, waarvan ongeveer 515 miljoen EUR voor strikt milieugebonden projecten.

deel aan nationaal milieubeheer en het is ook een van de belangrijkste emittenten van genoteerde investment grade-obligaties van de milieusector (1,6 miljard EUR in 2002).

In Frankrijk kreeg Dexia Crédit Local in februari 2002 twee enveloppes van 62 miljoen EUR voor de Prêts Locatifs Sociaux (PLS) en 30 miljoen EUR voor de Prêts Locatifs Intermédiaires (PLI) om de wisselwoningmarkt voor gemiddelde inkomens aan te wakkeren. Dexia heeft zich tevens voorgenomen de strijd aan te binden tegen het broeikaseffect door actief deel te nemen aan de studies en acties van de lokale overheden, die zich steeds meer buigen over deze problematiek. Dexia wil een gegevensbank aanleggen van ervaringen die later op grotere schaal kunnen worden toegepast.

10 11

Duurzame ontwikkeling toepassen

op vermogensbeheer Ethische fondsen hebben in de voorbije twee jaar sterk opgang gemaakt in Europa, in het bijzonder binnen de groep Dexia. Beleggers houden immers niet alleen een financiële prestatie voor ogen, ze willen in hun beleggingsstrategie ook rekening houden met criteria die gekoppeld zijn aan de “maatschappelijke en milieuverantwoordelijkheid” van bedrijven. Dexia heeft zich gewapend om een vooraanstaande plaats in te nemen op deze in volle expansie verkerende markt.

Duurzame fondsen Het fondsengamma Dexia Asset Management is in Europa een van de leiders op de markt voor maatschappelijk verantwoord beleggen, zowel wat de omvang van het gamma betreft als voor de activa in beheer. Duurzaam beheer vertegenwoordigt 1,25 miljard EUR aan activa en vormt voor Dexia Asset Management dan ook een van de strategische krachtlijnen. Volgens de recentste beoordeling van

CSR Europe voor 2001, beloopt het marktaandeel van Dexia op het vlak van maatschappelijk verantwoord beleggen 6,2 % voor Europa en 67 % voor België, waarmee de Groep in Europa beslag legt op de 4de plaats. Traditioneel duurzaam beheer: op 31 december 2002 beschikte Dexia Asset Management over een gamma van 17 “open” ethische fondsen:

Fondsen voor traditioneel duurzaam beheer Dexia Allocation (met DJSI) Dexia Ethique (met Vigeo en Multiplus) Dexia Sustainable (met Ethibel)

Dexia Equities L (met Ethibel)

Aandelen • Sustainable Europe • Sustainable World • Aandelenbeheer

Gemengd

Obligaties

• Gediversifieerd beheer

• Obligatiebeheer

• Regiofondsen - EMU - Europe - North America - Pacific • Wereldwijde themafondsen - World Large Caps - Accent Social - Accent Earth • World Welfare

• European Balanced Low • European Balanced Medium • European Balanced High

Dexia Sustainable World Equities Fund (Australia) • World Equities Fund (met Ethibel) (Australia)

Surf naar www.dexia-am.com voor meer informatie over vermogensbeheer.

Balans van fondsen voor traditioneel duurzaam beheer (EUR) Dexia Sustainable en Dexia Equities Dexia Allocation Dexia Ethique TOTAAL

Activa in beheer op 31/12/01 op 31/12/02 829 132 087 8 619 965 35 030 000 872 782 052

751 563 286 6 934 433 32 156 659 790 654 378

In 2002 evolueerde de activa in traditioneel duurzaam beheer van ongeveer 870 miljoen EUR naar 790 miljoen EUR. De daling met 9,4 % valt volledig toe te schrijven aan de beurscrisis in 2002. Wat de inschrijvingen betreft, kenden de fondsen voor duurzame ontwikkeling een groei van circa 12 %.

Nieuwe producten Dexia Asset Management heeft in 2002 verschillende nieuwe producten ontwikkeld die inspelen op de behoeften van de cliënt. ■ In april 2002 werd Cordius Capital Target 10 op de markt gebracht, een fonds met kapitaalgarantie dat zo opgebouwd is dat de belegger op de eindvervaldag in 2007 zijn kapitaalinleg volledig terugkrijgt. Bovenop dit bedrag krijgt de belegger jaarlijks een coupon van 10 % – op voorwaarde dat elke component van de aandelenkorf minstens 70 % van zijn basiswaarde heeft behouden – zo niet, een coupon van 2 %. Aandelen worden opgenomen in de aanvangsportefeuille naar gelang van hun financiële prestatie en hun sociale, ethische en milieucriteria op basis van het Ethibelregister. Het is een product voor particulieren.

Balans van fondsen voor gespecialiseerd duurzaam beheer

■ In juni 2002 werd Dexia Life Values op de markt gebracht, een levensverzekering naar Belgisch recht van het type Tak 23 van Dexia Insurance en bestemd voor Belgische inwoners. Dexia Life Values omvat vijf modelportefeuilles die in door Ethibel geselecteerde aandelen beleggen. Ethibel is een orgaan dat de sociaal-ethische criteria van de portefeuille controleert en valideert:

Volume in beheer Productaanbod (in miljoen EUR) (gecumuleerd) 31/12/2001 31/12/2002 31/12/2001 31/12/2002

Dexia Life Values Defensive: een compartiment dat voor 100 % in obligaties belegt.

Gespecialiseerd duurzaam beheer: de verzekeringsproducten met gewaarborgd kapitaal kenden een forse groei, zowel de activa in beheer (+66 %) als het productaanbod (+120 %).

Verzekeringsproducten Producten met gewaarborgd kapitaal TOTAAL

167,82

256,41

3

8

55,89 223,71

115,75 372,16

2 5

3 11

Gericht duurzaam beheer: een op maat gesneden productaanbod ontwikkeld voor institutionele en private-bankingcliënten dat beantwoordt aan specifieke verwachtingen. Deze activiteit ging sterk vooruit, zowel inzake activa in beheer (+87 %) als wat het aantal cliënten betreft (+25 %). Eind 2002 vertegenwoordigde het gericht duurzaam beheer nagenoeg 90 miljoen EUR.

Dexia Life Values Low: een compartiment dat voor 30 % in aandelen en voor 70 % in obligaties belegt. Dexia Life Values Medium: een compartiment dat voor 50 % in aandelen en voor 50 % in obligaties belegt. Dexia Life Values High: een compartiment dat voor 70 % in aandelen en voor 30 % in obligaties belegt. Dexia Life Values Dynamic: een compartiment dat voor 100 % in aandelen belegt.


In termen van activa in beheer vertegenwoordigden deze fondsen op 31/12/2002 nagenoeg 800 miljoen EUR:

12 13

Duurzame ontwikkeling toepassen

op vermogensbeheer

Management presteren beter dan alle fondsen samen (traditionele en duurzame) bij een vergelijkbaar risicoprofiel.

■ In november 2002 werd in Australië het fonds voor duurzame ontwikkeling Dexia Sustainable World Equities gelanceerd, een fonds dat de kenmerken bezit van Dexia Sustainable Social Accent.

Events en roadshows

Grafiek I stelt de prestatie van de zes thematische regioen wereldfondsen voor van Dexia Sustainable (North America, Europe, EMU, Pacific, World Large Caps, Accent Social) in vergelijking met een basisindex 100 die de beste prestaties weergeeft van alle (traditionele en duurzame) activabeheersproducten: sinds ze werden gelanceerd, liggen deze zes producten qua prestatie niet alleen boven het gemiddelde, ze behoren ook tot het eerste kwart van de best presterende fondsen. 100

In 2002 heeft Dexia Asset Management talrijke events gesteund rond het thema verantwoord beleggen: “How to integrate an SRI approach in an institutional investment process?” georganiseerd door BVPF-ABFP in Brussel in februari 2002, 1er Forum Européen pour le développement durable et une Entreprise Responsable (FEDERE 2002) in Parijs in maart 2002, een colloquium over de uitwerking van een institutioneel ethisch beheer in Parijs in april 2002, 1st Social Rating Session in Europe (Soc.rate) in Brussel in juni 2002, Université d’été de Euronext in Marokko in juni 2002... Dexia Asset Management heeft diverse roadshows georganiseerd over het hele Europese continent: in maart 2002 in het Nederlandse Eindhoven (Sustainable Management), op 19 en 20 juni 2002 in Rome en Milaan in Italië (Gestione Sostenibile, la performance e altre dimensioni in samenwerking met Eticare.it), in april 2002 in Madrid in Spanje (“La Gestion Sostenible en Dexia Asset Management”), in april 2002 in Luxemburg (“La gestion éthique et durable chez Dexia Asset Management”), in oktober 2002 in Sydney en Melbourne in Australië (“Sustainable Management”).

Prestatie De prestaties van de maatschappelijk verantwoorde fondsen van Dexia Asset Management bewijzen dat financiële prestaties en duurzame ontwikkeling verenigbare doelstellingen zijn. De meeste duurzame fondsen van Dexia Asset

75

50

25

0 Prestatie 2002 North America

Europe

Prestatie sedert lancering EMU

Pacific

World Large Caps

Accent Social

Grafiek II weerspiegelt voor de zes thematische regioen wereldfondsen van Dexia Sustainable (North America, Europe, EMU, Pacific, World Large Caps, Accent Social) hun volatiliteitsindex en hun capaciteit om de marktevolutie te volgen (tracking error): – in vergelijking met een basisindex 100 die de laagste volatiliteit weergeeft binnen het geheel van (traditionele en duurzame) activabeheersproducten, behoren de zes fondsen tot het gemiddelde; – in vergelijking met een basisindex 100 die de hoogste capaciteit weergeeft om de marktevolutie te volgen (tracking error) binnen het geheel van (traditionele en duurzame) activabeheersproducten, situeren de zes fondsen zich boven het gemiddelde, vijf van de zes fondsen behoren zelfs tot het eerste kwart van de best presterende producten. 100

75

50

25

0 Volatiliteit (min. volume) North America

Europe

EMU

Tracking error (TE minimum) Pacific

World Large Caps

Accent Social

Solidariteitsfondsen

Dexia Micro-Credit Fund vertegenwoordigt een nieuwe soort activa die de dimensie van een aanzienlijke maatschappelijke impact koppelen aan een aantrekkelijk profiel inzake risico en rendement. De beleggers (particulieren, investeerders, dakfondsen) die deelnemen in het kapitaal van de bevek zijn gevoelig voor het concept van maatschappelijk verantwoord beleggen en voor de samenwerking tussen noord en zuid. Het financieel criterium – dat samenhangt met de zwakke default, de aantrekkelijkheid van de verhouding tussen het rendement en de volatiliteit en het gebrek aan correlatie met andere activaklassen – vormt bovendien een extra troef voor dit fonds.

Balans van Dexia Micro-Credit Fund Dexia Micro-Credit Fund is samengesteld uit twee compartimenten (in USD en CHF) die samen een portefeuille van 26,2 miljoen USD vormen (op 31 december 2002). Dit fonds bezit reeds een perfecte diversificatie: het belegt in nagenoeg 30 gefinancierde instellingen uit 19 ontwikkelingslanden verspreid over Latijns-Amerika, Azië en OostEuropa. Een aantal dat nog zal toenemen, aangezien het fonds steeds meer microinvesteerders en in aantal toenemende permanente instellingen wil aanspreken.


In 1998 riep Dexia Banque Internationale à Luxembourg de bevek Dexia Micro-Credit Fund in het leven, het eerste commercieel beleggingsfonds dat bestemd is voor de herfinanciering van instellingen voor microfinance, die gespecialiseerd zijn in het aanbieden van financiële diensten aan micro- en kleine bedrijven op groeimarkten.

Voor het beheer van zijn microfinanceportefeuille doet Dexia Asset Management een beroep op de Zwitserse onderneming BlueOrchard Finance, die gespecialiseerd is in het beheer van deze soort activa. BlueOrchard selecteert de microfinancieringsinstellingen dankzij een groot net van contactpersonen bij multilaterale ontwikkelingsorganen, nationale samenwerkingsagentschappen en niet-gouvernementele organisaties die actief zijn in dat domein. Ingeval er samenwerkingspotentieel aanwezig is, voert BlueOrchard Finance ter plaatse een due diligence uit en stelt het een beoordeling op voor het kredietcomité. De analyse van BlueOrchard Finance wordt systematisch aangevuld met een externe rating van een “standaard” ratingbureau of van een gespecialiseerd bureau dat in de onderneming gedurende twee weken een volledige financiële en operationele audit uitvoert. Op basis van de beoordeling van BlueOrchard beslist het kredietcomité om al of niet te investeren. Heeft het kredietcomité beslist om te investeren, dan wordt het bedrijf onderworpen aan een grondige followup (maandelijkse reporting gedurende de hele investeringsperiode) en wordt het jaarlijks bezocht. De selectiecriteria zijn steeds gericht op de kwaliteitsanalyse en de impact van de activiteit van elke microfinancieringsinstelling.

14 15

Beantwoorden aan

de sociale behoeften van de cliënt De bankproducten en –procedures moeten beantwoorden aan de maatschappelijke behoeften van de cliënt, zowel via de basisdienstverlening aan kansarmen als via social engineering-producten. Dexia werkt eveneens aan de innovering en de kwaliteit van het dienstenaanbod om zo meer rekening te kunnen houden met de steeds hogere eisen van de cliënten en de verenigingen die ze vertegenwoordigen.

Basisdienstverlening In België stelt Dexia Bank sinds enkele jaren aan instellingen met een sociale roeping een reeks financiële producten ter beschikking die aangepast zijn aan personen die in financiële moeilijkheden verkeren. Dexia Bank speelt hiermee in op de behoeften van de lokale overheden, aangezien de armsten onder ons dankzij deze producten de elementaire bancaire diensten kunnen blijven genieten. Deze producten zijn geëvolueerd naar gelang van de behoeften van de cliënten en de reglementaire en technologische ontwikkelingen. Dexia Bank is de enige financiële instelling op de Belgische markt die over een productengamma beschikt dat specifiek bestemd is voor Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW’s). Het leefloon wordt gestort op een socialebijstandsrekening die gratis is voor de begunstigde. Met zijn Bancontact/Mister Cash/Proton-kaart kan hij dit bedrag opnemen afhankelijk van zijn behoeften. Dit product is bijzonder veilig, bezorgt de OCMW’s minder werk en bevordert de maatschappelijke integratie van de begunstigde die vaak niet meer bij de bank terechtkan. Wie in financiële moeilijkheden verkeert en specifieke hulp zoekt, kan bij Dexia Bank aankloppen voor “Budgetbeheer”, een product dat gebaseerd is op individuele zicht- of spaarrekeningen die volledig worden beheerd door een aangewezen mandataris. Deze personen beschikken over een bankkaart om hun zakgeld op te vragen. Dexia Bank biedt bovendien een specifiek beheer aan voor organen die door de beslagrechter als schuldbemiddelaar zijn aangesteld.

Met deze producten anticipeert Dexia Bank op een in België ter goedkeuring voorliggende wet met betrekking tot een basisbankservice. Elk cliënt die in beginsel niet beantwoordt aan de criteria voor het openen van een gewone zichtrekening, krijgt op die manier een “basisservice” die bestaat uit overschrijvingen, stortingen, opvragingen en rekeningafschriften. Dexia Bank heeft sinds 1997 meer dan 30 000 rekeningen van dit type geopend.

Psychologische opvang na schadegevallen Sinds 1999 biedt DVV Verzekeringen elke cliënt die een BOAR-contract heeft afgesloten de mogelijkheid gratis psychologen te raadplegen om de niet-materiële gevolgen van schadegevallen op te vangen. IvP / POBOS (een instituut voor opvang en psychotraumatische/psychologische begeleiding van slachtoffers) is de belangrijkste privé-instelling die dit soort service aanbiedt. In bepaalde gevallen wordt deze service ook verleend aan de tegenpartij. DVV Verzekeringen doet eveneens een beroep op een onafhankelijk team van consultants in ergotherapie om de maatschappelijke en professionele herintegratie van slachtoffers te vergemakkelijken. Geografisch en taalkundig is dit een dienstverlening op maat.

Hoe zakgeld beheren?

Commercialisering van duurzame beleggingen door het banknet In België beantwoorden de maatschappelijk verantwoorde beleggingen steeds meer aan de verwachtingen van het publiek. In november 2002 wijdde Dexia Bank een speciaal nummer van zijn Newsletter aan deze fondsen. Dankzij een partnerschap met Dexia Bank komt dit thema ook geregeld aan bod in Metro, een gratis krant die wordt verspreid in het Brussels net voor openbaar vervoer. Intern vonden van 10 tot 19 september 2002 verschillende forums en congressen plaats waar de agenten van Dexia Bank uitleg kregen over de selectie van activa voor duurzame beleggingsproducten. Via het intranet van de bank werd een lijst met verkoopsargumenten verspreid.

In Luxemburg bestudeert Dexia BIL sinds december 2002 de mogelijkheid om op zijn intranet een rubriek te wijden aan duurzame ontwikkeling.

Nieuwe bankproducten voor de sociale economie In België heeft DVV Verzekeringen in 2002 Dexia PubliPension gecreëerd, een pensioenverzekeringsproduct om pensioenen uit de openbare sector optimaal te beheren. DVV Verzekeringen evalueert voor elke entiteit (gemeenten, OCMW’s ...) de lopende en toekomstige pensioenen op basis van de gegevens van de te verzekeren personen, beheert de in bewaring gegeven reserves, berekent pensioenen en neemt deel aan het beheer van het product. In Frankrijk is Dexia Sofaxis de enige gespecialiseerde marktspeler die openbare besturen en ziekenhuizen personeelsverzekeringen aanbiedt die rekening houden met statutaire waarborgen. De verzekerde cliënten genieten op die manier een uitgebreide operationele beheersservice op het vlak van human resources

die bedoeld is om beroepsrisico’s te voorkomen en het werkverzuim terug te dringen. Dexia Sofaxis heeft in 2002 voor de lokale openbare besturen een coaching service ontwikkeld met het oog op de invoering van een systeem voor preventiemanagement. Hen wordt een gestructureerde aanpak in vijf fases voorgesteld die gericht is op permanente verbetering en stoelt op de RADAR-methode van de European Foundation for Quality Management (EFQM). Dexia Epargne Pension stelt zijn expertise inzake social engineering ook ter beschikking van institutionele cliënten met het oog op hun humanresourcesbeheer (uitstapvergoedingen, aanvullend pensioen, loonsparen). In 2002 heeft Dexia Epargne Pension meer inspanningen geleverd voor een optimaal beheer van de arbeidstijd en biedt nu naar aanleiding van de invoering van de wet op de 35-urenweek een globale oplossing via de “tijdsspaarrekening”. Doel van dit product is het beheer van de arbeidstijd en de interne organisatie beter op elkaar af te stemmen. Dit vernieuwend product is vooral bestemd voor organen uit de sociale en gezondheidssector en de medischsociale sector. Samen met Société Générale neemt Dexia Crédit Local deel aan een groots proefproject waarmee de staat in 2001 van start ging; het opzet is de openbare aankopen elektronisch te laten verlopen met behulp van de zogeheten aankoopkaart. In juni 2002 voerde Dexia Crédit Local het systeem van VISA-aankoopkaarten in bij de Assistance Publique – Hôpitaux de Paris en de Université d’Artois.


Dexia Bank is zich bewust van zijn bewustmakingsopdracht en tracht zijn cliënten dan ook bij te staan om hun geld beter te beheren. De praktische gids Te veel zakgeld? die de Bank in 2002 publiceerde, paste in een nieuwe campagne die gericht was op jongeren – en hun ouders – en een antwoord wil bieden op hun vragen in verband met het beheren en sparen van hun zakgeld. Ook het Zakgeldcontract is een nieuw instrument waarmee jongeren leren hoe ze met hun zakgeld kunnen sparen en aankopen doen.

16 17

Beantwoorden aan

Uitreiking van de Europese kwaliteitsprijs 2002 aan Dexia Sofaxis door de Infante van Spanje.

de sociale behoeften van de cliënt

GIPS-certificatie voor Dexia Asset Management Dexia Asset Management heeft in september 2002 de GIPS compliant-certificatie (Global Investment Performance Standards) voor vermogensbeheer ontvangen. De door GIPS opgelegde ethische standaarden en kwaliteitsnormen maken het mogelijk prestatietabellen wereldwijd op een uniforme manier voor te stellen en garanderen uiterst nauwkeurige en transparente beheersresultaten.

Kwaliteit en certificatie In Frankrijk ondernemen bepaalde Franse dochterondernemingen van Dexia Crédit Local stappen in de richting van kwaliteit en certificatie.

Productivity Managers van de verschillende activiteiten van de bank, heeft de afdeling Kwaliteit van Dexia BIL in 2003 kwaliteitsindicatoren opgesteld. Deze indicatoren zullen worden opgenomen en geanalyseerd in de Tableau de bord Qualité 2003, samen met andere meetinstrumenten die rekening houden met het aantal klachten en hun verwerkingstermijn en de overeenstemmende tevredenheidsgraad. In 2002 heeft Dexia BIL zijn ISO 9001-certificaat voor zijn activiteit als transferagent FETA (First European Transfer Agent) en zijn SAS 70certificaat voor zijn activiteit als transferagent en administratief fondsenbeheerder (Dexia Fund Services) vernieuwd. Het Engelse vaktijdschrift The Banker heeft Dexia Banque Internationale à Luxembourg de titel Bank of the Year 2002 Luxembourg toegekend.

■ Eind 1999 ontving Dexia CLF Banque het ISO 9002-certificaat voor zijn activiteiten op het vlak van thesauriekredieten aan de lokale openbare sector. Dexia CLF Banque was daarmee de eerste Franse bank die op dat gebied een certificaat behaalde. Het werd sindsdien jaarlijks vernieuwd. ■ Dexia CLF Lease Services, een dochter van Dexia CLF die gespecialiseerd is in het beheer van openbare wagenparken, werkt samen met zijn partner Arval, dat een ISO 9002-certificaat behaalde in 1998. Het certificaat van Arval werd in 2000 aangevuld en in 2001 hernieuwd voor zijn provinciale vestigingen en technische afdelingen.

In Luxemburg lanceerde Dexia Banque Internationale à Luxembourg een speerpuntproject onder de naam projet SLA (Service Level Agreement). De bank vertaalt in tien verbintenissen het kwaliteitsniveau dat ze over heel haar dienstengamma en op alle relatieniveaus, zowel intern als extern, wil aanbieden aan haar cliënten. Het project is gebaseerd op de Charte de la Relation Client die in januari 2003 werd verspreid. In nauwe samenwerking met de

In België is de spaarbank Eural het ISO 9002certificaat dat ze in 1997 ontving, blijven vernieuwen voor al haar bancaire activiteiten. Het EFQM-model is sinds 1998 van toepassing in het kader van een strategisch plan (2003-2006) dat het gebruik van verschillende tools omvat: een communicatie- en follow-upplan waarbij alle medewerkers zijn betrokken, het uitwerken van individuele doelstellingen, evaluatiegesprekken volgens het PDCA-principe (Plan, Do, Check, Adjust), twee studiedagen per jaar met alle kaderleden van de bank en verschillende enquêtes (over interne en externe tevredenheid, stress, leiderschapskwaliteiten) waarvan de principes gebaseerd zijn op het participatieve consensusen managementmodel.

“Integrale kwaliteit” bij Dexia Sofaxis Dexia Sofaxis, specialist in het verzekeren van het statutair risico van de personeelsleden van openbare besturen en openbare gezondheidscentra, ontving op 30 oktober 2002 van de European Foundation for Quality Management (EFQM) de Europese Kwaliteitsprijs in de categorie “grote ondernemingen”. Naast de ISO 9001norm (kwaliteit), kreeg Dexia Sofaxis een certificaat in het kader van drie andere normen: ISO 14001 (milieubeheer), OHSAS 18001 (veiligheid en gezondheid op het werk) en SA 8000 (sociale en ethische verantwoordelijkheid). Dexia Sofaxis heeft eind 2002 het geïntegreerde managementsysteem KVME (kwaliteit, veiligheid, milieu, ethiek) ingevoerd.


De tevredenheid van de cliënt peilen In een onzekere en onstabiele marktsituatie vormen vertrouwen en tevredenheid de sleutelfactoren van een duurzame relatie met de cliënt. Door te luisteren naar de cliënt kunnen we de kwaliteit van onze producten en procedures verhogen.

In België beschikt Dexia Bank sinds 1992 over een Bemiddelingsdienst. De dienst is acht medewerkers sterk en heeft als doel te streven naar een minnelijke schikking in geval van problemen tussen de cliënt en de bank. Cliënten die zich niet kunnen vinden in de oplossing die het agentschap voorstelt, richten zich schriftelijk tot de dienst Bemiddeling, die dan op zoek gaat naar de meest professionele en objectieve oplossing. Bovendien ondertekende Dexia Bank in 1998 de “Gedragscode” van de Belgische Vereniging van Banken (BVB). Als de cliënt niet tevreden is met de oplossing die de dienst Bemiddeling heeft voorgesteld, kan hij zich in laatste instantie wenden tot de ombudsman van de Belgische

EMAS-systeem bij Kommunalkredit Austria In Oostenrijk was Kommunalkredit Austria een van de eerste financiële instellingen die in 1997 een eigen milieubeheerssysteem invoerde en in het kader van EMAS (Eco Management and Audit Scheme) een certificaat ontving. Dit stichtend engagement van de bank voor het milieu werd doorgetrokken in een specifiek diensten- en financieringsaanbod.

18 19 Vereniging van Banken. In verhouding tot het marktaandeel van Dexia Bank in België, werd de ombudsman in 2002 erg weinig aangesproken. Met het oog op het meten en verbeteren van de cliëntentevredenheid, neemt Dexia Bank deel aan nationale benchmark-enquêtes. Gaat het om de tevredenheid van de cliënt over zijn hoofdbank, dan behalen Dexia Bank en BACOB een van de beste scores. Jaarlijks worden er ook studies uitgevoerd rond tal van specifieke onderwerpen. In het kader van de fusie in 2002 tussen Dexia Bank en BACOB vonden in juni en december twee telefoonenquêtes plaats bij verschillende cliëntengroepen. Het opzet van de enquête was na te gaan of de cliënten tevreden waren en of ze voldoende informatie kregen met betrekking tot de fusie en de gevolgen ervan. De enquête wordt op driemaandelijkse basis voortgezet in 2003 en 2004.

i

nzet

Dexia wil de waarden inzake duurzame ontwikkeling ingang doen vinden bij zijn medewerkers en legt zich toe op het structureren van de regulerende functies en de goede bedrijfsvoering, het promoten van milieubescherming en het opzetten van maatschappelijk verantwoorde acties.

20 21


Corporate Governance Dankzij de interne bedrijfsvoering kan men strategische opportuniteiten ontwikkelen die waarden creëren voor de aandeelhouder en de cliënt, en tegelijkertijd zorgen voor het beheer van de risico’s die samenhangen met de groei van de onderneming. Zodoende kan men tegemoetkomen aan de verwachtingen van de beleggers op het vlak van de transparantie en de financiële communicatie.

De knowhow inzake corporate governance stimuleren Corporate governance Enkele voorbeelden tonen aan welk belang Dexia hecht aan de principes inzake corporate governance: de uitgesproken internationale samenstelling van de raad van bestuur en zijn groot aantal onafhankelijke bestuurders, het bestaan van gespecialiseerde comités binnen de raad (strategisch comité, auditcomité, comité der bezoldigingen, comité der benoemingen) en de rol van deze comités, de zeer uitgebreide informatie in het jaarverslag m.b.t. de bestuurders van de vennootschap (biografie, bezoldiging, functies enz.), de zeer duidelijk omschreven regels in het intern reglement van de raad van bestuur en het uitvoerend comité, de niet-verenigbaarheid van de functies van voorzitter van de raad van bestuur en gedelegeerd bestuurder (CEO), alsook de halfjaarlijkse zelfevaluaties van de raad van bestuur. In 2003 zal Dexia zich er met name op toeleggen zijn geheel van regels aan te passen aan de nieuwe wettelijke bepalingen die voortvloeien uit de Belgische wet van 2 augustus 2002 inzake corporate governance, waarvan sommige belangrijke bepalingen reeds van kracht zijn voor het jaar 2003. Voor meer informatie over het deel “corporate governance” verwijzen wij u naar het Jaarverslag 2002 onder de rubriek “Inzet”.

In de Verenigde Staten is FSA sponsor van het Global Capital Markets Center (GCMC) aan de Duke University. Dit interdisciplinair centrum is uniek in zijn soort en bestaat uit academici, bedrijfsleiders en hoge ambtenaren die willen bijdragen tot de totstandkoming van een model inzake best practices dat kan worden toegepast op de kapitaalmarkten. De voorzitter en CEO van FSA heeft zitting in het raadgevend comité. Het centrum vervult een belangrijke rol in de huidige context van verhoogde bewustwording bij het publiek m.b.t. de problemen inzake corporate governance. In 2002 steunde het GCMC tal van evenementen. Bepaalde lesgevers gingen in op de juridische en financiële aspecten van de affaire Enron, en getuigden voor de Senate Committee on Governmental Affairs van de Verenigde Staten.

Interne audit Dexia beschikt over een homogene auditfunctie die beantwoordt aan de strengste normen. Deze functie, die in 2002 een sterkere organisatie en meer middelen kreeg, met name op het niveau van de overkoepelende holding Dexia NV, is bedoeld om de interne controle te bevorderen en permanent toe te zien op de daadwerkelijke toepassing van het geldende controlesysteem. Het nieuwe auditcharter werd goedgekeurd door de raad van bestuur en door de directiecomités van de operationele entiteiten, en vervolgens overgemaakt aan de directies van de dochterondernemingen en de bijkantoren. Het charter wordt in 2003 verstuurd aan alle medewerkers van de Groep om hen te sensibiliseren voor de rol en de toepassing van de interne audit binnen Dexia. Voor meer informatie over het deel “interne audit” verwijzen wij naar het Jaarverslag 2002 onder de rubriek “Beheersing”.

Het charter van de jurist bij Dexia Bank

Deontologie en compliance In 2002 keurden het uitvoerend comité en de raad van bestuur van Dexia een compliance charter goed, waarin toelichting wordt gegeven over de organisatie en over alle domeinen die onder die functie vallen. De deontologische code, die in 2001 werd opgesteld en goedgekeurd, bevat alle gedragsregels die gelden voor de hele Groep. De code moet nog worden goedgekeurd door de operationele entiteiten en zal in de loop van 2003 bezorgd worden aan alle medewerkers. Eind 2002 werd de chief compliance officer (deontoloog voor de Groep) aangesteld, die rechtstreeks afhangt van de gedelegeerd bestuurder en voorzitter van het uitvoerend comité van Dexia. In de strijd tegen het witwassen van kapitaal schikt de Groep zich naar de plaatselijke regels van elke internationale vestiging en legt zij doelbewust strengere regels op die gebaseerd zijn op genormaliseerde criteria inzake het aanvaardbaar en respectabel karakter van haar cliënten. In dit verband is geen enkele dochter van de Groep gevestigd in een land dat op de officiële lijst staat van landen die op het vlak van de strijd tegen witwaspraktijken niet meewerken aan de GAFI (Groupe d’action financière sur le blanchiment de capitaux). Voor meer informatie over het deel “deontologie en compliance” verwijzen wij naar het Jaarverslag 2002 onder de rubriek “Inzet”.

Risicobeheer Toepassingsgebied voor het operationeel-risicobeheer Dexia gaf – conform de bepalingen van het Bazelcomité – een definitie van het operationeel risico met het oog op een beter begrip en een betere communicatie tussen de internationale entiteiten van de Groep: het operationeel risico is het risico op verlies als gevolg van transacties, informatiesystemen of medewerkers die onbekwaam zijn of niet voldoen, maar ook van externe gebeurtenissen. De groep Dexia richtte binnen de directie een cel “Operationeel Risico” op en keurde in 2002 een algemeen beleid goed m.b.t. de beheersing van dit soort van risico, teneinde alle medewerkers bewust te maken van de elementen van het systeem en ervoor te zorgen dat zij in al hun activiteiten rekening houden met het operationeel risico.

Integratie van de problematiek inzake duurzame ontwikkeling De risico’s m.b.t. de problematiek inzake duurzame ontwikkeling maken deel uit van het beheer van het operationeel risico van de groep Dexia. De categorieën die worden aangereikt in de Bazel-akkoorden omvatten met name de risico’s die te maken hebben met het niet naleven van de sociale wetgeving, en ook met de werkomgeving (veiligheid en gezondheid) en met de professionele relaties (discriminatie, pesterijen enz.). Op termijn is het de bedoeling om niet alleen de vastgestelde problemen m.b.t. deze categorieën te inventariseren, maar ook om te komen tot een globale inschatting van het risico dat er zich in de toekomst soortgelijke problemen voordoen. Voor meer informatie over het deel “risicobeheer” verwijzen wij naar het Jaarverslag 2002 onder de rubriek “Inzet”.


In België werkte Dexia Bank in april 2002 Het charter van de jurist uit. Daarin worden basiswerkingsregels vastgelegd waarmee de juristen van de juridische afdeling op een efficiënte en loyale wijze kunnen bijdragen tot de verwezenlijking van de plannen en de doelstellingen van de vennootschap en de groep Dexia. Dit charter omschrijft de opdrachten van de juridische afdeling, de organisatie van de juridische functie, de verantwoordelijkheden van de hiërarchie, bepaalde deontologische principes en ook de regels met betrekking tot de modaliteiten inzake interne aanhangigmaking en optreden, alsook de kwaliteit van de regels m.b.t. de vereisten die gekoppeld zijn aan de geleverde prestaties.

22 23

Beheer op mensenmaat

en sociale dialoog Het respect voor de fundamentele rechten en het streven naar sociale cohesie en billijkheid vormen essentiële onderdelen van het beheer op mensenmaat en de sociale dialoog bij Dexia. De 25 000 medewerkers van de Groep, die verspreid over 25 landen werken, delen de waarden die de diverse metiers en nationaliteiten overstijgen en die Dexia zijn karakter en zijn persoonlijkheid verlenen: prestatie, evenwicht, knowhow, enthousiasme, vernieuwing en nauwkeurigheid.

Kennis van de Groep en integratie Onder invloed van diverse factoren wordt van de directie human resources en interne communicatie een dynamisch en aangepast antwoord verwacht: de diversiteit van de Groep, haar internationaal gespreide vestigingen en de komst van nieuwe medewerkers, met name als gevolg van de fusie met Artesia BC. Zo namen in 2002 meer dan 600 medewerkers van de Groep deel aan de diverse sessies van het seminarie Discovering Dexia. Dit seminarie was een echte ontmoetingsplaats voor de medewerkers die over de hele wereld verspreid werken en droeg bij tot het versterken van het groepsgevoel. Dankzij andere sessies kregen de medewerkers van de entiteiten eveneens de kans om de activiteit en de actualiteit van de Groep beter te leren kennen. Het globale en humane beeld van de Groep werd in 2002 versterkt door de totstandkoming van één enkel informatie-kanaal, nl. het blad team+spirit, dat bestemd is voor alle medewerkers van de Groep en ook het intranet team+spirit welcome. 2002 werd ook gekenmerkt door de bijeenkomst van de 250 leidinggevende kaderleden tijdens het seminarie Dexia, a vision to live, tijdens hetwelk Pierre Richard de nadruk legde op het versterken van de eenheid van de Groep maar ook op de integriteit als fundamentele waarde. Tijdens dit seminarie kon iedereen deelnemen aan projecten rond de metiers van de Groep en was er eveneens gelegenheid tot het leggen van informele contacten.

Begeleidende maatregelen in België en Nederland ■ In België bracht de juridische fusie van Artesia BC, BACOB en Dexia Bank, die plaatsvond in april 2002, de directie en de sociale partners ertoe om tijdens het eerste halfjaar te onderhandelen over de begeleidende maatregelen bij het meerjarenplan inzake personeelsinkrimping. Er werd een akkoord bereikt over de talrijke en doelgerichte begeleidingsLa maatregelen, formation à des métiers complexes dans actie op en er werd een doelbewuste le contexte d’un groupe international représente gang gebracht ten voordele van de interne un mobiliteit/omscholing. enjeu fondamental etInunhet investissement derde kwartaal werd een important. Au-delà des formations techniques campagne op touw gezet om te weten te komen de wensen warendevan de medewerkers, met quiwelke permettent à chacun développer in het kantorennet. tevens les name connaissances nécessairesErà werd l’exercice degepeild naar behoeften vanlehet management. Binnen HRM werd ses de responsabilités, groupe a conçu un certain met het Job Center een geïntegreerde structuur tot nombre d’actions de formation transversales stand gebracht, die zorgt voor de afhandeling van alle qui permettent de renforcer les échanges internes. vragen m.b.t. de werkgelegenheid, waarbij vooral Ainsi, par exemple, le groupe a mis en place gestreefd wordt naar een optimale heroriëntering en en omscholing 2002 un programme d’immersion en langue van het personeel. Tussen april 2002 en anglaise en partenariat avec l’une des écoles gebruik december 2002 maakten 296 medewerkers de van langue britannique les plus réputées. de diensten van het Job Center en kregen zij aldus toegang tot een nieuwe functie in de bank.

L’année 2002 a également permis d’élaborer ■ In Nederland werkte Dexia in overleg met de un programme de formation de management sociale partners een sociaal plan uit voor het beheer transversal qui sera mis en œuvre début 2003 van de personeelsinkrimping die het gevolg was van et permettra aux cadres groupeactiviteiten d’acquérir en van de de herdefiniëring van du bepaalde desdaling valeurs de management collectives. van de commerciële activiteit door de ongunstige beursevolutie. Dankzij de voorwaarden die door de sociale partners bedongen werden, konden de betrokken personeelsleden op basis van een individuele keuze begeleid worden. De Groep heeft op een zeer transparante wijze en in nauwe samenwerking met het management voorrang gegeven aan natuurlijke afvloeiingen, met name in de vorm van vervroegde uittreding. De interne mobiliteit werd eveneens aangemoedigd. Zodoende kon het banenverlies aanzienlijk worden beperkt.

Opleidingen voor complexe functies in een internationale groep zijn van fundamenteel belang en vertegenwoordigen een aanzienlijke investering. Naast de technische opleidingen waarmee elkeen de nodige kennis kan opdoen om zijn taken uit te oefenen, heeft de Groep een aantal multidisciplinaire opleidingen uitgewerkt die de interne uitwisseling doen toenemen. Zo heeft de Groep in 2002 in samenwerking met een van de meest vooraanstaande Britse talenscholen een “onderdompelingscyclus” in de Engelse taal georganiseerd. In 2002 werd eveneens een multidisciplinair managementopleidingsprogramma uitgewerkt dat begin 2003 van start gaat en de kaderleden van de Groep in staat zal stellen gemeenschappelijke managementwaarden aan te leren.

Optimaal taalgebruik In België creëerde de Taaldienst van Dexia Bank een website die luistert naar de naam Di@logos. De bedoeling van deze website is het taalgebruik in de bank te optimaliseren en eenvormig te maken. Medewerkers kunnen terecht bij een Infodesk die al hun taalvragen beantwoordt. Correct taalgebruik is niet alleen een belangrijke troef voor het imago en de professionele uitstraling van de Groep, maar is tevens bevorderlijk voor de individuele ontplooiing van het personeel.

Evaluatie van de prestaties Een gemeenschappelijke managementcultuur tot stand brengen is enkel mogelijk op basis van coherente procedures. Het beoordelingsgesprek is een sleutelmoment in de relatie tussen werknemer en werkgever, en vormt een gelegenheid om de balans op te maken van de resultaten en de bekwaamheden. Daarom werkte de Groep een systeem uit dat gebaseerd is op coherentie en billijkheid en dat voortaan geldt voor alle entiteiten van de Groep. Dit initiatief berust op een dialoog tussen de hiërarchische chefs en hun ondergeschikten en past in een uitgesproken prospectief kader. Daarom gaat een groot deel van de aandacht naar de analyse van de bekwaamheden die moeten worden ontwikkeld en naar de manier om dat te bereiken. Dankzij deze harmonisatie van de beoordelingsprocedures zal de intragroepsmobiliteit nog verder toenemen. In 2002 werd voortgewerkt aan DEAL (Dexia Executive Assesment of Leadership), waarmee potentiële hogere kaderleden kunnen worden opgespoord en voor alle deelnemers individuele ontwikkelingsplannen kunnen worden uitgestippeld.

De Europese Ondernemingsraad De Europese Ondernemingsraad van de Groep werd in 1998 opgericht en is een overleg- en informatieorgaan dat op Europees vlak de sociale dialoog tussen werknemers en werkgevers moet bevorderen m.b.t. alle economische, financiële en sociale kwesties met een internationaal karakter, die gelet op hun strategisch belang de diverse sociale gesprekspartners van de vennootschappen van de Groep aanbelangen. Hij bestaat uit vertegenwoordigers van de directie, 28 effectieve personeelsafgevaardigden en 20 plaatsvervangers uit 10 entiteiten van Dexia. Hij wordt voorgezeten door de gedelegeerd bestuurder, die tevens voorzitter is van het uitvoerend comité van Dexia.


Ontwikkeling van bekwaamheden

24 25

Beheer op mensenmaat

en sociale dialoog

Conform zijn voornaamste doelstelling, nl. het bevorderen van de sociale dialoog en de informatieverstrekking t.a.v. de personeelsafgevaardigden, is de Europese Ondernemingsraad in 2002 tweemaal samengekomen. De agenda van deze twee vergaderingen werd vastgelegd tijdens voorbereidende vergaderingen in aanwezigheid van alle vertegenwoordigers, zowel de effectieve leden als de plaatsvervangers. De onderwerpen die in de EOR aan bod komen, hebben met name betrekking op de beslissingen aangaande de evolutie van de structuren van de Groep, haar economische en financiële vooruitzichten, de evolutie van de werkgelegenheid, het beleid inzake loonsparen, de arbeidsorganisatie enz. Er werd overeengekomen dat het bureau van de Raad een procedure uitwerkt voor het aanstellen van een onafhankelijk deskundige die de rekeningen van de Groep moet controleren en geheel onafhankelijk opmerkingen en vragen moet formuleren t.a.v. de leden van de Raad.

Sociale relaties In 2002 zetten de Groep en haar Europese Ondernemingsraad een belangrijke stap met de goedkeuring van de Principes inzake sociaal beheer van de groep Dexia, die op 18 december 2002 werden ondertekend door Pierre Richard, gedelegeerd bestuurder en tevens voorzitter van het uitvoerend comité van Dexia, en Michel Auquier, secretaris van de Europese Ondernemingsraad. Deze stap bevestigt het belang van een open en constructieve sociale dialoog binnen de Groep. Ter bevestiging van de engagementen tegen sociale discriminatie bij de rekrutering en het sociaal beleid van de Groep, werd de volgende formulering toegevoegd aan de jobpagina’s op www.dexia.com en in de presentatiebrochures van de directie human resources: “Dexia is een werkgever die gelijke kansen biedt inzake rekrutering en promotie, ongeacht het geslacht, het ras, de huidskleur, de afkomst, de handicap of de seksuele geaardheid van de sollicitant”.

Principes inzake sociaal beheer van de groep Dexia Dit document erkent diverse principes inzake sociaal beheer ten behoeve van alle medewerkers van de Groep in Europa, ongeacht hun entiteit, met inachtneming van de geldende wetgeving in elk van de betrokken landen en bij gebrek aan specifieke wetgeving. Dit charter is de weerslag van de erkenning van een ethische dimensie binnen de Groep en het streven naar het tot stand brengen van een sociale dialoog die gebaseerd is op diverse principes: een toekomstgericht beheer van de werkgelegenheid door te anticiperen op de bekwaamheden en het individueel beheren van de mobiliteit; sturing van de mobiliteit tussen de diverse entiteiten zonder proefperiode en met behoud van de anciënniteit; uitwerking van een opleidingsplan waarmee de behoeften van de Groep dienaangaande kunnen worden ingeschat (taal- en andere cursussen); in geval van geplande ontslagen, informatieverstrekking aan de Europese Ondernemingsraad en mogelijkheid voor overleg tussen de diverse HRM-afdelingen om het betrokken personeel over te hevelen naar andere entiteiten; studie m.b.t. pensioenrechten, aanvullende ziekteverzekering, intern beheer van rekeningen en kredieten enz. Bovendien is er voor de leden van het bureau van de EOR een bemiddelende rol indien de een of andere entiteit in de Groep er niet zou in slagen een sociaal conflict op te lossen.

Het jaar 2002 werd eveneens gekenmerkt door de verdere integratie van de functie human resources met het oog op coherente beleidslijnen en procedures binnen de Groep. Deze integratie is toegespitst op diverse sturingsstructuren (directiecomité human resources, banenaanbod in Frankrijk en België, werkgroepen) en gemeenschappelijke projecten, en draagt bij tot de efficiëntie en de duidelijkheid, met name dankzij een uitwisseling van best practices. De voornaamste human resources managers van de Groep uit Europa, de Verenigde Staten en Azië, die in 2002 voor het eerst tijdens een seminarie bijeenkwamen, bogen zich over multidisciplinaire thema’s rond opleiding, interne communicatie, loonsparen en evaluatie, en wisselden ideeën uit over diverse actuele onderwerpen.

Loonsparen Het aandeelhoudersplan Dexia 2002 werd einde december 2002 andermaal succesvol afgesloten en vormt een verdere stap in de richting van een echt aandeelhouderschap voor werknemers, dat bevorderlijk is voor de bedrijfscultuur van de Groep. In een nochtans weinig gunstige omgeving met zeer volatiele beursmarkten, vormt het bedrag waarop de medewerkers inschreven (bijna 130 miljoen EUR) het bewijs van hun vertrouwen in Dexia. Van de 25 000 medewerkers van de Groep, die verdeeld zijn over 25 landen, schreven 6 werknemers op 10 in op Dexia-aandelen. Zo namen in België 2 werknemers op 3 deel aan de kapitaalverhoging 2002, tegen 3 op 4 in Frankrijk en 1 op 2 in Luxemburg. Deze deelnemingspercentages wijzen op het grotere gevoel van betrokkenheid van de werknemers bij de Groep, aangezien bij de andere groepen die in 2002 op internationale schaal soortgelijke transacties op touw zetten, de deelneming ongeveer 30 % bedroeg. De medewerkers hebben thans 3,5 % van het kapitaal van Dexia NV in handen. In 2000 had de Groep zich tot doel gesteld om het aandeelhouderschap van haar medewerkers tegen 2005 tot 5 % te verhogen.

Een nieuwe vorm van duurzaam sparen voor de medewerkers van de Groep in Frankrijk In het kader van het Plan d’Epargne Groupe Dexia zal vanaf maart 2003 aan de werknemers van de Groep in Frankrijk een nieuw beleggingsproduct voorgesteld worden, nl. Dexia PEG Durable Dynamique. De producten die tot op heden aan de werknemers werden aangeboden, waren belegd hetzij in Dexia-aandelen, hetzij in obligaties. Dankzij de uitbreiding naar een duurzaam en gediversifieerd aandelenfonds zullen de werknemers naast hun beleggingen in Dexia-aandelen tevens beschikken over een beleggingsvehikel dat gekoppeld is aan duurzame ontwikkeling. De directies human resources van de Groep selecteerden in overleg met de personeelsafgevaardigden het fonds op basis van een voorstel van Dexia Asset Management. De keuze viel op een product inzake duurzaam beheer dat voor 70 % belegt in aandelen en voor 30 % in obligaties.

Voor meer informatie over het deel “human resources” verwijzen wij naar het Jaarverslag 2002 onder de rubriek “Eenheid”.


De functie human resources integreren

26 27

Greep op

de ecologische gevolgen Hoewel Dexia geen vervuilende of energieverslindende onderneming is, zijn de verschillende entiteiten van de Groep er zich toch van bewust dat de manier waarop zij hun activiteiten uitoefenen een houding en een werking weerspiegelen die een invloed kunnen hebben op het leefmilieu. Op intern vlak hebben de entiteiten van de groep Dexia acties vastgelegd waarmee de medewerkers beter bij de bescherming van het milieu betrokken kunnen worden. In België werden bij Dexia Bank in 2002 verschillende initiatieven genomen of voortgezet die erop wijzen dat de bescherming van het milieu de bank na aan het hart ligt. ■ Dexia Bank heeft indicatoren ingevoerd voor het meten van het geproduceerde afval:

Balans van het verbruik bij Dexia Bank in 2002 Restafval:

600 containers van 1 100 liter per jaar (50 containers per maand), d.w.z. 2,5 liter per dag per persoon

PMD-afval (Plastic, Metalen verpakkingen en Drankkartons):

216 containers per jaar (18 containers per maand) van 1 100 liter, d.w.z. 0,9 liter per dag per persoon

Papier en karton:

847 ton per jaar (70 616 kg per maand) voor 4 256 personen, d.w.z. 0,75 kg per dag per persoon

Wat het papierverbruik betreft, houdt de analyse rekening met de belangrijke hoeveelheden voor de bank, zoals bijv. de rekeningafschriften, de enveloppen, papier van A4-formaat enz.

479 552 799 eenheden in 2000 511 973 710 eenheden in 2001 508 577 594 eenheden in 2002 (met integratie van de gegevens van ex-Artesia BC)

Organisch keukenafval:

62 664 liter (5 222 liter per maand), d.w.z. 0,2 liter per dag voor 4 580 verbruikers

■ De 2de uitgave van de uitreiking van het label “ecodynamische onderneming” door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest vond plaats op 20 februari 2002 in de gebouwen van Artesia BC. Het Brussels Instituut voor Milieubeheer (BIM) kent een ecologisch label toe aan gebouwen, met een maximum van drie sterren per gebouw. Dit label moet om de twee jaar verlengd worden. In 2000 werd aan Artesia BC reeds een ster toegekend voor het gebouw in de Trierstraat 25 in Brussel. Er wordt nu gewerkt aan de uitbreiding van dit ecodynamisch label tot alle gebouwen van Dexia Bank en in het bijzonder het Galileïgebouw. ■ De inspanning van Dexia Bank heeft ook betrekking op een aangenamer en doeltreffender werkomgeving, gebaseerd op nieuwe principes: desksharing, clean desk, gedeelde werken opbergruimte, efficiënte informatica... De “kostenkraker”-campagne is bedoeld om het personeel bewust te maken van de kostprijs van het materiaal en van de beste manier om er mee om te springen. Voor het beheer van het energieverbruik in de gebouwen wordt eveneens een bijzondere inspanning geleverd, gebaseerd op verschillende parameters: een betere tarifering door de leveranciers tegen elkaar uit te spelen, een grotere inspanning van de meest verbruikende diensten, het stimuleren van rationeel energieverbruik, enz. Vermelden we bijvoorbeeld in het Galileïgebouw van Dexia Bank de keuze van uitrusting met een hoog rendement op het ogenblik van de renovatie en, wat de voorgevel betreft, de oprichting van een werkgroep

Vervoer en mobiliteit Op 17 mei 2002 kende het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, als afsluiting van de Brusselse week van de fiets en van de actie “Met de fiets naar het werk” van 16 mei, de prijs “De Gouden Fietsstalling” toe aan Dexia Bank, dat daarmee gelauwerd werd als het bedrijf dat zijn medewerkers het best had aangespoord om in het voorbije jaar met de fiets naar het werk te gaan. De sociale partners van Dexia Bank ondertekenden op 11 december 2000 een mobiliteitsplan om het gebruik van het gemeenschappelijk vervoer te stimuleren, alsook van alternatieve vervoermiddelen, zoals gratis parking voor kostendelend rijden, fietsers en motorrijders, gratis vervoer, kilometervergoeding voor de passagiers van het kostendelend rijden...

■ Op het vlak van eerlijke handel werd besloten om koffiemerken met het Max Havelaarlabel ter beschikking van het agentennet te stellen. ■ In het gebouw “de Meeûssquare 1” van de groep Dexia in Brussel worden diverse principes inzake milieubeheer toegepast: installatie van afsluiters op het waternet, optimalisering van de werking van de technische uitrusting, programmering van de buitenverlichting, recyclage en hergebruik van gsm’s, technische fiches voor de schoonmaakproducten, keuze van een leverancier met een milieuvriendelijk productengamma, enz.

Balans 2002 van het gebouw van de groep Dexia Elektriciteitsverbruik in kWh Waterverbruik in m3 Papier en karton PMD-afval (Plastic, Metalen verpakkingen en Drankkartons) Organisch keukenafval

141 384,7 kW/h 319,76 m3 27 ton (voor 60 personen) niet van toepassing niet van toepassing

In Slowakije heeft Prvá Komunálna Banka een programma inzake milieubeheer lopen in nauwe samenwerking met Enviconsult s.r.o., een adviesbureau voor milieubeheer. Krachtens een onderling akkoord dat in december 2001 werd ondertekend met het oog op de naleving van de afvalwetgeving, helpt dit bedrijf PKB bij het beheer van zijn afval, zowel in het hoofdkantoor als in de bijkantoren: inzamelen en sorteren van afval, met inbegrip van recyclage, vervoer en vernietiging van bijzonder of gevaarlijk afval, organisatie van afvalophaling door derden, aanpassing van de programma’s voor afvalbeheer in de bijkantoren. Voor de klimaatregeling in het PKB-gebouw wordt reeds een vloeistof zonder freon gebruikt. Ten slotte wordt door de onderneming tevens een systeem van kostendelend rijden aangemoedigd. In Nederland streeft Dexia Bank Nederland naar een duurzaam beheer van zijn gebouwen en probeert het te anticiperen op de Nederlandse regelgeving die voorschrijft dat de ondernemingen weldra aan hun gemeente van vestiging een verslag over hun milieubeheer zullen moeten bezorgen. In een enquête van 2001, gaven 93 % van de medewerkers van Dexia Bank Nederland aan dat zij bereid waren om aan maatregelen in die zin mee te werken. Waste Care Systems, een bedrijf dat gespecialiseerd is in afvalverwerking en in 2001 voor zijn gepatenteerd systeem de prijs van de innovatie kreeg, werd belast met de verwerking en de controle van het afval op de werkplek. Uit de balans van de ondernemingen die dit sorteringssysteem reeds gebruiken, blijkt dat een gemeenschappelijke controle voordelen heeft en dat nauwelijks 3 % van het afval de gebouwen ongesorteerd verlaat. Inzake energiebesparing en


“leefmilieu” in de afdeling Safety & Security; de oprichting van een werkgroep “mobiliteit” in het departement personeelsbeheer, enz.

28 29

Greep op

de ecologische gevolgen

worden om producten te vervaardigen die na gebruik gerecycleerd kunnen worden (fotokopieertoestellen, faxen, draagbare telefoons, enz.).

In Oostenrijk zijn voor Kommunalkredit uitstoot van koolstofdioxide, zijn de twee torens van Dexia Bank Nederland eveneens een voorbeeld van verantwoordelijkheidszin op het gebied van milieubescherming; zij gebruiken voor de verwarming met warmtepomp twee warmwater- en koudwaterbronnen om het gebouw in de winter te verwarmen en in de zomer af te koelen.

In Zweden ijvert Dexia Public Finance Norden reeds voor een beter beheer van zijn hulpbronnen. Bovendien werd in 2002 beslist dat de bank haar bestanden niet meer op papier zou opslaan, maar wel op cd.

In Frankrijk nam Dexia Crédit Local begin 1999 een intern charter aan dat tien verbintenissen bevat. In 2000 werd een actieplan voortgezet voor de invoering van afvalsortering in de kantoren, de recuperatie van papier, de installatie van neonbuizen met minder kwik, enz. Het papierverbruik (faxen, printers en fotokopieertoestellen) werd voor 2002 op ongeveer 36 000 riem geraamd, d.w.z. 18 000 000 vellen of circa 91 ton papier. Voor 2003 staan reeds verschillende plannen op stapel. Er zouden acties moeten worden gevoerd om de medewerkers te sensibiliseren i.v.m. wateren elektriciteitsverbruik. Meer in het algemeen zullen initiatieven worden genomen met o.a. een raming van de milieukwaliteit van de gebouwen. Elke vestiging in de provincie zou een studie moeten maken voor een systeem van papierrecuperatie. Wat Parijs betreft, wordt het papier reeds opgehaald door de vereniging Sourire d’enfants, die de opbrengst gebruikt voor de inrichting van bibliotheken in de pediatrische afdelingen van ziekenhuizen. Inzake aankopen zal met de leveranciers over hun milieubeheer worden gesproken. Zij zouden ertoe aangezet moeten

Austria de milieuaspecten in het kader van zijn activiteiten van het allergrootste belang. Kommunalkredit Austria kreeg in 1997 als eerste Europese kredietinstelling het EMAS-certificaat (Eco Management and Audit Scheme) en sloeg de weg in van een steeds betere milieubescherming. In 2001 slaagde Kommunalkredit erin om zijn cijfers te verbeteren in vergelijking met 2000. De gegevens voor 2002 zijn beschikbaar op de homepage van de internetsite van Kommunalkredit.

In het Groothertogdom Luxemburg heeft Dexia BIL reeds verscheidene jaren in de zetel en de dochterondernemingen interne procedures ingevoerd voor het sorteren, terugwinnen en recycleren van afval (papier, elektronisch en elektrisch afval, kabels, metaal, hout, batterijen enz.). Het terugnemen en recycleren van verbruiksartikelen voor fotokopieertoestellen en printers maakt deel uit van de contracten met de leveranciers. Het archiveren van papier is volledig voorbijgestreefd door de invoering van een elektronisch archiveringssysteem. In het gebouw Indépendance en in de agentschappen werd een installatie voor het programmeren van de binnenen buitenverlichting aangebracht teneinde het elektriciteitsverbruik beter te regelen. Een systeem van “autodimming” in het Indépendancegebouw maakt het mogelijk om de verlichting automatisch te regelen op basis van het natuurlijk licht. Bij de bouw van de nieuwe administratieve zetel wordt de nodige uitrusting voor het sorteren van afval in het geheel geïntegreerd. Er werd een studiebureau aangesteld om deze sortering te reglementeren en te organiseren. Bovendien zal de nieuwe zetel van Dexia BIL aangesloten zijn op het stedelijk verwarmingsnet, zodat elke uitstoot van CO2 vermeden wordt.

Zo behoren veel facetten van duurzame ontwikkeling tot de opdracht van de bedrijfsgeneesheren, bijv. toezicht op en studie van de gezondheidsrisico’s, bijhouden van de laatste wetenschappelijke nieuwigheden op dit gebied, veiligheid en gezondheid, werkomstandigheden, gehandicapten, leefomgeving, enz. Deze taken gebeuren in samenwerking met verschillende specialisten van de werkomgeving (logistiek, human resources, milieu, enz.) en bevorderen een tegelijk medische, technische en organisatorische benadering van de preventie.

In België

werd in het raam van de campagne “Stoppen met roken” besloten de rokersruimten sterk te beperken en tegelijkertijd begeleiding te bieden aan de rokers die willen stoppen. Deze antitabakcampagne is gebaseerd op een informatie- en begeleidingsprogramma dat tot stand kwam in samenwerking met het Bordet-Instituut.

In het Groothertogdom Luxemburg werkt Dexia Banque Internationale à Luxembourg nauw samen met de Association pour la Santé au Travail dans le domaine Financier, teneinde de werknemers een optimale werkomgeving te bieden: cardio-vasculair en bloedonderzoek, aanbevelingen van een dokter, enz. Het bedrijfsrestaurant zorgt ook voor gezondheidsmenu’s en ontbijten die samen met een diëtiste werden uitgewerkt. In het gebouw Indépendance werd een fitnesszaal ingericht en men kan er oefenen met cardio-vasculair toezicht. Verder bestaat doorlopend of periodiek de mogelijkheid om een oogtest te laten uitvoeren of een antivirale inenting te krijgen. Roken in de rustzones kan enkel nog van 8 tot 2.


gezondheid van de medewerkers.

werd met de bedrijfsgeneesheer van Dexia Crédit Local contact opgenomen om deel te nemen aan de nationale enquête SUMER 2002 (Surveillance médicale des risques professionnels - Medisch toezicht op beroepsrisico’s) van het Ministère de l’Emploi et de la Solidarité (Ministerie van Werkgelegenheid en Solidariteit). Het is de bedoeling een beter inzicht te krijgen in de factoren of de werkomstandigheden die de gezondheid kunnen beïnvloeden. Aan de hand van de ingezamelde gegevens zal men de risico’s per activiteitssector in kaart kunnen brengen, volgens de omvang van het bedrijf en naargelang van het beroep, de leeftijd, het geslacht en het statuut van de medewerkers. Al deze informatie zal in de gespecialiseerde en algemene pers ruime aandacht krijgen. Bij de invoering van een nieuw systeem voor informatiebeheer, werden samen met de informaticadienst van Dexia Crédit Local ergonomische aanpassingen doorgevoerd op basis van de informatie die de medische dienst van de werknemers had ontvangen: aanpassing van het materiaal, grootte van de karakters, kleurenmodulering, enz. Tot slot werd nog een enquête gehouden over de impact van de arbeidsduurvermindering op de werkomstandigheden van medewerkers. Deze arbeidsduurvermindering werd ingevoerd krachtens de wet op de 35-urenwerkweek.

▼

ook een factor die bijdraagt tot de

In Frankrijk

▼

De bescherming van het milieu is

▼

Het streven naar gezondheid in de onderneming

30 31

Maatschappelijke betrokkenheid Door zijn deelneming aan het maatschappelijke leven in ruime zin, is Dexia een “maatschappijgerichte” onderneming. Dit komt extern tot uiting in zijn humanitair, sociaal en cultureel mecenaat.

Humanitaire inzet en solidariteit In België steunt Dexia Bank diverse organisaties, zoals het Rode Kruis, de Stichting-de Duve, De Vrienden van het Bordet-Instituut, de Cardiologische Stichting e.a. Dexia Bank heeft het mecenaat overgenomen van Artesia BC ten gunste van Hefboom en Credal, die werkzaam zijn in de sector van de sociale economie in Vlaanderen en Wallonië, en van Wereldsolidariteit, dat actief is voor de ontwikkelingslanden. Sinds 1988 gebruiken de werknemers van Dexia Bank op de laatste maandag van elke maand een hongermaaltijd, waarvan de opbrengst – circa 100.000 euro per jaar – aan Artsen Zonder Grenzen gestort wordt voor hun werk in Tsjaad (medische zorg, opleiding, medicijnen, herstellen van infrastructuur, enz.). Het “Vrije Fonds” (068-0359240-76), dat sinds 1970 bestaat, ontvangt giften van de medewerkers van de bank om externe personen te hulp te komen die zich in erg benarde financiële omstandigheden bevinden. Tot slot hebben veel medewerkers van Dexia Bank in 2002 deelgenomen aan de “kaarsencampagne” van Amnesty International over het thema van de discriminatie en de mensenrechten.

In Frankrijk is de Fondation Dexia Crédit Local, onder de bescherming van de Fondation de France, sedert haar oprichting in 1993 actief op

Campagne Change for the future In het raam van de overgang naar de euro, was Dexia Bank een van de partners van de operatie Change for the future waarmee van juni 2001 tot februari 2002 de twaalf Europese munten konden worden ingezameld die uit omloop waren genomen. De campagne bracht een totaal nettobedrag op van 1,9 miljoen euro, dat werd doorgestort aan de deelnemende NGO’s (Amnesty International, Artsen Zonder Grenzen, WWF Belgium, Child Focus, Handicap International, Oxfam-Solidariteit, Unicef, Vredeseilanden/Iles de Paix, enz.). Van dit bedrag werden 580 000 euro, d.i. bijna 25 % van het totaal, ingezameld door Dexia Bank. BACOB sponsorde op dat moment een soortgelijke actie, “Wereldsolidariteit”, die 8 ton muntstukken opleverde.

gezondheidsvlak. Ze steunt lokale projecten die zieken een betere levenskwaliteit willen schenken. Tot in 2003 stelt zij in partnership met het Institut Gustave-Roussy de Villejuif een rondreizende tentoonstelling voor met 57 “zelfportretten van kinderen met kanker”. Deze tentoonstelling vindt plaats in gemeente- en stadhuizen en biedt ook animatie, in het bijzonder voor scholen. Het Institut Gustave-Roussy, het belangrijkste Europees centrum voor kankerbestrijding, en de Fondation Dexia Crédit Local willen echter niet alleen de aandacht vestigen op de creativiteit van zieke kinderen. Ze

Maatschappelijke integratie van de jeugd

willen ook het grote publiek sensibiliseren voor de noodzakelijke contacten tussen het ziekenhuis en de stad, voor de belangrijkheid van een totale opvang van de zieke en de bijzondere aandacht die nodig is voor de levenskwaliteit in alle medische instellingen. Op 26 november 2002 organiseerde Dexia Banque Privée France een ontmoeting tussen cliënten die potentiële geldschieters zijn en sociale en humanitaire verenigingen die door de bank worden begeleid en werden gekozen voor de kwaliteit van hun werk en de transparantie van hun beheer op volgende gebieden: tenlasteneming van personen in een precaire situatie (Mie de Pain), steun aan ontwikkelingswerk in Afrika (Amitié et Développement), opvang en maatschappelijke integratie van verslaafden (Saint-Jean Espérance), onderwijs en gezondheid in het Midden-Oosten (Œuvre d’Orient), steun en hulp voor prostituees (Amicale du Nid). Na een reis naar Vietnam in februari 2001, sloten een twintigtal medewerkers van Caisse des dépôts et consignations en Dexia Crédit Local zich aan bij de vereniging “Sourires d’Enfants”. Sindsdien hebben ze nog een twintigtal andere collega’s kunnen overhalen om eveneens lid te worden. Sourires d’Enfants heeft sedert 1996 vier kleuterscholen opgericht in dorpen met etnische minderheden op de hoogvlakten van Centraal-Vietnam. Op die manier worden 400 kinderen opgeleid, gevoed, gekleed en verzorgd om hun integratie in de Vietnamese maatschappij te bevorderen. De medewerkers aanvaarden een meter- of peterschap en nemen dus een klas volledig ten laste. Eind 2002 maakte de opstand van de minderheden

tegen het centraal gezag de beheersomstandigheden voor deze scholen erg moeilijk.

In Oostenrijk was Kommunalkredit Austria in 2002 hoofdsponsor van de Art-Advent-Calendar in het stadhuis van Wenen. De opbrengst van de verkoop van de 24 doeken achter elk venster van de kalender werd gestort aan Licht ins Dunkel, een vereniging die hulp biedt aan noodlijdenden en gehandicapten in Oostenrijk. Bovendien heeft Kommunalkredit Austria actief steun verleend aan de slachtoffers van de zware overstromingen waardoor Oostenrijk in augustus 2002 werd getroffen. Verscheidene werknemers hebben een dag meegewerkt aan de opruiming en het herstel van gebouwen. Kommunalkredit Austria deed een gift aan het getroffen gebied en werd gekozen om de toelage van 50 miljoen euro te beheren die door de Staat was toegekend voor de wederopbouw van de beschadigde installaties voor waterdistributie.

Vergadering van de medewerkers van Kommunalkredit Austria en medewerking aan de opruiming en het herstel van gebouwen als gevolg van de zware overstromingen in augustus 2002.


In 2002 werd het Comité des salariés (werknemerscomité), dat actief aan het leven van de Fondation Dexia Crédit Local deelneemt, opnieuw samengesteld rond de nieuwe krachtlijn van de stichting, “de maatschappelijke integratie van de jeugd”. In het kader van een ontwerpakkoord dat op 25 januari 2002 werd ondertekend met de Conseil national des missions locales (Nationale Raad van Lokale Diensten), voert de Fondation een meerjarenplan uit voor onderzoek en steun aan “maatschappelijke” initiatieven van de Lokale Diensten ter bevordering van de sociale en professionele integratie van jongeren in moeilijkheden. Van februari tot mei 2002 werd een studie uitgevoerd rond de problematiek van jeugd en maatschappij, waarvan de resultaten gepubliceerd werden in het werk Nous sommes aussi des citoyens ! Regards de jeunes sur notre société, uitgegeven bij Editions du Cherche-Midi en verspreid op nagenoeg 7 000 exemplaren. In oktober 2002 richtte de Fondation de oproep voor projecten 2002 tot het net van Lokale Diensten, teneinde deze laatste financiële middelen te bezorgen voor concrete projecten die bijdragen tot een betere maatschappelijke integratie van de jeugd. Het thema van de oproep voor projecten luidde “Met de jeugd op zoek naar nieuwe wegen voor maatschappelijke integratie”. Er werden nagenoeg 90 projecten ingediend, waarvan een veertigtal door het selectiecomité werden uitgekozen en tijdens het jaar 2003 wellicht een financiering zullen krijgen.

32 33

Maatschappelijke betrokkenheid

Hulp voor de helpers • Net als in 2001 vond bij Dexia Asset Management de operatie “Helpen wie helpt” plaats en werd besloten om het budget dat het bedrijf doorgaans voor nieuwjaarscadeaus gebruikt, aan liefdadigheidswerken te storten. Na een interne raadpleging werden tien verenigingen uitgekozen, waaraan sommige personeelsleden reeds een deel van hun tijd besteden. • In Zweden besloot Dexia Public Finance Norden om net als in 2001 geld te storten aan een liefdadigheidswerk in plaats van wenskaartjes te sturen naar de cliënten. Er werd een bedrag van 90 000 euro gestort aan Artsen Zonder Grenzen en aan Stadsmissionen, een organisatie die hulp biedt aan daklozen in Stockholm. Stadsmissionen ontving ook giften in de vorm van kantoorbenodigdheden.

te vervangen door een gift aan de stichting BjörnSchulz. Deze gift was bestemd voor de inrichting van een zorgeenheid in Berlijn voor kinderen en adolescenten die lijden aan terminale kanker. Dit centrum, dat enkel privé-giften ontving, werd ingewijd op 17 december 2002. In datzelfde jaar besliste de bank dat zij het project Baby-NAW (urgentieziekenwagen) van de vereniging Die Johanniter zou steunen. Deze vereniging wil in Berlijn een ambulance financieren die speciaal is uitgerust voor baby’s en kleuters.

Het cultureel mecenaat De meeste entiteiten van de Groep nemen talloze initiatieven tot ondersteuning van cultuur, uitgeverij, kunst, muziek, toneel en sport.

In België zet Dexia Bank zich in voor de Ten slotte ondersteunt Kommunalkredit Austria verschillende sociale of ecologische projecten, met name van verenigingen zonder winstoogmerk zoals ABCSD en Fairtrade.

In Slowakije schonk Prvá Komunálna Banka 400 computers (200 nieuwe en 200 tweedehands) aan scholen als hulp aan de gemeenten, die ingevolge de decentralisatie het beheer van de scholen toegewezen kregen.

In Duitsland besloot Dexia Hypothekenbank Berlin in 2001 de geschenken die ze normaal aan haar partners aanbood,

cultuur, ten behoeve van zowel zijn personeel als zijn cliënten. Sedert 1 oktober 2002 is op de internetsite van Dexia Bank (www.dexia.be) een nieuwe dienstensite beschikbaar, Cultuur via Dexia. Daarop publiceert Dexia Bank de volledige culturele actualiteit die door de bank wordt voortgebracht en gesponsord. Er zijn heel wat rubrieken: evenementen, exposities, kunst, muziek en beluisteren van muziekfragmenten, publicaties en bestellen van werken, historisch archief, promoties, partnerships, enz. Sinds 1998 organiseert Dexia Bank Axion Art, een tentoonstelling die bedoeld is om jonge kunstenaars uit een twaalftal academies en scholen voor schone kunsten te steunen en op de voorgrond te brengen. De bank

In Frankrijk is Dexia Crédit Local sinds 1983 de grootste privé-mecenas van het Festival van Avignon, dat op het vlak van theater en dans de – vooral Europese – creatie wil bevorderen. Sedert 1997 nemen Dexia Editions en de Fondation Dexia Crédit Local deel aan de publicatie van twee verzamelingen van werken, in partnership met het Conservatoire du littoral, een openbare instelling die belast is met het voeren van een grondbeleid ter bescherming van bedreigde natuurgebieden. De verzameling “Conservatoire du littoral”, uitgegeven door Actes sud, stelt de merkwaardigste kustlandschappen voor die door het Conservatoire beschermd worden. De verzameling “Les oiseaux de bord de mer”, die met steun van de Ligue pour la Protection des Oiseaux (LPO) werd gestart, nodigt de jongeren uit om respect te hebben voor het leefmilieu. Dexia Editions geeft samen met de Imprimerie nationale, een nationale openbare instelling, een verzameling werken uit die de historische, stedenbouwkundige, architecturale en artistieke aspecten van het patrimonium van de lokale besturen wil belichten. Ten slotte neemt Dexia Crédit Local, in een partnership met het Ministerie van Toerisme, deel aan de uitgave van de Guide des 10 000 musées, die op 20 000 exemplaren wordt verspreid en een volledige inventaris bevat van de musea en verzamelingen op het hele Franse grondgebied. In Luxemburg werden in het Heintzpark en de Galerie l’Indépendance verscheidene evenementen georganiseerd: begin 2002, een tentoonstelling van de bronzen sculpturen en de tekeningen van de Belgische beeldhouwer Olivier Strebelle, van 29 mei tot 13 september 2002 een voorstelling van het werk van de Engelse kunstenaar David Nash, en

vanaf 14 oktober 2002 de tentoonstelling Heintz’s Wonderland met de beeldhouwwerken en installaties van 20 hedendaagse kunstenaars met nationale en internationale faam. De bank steunde ook verscheidene festivals, zoals Muzikale Lente, het Festival van Echternach en het Festival van Wiltz.


verwerft regelmatig werken tot aanvulling van haar collectie, die de belangrijkste privé-verzameling is van Belgische kunst vanaf 1860 tot heden. Van maart tot juni 2002 organiseerde Dexia Bank ook de tentoonstelling “LABO XIX – 21. Van nationale wetenschap tot wereldwijde netwerken”. En toen Brugge in 2002 tot culturele hoofdstad van Europa werd uitgeroepen, steunden Dexia Bank en BACOB de actie “Brugge 2002” als nevensponsors.

34 35

Steun aan het onderricht van de rijkunst Dexia steunt de Académie du Spectacle Equestre in de Grandes Ecuries van Versailles. Deze Academie wordt geleid door Bartabas en werd in februari 2003 ingewijd. Ze koppelt het onderricht van de rijkunst aan andere artistieke uitingen (tekenen, muziek, zang, dans, enz.) in een belangrijk centrum van het Frans historisch erfgoed. Op die manier koppelt Dexia de levende kunst aan het dynamisme van de creatie, de waardering van het erfgoed en de opleiding van jongeren.

TERMINOLOGIE

inzake duurzame ontwikkeling Beursindexen

Stakeholders

zogenaamde ethische of duurzame

Maatschappelijk verantwoord beleggen of “SRI” (Socially Responsible Investment)

ontwikkelingsbeursindexen op,

Het beheer van beleggings-

economische leven van deze

gebaseerd op een partnerschap

producten op een ethische of

onderneming (werknemers,

tussen ratingbureaus of

maatschappelijk verantwoorde

cliënten, leveranciers,

researchinstellingen en beheerders

manier, voegt aan de gewone

aandeelhouders), de onderneming

van indexberekeningen: de

financiële criteria nog sociale en

observeren (NGO’s, vakbonden) of

FTSE4Good (Eiris/FTSE), ASPI

milieucriteria toe, die gekoppeld zijn

ze min of meer rechtstreeks

Eurozone (Arese-Vigeo/STOXX),

aan de activiteit van de onderneming

beïnvloeden (openbare overheid,

DJSI (SAM Research/Dow Jones-

en verder gaan dan haar wettelijke

lokale overheden, burgerlijke

STOXX), Ethibel Sustainability Index

verplichtingen. De omvang van de

vennootschap, enz.). De sociaal

(Ethibel/Standard & Poor’s) enz.

Europese markt van de duurzame-

geëngageerde ondernemingen zijn

ontwikkelingsfondsen werd op

voor hun stakeholders niet alleen

Certificatie

31.12.2001 door CSR Europe op

transparant, maar dienen ook hun

Bestaat erin dat ondernemingen en

14 675 miljoen euro geraamd.

belangen (stakeholder value),

Naar Amerikaans model doken in Europa eind jaren 90 verscheidene

Dit zijn alle actoren die in een onderneming rechtstreeks deelnemen aan het sociale en

in tegenstelling tot de

openbare besturen door een certificerend orgaan laten

Milieu- en sociale rating

ondernemingen waarvoor het

controleren of bepaalde domeinen

Bestemd om de sociale prestaties

kortetermijnrendement de enige

aan internationale normen

en praktijken van een onderneming

prioriteit is (shareholder value).

beantwoorden, bijv. milieubeheer

te evalueren. Deze rating wordt

(ISO 14001, Ecoaudit, EMAS...),

toegekend door gespecialiseerde

Triple bottom line

sociaal management (SA 8000,

bureaus om te worden verkocht

Een sociaal geëngageerde

Investors in people, …), veiligheid

aan de beleggers en beheerders

onderneming moet uitgaan van

& gezondheid (OHSAS 18001...) en

van fondsen, en soms aan de

drie krachtlijnen, op economisch,

kwaliteit (ISO 9001...).

onderneming zelf.

milieu- en sociaal vlak. De prestatie van de onderneming moet dus

Gedragslijnen (Guidelines)

36

Screening inzake duurzame ontwikkeling

worden bekeken in het licht van de

Sommige internationale of nationale instellingen proberen

Methode die door ratingbureaus

(aarde) en Profit (geld).

aanbevelingen of gedragslijnen te

wordt gebruikt om ondernemingen

bepalen voor het toepassen van

door te lichten en te analyseren

duurzame ontwikkeling en om een

op basis van een reeks criteria:

vergelijking tussen ondernemingen

sociale relaties, omgeving, kwaliteit

mogelijk te maken:

van de relaties met cliënten,

werkzaamheden van de Verenigde

leveranciers en aandeelhouders,

Naties (GRI, aanbevelingen inzake

procedures inzake kwaliteit, audit

leefmilieu van het UNEP), richtlijnen

en deontologie, bijdrage aan

van de OESO, groenboek en

de eerbiediging van de mensen-

richtlijnen van de Europese Unie,

rechten, eerlijke handel, enz.

Britse wet op de pensioenfondsen, Franse wet op de milieu- en maatschappelijke relaties, enz.

3 P’s: People (mensen), Planet

de bank van de duurzame ontwikkeling DUURZAME ONTWIKKELING 2002

Recommend Documents