Regionieuws
September 2011
Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen
Afwijkend gedrag kan psychisch zijn...
... met ons kunt U erover praten
1
YPSILON – REGIO NIEUWS
september 2011
Welkom op de eerstvolgende Regioavond:
Dinsdag 13 september
Zie ook onze vernieuwde website: www.ypsiloneindhoven.nl
2
YPSILON – REGIO NIEUWS
Inhoud
Redactioneel
pag. 3
Uitnodiging Regioavond 13 september
pag. 5
Verslag regioavonden 10 mei, 14 juni, 12 juli en 9 augustus
pag. 7
Een patiënt is geen cliënt
pag. 15
Psychische ziekten kunnen even ernstig zijn als lichamelijke ziekten
pag. 16
“Toekomst”- “Nieuwe doelen”- “Hoop en vertrouwen”
pag. 17
Agenda
pag. 19
Regioavonden in 2011 13 september
Thema-avond: Zelfstandig leven met de hulp van anderen.
11 oktober
Gespreksgroepen--/--contactavond.
8 november
Thema-avond: Zelfstandig leven:
dankzij “Herstelprogramma’s in de psychiatrie”.
13 december
Leden-/-contactavond
3
YPSILON – REGIO NIEUWS
Redactioneel “Psychose” kan gezien worden als – een vluchtpoging, een beschermend schild tegen de zwaartekracht van
een extreem zwakke zelfacceptatie, - tegen extreme le-
vensangst, - tegen angst voor totale zelfvernietiging; aldus Lambert van der Aalsvoort in zijn boek “Met
gezond verstand”; Herstel van schizofrenie langs natuurlijke weg.
“Het innerlijk leven van iemand, die aan schizofrenie lijdt, is vluchtig en makkelijk
negatief te beïnvloeden. Hij is bang en voelt zich gevangen in zinloosheid als een vogeltje dat per ongeluk uit de vrije natuur door een openstaand raam een huis-
kamer is binnengevlogen. Je kunt zo’n vogeltje met de beste bedoelingen zijn vrijheid proberen te laten hervinden door het met armen zwaaiend de goede kant
op te jagen. Maar met aan vele kanten muren, kamerplanten en andere voorwerpen, die het vogeltje niet kent, is de kans groot dat het daar in paniek tegenop zal fladderen.
Beter is het zoveel mogelijk ramen open te zetten, geduldig af te wachten en het vogeltje uit zichzelf weer de vrijheid te laten ontdekken, die het verloren waande.
De gedachte hierachter is, dat de weg van herstel en sociale reïntegratie verloopt
langs de herontdekking van zelfrespect en respect voor de ander. Die weg is geplaveid met groei van verantwoordelijkheid voor zichzelf en voor de ander. (uit ‘Met gezond verstand’) Vanuit deze
grondgedachte werkt men in de grote
Boeddhistische leefgemeenschap “Longfatang” in Taiwan aan herstel van – in de reguliere psychiatrie - ‘uitbehandelde’ psychiatrisch zieke mensen.
Tijdens vele korte en langere bezoeken bleef de auteur de ontwikkelingen volgen van deze bijzondere gemeenschap die in de jaren negentig tot maar liefst zeven-
honderd leden groeide. Tijdens de Regioavond op 13 september a.s. wil de heer van der Aalsvoort, psycholoog te Nijmegen, met ons spreken over de praktijk van dit
YPSILON – REGIO NIEUWS
4
baanbrekende model, dat schizofrenie weer in een menselijke context plaatst en handreikingen wil bieden voor wijdere toepassing.
In de uitnodiging voor deze avond kunt u er meer over lezen. Van de Regioavonden in mei j.l., waarop professor Loonen met ons in gesprek ging over het belang van een deskundig gestelde diagnose voor een verantwoorde
behandeling, krijgt u in dit Regionieuws een verslag. Ook verslagen van de filmavond in juni en van de inloopavonden in juli en augustus. De laatste met een
gedicht dat wonderwel bij het onderwerp van de avond paste en…. in ieder geval ons veel te zeggen heeft.
Verder een belangwekkend artikel over “Toekomst”- “Nieuwe doelen”- “Hoop en vertrouwen”, dat u beslist moet lezen.
Het is een steeds meer aanvaard gegeven; in de geestelijke gezondheidszorg wor-
den patiënten steeds vaker met het woord “cliënten” aangeduid. Wilbert van Rooy, psychiater “TweeSteden Ziekenhuis, locatie Tilburg schrijft hier een kritisch artikel
over in “Medisch Contact”, waaruit in dit Regionieuws een verkorte weergave. Door de verhullende term ‘cliënt’ is de positie van psychiatrische patiënten verslechterd, aldus van Rooy. Uit een commentaar in ‘Trouw’ van 4 juli 2011-08-24 blijkt dat dit maar al te waar is. Daarom is óók dit commentaar als bewijs van zijn gelijk in ons Regionieuws te lezen.
Met de agenda besluiten we dit Regionieuws. De redactie
5
YPSILON – REGIO NIEUWS
Uitnodiging Regioavond 13 september 2011 Locatie:
Conferentiecentrum van Landgoed ‘De Grote Beek’
Parkeren:
De richting naar parkeerplaats en conferentiecentrum
Aanvang:
20.00 uur
Onderwerp:
“Zelfstandig leven, dankzij de hulp van anderen”.
Gastspreker:
de heer Lambert van der Aalsvoort, psychiater te
Auteur van het boek:
“Met gezond verstand”
hoofdingang Boschdijk 771 te Eindhoven.
wordt met Ypsilonbordjes aangegeven.
Nijmegen.
Herstel van schizofrenie langs natuurlijke weg
De komende Regioavond is de vierde avond op rij waarop het jaarmotto aan de orde komt.
“Om zelfstandig te kunnen leven zijn we afhankelijk van de hulp van anderen”. Een
ontspannende gedachte. Je hoeft het niet allemaal alleen te doen. Anderen
springen bij als het nodig is. Het wonderlijke is, of misschien juist niet, dat veel mensen het een vernederende gedachte vinden. Ook bij mensen met
psychiatrische problematiek uit zich hun onbehagen over hun beperkte mogelijkheden. Soms in onredelijk gedrag, of in hun gebrek aan zelfvertrouwen.
Hoe moeilijk is het hen te bemoedigen als je zelf ook aan hun herstel twijfelt. In het boek: “Met gezond verstand” staat hierover het volgende te lezen:
“De oorzaak en aard van zijn eventuele wanen en angsten hoeven we niet te begrijpen, maar we kunnen hem wel aanspreken op zijn gezond verstand. De mate waarin hij hierover wil beschikken, is de enige basis van waaruit realistisch herstel
YPSILON – REGIO NIEUWS
6
mogelijk is. Zijn mogelijke vrijheid ligt in zijn eigen wil en in zijn resterende vermogens om zich bij de werkelijkheid aan te sluiten. Hij is echter te zwak om zijn weg uit
het moeras alleen te gaan. Hij heeft daarbij begeleiding nodig die op herstel is
gericht. Een aangepaste leefomgeving waarin hij zich dieper kan leren verankeren in de werkelijkheid en kan leren zoveel mogelijk verantwoordelijkheid voor zichzelf en zijn omgeving te dragen”.
Een utopie…. ? Misschien…, maar waar een wil is, is een weg. Kunnen en willen wij, als familie, in zijn/haar herstel van betekenis zijn? Het zal van ons een grondhouding vergen, die ‘onze’ mensen helpt zich veiliger te voelen; die hen helpt in het
proces hun zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen te versterken. Die grondhouding kwam de heer van der Aalsvoort tegen bij de monniken en nonnen in
“Longfatang”, een grote Boeddhistische leefgemeenschap van mensen met schizofrenie. “Zij zijn er op gericht om te steunen, te bemoedigen en te stimuleren, zon-
der te eisen of te dwingen”. Daar word je stil van. Waarin liggen voor ons de proble-
men met ‘onze’ mensen? Hoe reageren wij daarop? Dat zijn de vragen, die de heer
van der Aalsvoort met ons wil beantwoorden. 13 september is hij ‘onder ons’, tenminste als u er ook bent en dat hoop ik van harte.
Nieuwe bezoekers kunnen vragen om een kennismakingsgesprek met een vertrouwenspersoon.
Graag tot ziens op 13 september. Namens de Taakgroep Regioavonden, Johan Blom (avondvoorzitter)
7
YPSILON – REGIO NIEUWS
Verslag Regioavond 10 mei 2011 De avondvoorzitter Johan Blom heet allen hartelijk
welkom. Een extra welkom voor de drie sprekers van deze avond.
Als eerste stelt de Heer Weymans zich voor. Hij is sinds
korte tijd familie Vertrouwens Persoon. Dat wil zeggen
dat hij familie van patiënten van de GGZE helpt bij problemen t.a.v. de behandeling. Hij wil geen klachtenbank maar vraagbaak zijn. Men kan bij hem terecht voor het volgende:
- Als communicatie tussen hulpverlening en familie niet goed verloopt. - Als familie niet goed wordt bejegend.
- Bij onenigheid familie/behandelaar, een gesprek organiseren en de voorzittersrol op zich nemen.
- Verwijzen naar tuchtcollege of inspectie
- Voorlichting over cursus mogelijkheden voor familie Zie verder richtlijnen familie beleid.
Zijn werk bestaat uit luisteren, meedenken met de familie en adviseren, kortom
een oplossing zoeken voor het probleem. De GGzE geeft waarde aan deze functie, dus laten we er goed gebruik van maken. Het kan de behandeling zeer ten goede komen.
De volgende gast is Jacqueline Kuppens ( ex interim voorzitster ypsilon )
Ze werkt 8 uur per week binnen de GGzE en zet zich in voor een goed familiebeleid. Zij vervangt Ghiel Verhaag programma-manager, die door een ernstig motor
ongeval zijn werk moest onderbreken. In 2007 hebben alle medewerkers van GGzE richtlijnen ontvangen hoe met de familie om te gaan.
YPSILON – REGIO NIEUWS
8
Er is een regiegroep ontwikkeld waar mensen uit verschillende gelederen vertegenwoordigd zijn zoals; Ypsilon, Labyrinth, behandelaren, projectmanagers, project Binnen, cliënten belangenbureau en familie.
Gezamenlijk kijkt men opbouwend en kritisch naar het familiebeleid. Verder heeft
de GGzE negentien centra. In ieder centrum houdt Jacqueline de vinger aan de pols
t.a.v het familie beleid. Ze werkt met concrete afspraken. Wat ga je doen voor de familie? Ze houdt controle op de uitvoering.
In de toekomst komt er aandacht voor de opleiding “Familie ervaringsdeskundige”.
Als derde komt de gastspreker van de avond, Prof. Dr. Loonen aan bod. Hij heeft een
passie om het lot van mensen met een ernstige psychische afwijking, gunstig te beïnvloeden en doet dit door middel van een goede diagnose aan de hand van de werking van het individuele brein.
Hoe werkt de machine, hoe kun je bijstellen wat niet goed functioneert.
Hij ziet/hoort patiënt en kijkt naar het palet van mogelijke symptomen zo als passiviteit, agressie, angst, depressie, seksualiteit etc.
Hij kiest voor een geneesmiddel en in samenspraak met de patiënt wordt de juiste dosis uitgevogeld. Ook wordt er gekeken wat er verder nodig is om beter te kunnen functioneren. Wat kan daar toe bijdrage?
Nadat de medicatie is ingesteld, kan men in gesprek gaan over de wanen en daardoor de overdreven alertheid verminderen en de juiste gevoelens weer terug te
krijgen. Geschiedenis van de patiënt, biologische omstandigheden, levensomstandigheden en ontwikkeling zijn van belang bij de diagnose.
Diagnostiek is erg belangrijk om te zoeken naar ingangen die behandeld kunnen
worden. De DSM is een goed communicatiemiddel tussen verschillende behandelaren maar de familie en cliënt hebben er niet veel aan. Ze behoren uitleg
over de stoornis te krijgen. Als de stoornis duidelijk is kan men aan het acceptatieproces gaan werken en dat is heel belangrijk.
9
YPSILON – REGIO NIEUWS
Aan de vragen te horen, was er een grote betrokkenheid bij hetgeen professor Dr. Loonen ons te vertellen had. Hij weet het begrijpelijk uit te leggen en zijn woorden hebben een ziel!
Uitspraken die ik onthouden heb:
- Iedereen kan psychotisch worden als alle ankers worden weggehaald en de druk
wordt opgevoerd.
- Iemand met een psychotische aanleg is vaak heel alert. Alertheid is een goede eigenschap die positief ingezet kan worden. De huidige maatschappij heeft dit door de komst van techniek steeds minder nodig.
- Opvoeren van druk kan psychotische verschijnselen weer doen oplaaien. We kunnen terugkijken op een prachtige leerzame avond. Maria Ankersmit.
Verslag Regioavond 14 juni 2011 ‘Verloren Jaren’:
De film Verloren Jaren is een groot succes bij studenten, hulpverleners en patiënten met de ziekte schizofrenie. Een jaar na de première is de film via
internet 25.000 keer volledig bekeken. Daarnaast is de film verplichte kost voor bepaalde studenten aan de VU Amsterdam, Universiteit Leiden en de
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. In Verloren
Jaren krijgt een student aan de filmacademie een psychose. Regisseur Bas Labruyère heeft zelf de ziekte schizofrenie.”
YPSILON – REGIO NIEUWS
10
Na de hulpverleners, studenten en patiënten waren wij, de familie aan de beurt. Op 14 juni kwam Bas zelf naar de Ypsilonavond om zijn film te vertonen.
Natuurlijk, wij wisten al dat schizofrenie een vreselijke ziekte is. We stonden ernaast herkenden onze zoon, dochter of partner nauwelijks. De film maakte nog
eens heel duidelijk hoe moeilijk een psychose is en dat gun je niemand en zeker je eigen kind of partner niet. De stemmen en geluiden. Indrukken en gedachten die niet kloppen. Het feit dat je je eigen hoofd niet kunt vertrouwen.
Dat ook na een psychose het leven niet eenvoudig is, maakte Bas ons duidelijk tijdens het interview dat hij na de film gaf. Hij miste in eerste instantie de
psychose, had een drankprobleem omdat hij de stemmen had geprobeerd te
dempen met drank en had zijn opleiding en carrière verknoeid. Bas heeft lang rondgelopen met een psychose. Zijn ouders zag hij niet in die tijd, de leraren op de
opleiding deden een zwakke poging om hem naar een huisarts te krijgen, maar
ontzegden hem ook de toegang tot de academie. Van de ene kant begrijpelijk, hij functioneerde niet meer. Van de andere kant: hij was ernstig ziek. Er had hulp moeten komen, maar die kwam niet.
Bas is blij dat hij zich heeft laten opnemen. De isoleerruimte heeft hij als helend ervaren en dat is een troost voor ons; dat is heel moeilijk om aan te zien. Ook een troost is dat het zo goed gaat met Bas. De film die hij gemaakt heeft, is een succes en lijkt invloed te hebben, meer begrip voor de ziekte te genereren. Dat is toch wat
een filmmaker wil, maar de weg ernaar toe is wel heel zuur. Hoeveel begrip wij ook hebben voor ons familielid, de film draagt hopelijk bij tot nog meer begrip, zodat wij onze zoon, dochter of partner tot steun kunnen zijn. Over de film:
“Bart studeert aan de filmacademie als het noodlot toeslaat. De student kampt
met zijn eerste psychose, maar weigert hulp te zoeken zodat hij steeds verder
aftakelt. Bart wordt gespeeld door Wouter de Jong, bekend geworden door zijn rol
11
YPSILON – REGIO NIEUWS
als Milan Verhagen uit Goede Tijden, Slechte Tijden. Andere acteurs zijn onder
andere Frederik de Groot, Timo Ottevanger, Elisa van Riessen en Sijtze van der
Meer. Het scenario van de dramafilm is gebaseerd op ervaringen van Bas Labruyère. De 35-jarige regisseur heeft de ziekte schizofrenie en heeft zelf te kampen gehad met psychosen. Pas na drie jaar liet hij zich opnemen in een psychiatrische kliniek. Na zijn herstel schreef hij een brief om zijn ervaringen met
zijn familie en vrienden te delen. Gestimuleerd door zijn behandelaar, Wim Veling, besloot hij de brief te verfilmen.” Olga Berger
Verslag Regioavond 12 juli 2011 Gezellig bij de koffiepot, dat kenmerkt deze regioavond. Iedereen bracht een eigen onderwerp in. Echt een avond waarin we steun aan elkaar hadden en niet te vergeten aan Jan Wouters en Ine van de Berg.
Alphen aan de Rijn kwam uitgebreid ter sprake. De meeste van onze zieke familieleden zullen niet tot geweld overgaan, maar hun kreet om hulp kan behoorlijk uit
de hand lopen. Horen doen we die kreet vaak wel, maar hulp is niet eenvoudig te
bieden. Er zijn nogal wat beperkingen in de wet die een machteloze situatie kunnen opleveren.
Dat we in geval van psychose zoveel mogelijk moeten proberen om gevaarlijke
voorwerpen als messen, bijlen en geweren uit de buurt van ons zieke familielid te houden, daar waren we het over eens en ook dat je als familielid de situatie soms
een beetje moet manipuleren. Tenslotte zijn er twee slachtoffers als er een
gewelddadige actie gepleegd wordt, het slachtoffer en de zieke die als hij weer bij zijn positieve komt, een gewetensconflict heeft. Olga Berger
12
YPSILON – REGIO NIEUWS
Verslag Regioavond 9 augustus 2011
Elke Regioavond is weer anders. Zo ook deze inloopavond. We waren met twaalf en
één van ons had een gedicht bij zich. Een alles zeggend gedicht met als titel: “Luister”. Zeer toepasselijk als inleiding voor het gespreksthema. We wilden het
namelijk hebben over het communicatieproces aan de hand van een lesgedeelte van de cursus Interactievaardigheden. Voor een goede communicatie is het immers nodig, dat we weten te luisteren. Het gedicht is van Leo Buscaglia: Luister
Als ik je vraag naar me te luisteren En je geeft me goede raad Doe je niet wat ik vraag
Als ik je vraag naar mij te luisteren
En je zegt dat ik me niet moet voelen zoals ik me voel Neem je mijn gevoelens niet serieus Als ik je vraag naar me te luisteren En je denkt
alles te moeten doen om mijn probleem op te lossen Help je me niet
Hoe vreemd het ook lijkt Luister
Alles wat ik wil is dat je naar mij luistert
Niets zeggen, niets doen, alleen…. luisteren Goede raad is niet duur En ik kan zelf handelen
Ik ben niet zonder bron
Soms moedeloos en in de war
13
YPSILON – REGIO NIEUWS Maar niet zonder bron Als jij iets voor mij doet
Wat ik zelf zou hebben kunnen of moeten doen Draag je bij aan mijn angst en mijn zwakte
Wanneer je accepteert dat ik me voel zoals ik me voel Hoe vreemd die gevoelens ook lijken
Kan ik ophouden met mijn pogingen je te overtuigen En kan ik eindelijk proberen te begrijpen
Wat de achtergrond is van mijn gevoelens En als dat duidelijk is
Komen ook de antwoorden En heb ik geen raad nodig
Zelfs vreemde gevoelens hebben zin Als je begrijpt wat er achter zit.
Misschien helpt bidden daarom Omdat God niet praat
Geen goede raad geeft
En niet probeert de dingen voor je te regelen Hij luistert
En laat je zelf je problemen oplossen Daarom vraag ik je Luister naar me
En als je wilt praten
Wacht dan even op je beurt
Dan zal ik naar jou luisteren. “Luister naar me!” Het is haast een smeekbede.
Veelal onuitgesproken, maar van gezichten af te lezen.
YPSILON – REGIO NIEUWS
14
Een hoe zijn onze reacties? “Ik hoor je zeggen,….” en dan volgt er een -uiteraard
persoonlijk gekleurde- weergave van wat men meent dat de ander gezegd heeft. Met een “Ik hoor je zeggen,…” kun je - wellicht ongewild - de ander het zwijgen opleggen. Immers…wat hij zei heb ik zo gehoord. Het heeft iets definitiefs.
Mensen met een psychose hebben niet alleen moeite met het goed inschatten van
emoties en intenties van mensen in hun omgeving, maar óók met het duidelijk overbrengen van hun eigen emoties en wensen.
Het is voor een goede communicatie daarom van groot belang, dat we hun de rust en ruimte geven om te zeggen wat zij bedoelen.
Daartegenover moeten wij duidelijk zijn in ons bedoelen. Niet wat men vindt,
maar wat ik vind is relevant; - niet wat men van bepaald gedrag denkt, maar hoe ik
er over denk; - niet wat men fijn, knap of fantastisch vindt, maar mijn waardering
doet er toe. Hoewel…, het moet toch vanzelfsprekend zijn, dat hij/zij bij huishoudelijk werk een handje meehelpt? – zijn woonomgeving op orde houdt? – er
verzorgd uitziet? Maar toch…., een complimentje is altijd welkom. Over het geven van complimentjes kwamen de tongen los. Wees voorzichtig met het uitspreken
van je waardering. Ieder mens knapt er van op als hij waardering krijgt voor wat hij doet. Echter een “wat g-o-e-d van je, dat je….” kan overdreven overkomen en averechts werken.
Het was voor het eerst, dat we een onderwerp uit het lesprogramma van de cursus
Interactievaardigheden als leidraad voor de gesprekken gebruikten. De gespreksdeelnemers waren hier zeer positief over, alleen - zoals iemand zei: “Niet
confronterend genoeg”. Zij sprak haar teleurstelling uit over het feit, dat de
training Interactievaardigheden, wegens het ontbreken van de eerder door ons
verwachte steun vanuit de BRIZ (Brabantse Informele Zorg) nu niet door kan gaan. Beloofd is om de wens voor deze cursus in het bestuur te bespreken. Johan Blom
15
YPSILON – REGIO NIEUWS
Een patiënt is geen cliënt
(Marktdenken in de ggz ondermijnt zorg voor kwetsbare patiënten) De Amerikaanse econoom en Nobelprijswinnaar Paul Krugman schreef een prikkelende column in “The New York Times” over het verdwijnen van de term
“Patiënt”. Hij gruwt van het alternatief “consument”. Krugman vraagt zich af of deze terminologie de discussie over ontwikkeling van de gezondheidszorg niet
een ongezonde kant opstuurt en – wat dit taalgebruik zegt over de waarden waaraan in onze samenleving belang wordt gehecht.
Wilbert van Rooij, psychiater in het TweeSteden ziekenhuis, locatie Tilburg is het
met Krugman van harte eens. Hij schrijft in Medisch Contact van 8 augustus 2011 onder meer het volgende:
In de psychiatrie is de term ‘cliënt’ geleidelijk in zwang geraakt, met name vanuit
niet-medische beroepsgroepen en patiëntenbelangenorganisaties, om gelijk waardigheid te suggereren tussen hulpverlener en patiënt, en stigmatisering van patiënten te voorkomen.
Een onvoorziene bijwerking van dit taalgebruik is dat de ziektelast van patiënten
gemakkelijk verhuld kan worden door mensen die daar (economisch) belang bij hebben, zoals zorgmanagers, politici en zorgverzekeraars. De te goeder trouw geïntroduceerde aanduiding ‘cliënt’ lijkt inmiddels gekaapt te zijn door zorgmanagers voor wie het prettig is, dat zieke en hulpbehoevende patiënten worden
gelabeld als cliënten, op wie bedrijfseconomische beheersmodellen kunnen worden losgelaten. Er hoeft dan immers minder te worden stilgestaan bij hun
achterliggende lijden.. En de medische noodzaak om dit lijden te verlichten is in deze taalkundige schijnwerkelijkheid verdwenen.
De negatieve gevolgen van de term ‘cliënt’ zijn inmiddels veel groter dan de positieve effecten die ooit beoogd werden.
Het gebruik van de term ‘cliënt’ voor ggz-patiënten, geeft bovendien ondubbelzinnig
aan, dat ggz- instellingen zich hebben afgesplitst van de somatische gezondheidszorg. Door de verhullende term ‘cliënt’ is de positie van psychiatrische patiënten verslechterd.
YPSILON – REGIO NIEUWS
16
Als de term cliënt’ in de geestelijke gezondheidszorg wordt losgelaten kan dat
helpen om helder te maken waar de tweedelijns-ggz en met name de psychiatrie goed in is, maar ook wat niet tot haar taakgebied behoort. De mensen die zich niet
goed voelen bij de term ‘patiënt’ (patiënten en behandelaars) moeten zich
afvragen of ze niet beter op hun plaats zijn in de eerstelijnszorg, maatschappelijke hulpverlening of commerciële dienstverlening. Bij de noodzakelijke herstructurering van de ggz zal waarschijnlijk veel ggz-zorg uit de tweede lijn
verschuiven naar de eerste lijn. De nieuwe tweedelijs ggz-instellingen kunnen zich
dan weer gaan richten op hun kernactiviteit: tijdige psychiatrische behandeling van patiënten met ernstige psychiatrische aandoeningen. (Bron: Medisch Contact – 8 augustus 2011, nr 66)
Psychische ziekten kunnen even ernstig zijn als lichamelijke ziekten Psychologische zorg is wollige prietpraat, maar het menselijk lichaam een machine waaraan effectief valt te sleutelen.
De suggestie die opstijgt uit de bezuinigingen op de geestelijke gezondheidszorg
valt niet mis te verstaan. Wie depressief is, of een angststoornis heeft, moet de kiezen maar wat fermer op elkaar klemmen. Voor mensen die met zware
aandoeningen als schizofrenie en depressie naar de psychiater gaan, geldt straks een jaarlijkse eigen bijdrage.
De regering kiest een lijn die bij de medische opleidingen dertig jaar geleden al losgelaten is, namelijk het behandelen van lichaam en geest als volstrekt
gescheiden werelden. Waarbij dan ook nog een duidelijke rangorde valt aan te
brengen. Voor een lichamelijke kwaal moet je naar een echte dokter, voor een psychische stoornis biedt een kopje koffie met de buurvrouw ook soelaas.
17
YPSILON – REGIO NIEUWS
Natuurlijk stijgen ook de kosten van de geestelijke gezondheidszorg. En er zal vast
wel te vaak de diagnose depressie of ADHD worden gesteld. Maar dat probleem wordt niet opgelost met een eigen bijdrage.
Het wachten is op een heldere lijn: welke zorg is minder noodzakelijk, welke zorgvragen laten zich zinvol en verantwoord afremmen via een eigen bijdrage?
De ingrepen in de geestelijke gezondheidszorg doorstaan dergelijke criteria van geen kanten.
Wie iemand kent met een echte depressie, of schizofrenie, weet dat het al heel wat
is als deze persoon, vaak na veel aandringen, aanklopt voor hulp. Afremmen van doktersbezoek is dan wel het laatste wat je moet willen. (Bron: Trouw dd. 4 juli 2011)
“Toekomst” – “Nieuwe doelen” – “Hoop en vertrouwen” Ons jaarmotto: “Om zelfstandig te kunnen leven zijn we afhankelijk van de hulp
van anderen”, raakt aan de kern van wat bedoeld wordt met rehabilitatie en participatie van mensen met psychiatrische aandoeningen.
“Participatie” is het sleutelwoord bij volwaardig burgerschap. Een burgerschap dat
voor ‘onze’ mensen wordt belet door hun beperkingen en door barrières die de maatschappij oplegt”,
Prof. Dr. Jaap van Weeghel zei bij zijn inauguratie op 17 september 2010 aan de Universiteit in Tilburg het volgende:
“Mede door de wet Maatschappelijke Ondersteuning gaat men steeds meer toe naar
een participatiemaatschappij. Sociale integratie leidt tot een stuk herstel en… de
rehabilitatie die hieruit voorvloeit moet leiden tot participeren in de samenleving. Die samenleving moet een vat van mogelijkheden zijn en geen blok van barrières.
Er is maatschappelijk bewijs dat werk voor de ‘cliënt uit de psychiatrie mogelijk is. De
hulpverleners moeten niet berusten in de gebreken van de patiënt, maar de mogelijkheden zien, die hij/zij heeft. (bron: Open Geest, december 2010)
YPSILON – REGIO NIEUWS
18
Psychiatrische patiënten moeten de kans krijgen te laten zien, dat zij taken aan kunnen, om zo – met onze hulp, of die van anderen zelfstandig te kunnen leven. Een goed voorbeeld hiervan stond eerder in Regionieuws van februari 2010:
“Sinds een paar jaar werkt Jonathan in zijn eigen woonplaats als receptionist in een GGZ-centrum waar ook Maatschappelijk werk zit. “Ik doe mijn werk zo
professioneel mogelijk” zegt hij en vervolgt: “Een duizendpoot ben ik, die alles in
de gaten houdt, want iedereen komt langs de balie. Het is een heel sociale baan, vaak maken mensen even een praatje of het is: “Hoi, Jonathan, alles goed?”of
“Bedankt hè, tot morgen”. Dat vind ik leuk. Als je serieus werk van je werk maakt, heb je geen gelegenheid psychiatrisch te zijn. Werken is de gezondste levensstijl voor iemand die psychiatrische problemen heeft.
Ik heb een afkeer gekregen van passiviteit. Ik scheer me elke dag, ik moet er een
beetje verzorgd uitzien achter de balie. In boodschappen doen, eten koken en mijn huis schoonmaken zit nu meer regelmaat. Het gaat me nu makkelijker af, dan wanneer ik zeeën van tijd heb. Dan kom ik tot niks. Veel mensen denken, dat je eerst stabiel moet zijn en dan pas kan werken, maar ik weet honderd procent
zeker, dat ik juist door te werken stabiel ben geworden.” “En” zegt hij… en hij houdt even in, “er is nog iets. Zonder werk heb je geen vrije tijd. Nu heb ik opeens vrije tijd en dat is kostbaar. Ik geniet er van en gebruik het om bij te komen. Het
werken helpt mij mijn verleden los te laten en afstand te nemen van mijn
psychiatrische identiteit. Ik raak steeds meer bedreven in het normale leven. Ik heb meer zelfvertrouwen en dat geeft rust. Voor de toekomst wil ik vasthouden aan het principe waar alles om draait: eenvoud. Door eenvoud is mijn leven beter haal-
baar. Ik ben tevreden met een simpel maar gelukkig leven en streef geen hoge doelen na. Carrière en geld staan niet op de eerste plaats. Gezondheid, stabiliteit en geluk zijn belangrijker. Maar ik zou wel graag een vrouw willen.”
Het geheim van zijn positieve ontwikkeling is onthuld. “Ja”, bevestigt Jonathan, “werken is gigantisch bevredigend. Ik heb het idee dat ik weer wat van mijn leven maak en ergens bij hoor”. Dit verhaal over Jonathan lijkt mij “Longfatang” in het klein.
19
YPSILON – REGIO NIEUWS
Second opinions Farmacotherapie bij Psychiatrische Patiënten Paul H.M. van Dongen, Psychiater Prof. Dr. Anton J.M. Loonen, arts/klinisch farmacoloog Frederik Hendriklaan 9552 12 BC ’s-Hertogenbosch Tel. +31 (0)73 6143747Fax +31 (0)73 6134896 Karel Doormanlaan 3 5242 BN Rosmalen Tel. +31 (0)73 5213799
Agenda: 24 september 2011
Kaderbijeenkomst Utrecht
8 november 2011 5e lustrum
Ypsilon, afd.Eindhoven & De Kempen
4 oktober 2011
12 november 2011 26 november 2011
Landelijke dag voor psychische gezondheid. Ypsilon Studiedag 2011 in Maarsen. Ledenraad Ypsilon
Regionieuws of nieuwsbrief in 2011
Kopij op redactie
4 oktober
23 september
6 december
25 november
1 november
21 oktober
20
YPSILON – REGIO NIEUWS
Wegwijs bij Ypsilon, afdeling Eindhoven & de Kempen www.ypsiloneindhoven.nl
Belangenbehartiging:
Jan Wouters individuele en structurele knelpunten Jan Wouters vertrouwens-contacttelefoon Maria Ankersmit (nieuwe bezoekers) Rob van Kol (naasten voor naasten bij ACT)
tel. 040-262 47 09 tel. 06-1213 98 96 tel. 040-243 54 41 e-mail:
[email protected]
Voorzitter: Geertje Boon tel. 06-5339 10 20 Secretariaat: vacant Postadres: Kronehoefstraat 21 - 29 5612 HK Eindhoven Penningmeester: Hendrik Brunt tel. (040) 253 66 47 ING bankrekening no. 3928050 t.n.v. Ypsilon Eindhoven Ledenadministratie: Henk Staal Regionieuws redactie: Johan Blom Olga Berger Henk Staal Public Relations: Loes Schinning
tel. (040) 241 58 63 e-mail:
[email protected] tel. (040) 252 26 55 tel. (040) 285 93 56 e-mail:
[email protected] tel. (040) 241 58 63 tel. (040) 251 74 10
Taakgroepen (coördinatoren): Thema-avonden en gespreksgroepen: Johan Blom en Olga Berger
ACT-lotgenotengroepen (in Den Elzent) Rob van Kol, e-mail:
[email protected] ‘Opmaat’ (stichting voor beheer van geld en goederen) Hendrik Brunt tel. (040) 253 66 47
Ypsilon is een geweldige steun. Nog steeds!
Ypsilon is een landelijke vereniging met regionale afdelingen en 7000 leden. De afdeling Eindhoven & De Kempen is er één van. Ypsilon behartigt de belangen van naasten van mensen met een psychotische kwetsbaarheid. De naam Ypsilon De naam Ypsilon verwijst naar het gebrek aan voldoende aandacht van de maatschappij voor onze zieke familieleden. In die zin verwijst de naam naar de letter Y (Ypsilon, ‘Griekse IJ’) in het alfabet, die ook als buitenbeentje wordt beschouwd. Hoewel het tij keert is nog veel te doen. Onder het motto ‘Afwijkend gedrag kan psychisch zijn...’ wil de afdeling Eindhoven & De Kempen van Ypsilon proberen lotgenoten te bereiken. Dat gebeurt: - via de media - door maandelijks regio-avonden te houden - door -zoveel als mogelijk is- gezamenlijk het hoofd te bieden aan de zorgen en problemen, die deze ziekten met zich meebrengen - door op te komen voor de belangen van de familie en andere betrokkenen - door voorlichting op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg; alleen al de ziekte schizofrenie wordt door deskundigen als een ‘volksziekte’ aangemerkt. Als u meer informatie wilt, kunt u contact opnemen met onze Vertrouwenspersoon 06-1213 98 96. Of u kunt geheel vrijblijvend de in dit blad aangekondigde regioavonden bezoeken.
Hier vindt U Ypsilon...
YPSILON STELT ZICH TEN DOEL: 1. Familie- en andere betrokkenen van mensen met psychotische kwetsbaarheid met elkaar in contact te brengen om ervaringen te kunnen uitwisselen. Hiertoe worden regioavonden georganiseerd. 2. Familie- en andere betrokkenen te helpen, om -ondanks hun zorgen en problemen- toch een eigen evenwicht in het leven te behouden, of -te hervinden. 3. De belangen van familie- en andere betrokkenen te behartigen.
Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen (opgericht 2 september 1986)
www.ypsiloneindhoven.nl
Adres landelijke vereniging Ypsilon: Prins Bernhardlaan 177, 2273 DP Voorburg Tel. (088) 000 21 20 www.ypsilon.org