Vierde Kwartaal 2009 In dit blad Algemene Leden Vergadering Beurs en Evenementen Miniatur Wunderland Markten Seizoen Digitaal Rijden In Memoriam Sponsoring BBQ
IN MEMORIAM Met leedwezen vernamen wij het overlijden van ons Ere lid en mede oprichter CORNELIS JAN VELDHUIS Cees was 85 jaar. Wij wensen zijn familie veel sterkte toe Bestuur en Leden M.S.V.Z.
********
Algemene Leden Vergadering. Onze jaarlijkse Algemene Leden Vergadering is op dinsdag 24 november 2009. Deze zal gehouden worden in het lokaal naast spoor 3. U krijgt ter zijne tijd een uitnodiging. Houdt u hier alvast rekening mee.
Sponsoring Rabobank. Het is me gelukt om in voorjaar een Sponsoringbijdrage van de Rabobank te krijgen voor de Modelspoorvereniging Zeeland. Na veel ge-e-maild te hebben met de Rabobank is het me gelukt om € 1.000,-- gesponsord te krijgen van de Rabobank. Deze € 1.000,-- zal gebruikt worden om de verenigingsbanen in Spoor 3 verder af te bouwen. De Rabobank reageerde heel enthousiast op mijn verzoek. Ze willen als tegenprestatie een huisje met de naam van de Rabobank of een wagen met het vignet van de Rabobank. In de krant zal ook nog een persbericht geplaatst moeten worden. H. Sanderse
Digitaal rijden: wat houdt dit in? Deel I 2
Digitaal bloksysteem De 3 rail baan op de club is een voorbeeld van een modelbaan die geheel met de computer wordt bestuurd. De treinen rijden net als bij het grote voorbeeld in een computergestuurd bloksysteem. Om zo’n bloksysteem te realiseren heb je naast het digitale systeem een computer met een programma als Koploper of WinDigipet. nodig. Een computergestuurd bloksysteem is de meest geavanceerde oplossing. Je kunt ook een digitaal bloksysteem realiseren zonder computer of desnoods gebruik maken van een ouderwets analoog bloksysteem. Laten we de mogelijkheden eens op een rijtje zetten...
Een traditioneel analoog bloksysteem heeft blokken waarin de seinen een actieve rol vervullen. Voor elk sein ligt een stuk spoor dat stroomloos is als het sein op onveilig staat. De trein stopt abrupt wanneer hij het stroomloze stopstuk bereikt. Het sein wordt automatisch bediend door schakelrails of handmatig via schakelaars. De verlichting, de rookgenerator of een ingebouwde geluidsmodule zullen niet werken wanneer de trein voor het onveilige sein staat. De loc krijgt immers helemaal geen stroom meer.
Een traditioneel digitaal bloksysteem is ongeveer gelijk aan het analoge bloksysteem. De treinen krijgen nu echter digitale spanning in plaats van gewone gelijk- of wisselstroom. Bij een sein komt de trein tot stilstand door het onderbreken van de rijspanning. De trein stopt daardoor plotsklaps. Ook zullen licht, rook en geluid niet werken voor een onveilig sein. Deze problemen zijn op te lossen door een speciale seinmodule te gebruiken. De seinen worden bediend via schakelrails, schakelaars of decoders. De mogelijkheden van zo’n bloksysteem zijn enigszins beperkt.
3
Een computergestuurd bloksysteem zit anders in elkaar. Met computerbesturing vervalt de stroomonderbreking. Het programma weet welke trein een onveilig sein nadert en laat de trein langzaam afremmen door kort na elkaar rijopdrachten met een lagere snelheid te geven. De laatste opdracht laat de trein vlak voor het sein stoppen. Precies het tegenovergestelde gebeurt wanneer het sein op groen gaat. De trein trekt op doordat het programma de trein door opeenvolgende rijopdrachten sneller laat rijden. Het grote voordeel is dat het tempo van afremmen en optrekken per trein apart is in te stellen. Ook kan per blok een andere maximumsnelheid worden vastgelegd. Zo is een veel realistischer rijgedrag te bereiken. Deze methode werkt alleen als het programma weet waar de trein zich in het blok bevindt en welke trein dat is. Je moet dus in elk blok terugmeldcontacten inbouwen. De meeste programma’s werken optimaal met drie contacten per blok. Het eerste contact ligt aan het begin van het blok. Zodra een trein dit contact passeert, wordt het blok als bezet beschouwd en zal het voorgaande sein op rood worden gezet. Het tweede contact ligt ongeveer halverwege het blok en in H0 zo’n één tot twee meter voor het sein. Als het sein op rood staat, zal de trein bij dit contact beginnen met afremmen. Het tweede contact wordt ook wel de ‘remmelder’ genoemd. De trein remt af tot een minimale snelheid en sukkelt voort tot het bereiken van het derde contact dat vlak voor het sein ligt. Het programma stopt nu de trein. Het derde contact wordt wel omschreven als de ‘stopmelder’. Niet alle programma’s werken letterlijk op deze manier, maar hanteren wel soortgelijke principes. Hoeveel contacten je per blok moet inbouwen en waar ze zich precies moeten bevinden verschilt een beetje van programma tot programma. Je kunt beter eerst een bepaald programma kiezen en de documentatie goed doorlezen voor je je baan met de soldeerbout te lijf gaat of je volgende baan gaat plannen.
4
Maar wat doe je nu als je al een mooie baan hebt en niet van plan bent om alles weer op te breken? Daar is een trucje voor. Waarschijnlijk heb je al een analoog bloksysteem dat met een stopsectie voor het sein werkt. Je kunt de bestaande aansluitingen van het blok gebruiken door met stroomdetectie te werken. Het blok wordt dan opgesplitst in twee secties, waarbij het eerste en het tweede contact samenvallen. Deze truc werkt alleen als je programma overweg kan met twee contacten per blok. De meeste programma’s kunnen dat, maar de resultaten willen nog wel eens tegenvallen. Met bijvoorbeeld het programma Koploper heb je geen problemen. Michel v. Loon
Bezoek Hamburg en Miniatur Wunderland. Op zondag 24 mei t/m woensdag 27 mei heeft de Modelspoorvereniging Zeeland een bezoek gebracht aan Hamburg en natuurlijk ook aan Miniatur Wunderland. We gingen deze keer maar met één auto, omdat er maar 4 personen mee gingen. De personen die meegingen zijn: Guus, Evert, Ben Stalp en ondergetekende. De reis naar Hamburg verliep voorspoedig. Onderweg misten we helaas de afslag naar Bremen, maar gelukkig zijn er nog meer wegen naar Hamburg. Via Hannover kwamen we gelukkig in Hamburg terecht. Na verschillende keren gestopt te zijn kwamen we om 17.00 uur aan in ons Hotel Ibiss aan de Utrechtstrasse. Na ingecheckt te hebben zijn we naar ons vaste restaurant gegaan om te gaan eten en we hebben daarna nog een biertje gepakt in een café. 5
Maandag. Om 7.30 uur ging de wekker af. Na gedoucht en ontbeten te hebben zijn we om 10.00 uur gaan lopen naar Miniatur Wunderland aan de Kehrwieder 2-4 Block D in de Speicherstadt. Om 10.15 uur kwamen we eraan. Op de website van Miniatur Wunderland staat al maanden van tevoren te verwachte wachttijd bij de kassa en de eventueel verwachtte drukte. In deze week zou het niet druk zijn. En dat klopte. We konden zo doorlopen naar de kassa zodat ik de kaartjes kon kopen. Het is en blijft een belevenis om naar al dit fraai te kijken en wat je allemaal in schaal kan bouwen. We zijn er de hele dag gebleven tot 18.00 uur. Op het gemak hebben we alles bekeken. Het nieuwste project “Het vliegveld” heeft wat vertraging opgelopen. Er zijn namelijk problemen ontstaan om de vliegtuigen in één lijn te laten stijgen en te landen. Het was die dag prachtig weer. Bij de landingsbrücke heb je aan de kade verschillende restaurants. We hebben dan die avond daar lekker gegeten. En op de rivier voer ook nog een mooi cruiseboot voorbij, zie foto. ‘s Avond nog een biertje genomen in het hotel en daarna gaan slapen. Dinsdag De wekker stond op de zelfde tijd als maandag. Na het zelfde ritueel zijn we naar de rivier gelopen. Ik had namelijk ontdekt dat er ook nog een oude Elbetunnel was. De ingang hadden we de vorige avond ontdekt. Het bleek dat je met een lift naar beneden moest. Wandelaars fietsers en auto’s kunnen zo naar beneden. We zijn toen we beneden waren naar de andere kant gaan lopen. Bij de andere kant was het precies hetzelfde. We gingen met de lift naar boven en zagen de stad Hamburg van de andere kant. Daarna zijn we weer teruggegaan en gaan lopen naar het station HamburgAltona, maar helaas dit was iets teveel om te lopen. We hebben de metro maar opgezocht en hebben het laatste stuk met de metro gedaan. Bij het station HamburgAltona aangekomen te zijn hebben we eerst wat gedronken en sommige moesten naar het toilet. Het station Hamburg-Altona bleek helemaal gemoderniseerd te zijn. Van het oude station dat in de tijdschriften staat was helemaal niks meer van over. De treinen die kwamen waren allemaal dubbeldekkers en metrotreinstellen, maar gelukkig er kwam nog een trein aan van interconnex met als tractie een moderne dieselloc, zie foto. Na een tijdje rondgekeken te hebben zijn we met de metro naar het centrum ge-gaan. Het was die dag bloedheet gewor-den en heel benauwd. Op een van de terrassen in de winkelstraat hebben we één lekker biertje genomen. We hebben nog enkele winkels bezocht en toen zijn we naar het station Hamburg-Hartburg gegaan. We hebben daar verschillende treinen gezien, waaronder de IC uit Kopenhagen van de Deense spoorwegen (DSB) en Metronom-treinstellen. Alleen er waren haast geen diesels van de serie 218 te zien. Ze waren vervangen door elektrische Locs. Na een tijdje zijn we met de metro teruggegaan naar het hotel. ’s Avonds hebben we voor het laatst lekker gegeten in ons vaste restaurant aan het uiteinde van de Reeperbahn, daarna hebben we nog afscheid genomen in een welbekend cafeetje.
6
Woensdag. Na gedoucht en ontbeten te hebben heb ik afgerekend en zijn we op huis gegaan. Na een voorspoedige reis waren we om 20.00 uur thuis. Ik wil Ben Stalp bedanken voor het rijden naar Hamburg. Tekst en foto’s Herbert Sanderse
BBQ In juli werd weer een bbq georganiseerd. Ook deze keer werd het weer verzorgd door de families Polderman en Schuitert. Bij deze onze welgemeende dank hiervoor. Het was weer prima voor elkaar. Ook de prijzen logen er niet om. Echt veel en een mooie prijzentafel. Ook de sponsors bij deze hartelijk dank hiervoor. En het was weer oer gezellig onder elkaar. Wat mij betreft voor herhaling vatbaar. Zie ook de foto’s die spreken voor zich. Iedereen had voor zijn of haar inwendige gezorgd. We keerden dan ook tevreden en voldaan weer huiswaarts. Hans Telleman
Foto’s: Ad v.d. Weel
Het marktenseizoen van 2009. Karolingen-Voorjaarsmarkt. Op zaterdag 30 mei stond ik met Adrie van Poeyer op de Karolingenmarkt in OostSouburg. ’s Morgens vroeg opgestaan om de kraam te zoeken. Adrie was al langs geweest en had gezegd dat we in de buurt van Omroep Zeeland stonden, daar was ik niet zo gelukkig mee, want Ik had namelijk afgesproken met de organisatie, dat ik dezelfde plaats wou hebben als vorig jaar. Het is iedere keer weer het zelfde probleem op een markt het vinden van stroom om de treintjes te laten rijden en voor de Zeeuwse Babbelaars. Na enige tijd zoeken en informeren vond ik een verdeeldoo s van een 7
handelaar die nog een plaatsje vrij had in zijn verdeeldoos, daar hebben we gebruik van gemaakt. Daarna hebben we de kraam ingericht. Adrie begon gelijk de Zeeuwse Babbelaars op de kraam uit te stallen en ik begon de rails uit te leggen om te kunnen rijden. De kraam was nu bijna ingericht alleen de flyers ontbraken nog voor Middelburg Modelspoorstad. Die ook nog snel neergelegd en mensen konden komen. Het was die dag prachtig weer. Echt strandweer. Het was ’s morgens ook niet druk om de markt. Om 11.00 uur kwamen de buren van de Toneelvereniging de Stec. Die hadden allemaal toneelkledij bij hun. Het was de bedoeling dat de bezoekers zich gingen verkleedden en daarna op de foto. ’s Middags werd het wat drukker en we kregen nog een privé concert van een drumband. Om 15.45 uur zijn we in gaan pakken, want er was helemaal geen bezoekers meer op de markt. Adrie heeft die dag nog voor € 55,00 verkocht aan babbelaars.
Stroskerkse Dag te Serooskerke Op 4 juli was de Stroskerkse Dag in Serooskerke. Hans Telleman onze voorzitter had weer een kraam voor ons geregeld, want het was alweer de derde keer dat we daar staan met de vereniging. Ik had voor die dag Guus, Michel en Joop geregeld. Guus en ik hebben de treintjes laten rijden en Joop deelde flyers uit voor Middelburg Modelspoorstad. We kregen van de familie Telleman lekkere koffie met een overheerlijke oliebol. We kregen veel reacties van mensen die onze kramen bezochten met verhalen over modelspoorbanen bij mensen thuis of mannen die ook nog treinen op zolder heeft. Het was die dag mooi weer. Michel ging ’s middags naar Spoor 3 om weer verder te bouwen aan de verenigingsbanen. De dag ging snel voorbij. Voordat we het wisten was het al 16.30 uur. Dus tijd om op te ruimen. Na nog een biertje te hebben gedronken zijn we naar huis gegaan. Vlissingen Maritiem 28 29 en 30 augustus 2009 Vlissingen Maritiem is altijd de laatste markt van het seizoen. Via de organisatie had ik de kramen geregeld. Ik dacht voor 2 dagen, maar tot mijn schrik zag op de website van Maritiem Vlissingen 3 dagen staan op de Zeilmarkt. Ik ben daarna naar Hans Knuijt gegaan van de organisatie Vlissingen Maritiem en die vertelde dat mijn verhaal klopte. Ik heb daarna het bestuur ingelicht en Adrie van Poeyer, want die wilde graag weer Zeeuwse Babbelaars maken. Gelukkig dat ik voor dat weekend 2 dagen vrij genomen had namelijk de vrijdag 28 augustus en de maandag 30 augustus om voor te bereiden en om op te ruimen. Voor Adrie was het geen probleem. Hij kon ook alle drie de dagen en Guus, Michel en Joop konden alleen in het weekend. Vrijdagmorgen ben ik om 9.45 8ur naar de Vlissingen gegaan, want ik had met Adrie afgesproken, dat ik er om 10.00 uur zal zijn. Ik had voor die dagen 2 kramen gereserveerd. We hebben eerst de kraam in orde gemaakt want het zeil moest nog over de kraam. Het was een heel gedoe om dat zeil goed te krijgen want het waaide die dag heel hard ongeveer windkracht 6 tot 7 uit het zuidwesten. Adrie had een kraam en ik had ook een eigen kraam voor vrijdag. We hadden die dag gezelschap van een saté kraam uit Oost-Souburg en een kermisattractie met minnie-cars en een wagen met suikerpin. Adrie bakte de hele dag Zeeuwse babbelaars, maar de verkoop was niet goed. Toch verkocht Adrie die dag voor € 25,00 aan babbelaars. Zaterdag de 2e dag. 8
Ik was die dag dezelfde tijd op de Zeilmarkt als vrijdag, want Michel, Joop en Rob moesten nog wat houtbewerking aan de nieuwe kraam van de Stichting verzorgen. De kraam moest nog pas gemaakt worden voor een marktkraam. Toen de kraam klaar was ging Rob naar huis toe. We kregen te horen dat we die dag drie kramen hadden. De satékraam stond die dag in Oost-Souburg. Er was een Moluks feest. We hebben die dag de volgende indeling gemaakt. Een aparte kraam voor de Stichting en Adrie en Guus en ik deelden die dag een kraam. Het was die dag veel beter weer, Het waaide gelukkig niet meer zo hard. ’s Middags werd het wat drukker dan vrijdag. De verkoop van Adrie was die dag niet goed. De omzet was € 50,50 aan Zeeuwse Babbelaars. De kraam van de Stichting ziet er prachtig uit vooral het achterzeil. Echt een mooie aanwinst. Zondag de 3e dag. Op zondag begint Vlissingen Maritiem altijd wat later. Van 13.00 tot 17.00 moesten we dag de kraam bemannen. We reden die dag in Colonne naar de Zeilmarkt. Adrie reed voorop dan kwam ik en Michel en Joop reden samen achter me. De satékraam zou dag terugkomen, maardoor familieomstandigheden waren ze afwezig. Zodat we die dag weer drie marktkramen hadden. We hebben de zelfde indeling gedaan als zaterdag. De middag werd het nog ietsje drukker dan zaterdag maar de verkoop van de Zeeuwse Babbelaars bleef niet goed. Adrie heeft op die dag voor € 56,50 verkocht aan Zeeuwse Babbelaars. ’s Middags kwam Hans Knuijt van de organisatie nog langs om te bedanken en afscheid te nemen. We vertelden dat we volgend jaar een betere plek wilden hebben, want er komen te weinig bezoekers op de Zeilmarkt. Alle bezoekers bleven of op het Bellamypark bij de zangkoren of op het Scheldeterrein waar de boten lagen. Het is altijd weer heel gezellig op een markt te staan, want je ziet heel ander publiek dan bij een modelspoorevenement. De mensen waar ik beroep op kan doen om een markt te bemensen bestaat uit een klein clubje in de vereniging. Mocht je interesse hebben om mee te helpen informeer bij me. Herbert Sanderse
Middelburg Modelstad Helaas heb ik hierover geen verhaal van mogen ontvangen. Maar naar verluid heb ik vernomen dat het drukker is geweest als het jaar daarvoor. Het geheel was weer goed verlopen en de organisatie waren dan ook dik tevreden. En als ik het goed heb dan is de verkoop van de commercie ook niet tegengevallen. Voor volgend jaar staat deze beurs genoteerd op 11 en 12 september. Hans Telleman
9
Beurs en Evenementenagenda 2009 en 2010 (informatie over deze agenda of aanmelden als u mee wilt bij H. Sanderse, evenementencoördinator, vervoer naar deze beursen is meestal per trein) 10 oktober
Houten
Eurecto
10 en 11 oktober
Genk
Euromodelbouw 2009
23 t/m 25 oktober
Utrecht
Eurospoor
21 november
Heinkenszand
Stenge
28 en 29 november
Rijswijk
Nederlandse Modelspoordagen
12 december
Houten
Eurecto
2010 (Voorlopig) 2 januari
Heinkenszand
Stenge
9 januari
Houten
Eurecto
20 februari
Houten
Eurecto
20 t/m 21 februari
Goes
26 t/m 28 februari
Utrecht
On traXs Spoorwegmuseum
6 maart
Heinkenszand
Stenge
12 t/m 14 maart Houten
Modelbouwshow
Rail 2010 (Eurecto)
10
14 t/m 18 april
Dortmund
Intermodellbau 2010
1 mei
Houten
Eurecto
3 juli
Serooskerke
de Stroskerkse Dag
28 t/m 30 mei
Dordrecht
Dordt in Stoom 2010
28 augustus
Houten
Eurecto
11 en12 september
Middelburg
25 september
Heinkenszand
Stenge
9 oktober
Houten
Eurecto
13 november
Houten
Eurecto
18 t/m 21 november
Echtdamp-Treffen
Keulen
20 november
Heinkenszand
Stenge
18 december
Houten
Eurecto
Middelburg Modelspoorstad
11