reo -rapportage Vierde kwartaal 2014

reo®-rapportage Vierde kwartaal 2014

F&C beleggingsfondsen

reo®-rapportage

Vierde kwartaal 2014

Inhoud Inleiding 3 Terugblik kwartaal

3

Engagement vierde kwartaal

5

Milestone vierde kwartaal

6

Engagement en milestones per fonds

Aandelen wereldwijd

Aandelen Amerika

Aandelen Europa Aandelen Opkomende Markten Global Convertibles Global Credits High Yield Multimanager Aandelen Amerika Multimanager Aandelen Europa Multimanager Aandelen Pacific Multimanager Aandelen Opkomende Markten

7 7 17 18 22 23 24 28 29 31 34 35

2

reo®-rapportage


Inleiding In dit verslag vindt u gedetailleerde informatie over de manier waarop F&C het afgelopen kwartaal (mede) namens u ondernemingen heeft aangesproken en welke resultaten er zijn bereikt. Ook rapporteren wij de uitkomsten van ons engagement (mijlpalen). F&C heeft het afgelopen kwartaal 265 ondernemingen aangesproken en 22 mijlpalen bereikt. Deze mijlpalen zijn doorgaans de uitkomst van engagement over eerdere kwartalen.

Terugblik kwartaal F&C heeft het laatste kwartaal van 2014 in Azië, Latijns-Amerika en Europa gesproken met ondernemingen en beleidsmakers over met name corporate governance. In Europa stond de voorgenomen richtlijn voor aandeelhouders (Shareholder Rights Directive) in de schijnwerpers. In onze optiek een welkom en vooruitstrevend wetsvoorstel voor een verantwoord algemeen beleggingsbeleid. Wel plaatsen wij bij bepaalde punten onze kanttekeningen. In Duitsland hebben we een bijeenkomst met toezichthouders en commissarissen bijgewoond over bestuurseffectiviteit en -onafhankelijkheid. In China hebben wij met ondernemingen en toezichthouders over het meest heikele punt gesproken, namelijk de dominantie van grootaandeelhouders. De markten in LatijnsAmerika worden gekenmerkt door een veelheid aan conglomeraten en bedrijfsgroepen. Hoe de aandeelhoudersrechten in deze situaties kunnen worden beschermd, was onderwerp van onze gesprekken met beleidsmakers en ondernemingen in deze regio. Het onderwerp ‘gestrande activa’ (stranded assets) blijft een aandachtsgebied voor engagement, met name in onze dialoog met nutsbedrijven. Nutsbedrijven lopen namelijk aanzienlijke risico’s in de veranderende energiemarkten. In sommige markten is nu al sprake van een voortijdige buitengebruikstelling van activa. Toch hebben nutsbedrijven vooralsnog veel minder te maken met actieve beleggers dan olie-, gas- en mijnbouwconcerns. We hebben nu met acht Europese ondernemingen gesproken over hun strategie met betrekking tot klimaatverandering, het energiebeleid en de energiemarkten. Tot slot hebben wij een overzicht samengesteld van ondernemingen en projecten die het komende kalenderjaar binnen het engagementprogramma prioriteit zouden moeten krijgen. Deze lijsten worden samengesteld op basis van de geïdentificeerde risico’s ten aanzien van milieu, maatschappij en governance (de zogenaamde ESG-risico’s), de mate waarin resultaat via engagement geboekt kan worden en de omvang van ondernemingen / sectoren in de portefeuilles van onze klanten.

Corporate governance in China: de uitdagingen F&C is in Hongkong naar de jaarlijkse conferentie van de Asian Corporate Governance Association geweest. Daar hebben wij met ondernemingen en toezichthouders uit de regio gesproken over problemen en hervormingen op het gebied van corporate governance. De belangrijkste onderwerpen op deze reis waren onder andere de hervorming van staatsbedrijven, het effect van twee soorten aandelen op de concurrentie in de markt, de effectiviteit van onafhankelijke bestuurders in China, de kwaliteit van de accountantscontrole en de geboekte voortgang op het gebied van anticorruptie in de regio. Wij signaleren nog altijd een kloof tussen de opinie van investeringsbanken enerzijds en vermogensbeheerders anderzijds (bijvoorbeeld over financiële transacties met verbonden partijen). Met uitzondering van Japan en Maleisië heeft geen ander land in Azië een Stewardship Code die beleggers stimuleert om ondernemingen op duurzaamheidskwesties aan te spreken. Voor de meeste ondernemingen zijn duurzaamheidsvereisten dan ook vooral iets wat door toezichthouders wordt opgelegd en is het niet zozeer dat beleggers sterker duurzaamheidsbeheer verlangen. F&C is van mening dat een betere dialoog tussen beleggers, toezichthouders en ondernemingen geboden is om een gedeelde zienswijze over milieu, maatschappij en corporate governance te bewerkstelligen. Uit ons overleg met ondernemingen en toezichthouders is ons duidelijk geworden wat het kernprobleem in de Chinese corporate governance is: geen ‘checks & balances’ op aandeelhouders met zeggenschap. De oplossing wordt gezocht in onafhankelijke bestuurders; de vraag is alleen hoe effectief die zijn als tegenwicht voor een invloedrijke meerderheidsaandeelhouder. F&C spreekt ondernemingen al een aantal jaar aan op dit punt. Onze insteek is vooral dat ondernemingen hun zoektocht breder moeten trekken en onafhankelijke bestuurders met de juiste vaardigheden en ervaring moeten benoemen.

Witwassen Ontoereikende controles op het witwassen van geld en overtredingen van economische sancties zijn voorbeelden van financiële misdrijven waarvoor de afgelopen jaren voor biljoenen dollars aan boetes is uitgedeeld aan banken (onder andere BNP Paribas, HSBC en Standard Chartered). Wat F&C zorgen baart is dat de toezichthouders ondanks zulke spraakmakende gevallen nog altijd waarschuwingen moeten afgeven over ontbrekend beleid en/of procedures die ervoor moeten waken dat internationale banken zich niet aan witwaspraktijken schuldig maken.

3

reo®-rapportage


F&C heeft het afgelopen kwartaal de voorzitters van 100 toonaangevende financiële instellingen in de opkomende markten aangeschreven. Wij hebben onze zorg uitgesproken over de kwetsbaarheid van die instellingen voor dit soort risico en hebben aangedrongen op de voortvarende invoering van een programma tegen financiële misdrijven, dat tegemoet komt aan de uiteenlopende eisen van toezichthouders wereldwijd. Aangesproken ondernemingen bevinden zich in China/Hong Kong (15), India (8) en Brazilië (5) en met een aantal van die banken zullen we in het eerste kwartaal van 2015 in gesprek gaan.

Hervormingen in Latijns-Amerika F&C heeft in het Colombiaanse Bogotá deelgenomen aan de Latin American Corporate Governance Roundtable 2014. De bijeenkomst, die was belegd door de OESO, gaf de deelnemers de gelegenheid om zich te buigen over de geboekte voortgang op het geboed van de corporate governance bij ondernemingen in de regio. Een bijzonder punt van aandacht was de gangbaarheid van conglomeraten en bedrijfsgroepen op de kapitaalmarkten van Latijns-Amerika. Tijdens de rondetafelbijeenkomst is overeenstemming bereikt over een aantal aanbevelingen waarmee bedrijfsgroepen de corporate governance kunnen versterken en waarop ondernemingen, toezichthouders, beleidsmakers en institutionele beleggers zich kunnen beraden. Dat zijn onder andere de verbetering van de informatieverschaffing over kapitaalstructuur en controleregelingen, een sterkere beheersing van de inherente belangenconflicten bij transacties met verbonden partijen, een duidelijk geformuleerde loyaliteitsverplichting van bestuursleden aan de onderneming en alle aandeelhouders en de invoering van krachtige groepsbrede intern controlesystemen. Ook hebben we gesproken over hoe het ervoor staat met de geïntegreerde Latijns-Amerikaanse markt (MILA), waarin de beurzen van Chili, Colombia, Mexico en Peru zouden moeten samenkomen. Beleggers en andere deelnemers aan de rondetafelbijeenkomst zagen wel mogelijkheden: MILA kan fungeren als impuls voor aangescherpte corporate-governanceregels en sterkere grensoverschrijdende hervormingen in de regio.

Accountantscontrole bij kleinere ondernemingen F&C heeft bijgedragen aan een richtlijn aan de hand waarvan de leden en de voorzitter van de auditcommissie bij kleinere Britse bedrijven hun rol effectiever kunnen uitoefenen. Met deze richtlijn kan aan de verwachtingen van beleggers worden voldaan en kunnen de ondernemingen zich aan ‘best practice’ houden op het gebied van de wet- en regelgeving. Het document is gepubliceerd door de Quoted Companies Alliance (QCA) en beschrijft ‘best practice’ voor kleine en middelgrote beursgenoteerde ondernemingen. In het document is rekening gehouden met de toenemende nadruk op de rol van de auditcommissie in de corporate governance, naast risicobeheer en kwaliteit van de accountantscontrole. De laatste wijzigingen in de wet- en regelgeving zijn erin verwerkt, evenals aspecten van de QCA-governancecode die vorig jaar is gepubliceerd.

4

reo®-rapportage


Engagement Vierde kwartaal Aantal aangesproken ondernemingen

256

Aantal behaalde milestones

22

Engagement naar onderwerp 150 135 120 105 90 75 60 45 30 15 0

Milieustandaarden

Bedrijfsethiek

Mensenrechten

Arbeidsomstandigheden

Volksgezondheid

Ondernemingsbestuur

Beleid op milieu en maatschappij

Engagement naar regio

VK

7,17%

Europa (ex VK)

32,83%

Noord-Amerika

15,47%

Azië (ex Japan)

27,17%

Japan Overige

2,26% 15,09%

5

reo®-rapportage


Milestones Vierde kwartaal 2014 Het afgelopen kwartaal hebben we 53 zogenaamde ‘milestones’ geboekt. Bij F&C spreken we van zo’n milestone als het beleid, de prestatie of het gedrag van een onderneming door tussenkomst van F&C verbetert. De rating van de milestones wordt weergegeven met 1, 2 of 3 sterren; drie sterren geeft het grootst mogelijke effect op de aandeel en/of obligatiehouderswaarde weer en één ster een kleine verandering. In alle gevallen wordt gekeken naar de toegevoegde waarde op de lange termijn.

Milestones naar onderwerp

Milieustandaarden

54,55%

Bedrijfsethiek

4,55%

Mensenrechten

4,55%


18,18%

Ondernemingsbestuur

13,64%

Beleid op milieu en maatschappij

4,55%

6

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Aandelen Wereldwijd

H B F G M D K Engagements

Adidas

Land

China

Akbank

Turkije

Allianz

Duitsland

Antofagasta

VS VK

Australia & New Zealand Banking Group Ltd

Australië

Axel Springer AG

Duitsland

Banco Bilbao-Vizcaya (BBVA)

Spanje

Banco Bradesco

Brazilië

Banco do Brasil

Brazilië

Banco Santander

Spanje

Banco Santander Brasil SA

Brazilië

Bangkok Bank Public Co

Thailand

Bank Central Asia

Indonesië

Bank Mandiri Persero

Indonesië

Bank Negara Indonesia Persero Tbk PT Bank of America Corporation Bank of Communications Co Ltd

China

Bank Pekao Bank Rakyat Indonesia Barclays Barclays Africa Group (formely Absa Group)

Indonesië VK Zuid-Afrika Duitsland

BDO Unibank

Filipijnen

BG Group

Frankrijk

Burberry Group plc

VS Canada

Chevron Corporation

D D

VK Tsjechië VS

China CITIC Bank Corp Ltd

China

China Construction Bank

China

China Mengniu Dairy Co

Hong Kong

China Merchants Bank Co Ltd

China

China Minsheng Banking Corp

China

China Mobile

China

China Petrochemical and Chemical Corp (Sinopec)

China

Cia Brasileira de Distribuicao (GPA)

Brazilië

CIMB Group Holdings Bhd

Maleisië

K K K

D K K D K

B

K D D D D D

H B B

K

H

G D D

VK

Canadian Oil Sands Limited CEZ (Ceske Energeticke Zavody)

K K K K K

Duitsland

Cabot Oil & Gas Corporation Centrica Plc

D

D D

Hong Kong VK

K K

K K

VK

BNP Paribas

Brenntag AG

D D D

Duitsland Duitsland

BP

F

VS

BMW BOC Hong Kong Holdings

D D

B B B B B B B B B B B B B B B B B B

Polen

Bayer

OnderBeleid op milieu en nemingsbestuur maatschappij

K K

B B

Mexico

Duitsland

Beiersdorf AG

H H

Hong Kong

BASF SE

Bed Bath & Beyond

VolksArbeidsomstandig- gezondheid heden

D

VS China

Bank of New York Mellon Corporation

Mensenrechten

B B

220

Bank of China Bank of East Asia

Bedrijfsethiek

Duitsland

Agricultural Bank of China

American International Group (AIG)

Milieustandaarden

H H H H H

D D G B B

K K K K K

F

H H

B B B B B

F

G G

M

K K K

7

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Aandelen Wereldwijd (vervolg)


Citigroup Inc. CLP Holdings Ltd CNOOC Ltd Cobalt International Energy Inc

Land

VS Hong Kong China VS

Commerzbank AG

Duitsland

Commonwealth Bank of Australia

Australië

Consol Energy Inc Continental AG Continental Resources, Inc. Credicorp Credit Agricole Credit Suisse AG CTBC Financial Holding Company Daimler Danske Bank A/S

VS VS

Duitsland

Deutsche Lufthansa AG

Duitsland

Deutsche Post AG

Duitsland

Deutsche Telekom AG

Duitsland

Deutsche Wohnen AG

Duitsland

E.On

Duitsland

VS

Duitsland

Fuchs Petrolub

Duitsland

Gazprom

Rusland

GEA

Duitsland

VS

Google Inc.

VS

Grupo Financiero Banorte SAB de CV

Mexico

Grupo Financiero Inbursa SAB d

Mexico Zuid-Korea

Hang Seng Bank Ltd

Hong Kong

HDFC Bank Limited Henkel

Duitsland

Hon Hai Precision Industries

Taiwan

Honda Motor

Japan

Husky Energy Inc.

H H B

K K

F

H

G F B B B B B B B B

K K K K

D K K K K K D

B

K D D

H

G F

VK

B

Duitsland Canada

D D D D D D

H

India Duitsland

Hugo Boss AG

D D D D D D D D D

Duitsland

Heidelbergcement AG

HSBC

K

B

Mexico

Hana Financial Hannover Re

K D D

H

VK Canada

Goldman Sachs Group

Grupo Financiero Santander Mexico SAB de CV

K D D

B B

VS Duitsland

Goldcorp

B B B B

Zuid-Afrika

Fresenius Se & Co Kgaa

K D D

VS Portugal

Fresenius Medical Care

GlaxoSmithKline

G

D

Denenmarken

Duitsland

Freeport-McMoRan Copper & Gold

B

H

Taiwan

Deutsche Boerse

DuurzaamOndernemings- heidsbeheer bestuur (CG) en -rapportage

D

Duitsland

Deutsche Bank AG

Volksgezondheid

H

Zwitserland

VS

FirstRand


B B

Peru

Denbury Resources Inc.

Exxon Mobil Corp

Mensenrechten

B H H H

Frankrijk

Singapore

Energias de Portugal (EDP)

Bedrijfsethiek

Duitsland

DBS Group Holdings Ltd

EMC Corporation

Milieu beheer

H

D D D

K K 8

reo®-rapportage




Hyundai Motor Company

Land

India

Industrial & Commercial Bank of China (ICBC)

China

Infineon Technologies AG

Duitsland

ING Groep NV

Nederland

Itau Unibanco Holding SA JPMorgan Chase & Co

Duitsland Thailand Duitsland

Linde Group

Duitsland

Link REIT/The Lloyds Banking Group

VK Rusland

Lundin Petroleum AB

Zweden

Macquarie Bank

Australië

Malayan Banking

Maleisië

MAN SE

Duitsland

Marathon Oil Corporation

VS

Mediobanca SpA

Italië

MEG Energy Corp

Canada

Mega Financial Holding Co Ltd Merck KGaA

Japan Japan

Mobile TeleSystems OJSC

Rusland

Muenchener Rueckversicherung (MunichRe)

VS

National Australia Bank

Australië

National Bank of Greece

Griekenland

Nedbank Group Ltd

Zuid-Afrika

NextEra Energy, Inc.

VS

Noble Energy, Inc.

VS

Nordea Bank AB OMV AG Oracle Corporation Origin Energy

Australië Duitsland Singapore Canada

PetroChina

China

Petroleo Brasileiro S.A. (Petrobras)

Brazilië

Piraeus Bank Porsche Automobil Holding SE

K

B

D

H B

K D D D

B B F

K

B

D F

G

K D

H M B B B

D K K D

H B B

D D

H

VS

Oversea-Chinese Banking Corp Ltd

PGE SA

D

H

Japan Japan

Polen Griekenland Duitsland

K

D

Zweden

Osram Licht AG Pacific Rubiales Energy Corp.

B B

Duitsland VS

Nomura Holdings Inc

D D D D D

F

Zuid-Afrika

Mylan Inc.

K

H

VS

Murphy Oil Corporation

K K

K K

B

Taiwan

Mizuho Financial Group Inc

Mr Price Group Ltd

D D D D D D D D

Duitsland

Mitsubishi UFJ Financial Group

Morgan Stanley

D

Hong Kong

Lukoil


B B

Zuid-Korea

Lanxess AG

Volksgezondheid

B B B B

VS Duitsland


G

Brazilië

Kabel Deutschland KB Financial Group Inc

Mensenrechten

B B

Italië

K&S AG Kasikornbank

Bedrijfsethiek

Zuid-Korea

ICICI Bank Ltd

Intesa Sanpaolo SpA

Milieu beheer

D H D B H H

K G

B H

D D D

B

K

K D

9

reo®-rapportage




Powszechna Kasa Oszczednosci Bank Polski

Land

Polen

ProSiebenSat.1 Media AG

Duitsland

PTT Exploration & Production

Thailand

Public Bank Bhd

Maleisië

QEP Resources Inc Range Resources Corporation Royal Bank of Canada Royal Bank of Scotland Group Royal Dutch Shell RWE AG Samsung Electronics

VS VS

VK

SAP AG

Duitsland

Sberbank of Russia

Rusland

Schlumberger Ltd.

VS

Shinhan Financial

Zuid-Korea

Siam Commercial Bank

Thailand

Siemens AG

Duitsland

Skandinaviska Enskilda Banken (SEB)

Zweden

Sky Deutschland AG

Duitsland

Societe Generale SA

Frankrijk

Standard Chartered Plc State Bank of India State Street Corporation

VS

Canada

Surgutneftegaz

Rusland

Svenska Handelsbanken AB

Zweden

Swedbank AB

Zweden

Swiss Re AG

Zwitserland

Symrise AG

Duitsland

Talisman Energy Inc.

Canada

Tatneft

Rusland

Telefonica Deutschland Holdings Telenor ASA Teva Pharmaceutical Industries Ltd The Bank of Nova Scotia The Kroger Co

Canada

F D D

B F B B

B H B B B B

K D K D

H D D

B H H B B

H H H

D D D D

F

G

K D

B

Canada

F

K K

B

D

VS Duitsland VK Turkije Turkije

UBS AG

Zwitserland

UniCredit S.p.A.

Oostenrijk

United Internet AG

Duitsland

United Overseas Bank

Singapore

K K K K

D D D D

B

Israël

TUI (Germany)

Turkiye Halk Bankasi

G H

Noorwegen

Duitsland

Turkiye Garanti Bankasi

K D

Duitsland

Thyssen Krupp AG Tullow Oil

D D

H H

Japan

Suncor Energy Inc

Teck Resources Limited

K

B B

VS Zuid-Afrika

Sumitomo Mitsui Financial Group

B

India Noorwegen


H H

VK

Steinhoff International Holdings Ltd

Volksgezondheid

H

Zuid-Afrika

Statoil


K

Zuid-Korea Australië

Standard Bank Group

Mensenrechten

D

VK Duitsland

Bedrijfsethiek

B

Canada

Santos

Southwestern Energy Company

Milieu beheer

G

K D D

H

F B B B B B

K K K D D D K

10

reo®-rapportage




Universal Robina Corp US Bancorp

Land

Milieu beheer

Filipijnen

H

VS

Volkswagen AG

Duitsland

VTB Bank

Rusland

Wells Fargo & Company

VS

Westpac Banking Corp

Australië

Woodside Petroleum Woori Bank

Bedrijfsethiek

Mensenrechten


Volksgezondheid

F

G

M

B H B B B

Australië


D D D

K D D F

Zuid-Korea

K

K K

B

Milestones Anglo American AngloGold Ashanti

VK

BG Group

VK

BG Group

VK

BHP Billiton Bunge Limited Chevron Corporation

Australië VS VS

China Mobile

China

CNOOC Ltd

China

ENI

Italië

Freeport-McMoRan Copper & Gold Gold Fields Ltd Heidelbergcement AG Husky Energy Inc. Mizuho Financial Group Inc PTT Exploration & Production Southwestern Energy Company Statoil Tullow Oil

G G

Zuid-Afrika

H D H H H B

G H

VS

F

Zuid-Afrika Duitsland Canada

G H H

Japan Thailand VS Noorwegen VK

D H H H H

11

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Aandelen Wereldwijd (vervolg) Milestones - in detail Anglo American Milestone rating: Anglo-American is medeoprichter van een werkgroep die zich bezighoudt met schadevergoedingen en medische zorg voor beroepsgerelateerde longziektes in de goudmijnindustrie in Zuid-Afrika. De groep wil met alle belanghebbenden in gesprek komen om een passende oplossing te vinden voor kwesties uit het verleden die nu nog spelen. Tot die belanghebbenden behoren ministeries van volksgezondheid/arbeid/mijnbouw, vakbonden en de advocaten van de benadeelden. Anglo American is betrokken bij een aantal rechtszaken over beroepsziektes, in het bijzonder de longziekte silicose. De rechtszaken zouden de sector miljarden aan schadevergoedingen kunnen kosten. De oprichting van de werkgroep is daarom een welkome ontwikkeling in de manier waarop de sector omgaat met de risico’s en gevolgen van beroepsziekten. De groep probeert de slachtoffers van longziektes adequate compensatie te bieden en bespreekt verbeteringen van de beheer- en controlesystemen. F&C heeft deze specifieke kwestie tijdens een bezoek aan Zuid-Afrika in 2013 bij de onderneming aan de orde gesteld. AngloGold Ashanti Milestone rating: AngloGold is medeoprichter van een werkgroep die zich bezighoudt met schadevergoedingen en medische zorg voor beroepsgerelateerde longziektes in de goudmijnindustrie in Zuid-Afrika. De groep wil met alle belanghebbenden in gesprek komen om een passende oplossing te vinden voor kwesties uit het verleden die nu nog spelen. Tot die belanghebbenden behoren ministeries van volksgezondheid/arbeid/mijnbouw, vakbonden en de advocaten van de benadeelden. AngloGold is betrokken bij een aantal rechtszaken over beroepsziektes, in het bijzonder de longziekte silicose. De rechtszaken zouden de sector miljarden aan schadevergoedingen kunnen kosten. De oprichting van de werkgroep is daarom een welkome ontwikkeling in de manier waarop de sector omgaat met de risico’s en gevolgen van beroepsziekten. De groep probeert de slachtoffers van longziektes adequate compensatie te bieden en bespreekt verbeteringen van de beheer- en controlesystemen. F&C heeft deze specifieke kwestie tijdens een bezoek aan Zuid-Afrika in 2013 bij de onderneming aan de orde gesteld. BG Group Milestone rating: BG heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen. BG Group Milestone rating: BG is teruggekomen op het voorstel om de nieuwe CEO buiten het reguliere beloningsbeleid om een voorwaardelijk aandelenbelang toe te kennen. De toekenning wordt in plaats daarvan ondergebracht in de bestaande langetermijnregeling. Hiervoor gelden kwantitatieve prestatiedoelstellingen. F&C heeft voor deze uitkomst uitgebreid met het bestuur gesproken. Het uiteindelijke besluit van het bestuur (onder forse druk van beleggers) geeft een duidelijk signaal dat het management volgens beleggers een bonus moet verdienen door een bepaald prestatieniveau te behalen. Dat is gezien de enorme aandacht voor het geval BG van vergelijkbare internationale en Britse emittenten misschien nog wel het belangrijkst. Bovendien is een precedentfunctie voorkomen, namelijk dat een bonus buiten het reguliere beloningsbeleid zou worden toegekend. Een belangrijke test voor het nieuwe bindende beleidsregime in het Verenigd Koninkrijk.

12

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Aandelen Wereldwijd (vervolg) Milestones - in detail BHP Billiton Milestone rating: BHP Billiton heeft de rapportage over klimaatverandering en de risico’s van investeringen in fossiele brandstoffen verbeterd. Het concern heeft meer informatie verstrekt over de manier waarop het de risico’s van klimaatverandering meeweegt bij de investeringsbeslissingen en bij het beheer van de portefeuille. Zo werkt BHP Billiton met verschillende scenario’s voor klimaatbeleid en de vraag naar fossiele brandstoffen. Gezien de groeiende zorgen wereldwijd over de voortgaande exploitatie, de productie en het gebruik van fossiele brandstoffen, stelt meer transparantie op dit gebied beleggers beter in staat om te beoordelen hoe BHP Billiton omgaat met de grote risico’s die samenhangen met klimaatverandering. F&C heeft in de loop der jaren actieve contacten onderhouden over een scala van onderwerpen die met klimaatverandering te maken hebben. De laatste tijd lag de nadruk vooral op het risico van gestrande activa, met het oog op de positie van de onderneming in kolen en olie. Bunge Limited Milestone rating: Bunge heeft toegezegd zich te gaan houden aan strengere standaarden voor de palmolieproductie. Dat geldt voor alle palmolie die het concern verwerkt en waarin het handelt. Deze toezegging heeft betrekking op het behoud van biodiversiteit, waaronder de bescherming van veengronden en een verbod op verbranding. Mensenrechten en arbeidsomstandigheden in de hele toeleveringsketen vallen hier ook onder. Als palmolie niet duurzaam wordt geteeld, gaat dit ten koste van veengronden en van bossen met een hoog CO2-gehalte. Dit wordt gezien als een belangrijke oorzaak van klimaatverandering. F&C heeft in het verleden diverse gesprekken met de onderneming gevoerd over het belang van duurzame landbouw, in het bijzonder palmolie. Wij hebben erop aangedrongen dat Bunge het aangescherpte beleid voor het gebruik van palmolie in haar eigen producten ook toepast op alle palmolie waarin het bedrijf handelt. Chevron Corporation Milestone rating: Chevron heeft de offshore-olieboringen in het noordpoolgebied voor onbepaalde tijd gestaakt. Een belangrijke overweging was volgens het concern de onzekerheid over de vooruitzichten voor de gekelderde olieprijs. De kosten van offshore-boren zijn op de Noordpool hoger vanwege de moeilijk toegankelijke locatie en de barre weersomstandigheden. Door zich uit dergelijke projecten terug te trekken, verlaagt het bedrijf niet alleen het risico van prijsschommelingen, maar ook de milieu- en veiligheidsrisico’s. Het besluit werd weliswaar vooral door economische overwegingen ingegeven, maar is ook een voorbeeld van een onderneming die de blootstelling aan risicovolle en dure activa herziet. We hadden in diverse gesprekken met Chevron over gestrande activa op een dergelijke herziening aangedrongen. Recent verzochten wij Chevron in een brief om ons meer informatie te verschaffen over de maatregelen die het olieconcern neemt om de economische, operationele en milieurisico’s van de geplande exploratieactiviteiten in het noordpoolgebied te beperken. China Mobile Milestone rating: China Mobile heeft in haar duurzaamheidsverslag het aantal bevestigde gevallen van corruptie bekendgemaakt. Ook heeft het bedrijf cijfers verstrekt over het aantal medewerkers dat vanwege corruptie is ontslagen of gestraft. Met dit soort gegevens kunnen beleggers beter inschatten hoe effectief de anticorruptie-inspanningen van China Mobile zijn. Tegelijkertijd is het voor medewerkers een signaal dat het bedrijf de strijd tegen corruptie serieus neemt. We hebben deze kwestie al in 2013 ter sprake gebracht tijdens onze gesprekken met China Mobile in Hongkong. CNOOC Ltd Milestone rating: CNOOC heeft verbeteringen doorgevoerd in de aanpak van en rapportage over procesveiligheid. Hierdoor kunnen beleggers beter inschatten wat ondernemingen doen om de kans op ernstige ongelukken te verkleinen. CNOOC heeft een nieuw systeem voor ‘facility integrity management’ ingevoerd waarbij gespecialiseerde medewerkers verantwoordelijk zijn voor procesveiligheid. Daarnaast rapporteert het concern over veiligheidsinspecties en verstrekt het algemene informatie over initiatieven om veiligheidsrisico’s het hoofd te bieden. CNOOC loopt wat de rapportage betreft weliswaar achter op gelijksoortige bedrijven in het Westen, maar dit zijn positieve stappen die laten zien dat CNOOC tegemoetkomt aan de zorgen van beleggers. We hebben dit specifieke onderwerp in 2012 al in een brief aan de voorzitter onder de aandacht gebracht en sindsdien in diverse gesprekken met CNOOC aangekaart.

13

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Aandelen Wereldwijd (vervolg) Milestones - in detail ENI Milestone rating: ENI heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen. Freeport-McMoRan Copper & Gold Milestone rating: Freeport-McMoRan heeft ondernemingsbreed een onafhankelijke inventarisatie van de mensenrechteneffecten afgerond. Door deze belangrijke stap kan de onderneming de potentiële en feitelijke impact op mensenrechten in alle bedrijfsactiviteiten wereldwijd beter signaleren en beheersen. Freeport heeft belangrijke posities in landen met veel conflicten, waar de staat moeite heeft om de mensenrechten van de burgers te beschermen. Met een sterkere beheersing van de mensenrechtenrisico’s en -kansen stelt de onderneming ook haar maatschappelijk bestaansrecht veilig. De operationele en financiële prestaties kunnen daarvan alleen maar beter worden. We praten al ruim tien jaar met Freeport over mensenrechten en in die periode hebben we een aanzienlijke vooruitgang in de beheersing van deze kwesties gezien. Gold Fields Ltd Milestone rating: Gold Fields is medeoprichter van een werkgroep die zich bezighoudt met schadevergoedingen en medische zorg voor beroepsgerelateerde longziektes in de goudmijnindustrie in Zuid-Afrika. De groep wil met alle belanghebbenden in gesprek komen om een passende oplossing te vinden voor kwesties uit het verleden die nu nog spelen. Tot die belanghebbenden behoren ministeries van volksgezondheid/arbeid/mijnbouw, vakbonden en de advocaten van de benadeelden. GoldFields is betrokken bij een aantal rechtszaken over beroepsziektes, in het bijzonder de longziekte silicose. De rechtszaken zouden de sector miljarden aan schadevergoedingen kunnen kosten. De oprichting van de werkgroep is daarom een welkome ontwikkeling in de manier waarop de sector omgaat met de risico’s en gevolgen van beroepsziekten. De groep probeert de slachtoffers van longziektes adequate compensatie te bieden en bespreekt verbeteringen van de beheer- en controlesystemen. F&C heeft deze specifieke kwestie tijdens een bezoek aan Zuid-Afrika in 2013 bij de onderneming aan de orde gesteld. Heidelbergcement AG Milestone rating: Heidelbergcement heeft zich ten doel gesteld om de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd te verminderen en een toezegging gedaan om de directe uitstoot voor 2015 met 23% te verlagen vergeleken met 1990. Deze doelstelling is niet heel ambitieus; al in 2013 had het bedrijf de uitstoot met 21% teruggedrongen ten opzichte van 1990. Toch is het de eerste keer dat Heidelbergcement een specifiek streefdoel publiceert. Verwacht wordt dat dit zal bijdragen aan de verdere verbetering van energie-efficiëntie binnen de onderneming en van de beheersing van risico’s en kansen die met CO2 samenhangen. F&C is met de onderneming in gesprek over de strategie inzake klimaatverandering en steunt een gezamenlijk beleggersinitiatief dat verbonden is aan het Carbon Disclosure Project (CDP).

14

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Aandelen Wereldwijd (vervolg) Milestones - in detail Husky Energy Inc. Milestone rating: Husky Energy heeft verbeteringen aangebracht in de beheersing van broeikasgassen. In het kader van het Carbon Disclosure Project (CDP) rapporteert het bedrijf nu ook kwantitatieve informatie over de genomen maatregelen om de emissie van methaangas te verminderen. Verder verstrekt Husky voorlopige gegevens over de noodplannen onder verschillende scenario’s bij een verminderde vraag naar olie. Uit deze stappen blijkt een geleidelijke verbetering van de aanpak van broeikasgassen en de risico’s van klimaatverandering. F&C is al sinds 2011 met Husky in gesprek over de samenwerking met BP bij diverse Canadese oliezandprojecten. Wij spannen ons nu vooral in om Husky te stimuleren de beheersing van de risico’s van gestrande activa te verbeteren. Dit kan door betere scenarioplanning en een grotere strategische flexibiliteit, waarmee de onderneming beter kan inspelen op toekomstige veranderingen in de vraag naar energie (richting koolstofarme brandstoffen). Mizuho Financial Group Inc Milestone rating: Mizuho heeft een bestuursstructuur ingevoerd die uit drie commissies bestaat. Daarmee stapt het bedrijf af van de traditionele Japanse bestuursstructuur waarbij een accountantscollege fungeert als toezichthoudend lichaam. Deze stap is genomen in het kader van governancehervormingen na het schandaal rond leningen aan criminelen in 2013. Dat leidde toen tot het vertrek van de voorzitter en een kritisch onderzoek naar het vermogen van het bestuur om toezicht te houden op interne controles. Het is uiterst zeldzaam dat Japanse ondernemingen hun governancesysteem zo fundamenteel veranderen. F&C heeft in het afgelopen jaar intensief contact gehad met het bedrijf over mogelijkheden om de governancestructuur te verbeteren. PTT Exploration & Production Milestone rating: PTT Exploration & Production heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C had de onderneming eerder al gevraagd om doelstelling voor de vermindering van emissies te formuleren. Dat is inmiddels groepsbreed geïnitieerd en met deze specifieke toezegging over methaanemissies versterkt PTT het hele CO2beheer. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multistakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen. Southwestern Energy Company Milestone rating: Southwestern heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multistakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen.

15

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Aandelen Wereldwijd (vervolg) Milestones - in detail Statoil Milestone rating: Statoil heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen. Tullow Oil Milestone rating: Tullow heeft formeel toegezegd geen activiteiten te zullen ontplooien op locaties die als werelderfgoed zijn aangemerkt. De oliemaatschappij is actief in diverse regio’s in Afrika waar de bescherming van biodiversiteit een belangrijk aandachtspunt is. F&C had in talloze gesprekken met het senior management aangedrongen op formeel beleid over activiteiten in ecologisch en cultuurgevoelige gebieden. Met zo’n officiële verklaring kan Tullow risicovolle exploratieactiviteiten vermijden, waar milieu- en andere zorgen een materieel risico vormen. Wij zien dit als een belangrijke stap in de beheersing van de biodiversiteitsrisico’s en een voorbeeld van een formeel ‘no-go-zones’-beleid. Die vinden ook in de olie- en gasindustrie steeds meer ingang.

16

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Aandelen Amerika

H B F G M D K Land

Milieustandaarden

Bedrijfsethiek


VS

H

B

Bed Bath & Beyond

VS

Engagements

Canadian Oil Sands Limited

Canada


VS

EMC Corporation

VS

Exxon Mobil Corp

VS

Goldman Sachs Group

VS

Google Inc.

VS

Husky Energy Inc.

Canada


D D

D

H B B

D

D D D

H

VS

B

Morgan Stanley

VS

B

VS

Pacific Rubiales Energy Corp.

Canada

Suncor Energy Inc

Canada

Teck Resources Limited

Canada

The Bank of Nova Scotia

Canada

The Kroger Co

VS


VS


H H

JPMorgan Chase & Co Oracle Corporation

Mensenrechten

H H H

F

G

B

K D

G B

K D

Milestones Bunge Limited Husky Energy Inc.

VS

H

Canada

H

Milestones - in detail Bunge Limited Milestone rating: Bunge heeft toegezegd zich te gaan houden aan strengere standaarden voor de palmolieproductie. Dat geldt voor alle palmolie die het concern verwerkt en waarin het handelt. Deze toezegging heeft betrekking op het behoud van biodiversiteit, waaronder de bescherming van veengronden en een verbod op verbranding. Mensenrechten en arbeidsomstandigheden in de hele toeleveringsketen vallen hier ook onder. Als palmolie niet duurzaam wordt geteeld, gaat dit ten koste van veengronden en van bossen met een hoog CO2-gehalte. Dit wordt gezien als een belangrijke oorzaak van klimaatverandering. F&C heeft in het verleden diverse gesprekken met de onderneming gevoerd over het belang van duurzame landbouw, in het bijzonder palmolie. Wij hebben erop aangedrongen dat Bunge het aangescherpte beleid voor het gebruik van palmolie in haar eigen producten ook toepast op alle palmolie waarin het bedrijf handelt.

Husky Energy Inc. Milestone rating: Husky Energy heeft verbeteringen aangebracht in de beheersing van broeikasgassen. In het kader van het Carbon Disclosure Project (CDP) rapporteert het bedrijf nu ook kwantitatieve informatie over de genomen maatregelen om de emissie van methaangas te verminderen. Verder verstrekt Husky voorlopige gegevens over de noodplannen onder verschillende scenario’s bij een verminderde vraag naar olie. Uit deze stappen blijkt een geleidelijke verbetering van de aanpak van broeikasgassen en de risico’s van klimaatverandering. F&C is al sinds 2011 met Husky in gesprek over de samenwerking met BP bij diverse Canadese oliezandprojecten. Wij spannen ons nu vooral in om Husky te stimuleren de beheersing van de risico’s van gestrande activa te verbeteren. Dit kan door betere scenarioplanning en een grotere strategische flexibiliteit, waarmee de onderneming beter kan inspelen op toekomstige veranderingen in de vraag naar energie (richting koolstofarme brandstoffen).

17

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Aandelen Europa


Land

Adidas

Duitsland

Allianz

Duitsland

Alpha Bank

Griekenland

Antofagasta

VK

Axel Springer AG

Milieustandaarden

Bedrijfsethiek

Spanje

Banco Santander

B

B

B

BASF SE

Duitsland

Bayer

Duitsland

BNP Paribas

Frankrijk

BP

VK

Burberry Group plc

VK

Centrica Plc

VK

Commerzbank AG

Duitsland

Continental AG

Duitsland

Danske Bank A/S

D D

VK Duitsland

Daimler

D D D D

B

VK

Credit Suisse AG

K K

H

Spanje

BMW


D D

Barclays

Credit Agricole


Duitsland


BG Group

Mensenrechten

D H

D

B H

D G D

H

D D D D D

B

Frankrijk

B

Zwitserland

B

Duitsland

D

Denenmarken

B B

D

Deutsche Bank AG

Duitsland

Deutsche Boerse

Duitsland


Duitsland

Deutsche Post AG

Duitsland

Deutsche Telekom AG

Duitsland

D

Deutsche Wohnen AG

Duitsland

D

E.On

Duitsland

Endesa

Spanje

D

D D D

D

H

D D

Fraport AG Frankfurt Airport Services Worldwide

Duitsland


Duitsland

D


Duitsland

Fuchs Petrolub

Duitsland

GlaxoSmithKline

VK

D D D D

H

G

B

Hannover Re

Duitsland

Heidelbergcement AG

Duitsland

D

Henkel

Duitsland

B

D D D

B B

D D

HSBC

VK

Infineon Technologies AG

Duitsland

ING Groep NV

Nederland

Intesa Sanpaolo SpA

Italië

K&S AG

Duitsland

Lanxess AG

Duitsland

Linde Group

Duitsland

Lloyds Banking Group Mediobanca SpA Merck KGaA Muenchener Rueckversicherung (MunichRe) National Bank of Greece Nordea Bank AB

VK Italië

D D D B B

Duitsland Duitsland Griekenland Zweden

K K

B B

D

D D D K

D 18

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Aandelen Europa (vervolg)


OMV AG Osram Licht AG Piraeus Bank ProSiebenSat.1 Media AG Royal Dutch Shell

Land

Milieustandaarden

Japan

H

VK Duitsland

SEB SA

Frankrijk

Siemens AG

Duitsland


Zweden

Societe Generale SA

Frankrijk

Software AG

Duitsland

Suedzucker AG

Duitsland


Zweden

Swedbank AB

Zweden

Swiss Re AG

Zwitserland

Symrise AG

Duitsland

Talanx AG

Duitsland

Telenor ASA TUI (Germany)

K

D H

K

B

G

D D D D D D D

B B

VK Noorwegen

B H

D D D D D D D

B B

Duitsland Noorwegen

B

F

K

Duitsland

Tullow Oil

VK

UBS AG

Zwitserland

UniCredit S.p.A.

Oostenrijk

United Internet AG

Duitsland

Volkswagen AG

Duitsland


B

Duitsland

SAP AG

Telefonica Deutschland Holdings


D

Griekenland

Ierland

Statoil

Mensenrechten

Duitsland

Ryanair

Standard Chartered Plc

Bedrijfsethiek

D F

H

K

B B

D D D D

H

Milestones Anglo American

VK

BG Group

VK

BG Group ENI Heidelbergcement AG Statoil Tullow Oil

G H

VK Italië Duitsland Noorwegen VK

D H H H H

19

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Aandelen Europa (vervolg) Milestones - in detail Anglo American Milestone rating: Anglo-American is medeoprichter van een werkgroep die zich bezighoudt met schadevergoedingen en medische zorg voor beroepsgerelateerde longziektes in de goudmijnindustrie in Zuid-Afrika. De groep wil met alle belanghebbenden in gesprek komen om een passende oplossing te vinden voor kwesties uit het verleden die nu nog spelen. Tot die belanghebbenden behoren ministeries van volksgezondheid/arbeid/mijnbouw, vakbonden en de advocaten van de benadeelden. Anglo American is betrokken bij een aantal rechtszaken over beroepsziektes, in het bijzonder de longziekte silicose. De rechtszaken zouden de sector miljarden aan schadevergoedingen kunnen kosten. De oprichting van de werkgroep is daarom een welkome ontwikkeling in de manier waarop de sector omgaat met de risico’s en gevolgen van beroepsziekten. De groep probeert de slachtoffers van longziektes adequate compensatie te bieden en bespreekt verbeteringen van de beheer- en controlesystemen. F&C heeft deze specifieke kwestie tijdens een bezoek aan Zuid-Afrika in 2013 bij de onderneming aan de orde gesteld. BG Group Milestone rating: BG heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen. BG Group Milestone rating: BG is teruggekomen op het voorstel om de nieuwe CEO buiten het reguliere beloningsbeleid om een voorwaardelijk aandelenbelang toe te kennen. De toekenning wordt in plaats daarvan ondergebracht in de bestaande langetermijnregeling. Hiervoor gelden kwantitatieve prestatiedoelstellingen. F&C heeft voor deze uitkomst uitgebreid met het bestuur gesproken. Het uiteindelijke besluit van het bestuur (onder forse druk van beleggers) geeft een duidelijk signaal dat het management volgens beleggers een bonus moet verdienen door een bepaald prestatieniveau te behalen. Dat is gezien de enorme aandacht voor het geval BG van vergelijkbare internationale en Britse emittenten misschien nog wel het belangrijkst. Bovendien is een precedentfunctie voorkomen, namelijk dat een bonus buiten het reguliere beloningsbeleid zou worden toegekend. Een belangrijke test voor het nieuwe bindende beleidsregime in het Verenigd Koninkrijk. ENI Milestone rating: ENI heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen.

20

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Aandelen Europa (vervolg) Milestones - in detail Heidelbergcement AG Milestone rating: Heidelbergcement heeft zich ten doel gesteld om de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd te verminderen en een toezegging gedaan om de directe uitstoot voor 2015 met 23% te verlagen vergeleken met 1990. Deze doelstelling is niet heel ambitieus; al in 2013 had het bedrijf de uitstoot met 21% teruggedrongen ten opzichte van 1990. Toch is het de eerste keer dat Heidelbergcement een specifiek streefdoel publiceert. Verwacht wordt dat dit zal bijdragen aan de verdere verbetering van energie-efficiëntie binnen de onderneming en van de beheersing van risico’s en kansen die met CO2 samenhangen. F&C is met de onderneming in gesprek over de strategie inzake klimaatverandering en steunt een gezamenlijk beleggersinitiatief dat verbonden is aan het Carbon Disclosure Project (CDP). Statoil Milestone rating: Statoil heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen. Tullow Oil Milestone rating: Tullow heeft formeel toegezegd geen activiteiten te zullen ontplooien op locaties die als werelderfgoed zijn aangemerkt. De oliemaatschappij is actief in diverse regio’s in Afrika waar de bescherming van biodiversiteit een belangrijk aandachtspunt is. F&C had in talloze gesprekken met het senior management aangedrongen op formeel beleid over activiteiten in ecologisch en cultuurgevoelige gebieden. Met zo’n officiële verklaring kan Tullow risicovolle exploratieactiviteiten vermijden, waar milieu- en andere zorgen een materieel risico vormen. Wij zien dit als een belangrijke stap in de beheersing van de biodiversiteitsrisico’s en een voorbeeld van een formeel ‘no-go-zones’-beleid. Die vinden ook in de olie- en gasindustrie steeds meer ingang.

21

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Aandelen Opkomende Markten



Land

Indonesië


China


Hong Kong

CIMB Group Holdings Bhd Credicorp Grupo Financiero Banorte SAB de CV HDFC Bank Limited Hyundai Motor Company

India Zuid-Korea China

Itau Unibanco Holding SA

Brazilië

Kasikornbank

Thailand

G

Rusland

Siam Commercial Bank

Thailand


B B

D D D

F H

Zuid-Korea

Sberbank of Russia

Volksgezondheid

K K K K K K K

B B B B

Zuid-Afrika China


F

Peru


Samsung Electronics

Mensenrechten

B B B B

Mexico

India

PetroChina

Bedrijfsethiek

B B

Maleisië

ICICI Bank Ltd

Mr Price Group Ltd

Milieu beheer

G G G

D D

K K K K K K K K

Milestones -

22

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Global Convertibles


Adidas Bank of America Corporation

Land

VS Frankrijk

CEZ (Ceske Energeticke Zavody)

Tsjechië VS

Credit Agricole

Frankrijk


Duitsland

Deutsche Post AG

Duitsland

Deutsche Wohnen AG

Duitsland


Duitsland

Lukoil

Rusland

NextEra Energy, Inc. Olam International Premier Oil Plc Siemens AG Steinhoff International Holdings Ltd Teva Pharmaceutical Industries Ltd TUI (Germany) Wells Fargo & Company

Bedrijfsethiek

Mensenrechten

Duitsland

BNP Paribas Cobalt International Energy Inc

Milieu beheer

VK

H H B

F H H

Volksgezondheid


D D D D

B B

VS Singapore


D D D D D D D

K

F

Duitsland

D D

Zuid-Afrika Israël

K

Duitsland VS

B

D D

Milestones Bunge Limited ENI

VS Italië

H H

Milestones - in detail Bunge Limited Milestone rating: Bunge heeft toegezegd zich te gaan houden aan strengere standaarden voor de palmolieproductie. Dat geldt voor alle palmolie die het concern verwerkt en waarin het handelt. Deze toezegging heeft betrekking op het behoud van biodiversiteit, waaronder de bescherming van veengronden en een verbod op verbranding. Mensenrechten en arbeidsomstandigheden in de hele toeleveringsketen vallen hier ook onder. Als palmolie niet duurzaam wordt geteeld, gaat dit ten koste van veengronden en van bossen met een hoog CO2-gehalte. Dit wordt gezien als een belangrijke oorzaak van klimaatverandering. F&C heeft in het verleden diverse gesprekken met de onderneming gevoerd over het belang van duurzame landbouw, in het bijzonder palmolie. Wij hebben erop aangedrongen dat Bunge het aangescherpte beleid voor het gebruik van palmolie in haar eigen producten ook toepast op alle palmolie waarin het bedrijf handelt. ENI Milestone rating: ENI heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen. 23

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Global Credits


Allianz American International Group (AIG)

Land

Mensenrechten


Bedrijfsethiek

H

B

D D

Duitsland VS


Milieustandaarden


Spanje

B

D

Banco Santander

Spanje

B

VS

B B

D D D D D D D

Bank of America Corporation Barclays Bayer BG Group

VK Duitsland VK

BMW

Duitsland

BNP Paribas

Frankrijk

H

B

BP

VK

H

Cargill Inc

VK

Centrica Plc

VK

H H

Citigroup Inc.

VS

CNOOC Ltd

China

Continental AG Credit Agricole Credit Suisse AG Daimler Danske Bank A/S Deutsche Telekom AG DNB Bank ASA Evonik Industries AG Goldman Sachs Group Henkel HSBC ING Groep NV Intesa Sanpaolo SpA JPMorgan Chase & Co K&S AG Lloyds Banking Group

G

B H

Frankrijk

B

Zwitserland

B

Denenmarken

B

Duitsland Noorwegen

B

Duitsland VS

B

Duitsland VK

B

Nederland

B

Italië

B B

VS Duitsland VK

B B

Merck KGaA

Duitsland

Mylan Inc. National Australia Bank Nomura Holdings Inc Nordea Bank AB Oracle Corporation

VS VS

B

Japan

B

Zweden

B

Brazilië Polen

Porsche Automobil Holding SE

Duitsland

Rabobank Nederland NV

Nederland

H

Duitsland

Ryanair

Ierland

B

B B H

B

Zweden Frankrijk

G F

Duitsland

Societe Generale SA

K D D D D D D

H

VS


G

B

VK

RWE AG

Siemens AG

D D D D

VS Mexico

Schlumberger Ltd.

M

Australië


Royal Bank of Scotland Group

B

Duitsland

Pemex PGE SA

K D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D

Duitsland

Australië


G

B

Duitsland

Macquarie Bank Morgan Stanley

D D

B B

K D D D

24

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Global Credits (vervolg)


Standard Chartered Plc Statoil

Land

VK Noorwegen

Suncor Energy Inc

Canada


Zweden

Swedbank AB

Zweden

Swiss Re AG

Zwitserland

Talanx AG Teck Resources Limited Telenor ASA Teva Pharmaceutical Industries Ltd

Milieustandaarden

Bedrijfsethiek

Mensenrechten


B

D

B B

D D D D

H H

Duitsland Canada


H

Noorwegen

B

F F

G

K K K

Israël

UBS AG

Zwitserland

UniCredit S.p.A.

Oostenrijk

Volkswagen AG

Duitsland


VS


Australië

B B

D D D D D

H

B B


VK

BG Group

VK

BG Group

G H

VK

BHP Billiton

Australië

CNOOC Ltd

China

ENI

Italië

Pemex

Mexico

Statoil

Noorwegen

D H

G H H H

Milestones - in detail Anglo American Milestone rating: Anglo-American is medeoprichter van een werkgroep die zich bezighoudt met schadevergoedingen en medische zorg voor beroepsgerelateerde longziektes in de goudmijnindustrie in Zuid-Afrika. De groep wil met alle belanghebbenden in gesprek komen om een passende oplossing te vinden voor kwesties uit het verleden die nu nog spelen. Tot die belanghebbenden behoren ministeries van volksgezondheid/arbeid/mijnbouw, vakbonden en de advocaten van de benadeelden. Anglo American is betrokken bij een aantal rechtszaken over beroepsziektes, in het bijzonder de longziekte silicose. De rechtszaken zouden de sector miljarden aan schadevergoedingen kunnen kosten. De oprichting van de werkgroep is daarom een welkome ontwikkeling in de manier waarop de sector omgaat met de risico’s en gevolgen van beroepsziekten. De groep probeert de slachtoffers van longziektes adequate compensatie te bieden en bespreekt verbeteringen van de beheer- en controlesystemen. F&C heeft deze specifieke kwestie tijdens een bezoek aan Zuid-Afrika in 2013 bij de onderneming aan de orde gesteld. BG Group Milestone rating: BG heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector

25

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Global Credits (vervolg) Milestones - in detail versnellen. BG Group Milestone rating: BG is teruggekomen op het voorstel om de nieuwe CEO buiten het reguliere beloningsbeleid om een voorwaardelijk aandelenbelang toe te kennen. De toekenning wordt in plaats daarvan ondergebracht in de bestaande langetermijnregeling. Hiervoor gelden kwantitatieve prestatiedoelstellingen. F&C heeft voor deze uitkomst uitgebreid met het bestuur gesproken. Het uiteindelijke besluit van het bestuur (onder forse druk van beleggers) geeft een duidelijk signaal dat het management volgens beleggers een bonus moet verdienen door een bepaald prestatieniveau te behalen. Dat is gezien de enorme aandacht voor het geval BG van vergelijkbare internationale en Britse emittenten misschien nog wel het belangrijkst. Bovendien is een precedentfunctie voorkomen, namelijk dat een bonus buiten het reguliere beloningsbeleid zou worden toegekend. Een belangrijke test voor het nieuwe bindende beleidsregime in het Verenigd Koninkrijk. BHP Billiton Milestone rating: BHP Billiton heeft de rapportage over klimaatverandering en de risico’s van investeringen in fossiele brandstoffen verbeterd. Het concern heeft meer informatie verstrekt over de manier waarop het de risico’s van klimaatverandering meeweegt bij de investeringsbeslissingen en bij het beheer van de portefeuille. Zo werkt BHP Billiton met verschillende scenario’s voor klimaatbeleid en de vraag naar fossiele brandstoffen. Gezien de groeiende zorgen wereldwijd over de voortgaande exploitatie, de productie en het gebruik van fossiele brandstoffen, stelt meer transparantie op dit gebied beleggers beter in staat om te beoordelen hoe BHP Billiton omgaat met de grote risico’s die samenhangen met klimaatverandering. F&C heeft in de loop der jaren actieve contacten onderhouden over een scala van onderwerpen die met klimaatverandering te maken hebben. De laatste tijd lag de nadruk vooral op het risico van gestrande activa, met het oog op de positie van de onderneming in kolen en olie. CNOOC Ltd Milestone rating: CNOOC heeft verbeteringen doorgevoerd in de aanpak van en rapportage over procesveiligheid. Hierdoor kunnen beleggers beter inschatten wat ondernemingen doen om de kans op ernstige ongelukken te verkleinen. CNOOC heeft een nieuw systeem voor ‘facility integrity management’ ingevoerd waarbij gespecialiseerde medewerkers verantwoordelijk zijn voor procesveiligheid. Daarnaast rapporteert het concern over veiligheidsinspecties en verstrekt het algemene informatie over initiatieven om veiligheidsrisico’s het hoofd te bieden. CNOOC loopt wat de rapportage betreft weliswaar achter op gelijksoortige bedrijven in het Westen, maar dit zijn positieve stappen die laten zien dat CNOOC tegemoetkomt aan de zorgen van beleggers. We hebben dit specifieke onderwerp in 2012 al in een brief aan de voorzitter onder de aandacht gebracht en sindsdien in diverse gesprekken met CNOOC aangekaart. ENI Milestone rating: ENI heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen.

26

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Global Credits (vervolg) Milestones - in detail Pemex Milestone rating: Pemex heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C heeft Pemex gevraagd op het gebied van klimaatverandering meer het voortouw te nemen. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen. Statoil Milestone rating: Statoil heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen.

27

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds High Yield



Land

Milieu beheer

Bedrijfsethiek

VS

H

B B B B

Banco Santander

Spanje

Danske Bank A/S

Denenmarken

Deutsche Bank AG

Duitsland

Energias de Portugal (EDP)

Portugal


Duitsland


Duitsland

Heidelbergcement AG

Duitsland

HSBC Macquarie Bank Range Resources Corporation

VK VS Australië

B B


Zweden

Societe Generale SA

Frankrijk

H H


Volksgezondheid


D D D D D D D D D D

H

Australië

Santos

Mensenrechten

F B B

D D

Milestones Heidelbergcement AG

Duitsland

H

Milestones - in detail Heidelbergcement AG Milestone rating: Heidelbergcement heeft zich ten doel gesteld om de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd te verminderen en een toezegging gedaan om de directe uitstoot voor 2015 met 23% te verlagen vergeleken met 1990. Deze doelstelling is niet heel ambitieus; al in 2013 had het bedrijf de uitstoot met 21% teruggedrongen ten opzichte van 1990. Toch is het de eerste keer dat Heidelbergcement een specifiek streefdoel publiceert. Verwacht wordt dat dit zal bijdragen aan de verdere verbetering van energie-efficiëntie binnen de onderneming en van de beheersing van risico’s en kansen die met CO2 samenhangen. F&C is met de onderneming in gesprek over de strategie inzake klimaatverandering en steunt een gezamenlijk beleggersinitiatief dat verbonden is aan het Carbon Disclosure Project (CDP).

28

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Multimanager Aandelen Amerika

H B F G M D K Land

Milieu beheer

Bedrijfsethiek


VS

H

Bank of America Corporation

VS

B B B

Engagements

Bank of New York Mellon Corporation

Mexico

Bed Bath & Beyond

VS

Cabot Oil & Gas Corporation

VS

Chevron Corporation

VS

Citigroup Inc.

VS

Consol Energy Inc

VS


VS

EMC Corporation

VS

Exxon Mobil Corp

VS


VS

Goldman Sachs Group

VS

Google Inc.

VS

JPMorgan Chase & Co

VS

Marathon Oil Corporation

VS

Morgan Stanley

VS

Murphy Oil Corporation

VS

Mylan Inc.

VS

NextEra Energy, Inc.

VS

Noble Energy, Inc.

VS

Oracle Corporation

VS

QEP Resources Inc

VS

Range Resources Corporation

VS

Schlumberger Ltd.

VS


VS

State Street Corporation

VS

The Kroger Co

VS

US Bancorp

VS


VS

Mensenrechten


Volksgezondheid


D D D D

H H

G B

D

H H D H F

K

B B B

D

B

D

D

H H M D H D H H F

K

H B

D G

B B

K D D

Milestones Chevron Corporation

VS


VS


VS

H F H

Milestones - in detail Chevron Corporation Milestone rating: Chevron heeft de offshore-olieboringen in het noordpoolgebied voor onbepaalde tijd gestaakt. Een belangrijke overweging was volgens het concern de onzekerheid over de vooruitzichten voor de gekelderde olieprijs. De kosten van offshore-boren zijn op de Noordpool hoger vanwege de moeilijk toegankelijke locatie en de barre weersomstandigheden. Door zich uit dergelijke projecten terug te trekken, verlaagt het bedrijf niet alleen het risico van prijsschommelingen, maar ook de milieu- en veiligheidsrisico’s. Het besluit werd weliswaar vooral door economische overwegingen ingegeven, maar is ook een voorbeeld van een onderneming die de blootstelling aan risicovolle en dure activa herziet. We hadden in diverse gesprekken met Chevron over gestrande activa op een dergelijke herziening aangedrongen. Recent verzochten wij Chevron in een brief om ons meer informatie te verschaffen over de maatregelen die het olieconcern neemt om de economische, operationele en milieurisico’s van de geplande exploratieactiviteiten in het noordpoolgebied te beperken. 29

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Multimanager Aandelen Amerika (vervolg) Milestones - in detail Freeport-McMoRan Copper & Gold Milestone rating: Freeport-McMoRan heeft ondernemingsbreed een onafhankelijke inventarisatie van de mensenrechteneffecten afgerond. Door deze belangrijke stap kan de onderneming de potentiële en feitelijke impact op mensenrechten in alle bedrijfsactiviteiten wereldwijd beter signaleren en beheersen. Freeport heeft belangrijke posities in landen met veel conflicten, waar de staat moeite heeft om de mensenrechten van de burgers te beschermen. Met een sterkere beheersing van de mensenrechtenrisico’s en -kansen stelt de onderneming ook haar maatschappelijk bestaansrecht veilig. De operationele en financiële prestaties kunnen daarvan alleen maar beter worden. We praten al ruim tien jaar met Freeport over mensenrechten en in die periode hebben we een aanzienlijke vooruitgang in de beheersing van deze kwesties gezien. Southwestern Energy Company Milestone rating: Southwestern heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen.

30

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Multimanager Aandelen Europa


Land

Adidas

Duitsland

Allianz

Duitsland

Antofagasta Banco Santander

VK VK

BASF SE

Duitsland

Bayer

Duitsland Duitsland

BNP Paribas

Frankrijk

BP Brenntag AG

VK

Cairn Energy

VK

Centrica Plc

VK

Credit Suisse AG Daimler

Deutsche Post AG

Duitsland

Deutsche Telekom AG

Duitsland Spanje


Duitsland

GEA

Duitsland Duitsland

Henkel

Duitsland

Hugo Boss AG

Duitsland Nederland

B

D D D

B

D D D

B

H

B

B

B B B

Italië VS

K&S AG

Duitsland

Linde Group

Duitsland

Lloyds Banking Group

VK

Lundin Petroleum AB

Zweden

Merck KGaA

Duitsland


Duitsland

Nordea Bank AB

Zweden

OMV AG

B

D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D

B B

VK

ING Groep NV JPMorgan Chase & Co

H H

Duitsland

Infineon Technologies AG Intesa Sanpaolo SpA

G D D

VK

Hannover Re HSBC

H

Duitsland Duitsland

GlaxoSmithKline

B

Frankrijk

Deutsche Boerse

Endesa

D D D D D D D D

H

Zwitserland Denenmarken

Japan

Porsche Automobil Holding SE

Duitsland

ProSiebenSat.1 Media AG

Duitsland

Royal Bank of Scotland Group

VK

Royal Dutch Shell

VK

Ryanair

Ierland

SAP AG

Duitsland

Siemens AG

Duitsland


Zweden


K B B

Duitsland

Danske Bank A/S

Volksgezondheid

H

Duitsland VK

Credit Agricole


VK

Burberry Group plc

Continental AG

Mensenrechten

VK

BMW Booker Group PLC

Bedrijfsethiek

D D

Spanje

Barclays

BG Group

Milieu beheer

K

H

H

H

K B

B

G D D D

31

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Multimanager Aandelen Europa (vervolg)


Societe Generale SA Standard Chartered Plc Statoil

Land

Frankrijk VK Noorwegen

Swedbank AB

Zweden

Swiss Re AG

Zwitserland

Symrise AG

Duitsland

Talanx AG

Duitsland

Telefonica Deutschland Holdings

Milieu beheer

Bedrijfsethiek

Mensenrechten


Noorwegen

UBS AG

Zwitserland

UniCredit S.p.A.

Oostenrijk

United Internet AG

Duitsland

Volkswagen AG

Duitsland


B B

D D

B

D D D D D

H

Duitsland

Telenor ASA

Volksgezondheid

B B B

F

K D D D D

H


VK

BG Group

VK

BG Group ENI IG Group Holdings Statoil

G H

VK Italië

D H

VK Noorwegen

D H

Milestones - in detail Anglo American Milestone rating: Anglo-American is medeoprichter van een werkgroep die zich bezighoudt met schadevergoedingen en medische zorg voor beroepsgerelateerde longziektes in de goudmijnindustrie in Zuid-Afrika. De groep wil met alle belanghebbenden in gesprek komen om een passende oplossing te vinden voor kwesties uit het verleden die nu nog spelen. Tot die belanghebbenden behoren ministeries van volksgezondheid/arbeid/mijnbouw, vakbonden en de advocaten van de benadeelden. Anglo American is betrokken bij een aantal rechtszaken over beroepsziektes, in het bijzonder de longziekte silicose. De rechtszaken zouden de sector miljarden aan schadevergoedingen kunnen kosten. De oprichting van de werkgroep is daarom een welkome ontwikkeling in de manier waarop de sector omgaat met de risico’s en gevolgen van beroepsziekten. De groep probeert de slachtoffers van longziektes adequate compensatie te bieden en bespreekt verbeteringen van de beheer- en controlesystemen. F&C heeft deze specifieke kwestie tijdens een bezoek aan Zuid-Afrika in 2013 bij de onderneming aan de orde gesteld. BG Group Milestone rating: BG heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen. 32

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Multimanager Aandelen Europa (vervolg) Milestones - in detail BG Group Milestone rating: BG is teruggekomen op het voorstel om de nieuwe CEO buiten het reguliere beloningsbeleid om een voorwaardelijk aandelenbelang toe te kennen. De toekenning wordt in plaats daarvan ondergebracht in de bestaande langetermijnregeling. Hiervoor gelden kwantitatieve prestatiedoelstellingen. F&C heeft voor deze uitkomst uitgebreid met het bestuur gesproken. Het uiteindelijke besluit van het bestuur (onder forse druk van beleggers) geeft een duidelijk signaal dat het management volgens beleggers een bonus moet verdienen door een bepaald prestatieniveau te behalen. Dat is gezien de enorme aandacht voor het geval BG van vergelijkbare internationale en Britse emittenten misschien nog wel het belangrijkst. Bovendien is een precedentfunctie voorkomen, namelijk dat een bonus buiten het reguliere beloningsbeleid zou worden toegekend. Een belangrijke test voor het nieuwe bindende beleidsregime in het Verenigd Koninkrijk. ENI Milestone rating: ENI heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen. IG Group Holdings Milestone rating: IG heeft de vergoedingen aan accountants verlaagd, die niet verbonden zijn aan werkzaamheden tebehoeve van de jaarrekening. Ook is daarover in het jaarverslag beleid geformuleerd. Wij hebben IG drie jaar lang op dit punt aangesproken. Ook hadden we bij de jaarvergadering onze steun onthouden aan met de accountants samenhangende moties: door toenemende vergoedingen die geen relatie hebben met de controle van de jaarrekening, signaleerden wij een gevaar voor de objectiviteit van de accountants. Dankzij de wijzigingen in 2014 konden wij de herbenoeming van de accountants weer onze steun geven. Statoil Milestone rating: Statoil heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen.

33

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Multimanager Aandelen Pacific


Australia & New Zealand Banking Group Ltd

Land

Australië

Bank of East Asia

Hong Kong

BOC Hong Kong Holdings

Hong Kong

BS Financial Group Inc

Zuid-Korea


Hong Kong

CLP Holdings Ltd

Hong Kong

Commonwealth Bank of Australia

Hong Kong

Dah Sing Financial

Hong Kong

DBS Group Holdings Ltd

Singapore

DGB Financial Group Inc

Zuid-Korea

Hana Financial

Zuid-Korea

Hang Seng Bank Ltd

Hong Kong

Hyundai Motor Company

Zuid-Korea

Industrial Bank of Korea

Zuid-Korea

KB Financial Group Inc

Zuid-Korea

KT Corporation

Zuid-Korea

Link REIT/The

Hong Kong

National Australia Bank OCBC Wing Hang Bank Ltd Oil Search Ltd Olam International Origin Energy Oversea-Chinese Banking Corp Ltd

Singapore

Samsung Electronics

Zuid-Korea

Santos

Australië

Shinhan Financial

Zuid-Korea

United Overseas Bank

Singapore


Australië

Woodside Petroleum

Australië

Woori Bank WorleyParsons

F

Volksgezondheid


D

K K K K K

D K K K K K K G

D

B B

K K K

F D D D

B B B

Australië

Australië

B B B B


B B B B B B B

Hong Kong Singapore

Mensenrechten

F

Australië

Australië

Bedrijfsethiek

H

Australië

Dah Sing Banking Group Ltd

Macquarie Bank

Milieu beheer

H H H

K F

B

K G

H

F B B B

K K D F

Zuid-Korea

K K

B

Australië

D

Milestones BHP Billiton

Australië

H

Milestones - in detail BHP Billiton Milestone rating: BHP Billiton heeft de rapportage over klimaatverandering en de risico’s van investeringen in fossiele brandstoffen verbeterd. Het concern heeft meer informatie verstrekt over de manier waarop het de risico’s van klimaatverandering meeweegt bij de investeringsbeslissingen en bij het beheer van de portefeuille. Zo werkt BHP Billiton met verschillende scenario’s voor klimaatbeleid en de vraag naar fossiele brandstoffen. Gezien de groeiende zorgen wereldwijd over de voortgaande exploitatie, de productie en het gebruik van fossiele brandstoffen, stelt meer transparantie op dit gebied beleggers beter in staat om te beoordelen hoe BHP Billiton omgaat met de grote risico’s die samenhangen met klimaatverandering. F&C heeft in de loop der jaren actieve contacten onderhouden over een scala van onderwerpen die met klimaatverandering te maken hebben. De laatste tijd lag de nadruk vooral op het risico van gestrande activa, met het oog op de positie van de onderneming in kolen en olie. 34

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Multimanager Aandelen Opkomende Markten


Land

Abu Dhabi Commercial Bank

VAE

Afren Plc

VK

Agricultural Bank of China

China

Akbank

Turkije

Alpha Bank AMMB Holdings Axis Bank Ltd

Maleisië India Brazilië

Banco do Brasil

Brazilië

Banco Estado Do Rio Grande Do Sul

Brazilië Chili

Bangkok Bank Public Co

Thailand

Bank Central Asia

Indonesië


Indonesië

Bank of Baroda Bank of India

India India

Bank Rakyat Indonesia

Indonesië

BDO Unibank

Filipijnen

BG Group

VK

Cairn India Limited

VK

CEZ (Ceske Energeticke Zavody)

Tsjechië


China


Hong Kong

China Merchants Bank Co Ltd

China

China Mobile

China

China Petrochemical and Chemical Corp (Sinopec)

China

Cia Brasileira de Distribuicao (GPA)

Brazilië

CNOOC Ltd

China

Commercial International Bank

Egypte

Corpbanca Credicorp E Sun Financial Holdings Co Ltd First Gulf Bank PJSC

Rusland Mexico

Grupo Financiero Inbursa SAB d

Mexico

Grupo Financiero Santander Mexico SAB de CV

Mexico

Guaranty Trust Bank PLC Hana Financial HDFC Bank Limited Hon Hai Precision Industries Hyundai Motor Company

B

K

B B B B B B B B B B B B B B B B

K K K K K K K K K K K K K K K K

D

B B B

F

B B B B B B B

China

Itau Unibanco Holding SA

Brazilië

Kasikornbank

Thailand Zuid-Korea

Komercni Banka

Tsjechië

KT Corporation

Zuid-Korea

Lukoil

Rusland

Malayan Banking

Maleisië

M

D

H

D

G G

Zuid-Korea


G G G

F

India

India

K K K

B B B B B B

Nigeria

ICICI Bank Ltd

KB Financial Group Inc

H H H

Zuid-Korea Taiwan


F

VAE

Grupo Financiero Banorte SAB de CV

Volksgezondheid

B

Peru

Gazprom


D

Taiwan Zuid-Afrika

Mensenrechten

H H

Chili

FirstRand

Bedrijfsethiek

H

Griekenland

Banco Bradesco

Banco Santander Chile

Milieu beheer

B B B B B B

B

D D D

F F

K K K K K K K K K K K K K K K K K

D

K K K K K K K K K

35

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Multimanager Aandelen Opkomende Markten (vervolg)


Land

Metropolitan Bank & Trust Co

Filipijnen

Mobile TeleSystems OJSC

Rusland

National Bank of Greece

Griekenland

Nedbank Group Ltd

Zuid-Afrika

OTP Bank

Hungary

Pacific Rubiales Energy Corp.

Canada

PetroChina

China


Brazilië

Piraeus Bank Porsche Automobil Holding SE Powszechna Kasa Oszczednosci Bank Polski

Thailand

Punjab National Bank

India

Qatar National Bank SAQ

Qatar

Siam Commercial Bank Standard Bank Group Sun Pharmaceuticals Ltd Surgutneftegaz Tullow Oil

G

D D

K

B

K K

B B

K K

H H

G

Thailand India VK Turkije

H H H

B B B B B

D

M F

H

India

F

G

M

K K K K

D

B B B

Turkije Filipijnen

K

D

Zuid-Afrika Rusland


K K K K K

B B

Zuid-Korea

Turkiye Halk Bankasi

Yes Bank

H H

Rusland

Turkije

Universal Robina Corp

Volksgezondheid

B B B

Zuid-Korea

Turkiye Garanti Bankasi Turkiye Is Bankasi


F

Polen

PTT Exploration & Production

Shinhan Financial

Mensenrechten

Duitsland Indonesië

Sberbank of Russia

Bedrijfsethiek

B

Griekenland

PT Adaro Energy

Samsung Electronics

Milieu beheer

D

B

K K K K K K

Milestones AngloGold Ashanti BG Group BG Group China Mobile CNOOC Ltd Gold Fields Ltd PTT Exploration & Production Sun Pharmaceuticals Ltd Tullow Oil

Zuid-Afrika VK

G H

VK

D

China

B

China

G G

Zuid-Afrika Thailand

H

India VK

K H

36

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Multimanager Aandelen Opkomende Markten (vervolg) Milestones - in detail AngloGold Ashanti Milestone rating: AngloGold is medeoprichter van een werkgroep die zich bezighoudt met schadevergoedingen en medische zorg voor beroepsgerelateerde longziektes in de goudmijnindustrie in Zuid-Afrika. De groep wil met alle belanghebbenden in gesprek komen om een passende oplossing te vinden voor kwesties uit het verleden die nu nog spelen. Tot die belanghebbenden behoren ministeries van volksgezondheid/arbeid/mijnbouw, vakbonden en de advocaten van de benadeelden. AngloGold is betrokken bij een aantal rechtszaken over beroepsziektes, in het bijzonder de longziekte silicose. De rechtszaken zouden de sector miljarden aan schadevergoedingen kunnen kosten. De oprichting van de werkgroep is daarom een welkome ontwikkeling in de manier waarop de sector omgaat met de risico’s en gevolgen van beroepsziekten. De groep probeert de slachtoffers van longziektes adequate compensatie te bieden en bespreekt verbeteringen van de beheer- en controlesystemen. F&C heeft deze specifieke kwestie tijdens een bezoek aan Zuid-Afrika in 2013 bij de onderneming aan de orde gesteld. BG Group Milestone rating: BG heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C is al sinds 2010 actief in gesprek met ondernemingen die ‘fraccen’ (onder grote druk enorme hoeveelheden water in gesteente spuiten om gas vrij te laten komen) en dringt al tijden aan op samenwerking over sectorbrede standaarden. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multi-stakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen. BG Group Milestone rating: BG is teruggekomen op het voorstel om de nieuwe CEO buiten het reguliere beloningsbeleid om een voorwaardelijk aandelenbelang toe te kennen. De toekenning wordt in plaats daarvan ondergebracht in de bestaande langetermijnregeling. Hiervoor gelden kwantitatieve prestatiedoelstellingen. F&C heeft voor deze uitkomst uitgebreid met het bestuur gesproken. Het uiteindelijke besluit van het bestuur (onder forse druk van beleggers) geeft een duidelijk signaal dat het management volgens beleggers een bonus moet verdienen door een bepaald prestatieniveau te behalen. Dat is gezien de enorme aandacht voor het geval BG van vergelijkbare internationale en Britse emittenten misschien nog wel het belangrijkst. Bovendien is een precedentfunctie voorkomen, namelijk dat een bonus buiten het reguliere beloningsbeleid zou worden toegekend. Een belangrijke test voor het nieuwe bindende beleidsregime in het Verenigd Koninkrijk. China Mobile Milestone rating: China Mobile heeft in haar duurzaamheidsverslag het aantal bevestigde gevallen van corruptie bekendgemaakt. Ook heeft het bedrijf cijfers verstrekt over het aantal medewerkers dat vanwege corruptie is ontslagen of gestraft. Met dit soort gegevens kunnen beleggers beter inschatten hoe effectief de anticorruptie-inspanningen van China Mobile zijn. Tegelijkertijd is het voor medewerkers een signaal dat het bedrijf de strijd tegen corruptie serieus neemt. We hebben deze kwestie al in 2013 ter sprake gebracht tijdens onze gesprekken met China Mobile in Hongkong. CNOOC Ltd Milestone rating: CNOOC heeft verbeteringen doorgevoerd in de aanpak van en rapportage over procesveiligheid. Hierdoor kunnen beleggers beter inschatten wat ondernemingen doen om de kans op ernstige ongelukken te verkleinen. CNOOC heeft een nieuw systeem voor ‘facility integrity management’ ingevoerd waarbij gespecialiseerde medewerkers verantwoordelijk zijn voor procesveiligheid. Daarnaast rapporteert het concern over veiligheidsinspecties en verstrekt het algemene informatie over initiatieven om veiligheidsrisico’s het hoofd te bieden. CNOOC loopt wat de rapportage betreft weliswaar achter op gelijksoortige bedrijven in het Westen, maar dit zijn positieve stappen die laten zien dat CNOOC tegemoetkomt aan de zorgen van beleggers. We hebben dit specifieke onderwerp in 2012 al in een brief aan de voorzitter onder de aandacht gebracht en sindsdien in diverse gesprekken met CNOOC aangekaart.

37

reo®-rapportage


Engagement en milestones per fonds Multimanager Aandelen Opkomende Markten (vervolg) Milestones - in detail Gold Fields Ltd Milestone rating: Gold Fields is medeoprichter van een werkgroep die zich bezighoudt met schadevergoedingen en medische zorg voor beroepsgerelateerde longziektes in de goudmijnindustrie in Zuid-Afrika. De groep wil met alle belanghebbenden in gesprek komen om een passende oplossing te vinden voor kwesties uit het verleden die nu nog spelen. Tot die belanghebbenden behoren ministeries van volksgezondheid/arbeid/mijnbouw, vakbonden en de advocaten van de benadeelden. GoldFields is betrokken bij een aantal rechtszaken over beroepsziektes, in het bijzonder de longziekte silicose. De rechtszaken zouden de sector miljarden aan schadevergoedingen kunnen kosten. De oprichting van de werkgroep is daarom een welkome ontwikkeling in de manier waarop de sector omgaat met de risico’s en gevolgen van beroepsziekten. De groep probeert de slachtoffers van longziektes adequate compensatie te bieden en bespreekt verbeteringen van de beheer- en controlesystemen. F&C heeft deze specifieke kwestie tijdens een bezoek aan Zuid-Afrika in 2013 bij de onderneming aan de orde gesteld. PTT Exploration & Production Milestone rating: PTT Exploration & Production heeft zich aangesloten bij de Climate & Clean Air Coalition (CCAC), een door de VN gesteunde multi-stakeholderorganisatie die streeft naar de vermindering van de uitstoot van methaan en andere verontreinigende stoffen met een korte levensduur. Als ondertekenaar zegt de onderneming toe zich te zullen inzetten voor meer transparantie over het meten en verlagen van methaanuitstoot in de bedrijfsactiviteiten. Methaancontrolemechanismen doen vooral ter zake bij hydraulisch fractureren: diffuse emissies dreigen het pleidooi voor het gebruik van gas als overgangsbrandstof met een lagere CO2-uitstoot te ondermijnen. F&C had de onderneming eerder al gevraagd om doelstelling voor de vermindering van emissies te formuleren. Dat is inmiddels groepsbreed geïnitieerd en met deze specifieke toezegging over methaanemissies versterkt PTT het hele CO2beheer. Het is nog te vroeg om de effectiviteit van dit initiatief te beoordelen, maar het lidmaatschap van zo’n zichtbare multistakeholderorganisatie (inclusief overheden en maatschappelijke groeperingen) kan een nuttige stap blijken en het gebruik van betere standaarden in de sector versnellen. Sun Pharmaceuticals Ltd Milestone rating: Sun publiceert inmiddels een duurzaamheidsverslag. Daarin worden beleid en uitgangspunten voor de beheersing van de belangrijkste duurzaamheidseffecten geschetst, waaronder: productveiligheid, arbeidsomstandigheden, toegang tot medicijnen en milieubeheer. De onderneming meldt nog net geen prestatiegegevens op die gebieden (wat F&C had geadviseerd), maar deze informatieverschaffing is een eerste stap. De belegger kan aan de hand hiervan de inzet van de onderneming beoordelen en de directe contacten verder vormgeven. F&C had in 2011 persoonlijk bij Sun aangedrongen op betere informatie over de duurzaamheidspraktijken. Het eerste duurzaamheidsverslag verscheen in 2013. Tullow Oil Milestone rating: Tullow heeft formeel toegezegd geen activiteiten te zullen ontplooien op locaties die als werelderfgoed zijn aangemerkt. De oliemaatschappij is actief in diverse regio’s in Afrika waar de bescherming van biodiversiteit een belangrijk aandachtspunt is. F&C had in talloze gesprekken met het senior management aangedrongen op formeel beleid over activiteiten in ecologisch en cultuurgevoelige gebieden. Met zo’n officiële verklaring kan Tullow risicovolle exploratieactiviteiten vermijden, waar milieu- en andere zorgen een materieel risico vormen. Wij zien dit als een belangrijke stap in de beheersing van de biodiversiteitsrisico’s en een voorbeeld van een formeel ‘no-go-zones’-beleid. Die vinden ook in de olie- en gasindustrie steeds meer ingang.

38

reo®-rapportage


39

PRODUCTEN F&C biedt een breed pakket aan beleggingsoplossingen voor pensioenfondsen, liefdadigheidsinstellingen, verzekeraars en overige organisaties. We bieden niet alleen de mogelijkheid tot discretionair vermogensbeheer, maar ook tot participatie in onze institutionele beleggingsfondsen. Verder beleggen wij in diverse regio’s zakelijke waarden en vastrentende waarden. Onze strategie is gebaseerd op drie pijlers: Advisory Solutions (Partnership management en Dynamisch balansbeheer)

g

Maatschappelijk verantwoord advies en beleggen

g

g

Specialistische beleggingsproducten

Contact Kantoren Duitsland Frankfurt

Portugal Tel: +351 (0) 21 0033200

Tel: +49 (0) 69 597 9908-0 Tel: +49 (0) 89 71042 2033

Zwitserland Tel: +41 43 344 51 45

Nederland Tel: +31 (0) 20 582 3000

Verenigd Koninkrijk Tel: +44 (0) 20 7011 4444

München

Hoofdkantoor Verenigd Koninkrijk Tel: +44 (0) 20 7628 8000

F&C is onderdeel van BMO Global Asset Management, dat kantoren heeft in Canada, VS, Luxemburg, Abu Dhabi, China en Australië. Meer informatie is te vinden op www.bmo.com/gam

T

ACC O

CLIENTS FIRST IN

ILITY TAB UN

De in dit document weergegeven informatie was bij F&C bekend op 31 december 2014, tenzij anders vermeld. Dit document is uitsluitend bedoeld voor professionele beleggers en dient niet te worden verstrekt aan niet-professionele beleggers. De informatie die verschaft wordt in dit document is alleen bedoeld ter informatie en dient niet te worden beschouwd als enige vorm van advies aan de ontvanger of lezer waar deze op mag of kan vertrouwen bij het nemen van beslissingen over het doen van investeringen, beleggingen of het aangaan van beleggingsovereenkomsten, noch betreft dit een aanbod om dergelijke transacties aan te gaan. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De waarde van beleggingen kunnen fluctueren. Het is mogelijk dat beleggers hun inleg niet (volledig) terugkrijgen. Investeerders dienen niet over te gaan tot het beleggen in financiële instrumenten indien zij niet bereid zijn om de risico’s die hiermee gepaard kunnen gaan te accepteren. Dit document wordt uitgegeven door F&C Netherlands B.V., in Nederland gereguleerd door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en onderdeel van F&C Group. F&C Groep is onderdeeel van BMO Global Asset Management (Europe) Limited, een volledige dochteronderneming van de Bank of Montreal. © Copyright F&C Netherlands B.V. 01/15

RESP EC

Belangrijke Informatie

N O VAT I O N

reo -rapportage Vierde kwartaal 2014

Recommend Documents