.
2
nWajong NvA, 22 november 2013
Harm Rademaekers Senior Beleidsontwikkelaar / register arbeidsdeskundige
Programma
Wajong algemeen Beoordeling door verzekeringsarts en arbeidsdeskundige Re-integratie instrumenten
4
‘What’s in a name’ ?
Wajong vóór 2010 Wet Arbeidsongeschiktheidsvoorziening Jonggehandicapten
Wajong vanaf 2010 Wet Werk en Arbeidsondersteuning Jonggehandiapten
Wajong vanaf 01-01-2015 / Participatiewet*
5
Essentie en doel van de wet
Niet het verstrekken van een uitkering staat voorop, maar arbeidsondersteuning.
Actieve begeleiding naar werk door het UWV Werkbedrijf met ondersteuning en zo nodig werkvoorzieningen.
Een uitkering voor jonggehandicapten die nooit zullen kunnen werken, inkomensondersteuning voor de overige jonggehandicapten.
6
Nieuwe Wajong op hoofdlijnen
Elke jongere die kan, gaat naar school of werkt
Beoordeling gericht op mogelijkheden
Rekening houden met ontwikkelingsmogelijkheden; voorlopig oordeel bij18 jaar en definitief oordeel bij 27 jaar
Centrale rol voor ‘participatieplan’ (maatwerk als uitgangspunt)
Inspraak cliënt bij opstellen participatieplan
Meewerken voorwaarde voor uitkering
Werkregeling, studieregeling, uitkeringsregeling
7
8
Achtergronden wetswijziging Wajong 2010
9
10
Meer achtergronden wetswijziging
Politieke werkelijkheid - Hoge instroom (2 schoolklassen per dag) - Uitkering tot het pensioen - Capaciteiten jonggehandicapten onderbenut - Definitief oordeel beperking opschorten tot eindpunt ontwikkeling WSW - Wachtlijstproblematiek - Stagnerende doorstroom reguliere arbeid - Onterechte indicaties
11
Volumeontwikkeling Wajong (x 1.000) Bron: UWV Kennisverslag 2013-1
Totale Wajong Instroom Uitstroom Lopende uitkeringen
2008
2009
2010
2011
2012
16,1
17,6
17,8
16,3
15,3
4,3
4,3
4,6
5,2
5,1
178,6
192,0
205,1
216,2
226,5
12
Verdeling over de regelingen Bron: UWV Monitor Arbeidsparticipatie 2012
Aandeel instroom 2011
Uitkeringsregeling
8%
Werkregeling
51%
- begeleiding mogelijk naar beschut werk
4%
- begeleiding mogelijk naar regulier werk
25%
- volgt een studie / opleiding *
3%
- tijdelijk geen mogelijkheden
19%
Studieregeling Totaal nieuwe uitkering Wajong
41% 100%
13
Kenmerken Wajongeren bij instroom in 2011 naar regeling Bron: UWV Uitkeringsre geling
Werkregeli ng
Studiereg eling
Totaal
Man
57%
56%
57%
57%
Vrouw
43%
44%
43%
43%
18 en 19 jaar
67%
46%
90%
66%
20 t/m 24 jaar
12%
33%
8%
21%
25 t/m 34 jaar
9%
16%
1%
10%
35 jaar en ouder
12%
5%
0%
3%
Geslacht
Leeftijd
14
Vervolg kenmerken Wajongeren 2011 Diagnosegroep
Uitkerings regeling
Werkregel ing
Studiereg eling
60%
59%
79%
Ontwikkelingsstoornissen
Bron UWV
Totaal 66%
- Verstandelijk beperkt
47%
29%
50%
38%
- Autisme Spectrum Stoornis
8%
14%
20%
16%
- Aandachtstekortstoornis
2%
10%
5%
7%
- Overige
3%
6%
4%
5%
Psychiatrische ziektebeelden
26%
29%
6%
20%
Somatische ziektebeelden
15%
12%
16%
14%
100%
100%
100%
100%
Totaal
15
Aantal werkende Wajongeren december 2011 Bron: UWV Monitor Arbeidsparticipatie 2012
Aantal
%
Sociale Werkvoorziening
25.379
12%
Reguliere werkgever
28.597
13%
Totaal
53.976
25%
16
Ondersteuningsvorm werkende Wajongeren december 2011 Bron: UWV Monitor Arbeidsparticipatie 2012
% Jobcoach
35%
Loonkostensubsidie
16%
Loondispensatie
38%
Overige voorzieningen
6%
Werk met/na inzet re-integratietraject
26%
Werkt met ten minste één van de genoemde vormen van ondersteuning
61%
17
Inkomsten uit werk per maand t.o.v. WML december 2011 Bron: UWV Monitor Arbeidsparticipatie 2012
Inkomsten
% Wajongeren werkend bij reguliere werkgever
≤ 20% WML
15%
21% tot 50% WML
27%
50% tot 75% WML
19%
75% tot 100% WML
11%
≥ 100% WML
28%
Totaal
100%
18
De beoordeling
Hoe gaat een Wajong-beoordeling door UWV (afdeling Sociaal Medische Zaken) in zijn werk?
Stap 1 : behoort de klant tot de doelgroep? Stap 2 : heeft de klant participatie mogelijkheden? Stap 3 : in welke regeling hoort hij thuis?
19
Stap 1: Doelgroepbepaling
(juridisch/medisch/arbeidsdeskundig)
Wie is jonggehandicapte in de zin van de Wet Wajong ? Het gaat dan om de volgende voorwaarden: a.
Ingezetene op de 17e verjaardag
b.
Die aansluitend op de dag waarop hij 17 jaar wordt
c.
Als rechtstreeks en objectief medisch vast te stellen gevolg van ziekte, gebrek, zwangerschap of bevalling
d.
Gedurende 52 weken niet in staat is geweest met arbeid meer dan 75% van het maatmaninkomen te verdienen, terwijl
e.
Niet aannemelijk is dat hij binnen een jaar volledig zal herstellen.
NB:Mensen kunnen ook op latere leeftijd nog Wajong aanvragen 20
Stap 2: vaststellen participatiemogelijkheden en vastleggen hiervan in het SMO
Het vaststellen van participatiemogelijkheden bestaat uit een verzekeringsgeneeskundig gedeelte en een arbeidsdeskundig gedeelte
Afstemming en overleg tussen VA en AD is belangrijk
21
Verzekeringsarts
- Wat is de eerste ziektedag? - Wat zijn de beperkingen? - Prognose:
Herstel binnen 1 jaar? Beperkingen duurzaam?
22
Verzekeringsarts
Jongeren hebben vaak geen claimklacht! Onderzoek baseren op:
Gegevens uit netwerk Onderzoeksrapporten en medische gegevens Anamnese en hetero-anamnese Observatie en psychisch en/of lichamelijk ond.
23
Verzekeringsarts
Aandacht voor:
Fysiek functioneren Psychisch/cognitief functioneren Sociaal functioneren Taakvaardigheden Arbeidsgerelateerde sociale vaardigheden Begeleidingsnoodzaak! Contextfactoren
24
Verzekeringsarts
Wat is de belastbaarheid:
Geen benutbare mogelijkheden (Uitkeringsregeling: Volledig en Duurzaam Arbeidsongeschikt)
Functionele Mogelijkheden Lijst: - Persoonlijk functioneren - Sociaal Functioneren - Aanpassingen in de fysieke omgevingseisen - Dynamische handelingen - Statische houdingen - Werktijden 25
Verzekeringsarts en arbeidsdeskundige
Vaststellen begeleidingsnoodzaak:
Doelmatig en zelfstandig handelen Invloed externe factoren (context) Invloed persoonlijke factoren
Hoe intensief? Hoe lang? Trainbaarheid?
26
Arbeidsdeskundige
Gedegen beeldvorming over het functioneren van de klant op een aantal gebieden
Daartoe krijgt de AD informatie van de VA en uit andere bronnen op een viertal velden:
1. 2. 3. 4.
Fysiek functioneren Psychisch/cognitief functioneren Sociaal functioneren Functioneren in de context
27
Arbeidsdeskundige
Knelpunten en oplossingen benoemen in taak en in werkomgeving. Arbeidsmogelijkheden benoemen De arbeidsdeskundige werkt dit uit in zijn advies met een uitsplitsing naar werk en werkomgeving Knelpunten in de context zichtbaar maken
28
29
Participatiemogelijkheden aanwezig als De klant minimaal in staat tot: Het verrichten van een enkelvoudige handeling Het opvolgen van instructies Het op een acceptabele wijze sociaal functioneren op de werkvloer Werken met een begeleidingsbehoefte die niet groter is dan 15% Het leveren van een arbeidsprestatie van tenminste 15%
Zo niet, dan uitkeringsregeling (Volledig en Duurzaam Arbeidsongeschikt 30
Begeleidingsbehoefte
•
Toezicht Rechtstreeks toezicht: functionele aansturing / in de gaten houden Permanent toezicht: speciaal opgeleid persoon die aanwezig is om eventueel in te grijpen in noodsituatie
•
Coaching Feedback op handelen en gedrag (reflectief)
•
Training Actieve benadering m.b.t. het aanleren van vaardigheden
31
- vervolg begeleidingsbehoefte Waar is de begeleiding op gericht? Persoonlijke begeleiding Functionele begeleiding Waar vindt de begeleiding plaats? Werkvloer Elders
Wie geeft de begeleiding? Jobcoach Leidinggevende Collega Mentor of vertrouwenspersoon 32
- vervolg begeleidingsbehoefte Wie neemt het initiatief tot de begeleiding? Jonggehandicapte zelf Leidinggeven Collega Ouder(s) …. Hoe lang duurt de begeleiding? Bepaalde periode Intermitterende begeleiding Voortdurende begeleiding Begeleiding in de context (door anderen) 33
SMO en Participatieplan
Visie op de participatiemogelijkheden : arbeidsdeskundige SMZ maakt samen met de verzekeringsarts een SMO (Sociaal Medisch Oordeel).
SMO van SMZ is de grondslag voor het Participatieplan (Werkbedrijf).
Het participatieplan wordt samen met de jonggehandicapte opgesteld door de arbeidsdeskundige van het Werkbedrijf o.a. aan de hand van het SMO van SMZ.
Het ondertekenen van het participatieplan door de klant en meewerken aan de participatie is voorwaarde voor inkomensondersteuning
34
35
Stap 3 : in welke regeling komt de jonggehandicapte?
Nu of op termijn niet kunnen participeren en geen verbetering van de belastbaarheid mogelijk ? VDA, uitkeringsregeling; Klant moet het er mee eens zijn.
Nu of op termijn wel participeren ? Werkregeling (arbeidsondersteuning en inkomensondersteuning, 75% van het WML) De definitieve beoordeling vindt plaats na 7 jaar werkregeling en de klant tenminste 27 jaar oud is
Studieregeling: jonggehandicapten die studeren of naar school gaan (inkomensondersteuning is 25% van het WML). 36
Praktische punten
Aanvraag Wajong via aanvraagformulier (www.uwv.nl)
Bij toekenning ontstaat uitkeringsrecht 16 weken na de aanvraag
Bij VDA: uitkeringsrecht vanaf datum aanvraag
Met terugwerkende kracht uitbetalen niet (meer) mogelijk
37
Instrumenten arbeidsondersteuning
Individuele Re-integratie Overeenkomst (IRO) Re-integratietraject Proefplaatsing Scholing Premiekorting No-riskpolis Loondispensatie Voorzieningen Jobcoaching
38
Individuele Re-integratie Overeenkomst (IRO) WGA, WAO, WAZ, Wajong Zelf re-integratiebedrijf kiezen Contract met UWV UWV contract met re-integratiebedrijf Maximaal 2 jaar Maximaal € 5.000,- (afwijken alleen goed gemotiveerd mogelijk)
39
Re-integratietraject
Geen eigen keuze voor re-integratiebedrijf Op basis van contractafspraken tussen UWV en reintegratiebedrijven
40
Scholing
Gaat om korte trainingen die een grotere kans op (duurzaam) werk leveren Uitstel arbeidsongeschiktheidsschatting tijdens scholing In de eerste 2 jaar na scholing geen schatting op nieuwe bekwaamheden
41
Proefplaatsing Maximaal 6 maanden (UWV: meestal 2 maanden) Passend bij de krachten en bekwaamheden Reëel uitzicht op een aansluitende dienstbetrekking van tenminste 6 maanden WG heeft aansprakelijkheids- en ongevallenverzekering afgesloten voor de medewerker De werknemer heeft niet reeds eerder onbeloond in een proefplaats bij die werkgever of diens rechtsvoorganger werkzaamheden verricht Aanvraagformulier UWV betaalt de uitkering door
42
Bonus (Premiekorting) vanaf 2013 Wg betaalt gedurende maximaal 3 jaar minder WAO-, WIA- en WW premies bij het in dienst nemen van een arbeidsgehandicapte die onder de no-riskpolis valt De werkgever die een WIA-gerechtigde in dienst houdt heeft 1 jaar recht op korting. De korting bedraagt € 7.000,- per jaar. Voor Wajongeren die met loondispensatie werken is de korting € 3.500,- per jaar. Ouder dan 50 jaar en uitkeringsgerechtigd: € 7.000,per jaar Dubbele korting niet mogelijk Bij minimaal 36 uur per week, anders naar rato
43
No-riskpolis
Geldigheidsduur 5 jaar
Bij ziekte wordt loon door UWV in de vorm van een Ziektewet-uitkering vergoed
Bij Wajong hebben of hebben gehad: permanent
Bij WSW-geindiceerden die met een WSW-subsidie bij een werkgever in dienst treden gedurende duur dienstverband
Verlenging van de 5 jaar onder voorwaarden mogelijk
44
Verklaring No Riskpolis wegens belemmeringen bij het volgen van onderwijs
Wajong is niet noodzakelijk
Speciaal onderwijs cluster 1 (visueel), 2 (auditief), 3 (verstandelijk), 4 (gedrag)
Praktijkonderwijs
Regulier onderwijs
5 jaar geldig na laatste schooldag
45
Loondispensatie
Bij mindere arbeidsprestatie (loonwaarde) mag de werkgever tijdelijk minder loon betalen
In principe maximaal 5 jaar, verlenging is mogelijk
Onafhankelijke beoordeling door een arbeidsdeskundige van UWV
46
Loonwaardebepaling
Landelijk onderzoek door onderzoeksbureau Panteia, in opdracht van het Ministerie van SZW.
Arbeidsdeskundig Kennis Centrum: validering van de methode om loonwaarde te bepalen
Wordt belangrijk in de Participatiewet:
Werknemer krijgt minimaal 100% Wettelijk Minimum Loon Werkgever krijgt verschil tussen loonwaarde en WML gecompenseerd met een Loonkostensubsidie
47
Voorzieningen
Meeneembare voorzieningen
Vervoersvoorzieningen
Intermediaire activiteiten (visueel, auditief, motorisch)
Persoonlijke ondersteuning (jobcoach)
48
Jobcoaching Werknemer moet structurele beperkingen hebben Trainings- en inwerkprogramma en systematische begeleiding Gericht op het behouden van de arbeidsplaats Loonwaarde minimaal 35% Ook bij proefplaatsing Diverse begeleidingsregimes (protocol jobcoaching) Leidraad Jobcoaching
49
Vragen
50
51
