Reisgids Champagne
Update: 2013 Euroreizen.be
Reisgids Champagne Geschiedenis, monumenten, gastronomie en champagne De Champagne is een van de meest geliefde streken voor een weekendtrip. Wellicht is de champagnewijn niet vreemd aan dit succes, maar ook de natuur vormt een belangrijk deel van de aantrekkingskracht. Je kan er steden bezoeken zoals Reims en Troyes. De grote champagnehuizen hebben de bezoeken uitgebouwd tot een moderne attractie en de bergen met wijngaarden en bossen nodigen je uit tot een wandeling. Vooral niet te vergeten: de gastronomie. Je merkt het al, de Champagnestreek laat je genieten. Met dit vakantiedossier stellen we je enerzijds een stadsbezoek aan het historische Reims voor, met een stadswandelroute, en anderzijds aan het verderaf gelegen Troyes met zijn oude vakwerkhuizen en confectiewinkels. Bezoeken aan champagnehuizen komen eveneens aan bod, met informatie over de champagnewijn zelf. Uiteraard vertellen we je welke mooie plekjes je kan bezoeken in de Montagne de Reims: Hautvillers van Dom Pérignon, Verzenay met zijn molen en Verzy met de unieke bomen. Die plekjes, bekende en minder bekende ontdek je met onze autoroutes.
Wat je zeker niet mag missen
Bezoek aan de kathedraal van Reims Stadsbezoek aan Troyes met zijn oude vakwerkhuizen Rondrit door de wijngaarden van de Champagnestreek De autoroute ‘bijzondere plaatsen’ in de Champagne Stadsbezoek aan Châlons-en-Champagne Avenue de Champagne in Epernay Degustatie van de Champagne rosé in Les Riceys Bezoek aan Laon op de heen- of terugreis
Inhoud van deze reisgids Champagne
Stadswandeling Reims Autoroute tussen Reims en Epernay Stadswandeling in Troyes Autoroute in de Aube en Champagne Wandeling in Essoyes Champagnewijnen en –huizen Stadswandeling Châlons-en-Champagne Autoroute ‘bijzondere plaatsen’ Laon Taaltips Nederlands – Frans Nota’s, disclaimer
2
3 12 16 24 31 39 42 50 56 58 60
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Stadswandeling Reims Reims is een zeer oude stad waarvan de geschiedenis teruggaat tot voor onze jaartelling. Daardoor zijn er nog Romeinse overblijfselen te zien. Het was ook een rijke stad waarvan de machtige kathedraal nog steeds een stille getuige is. Het huidige Reims heeft wel de structuur zoals het was in de 17de-18de eeuw. Colbert heeft er dan voor gezorgd dat de stad rechtlijnige straten kreeg met parken in het stadscentrum. Op de groene boulevard staat zijn standbeeld centraal geplaatst. Meteen ook onze startplaats van de wandeling. Wie er zin in heeft kan nog wat extra te zien krijgen in Reims. Basiliek Saint-Remi is een topattractie maar ligt op ongeveer 1,5 km van de kathedraal. We hebben extra informatie en een routekaart bijgevoegd. En dan zijn er uiteraard nog de champagnehuizen. Tijdens de zomermaanden kan je een gratis lichtspektakel op de kathedraal bijwonen. Wie iets bijzonders wil meenemen naar huis moet bij Biscuits Fossier zijn. Je vindt het allemaal in deze wandelroute.
Afstand: 3.4 km Vertrek en einde: Cour de la Gare, Reims Aard: stadswandeling Wegdek: overal verharde wegen Reliëf: vlak Toegankelijk voor rolwagens: ja Bewegwijzering: geen
Hoe te bereiken? Met de trein kom je aan in het SNCF treinstation van Reims. Net voor het station start onze wandeling. Met de auto neem je op de autosnelweg de afrit ‘Reims Centre Ville’ en je komt recht op de groene boulevard uit. Halfweg deze boulevard start onze wandeling. Er is parkeergelegenheid onder de bomen in het midden van de boulevard (betalend). Bij de GPS dien je de straat ‘Boulevard Foch’ in te geven dan kom je goed terecht. Honger of dorst? Net bij de start van de wandeling kom je heel wat gelegenheden voorbij. Het eerste op de hoek met de groene boulevard is Brasserie Flo. Iets betere klasse maar waar je niet een toeristenbehandeling krijgt. Heel veel locals komen er genieten van een heerlijke lunch of diner. Prijzen vallen best mee (ca. 30€ voor een menu) en vind je terug op www.floreims.com Op de wandeling vanaf punt ‘4’ beginnen de gelegenheden zeer schaars te worden waar je nog iets kan eten.
3
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Champagne proeven in Reims? Er zijn in Reims heel wat grote champagnehuizen: Taittinger, Veuve Cliquot, Mumm, ... Bij de stadswandeling kan je op het einde van de wandelroute terecht bij Charles de Cazanove of een paar honderd meter verder bij het bekende huis Mumm. Beiden aangegeven op de kaart. Ga je naar het stadsdeel rond de basiliek Saint-Remi dan heb je daar dichtbij het champagnehuis Taittinger. Wat verder, aan een heel drukke rotonde wacht het bekende merk Veuve Cliquot-Ponsardin op je bezoek. Wat kost dat nu allemaal? Er is een klein probleempje. De merken hebben besloten om hun tarieven zo weinig mogelijk bekend te maken. Je moet er met andere woorden voor de deur staan om te weten wat het kost. Wij betaalden in 2013 bij Taittinger 16€ pp en bij Veuve Cliquot 18€ pp. Daarvoor krijg je een rondleiding van een uur en een klein glaasje champagne. Minder bekende champagnehuizen vragen rond de 10€ pp. Spijtig genoeg is er hierover heel weinig informatie te vinden op hun website. Wie bezoekers ontvangt kan je terugvinden op www.umc.fr Rêve des Couleurs Dit is een gratis jaarlijks terugkerend klank-en lichtspel dat je meeneemt op een reis door de tijd. Het is geprojecteerd op de voorzijde van de kathedraal Notre-Dame van Reims. Gedurende een show van 25 minuten brengt men met een gigantisch kleurenpallet als het ware de vele beelden tot leven. De prachtige architectuur van de kathedraal krijgt een extra dimensie overgoten door muziek die je kippevel doet krijgen. Dit spektakel heeft ieder jaar plaats van mei t/m 3de weekend september. Tijdens de maanden mei, juni en september steeds op vrijdag, zaterdag en zondagavond. In de maanden juli en augustus elke avond behalve op maandag. Raadpleeg hiervoor de website van de toeristische dienst: www.reims-tourisme.com Biscuits Fossier Of het een lekkernij is hangt af van jou smaakpapillen. In elk geval is het in Reims een succes. Deze roze biscuits bestaan al sinds de 18de eeuw (naar een 17de eeuws recept) en werden terug gecommercialiseerd door Charles de Fougeroux. Sinds zijn dood in 2010 hebben zijn kinderen nog een tandje bijgestoken. Er komen heel wat nieuwe producten uit gebaseerd op de roze biscuits. Maar origineel werd deze biscuit gegeven bij een glas champagne. Dichtbij onze wandelroute vind je een van de zes winkels van Fossier. Je hoeft de route niet ver te verlaten en is gemarkeerd op de kaart met een stippellijn. Er kan een bezoek gebracht worden aan de fabriek die even buiten de stad ligt, info: www.fossier.fr Foto: © flogogo - Fotolia.com
4
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne > Legende:
= wegwijzer
= bezienswaardigheid
ROUTEBESCHRIJVING
Met de rug naar het treinstation wandel je naar de andere kant van de groene boulevard. Je zal een pleintje opmerken in het midden met het standbeeld van Colbert. We komen langs hier terug op het einde van de wandeling. Stap rechts van het standbeeld en ga dan rechtdoor de autoluwe straat in (Place Drouet d'Erlon). Place Drouet d'Erlon Hier moet je zijn voor een natje en een droogje maar vooral voor het nachtleven van Reims. Bij mooi weer zitten alle terrasjes vol en heerst er een grote drukte tot in de vroege uurtjes. Deze straat is evenwel gedomineerd door een grote monumentale fontein. De Fontaine Subé is opgericht in 1906. De vier standbeelden onderaan stellen de rivieren voor van de regio. Het overwinningsbeeld boven werd gestolen tijdens WOII en vervangen door een identieke kopij in 1989.
Aan dit monument stap je rechtdoor. Je komt langs een fontein in de vorm van een bol en wandelt tot op het einde van de straat. Aan de linkerkant zal je de kerk St.-Jacques zien. Saint-Jacques Dit is na de basiliek Saint-Remi (ligt aan de rand van de stad) de oudste kerk van Reims. Ze valt bijna niet op door haar eenvoud. Als ze open is moet je vooral de moderne glasramen bezichtigen. Ze werden geplaatst in de jaren 1960 tot het einde van de vorige eeuw. Het was de toenmalige burgemeester, Jean Taittinger, die de Tsjechische kunstenaar Joseph Sima aantrok. Hij was illustrator voor grote dichters tussen de twee Wereldoorlogen. Zijn werk kan je herkennen door een grote steen. Die zou afkomstig zijn uit een legende die hem enorm fascineerde. Later werden ook nog Vieira da Silva (vooraan in de kerk) en Benoît Marq (blauw-witte ramen) betrokken bij de productie van glasramen. Nog meer prachtige glasramen kan je zien in de kathedraal, o.m. van Marc Chagall. In de basiliek Saint-Remi zie je werken van Charles Marq, de vader van Benoît Marq.
Hier ga je linksaf in de winkelstraat (Rue de Vesles) en stap je door tot je aan de rechterkant twee imposante bouwwerken ziet. Net voor het theater kan je rechtsaf in de Rue Chanzy voor een bezoek aan het Musée des Beaux-Arts. Tip: een mooi art deco glasraam verwerkt in het plafond zie je in het Café du Palais, recht tegenover het Palais de Justice. Info: www.cafedupalais.fr
5
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Musée des Beaux-Arts Musée des Beaux-Arts of Museum voor Schone Kunsten is ondergebracht in de voormalige gebouwen van de Abdij van St.-Denis. Je vindt er voornamelijk schilderijen van de 15de tot de 20ste eeuw chronologisch opgesteld. Spijtig genoeg is het gebouw zelf aan een grondige renovatiebeurt toe. Meer info op www.reims.fr Grand Théâtre de Reims Dit is het Grand Théâtre de Reims waarvan de bouw werd gestart in 1866. Zeven jaar later werd het in gebruik genomen maar tijdens de Eerste Wereldoorlog bleven alleen nog de buitenmuren over. Het werd volledig nagebouwd conform de oude plannen en opende opnieuw zijn deuren in 1931. In 1997 was een grote restauratie en verbouwing noodzakelijk om te voldoen aan de huidige veiligheidsnormen. Het gebouw kan niet bezocht worden. Meer info op www.operadereims.com
Naast het theatergebouw ligt het Palais de Justice of Justitiepaleis. Stap de straat in die tussen beide gebouwen en je komt op het verkeersvrije plein met de kathedraal.
Als je voor de kathedraal staat neem je het straatje rechts en je krijgt een mooi zicht op de zijkant. Ga ook even de binnenkoer op van het Palais du Tau. De vele beelden komen volop tot hun recht bij een stralende ochtendzon. Breng dan een bezoek aan de kathedraal en vergeet vooral niet even stil te staan bij de portalen. Ga dan naar rechts en wandel rond het gebouwtje van de toeristische dienst. Links van de toeristische dienst bevinden zich de openbare toiletten (zeer goed onderhouden). Dit voorgestelde traject is mooi aangeduid op de routekaart. Kathedraal Notre-Dame De huidige kathedraal dateert van de 13de eeuw en werd grondig gerestaureerd na de vernietiging van Reims in 1918. De grootste aantrekkingskracht gaat uit naar het machtige roosvenster, maar ook naar de mooie wandtapijten, de gebrandschilderde ramen en de catechismus die werd afgebeeld in 2303 beeldjes. De kathedraal is een voorbeeld van de gotische kunst met het roosvenster van 12,5 meter diameter als kers op de taart. Meer informatie lees je op www.cathedrale-reims.com Palais du Tau Dit is het voormalig aartsbisschoppelijk paleis dat dateert uit de 16de eeuw en nu het museum is van de kathedraal. Je kan er o.m. de talismann zien van Karel de Grote, de kelk die werd gebruikt bij de zalving van de koningen, naast vele kerkschatten en -beelden. Het museum staat onder beheer van ‘Monuments Nationaux’ en daardoor vind je nog extra info op http://palais-tau.monuments-nationaux.fr
6
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
Het gebouw van de toeristische dienst ligt nu achter je en nu wandel je rechtdoor om de achterkant van de kathedraal te kunnen zien. In de Cours Anatole France (ook autocarparking) stap je tot halfweg de straat want daar krijg je een mooi zicht op zowel de kathedraal als het Palais du Tau. Keer dan terug op je stappen tot aan punt '6' om daar de Rue du Préau in te stappen. Dit heeft een klein binnenpleintje (spijtig genoeg nu een parkeerterrein) en via een poortgebouw ga je in de volgende straat naar rechts tot aan de Place Royal. Place Royal Het meest opvallende gebouw op de Place Royal is het voormalige Hôtel des Fermes. Nu zetelt daar de sous-préfecture in. Dit is een regionaal bestuurorgaan. Het plein werd aangelegd in de 18de eeuw en bezit daken met ballustrades en bogengalerijen. Het originele standbeeld van Louis XV werd tijdens de Franse revolutie vernietigd. Het huidige standbeeld dateert van de 19de eeuw.
Stap nu de Rue Colbert in en je komt opnieuw op een plein. Place du Forum Op het midden van de Place du Forum ligt een Romeins overblijfsel, het Forum. Daar is eveneens de toegang tot het Cryptoportique Gallo-Romain. Deze nieuwe attractie is in de namiddag van juni tot en met september. Je kan er drie gallerijen zien van het Antieke Reims (ca. 200 n.Chr.). Op dit plein staan nog een paar vermeldenswaardige huizen, zoals dat van Broeder Jean-Baptiste de la Salle (in de linkerhoek), grondlegger van de Christelijke Scholen in de 17de eeuw die zich vooral richten op onderwijs aan de armen. Aan de overkant ligt het Musée-Hôtel Le Vergeur met vooral kunstwerken die de geschiedenis voorstellen van Reims. Meer info op www.museelevergeur.com
Stap nu de Rue de Tambour in en je wandelt zo voorbij het Hôtel des Comtes de Champagne. Dit gebouw is nu eigendom van Taittinger, een Champagnehuis. Wat verder op de hoek ligt een gerenommeerd patissier (Patisserie Hardy) waar ze op zondag in de rij staan, maar de prijzen zijn niet goedkoop. Stadhuis Het 17de eeuwse stadhuis van Reims werd vernield tijdens de Eerste Wereldoorlog. Maar de renaissancegevel bleef wel gespaard en kan je nu ten volle zien.
Ga links van het stadhuis in de Rue du Général Sarrail en wandel deze tot op een groot verkeersplein. Daar zie je de oude toegangspoort van de stad. 7
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Porte de Mars De triomfboog aan de kleine ring rond Reims is ten onrechte Porte de Mars genoemd. Het dateert uit de 3de eeuw en is de grootste van het Romeinse Rijk. In 1595 werd ze afgebroken, in 1834 opgegraven en volledig gereconstrueerd. Bekijk vooral de poort vanaf het plein want aan de rechterkant zie je nog een mooi gerestaureerd deel.
Met je gezicht naar de Porte de Mars ga je linksaf in de groene boulevard. Stap zo naar het centraal gelegen pleintje waar je de wandeling startte. De kleine hekkens aan het pleintje zijn overdag geopend zodat je tot bij het standbeeld van Colbert kan. Tips: Aan de Porte de Mars ga je naar rechts en kom je aan een plein waar de overdekte markthallen zijn (Halles du Boulingrin). Op het plein zie je aan de overkant het Champagnehuis Charles de Cazanove. Ga vanaf het plein de Rue du Champ de Mars voor een bezoek aan de kelders van Mumm. Standbeeld van Colbert Jean-Baptiste Colbert is geboren in Reims in 1619 en was een zeer belangrijk politicus onder Lodewijk XIV, de Zonnekoning. Hij was een groot vernieuwer en streefde ernaar om de financiën van de staat opnieuw gezond te maken. Hij slaagde niet alleen in dit opzet maar maakte van Frankrijk ook een machtig en rijk land. Colbert was een harde werker die de handel stimuleerde en alle concurrentie voor schut zette. Colbert verbleef de ganse tijd in Parijs en Versailles maar vergat zijn geboortestad Reims nooit. De stad heeft dan ook voor hem hier een standbeeld opgericht.
Hierna krijg je eerst een overzichtskaart met de wandeling erop uitgetekend. Wat verder een detailkaart. En daarna volgt dan de basiliek Saint-Remi.
8
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
9
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
Copyright kaartgegevens: auteurs van OpenStreetMap: www.openstreetmap.org
Je kan je wandeling nog uitbreiden met een bezoek aan Saint-Remi. De afstand van het centrum tot aan Saint-Remi bedraagt ongeveer 1,5 km. Basiliek Saint-Remi Door velen vergeten maar een wondermooie kerk. Het is een romaanse kerk uit de 11de eeuw die door zijn soberheid, grote lengte (122 m) en kleine ramen een speciale sfeer uitstraalt. Deze basiliek werd genoemd naar de heilige Remigius die Clovis nog heeft gedoopt. Zijn graftombe is in de kerk te zien achter het altaar. Niet ver van het zijportaal waar je de kerk binnenstapt staat een standbeeld van de doop van Clovis. De doop van Clovis was wel niet hier maar in de kathedraal.
10
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Musée Saint-Remi Dit museum is ondergebracht in de voormalige abdijgebouwen. Hier vind je alle kunstwerken die in verband staan met Reims van de prehistorie tot de renaissance. Het is dus geen museum van uitsluitend kerkschatten. Waar mogelijk werden de vroegere zalen van de abdij gerestaureerd, zoals de majestueuze inkomhal.
11
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Autoroute Champagnestreek In het hart van de Champagnestreek Met deze autoroute brengen we je in het hart van de Champagnestreek. Je rijdt via de mooiste wegen van Reims naar Epernay. Daarbij kom je niet alleen langs de wijngaarden maar ook dwars door het Natuurpark van de Montagne de Reims. We brengen een bezoek aan de eigenaardige bomen van Verzy en je gaat naar de geboorteplaats van de Champagne, Hautvillers.
Afstand: 65 km Vertrek: Route de Dormans, Pargny-lès-Reims Einde: Avenue de Champagne, Epernay Aard: autorondrit Wegdek: overal verharde wegen Bewegwijzering: ja, althans gedeeltelijk volg je de Route Touristique du Champagne
Honger of dorst: als je een ruime keuze wilt dan kan je alleen terecht in Reims en Epernay. Doch onderweg vind je allerlei kleine restaurantjes en bakkerijen. Hoe op het startpunt te komen? Als je vertrekt in Reims aan het station (centraal punt van de wandelroute) dan volg je steeds Tinqueux. In dat plaatsje aan het rond punt zal je de eerste pijl zien naar Pargny-lès-Reims. ROUTEBESCHRIJVING Startpunt: Pargny-lès-Reims Rij dwars door het centrum van Pargny-lèsReims en blijf de hoofdweg volgen tot je in een grote bocht komt. Daar ga je linksaf richting Ville-Dommange. Pas vanaf nu mag je de bordjes 'Route Touristique du Champagne' volgen. Je kan ook de Route Touristique volgen vanaf het centrum van Pargny. Doch dan moet je een ommetje maken via Bouilly en Courmas waarvoor we echt de reden niet kennen want wijngaarden zijn er niet te zien. Ville-Dommange > Ecueil > Chamery > Sermiers (volg pijlen 'Route Touristique du Champagne') Nu krijg je het mooiste stukje van de wijngaarden te zien. Je rijdt er als het ware middenin. Er zijn talrijke unieke fotoplekjes en je kan zich altijd wel ergens in een oprit van een wijngaard parkeren. Geniet ervan!
12
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Sermiers > Villers Allerand (pijlen 'Route Touristique du Champagne') In Nogent zal je ook een pijl zien naar het Maison du Parc. Het is gelegen in Pourcy, dat een eindje van onze route af ligt. In het Maison du Parc is er een bezoekerscentrum gevestigd van het Parc Naturel Régional de la Montagne de Reims. Villers-Allerand > Verzenay (volg pijlen 'Route Touristique du Champagne') Tussen Epernay en Reims ligt het Parc Naturel Régional de la Montagne de Reims. Het bestaat uit bossen met wijngaarden op de flanken. De hoogste top is slechts 287 meter hoog maar betekent toch een flinke klim vanuit de Marnevallei. Verzenay > Verzy (volg pijlen 'Route Touristique du Champagne') In de vuurtoren van Verzenay is het Musée de la Vigne gevestigd. Het werd geopend in 1999 en vertelt je alles over de Champagnestreek. Een maquette van drie bij zes meter laat zien dat de Champagnestreek uit verschillende sectoren bestaat en dat deze allemaal eigen karakteristieken hebben. De zaal `De vier seizoenen' wijdt u in de werkzaamheden van de wijnboeren door de seizoenen heen. Interactieve presentaties geven inzicht in de economische aspecten van de champagnewijn en lokale, feestelijke tradities. Na een bezoek aan de expositieruimten weet u alles van de streek, het maken van champagne en het leven van de wijnboeren. Deze ‘vuurtoren’ werd gebouwd door een rijke champagneboer begin de jaren 1900. Hij wou een toren temidden van een zee van wijngaarden. Er was zelfs een licht in de toren. Hij bouwde er ook nog een restaurant en een openluchttheater bij. Het was een zeer populaire plek voor de lokale bevolking. Doch tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de toren gebruikt als uitkijkpost voor de Franse legers. De aanpalende gebouwen en het theater werden vernietigd. Het is pas eind vorige eeuw dat men begon met de opwaardering van deze site. Zelfs als je het museum niet bezoekt raden we aan om even uit te stappen. Ga dan via de houten plankenvloer naar het plateau aan het museum. Daar krijg je een prachtig uitzicht over de regio. Ga ook nog even achter het museum en je bent temidden de wijngaarden. Info over het museum: www.lepharedeverzenay.com Verzy: volg richting Louvois In die 20.000 ha bos groeit een unieke boomsoort. Je moet hiervoor in Verzy richting Louvois en je volgt de pijlen 'Faux de Verzy'. Er is parking voorzien en na een kleine wandeling zie je al de eerste eigenaardige berkenboom, omzoomd door een hekken om het te beschermen tegen al te nieuwsgierige toeristen. In de zomer dien je wel van de weg af te wijken en even achteraan de boom te kijken om als het ware onder zijn kruin de eigenaardige vorm van de stammen te zien. Hou toch rekening met een wandeling van ca. 1 uur als je een paar mooie exemplaren wilt zien. Er is een route in het bos hiervoor aangelegd en aangegeven met pijltjes. 13
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Louvois: volg richting Avenay-Val-D'Or Avenay-Val-D'Or: volg richting Germaine Germaine: volg richting Saint-Imoges Saint-Imoges: volg richting Hautvillers Hautvillers: volg richting Epernay Hautvillers is het geboortedorp van Dom Pérignon (16381715). Hij was een benedictijnermonnik die per toeval de 'belletjes' in de wijn heeft ontdekt. Of het een mythe is of de waarheid laten we in het midden. Hautvillers ligt aan de Marne en biedt je een schilderachtig mooi dorpje met een oude abdijkerk waar je de grafsteen vindt van Dom Pérignon.
Epernay: volg pijlen naar de toeristische dienst De belangrijkste aantrekkingskracht van Epernay is de Avenue de Champagne, een brede straat volgebouwd met grote champagnehuizen. Onder deze laan liggen tientallen kilometers gangen, uitgehouwen in de krijtrotsen en volgestouwd met champagne. In deze straat vind je de grootste champagnehuizen zoals Moët et Chandon, Mercier en wat dieper ook De Castellane met zijn bekende toren. In het centrum zijn er verder geen noemenswaardige bezienswaardigheden. Moët & Chandon, Epernay Ben je voorstander van een klassiek bezoek in alle luxe dan kan je natuurlijk terecht in de Avenue de la Champagne in Epernay bij Moët & Chandon. Het is wellicht het oudste champagnehuis en je krijgt een stukje te zien van de bijna 30 km lange gangen. Website: www.moet.com Mercier, Epernay Om toeristen te lokken is alles goed. Bij Mercier hebben ze een zeer oud reuze wijnvat in de ontvangsthal geplaatst. Dit vat dat de inhoud van ongeveer 215.000 champagneflessen kan bevatten werd gemaakt voor de wereldtentoonstelling van Parijs in 1889. Het indrukwekkende wijnvat weegt 34 ton. Ook de afdaling naar de kelders met de lift is een en al spektakel. De rondleiding gebeurt met een gids (in het hoogseizoen soms in het Nederlands) en een treintje dat zichzelf door de 18 km gangen weet te rijden door infrarood besturing. Website: www.champagne-mercier.fr
14
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
15
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Troyes, van scheve vakwerkhuizen tot moderne outlet winkels Troyes is een stad vol verrassingen. Nergens zijn er zo veel outlet winkels als in Troyes (meer dan 250!) en nergens staan de vakwerkhuizen zo schots en scheef. Maar dit is nog niet alles. De oude stad is een wirwar van zeer smalle straatjes en een grote diversiteit aan kerken. Kortom er zijn superlatieven te weinig om deze stad voor te stellen. Een korte wandeling brengt je langs alle hoogtepunten van de oude stad die de vorm heeft van een champagnekurk. Bovenaan de kroon stroomt de Seine. Tip: alle winkels, musea en kerken zijn gesloten op maandag! Daarom raden we af om op maandag de stad Troyes te bezoeken. Voor meer info over shopping in Troyes zie de start van de autoroute in de Aube.
Afstand: 3,5 km Vertrek: Boulevard Gambetta, Troyes Einde: Boulevard Carnot Aard: stadswandeling Wegdek: verharde wegen Reliëf: vlak Toegankelijk voor rolwagens: ja, er zijn voorzieningen (zelfs bij omleidingen!) Bewegwijzering: geen Openbare toiletten: cabines met muntstukken in Boulevard Carnot en in het treinstation Website toeristische dienst: www.tourisme-troyes.com Bezoek kerken De kerken in Troyes worden georganiseerd opengesteld voor de bezoekers. Er is telkens een ‘wachter’ aanwezig en dat betekent ook dat er openingsuren zijn. Dit heeft een groot voordeel want dan ben je zeker dat je de kerken op de wandelroute kan bezoeken. De kerken van Troyes zijn gesloten op maandag en zondagvoormiddag. De andere dagen kan je er terecht van 10u30 tot 12u en van 14u tot 19u. Andouillette is dat lekker? In Troyes maar ook daarbuiten is er een overvloed aan restaurants. Meest opvallend op de menukaart zijn de ‘Andouillette’. Het is een specialiteit van Troyes. Wat gaat er nu je om als we je vertellen dat het een worst is van ingewandenvlees, lees ‘darmen en maag’ van een varken? Inderdaad niet zeer appetijtelijk op het eerste zicht, maar het zou je wel eens kunnen verrassen. Ze brengen dit vlees op smaak zodat het een heuse lekkernij is. Als je het AAAAA-label ziet dan heb je de beste Andouillette te pakken. Zeker proeven!
16
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne ROUTEBESCHRIJVING
Als je voertuig geparkeerd is in de Boulevard Gambetta wandel je tot op het einde van de boulevard waar je dan naar links stapt. Aan het volgend kruispunt merk je rechts de toeristische dienst. Wij gaan links in de Rue du Général de Gaulle. Die eerste paar honderd meters kunnen wat saai overkomen maar dit zal algauw overslaan in bewondering. Als je een kerk nadert aan je rechterzijde zie je links al een paar vakwerkhuizen. Je neemt de straat rechts net voor de kerk: Rue de la Madeleine. Links heb je de kerk La Madeleine. Kerk La Madeleine Verbijsterend, verbluffend en verrassend is het doksaal van deze kerk. Als het ware een kantwerkstukje in steen. Dit is de oudste kerk van Troyes (12de eeuw) maar het doksaal boven het koor dateert van bij de renovatie in het begin van de 16de eeuw. Van diezelfde periode dateren de glasramen waarvoor Troyes zo bekend is. De oude stad is bezaaid met kerken en bezit in totaal 9000 m² gebrandschilderde ramen. Blikvanger in deze kerk is eveneens het beeld van de Heilige Marthe (rechtse beuk vooraan). Het dateert ook uit diezelfde periode en is hét voorbeeld van de beeldhouwkunst van de ‘School van Troyes’ uit de eerste helft van de 16de eeuw. Die beeldhouwkunst met Vlaamse en Italiaanse trekjes zal Troyes op de kunstwereldkaart zetten. Jardin des Innocents Als je de kerk verlaten hebt moet je zeker even het tuintje links naast de kerk bezoeken, de Jardin des Innocents. Deze middeleeuwse tuin is een rustige en groene oase vol religieuze symbolen. Deze tuin werd in 2008 aangeplant en opengesteld voor het publiek. Vroeger had deze tuin een andere functie, het was een begraafplaats voor doodgeboren kinderen. Vandaar ook de naam ‘innocents’. Bij het verlaten van de tuin ga je naar links en merk je meteen al vakwerkhuizen die je nog meer zal te zien krijgen in Troyes. Alhoewel de complete stad platgebrand is in 1524 werden de vakwerkhuizen allemaal exact opgetrokken zoals ervoor. Dus vele van die huizen dateren uit de 16de eeuw. Doch werd er nooit een historische waarde aan gegeven behalve dan vanaf de jaren ’60 in de vorige eeuw. Geleidelijk aan werden ze allemaal gerestaureerd en 17
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne verkeren nu in een goede staat. De ouderdom van deze huizen is dikwijls te merken aan het feit dat ze scheef staan en overhellen. Het mag soms een wonder heten dat ze niet instorten maar de restauraties werden grondig uitgevoerd.
Ga bij het volgend kruispunt rechtdoor in de ruelle des Chats, het meest bijzondere straatje van Troyes. Vooraleer het straatje nog smaller gaat worden moet je even rechts op een binnenkoertje een kijkje nemen. Als je terugkomt en verder het straatje doorwandelt dan is het zo smal en hellen de huizen zo sterk over dat ze als het ware op je hoofd gaan vallen. Stutbalken moeten je toch wat zekerheid geven. Op het einde ga je naar links in de rue G. Clemenceau, een van de hoofdstraten van historisch Troyes. Wat verder zal je aan je linkerhand het mooie Hôtel Juvénaldes-Ursins zien met op de hoek het Maison du Boulanger en aan de overkant het prachtige Tourelle de l’Orfèvre. Bij al dit moois zie je de kerk aan je rechterhand niet maar die bezoeken we straks. Hôtel Juvénal-des-Ursins Dit herenhuis in renaissancestijl behoorde tot aan een textielfamilie, de Juvénal’s. Deze familie had ook banden in zowel het rechterlijk als kerkelijk bestuur. Zo was Jean Juvénal aartsbisschop in Reims en was hij de dreefveer achter de herziening van het proces van Jeanne d’Arc. Het gebouw dateert van na de brand in 1524. Zo merk je meteen dat dit een rijke familie was. De rijken herbouwden namelijk hun vernielde huizen volledig in steen terwijl de armere handelaars vakwerkhuizen bouwden. Maison du Boulanger In vergelijking met de andere vakwerkhuizen is dit gebouw niet zo spectaculair maar toch heeft de restauratie het aanzien van de stad ingrijpend gewijzigd. Tot voor de jaren ’60 was er weinig interesse voor die in verval geraakte vakwerkhuizen. Toen het Maison du Boulanger werd gerestaureerd beseften de inwoners de waarde van hun cultureel erfgoed en begonnen meteen de handen uit de mouwen te steken. Het Maison du Boulanger is momenteel een cultureel centrum waar tijdelijke tentoonstellingen en optredens plaatsvinden. Tourelle de l’Orfèvre De toren die aan het huis ‘hangt’ is geen fantasietje maar een trap. Zo konden de inwoners heel wat ruimte winnen. Ook dit huis dateert uit de 16de eeuw en werd geklasseerd net als vele andere vakwerkhuizen.
18
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Wandel nu tot aan een groot plein, de Place A. Israël. Links staat het stadhuis en rechts zie je opnieuw nog een aantal prachtige vakwerkhuizen. Hôtel de Ville De gevel is in Louis XIII stijl maar de opdracht tot de bouw van dit stadhuis werd gegeven door zijn voorganger. De bouwwerken zijn gestart in 1482 maar pas beëindigd in 1672. De voorgevel is ongewijzigd gebleven. Je zal merken dat het motto van de Franse Revolutie bovenaan de gevel prijkt: ‘Liberté, Egalité, Fraternité ou la Mort’ (vrijheid, gelijkheid, broederlijkheid of de dood).
Vanop het plein aan het stadhuis kruis je de straat en vervolg je je weg in de rue G. Clemenceau. Wat verder aan je rechterkant staat de basiliek Saint-Urbain. Op het einde van de kerk sla je links de rue Gambey in (geen straatnaambord). Je komt er langs een paar ogenschijnlijk bijna vervallen vakwerkhuizen. Op het einde van die straat heb je links de kerk Saint-Rémy en nog links daarvan een overdekte markthal. Wij vervolgen echter onze weg naar rechts tot aan een grote boulevard. Basiliek Saint Urbain Met de bouw van deze basiliek werd gestart in de 13de eeuw door Paus Urbain IV. Hij ligt hier trouwens begraven maar de kerk werd pas volledig afgewerkt in de 19de eeuw. Ter verduidelijking de naam van de kerk is niet die van de paus maar van een heilige. Opmerkelijk in de kerk is het koor en zijn brandglasramen uit de 13de eeuw.
Op deze plaats kruis je de straat en een afleidingskanaal van de Seine. Bijna rechtdoor de rue Hennequin instappen om vervolgens de eerste rechts te nemen: rue du Paon. Opnieuw kom je langs een paar vakwerkhuizen. Op het einde van de straat ligt het Hôtel-Dieu-le-Comte. We wandelen verder in deze straat (rue de la Cité) tot aan de kathedraal. De ingang van de kathedraal ligt op het plein maar de kerk aan de buitenkant kan je het best zien vanaf de binnenkoer van het Musée d’Art Moderne (toegang rechts van de kerk).
19
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Hôtel-Dieu-le-Comte Het Godshuis (hospitaal) werd gebouwd in de 12de eeuw en in functie genomen een eeuw later. Het gebouw werd te klein en in de 18de eeuw volgde een grote uitbreiding. In 1957 werd het hospitaal in een nieuw gebouw ondergebracht. Gehandicapten bleven hier wel tot 1988. Het departement heeft de restauratie aangepakt van de gebouwen. Er werd een oude apotheek als museum ingericht en een ander deel werd toevertrouwd aan de universiteit. Het Hôtel-Dieu kan bezocht worden en daarbij vormt het apotheekmuseum uit de 18de eeuw het hoogtepunt.
Kathedraal Saint-Pierre en Saint-Paul Opvallend is dat die kathedraal maar één toren heeft, waarschijnlijk door geldgebrek kwam de tweede toren er niet. Als je binnenkomt zullen de immense afmetingen (hoogte 28,5 meter – lengte 114 meter) je overweldigen. Een ander opvallend element zijn de talrijke prachtige brandglasramen, zo’n 1500 m²! En dan is er nog het roosvenster met een diameter van maar liefst 10 meter.
Musée di Marco en Musée Saint-Loup In het Musée di Marco zijn er zo’n 4000 cartoons tentoongesteld van de bekende Franse cartoonist Angelo di Marco. Het Musée Saint-Loup bevat drie afdelingen: een museum voor Schone Kunsten, een Natuurhistorisch museum en een museum voor archeologie.
Musée d’Art Moderne Dit is het topmuseum in Troyes. Het bezit een collectie van meer dan 2000 kunstwerken uit de periode eind 19de eeuw tot 1960. Daar zijn zowel schilderijen als beeldhouwwerken bij. Dit museum kwam tot stand door een schenking in de vorige eeuw. Het museum is ondergebracht in het voormalig bisschoppelijk paleis. Een paar bekende namen van wie er werken zijn tentoongesteld: Degas, Matisse en Picasso.
20
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
Met je rug naar de kerk ga je nu in de linkerhoek de rue de la Montée St-Pierre nemen om terug te keren naar het oude stadscentrum. Op het einde ga je naar links om dan onmiddelljk rechts af te slaan, maar toch even op de hoek kijken. Daar is er een toegangspoort tot de binnenkoer van het Hôtel du Petit Louvre. Dit is een prachtig gerestaureerde herenwoning nu in gebruik voor de stadsdiensten. Ga dus het park in en kruis de grote baan aan het Bassin de la Préfecture om je naar het grote plein te begeven, Place de la Libération. Aan de linkerhand is de Préfecture (lokaal bestuur). Je blijft echter aan de overkant van het plein, kant departementale toeristische dienst. Daar kan je alle informatie krijgen over het departement Aube. Je blijft die kant van het plein rechtdoor gaan en je komt zo in de rue Urbain IV. Deze blijf je maar rechtdoor wandelen en je komt zo opnieuw langs de basiliek Saint-Urbain. Op de Place A. Israël blijf je rechtdoor gaan in de rue Urbain IV en nu kom je aan die andere kerk die je nog niet bezocht hebt: kerk Saint-Jean. Kerk Saint-Jean Voluit Saint-Jean au Marché want de kerk ligt midden de commerciële zone. De geschiedenis van deze kerk gaat terug tot de 9de eeuw maar het merendeel van wat je te zien krijgt is van de 16de eeuw. Dit gebouw was in de 15de eeuw de locatie van een koninklijk huwelijk (Catherina van Frankrijk met Hendrik V van Engeland). Zeker en vast eens doorstappen tot aan het einde van het koor want daar zijn er nog mooie brandglasramen te zien.
Als je deze kerk verlaat blijf je dezelfde weg, rue Urbain IV volgen tot je een straatnaambordje ‘rue des Quinze Vingts’ ziet. Daar ga je linksaf. Je komt op een kruispunt met de winkelstraat rue Emile Zola. Je gaat echter bijna recht voor je uit in de rue Larivey. Wat verder aan je rechterzijde ligt het Maison de l’Outil. Tijdens de openingsuren kan je vrij op de binnenkoer, zeker doen! Blijf rechtdoor gaan tot aan het einde, ga daar naar rechts en nogmaals op het einde naar rechts: rue Turenne.
21
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Hôtel de Mauroy – Maison de l’Outil De volledige titel van dit museum en kenniscentrum vertalen is moeilijk, het is iets zoals ‘Huis van de oude werktuigen en de arbeidersgedachte’. Het is gehuisvest in een groot herenhuis van alweer de 16de eeuw en dat heeft toebehoord aan Jean de Mauroy, vandaar ook de naam ‘Hôtel de Mauroy’. Het gebouw werd geschonken in 1969 aan de Compagnons du Devoir die het volledig restaureerde. Er zijn zowat 10.000 werktuigen uit de 17de en 18de eeuw tentoongesteld. Daarnaast is er nog een bibliotheek met meer dan 35.000 boeken arbeidersliteratuur. Website: www.maison-de-l-outil.com
Als je de rue Turenne bent ingestapt zie je algauw voor je een hoekhuis. Kies voor het straatje links van het hoekhuis. Er staan daar al pijlen naar de musea en kerk (rue Vauluisant). Je komt dan op een plein waar je rechts de kerk Saint-Pantaléon hebt en links de musea in het Hôtel de Vauluisant. Na je bezoek verlaat je het plein via het vervolg van de rue Vauluisant. Zo kom je op het plein Place Jean Jaurès. Kerk Saint-Pantaléon Een kerk vol zeer oude beelden, dat zal wellicht je eerste indruk zijn. In de tweede helft van de 16de eeuw sloeg de typische beeldhouwkunst van Troyes een andere weg in. Vooral onder de invloed van de Italiaanse kunst uit die periode zijn de beelden echter en sprekender. Een voorbeeld van deze stijl kan je zien in het koor: ‘La Foi et La Charité’ (het geloof en de liefdadigheid). Vergeet zeker niet naar het plafond te kijken! En uiteraard zijn er ook hier brandglasramen te zien uit de 16de eeuw. Hôtel de Vauluisant Dit herenhuis uit de 16de eeuw is zoals zovele andere ingericht als museum. Er zijn twee afdelingen: het museum van kunst uit Troyes en een museum van het breigoed (bonneterie). Troyes nam in het begin van de vorige eeuw ongeveer de helft van de nationale productie van breigoed (voornamelijk kousen en mutsen) voor zijn rekening. In de jaren ’50 ging deze industrie teloor, precies 200 jaar nadat ze werd opgericht met de uitvinding van de breimachine.
Op de Place Jean Jaurès ga je naar links. Op het einde van het plein rechts meevolgen en dan eerste straat links. Die straat brengt je op de ringweg waar je naar rechts stapt en dan via het kleine hekken in de groene zone wandelt tussen de rijbanen door. Zo kom je terug aan het kruispunt van de toeristische dienst. Verder rechtdoor voor de parking in de Boulevard Gambetta. Wie de trein neemt moet aan de toeristische dienst naar links in de Avenue Joffre.
22
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
23
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Aube en Champagne: Troyes, Forêt d’Orient en de Côte des Bar. Rust gegarandeerd met deze autoroute in de Aube en Champagne, zo’n 130 km ten zuiden van Reims. Minder toeristen maar nog mooiere panorama’s over de wijngaarden en de dorpjes stralen nog meer romantiek uit. Champagne staat er uiteraard centraal want in de Aube is een kwart van alle champagnes geproduceerd en dat zal je vooral op het einde van deze rondrit zien. Het bezit unieke champagnehuizen waar je niet alleen kan proeven. Je kan er zich laten inwijden in het champagneproeven of de vendange meedoen en een dag druiven plukken en de productie volgen. In Troyes maken we een stadswandeling, deze stad is bekend voor zijn outlet winkels maar er wachten je verrassende beelden die nooit meer uit je geheugen zijn weg te slaan. Voorstel programma Weekendje 3 dagen: Troyes en shopping, autoroute, Fôret d’Orient Vakantie 7 dagen: fietstocht langs de meren, wateractiviteiten Mesnil, Troyes en shopping, autoroute Côte des Bar (Bar-sur-Aube tot Clairvaux en Essoyes tot Bar-sur-Seine), Nigloland. Waar te overnachten? Op Euroreizen.be vind je een aanbod in Troyes, aan het Forêt d’Orient en in Bar-sur-Aube. Van een rustig charmehotel of een stadshotel tot een groot hotel in het natuurgebied. > Afstand: 170 km (als lus) > Vertrekplaats: Troyes > Aard: autorondrit > Bewegwijzering: geen (zie kaart in dit dossier) Aanbeveling: op de pagina van deze autoroute op Reisroutes.be kan je doorklikken naar een grote kaart. Daarop kan je inzoomen om duidelijk de straten te zien die je moet volgen. Deze kaarten in detail kan je uitprinten door te kiezen voor ‘afdrukvoorbeeld’ in je browsermenu en dan te printen. Een overzichtskaart van deze route vind je achteraan dit dossier. Gebruik GPS: je kan de GPX-bestanden en ITN-bestanden (TomTom) voor je GPS downloaden op Euroreizen.be.
24
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne ROUTEBESCHRIJVING Autoroute doorheen de Côte des Bar Shopping in de outlet winkels van Mc Arthur Glen Onze autoroute doorheen de Côte des Bar start je in Troyes en dan kan je niet naast de vele fabriekswinkels. Daarom neem je afrit 22 ‘Troyes Centre en Pont-Sainte-Marie’. Je blijft deze richting volgen na de péage. Na zo’n 12 km volg je Pont-Sainte-Marie, bij een Y-splitsing is dat rechts aanhouden. Bij een van de ronde punten zal je dan een groot reclamebord zien van ‘Mc Arthur Glen’. Op dat rond punt sla je linksaf. Mc Arthur Glen was ooit het eerste centrum van fabriekswinkels. Parkeer je voertuig net voor de ingang rechts of nog beter op de grote binnenplaats. Dit winkelcentrum is uit zijn voegen gegroeid en als je de parking verlaat via de binnenplaats kom je in Marques City en deel 2 van Mc Arthur Glen. Dat is een echt doolhof van straten. Het best is je voertuig op de parking te laten staan en dan via dezelfde weg terug te keren naar het rond punt waar je zonet was. Websites: www.mcarthurglen.fr en www.marquescity.com Stadswandeling in Troyes Aan het rond punt van Mc Arthur Glen volg je richting Troyes. Je komt dan door het centrum van Pont-Sainte-Marie. Eenmaal je Troyes nadert volg je de witte pijl ‘Office de tourisme – Gare’. Je rijdt dan door een laan, de Boulevard Gambetta. Je rijdt tot bijna op het einde van die boulevard. Net voor het einde sla je linksaf en parkeer je je voertuig links. Deze plaatsen zijn gratis (onder voorbehoud), rechts is betalend en verder naar de toeristische dienst ook. De wandelroute vertrekt vanop deze parkeerstrook. Op blz. 13 vind je een complete stadswandeling in Troyes. Shopping in de outlet winkels van Marques Avenue Aan de andere zijde van Troyes, in SaintJulien-les-Villas ligt Marques Avenue pal in het centrum. Als je vertrekt vanaf de parking aan de Boulevard Gambetta vervolg je je weg naar de toeristische dienst. Daar zal je al pijlen zien naar ‘Magasin d’usines de Saint-Julien-les-Villas’. Volg deze pijlen en eenmaal je in het centrum van Saint-Julienles-Villas komt zal je links de winkelcentra zien en een kleine parking. Parkeren kan je achteraan de winkels en je hoeft je auto niet te verplaatsen voor uren winkelplezier. De meeste winkels liggen achter deze straat. Website: www.marquesavenue.com
25
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Voor het vervolg van de route zal je bij het verlaten van de parking aan een rotonde komen. Daar ga je naar links en bij de volgende rotonde zie je een pijltje ‘D 21 – Rouilly-Saint-Loup’. Die D21 blijf je volgen tot je het bordje einde bebouwde kom van Saint-Julien-les-Villas ziet. Je komt dan op een grote rotonde terecht van de ringweg. Die ga je links oprijden richting Chaumont. Bij de 2de rotonde ga je rechtsaf richting ‘D619 – Chaumont en Bar-sur-Aube’. Daar staat ook al een bordje voor Nigloland. Opgepast in Lusigny-sur-Barse moet je de afslag nemen naar Mesnil-St-Père (port et plage). Je rijdt nu eerst door het dorpje van Mesnil en daarna kom je aan een rond punt aan het strand en de jachthaven. Links van het rond punt is het restaurant en de jachthaven gesitueerd. Aan het rond punt heb je het infopunt en rechts liggen de stranden. Deze stranden zijn op bepaalde tijdstippen in juli en augustus bewaakt (informatiebord aan strandgebouw). In het strandgebouw zijn er toiletten, douches en omkleedcabines gratis ter beschikking. Boven op het strandgebouw heb je een prachtig uitzicht over het meer ‘Lac d’Orient’. Aan het strand is er een klein snackhuisje tijdens het hoogseizoen. Je vervolgt de route en na zo’n 1 km heb je een uniek uitzicht over het meer, hetzelfde over nog eens 1 km. Op 3 km voorbij het strand van Mesnil zie je een pijltje naar het wildpark: ‘Espace Faune de la Forêt d’Orient’. De parking ligt in de bossen en is nog een eindje weg van de eigenlijke ingang. Er staan op die parking ook picknicktafels en is een ideale locatie voor een rustige picknick. Vervolg dan je weg en net voor een groot kruispunt heb je pijlen naar het Maison du Parc. Aan dat kruispunt ga je naar rechts richting Vendeuvre en verlaat je het natuurpark. Parc naturel régional de la Forêt d’Orient Het natuurpark beslaat een oppervlakte van 70.000 hectaren en heeft drie meren waarvan de grootste het Lac d’Orient en het Lac du Temple zijn. Dit is een paradijs voor vogelliefhebbers. Er zijn verschillende vogelobservatieposten aangegeven met pijlen. Vrij recent is de opening van een wildpark, het ‘Espace Faune de la Forêt d’Orient’. En uiteraard betekent water ook vele randactiviteiten: bootje varen, zwemmen, vissen … Als je een uitgebreid bezoek aan het natuurpark moet je zeker een bezoek brengen aan het Maison du Parc waar je terecht kan voor alle informatie omtrent activiteiten, natuurbehoud en cultureel erfgoed. Dat laatste is er inderdaad volop aanwezig alleen zou het deze route te lang maken. In Piney is er een prachtige overdekte houten markthal, uniek in zijn soort. Veel noordelijker in Brienne-la-Vieille is er een Ecomusée en in 26
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Brienne-le-Château een museum over Napoleon. Bij de campagne van 1814 trok hij door deze regio. Rondom de meren liggen er vele kleine dorpjes met bezienswaardige kerken. Ze zijn opgetrokken, geheel of gedeeltelijk, in vakwerk en dateren uit de periode van de 15de tot de 18de eeuw. Niet alle kerken zijn evenwel geopend voor het publiek. De mooiste locaties zijn Bailly le Franc, Chauffour-les-Bailly en Soulaines Dhuys. Website: www.lacs-champagne.fr
Tip voor fietsers Verblijf je in Troyes en wil je een daguitstap maken naar dit natuurpark dan is er een autovrije fietsroute. Die vertrekt in Saint-Julien-les-Villas. Deze Voie Verte brengt je volledig tot het noordelijk deel van het natuurgebied en volgt steeds de westelijke oevers van de drie meren. Website: www.voiesvertes.com
Aan het kruispunt van de D43 met de D79 ga je naar rechts. In Vendeuvre-sur-Barse volg je de richting van Nigloland en Bar-sur-Aube. Net voor je in Dolancourt komt staat er een pijl naar Nigloland. Je kan het grote rad trouwens al zien vanop de weg. Nigloland Nigloland is een pretpark met 35 attracties waarvan 20 geschikt zijn voor kinderen minder dan 1 minder groot. Zoals in andere pretparken staat ook in Nigloland sensatie en snelheid centraal. Toch zijn er attracties waar je kan genieten van de natuur, rust en stilte. Elk jaar staan er shows op het programma voor elke leeftijd. Er is ook mogelijkheid om te overnachten in het park. Een bezoek aan Nigloland is een dagvullende activiteit. Alle informatie over park en prijzen op www.nigloland.fr Vervolg de weg en wat verder sla je rechtsaf naar Bar-sur-Aube. Meteen kom je in de wijngaarden terecht en dit is dan meteen ook de start van onze rondrit door de champagneregio, van Bar-sur-Aube tot Bar-sur-Seine, de bekende Côte des Bar.
Het warrige traject van de Route Touristique du champagne Belangrijk om weten is dat de pijlen langs de weg geen lus vormen. Alle dorpjes die met champagne in verband kunnen gebracht worden zijn opgenomen in die Route Touristique du Champagne. Die pijlen volgen heeft dus geen zin.
27
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Bar-sur-Aube Net voor je de oude stad zal inrijden is er een beetje parkeergelegenheid zonder parkeerschijf (wel verplicht in het centrum). Ga te voet de oude stad in en wat verder kom je aan de Place Carnot. Daar stap je de toeristische dienst binnen en kan je een stadsplannetje en een stadswandelroute bekomen (alleen in het Frans). De wandelroute die vertrekt op dit plein is aangegeven door bronzen pijlen op de grond. Ze is ongeveer 3 kilometer lang en brengt je langs de belangrijkste bezienswaardigheden. Het stadje bezit nog een paar oude gebouwen en de kerk St-Pierre is de publiekstrekker. In deze kerk zijn er nogal wat beelden te zien die dateren van de school van Troyes uit de 16de eeuw (zie info bij de kerk StPantaléon in Troyes), waardevolste is het mariabeeld met een boeket bloemen. Het hoofdaltaar is afkomstig van de abdij van Clairvaux en een fresco dat recent werd ontdekt dateert van de 14de eeuw. Aan de buitenkant zie je een overdekte gaanderij. Deze werd gebruikt door de handelaars bij de vele markten die hier gehouden werden. Bar-sur-Aube was een belangrijk handelscentrum in de Champagne met heel veel jaarmarkten. Andere bezienswaardigheden zijn het stadhuis (voormalig oud klooster) en de kerk St-Maclou (oude kapel van een vernield kasteel). Om Bar-sur-Aube te verlaten rij je dwars door het centrum (rue Nationale). Aan de Place Aubertin moet je stoppen (gevaarlijk kruispunt) en ga je rechtdoor richting Chaumont. Nu heb je de keuze. Of je verlaat even de Aube voor een bezoek aan het Mémorial van Generaal de Gaulle in Colombey-les-Deux-Eglises. Of je blijft in de Aube en je volgende bestemmingen zijn Bayel en Clairvaux. In elk geval rij je tot Lignol-le-Château. Als je in dit dorp bent aangekomen is het voor Colombey-les-Deux-Eglises rechtdoor, voor Bayel is het rechtsaf. Tip: heb je even de tijd, sla dan op de weg naar Lignol-le-Château linksaf naar Voigny en volg de pijlen van ‘Point de Vue’ of uitzichtspunt. Soms is het alleen maar aangegeven met een symbool en daar hoog tussen de wijngaarden is er niet echt een uitzichtsplatform te bespeuren. Maar het uitzicht is er niet minder om. Gewoon prachtig tussen de wijngaarden en zicht op oneindig. Zeker doen bij mooi weer!
28
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Colombey-les-Deux-Eglises In dit dorpje op de grens van de Aube en de Haut-Marne kan je het Mémorial en woonhuis (La Boisserie) van Charles de Gaulle (1890-1970) bezoeken. Hij vocht als soldaat in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog en werd zwaar gewond. Hij bleef in het leger en werd tenslotte generaal bij de Tweede Wereldoorlog. Hij vluchtte naar Londen tijdens de oorlog en hield het patriotisme van de Fransen hoog door ondersteuning van de weerstand. Op het einde van de oorlog werd hij even president maar moest dan aftreden. Na een rustpauze werd hij opnieuw president, een van de meest geliefde ooit. Als je Colombey-les-Deux-Eglises binnenrijdt zie je al van ver het Lotharingse kruis van 43,5 meter hoog boven op een heuvel. Daar ligt ook het Mémorial, dit alles ter ere van Charles de Gaulle.
Het Mémorial is een interessant en multimediaal spektakel. Ook al weet je niks van zijn leven toch blijft het heel boeiend. Klank, beelden, relieken, voorwerpen en getuigenissen wisselen elkaar af. De audioguide is in het Nederlands verkrijgbaar en in de prijs inbegrepen. Als je met de lift naar boven gaat bezoek dan eerst de expositie en keer pas daarna terug met diezelfde lift naar het Lotharingse kruis want je moet dan langs de buitenzijde naar beneden. Als je het terrein met de wagen verlaat dan zie je al een pijl staan naar La Boisserie. Een bezoek aan het landgoed van Charles de Gaulle is onder leiding van een gids. Het is nog steeds ingericht als toen hij stierf en staat barstensvol herinneringen. Je kan er ook het kerkhof bezoeken waar hij, volgens zijn wens, in een eenvoudig graf is begraven.
Het is soms pakkend, soms ontluisterend en steeds informatief maar de inkomprijs is evenwel vrij hoog (ca. 17 euro in 2011 voor Mémorial en La Boisserie). Reken voor een bezoek aan beide locaties op minstens 4 uur. Als je interesse voor oorlog en Franse politiek op een laag pitje staan kan je eventueel tot aan het Lotharingse kruis gaan. Dat is gratis en dan kan je ook genieten van de uitzonderlijke panorama’s. Gesloten op maandag. Alle info op www.memorial-charlesdegaulle.fr Bij het verlaten van Colombey-les-Deux-Eglises rij je terug naar Lignol-le-Château waar je linksaf gaat naar Bayel.
29
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne La Cristallerie de Bayel Bij het binnenrijden van Bayel, pal in een scherpe bocht, ligt de toegang tot het museum van de Cristallerie de Bayel (via het Office de Tourisme). Dit is een glasblazerij die reeds bestaat van 1678. Er is een museum ingericht en je kan onder begeleiding ook de glasblazers aan het werk zien. Bij een korte film is het je wel duidelijker hoe de productie van glas precies verloopt. Uiteraard is er nog een winkel. Meer info op www.bayel-cristal.com Heb je nog zin in een boswandeling? Dat kan in de bossen van de voormalige abdij van Clairvaux. Dit bosrijk gebied was trouwens een noodzaak om de ovens van de glasfabriek te laten draaien. Alle info in het kantoortje van de toeristische dienst aan het museum. Na je bezoek vervolg je de weg richting Clairvaux. Abbaye de Clairvaux Je zal algauw de abdij herkennen aan de zeer hoge muur die rond de abdij werd gebouwd (2,7 km). Je volgt de muur rechts mee en je rijdt binnen in het domein van de abdij waar je kan parkeren. Het eerste gebouw aan de linkerkant is het onthaal en waar je ook de tickets kunt bekomen voor een geleid bezoek. De abdij werd in 1115 gesticht door Bernardus de Fontaine, na zijn dood beter bekend als Sint-Bernardus van Clairvaux. Hij werd een zeer invloedrijk en populair monnik die heel wat abdijen van de cisterciënzers zou oprichten. Toen hij stierf in 1153 waren er niet minder dan 345 in 12 landen. In de bloeiperiode leefden er hier 800 monikken en hadden ze 78 abdijen die rechtstreeks van Clairvaux afhingen. De macht van de abdij werd groot, te groot want tijdens de Franse Revolutie (1792) werd de abdij verbeurd verklaard en afgeschaft. Er kwam een papier- en glasfabriek in maar algauw viel het oog van een minister van Napoleon op deze gebouwen. De muren en de opstelling van de gebouwen zouden er een ideale gevangenis van maken. Heel wat gebouwen sneuvelden, waaronder ook de zeer mooie abdijkerk. De oude gebouwen zijn sedert 1971 opnieuw vrijgegeven en werden gerestaureerd. Er is hier nog steeds een gevangenis maar dan wel in een nieuw gebouw in de tuin. Als je Clairvaux naderde met de wagen heb je wellicht de bewakingstoren gezien. Met een rondleiding ontdek je nog de bewaard gebleven gebouwen en duik je even de geschiedenis in. Let op: er zijn minder rondleidingen op maandag en dinsdag dan op andere dagen. Alle info op http://abbayedeclairvaux.com In Clairvaux volg je de richting van Champignol-lez-Mondeville en rijd je opnieuw door het bos van Clairvaux. In Champignol-lez-Mondeville volg je richting Essoyes. Het is even opletten in St-Usage waar je linksaf moet en de pijlen wel niet zou gezien hebben. Vanaf nu rij je door de wijngaarden en krijg je mooie panorama’s. Van hier tot in Bar-sur-Seine vind je de meeste wijngaarden.
30
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Wandelen met Renoir in Essoyes Essoyes is een kunstenaarsdorpje waar meerdere kunstschilders inspiratie vonden met als bekendste inwoner Renoir. Rond zijn figuur maak je een wandeling in Essoyes: langsheen zijn inspiratiebronnen, schilderachtige plaatsen en tastbare herinneringen. Het riviertje de Ource kronkelt hier door het stadje en de gevels van de huizen zijn mooi bebloemd, evenals de bruggetjes. Het is een korte maar krachtige wandeling waarbij je voortdurend met Renoir zal geconfronteerd worden.
Afstand: 2,2 km Vertrek : Toeristische dienst, Rue Gambetta, Essoyes Aard: stadswandeling Wegdek: verharde wegen Reliëf: meestal vlak Toegankelijk voor rolwagens: ja Bewegwijzering: geen Dienst toerisme: www.renoir-aube-champagne.com
Parkeren Als je Essoyes komt binnengereden raden we aan om op de parking te rijden van de toeristische dienst (langs een kasteeloprit). Laat daar je wagen achter want de wandeling start hier. Speurtocht De vereniging Cap Enigme heeft voor Essoyes een speurtocht gemaakt dat je gratis in het Nederlands kan krijgen. Zowel voor volwassenen als kinderen aan te bevelen. Zowat alle plaatsen die je moet gezien zijn erin opgenomen. De route is te verkrijgen bij de toeristische dienst. Auguste Renoir Renoir (1841-1919) was een van de grootste schilders uit de impressionistische periode. Zijn vrouw, Aline Charigot, werd in Essoyes geboren en door haar toedoen heeft hij dit dorpje ontdekt. Hij werd er meteen verliefd op. Als Parijzenaar vond hij hier heel wat inspiratie, kocht er een huis in 1895, bouwde een atelier en kwam er dan ook elke zomer terug. Het rondborstig model dat je dikwijls op zijn schilderijen ziet was van Essoyes en werkte bij hem. Renoir werd eerst begraven in Nice waar hij steeds de winters doorbracht. Drie jaar later werd hij hier begraven. Er zijn twee familiegraven. Hij ligt niet bij zijn vrouw. Het verhaal doet de ronde dat hij niet bij zijn schoonmoeder wilde begraven worden. 31
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne > Legende:
= wegwijzer
= bezienswaardigheid
ROUTEBESCHRIJVING
Vertrek aan de toeristische dienst. Als je van de parking komt ga je naar links. Zo kom je op het marktplein. Ga naar links en in de rechterhoek zal je het Espace Renoir zien. Rechtdoor zijn er openbare toiletten. L'Espace des Renoir Dit is een gloednieuw (2011) centrum waar je kennis maakt met de kunstschilder Renoir, zijn werk, het impressionisme, zijn familie en waarom hij verliefd werd op dit dorpje. In het Espace des Renoirs kan je een ticket kopen dat je ook toegang geeft tot het atelier van Renoir. De film is in het Frans of Engels maar je krijgt wel een fiche in het Nederlands mee over het leven van de schilder.
Na je bezoek aan het Espace des Renoir stap je het kleine brugje over. Links zie je de 'lavoir' of wasruimte. Rechts op het brugje heb je een mooi zicht op de bebloemde huizen langs de Ource. Over het brugje ga je rechtdoor (er staat een pijltje 'Vers l'atelier').
Aan het volgende kruispunt ga je de straat oversteken en links voor je de rue Parmentier instappen. Er staat opnieuw zo'n pijltje naar het atelier. Dit was wel het laatste dat je zal zien. Je komt aan de kerk en ga naar de voorkant. Spijtig genoeg is de kerk nooit geopend voor bezoekers.
32
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
Met je rug naar het portaal van de kerk ga je naar rechts, richting Bar-sur-Seine. Aan de reproductie tegen de gevel hou je links aan. Blijf deze weg volgen, zeker 500 meter. Opgepast, de zijstraten hebben voorrang! Aan het huis van Renoir (rechts) hangt er een klein bordje. Zijn atelier ligt aan de achterzijde van de straat. We komen er straks langs met deze wandelroute. Eerst ga je nu tot aan het kerkhof dat nog wat verder op deze weg gelegen is. Voorbij een kruispunt, heb je rechts een laan die je naar het kerkhof brengt.
De grafzerk van Renoir staat in de 4de gang links. Achter zijn zerk staat deze van zijn vrouw en schoonmoeder. Als je het kerkhof verlaat neem je het wandelpad onmiddelijk links langs de kerkhofmuur. Je komt dan op een rijbaan terecht waar je links gaat en onmiddelijk rechts. Aan de betonnen muur is zijn atelier.
Als je het atelier buitenkomt ga je rechts de straat in. Heb je even tijd ga dan bij de eerste bocht links de Chemin des Laveuses in tot aan de brug. Je hebt er een mooi en ongeschonden zicht op de Ource. Als je naar de overkant van de brug gaat en naar rechts stapt zie je er een replica van 'Les Laveuses' van Renoir. Hij heeft het op die plaats geschilderd. Keer daarna terug en vervolg je weg van daarnet, wandel door die S-bocht en neem de eerste links.
33
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
Beneden in de bocht ga je rechtdoor, er is een kleine opening voor een zicht op de watermolen en de Ource. Spijtig genoeg zijn alle terassen privé. Wandel dan verder en neem de rechtse straat bij een splitsing (Rue du Moulin). Aan de grote weg rechtdoor en wat verder aan een kruispunt van vijf wegen neem je de eerste links, rue Victor Hugo (bij ons bezoek was het straatnaambord verdwenen).
Zo kom je terug aan het marktplein en moet je over de brug met links en rechts een mooi zicht op de bewoonde oevers van de Ource. Terug naar je parkeerplaats aan de toeristische dienst.
34
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
35
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Om Essoyes te verlaten rij je dwars door het dorp en neem je aan de kerk links, richting Mussy-sur-Seine. Opgelet: wat verder moet je naar rechts en rij je via een smal baantje door de bossen naar het champagnedorpje Mussy-sur-Seine. Aan een kruispunt rij je rechtdoor naar het centrum waar je rechts blijft meevolgen en langs de kerk Saint-Pierre komt.
Mussy-sur-Seine Dit dorpje heeft nog een paar oude gebouwen staan. Het meest bezienswaardige is wellicht de kerk Saint-Pierre. Daterend uit de 14de eeuw is ze buiten proportie voor het aantal inwoners dat dit dorpje telt. Er is hier eveneens een belangrijk museum over de Franse verzetstrijders tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het Musée de la Résistance kwam er omdat in de bossen van Mussy een grote concentratie van verzetstrijders was ondergedoken. Mussy-sur-Seine was een bolwerk van de weerstand. Onze volgende bestemming is Les Riceys. Daartoe blijf je rechts aanhouden tot je in een gehucht ‘centre bourg’ komt waar je linksaf moet (de pijl naar Les Riceys is niet zichtbaar vanaf deze richting). Op dit traject rij je langs de oevers van de Seine.
Les Riceys Je rijdt het stadje binnen via Ricey-Haut. Ga daar naar links om je een idee te geven van de charmante uitstraling van Les Riceys (pijl office de tourisme). Er zijn hier heel wat champagnehuizen en die hebben allemaal gemeen dat ze de uitzonderlijke rosé produceren zowel als champagne en wijn. Als je de pijlen volgt vanaf het office du tourisme naar René Bauser (opgepast er zijn meerdere Bauser’s) dan krijg je naast een rondleiding ook nog toegang tot een privaat museum. Deze champagneboer heeft ook een ‘cadole’ nagebouwd. Dit is een stenen schuilplaatsje voor de werklieden op de wijngaarden. Er zijn nog weinig van deze schuilplaatsen te zien of ze zijn compleet vervallen. Meer info over René Bauser in de rubriek champagnehuizen. Les Riceys is zeer uitgestrekt en bestaat uit twee delen elk met hun eigen kerk, wasplaatsen … Maar niets is zo waardevol als de rosé van Les Riceys. Hij ziet er niet uit als een rosé, is heel beperkt in productie en alleen geproduceerd van geselecteerde druiventrossen. Het zou tot de beste rosé’s van Frankrijk behoren en was de lievelingswijn van Louis XIV, de Zonnekoning.
36
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Van Les Riceys naar Bar-sur-Seine We trekken nu langs de wijngaarden en mooie dorpjes naar Bar-sur-Seine, het eindpunt van deze route. Vanaf René Bauser in Les Riceys rij je rechtdoor en kom je langs Polisot. Het kerkje van Polisot is heel bijzonder. Het dateert van de 16de eeuw alsook sommige brandglasramen. Het portaal is heel mooi. Een kleine omweg waard.
Je komt op een kruispunt met recht voor je een grote champagnekurk met de vermelding ‘Celles-sur-Ource’. Ook dit is een champagnedorpje met heel wat champagnehuizen. Eentje daarvan hebben we in onze selectie opgenomen, het huis ‘Richard Cheurlin’ omdat het biologisch druiven teelt en verwerkt. Er staan pijlen in het dorp naar dit huis (smal straatje rechts). Je vervolgt dan je weg naar Bar-sur-Seine waar je rechtdoor het oude centrum inrijdt via een stadspoort (op de hoofdweg linksaf slaan). Midden in het centrum ligt de toeristische dienst (pijltje). Daar kan je een kaartje bekomen om een wandeling te maken langs oude gebouwen en de kerk Saint-Etienne. Wie veel zin heeft kan bijna 200 trappen naar omhoog stappen. Op die plaats stond vroeger een kasteel, nu geniet je er van een uitzicht over Barsur-Seine.
Om terug te rijden naar Troyes is het gewoon de pijlen volgen. Deze brengen je ook langs en op de snelweg indien nodig.
37
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
38
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Champagnewijnen en -huizen In een kort bestek vertellen we je iets meer over de wijnbouwgebieden, hoe de productie van die wijn verloopt en welke de soorten zijn. Wijnbouwgebieden Zoals je wellicht weet is de benaming 'Champagne' zeer strikt gereglementeerd. Er zijn vier gebieden waarvan drie gelegen zijn rond Reims en Epernay, eentje is gelegen ten zuiden van Troyes. De totale oppervlakte aan wijngaarden beslaat ongeveer 17.000 ha. De bodem bestaat uit klei met kiezels als bovengrond, ideaal om de warmte van overdag op te slaan en 's nachts de voeten van de wijnstokken warm te houden. Onder deze laag klei is er een diepe krijtlaag aanwezig, daarin werden niet minder dan 200 km gangen gegraven om de champagnewijnen op te slaan. In deze ondergrondse lagen krijg je een constante temperatuur van 11°C. De productie van Champagne Vooraleer een wijn de naam Champagne mag dragen moet ze aan veel voorwaarden voldoen: regio en bodem, wijnstokken, onderhoud van de wijngaarden, maximum opbrengst per hectare, minimum aan alcoholgehalte, productieprocedé, ... Zowat een derde van de champagne is gemaakt van witte druiven (Chardonnay) en is te vinden in de prestigieuze wijngaarden ten zuiden van Epernay. Deze champagnes noemt men de Blanc de Blancs. Twee derden van de productie komt voor van blauwe druiven (Pinot Noir en de Pinot Meunier), te vinden in de vallei van de Marne en de Montagne de Reims. Elk gebied in de champagne krijgt een quotering volgens de kwaliteit van de geleverde druiven. Zo bekom je 'grands crus', 'premiers crus', enz. De champagnehuizen gaan verschillende crus mengen om zo hun specifieke smaak jaar na jaar te behouden. Soms worden ook verschillende jaren onder elkaar door gemengd. Wanneer je een champagne ziet die de naam 'Millésimé' draagt dan is deze gemaakt uit druiven die in hetzelfde jaar zijn geoogst. Dit kan alleen bij uitzonderlijk goede wijnjaren. Na de eerste gisting in vaten krijgt de wijn gist en kandijsuiker toegevoegd en gaat op de fles voor de tweede gisting. Hierbij wordt er koolzuurgas geproduceerd die in de fles blijft en de champagne de bekende bolletjes bezit. De druk kan oplopen tot 6 bar, daardoor zijn de champagneflessen vrij stevig. Als de suikers verbruikt zijn vormt er zich een bezinksel. Nu moet men dit bezinksel naar de flessenhals brengen. Dit noemt men het 'remueren'. De flessen zitten dan in een pupiter (nu meestal mechanisch met robots) en worden door een persoon dagelijks een achtste gedraaid en de hellingsgraad lichtjes gewijzigd, gedurende 5 à 6 weken. Zo'n persoon kan tot 40.000 flessen per dag draaien.
39
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne De 'dégorgement' is het verwijderen van het bezinksel in de fles. De flessenhals wordt bevroren, de fles wordt daarna ontstopt en het propje bevroren bezinksel vliegt eruit door de druk. Dikwijls worden er nu nog bepaalde stoffen toegevoegd (suiker en likeur) en nog wat champagne bijgevuld. De fles gaat terug dicht met een nieuwe kurk en ze is klaar om gedronken te worden. Bij een 'brut' is er geen suiker toegevoegd. Champagne wordt niet beter van langer te blijven liggen, alleen Millésimé's kunnen langer dan vier jaar worden bewaard. Champagnehuizen in de Marne Eenmaal je in Reims bent aangekomen zie je voortdurend bordjes die je uitnodigen voor een bezoek aan de kelders van een champagnehuis. Er zijn duizenden kleine champagneboeren en tientallen grote huizen. In Reims behoren Piper-Heidsieck, Taittinger, Veuve Clicquot, Mumm, Pommery en nog vele andere tot de bekende namen. Doch het echte centrum van de champagnewijnen ligt in Epernay, in de Avenue de Champagne. Daar vind je o.m. Moët & Chandon, Mercier en andere. Die huizen in Epernay vind je reeds bij de autoroute. Kleine wijnboeren Wil je een kleine champagneboer bezoeken maak dan van de gelegenheid gebruik om ten zuiden van Epernay te rijden. Daar vind je immers de beste champagnewijnen, nl. de Blanc de Blancs, gemaakt van uitsluitend witte druiven. In dorpjes zoals Oger, Cramant, Avize en le Mesnil zie je tientallen pijlen naar huizen die je graag zullen ontvangen. Veelal familiale bedrijven waar je misschien niet in het Nederlands geholpen kan worden maar waar een paar glazen je plots zeer bedrijvig maken in de taal van Molière. We hebben goede ervaringen met het champagnehuis Milan te Oger: www.champagne-milan.fr
40
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Unieke champagnehuizen bezoeken in de Aube en Champagne Champagne Richard Cheurlin in Celles sur Ource Lucie Cheurlin, een jongedame van 28 jaar, staat hier aan het hoofd van een uniek champagnehuis. Bij haar geen sproeistoffen op de wijngaard maar wel biologisch aan wijnbouw doen. Ze behoort tot een select clubje van vooruitstrevende champagneboeren die de wijnbouw op een rationele manier laat omgaan met nieuwe technieken. Haar specialiteit is een champagne rosé gerijpt op eikenhouten vaten. Bezoek niet op zon- en feestdagen, steeds op afspraak (betalend): +33 325 38 55 04, website: www.champagne-cheurlin.com Champagne René Bauser in Les Riceys Les Riceys is uniek door zijn drie Appellations d’Origine Controlée en de heel bijzondere roséwijn. Bij René Bauser (opgepast er zijn meerdere ‘Bauser’ in Les Riceys) proef je dus zowel champagnes als de befaamde Rosé des Riceys. Bij René Bauser staat er een ‘cadole’ of typische schuilhut van de wijnboeren. Tijdens de rondleiding bezoek je eveneens zijn privaat museum. Kortom een zeer afwisselend bezoek en degustatie. Alle dagen op afspraak (gratis): +33 325 29 37 37, website: www.champagne-bauser.com Champagne R. Dumont et Fils in Champignol Lez Mondeville Al vele generaties is de familie Dumont bezig met de productie van champagne. Sedert de jaren ’80 hebben ze naast de oude champagnekelders een compleet nieuwe en moderne productie op touw gezet. Bovendien staan rationele en duurzame wijnbouw hoog in hun vaandel geschreven. Ontdek hun filosofie rond het produceren van champagnes met een rondleiding en degustatie, behalve op zondag: +33 325 27 45 95, website: www.champagnedumont.fr Druivenplukker voor één dag De vendange of druivenpluk in de Champagne is elk jaar in de loop van de maand september, afhankelijk van de voorbije weersomstandigheden. Tijdens de pluk van drie weken kan je als toerist een boeiend arrangement boeken. Je start met een ontbijt op het domein waarna je in de voormiddag druiven plukt onder deskundige begeleiding. ’s Middags wacht je een gezellige maaltijd waarbij je ook kan genieten van de sfeer van de druivenpluk. In de namiddag volg je de werking mee in het domein: persen, bereiding, bewaren … en uiteraard proeven van druivesap tot champagne. Volgende champagnekelders in de Aube ontvangen meestal gasten voor één dag om deel te nemen aan de vendange, reserveren is noodzakelijk:
41
Champagne G. de Barfontrac (grote coöperative) in Baroville: +33 325 27 07 09,
[email protected] Champagne R. Dumont & Fils in Champignol lez Mondeville: +33 325 27 45 95, www.champagnedumont.fr Champagne Veuve Doussot in Noë-les-Mallets: +33 325 29 60 61, www.champagneveuvedoussot.fr
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Châlons-en-Champagne stadswandeling Onze wandelroute verkent de drie aspecten van Châlons-enChampagne: groene zones waar water nooit veraf is, grootse burgerlijke en kerkelijke gebouwen en tenslotte het winkelgedeelte. Zo proef je van alles wat en kan jezelf beslissen wat je dieper wil leren kennen. Hoogtepunten zijn o.m. het stadspark ‘Le Petit Jard’, de kathedraal St. Etienne en de pleinen Foch en République. Zoals elke stad heeft ook Châlons-enChampagne zijn musea zoals het Museum voor Schone Kunsten (Musée des Beaux-Arts). De stad weet je te verrassen en je zal Châlons-en-Champagne verlaten met een goed gevoel.
Afstand: 3,4 km Vertrek en einde: Cours d'Ormesson (via Boulevard Vaubécourt) Aard: stadswandeling Wegdek: verharde wegen Reliëf: vlak Toegankelijk voor rolwagens: ja Bewegwijzering: geen Toeristische dienst: www.chalons-tourisme.com
Parkeren: Afslaan op de D3 (ring) richting Centre Ville. Net voor dat kruispunt hangen er borden boven de weg. Als je daar afslaat kom je op een pleintje met een stadspoort (Porte St-Croix). Je rijdt achter de poort in de linkse straat: de Boulevard Vaubécourt. In die straat zal je na zo’n 400 meter links een parkje zien, op dat ogenblik sla je rechtsaf in de Cours d’Ormesson. Dit is een plein met rondom een straat waar je kan langs parkeren en wat verder er zelfs een parking is. In 2012 was daar parkeren gratis. Onze wandeling start hier. Châlons-en-Champagne op zondag bezoeken? We raden dit af, tenzij je de stad wilt zien op een zeer rustige manier. De kerken zijn alleen geopend in de namiddag (vanaf 14 of 14u30) op zondag. Winkels zijn gesloten en het merendeel van de restaurants en andere eetgelegenheden. Het is er natuurlijk heel rustig en dat is dan wel het ideale moment om er met de Segway op uit te trekken (voordelig te huur bij de toeristische dienst). Op zondag kan je voor een lunch terecht aan het stadhuis en op de Place de la République (beiden zijn opgenomen in de wandeling). Zin in een bijzondere stadsverkenning? Bij de toeristische dienst kan je een Segway huren (per uur) waarmee je dan de stad kan verkennen. Rustiger en toch ook bijna een uurtje onderweg is de boottocht op platte bodemboten. Tickets en startplaats bij de toeristische dienst. Je vaart door het park, de oude stad en in twee tunnels. Bij mooi weer is het prachtig. Info: www.chalons-tourisme.com Iets eten? Tijdens de weekdagen zijn er heel wat gelegenheden langs de wandeling, voor kleine en grote beurzen. Op zondag is dat echter niet het geval. Goede ervaringen hebben we met 42
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Comptoir de la Licorne op het plein voor het stadhuis (Place Maréchal Foch). Het is een Elzasser restaurant waar je zowel kleine als grote gerechten kan eten aan normale prijzen. Ze hebben zowel de Europese keuken als typische Elzasser specialiteiten. > Legende:
= wegwijzer
= bezienswaardigheid
ROUTEBESCHRIJVING
Als je zich geparkeerd hebt op de Cours d’Ormesson ga je in het midden van het plein gaan staan. Dan zie je achter je de Préfecture en voor je een tuin. Je gaat nu rechtdoor naar die tuin. Als je aan de brede rijbaan komt ga je even naar links om de voorkant te zien van het circusgebouw. Daarna keer je op je stappen terug en steek je de brede weg over naar het park, Le Grand Jard. Circus (Le cirque châlonnais) Na 1850 was het circus zeer populair dankzij het volkse karakter. Een circusspektakel verliep ongeveer zoals nu: acrobaten, clowns en dieren (alleen paarden). Dat een circus rond is komt net door de acrobatennummers met paarden, die moeten immers rondjes lopen. Een circustent bestond toen nog niet maar werden er speciale gebouwen hiervoor neergezet. Dat van Châlon kwam er vrij laat, pas in 1899 toen Reims en Troyes er al lang een hadden. Het gebouw kreeg meerdere functies zoals concerthal en na de Eerste Wereldoorlog zelfs als cinemazaal. Na de Tweede Wereldoorlog werd het verhuurd aan sportverenigingen tot in de jaren '80 het idee ontstond om hier een circusschool op te richten, onder impuls van het Ministerie van Cultuur. Tot op vandaag studeren er jaarlijks zo'n twintig studenten af na een drie jaar durende opleiding als circusartiest. Na een grondige renovatie in 2010 kreeg het een moderne uitrusting maar werd de 19de eeuwse sfeer goed bewaard. Soms zijn er voorstellingen waar nu zo'n 800 toeschouwers kunnen plaats nemen, dat is de helft van vroeger. Grand Jard Châlons-en-Champagne heeft een zeer grote groene long. Origineel was het weiland van de bisschop dat in de 18de en 19de eeuw werd heringericht als tuin. Er zijn drie tuinen waarvan de grootste de 'Grand Jard' is waar de wandeling dwars doorheen loopt. Je ziet een kiosk daterend van 1885. Deze tuin met ondermeer kastanjebomen moet een zekere grootsheid uitstralen. Veel gezelliger delen van deze groene long zijn de Petit Jard, komt later tijdens de wandeling, en de Jard Anglais. Deze Engelse tuin hebben we bijgetekend op de kaart. Via een brugje (1888) kan je naar de overkant van het water om deze 19de eeuwse tuin te bezoeken. De Jard Anglais werd hersteld zo'n 10 jaar geleden en ligt tussen de Marne en het stadskanaal. Water is dan ook een belangrijk onderdeel van deze en de andere tuinen. Dat kanaal dat paralel loopt met de Marne werd trouwens aangelegd op hetzelfde ogenblik als de tuinen. 43
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
In het stadspark neem je het pad dat je naar de muziekkiosk brengt in het midden. Daar ga je dan opnieuw rechtdoor. Zo kom je bij het kanaal dat je blijft volgen naar rechts. Het doet eveneens dienst als jachthaven van Châlons-en-Champagne. Je wandelt dan voorbij het gebouwtje van de jachthaven en komt zo aan de rijbaan (Rue de la Marne). Daar ga je naar rechts. Je komt nu aan de kathedraal. Opvallend is het monument voor de kathedraal. Het is ter ere van de gesneuvelde inwoners van Châlons tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het stelt soldaten voor op weg naar hun 'laatste aflossing', m.a.w. naar een gewisse dood. Kathedraal Saint-Etienne Zoals vele kerken heeft deze kathedraal nogal een bewogen geschiedenis van branden, renovaties tot nagenoeg volledige heropbouw. Van de originele 12de eeuwse romaanse kerk blijft alleen nog de crypte over. De huidige kerk kreeg dit uitzicht in de 17de eeuw, maar een blikseminslag en de Franse Revolutie vroegen grondige renovaties. Wonderwel hebben de beide oorlogen geen schade gemaakt. In 2009 werden de laatste restauratiewerken afgerond. De kathedraal is rijk aan glas-in-lood ramen waarvan sommigen teruggaan tot de 13de eeuw. In de schatkamer kan je er zien die zelfs dateren van de jaren 1100. De nieuwste dateren van 1938 en zijn te zien rechts in het midden van de kerk (dwarsschip). In de schatkamer zie je naast de glas-in-loodramen ook nog originele voorwerpen van heiligen.
Als je de kathedraal verlaat ga je onmiddellijk naar rechts in het smalle straatje Rue de la Trinité. Op het einde naar links en dan opnieuw naar rechts: Rue de la Marne, de winkelstraat. Net voor het water moet je even naar links voor het mooie vakwerkhuis. Daarin is de toeristische dienst gehuisvest en stond origineel op een andere locatie in de stad. Ga dan terug van waar je komt om de brug te nemen over het water en rechtdoor te stappen tot aan het stadhuis.
44
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Hôtel de Ville (stadhuis) Het classicistische gebouw dateert uit het einde van de 18de eeuw. Het voormalige stadhuis was totaal niet praktisch en daarom werd het platgegooid en vervangen door dit gebouw. De inkomhal met monumentale trap kan je zien op werkdagen tijdens de kantooruren (gesloten over de middag). De toeristische dienst organiseert soms ook rondleidingen en dan kan je ondermeer Le Grand Salon en La salle du Conseil zien. Er hangen heel wat grote schilderijen.
Wandel dan links van het stadhuis rechtdoor tot aan het grote kruispunt waar je de kerk Notre-Dame-en-Vaux ziet staan. De kerk bezoek je straks eerst maak je een wandeling rond de kerk. Daarom ga je tot vlak voor de kerk naar links (Quai Notre-Dame). Je komt langs de Jardin du Cloître (kloostertuin) die je vrij kan bezoeken. Neem daarna de eerste rechts (Rue Nicolas Durand). In het midden van dit straatje zie je links opnieuw een mooi vakwerkhuis en rechts daarvan de toegang tot het kloostermuseum. Kerk Notre-Dame-en-Vaux Dit is een collegiale kerk die op de bedevaartsroute van Santiago de Compostela ligt. Naast een aantal glas-in-loodramen die herinneren aan het leven van Sint-Jacob, is er een kostbare beiaard. Om het kwartier kan je die horen en soms zijn er ook beiaardconcerten. Net zoals in de kathedraal zijn er hier eveneens prachtig glas-inloodramen te zien. Deze kerk is alle dagen open behalve op zondag, maar is steeds tijdens de middag (12 tot 14 uur) gesloten. Museum Klooster Notre-Dame-en-Vaux en Maison Clémangis Aan de kerk Notre-Dame-en-Vaux was er een klooster verbonden. Er werden opgravingen uitgevoerd die de archeologen terugbracht tot de 12de eeuw, het ontstaan van het klooster en de bouw van de kerk. Daar vonden ze heel wat beeldhouwwerken en andere voorwerpen terug. Het pronkstuk zijn de niet minder dan 55 zuilen met figuren erop gebeeldhouwd, daarmee werd de pandgang min of meer gereconstrueerd.
45
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Aan de andere kant van de straat waar het kloostermuseum ligt, staat het Maison Clémangis. Dat is een van de twee mooiste vakwerkhuizen van Châlons, naast het gebouw van de Dienst voor Toerisme. het werd gebouwd in de 15de eeuw maar in de 18de eeuw kreeg het zijn huidige uitzicht met het plakwerk. Vervolg je weg naar rechts mee naar de achterkant van de kerk. Net voor de kerk zie je rechts enkele ‘Maisons Canionales’ of voormalige woonhuizen van kanunniken. Je volgt nu de rand van de kerk en komt zo langs de ingang van de kerk. Opgepast je bent er zo voorbij want het is een ingang via een hekken.
Als je de kerk verlaat ga je naar rechts en zie je dan aan de overkant van het kruispunt het Gemeentemuseum (Musée des Beaux-Arts). Je wandelt langs de ingang en neemt de eerste rechts: Rue des Fripiers. Deze straat brengt je tot aan een groot plein: Place de la République. Als je op het plein komt ga je even naar rechts voor de Kerk Saint-Alpin. Musée des Beaux-Arts et d’Archéologie Dit is het belangrijkste museum van Châlons. Officieel bestaat het uit twee afdelingen: Schone Kunsten en Archeologie. Doch bij ons bezoek had ik het gevoel dat er nog meer afdelingen zijn zoals een ornithologisch museum. Het is een oud museum dat vroeger de naam 'Departementaal museum' droeg. Daardoor is de collectie zeer divers en bestaat, volgens de folder, uit meer dan 100.000 stukken. Grote en bekende kunstenaars, behalve een werkje van Rodin, moet je hier niet verwachten. Toch kan het soms wel verrassend mooi zijn en de inkomprijs ligt laag (ca. 4 euro). Gesloten op dinsdag. Kerk Saint-Alpin De kerk Saint-Alpin kent zijn origine rond de 8ste eeuw. Na een kapel werd er in de 12de eeuw een kerk gebouwd maar daar rest nu weinig van. Als je deze kerk bezoekt is het voor de glas-in-loodramen. Ze dateren van de 15de en 16de eeuw, de periode waarin deze kerk werd afgewerkt zoals je ze nu ziet. Maar niet alles dateert van die periode want de beelden in de nissen van de voorgevel zijn 19de eeuws. In die eeuw werd de kerk grondig onder handen genomen. De laatste restauratie (2010) heeft zoveel als mogelijk de toestand van de 19de eeuw geconserveerd en gereconstrueerd. Naast de glasramen zijn er eveneens heel wat schilderijen te zien. De kerk is tijdens het toeristisch seizoen geopend maar dat wisselt nogal. Onze ervaring leert dat je een beetje geluk nodig hebt om het interieur te bezichtigen.
Keer nu terug naar de Place de la République en wandel die rechtdoor over tot aan het einde waar je naar rechts gaat (Rue Thomas Martin). Algauw kom je aan een rond punt en zie je de toegang tot het andere stadspark ‘Petit Jard’. Die toegang ligt pal naast het Château du Marché. Wandel in het park tot aan de bloemenhorloge. Dat is ligt aan de overkant van het water, dichtbij de toegangspoort te zien. Keer na je bezoek aan dit stadspark terug naar het rond punt aan het Château du Marché.
46
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Petit Jard en Château du Marché Een prachtig deel en ook druk bezocht van de groene long van Châlons is de Petit Jard. Het kreeg het Franse label "Jardin Remarquable" en dat wil wat zeggen. De belangrijkste bezienswaardigheid is de bloemenhorloge. Deze tuin is volledig heraangelegd begin deze eeuw. Van de originele tuin uit 1861 blijven alleen nog wat bomen over. De Petit Jard is in feite een groot arboretum met meer dan 200 boomsoorten. Een grote storm in 1999 heeft echter heel wat oude en waardevolle bomen geveld. Een plan bij de ingang van het park toont je de locaties van de meest waardevolle bomen. Als je het park in- en uitwandelt volgens onze route dan kom je steeds uit op het Château du Marché. Het werd gebouwd in de 16de eeuw en vergroot in de 19de eeuw. Het had als doel om de toegang via het riviertje de Nau te verdedigen. Aan de ene kant van het kasteel gaat de Nau grotendeels ondergronds.
Als je het stadspark verlaat keer je zich naar rechts en zie je recht voor je een modern appartementsgebouw. Neem de straat die rechts langs het appartementsgebouw loopt. De straatnaam is pas halfweg de straat te zien: Rue Eustache de Conflans. Die eindigt op de Rue de Chastillon die je dan naar rechts neemt. Op het einde aan het water volg je rechts mee. Links zal je de Préfecture zien (dit is de achterzijde), rechts is de straat waar je auto staat geparkeerd en we de wandeling gestart zijn. Recht voor je, aan de brug, liggen de resten van het bastion mauvillain. Préfecture en bastion Mauvillain Net zoals het stadhuis dateert de Prefectuur uit dezelfde periode (eind 18de eeuw) en is gebouwd in classicistische stijl. Na een zware brand door brandstichting in 2002 werd het grondig gerestaureerd. Hier zetelt het bestuur en de administratie van het departement Marne. Van het 16de eeuwse bastion op de Mau blijft nog weinig over. De brug is zowat de belangrijkste getuige. Het werd gebouwd om de stad te verdedigen bij de rivier de Mau.
47
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Porte de Sainte-Croix Wellicht ben je er rond gereden met de auto, de stadspoort van Sainte-Croix. Je kan ook vanaf de Prefectuur naar deze poort wandelen (zie kaart). Deze triomfboog werd gebouwd in 1770 op de plaats waar de vroegere en vervallen stadspoort stond die dezelfde naam droeg. Dit stadsdeel transformeerde in een welvarende wijk en daar hoorde toen een bijzonder monument bij. Een triomfboog was niet alleen symbolisch belangrijk, ze fungeerde ook nog steeds als stadspoort. Ze had houten poorten die de stad 's nachts afsloten. Er werden beeldhouwwerken aangebracht maar slechts aan één zijde. De poort moest klaar zijn voor het bezoek van de toekomstige koningin van Frankrijk: Marie-Antoinette die later zou huwen met Louis XVI. Na haar vertrek uit de stad werd de poort nooit verder afgewerkt. Nochtans waren er diverse pogingen en intenties om ze verder af te werken. Ook bij de laatste restauratie in 2001 werd het idee om de beeldhouwwerken te voltooien verlaten.
Uitstap naar de basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van l'Epine Op minder dan 10 kilometer van Châlons-enChampagne, verbonden met een kaarsrechte weg, ligt een heel bijzondere basiliek. Je kan ze al van heel ver zien omdat ze op een kleine heuvel ligt. Aan de buitenkant vallen vooral het portaal en de waterspuwers op, er zijn er meer dan 100. Je moet daarom zeker eens rond de kerk wandelen. Misschien kan je dan op zoek gaan naar de duivel die een kind ontvoert. De kerk heeft een gotisch interieur zonder buitengewone kenmerken. Deze kerk is evenwel zeer populair als bedevaartsoord. Er zou hier in het begin van de 15de eeuw een Mariabeeld gevonden zijn in een doornstruik. Het beeld staat nu nog in deze kerk die gebouwd werd na de mirakuleuze vondst. De basiliek onderging zeer veel uitbreidingen en staat op de Werelderfgoedlijst van de Unesco.
48
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
49
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Bijzondere plaatsen in de Champagne Je vertoeft temidden de wijngaarden in de driehoek Epernay, Châlons-enChampagne en Château-Thierry. Er zijn minder toeristen maar de plekjes zijn er daarom niet minder mooi om. Je komt langs heel bijzondere plaatsen die je telkens weer aangenaam weten te verrassen. Starten doe je bij het reusachtige beeld in Châtillon-surMarne met weidse uitzichten en veel wandelmogelijkheden. Vergeet vooral niet naar Dormans te rijden want daar wacht je een heel bijzonder memorial in een mooi groen park met een kasteeltje. Château-Thierry is gedomineerd door de restanten van een middeleeuws kasteel. Een korte klim bied je opnieuw onvergetelijke panorama's. Er is ook mogelijkheid voor een roofvogelshow boven aan het kasteel en wie Jean de la Fontaine beter wil leren kennen kan wat lager in het museum terecht. Verder op de route moet je zeker het kasteel van Condéen-Brie bezocht hebben. Het is een prachtig ingericht kasteel en je krijgt een leuke rondleiding in het Nederlands via een iPod. Je kan dan nog verder doorrijden naar Orbais l'Abbaye voor een romaanse abdijkerk. Een letterlijk en figuurlijk hoogtepunt van deze autoroute is het uitzichtspunt op de Mont-Aimé. Je kan tot boven met de auto, er is een park, nog restanten van een burcht maar vooral een onvergetelijk uitzicht over de regio. Het is de ideale plek om er te ontstressen. Wil je een bezoek aan een champagnekelder tussen de beste champagnewijngaarden? Dan ben je er maar een tiental kilometer vandaan. De wijngaarden van de Blanc de blancs liggen tussen Vertus en Epernay. De champagnehuizen liggen er heel dik bezaaid en zullen je met open armen ontvangen. In Epernay liggen uiteraard de grote champagnemerken en zullen je met open armen ontvangen. We geven je hiervoor een aantal tips mee en een basiskennis over de champagnewijnen. Tenslotte nemen we je mee op een wandeling in een zeer gevarieerde stad: Châlons-en-Champagne. Je wandelt eerst door de grote groene long die midden in het centrum ligt om vervolgens temidden historische gebouwen terecht te komen. Grote kerken, vakwerkhuizen, historische pleinen met leuke terrasjes … Je kan onderweg nog een museum meepikken en uiteraard vergeten we de winkelstraten niet. Châlons is immers de winkelstad voor omliggende regio’s. Deze route eindigt aan een bijzondere basiliek in l’Epine waar je op zoek moet naar de duivel die een kind ontvoert …
50
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne ROUTEBESCHRIJVING In Reims neem je de A4 naar Parijs en zo'n 25 kilometer verlaat je de snelweg aan afrit 21. Rij nu naar Châtillon-sur-Marne. Als je in het centrum komt zie je een pleintje net voor de kerk. Daar moet je zijn om je bezoek te starten. Châtillon-sur-Marne Vanaf het plein kan je eerst de Romaanse kerk bezoeken. Dit katholiek bouwwerk zou zijn origine kennen in de 10de eeuw maar werd platgebrand in de 15de eeuw en bijna 200 jaar later heropgebouwd. Dan was er de Franse Revolutie waardoor ze niet meer onderhouden werd. Je kan wel stellen dat hetgeen je ziet de kerk is van de 15de eeuw waarin ze de originele kerk hebben nagebouwd. Ze werd wel grondig gerestaureerd na de Franse Revolutie. Je wandelt dan langs de toeristische dienst. Als je nog een mooie wandeling wilt maken dan kan je hier gratis de (Franstalige) folder bekomen. Ze zijn er supervriendelijk! De wandeling van 12 kilometer vertrekt in het dorp zelf. Er is er ook nog een van 10 kilometer die in de deelgemeente Montigny vertrekt. Je volgt meestal wandelpaden of zeer rustige straten. Hou er wel rekening mee dat het niet vlak is. De topattractie is uiteraard het standbeeld van Paus Urbain II met een zeer mooi panorama. Het is in een zijstraat nabij de toeristische dienst gelegen. In 1040 werd hier Eudes (Odon) de Châtillon hier geboren. Hij schopte het door familiale banden in de kerk tot Paus Urbain II (in 1088). Het was onder zijn bewind dat er besloten werd tot de eerste kruistocht naar Jeruzalem (1095). Hij is gestorven in 1099. De gemeente wou deze belangrijke inwoner blijven herdenken met een standbeeld. Het werd ingehuldigd in 1887 in aanwezigheid van 20.000 mensen. Het beeld is opgebouwd uit 80 blokken en rust op een sokkel van 25 meter hoog. Om je een idee te geven van de afmetingen: het hoofd is 2,4 meter hoog. Vergeet ook niet de restanten van het kasteel op te zoeken op hetzelfde terrein van het standbeeld. Er is ook een kruisbeeld te zien. Het werd door bedevaarders meegebracht van Jeruzalem. Het kruis werd iets meer dan 10 jaar geleden gerestaureerd. Dormans Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd er in deze regio hevig slag geleverd. De slachtoffers van twee grote veldslagen (Les Deux Batailles de la Marne) worden in dit memorial herdacht. Het staat op een heuveltop die meer dan 50 meter boven de Marnevallei uitsteekt. Het was een plaats van strategisch groot belang tijdens die hevige veldslagen en werd dan ook door Maréchal Foch persoonlijk uitgekozen om het memorial te bouwen (1921-1931). Het werd volledig gefinancierd door giften. De belangrijkste donateurs mochten dan de namen van hun geliefde slachtoffer op de muren laten vermelden in de onderste kapel (crypte). Er staan ook scholen bij die een financieel steentje hebben bijgedragen.
51
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Het memorial bestaat uit een crypte (onderste kapel), bovenste kapel met bovenaan ook het Ossuarium (klein gebouwtje aan uiteinde van de gaanderij). Er is in de bovenste kapel ook een klein informatiecentrum en museumpje gevestigd over de slag aan de Marne tijdens de Eerste Wereldoorlog. In het Ossuarium staan 130 kisten met daarin de beenderen van naar schatting 1500 soldaten die hier sneuvelden. Slechts 11 konden er worden geïdentificeerd en hun namen staan op de muur vermeld. Het kasteeltje en memorial liggen in een groen park van 26 hectaren waar je ook met je auto mag inrijden. De parking is het op einde bij het memorial. In het kasteeltje is de toeristische dienst gevestigd en daar kan je ook een plannetje krijgen voor een wandeling in het park. Het memorial is op zondag in de voor- en namiddag open, andere dagen alleen in de namiddag, gesloten op maandag. Zeker doen! Château-Thierry Volg de pijlen naar het centrum en rij tot op het plein voor het stadhuis. Dit is het hart van de stad met achter het stadhuis de restanten van het middeleeuws kasteel. Links van het stadhuis zie je een grote trap die naar boven gaat, langs daar kom je straks naar beneden. Neem op het plein de rue du château (met je rug naar het stadhuis in de linkerhoek) en ga tevoet naar boven waar zich de ingang van het kasteel bevindt. Onderweg zal je in die straat een groot gebouw zien, dat is het voormalige Hôtel-Dieu (ziekenhuis). Boven heb je een spektakel met roofvogels, info op www.aigles-chateau-thierry.com Wandel via de poort (Porte Saint-Pierre) binnen en dan tot op het einde voor een prachtig uitzicht, waar je ook onderweg reeds voor een deel kon van genieten. Keer dan even op je stappen terug en dan zie je een smal trapje waar je kan afdalen tot een lager niveau van de vestingmuur. Daar kan je dan de trappen nemen naar beneden. Het kasteel werd gebouwd in de 13de en 14de eeuw en hoe het kasteel er in zijn glorietijd uitzag kan je zien op de plaats waar je de trappen naar beneden neemt. Het kasteel werd tijdens de Franse Revolutie nagenoeg volledig verwoest op één toren na. Jean de la Fontaine is hier geboren. In zijn geboortehuis is er een museum van deze beroemde 17de eeuwse Franse schrijver (en dichter) ingericht. Het ligt in de rechtse straat als je terug op het plein bent. Voor wie de naam van Jean de la Fontaine niets zegt zal er misschien wel een belletje rinkelen als je weet dat hij het fabeltje 'de krekel en de mier' schreef. Website: www.musee-jean-de-la-fontaine.fr
52
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Château Condé-en-Brie De geschiedenis van dit kasteel gaat terug tot de 12de eeuw. Zoals steeds werd het meerdere malen beschadigd, verbouwd en gerestaureerd. Wat je te zien krijgt van het interieur werd grotendeels gerealiseerd in de 17de en 18de eeuw. Het kasteel werd onderhouden door zeer belangrijke families zoals de Savoie's, de Condé's tot zelfs de beroemde kardinaal de Richelieu. Je krijgt maar een beperkt aantal zalen te zien maar ze zijn ongelooflijk prachtig ingericht en gedecoreerd. Het kasteel is nog steeds bewoond door de afstammelingen van de oorspronkelijke bewoners, de prinsen van Condé. Het kasteel is alleen in de namiddag geopend, raadpleeg hiervoor hun website. Je kan de rondleiding maken met een iPod in het Nederlands, eerst krijg je vooraf een film over de geschiedenis (vonden wij wat saai en te langdradig). Het is zo verteld dat de kinderen dit wel heel boeiend zullen vinden. Het entreegeld ligt vrij hoog maar voor kunstminnaars en kasteelbewonderaars toch een niet te missen kasteelbezoek. Het is omgeven door een Engelse tuin, dus met weinig franjes. Website: www.chateaudeconde.com
Orbais l’Abbaye De romaanse abdijkerk geldt als een van de belangrijkste van de Champagne. Het is wel dringend aan restauratie toe maar toch blijft het een heel bijzonder bezoek. De bouw van deze abdijkerk begon in 1167 en zou na ongeveer 100 jaar voltooid zijn. Wat zeer snel was voor die tijd. Het was een prestigieus gebouw dat ernstig werd beschadigd tijdens de Honderdjarige Oorlog (15de eeuw) en door de Calvinisten in de 16de eeuw. Hetgeen toen nog overeind stond werd heel weinig heropgebouwd en absoluut niet onderhouden. Het was zo erg dat de bevolking de vier overblijvende monniken buiten zette in 1791. In 1804 waren ze genoodzaakt om zelfs het hoofdgebouw van de abdij en de ingang van de abdijkerk met de grond gelijk te maken. Wat nu nog rest blijft een zeer belangrijke romaanse abdijkerk. In de kerk liggen er soms Nederlandstalige infobladen over de kunstschatten in de kerk. Vooral de koorstoelen moet je zeker van dichtbij gaan bekijken. De armleuningen hebben leuke figuurtjes die het leven in de abdij voorstellen.
53
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Uitzichtspunt Mont-Aimé Je ziet reeds vanop de grote weg pijlen staan naar dit unieke uitzichtspunt. Er is bovenaan een parking en je zal aan die parking reeds de eerste restanten zien van het kasteel dat hier stond. Er is eveneens een infobord dat je hierover wat meer informatie geeft. Er is een uitzichtsplateau dat soms belemmert kan worden door de begroeiing maar de weg naar boven bied je al heel wat mooie uitzichten. Boven is er een grote ruimte waar er zelfs primitieve voorzieningen zijn om te barbecuen. Een niet te missen plaats!
Een klein champagnehuis bezoeken in de Blanc de blancs Tussen Epernay en Vertus vind je de beste champagnewijnen, nl. de Blanc de Blancs, gemaakt van uitsluitend witte druiven. In dorpjes zoals Oger, Cramant, Avize en le Mesnil zie je tientallen pijlen naar huizen die je graag zullen ontvangen. Veelal familiale bedrijven waar je misschien niet in het Nederlands geholpen kan worden maar waar een paar glazen je plots zeer bedrijvig maken in de taal van Molière. We hebben goede ervaringen met het champagnehuis Milan te Oger: www.champagne-milan.fr Grote champagnehuizen in Epernay In de beroemde Avenue de Champagne liggen er heel wat bekende en prestigieuze champagnehuizen. Twee daarvan hebben we bezocht. Moët & Chandon. Ben je voorstander van een klassiek bezoek in alle luxe dan kan je natuurlijk terecht in de Avenue de Champagne in Epernay bij Moët & Chandon. Het is wellicht het oudste champagnehuis en je krijgt een stukje te zien van de bijna 30 km lange gangen. Website: www.moet.com Mercier. Om toeristen te lokken is alles goed. Bij Mercier hebben ze een zeer oud reuze wijnvat in de ontvangsthal geplaatst. Dit vat dat de inhoud van ongeveer 215.000 champagneflessen kan bevatten werd gemaakt voor de wereldtentoonstelling van Parijs in 1889. Het indrukwekkende wijnvat weegt 34 ton. Ook de afdaling naar de kelders met de lift is een en al spektakel. De rondleiding gebeurt met een gids (in het hoogseizoen soms in het Nederlands) en een treintje dat zichzelf door de 18 km gangen weet te rijden door infrarood besturing. Website: www.champagne-mercier.fr
54
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
55
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Laon Het is niet de grootste maar toch wel de meest merkwaardige stad van het département Aisne. Het oude Laon ligt op een tafelberg van 181 meter hoog en strekt zich 100 meter boven de omgeving uit, vandaar kreeg het de naam 'gekroonde berg', nadat het van omwallingen was voorzien. Sinds 1989 is de bovenstad verbonden met de benedenstad door een kabelspoor. Dit is een onbemand en computergestuurde kabine dat je op minder dan 4 minuten naar boven brengt. Uiteraard is de ganse bovenstad een bezienswaardigheid, maar het is toch de kathedraal die al je aandacht zal opeisen. De bouw werd gestart in de 12de eeuw nadat de vorige kerk samen met het paleis werd plat gebrand. De stijl is vroeggotiek met romaanse invloeden. Oorspronkelijk waren er 7 torens maar er werden twee toren afgebroken tijdens de Franse revolutie. Bovenop de hoogste torens (56 meter) kan je beelden zien van ossen. Dit is een huldebetoon aan deze dieren die de kathedraal hebben helpen bouwen. De benedenstad werd volledig herbouwd na de Tweede Wereldoorlog. Alles was vernield omdat de geallieerden de spoorlijnen onbruikbaar maakten en door hun 'precisiebombardementen' zowat de hele stad hebben vernietigd. De bovenstad bleef tijdens beide wereldoorlogen evenwel gespaard. Vroeger was er ook nog een citadel maar deze werd in 1870 (Frans-Pruisische oorlog) volledig verwoest door een opzettelijke ontploffing in de kruitkamer. Je bezoek aan Laon We raden aan om je auto te parkeren in de bovenstad. Daarvoor volg je de pijlen naar ‘Cité Médiévale’. Parkeren kan aan de Promenade Ytzhak Rabin (aan de voet van de kathedraal), aan de vroegere citadel: Allée Marcel Bleuet of aan de Promenade de la Couloire (enige parking voor de camper). De Place Aubry en het plein voor het stadhuis zijn steeds volzet. De Poma 2000 is een spoorvoertuigje dat je vanaf het station in de benedenstad tot aan het stadhuis (Hôtel de Ville) van de bovenstad brengt. Leuk maar je kan nauwelijks je wagen kwijt bij het station. Wat moet je zeker gezien hebben? (nummers vind je terug op de kaart) 1. Kathedraal 2. Hotel Dieu naast de kathedraal waar nu de toeristische dienst is gehuisvest. Daar zijn er toiletten en kan je ook nog een oude kloostergalerij zien (pijl naar toiletten volgen). 3. Rue Surérier (tussen kathedraal en stadhuis) met nog de oude poort van het vroegere stadhuis. Aan die ingang hangen ook nog de oude lengtematen. 4. Porte d’Arlon (ten zuiden van de kathedraal, zie kaart) 5. Uitzichtspunten op Place Aubry en op de Rempart Guillaume de Harcigny Bij de toeristische dienst kan je een plan bekomen (wellicht nog gratis) met extra informatie voor wie de stad meer in detail wil bezoeken. Website: www.tourisme-paysdelaon.com Copyright foto: CRT Picardië - Sam Bellet
56
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
57
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Taaltips: Nederlands – Frans
58
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10: un, deux, trois, quatre, cinq, six, sept, huit, neuf, dix ja / neen: oui, non dank u / alstublieft: merci, s’il vous plaît goedemorgen / goedendag: bonjour / bonjour herentoilet / damestoilet: toilettes pour hommes /toilettes pour dames ingang / uitgang: entrée / sortie koud / warm: froid / chaud lepel / mes / vork: cuiller / couteau / fourchette links / rechts / rechtdoor: gauche / droit / tout droit open / gesloten: ouvert / fermé maandag, dinsdag, …: lundi, mardi, mercredi, jeudi, vendredi, samedi, dimanche apotheek / dokter: pharmacie / médecin bagage: bagages bakkerij: boulanger belegd broodje: petit pain garni boekhandel: librairie bier: bière drinkwater: eau potable hotel: hotel huurauto: voiture de location inkom (vrij / niet toegankelijk): entrée libre / kamer: chambre kassa: caisse kasteel: château kerk: église kleingeld / wisselen: monnaie / échanger koffie / thee (met melk): café / thé (au lait)
luchthaven: aèroport markt: marché museum: musée ontbijt: dejeuner politie: police restaurant: restaurant standbeeld: statue station: gare strand: plage toeristische dienst: maison de tourisme, syndicat d’initiative toilet: toilettes tram: tramway vegetarisch: végétarien winkelcentrum: centre comercial ziekenhuis: hôpital zwembad: piscine Ik begrijp u niet: Je ne vous comprend pas Ik spreek geen Frans: Je ne parle pas le Français Heeft u nog een kamer vrij? Vous reste-t-il une chambre? Hoe laat gaan de winkels open / toe? Vers quelle heure les magasins ouvrent / ferment-ils? Hoe laat is de voorstelling? A quelle heure commence la répresentation? Hoeveel kost dit? Combien coûte ceci? Kamer met ontbijt: Chambre avecpetit-dejeuner inclus. Kan ik betalen met een creditcard? Acceptez-vous les cartes de credit? De rekening alstublieft: L’addition ‘sil vous plaît. Spreekt u Engels of Duits? Parlezvous l’Anglais ou l’Allemand? Verboden te roken: Interdiction de fumer
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne
59
afbieden: marchander apenstaartje: arobase belegd broodje: petit pain garni bezienswaardigheden: curiosités drinkbaar water: eau potable downloaden: télécharger eerstehulppost: service des urgences fastfood restaurant: restauration rapide fietspad: piste cyclable garnalencocktail: salade des crevettes geschenkverpakking: embellagecadeau gezwollen: empoulé glijbaan: toboggan havenwijk: quartier du port heteluchtballon: montgolgière huifkar: charrette bâchée inkom vrij: entrée libre inschepen: embarquer internetcafé: cybercafé internetten: surfer sur l’internet kant-en-klaarmaaltijd: plat cuisiné kermis: fête foraine kiezelstrand: plage de galets koude schotel: assiette anglaise kringloopwinkel: magasin de dépôtvente loempia: pâté impérial
loopgraaf: tranchée maanzaad: grains de pavot maatjesharing: hareng vierge mierikswortel: raifort moerbei: mûre moskee: mosquée oesterzwam: pleurote ontdekkingsreis: voyage de découverte openingstijden: heures d’ouverture optocht: cortège pekingeend: canard mandarin pindakaas: beurre de cacahuètes pompoen: courge rampgebied: région sinistrée reisbeschrijving: récit de voyage reiskosten: frais de voyage roerei: oeuf brouillé schip (v.e. kerk): nef seniorenkaart: carte du troisième âge spiegelei: oeuf sur le plat stokvis: merluche tandenstoker: cure-dent toeristenbelasting: taxe de séjour vakantieboerderij: gîte à la ferme voetgangersgebied: zone piétonnière volkorenbrood: pain complet zacht gekookt ei: oeuf à la coque zeepaling: anguille de mer zoetzuur: aigre-doux
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba
Reisgids Champagne Persoonlijke nota’s ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………….
Disclaimer: AT-Europe bvba haalt zijn informatie uit betrouwbare en zorgvuldig geselecteerde bronnen. Doch kan AT-Europe bvba niet verantwoordelijk gesteld worden voor eventuele foutieve informatie noch voor het gebruik van deze informatie en zijn eventuele nadelige gevolgen. Wij zouden het ten zeerste op prijs stellen indien je eventuele opmerkingen, aanvullingen of foutieve gegevens zou doorgeven via
[email protected] Fotoverantwoording: © AT-Europe tenzij anders vermeld. Dit is een uitgave van AT-EUROPE BVBA. Redactie: Geert Van de Voorde Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, online publicatie, databanken of op welke wijze ook zonder schriftelijke toestemming van de uitgeverij. Alle rechten voorbehouden.
60
Euroreizen.be, de complete reisvoorbereiding © AT-Europe bvba