Regionieuws. November 2011 YPSILON STELT ZICH TEN DOEL: Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen. Adres landelijke vereniging Ypsilon:

YPSILON STELT ZICH TEN DOEL: 1. Familie- en andere betrokkenen van mensen met psychotische kwetsbaarheid met elkaar in contact te brengen om ervaringen te kunnen uitwisselen. Hiertoe worden regioavonden georganiseerd. 2. Familie- en andere betrokkenen te helpen, om -ondanks hun zorgen en problemen- toch een eigen evenwicht in het leven te behouden, of -te hervinden.

Regionieuws

November 2011

3. De belangen van familie- en andere betrokkenen te behartigen.

Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen (opgericht 2 september 1986)

www.ypsiloneindhoven.nl

Adres landelijke vereniging Ypsilon: Postbus 715, 3000 AS Rotterdam Tel. (088) 000 21 20 www.ypsilon.org

Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen

november 2011 1

YPSILON – REGIO NIEUWS

Inhoud Redactioneel

pag. 2

Jubileum Regioavond 8 november

pag. 3

Programma Jubileumavond

pag. 4

Verslag regioavonden 13 september, 11 oktober

pag. 8

Ypsilon en de afdeling Eindhoven de Kempen

pag. 11

Beweging en somatiek

pag. 15

Realistisch en toekomstgericht

pag. 16

Vroeg begonnen is een toekomst gewonnen

pag. 17

Nieuw ambulant zorgconcenpt

pag. 19

Noteer alvast in de agenda! Leden Contactavond

Dinsdag 13 december

Zie ook onze vernieuwde website: www.ypsiloneindhoven.nl

november 2011 YPSILON – REGIO NIEUWS

3

2

Redactioneel In dit jubileumnummer van Regionieuws staat het


Na vijfentwintig jaren is het minstens zo belangrijk om de doelstelling van Ypsilon te herijken en ons op de toekomst te richten. Daarbij zal het onverkort moeten

blijven gaan over de zorg, - hulpverlening en – behandeling ten behoeve van ‘onze’

familiebeleid in de GGz centraal. Een goed familiebeleid

psychiatrisch kwetsbare medemensen. Dat een goed familiebeleid en een open

aan ‘onze’ mensen onontbeerlijk.

zijn, leest u in “Realistisch en Toekomstgericht”. In een rapport “Te laat, eenzijdig en

is naar onze vaste overtuiging voor de hulpverlening

overleg tussen patiënt/cliënt, familie en hulpverlener daaraan dienstbaar moeten

zonder inspraak” worden de resultaten beschreven van een door Ypsilon

De familie werd in de tachtiger jaren van de vorige eeuw

gehouden consumenten onderzoek. Daaruit blijkt, dat – wil een toekomst ook voor

beleid op dat gebied was al helemaal geen sprake. Niet

toekomst gewonnen” wordt hier nadrukkelijk op gewezen. Een oproep voor een

door de hulpverlening op afstand gehouden en van enig

verwonderlijk dus, dat juist die relatie van de familie tot de hulpverlening één van de belangrijkste redenen was die tot de oprichting van Ypsilon heeft geleid.

In vergelijking met 25 jaar geleden is er veel ten goede veranderd. Een bewijs daarvan is de Modelregeling “Betrokken omgeving”. In dit convenant is geregeld waarop de familie de hulpverlening mag aanspreken.

In crisissituaties is de bereikbaarheid voor naastbetrokkenen toegankelijker

hen mogelijk zijn – vroege interventie loont. In het artikel “Vroeg begonnen is een

“Nieuw ambulant zorgconcept” van de psychiater Jules Tielens sluit hier als

vanzelfsprekend op aan. Optimistische geluiden, waarmee wij dit Jubileum- nummer graag besluiten. De redactie.

geworden en ook de dit jaar in Z.O.Brabant in functie getreden Familie-

De GGzE als bondgenoot

VertrouwensPersoon is een teken ten goede.

Toch blijft de vraag, hoe deze regelingen/afspraken in de praktijk uitwerken. Een

dringende vraag, die leidde tot de keuze van het thema: “De GGzE als bondgenoot”

in het kader van het 25 jarig bestaan te houden symposium. In de uitnodiging daar-

Jubileumsymposium bij gelegenheid van het vijfentwintig jarig bestaan van

Ypsilon, afdeling Eindhoven & De Kempen.

toe en in het programma voor die avond leest u er meer over.

Datum:

8 november 2011

Bij een mijlpaal - zo kun je een vijfentwintig jarig bestaan toch wel noemen – is het

Locatie:

Conferentiecentrum van Landgoed ‘De Grote Beek’

Parkeren:

De richting naar parkeerplaats en conferentiecentrum

Aanvang:

19.30 uur

gebruikelijk aandacht aan de voorbije jaren te schenken. Jaren, die een markant

begin hadden in geschiedenis en in een persoon. Hoe Ypsilon in het land en in Eindhoven is begonnen kunt u lezen onder het kopje: “Ypsilon en de afdeling

Eindhoven & De Kempen”.

Meer hedendaagse werkelijkheid kunt u terugvinden in de verslagen van de Regioavonden die in september en oktober j.l. werden gehouden.

hoofdingang Boschdijk 771 te Eindhoven.

wordt met Ypsilonbordjes aangegeven.

november 2011 4


Programma 19.00 – 19.30 uur

Ontvangst

Welkom door voorzitter Geertje Boon.

5


Bij het programma….. In het tijdsbeeld van de jaren tachtig was de gangbare gedachte van de hulpverleners dat het gedrag van de moeder de grootste oorzaak was van de psychose

van hun kind. De gevolgen waren pijnlijk, aldus Bas van Raay. Hij schrijft er over in

het Succesnummer van Ypsilon Nieuws: ”Mijn broer werd opgenomen. Mijn vader mocht hem zo vaak bezoeken als hij wilde, terwijl mijn moeder maar één keer per

maand mocht komen. Want ja, het was immers haar schuld. Op een dag pakte

19.40u “25 Jaar met Ypsilon, afdeling Eindhoven & De Kempen”

mijn broer zijn fiets en trok er op uit. Grote paniek. De politie werd gewaarschuwd.

was. Huug trok intussen door het land en leefde als Swiebertje. Toen hij in Ede

MarieLouise Vossen, lid Raad van Bestuur GGzE)

Johan Blom, bestuurslid Ypsilon, afd. Eindhoven & De Kempen

20.00u “De GGzE en het familiebeleid “NU” (Giel Verhaegh - GGzE) 20.20u

“LunchmeetVolkoren” a-capellakoor GGzE

20.35u

Pauze (drankje en hapje)

21.00u “De GGzE en naastenbeleid” (Sjaak Roza, GGzE) 21.30u

“LunchmeetVolkoren”

21.45u “Samenwerking met familie is ons uitgangspunt”

(Ingeborg Siteur, psychiater, GGZ Altrecht te Utrecht)

22.15

Slotwoord

Mijn moeder wilde, dat Huug direct naar huis gebracht zou worden als hij terecht

werd gevonden brachten ze hem rechtstreeks naar Dijkzicht. Mijn broer zag dit als

een groot verraad van mijn moeder, terwijl zij hem juist thuis wilde hebben. Zie hier het gevoel van Ypsilon.”aldus Bas van Raay.

Na verloop van jaren kwam er een omslag in de houding van hulpverleners

tegenover familieleden van de bij hen in zorg zijnde patiënten. Dank zij Ypsilon???

Wie zal het zeggen, maar zeker is, dat veel mensen in Ypsilon zowel landelijk als

plaatselijk, zich hebben ingezet voor een humaner beleid binnen de geestelijke gezondheidszorg. Van meet af aan is vanuit Ypsilon gewezen op het belang van

betrokken familie voor de behandeling van de bij de GGZ in zorg zijnde patiënten. En nu…. ? vijfentwintig jaren later?

Volgens een enquête van het meldpunt “Meld je zorg” van het Landelijk Platform

GGZ, dat – in samenwerking met het Fonds Psychische Gezondheid – werd gehouden, wordt de familie te weinig betrokken als hun familielid wordt

behandeld binnen de GGZ.

Belangrijke conclusie uit het rapport is, dat de signalen er op wijzen, dat we nog maar aan het begin staan in de ontwikkeling van goed familiebeleid. (Bron: Persbericht 10 okt.2011)


6

7


Maar toch…. steeds meer dringt het besef door hoe herstelbevorderend het voor

Mevrouw MarieLouise Vossen, lid Raad van Bestuur GGzE te Eindhoven;

betrokken.

Eindhoven);

patiënten kan zijn als familieleden en andere naasten bij hun behandeling worden

Samuel Shem uit de VS vindt hiervan de bevestiging in het leven van Vincent van

Gogh. Shem legt de oorzaak van zowel psychiatrische problemen als van

de heer Giel Verhaegh, programma-manager Onderzoek en Ontwikkeling(GGzE te de heer Sjaak Roza, psycholoog, programma-manager (GGzE te Eindhoven);

mevrouw Ingeborg Siteur, psychiater, gezinstherapeut, gespecialiseerd in de

alcoholisme in het isolement waarin mensen in de moderne samenleving zo vaak

behandeling van jongeren met een psychotische kwetsbaarheid (GGZ Altrecht te

zijn problemen bleef schilderen kwam omdat hij banden onderhield met anderen,

Zij willen hun visie geven op een goed familiebeleid. Een beleid, dat in ons belang

verkeren. Vandaar de helende kracht van wederzijds begrip. Dat van Gogh ondanks waaronder broer Theo.

Als een patiënt mensen om zich heen heeft, die zorg voor hem of haar hebben, dan

is het van het grootste belang die zorg een plaats te geven in het herstel proces.

Familie en naastbetrokkenen helpen met behoeften als onderdak, voeding en

financiële hulp. Maar zij geven ook emotionele ondersteuning, reageren op crisis-

situaties en nemen de rol op zich van casemanager, of co–diagnosticus. Zij zijn het,

die het overgrote deel van het leven van de ‘cliënt’ meeleven en zij kennen de levensgeschiedenis en achtergrond van hun dierbaren.

De hulpverlener ziet de cliënt één tot twee keer per week, zeker als deze ambulant wordt behandeld.

Hoe goed familie in staat is de cliënt te ondersteunen en te helpen hangt af van

hoe goed de familie om kan gaan met de ziekte van de cliënt en met de invloed die

Utrecht).

is en daarom een vanzelfsprekende aanbeveling is om dit symposium mee te maken.

Het GGzE-koortje “LunchmeetVolkoren”, luistert de avond op met een keuze uit hun repertoire.

Daarom, U bent van harte welkom. Wel even een berichtje.

Graag tot ziens op 8 november 2011 in het conferentiecentrum. Op onze Regionieuwsbrief van oktober, waarin de uitnodiging voor het jubileum-

symposium, hebben zich inmiddels al heel wat symposium-gangers gemeld. Ook mensen van het eerste uur, die in de beginjaren Ypsilon hebben gemaakt tot een

klankbord voor familieleden van mensen, die lijden aan schizofrenie of een psychose.

Hoe belangrijk dat voor velen is geweest schreef één van die eerstelingen bij haar

de ziekte op hun eigen leven heeft. Gaat dit goed, dan kan de ondersteuning van

aanmelding:

verleners de zorgfuncties en vragen van de familie erkennen en ondersteunen.

kreeg er vele vrienden.

de familie herstelbevorderend zijn. Daarom is het van groot belang, dat hulp- Met deze vaststelling uit de enquête familiebeleid “Meld je zorg”, is het belang van

familieparticipatie in de zorg overduidelijk. Overduidelijk voor ons is ook dat nu –

na vijfentwintig jaren - moet worden doorgepakt.

Speciale dank aan de GGZ sprekers, dat zij het belang van familieparticipatie op ons jubileumsymposium aan de orde willen stellen:

Ypsilon heeft heel mijn hart. Waarom? Door Ypsilon werd ik een wijs mens en ik

Lieve doordouwers, die Ypsilon zoveel jaren levend houden...., Bedankt.


9

8


De presentatie van de heer van der Aalsvoort en de wijze waarop hij onze vragen

Verslag van de regio/ thema-avond op 13 september 2011

beantwoordde hebben mij over de streep getrokken. Een paar citaten uit zijn boek:

‘Een schizofreen ervaart in zichzelf een leegte(..). Zijn zelfrespect en wilskracht glijden af in een fatalistische neerwaartse spiraal (..). Onbegrip van zijn omgeving,

zijn familie en vrienden, en de vaak afwijzende en stigmatiserende samenleving. Angst dat hij in dit leven niet welkom is(..).’

Van der Aalsvoort beschrijft zijn ervaringen in een leefgemeenschap van ongeveer 700 schizofreniepatiënten en tien monniken. Volgens hem gaat een schizofrenie-

De avondvoorzitter Johan Blom heet de aanwezigen hartelijk welkom.

conditie de krachten van de betrokkenen, maar ook die van het gezin, te boven.

regio te maken hebben. Eerst wordt stilgestaan bij het overlijden op 27 augustus

verwoestbaar ‘zelf’ bezit, wordt in die gemeenschap vanuit eigen verantwoorde-

Olga Berger voor hun verslaglegging van de regio avonden van mei t/m augustus

gekoppeld aan bewoners die het klappen van de zweep al kennen en zich

Voordat het thema van deze avond wordt behandeld enkele zaken die met onze

van ons medelid de heer Althof. Na een woord van dank aan Maria Ankersmit en

Omdat schizofrenie niet te genezen is, maar ook omdat iedere persoon een on- lijkheid van bewoners de dagen doorgebracht. Nieuwe bewoners worden

doet Johan een oproep aan de leden om zich beschikbaar te stellen voor het

helemaal thuis voelen in de gemeenschap. Dat koppelen gebeurt letterlijk: ze

een impressie van zo’n regio avond en dus niet om een gedetailleerd verslag over

duur raakt een nieuwkomer zo sneller gewend aan een vast patroon van taken en

maken van een verslag in – zoals hij dat noemt – een eigen stijl. Het gaat vooral om de inhoud.

In verband met de viering van ons vijfde lustrum wordt op 8 november een symposium georganiseerd. Daarover meer in onze nieuwsbrief van oktober.

zitten aan elkaar vast! Iedere stap en iedere handeling doen ze dus samen. Op den

verplichtingen. Die verplichtingen worden niet afgedwongen maar zijn een logisch onderdeel van het dagprogramma.

Dat letterlijk aan elkaar verbinden van twee personen zie ik in onze westerse

samenleving niet zo gauw gebeuren, maar het koppelen van twee of meer lot-

Onder het motto voor dit jaar - ‘Zelfstandig leven, dank zij ….’ - is als spreker

genoten aan elkaar, zodanig dat ze zich verantwoordelijk voor elkaar voelen, lijkt

Directe aanleiding om deze spreker uit te nodigen is de beschrijving van zijn

Terugkomend op de ‘natuurlijke weg’ die in de subtitel staat, heb ik persoonlijk een

uitgenodigd de psycholoog Lambert van der Aalsvoort uit Nijmegen.

ervaringen in Taiwan met Longfatang in zijn boek ‘Met gezond verstand’. De rode

draad in dit boek is herstel van schizofrenie langs natuurlijke weg. Dat laatste was

mij toch niet zo’n gek idee!

beetje moeite met de opvatting dat behandeling zonder medicatie in onze maatschappij niet haalbaar is. Misschien is een combinatie van de Longfatang methode

voor mij een grote prikkel om er eens voor te gaan zitten. Hoezo natuurlijke weg!

en de aanpak van prof. Loonen (zie het verslag van 13 mei) wel een goed

Lotgenoten die mij kennen weten dat ik nogal sceptisch wordt als er in mijn ogen

anderzijds een zorgvuldige medicatie (vooral niet te veel!), dat zie ik eigenlijk wel

Wat is dat dan?

‘zweverig’ met onze zieke familieleden wordt omgesprongen. Vandaar mijn kritische vooringenomenheid.

compromis. Een combinatie van empathie en een menselijke bejegening enerzijds, zitten.

Jammer dat er geen onderzoek is gedaan naar het verloop van de ziekte na vertrek


10

11

uit de gemeenschap.

meeleven. En dat doen Ypsilon leden!

Voor mij was de avond aanleiding om open te blijven staan voor alternatieven wanneer het gaat over herstel.

Maria Ankersmit


We zijn zeer tevreden over onze verrijkende avond.

Ruud Douglas.

VERSLAG GESREKSGROEP 11-10-2011 ONDERWERP: Acceptatie van de ziekte schizofrenie of

aanverwante ziekte. We hebben het onderwerp opgesplitst en verschillende kanten belicht.

Wat is acceptatie van de ziekte, betreft het de persoon met deze ziekte of ook de acceptatie van deze ziekte voor

naasten?

We bedoelen met acceptatie niet, het is nu eenmaal zo en daar is niks aan te doen

maar wel, de handicap willen en kunnen zien. Het accepteren van een lichamelijke ziekte werkt anders, dan kun je met je verstand de dingen op een rijtje zetten, rou-

wen en opnieuw een weg zoekenmet de ontstane tekorten.

Met een psychische ziekte ben je verward en kun je moeilijk zelf je hoofd op orde

brengen . Krijg je het met hulp weer een beetje op een rijtje dan komt de rouw en

Ypsilon en de afdeling Eindhoven & De Kempen Na een leven waarin ze zorgt voor haar vijf kinderen, begint Ria van der Heijden te

schrijven in het blad “Leeftijd”. Ze wordt tevens actief in het Vrouwenhuis, waar ze

aan de wieg staat van de WOUW (officieel: Wijzer Ouder Worden, maar ook bekend onder de naam Wijze Oude Wijven.

Vanuit het vrouwenhuis ontmoet ze vrouwen, die net als zij een kind hebben dat ‘gek’ doet. Ze start een gespreksgroep voor deze moeders.

Het duurt niet lang of Rigo van Meer meldt zich met de vraag, of het niet hoog tijd wordt een vereniging te beginnen voor familieleden van chronisch psychotische

mensen. “Dat is hard nodig, want de belangen van de patiënten moeten beter behartigd worden”

Intussen plaats Ria Hartendorp uit Rosmalen een oproep in een vrouwenblad, waarin ze ouders uitnodigt bij haar thuis te komen praten over hun kinderen met deze stoornis. De Ria’s besluiten een club te vormen.

In november 1984 wordt bij de notaris een vereniging opgericht, de vereniging Ypsilon.

daarna de worsteling van de acceptatie.

Als woordvoerder van de kersverse vereniging gaat Ria van der Heijden naar het

hoop, rouw en acceptatie elkaar kunnen afwisselen al naar gelang de toestand die

twee belangrijke heren: de hoofdinspevcteur van de geestelijke volksgezondheid

Het is vaak een lange weg die afgelegd moet worden. We zien dat machteloosheid, de ziekte met zich meebrengt.

Alleen in een zeer stabiele situatie is het gemakkelijker om aan acceptatie te wer-

ken. Dit geld voor diegene die deze ziekte heeft alsook voor de naasten indien ze

Ministerie van (toen nog) WVC. Tot haar verbazing wordt ze daar ontvangen door

en een hoge ambtenaar. “Vanwaar deze ontvangst?” vraagt ze zich hardop af. Hun

antwoord laat niets aan duidelijkheid te wensen over: “Mevrouw van der Heijden,

we zitten al tien jaar op u te wachten”. Het gesprek loopt uit op toekenning van


12

een subsidie van 25.000 gulden. Met dat geld mag ze doen wat ze wil. Er wordt een

landelijke dag van georganiseerd, waarvan er later nog velen zullen volgen.

Niet lang na de oprichting van Ypsilon, landelijk,

13


Martin Dekkers en Wim Heinen. De namen van vele anderen zijn mij helaas ontschoten. (redactie: Rien zou ook genoemd willen hebben: Jan Zwanenberg, Olga Wijnen, en Jan Wouters).

kwamen er plaatselijke en regionale afdelingen van

Begin oktober 1986 was de eerste regioavond met zo’n 80 bezoekers.

Oud voorzitter Rien van Rixtel vertelde daar als volgt

waarin veel vragen van familieleden werden behandeld en - zoals te verwachten -

Ypsilon. Zo ook de afdeling ‘Eindhoven & De Kempen’.

over: “Op een dag las ik in een krant dat er in Bunnik een landelijke dag werd georganiseerd voor familieleden van

In die tijd kwam ook het boek uit van Rigo van Meer: “Leven met schizofrenie”, al snel uitgroeide tot een bestseller.

En zo zijn de regioavonden van onze Ypsilonafdeling van start gegaan, met in de

psychiatrische patiënten. Ik ben daar heen gegaan en trof

eerste jaren maandelijkse gespreksgroepenavonden Daarna ook met thema-

werden toegesproken door een geweldige vrouw. Ria van der Heijden uit Rotterdam.

kwetsbaarheid. Om hen een omgeving te bieden waar zij hun zorgen en

er tot mijn verbazing wel vijfhonderd lotgenoten aan. We

Ik weet niet meer woordelijk wat zij gezegd heeft, maar ik voelde meteen: “Hier hoor ik bij, deze mensen begrijpen mij, bij hen kan ik begrip en steun vinden.”

Ook ontmoette ik daar Franz van Poppel, maatschappelijk werker bij (destijds) de

R.P.I. te Eindhoven. Ik kende hem als een hulpverlener die ook zorg had voor familieleden van patiënten.

Terug in Eindhoven nam Franz het initiatief tot oprichting van een Ypsilonafdeling

avonden. Regioavonden voor mensen van naasten, die lijden aan een psychotische

problemen aan elkaar kunnen zeggen en zelfs – wat niet uitgesproken wordt – met een begripvolle blik kan worden beantwoord.

In Ypsilon willen we samen proberen de vraag naar het ‘hoe nu verder’ te

beantwoorden. Met elkaar zoeken naar een weg, waarop je verdriet niet alles- bepalend is.

Met dat doel is Ypsilon opgericht. En met dat doel voor ogen moeten we ook in de komende tijd als Ypsilon beschikbaar zijn, want – zoals Ria van der Heijden eens

in Eindhoven & De Kempen. Ten huize van Piet Hoogendoorn vond de eerste

schreef:

Hoogendoorn, Ria Stornebrink, Harrie en Miep Vale en Rien van Rixtel

oude moeder. Ypsilonmensen hebben geen rozen op hun schoenen. Ze hebben

bijeenkomst van de werkgroep plaats. De eerste leden waren o.a. Ans de Rijk, Piet

De werkgroep belegde een informatieavond in het conferentiecentrum van “De

Grote Beek” waarop Ria van der Heijden zou spreken. Het werd een emotionele

Er zijn mensen, die alles mee hebben. “De rozen bloeien op hun schoenen”, zei mijn verdriet en zorgen om hun zieke kind, niks rozen.

avond. Ria wist de zorg en het verdriet van velen te verwoorden en tegelijkertijd

De naam van Ria van der Heijden zal altijd verbonden blijven met Ypsilon. Zij was

maar door ons.

Ook na haar voorzitterschap van de landelijke vereniging bleef Ria actief als

gaf ze de aanwezigen het gevoel, dat er iets gebeuren moest en niet door anderen, Kort daarna was Ypsilon, afdeling Eindhoven & De Kempen opgericht.

Voor onze bijeenkomsten mochten we gebruik maken van vergaderlokaliteit op

“De Grote Beek” en personeelsleden gingen belangeloos de gespreksgroepen

begeleiden. In mijn herinnering denk ik dankbaar terug aan Trees Bouwens,

de inspirator.

gespreksleidster en belangenbehartiger voor de Ypsilonafdeling Rotterdam.

Ze haatte koepels, was wars van alles wat te maken heeft met bureaucratie,

inclusief Ypsilon, en weigerde te vergaderen.

Haar hele leven streed ze voor liefdevolle zorg voor de groep ernstige psychiatrisch


14

zieke mensen. Ze investeerde veel in goed contact met de hulpverlening en droeg

15


Ria van der Heijden werd Ridder in de orde van Oranje Nassau,

VERSLAG VAN BIJEENKOMST VOOR HULPVERLENERS 10-10-2011

scheiding en de Joke Smitsprijs.

ONDERWERP : BEWEGING EN SOMATIEK

de verpleegkundigen, de ‘koningen en koninginnen van de zorg’, op handen.

Zij kreeg de Erasmusspeld van de stad Rotterdam, - de Lucas Lindeboomonder-

Ria van der Heijden was erelid van de vereniging “Ypsilon.”

Beweging; Coördinator Spike Ebbing

Somatiek : Psychiater Joris Hendricks Leden van de klankbordgroep mochten op aanvraag hierbij aanwezig zijn. Het gebruik van antipsychotica helpt om je hoofd weer op orde te krijgen, maar

kan negatieve bijwerkingen voor het lichaam hebben: het z.g.n. methabole syndroom . (Als patiënt ingesteld wordt op antipsychotica wordt hij/ zij het eerste jaar zesmaal gescreend op lichamelijke reacties daarna eenmaal per jaar.)

Deze bijverschijnselen alsook de hele lichamelijke gesteldheid kunnen positief beïnvloed worden

d.m.v. beweging, goede voeding en structuur. Een gezond lichaam maakt meer

ruimte voor een gezonde geest zullen we maar zeggen!

Men is actief bezig met loopgroepen, fitness, etc. Ook is begonnen met het opzetten van kookgroepen en voedingsleer. Het is belangrijk voor lichaam en geest om goede voedingsstoffen tot je te nemen

en “ rommel “, die slecht voor je is, achterwege te laten.

Er wordt hier en daar een tekort gezien bij de hulpverleners die hierin niet

Ria was ‘een vrouw die deugde!’

geschoold zijn. Dat verdiend de aandacht.

Het blijkt dat het motiveren van de patiënt het moeilijkste deel is. Er is landelijk een symposium georganiseerd rondom motivatie, hopelijk brengt dit nieuwe en goede kennis met zich mee.

Er kan van alles georganiseerd worden maar als je de patiënt niet mee krijgt heb je

niets gewonnen.


16

Ik zag en hoorde een groep zeer betrokken hulpverleners die de gedachten en ervaringen rondom deze thema’s, opbouwend hebben besproken en hier en daar

17


Hoe moeilijk het is om het psychiatrisch ziek zijn met ‘onze’ mensen te bepraten

bleek uit de groepsgesprekken tijdens de regio-/-contactavond in oktober j.l.. De

daadwerkelijk aan de slag zijn.

vraag aan hen – of, - en hoe realistisch zij denken over hun psychiatrische proble-

Maria Ankersmit ( lid klankbord groep )

ook verslag)

men komt hard aan en hun antwoord is veelal ontwijkend;… áls het al komt. ( zie Je situatie realistisch onder ogen zien is soms heel moeilijk. Hulpverleners en fami-

lie en andere betrokken naasten moeten daarom de handen ineenslaan om hen te steunen in hun veelal bizarre realiteit. Hen bemoedigen en toekomstgericht sti-

Realistisch en toekomstgericht… Realistisch zijn... ...; dat vereist allereerst een accepteren van je situatie, zéker als

die situatie moeilijk voor je is, maar ook -en dat is minstens zo belangrijk- een

muleren, zonder te eisen of te dwingen. Daar moeten we aan werken.

Daarbij ook realistisch zijn – uitgaan van de basis van waaruit werkelijk herstel mogelijk is, namelijk de mate waarin ‘onze’ mensen over hun gezond verstand wil-

len beschikken. (van der Aalsvoort uit “Met gezond verstand”)

bereidheid met anderen over je moeilijkheden te willen praten. Professor

Kunneman illustreerde de noodzaak hiervan aan de hand van wat hem was opgevallen tijdens een conferentie over de ontwikkeling van nieuwe jeugd-

gevangenissen. Uit de discussie bleek, dat in bijna alle gevangenissen het delict

Vroeg begonnen is een toekomst gewonnen….

Iemand pleegt een overtreding, wordt veroordeeld en komt vervolgens in detentie

Naasten van een psychiatrisch ziek medemens moeten in veel gevallen omgaan

buiten beeld is.

met alleen maar sporten, gesprekken en TV kijken. En helemaal niet over -wat je

met een zeer ingewikkeld persoon.

wat daar blijft zitten en waar je dus samen een verhaal voor moet maken. Een

Als dat niet helpt loopt het in veel gevallen uit de hand. Ruzie en vaak ook geweld,

gedaan hebt-, terwijl er wel degelijk iets gebeurd is dat moeilijk te verwerken is;

Als in je gezin een kind zich afwijkend gedraagt probeer je dat te corrigeren.

verhaal, waarin dat ook als criminaliteit, als misdaad aan de orde is. Niet in de zin

waarna het besef doordringt dat er iets vreemds aan de hand is.

gebeurd en nu moeten wij iets samen, aldus Kunneman, die vervolgens de lijn door-

zwaar opnemen; dat overkomt meer jongeren op die leeftijd, het hoort bij de

van: jij valt samen met wat je gedaan hebt, maar wel met… dat is nu eenmaal trekt naar de wijze van hulpverlening aan psychiatrische patiënten. Als

Je raadpleegt een huisarts, maar als hij je geruststelt met: “Ach, u moet het niet zo

ontwikkelingsfase…!” Dan wil je dat maar al te graag aannemen, met gevolg, dat

essentieel onderdeel van een goede hulpverlening ziet hij ‘het blijven ontwikkelen

er weer enkele maanden verstrijken. Kostbare maanden waarin je tussen hoop en

het een gespreksonderwerp mag zijn.

vreest en stelt de gang naar de GGZ aldoor uit, totdat….! En dan is het maar hopen,

van een verhaal’, waarin het psychiatrisch verleden een zinvolle plek heeft en waarin (bron: verslag werkconferentie over maatschappelijke integratie van mensen met langdurige psychiatrische problemen)

vrees leeft. Het is begrijpelijk. Iedere ouder hoopt, dat het niet is waar hij/zij voor

dat de hulpverlener adequaat handelt en patiënt en diens naasten opvangt. Een

goed voorbeeld daarvan zijn de door het ACT opgestarte lotgenotengroepen- familie.


18

19


Vóór maar juist ook ná het uitbreken van de eerste psychose valt nog een wereld

Nieuw ambulant zorgconcept….een oproep

* vroeginterventie bij een (naderende) psychose;

Psychiater Jules Tielens zoekt bouwers.

te winnen. De sleutel hiervan ligt in ‘vroegtijdigheid’:

* vroege inzet en toerusting van familieleden als continue factor. Die twee elementen leveren gezondheidswinst en financiële winst op

Snellere en adequate hulp kan leiden tot een betere gezondheid van de patiënt, een beter toekomstperspectief en betere kwaliteit van leven voor zowel de patiënt als diens omgeving.

VIP-teams (Vroege Interventie Psychose) laten zien dat het kan. Wat echter nog

ontbreekt is een eenduidige aanpak vastgelegd in een richtlijn ‘eerste psychose’.

Goede toerusting van familie maakt deel uit van de behandeling van de patiënt,

bewijst de behandelrichtlijn voor schizofrenie. Basisvoorlichting, psycho-educatie

In nauw overleg met Ypsilon en Anoiksis ontwikkelt Jules Tielens bij MoleMann

Mental Health een nieuw ambulant zorgconcept voor mensen met een psychoti-

sche stoornis. Hij hoopt eind dit jaar de eerste patiënten te kunnen opvangen in een nieuw opgezette polikliniek in Amsterdam.

Met deze opzet wil hij de psychose effectief behandelen en er tegelijkertijd alles aan doen om isolement te voorkomen of te beperken.

In de polikliniek, die toegankelijk is voor patiënt en familie en als thuisbasis dient

van het actief naar buiten tredende team, staan de verbindingen tussen patiënt, familie, behandelteam en maatschappij centraal. Met name zal er veel aandacht

besteed worden aan dagbesteding en bedrijvigheid die betaald werk voor mensen

(groepsgewijs en individueel) en een training interactievaardigheden voor familie-

met psychoses kan bieden.

Een goed voorbeeld van hoe het doel verwezenlijkt kan worden, is de aanpak van

nen bieden. Al tijdens de ontwikkeling is het nadrukkelijk de bedoeling dat patiën-

leden dienen deel uit te maken van het standaardpakket en de richtlijn.

David Shiers in Engeland. Shiers is arts en heeft een dochter met schizofrenie. Hij

stond in de negentiger jaren van de vorige eeuw aan het hoofd van een programma om de hulp aan patiënten met een zich ontwikkelende schizofrenie en hun familie te verbeteren.

Op termijn hoopt Tielens in meer plaatsen in het land deze vorm van zorg te kunten en familieleden meedenken. Het team zoekt dan ook baanbrekers met frisse

ideeën en een ondernemersgeest die willen meebouwen aan hun eigen ideale

GGZ-zorg.

(voor meer informatie over dit project Y.N. augustus 2011)

Hij heeft ervaren, dat in een vroeg stadium jonge mensen en hun familie behoefte hebben aan:

Farmacotherapie bij Psychiatrische Patiënten

optimisme en vertrouwen; vroege signalering van psychosen en risicofactoren;

specialistische, integrale en op preventie en herstel gerichte hulp die ingezet wordt

Paul H.M. van Dongen, Psychiater Prof. Dr. Anton J.M. Loonen, arts/klinisch farmacoloog

vanaf het begin; ondersteuning van de familie.

Psychosepreventie start met vroegtijdige onderkenning door voorlichting op middelbare scholen en aan huisartsen. Dat voorkomt niet elke psychose, maar is cruciaal bij het beperken van de gevolgen.

(bron Y.N.augustus 2011)

Frederik Hendriklaan 95 5212 BC ’s-Hertogenbosch Tel. +31 (0)73 6143747 Karel Doormanlaan 3 5242 BN Rosmalen Tel. +31 (0)73 5213799


november 2011 20

Wegwijs bij Ypsilon, afdeling Eindhoven & de Kempen www.ypsiloneindhoven.nl

Vertrouwens Contacttelefoon:

Jan Wouters

Belangenbehartiging:

Jan Wouters (individuele en structurele knelpunten) Maria Ankersmit (nieuwe bezoekers) Postadres:

Tel. 06-1213 98 96 tel. 040-262 47 09 tel. 040-243 54 41

Ypsilon Eindhoven en de Kempen Kronehoefstraat 21-29 5612 HK Eindhoven

Voorzitter: Geertje Boon Penningmeester: Hendrik Brunt ING bankrekening no. 3928050 t.n.v. Ypsilon Eindhoven Ledenadministratie: Henk Staal

tel. 06-5339 10 20 tel. (040) 253 66 47

tel. (040) 241 58 63

e-mail:[email protected]

Regionieuws redactie: Johan Blom Olga Berger Henk Staal

tel. (040) 252 26 55 tel. (040) 285 93 56 e-mail: [email protected] tel. (040) 241 58 63

Public Relations: Loes Schinning

tel. (040) 251 74 10

Taakgroepen (coördinatoren): Thema-avonden en gespreksgroepen: Johan Blom en Olga Berger

FamilieVertrouwensPersoon (FVP)bij de GGzE Hans Weijmans, tel 06 53 35 27 32 ‘Opmaat’ Stichting voor beheer van geld en goederen Hendrik Brunt

tel. 040-2536647

Afwijkend gedrag kan psychisch zijn...

november 2011 Ypsilon is een landelijke vereniging met regionale afdelingen en 7000 leden. De afdeling Eindhoven & De Kempen is er één van. Ypsilon behartigt de belangen van naasten van mensen met een psychotische kwetsbaarheid. De naam Ypsilon De naam Ypsilon verwijst naar het gebrek aan voldoende aandacht van de maatschappij voor onze zieke familieleden. In die zin verwijst de naam naar de letter Y (Ypsilon, ‘Griekse IJ’) in het alfabet, die ook als buitenbeentje wordt beschouwd. Hoewel het tij keert is nog veel te doen. Onder het motto ‘Afwijkend gedrag kan psychisch zijn...’ wil de afdeling Eindhoven & De Kempen van Ypsilon proberen lotgenoten te bereiken. Dat gebeurt: - via de media - door maandelijks regio-avonden te houden - door -zoveel als mogelijk is- gezamenlijk het hoofd te bieden aan de zorgen en problemen, die deze ziekten met zich meebrengen - door op te komen voor de belangen van de familie en andere betrokkenen - door voorlichting op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg; alleen al de ziekte schizofrenie wordt door deskundigen als een ‘volksziekte’ aangemerkt. Als u meer informatie wilt, kunt u contact opnemen met onze Vertrouwenspersoon 06-1213 98 96. Of u kunt geheel vrijblijvend de in dit blad aangekondigde regioavonden bezoeken.

... met ons kunt U erover praten

Hier vindt U Ypsilon...

26

Regionieuws. November 2011 YPSILON STELT ZICH TEN DOEL: Ypsilon afdeling Eindhoven & De Kempen. Adres landelijke vereniging Ypsilon:

Recommend Documents