REACTIENOTA Ontwerp projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard, aanpassing waterhuishouding Middachterbroek en Ellecomse Polder‘’
April 2014
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
INHOUD REACTIENOTA
1 INLEIDING
3
2 GEVOLGDE PROCEDURE
3
3 INGEKOMEN REACTIES
3
4 BEHANDELING REACTIES
4
4.1 DOELSTELLING VAN HET PLAN 4.2 EFFECTEN VAN HET PLAN 4.2.1 EFFECTEN OP BEBOUWING 4.2.2 EFFECTEN OP BOMEN 4.2.3 EFFECTEN OP NATUUR 4.2.4 OVERIGE EFFECTEN 4.3 RELATIE VAN HET PLAN TOT ANDERE ONTWIKKELINGEN 4.3.1 RELATIE MET AFKOPPELINGSPROJECT GEMEENTE RHEDEN 4.3.2 RELATIE MET (GEVOLGEN VAN) KLIMAATSVERANDERING 4.4 KOSTEN EN FINANCIERING VAN HET PLAN 4.5 PROCEDURE VAN HET PLAN 4.6 (BESTUURLIJKE) BESLUITVORMING OMTRENT HET PLAN 4.7 OVERIGE ZAKEN M.B.T. HET PLAN
4 9 9 13 16 17 23 23 25 29 34 39 41
BIJLAGE 1
46
OVERZICHT VAN INSPREKERS
2
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
1 INLEIDING Op 17 december 2013 heeft het college van dijkgraaf en heemraden het ontwerp projectplan Waterwet voor project ‘Uitvoering GGOR Havikerwaard, aanpassing waterhuishouding Middachterbroek en Ellecomse Polder’ vastgesteld. Het ontwerp projectplan heeft van 24 december 2013 tot en met 27 februari 2014 ter inzage gelegen. Op 16 januari 2014 is er een informatieavond georganiseerd in Restaurant De Peerdestal te Ellecom. Tijdens deze bijeenkomst is in een plenaire prestentatie uitleg gegeven. Op 23 januari is een inloopbijeenkomst georganiseerd in het dorpshuis Nieuw Bergstein te Ellecom. Tijdens de terinzagelegging heeft het waterschap 155 schriftelijke reacties ontvangen. In deze reactienota zijn deze reacties van een antwoord voorzien. De reacties hebben niet geleid tot aanpassing van het projectplan. Alle literatuur waar in de reactienota naar wordt verwezen is te raadplegen via www.wrij.nl/thema'/actueel/projecten/havikerwaard/.
2 GEVOLGDE PROCEDURE Het ontwerp projectplan heeft in het kader van de Waterwet ter inzage gelegen. Voor dit plan wordt de uitgebreide openbare uniforme voorbereidingsprocedure gevolgd.
3 INGEKOMEN REACTIES In totaal zijn er binnen de inzagetermijn 155 schriftelijke reacties ontvangen. Daarnaast zijn 4 reacties buiten de inzagetermijn (na 27 februari 2014) binnengekomen. Deze 4 indieners zijn voor wat betreft hun reactie dan ook niet ontvankelijk. Voor een overzicht van de insprekers wordt verwezen naar bijlage 1. Deze bijlage wordt conform de Wet Bescherming Persoonsgegevens niet openbaar gemaakt.
3
4 BEHANDELING REACTIES De reacties zijn geordend naar de volgende onderwerpen: i. Doelstelling van het plan ii. Effecten van het plan iii. Relatie van het plan tot andere ontwikkelingen iv. Kosten en financiering van het plan v. Procedure van het plan vi. Bestuur besluitvorming omtrent het plan vii. Overige zaken m.b.t. het plan De in de tweede kolom “Inspreker” vermelde nummers corresponderen met het nummer van de betreffende inspreker(s) zoals weergegeven in het overzicht van insprekers in bijlage 1.
4.1 Doelstelling van het plan Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
1.
Wanneer is het Waterschap tevreden met de resultaten van haar inrichtingsmaatregelen? Wat gebeurt er als over 5 jaar blijkt dat de gewenste verbetering van het water in de bronbosjes niet is gehaald?
131, 135, 139, 140, 142, 145, 147, 148, 149, 152, 154, 155
In het achterliggende ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [augustus 2013] is aangegeven dat als gevolg van de voorgenomen maatregelen door het waterschap het oppervlak met stijghoogte aan maaiveld in de bronbossen toeneemt van 3,5 ha tot 5,3 ha. Dat is een toename van 50% van het areaal, geschikt voor plantensoorten die afhankelijk zijn van de toestroom van basenrijke kwel. Het waterschap heeft de nulsituatie van de bronbossen vastgelegd in het rapport: ‘Monitoring van flora, vegetatie en enkele abiotische factoren in de bronbossen van Middachten’ [Bureau Daslook, 2013]. Deze nulsituatie dient als referentiesituatie om de daadwerkelijke effecten aan te relateren. Provincie Gelderland werkt hiertoe een aanpak uit.
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
2.
Het waterschap heeft in het projectplan een doelstelling geformuleerd die in het plan op geen enkele wijze in termen van evalueerbaarheid wordt uitgewerkt. Dit roept veel vragen op.
3.
5 jaar na de herinrichtingmaatregelen wordt gekeken of er nog meer of andere maatregelen moeten worden genomen. Criteria die een dergelijk besluit rechtvaardigen ontbreken echter in het voorliggende plan. In het stuk worden de doelstellingen van het projectplan zeer summier omschreven. In zuiver Nederlands staat er zelfs dat het doel slechts is de status-quo te handhaven. Nergens wordt duidelijk aangegeven hoe en wanneer de doelstellingen worden geëvalueerd. Ons valt op dat de beoogde resultaten van het plan, zoals beschreven in de doelstelling, dermate vaag zijn geformuleerd dat van een goede evaluatie geen sprake kan zijn. Er wordt nergens in het plan beschreven hoe tijdens en op welke termijn, noch op welke wijze objectief zal worden vastgesteld of het huidige oppervlaktewater is vervangen
4.
5.
Inspreker
131, 135, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 147, 148, 149, 154, 155 131, 135, 140, 141, 142, 145, 147, 148, 149, 154, 155 131
136
Antwoord
Indien 5 jaar na uitvoering van de maatregelen blijkt, dat de beoogde doelen niet zijn gehaald, dan kunnen andere maatregelen genomen worden om de doelen alsnog te realiseren (zoals een reductie van het netto-effect van drinkwaterwinning Ellecom). Of aanvullende maatregelen nodig of wenselijk zijn, is een afweging die door provincie Gelderland wordt gemaakt. Waterschap Rijn en IJssel heeft in haar schrijven aan de provincie Gelderland (d.d. 24 oktober 2008) aangegeven dat ze ervan uit gaat dat ze met de uitvoering van deze maatregelen voldoet aan de inspanningen voor wat betreft het waterschap in dit gebied. Dat betekent dat, onafhankelijk van de daadwerkelijk gerealiseerde doelen, het waterschap geen aanvullende maatregelen zal nemen. Zie antwoord op zienswijze 1.
Zie antwoord op zienswijze 1.
Zie antwoord op zienswijze 1.
Zie antwoord op zienswijze 1.
5
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
6.
7.
8.
Reactie
door kwelwater en of de ecologische kwaliteit van het gebied is verbeterd. Objectieve, meetbare en controleerbare criteria voor een succesvol resultaat worden in het geheel niet benoemd. Wij vragen ons dan ook af wanneer het Waterschap c.q. het College in deze tevreden is en bij welk resultaat. Daarnaast blijft ongewis wat, en wanneer, het Waterschap, mocht zij onverhoopt ontevreden zijn met het resultaat, dan voor verdere, al dan niet ingrijpende, maatregelen zal nemen. In het ontwerpbesluit blijft onvermeld dat is aangegeven de effecten van de maatregelen te monitoren over een periode van 5 jaar en gedurende deze tijd geen andere maatregelen te overwegen, bijvoorbeeld ten aanzien van de waterwinning. In het ontwerpbesluit blijft onvermeld dat is aangegeven dat compenserende maatregelen na 5 jaar, of zoveel eerder als noodzakelijk, worden overwogen indien een significante stijging (hoeveel is een significante verhoging?) van de grondwaterstand wordt geconstateerd en die zijn toe te wijzen aan de aanpassingen van het waterhuishouding in Ellecomse Polder. Wanneer is sprake van een significante verhoging van de grondwaterstand ten opzichte van de verwachtingen?
Inspreker
Antwoord
125
Zie antwoord op zienswijze 1.
125
Zie antwoord op zienswijze 1.
125
Het waterschap Rijn en IJssel heeft een meetnet ingericht om de effecten van het inrichtingsplan te meten. Onderdeel van dit meetnet is een aantal grondwaterstandsbuizen, onder andere in de bebouwde kern van Ellecom. Dit monitoringsplan is beschreven in hoofdstuk 7 van het rapport ‘Vervolgonderzoek Ellecom, inrichtingsplan waterhuishouding Middachterbroek en Ellecomsepolder’, [maart 2013]. Op een tweetal manieren wordt een mogelijke verhoging van de grondwaterstand gevolgd. Ten eerste is voor de grondwaterstandsbuizen in de kern Ellecom een signaalwaarde gedefinieerd (tabel 7). Bij overschrijding van deze signaalwaarde is er nog geen daadwerkelijk probleem, maar wel een signaal dat deze grondwaterstand mogelijk tot grondwateroverlast kan gaan
6
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
leiden. Omdat bij alle peilbuizen bij hoge IJsselstanden reeds een overschrijding van de signaleringswaarde optreedt, wordt deze situatie niet als kritisch beschouwd.
9.
Indien sprake is van een significante verhoging van de grondwaterstand ten opzichte van de verwachtingen, hoe wordt dan bepaald waar deze aan is toe te schrijven?
125
10.
Indien na de procedure en uitvoering van uw werkzaamheden schade ontstaat en deze zijn terug te voeren op de aanpassingen van het watersysteem, dan stelt u aansprakelijk te zijn voor de schade. De moeilijkheid hierbij is dat ik niet bekend ben hoe ik de bewijslast als klager moet vormgeven. Moet hiervoor een opname zijn geweest of volstaan de peilbuis gegevens van peilbuis HVK 03.01 en HVK 03.02 nabij mijn woning in relatie tot het vloerpeil van de keldervloer? Indien uit het monitoren van de gevolgen van het project blijkt dat de verwachte gemiddelde grondwaterstand ter plaatse van mijn woning zoals voorspeld door uw model, in werkelijkheid significant hoger is dan de
125
Een tweede manier om de verandering van de grondwaterstand te volgen, is door deze te relateren aan de nulmeting. Met behulp van verschillende statistische technieken kan een mogelijke significante verandering van de grondwaterstand worden gemeten (‘trendbreuk’). Omdat op basis van de berekeningen geen effecten worden verwacht in de kern van Ellecom, verwachten we dus ook geen trendbreuk aan te tonen. Een significante verandering van de grondwaterstand kan worden aangetoond door de gemeten waarden (na uitvoering van de maatregelen) te relateren aan de nulmeting (de gemeten waarden voor het nemen van de maatregelen). Met behulp van verschillende statistische technieken kan een eventuele significante verandering van de grondwaterstand worden gemeten (‘trendbreuk’). Op basis van de meetreeks is te bepalen op welk tijdstip deze trendbreuk is opgetreden. Deze is vervolgens te relateren aan de gebeurtenis, die rond deze periode is opgetreden (i.e. de uitgevoerde maatregelen). De peilbuizen HVK 03.01 en HVK 03.02 zijn geplaatst om de effecten te meten op de grondwaterstand in de bebouwde kern van Ellecom. Omdat op deze locatie al langere tijd de grondwaterstand wordt gemeten, is hiermee ook de nulsituatie vastgelegd. Omdat er geen effecten voor Ellecom worden berekend, verwachten we bij deze buizen geen significante verandering aan te tonen. In het besluit is niets opgenomen omtrent vergoeding van schade als gevolg van uitvoering van het plan. Dat is ook niet nodig omdat de regelingen voor schadevergoeding elders in wet- en regelgeving al is vastgelegd. De hoofdregel is te
7
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
verwachte verhoging en dit leidt tot schade dan bent u gehouden aan uw verantwoordelijkheden en staan voor u een aantal opties open. Uw bereidheid om de onvoorziene schade te beperken, aanvullende maatregelen te nemen in het plangebied, reeds doorgevoerde maatregelen aan te passen of compenserende maatregelen te treffen aan onze woning, laat u in uw besluit onvermeld.
Inspreker
Antwoord
vinden in artikel 7.14 van de Waterwet: ‘Aan degene die als gevolg van de rechtmatige uitoefening van een taak of bevoegdheid in het kader van het waterbeheer schade lijdt of zal lijden, wordt op zijn verzoek door het betrokken bestuursorgaan een vergoeding toegekend, voor zover de schade redelijkerwijze niet of niet geheel te zijnen laste behoort te blijven en voor zover de vergoeding niet of niet voldoende anderszins is verzekerd.’ De wijze waarop dergelijke verzoeken moeten worden ingediend en de wijze waarop deze worden behandeld zijn bepaald in de ‘Procedureverordening nadeelcompensatie waterschap Rijn en IJssel’. In het verzoek moet worden aangegeven op welke wijze de schade naar het oordeel van verzoeker moet worden gecompenseerd; dat kan geld zijn maar dat kunnen ook feitelijke maatregelen zijn. Inhoudelijk moet een schadeverzoek o.m. worden beoordeeld op basis van de jurisprudentie op het gebied van nadeelcompensatie van de Afdeling Rechtspraak van de Raad van State. Voor het verzoek om schadevergoeding geldt een verjaringstermijn van vijf jaar nadat de schade zich heeft geopenbaard, dan wel nadat de betrokkene redelijkerwijs op de hoogte had kunnen zijn van de schadeveroorzakende gebeurtenis. De hiervoor genoemde hoofdregel is van toepassing op rechtmatige overheidsbesluiten zoals het onderhavige projectplan. De regels voor schadevergoeding als gevolg van onrechtmatig overheidshandelen, bijvoorbeeld als iets wordt beschadigd bij de uitvoering van werkzaamheden, wordt vergoed op basis van de regeling die in artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek is opgenomen. Gezien de bestaande wet- en regelgeving is in het ontwerpbesluit geen nadere regeling nodig.
8
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
11.
In het ontwerpbesluit blijft onvermeld op welke wijze u ons betrekt en ons van informatie voorziet met betrekking tot de monitoring van mogelijke ongewenste effecten. Wie helpt ons bij het vaststellen van de vakinhoudelijke constatering van een mogelijke significante verhoging van de grondwaterstand.
125
De peilbuisgegevens zijn voor een ieder in te zien via het DINOloket (www.dinoloket.nl) of via http://waterdata.wrij.nl/. Het waterschap monitort de gegevens en zal na 5 jaar een evaluatie uitvoeren. Mocht het waterschap vinden dat er aanleiding toe is, dan zal zij dit terugkoppelen via de klankbordgroep.
4.2 Effecten van het plan 4.2.1 Effecten op bebouwing Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
12.
Ik verwacht dat verhoging van de grondwaterstand schade zal veroorzaken aan het onroerend goed en de waarde van het onroerend goed.
1 t/m 122, 123, 127, 131, 134, 136, 138, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155
Waterschap Rijn en IJssel heeft Royal Haskoning/DHV berekeningen uit laten voeren naar de effecten op het watersysteem als gevolg van de voorgenomen maatregelen. Deze effecten zijn beschreven in de rapportage ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [augustus 2013]. Kaart 5.6 uit dit plan laat zien voor welk gebied een stijging van de grondwaterstand wordt verwacht. Vervolgens heeft waterschap Rijn en IJssel adviesbureau Wareco opdracht gegeven te onderzoeken of de verwachte grondwaterstandstijging effect heeft op bebouwing. Wareco heeft haar bevindingen gerapporteerd in het rapport ‘Vervolgonderzoek Ellecom, inrichtingsplan waterhuishouding Middachterbroek en Ellecomsepolder’, [maart 2013]. Naar aanleiding van haar onderzoek heeft Wareco geconcludeerd dat ten gevolge van de voorgenomen waterschapsmaatregelen het risico op toename van grondwateroverlast in de bebouwde kom van Ellecom niet aanwezig is (zie hiervoor paragraaf 3.5).
9
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
13.
14.
15.
16.
Reactie
Waterstijging in kelder of kruipruimte. De daaruit voortkomende problemen kunnen ernstig zijn en dus voor mij als bewoner onacceptabel. Een verhoging van het grondwater, hoe klein ook, kan gevolgen hebben voor de muren van het huis en de bijbehorende opstallen. Water kruipt door de capillaire werking van de stenen omhoog en kan dus ernstige gevolgen hebben voor de kwaliteit van de muren. Wij wonen aan de rand van Ellecom, tegen het landgoed Avegoor aan. In het Herinrichtingsplan wordt met stelligheid opgemerkt dat de verandering van de grondwaterstand geen effect zal hebben op de bestaande bebouwing, op enige met name genoemde uitzonderingen na. Deze beweringen worden gedaan op basis van prognoses die uit computermodellen rollen. Omdat wij aan de rand wonen van het te vernatten gebied, hoeven die metingen in de werkelijkheid maar iets anders uit te vallen en dan stijgt bij ons wel degelijk de grondwaterstand. Daar komt bij dat in een onderliggend stuk (kaartbijlage 5.6) af te lezen is dat in het bos van Avegoor de grondwaterstand zal stijgen door dit project. Wij wonen naast dat bos, dus dat vergroot onze zorgen dat bij ons de grondwaterstand wel degelijk zal stijgen, met mogelijk schade aan onze woning en tuin en waardevermindering van ons bezit tot gevolg. Wij verwachten dat de combinatie van reeds uitgevoerde (afkoppeling hemelwaterafvoer) en voorgenomen maatregelen in de waterhuishouding in Ellecom vaker en langduriger zullen leiden tot verhoogde grondwaterstanden. Door optrekkend vocht
Inspreker
124, 131, 141, 142, 145, 147, 148, 149, 152, 154, 155 124, 131, 135, 136, 140, 141, 142, 143, 144, 147, 148, 149, 151, 152, 154, 155
Antwoord Voor de adressen Landgoed Middachten 2, Landgoed Middachten 4, Eikenstraat 3 en Eikenstraat 3A geldt dat de woningen een verhoogd risico lopen op overlast ten gevolge van de gewijzigde waterschapsmaatregelen. Bij de adressen Landgoed Middachten 1 en Eikenstraat 5 is een gering risico te verwachten. Zie het antwoord bij zienswijze 12.
Zie het antwoord bij zienswijze 12.
137
Zie het antwoord bij zienswijze 12.
126
De door Inspreker verwachte verhoging van de grondwaterstand in Ellecom wordt op basis van de berekeningen door Royal Haskoning/DHV niet verwacht (Zie kaart 5.6 uit de rapportage ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [augustus 2013]). Daardoor zal er ook
10
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
17.
18.
Reactie in de sterk lemige grond onder en rondom ons huis neemt zal de vochtigheid in ons huis weer toenemen. Dat daarmee onze inspanningen ten aanzien van het wooncomfort en beperking van de stookkosten teniet worden gedaan vinden we niet acceptabel. Een voorspelbaar en ernstiger probleem is de verhoogde kans op rot in onze houten vloeren en balken. Deze zijn deels in de poreuze stenen van de fundering ingelaten en zullen door langdurig optrekkend vocht vatbaar zijn voor houtrot en schimmels. De gevolgen voor constructie, gezondheid en wooncomfort laten zich raden. De kosten en overlast als door herstelwerk laten zich nog moeilijk inschatten, evenals de waardevermindering van ons huis. Ik ben tegen het plan, omdat ik bang ben dat er schade kan optreden aan mijn huis, dat uit 1850 stamt en als gemeentemonument geregistreerd staat. Ik vrees voor de fundering en kelder, waar in het verleden al vochtproblemen speelden (schimmelvorming) die mogelijk kunnen verergeren. Wij hebben jaren geleden bewust gekozen voor een vrijstaande jaren-30-woning (Laan van Avegoor 7). We hebben fors geïnvesteerd in een mooi huis, dat nu bijna 80 jaar oud is en gebouwd is op droge zandgrond met de toen beschikbare materialen, waarbij absoluut geen rekening is gehouden met enige vernatting, zoals nu aan de orde zou komen.
Inspreker
Antwoord geen sprake zijn van een combinatie van effecten met de afkoppeling van de hemelwaterafvoer. Zie ook het antwoord bij zienswijze 12.
150
Zie het antwoord bij zienswijze 12.
152
Ten tijde van de bouw van de woning was er nog geen sprake van een drinkwaterwinning in Ellecom. Daarnaast was de ontwatering van het gebied veel slechter dan in de huidige situatie. Na uitvoering van de maatregelen uit het inrichtingsplan zal de situatie nog steeds veel droger zijn dan tijdens de bouw van de woning. Met betrekking tot het risico op gebouwschade heeft Wareco een notitie geschreven [12 december 2011]. Deze notitie dateert nog van vóór de koerswijziging, waarbij dus nog werd uitgegaan van een lichte stijging van de grondwaterstand in de kern van Ellecom. In deze notitie is het volgende aangegeven: ‘De meeste woningen in Ellecom zijn voor 1968 gebouwd. Bij deze woningen zijn de grondwaterstanden tijdens de bouw
11
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
19.
Reactie
In een eerder door Wareco (2011-2012) uitgevoerd onderzoek naar de huidige toestand van alle huizen in het ‘risicogebied’ (globaal de zuidelijke helft) van Ellecom is vastgesteld dat bij vele woningen (onder meer onze woning) de kelders met hun fundamenten meer dan 3 meter onder het maaiveld steken. Dit betekent dat het huidige gemiddelde grondwaterpeil nu reeds vlak onder de keldervloeren zit en zelfs bij een licht hogere grondwaterstand het fundament en de keldervloer al zal bereiken. Ook een kleine extra verhoging van het grondwaterpeil zal dus tot (extra) schade en overlast kunnen leiden.
Inspreker
136
Antwoord aanzienlijk hoger geweest, doordat voor 1968 veel minder grondwater werd onttrokken. Daarnaast is in Ellecom bekend dat de grondwaterstanden onder invloed staan van de hoge IJsselpeilen, waarbij de Ellecomse polder ook onder water komt te staan. Gesteld wordt dat bij de bouw van de woningen met deze (periodiek) hoge grondwaterstanden rekening zou moeten zijn gehouden. Bovendien geldt dat de grondwaterstanden ten gevolge van hoge IJsselstanden in het verleden aanzienlijk hoger zijn geweest dan de verwachte toekomstige GHG als gevolg van de waterschapsmaatregelen. Het risico op gebouwschade, als gevolg van het draagkrachtverlies van de bodem als gevolg van de grondwaterstandverhoging door de waterschapsmaatregelen, wordt derhalve als minimaal beoordeeld.’ Het onderzoek waar naar wordt verwezen, betreft een tussentijdse rapportage van Wareco van vóór de koerswijziging (rapportage met kenmerk KK37, RAP20111124 d.d. 24 november 2011). In deze rapportage is uitgebreid onderzoek gedaan naar een groot aantal woningen (inclusief huis-aan-huis-inspecties). Uit dit onderzoek kwam naar voren dat zeven woningen een ‘verhoogd risico’ zouden lopen (‘mogelijk een negatief effect te verwachten’). Zeven andere woningen zouden een ‘beperkt risico’ lopen (‘enige invloed kan niet geheel worden uitgesloten’). Mede naar aanleiding van de inzichten van dit onderzoek, zijn de voorgenomen maatregelen aan de watergangen in de Ellecomse Polder geschrapt (koerswijziging). Door het schrappen van deze maatregelen wordt er geen verhoging van de grondwaterstand in Ellecom verwacht.
20.
De voorgenomen verhoging van het grondwaterpeil
129
Voor het overige deel wordt verwezen naar het antwoord bij zienswijze 12. Zie het antwoord bij zienswijze 12.
12
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
21.
Reactie brengt grote risico’s met zich mee voor de bebouwing op de inmiddels gestabiliseerde ondergrond. Er is geen enkel bewijs dat die verhoging niet tot grote overlast en schade zal leiden. Waardevermindering voor het hele gebied omdat er alleen maar meer gebouwen en bedrijven in verval zullen raken.
Inspreker
Antwoord
130
Zie het antwoord bij zienswijze 12.
4.2.2 Effecten op bomen Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
22.
Met regelmaat vallen er bomen in het bosje om (ook vlak bij ons huis en onze tuin). Dit zorgt voor schade. Maar bij de omgevallen bomen valt op hoe verschrikkelijk klein de kluit/wortels zijn. Hoeveel bomen staan op het punt om te vallen? En hoeveel bomen zullen er méér omvallen door de vernatting?
130
Er is door het waterschap onderzoek gedaan naar het effect van de maatregelen op het bomenbestand in en rond Ellecom. Zo is onderzoek gedaan naar de bomen op landgoed Middachten: ‘Bewortelingsonderzoek eiken langs de Middachter Molenbeek’ [Hanhart Consult, 2010]. Op basis van dit onderzoek is in beeld gebracht welke bomen een risico lopen. Deze zijn weergegeven op de maatregelenkaart bij het Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder (kaart 3.1): • Een rij met eiken langs de Parallelsloot op landgoed Middachten; • Een aantal populieren langs de Middelste Beek op landgoed Middachten; • De vitaliteit van een aantal oude essen langs de Parallelsloot zal afnemen; • Een oude dikke eik langs de Parallelsloot zal afsterven; • De vitaliteit van een kastanjeboom bij de beheerderswoning op landgoed Middachten zal afnemen In 2011 heeft waterschap Rijn en IJssel adviesbureau Wareco opdracht gegeven om onderzoek te doen naar de effecten van de verwachte grondwaterstandstijging op bomen buiten het landgoed Middachten. De volgende bomen zijn onderzocht: • Alle bomen op de lijst ‘Lijst waardevolle bomen in Ellecom,
13
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord • • •
23.
24.
25.
Verhoging van het grondwaterpeil leidt met zekerheid tot schade aan onze eigendommen. Onze woning met souterrain is gevoelig voor vochtproblemen. Pal achter, aan de lage zijde van de woning, staat een waardevolle, meer dan 110 jaar oude es. Aantasting van de wortels zal desastreuze gevolgen hebben voor deze boom. Omvallen zal grote schade veroorzaken aan onze woning aan de woning De Friedhof 10. Naast de mogelijke consequenties voor ons eigen huis, vinden wij het niet aanvaardbaar als door verhoging van de grondwaterstand een wezenlijk deel van de oude bomen in Ellecom en omgeving zal afsterven. Deze bomen dragen voor een belangrijk deel het landschap waarvan elke inwoner en bezoekers van Ellecom geniet. Het verlies aan landschappelijke waarden weegt naar onze mening niet op tegen het behoud en herstel van een stukje kwelafhankelijke natuur op een plek die niet of nauwelijks voor publiek toegankelijk is. Hier is de balans tussen de belangen van inwoners van Ellecom en de opvattingen van 'natuurbeleidsmakers' naar onze mening volledig zoek. Naar onze mening is hier geen goede afweging gemaakt voor de besteding van een groot bedrag aan maatschappelijk geld. Het mooie coulisselandschap met vele oude en karakteristieke bomen en bosschages. Wij maken ons grote zorgen over de (on)voorziene effecten van de maatregelen beschreven in het plan. Door het verhogen van het grondwaterpeil en de
132
126
2011’ van de gemeente Rheden; Twee bosjes bomen tussen de IJsselweg en Buitensingel; Een bosje met kastanjes langs de buitensingel; Het bomenbestand op landgoed Avegoor.
Wareco heeft haar bevindingen gerapporteerd in het rapport ‘Vervolgonderzoek Ellecom, inrichtingsplan waterhuishouding Middachterbroek en Ellecomsepolder’, [maart 2013]. In paragraaf 4.1 concludeert Wareco dat alle onderzochte bomen zich buiten de invloedsfeer van de voorgestelde maatregelen bevinden en dat er geen nadelige effecten worden verwacht. De door Inspreker verwachte verhoging van de grondwaterstand wordt op basis van de berekeningen door Royal Haskoning/DHV niet verwacht (Zie kaart 5.6 uit de rapportage ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [augustus 2013]). De desbetreffende oude es staat ruim buiten de zone waar een verhoging van de grondwaterstand wordt verwacht. De door Inspreker verwachte verhoging van de grondwaterstand wordt op basis van de berekeningen door Royal Haskoning/DHV niet verwacht.(Zie kaart 5.6 uit de rapportage ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [augustus 2013]). Voor het overige: zie antwoord op zienswijze 22.
136
Zoals aangegeven in het antwoord op zienswijze 22 zal een aantal bomen langs de Parallelsloot en de Middelste Beek op landgoed Middachten dood gaan als gevolg van de verhoging van de grondwaterstand.
14
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
26.
27.
28.
Reactie vernatting van de weilanden zullen vele bomen en struiken afsterven of ernstig in kwaliteit afnemen. Tot onze verbazing wordt er nu al, kennelijk preventief, intensief gekapt en gerooid rondom de bronbossen in anticipatie op het plan terwijl definitieve besluitvorming nog moet plaatsvinden. Wij maken hier bezwaar tegen en vinden dit qua bestuur onacceptabel. Voorts zal schade optreden aan de verdere boomopstand in en nabij de Ellecomse polder. Dat geldt i.h.b. de paardenkastanjes, esdoorns en eik langs het begin van het weggetje vanaf de Buitensingel naar de voorheen door Maalderink gepachte boerderij, alsmede de 2 bomengroepen in die polder, nabij en globaal ten zuiden van die boerderij, één bestaande uit 3 eiken en andere uit ca.12 eiken, beuken en esdoorns. Het gaat steeds om volwassen bomen met een hoge landschappelijke waarde. Wij hebben vol uitzicht op deze bomen vanuit onze woning.
Tevens zal schade optreden op de percelen Dieren S 899 e.v. Op die percelen staat een groot aantal bomen, voornamelijk wilgen, berken, enkele fruitbomen, enkele eiken en een paardenkastanje. Het betreft een laaggelegen, slecht ontwaterd perceel. Door verhoging van het grondwaterpeil zal de vitaliteit en vervolgens stabiliteit van deze bomen afnemen met alle schadelijke gevolgen van dien. Wij maken ons i.h.b. bezorgd om de fraaie eik in de zuidwestelijke hoek en de hoge wilgen nabij de woonbebouwing van De Friedhof en Dalstein, die bij omvallen aanzienlijke schade kunnen veroorzaken. De wateroverlast zal milieuschade veroorzaken: waar het ene bloempje wordt beschermd gaan er talloze bomen verloren omdat deze niet tegen natte wortels kunnen.
Inspreker
Antwoord
In het kader van beheer en onderhoud heeft landgoed Middachten op eigen initiatief en verantwoordelijkheid reeds een deel van deze bomen geveld.
132
132
In opdracht van waterschap Rijn en IJssel heeft adviesbureau Wareco onderzoek gedaan naar de effecten van de verwachte grondwaterstandstijging op de volgende bomen of boomgroepen: • Alle bomen op de lijst ‘Lijst waardevolle bomen in Ellecom, 2011’ van de gemeente Rheden; • Twee bosjes bomen tussen de IJsselweg en Buitensingel; • Een bosje met kastanjes langs de buitensingel; • Het bomenbestand op landgoed Avegoor. De door Inspreker genoemde bomen en boomgroepen maken deel uit van de hierboven genoemde opsomming. Wareco heeft haar bevindingen gerapporteerd in het rapport ‘Vervolgonderzoek Ellecom, inrichtingsplan waterhuishouding Middachterbroek en Ellecomsepolder’, [maart 2013]. In paragraaf 4.1 concludeert Wareco dat alle onderzochte bomen zich buiten de invloedsfeer van de voorgestelde maatregelen bevinden en dat er geen nadelige effecten worden verwacht. Het perceel Dieren S899 ligt ruim buiten de invloedsfeer van de voorgestelde maatregelen. De door Inspreker verwachte verhoging van de grondwaterstand wordt op basis van de berekeningen door Royal Haskoning/DHV niet verwacht (zie kaart 5.6 uit de rapportage ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [augustus 2013]). Zie ook het antwoord op zienswijze 22.
152
De maatregelen geven invulling aan bestuurlijk vastgesteld beleid en zijn bedoeld om een kwetsbaar en bijzonder ecosysteem te herstellen. Onder 22 is genoemd welke bomen te lijden zullen
15
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
29.
Reactie
Ik voorzie als gevolg van de verslechterde afvoer van regenwater dat planten in mijn tuin en aangrenzende percelen minder vitaal zullen worden of afsterven. Dat hoge bomen in landgoed Avegoor, waar mijn tuin aan grenst, door rotting eerder zullen kunnen gaan omwaaien en zodoende schade toebrengen aan mijn tuin en opstallen.
Inspreker
124
Antwoord hebben van de maatregelen. Het gaat hier om een relatief beperkt aantal bomen buiten of aan de rand van de bossen zelf. Daarentegen zullen de maatregelen leiden tot herstel van het ecosysteem in het bos. Hiervan profiteert niet alleen het ‘ene bloempje’, maar zullen alle schakels in de voedselketen profiteren. Uit onderzoek is gebleken dat de bomen op Avegoor zich buiten de invloedsfeer van de voorgestelde maatregelen bevinden en dat er geen nadelige effecten worden verwacht. Zie voor het overige het antwoord bij zienswijze 26.
4.2.3 Effecten op natuur Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
30.
Door het verdwijnen van de grotere en kleinere boomgroepen zal het leefgebied van de populatie beschermde boommarters, die in dit gebied leeft, in zijn geheel vernietigd worden Door verhoging van de grondwaterstand zullen enkele zeer kwetsbare en beschermde dassenburchten (inclusief hun vaste bewoners) worden verdreven naar hoger gelegen gronden (de stuwwallen van de Zuid-Veluwe) waar geen plaats meer is voor de verdreven dassenfamilies, zodat deze nog slechts ten prooi kunnen vallen aan het wegverkeer in de regio. De onlangs met veel kapitaal gerealiseerde eco-tunnel op het landgoed Middachten zal nauwelijks meer functie hebben, doordat diverse diersoorten geen geschikte habitat in het 'achterland' meer zullen vinden en gedwongen zullen moeten verdwijnen.
142
Onder 22 is genoemd welke bomen te lijden zullen hebben van de maatregelen. Het gaat hier om een relatief beperkt aantal bomen buiten of aan de rand van de bossen zelf. We verwachten daarom geen negatieve effecten voor het leefgebied van de boommarter. De das bouwt zijn burcht op hoog gelegen zandige plekken. De verhoging van de grondwaterstand vindt plaats op de klei- en veengronden. We verwachten daarom geen negatieve effecten voor de dassenpopulatie.
31.
32.
142
142
In het Faisantenbos en Kooibos zelf zal de kwaliteit van het habitat voor veel soorten juist verbeteren (zie 28). Aan de rand van de bossen en in de graslanden ten zuiden van beide bossen zal een verhoging van de grondwaterstand plaatsvinden. Deze vochtige weilanden zullen ook een geschikt habitat opleveren voor veel diersoorten. De faunapassage heeft als doel Veluwe met IJsselgebied te verbinden. De inrichtingsmaatregelen veranderen dat niet.
16
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
4.2.4 Overige effecten Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
33.
Ik verwacht dat verhoging van de grondwaterstand zal leiden tot gezondheidsklachten.
Zoals aangegeven bij het antwoord op zienswijze 12 worden er geen effecten verwacht in de bebouwde kern van Ellecom. Dientengevolge zullen er als gevolg van de voorgenomen maatregelen ook geen negatieve effecten optreden voor de gezondheid.
34.
Ik vrees voor serieuze gezondheidsklachten door vochtproblemen als gevolg van de wateroverlast, waar ik als astmatisch patiënt zeer gevoelig voor ben. Hierbij hebben we het nog niet eens over de gezondheids- en welbevindingseffecten voor de bewoners zelf door toename van de vochtigheidsgraad in de woningen. Ik verwacht dat verhoging van de grondwaterstand schade zal veroorzaken aan de leef- en woonomgeving van het dorp Ellecom.
1 t/m 122, 124, 127, 131, 134, 136, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 156, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155 150
151
Zie het antwoord op zienswijze 33.
1 t/m 122, 127, 131, 134, 136, 138, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155 146
Zie het antwoord op zienswijze 33.
35.
36.
37.
Ik ben tegen het plan, omdat ik bang ben dat er schade kan optreden aan ons sportcomplex aan de Eikenstraat en dat door deze vernatting de mensen uit het dorp Ellecom belemmert met sporten. Dit is ook het enige sportterrein in Ellecom. Bovendien dwarsboomt het onze plannen voor het aanleggen van een kunstgrasveld en de uitbreiding van onze kleedkamerfaciliteiten om de bevolking van Ellecom in de toekomst een sportcomplex te bieden die voldoet aan de huidige eisen.
Zie het antwoord op zienswijze 33.
Waterschap Rijn en IJssel heeft adviesbureau Wareco opdracht gegeven om mogelijke effecten op sportpark EDS te onderzoeken. Wareco heeft haar bevindingen gerapporteerd in het rapport ‘Vervolgonderzoek Ellecom, inrichtingsplan waterhuishouding Middachterbroek en Ellecomsepolder’, [maart 2013]. Ten aanzien van is het volgende geconcludeerd: ‘Het sportpark is samen met een medewerker van de gemeente Rheden geïnspecteerd. Hierbij lag de focus met name op het aanwezige drainagesysteem onder de sportvelden en het aanwezige oppervlaktewatersysteem. Geconcludeerd is dat het huidige sportveld goed gedraineerd is. Het aanwezige drainagesysteem
17
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord functioneert naar verwachting goed. De drainageleidingen worden regelmatig doorgespoten door de gemeente. Er is sprake van voldoende ontwatering (> 0,5 m). Toch ondervindt het sportveld regelmatig wateroverlast. Waarschijnlijk is dit het gevolg van hemelwater dat niet voldoende snel kan infiltreren, omdat de toplaag licht is versmeerd.’ [paragraaf 4.2.1]. ‘Verwacht wordt dat als gevolg van de voorgenomen maatregelen van het waterschap er geen nadelige effecten zijn ter plaatse van het trapveld/trainingsveld. Het drainageniveau ligt hier hoger dan de toekomstige GHG (na uitvoering van de waterschapsmaatregelen). Ter plaatse van het voetbalveld ligt het drainageniveau onder de (huidige en) toekomstige GHG. Omdat de stijging van de GHG beperkt is tot circa 0,05 m, wordt verwacht dat het huidige drainagesysteem de grondwaterstanden op het gewenste niveau kan blijven reguleren. Nadelige effecten als gevolg van de waterschapsmaatregelen worden voor dit sportveld niet verwacht, bij een goed werkend drainagesysteem’. [paragraaf 4.2.2]. Ten aanzien van de sportkantine (Eikenstraat 3A) heeft Wareco geconstateerd dat in de huidige situatie sprake is van vochtoverlast: ‘Het schadebeeld betreft een vochtige kruipruimtebodem en zoutuitbloei op de kruipruimtewanden. Daarnaast is in het verleden water in de kruipruimte aangetroffen. De overlast wordt hier veroorzaakt door het grondwater. Omdat het gebouw lager ligt dat het naastgelegen trapveld/trainingsveld is behalve grondwater ook regenwater hier de oorzaak voor vochtoverlast.’ [paragraaf 5.1.2]. Als gevolg van de maatregelen, verwacht Wareco het volgende: ‘Als gevolg van de maatregelen van het waterschap kan er mogelijk extra overlast worden ervaren. De extra overlast uit
18
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord zich in een wat langere periode met grondwater in de kruipruimte. In deze situatie zijn deelmaatregelen ter beperking van de extra overlast niet zinvol. De maatregelen dienen ook de reeds aanwezige hemel en grondwateroverlast op te lossen. Gedacht wordt aan het aanleggen van drainages rondom het gebouw of het (volledig) opvullen van de kruipruimte. Opgemerkt wordt dat gelijktijdig ook de oppervlakkige toestroom van hemelwater naar de kantine aangepakt dient te worden.’
38.
Ik ben tegen het plan omdat ik bang ben dat er milieuschade optreedt.
39.
Waterstijging kan een toename van ongedierte (muggen, knutten, ratten, slakken etc.) in mijn huis en tuin veroorzaken. Schade door het graven van gangen onder mijn bestratingen rond huis en tuin, veroorzaakt nu reeds met een regelmaat verzakkingen. Waterstijging kan een toename van ongedierte in huis en tuin veroorzaken. Bijvoorbeeld er zijn mededorpsbewoners die nu reeds aangeven dat hun tuin de laatste tijd druk wordt bevolkt door kikkers. Schade door het graven van gangen onder stoep en straat en tuin door ratten, veroorzaakt nu reeds een keer in de zoveel tijd een verzakking. De veranderingen in de waterhuishouding rond en in het dorp Ellecom (veranderingen in de grondwaterstand,
40.
41.
1 t/m 122, 123, 124, 131, 134, 140, 141, 142, 143, 144, 147, 148, 149, 151, 153, 154, 155 142
Op 22 oktober 2013 heeft waterschap Rijn en IJssel een eerste verkennend gesprek gehad met een vertegenwoordiger van het bestuur van EDS. Waterschap Rijn en IJssel probeert tot een regeling te komen ter compensatie van de schade of tot het nemen van maatregelen. Lukt dat niet dan staat de reguliere weg voor schadevergoeding open. Zie ook antwoord op zienswijze 10. Niet duidelijk is wat Inspreker specifiek verstaat onder de term ‘milieuschade’.
Er worden geen effecten berekend in de kern van Ellecom. Als gevolg van de maatregelen is daarom geen toename van ongedierte in de kern van Ellecom te verwachten.
131, 135, 136, 140, 143, 144, 145, 147, 148, 149, 152, 154, 155
Zie het antwoord op zienswijze 39.
131
Zie het antwoord op zienswijze 39.
19
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
42.
Reactie effecten van hemelwater afkoppeling, overstromingseffecten van de rivieren en toename van hemelwater volume door opwarming van het milieu) zullen leiden tot vormen van overlast zoals muggen en ongedierte. In het voorliggende 'Ontwerpbesluit' is een persleiding opgenomen. Het is onduidelijk waarom deze maatregel plotseling is opgevoerd. Het effect van de persleiding tussen Eikenlaan en snelweg is dat de Ruitersbeek een andere (zo niet géén) functie meer zal hebben. Dit strookt niet met de oorspronkelijke HEN-aanduiding van deze beek. Waarom is hiertoe besloten en wat zal het effect zijn voor de leefomgeving? Immers het water moet d.m.v. een gemaal door de persleiding worden gepompt. Is dit een stil gemaal? Kan men de motor horen lopen en wat betekent dat voor de mij als bewoner in de buurt van het gemaal?
Inspreker
Antwoord
131, 135, 142, 145, 147, 148, 149, 154
Het landgoed Hof te Dieren heeft sinds de ingebruikname van pompstation Ellecom te maken met verdroging, in het bijzonder bij de vijvers. Provincie Gelderland hecht er waarde aan om de negatieve effecten van de drinkwaterwinning op Hof te Dieren middels maatregelen te compenseren. In het kader van het inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder is de mogelijkheid onderzocht om het kwalitatief goede water uit de bronbossen via de Ruitersbeek naar Hof te Dieren te laten stromen. Vanwege onvoldoende verval van de Ruitersbeek is dit alleen mogelijk door het peil in de Ruitersbeek te verhogen. Een verhoging van het peil van de Ruitersbeek kan leiden tot een verhoging van het risico op meer vochtoverlast bij enkele woningen in Ellecom. Om het risico op meer vochtoverlast bij deze woningen uit te sluiten, is gekozen voor een koerswijziging. Hierbij wordt het water middels een gemaaltje en een pijpleiding naar Hof te Dieren getransporteerd. Deze oplossing leidt niet tot een verhoging van het risico op meer vochtoverlast bij woningen in Ellecom. Herstel van de HEN-waarde van de Ruitersbeek blijkt dus niet mogelijk, zonder daarbij het risico op meer vochtoverlast voor enkel woningen in Ellecom voor de volle 100% uit te kunnen sluiten. Daarom zal waterschap Rijn en IJssel Gedeputeerde Staten van provincie Gelderland vragen de HEN-doelstelling voor de Ruitersbeek voor het traject van het gemaal tot aan de monding in de IJssel te laten vervallen.
20
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
43.
44.
45.
46.
47.
48.
Reactie
Inspreker
Antwoord
Er is een waterafvoer gepland in de vorm van een persleiding met gemaal in de Ellecomse polder. Een dergelijke voorziening zal schade doen aan de gewenste HEN-waarde verhoging die nu juist wordt beoogd. De mogelijke geluidsoverlast van het gemaaltje, ook weer ten zuidwesten van Ellecom gepland, wordt in het projectplan niet beschreven.
131
Voor het geluid van het gemaal wordt verwezen naar het antwoord bij zienswijze 44. Zie het antwoord op zienswijze 42.
Inspreker geeft aan geen hinder te willen ondervinden van de persleiding naar het Hof te Dieren. Met name van de voorgenomen overstortbak aan het einde van de persleiding. Inspreker vraagt zich af of de persleiding niet door de bestaande duiker kan worden aangelegd. De veranderingen in de waterhuishouding rond en in het dorp Ellecom (veranderingen in de grondwaterstand, effecten van hemelwater afkoppeling, overstromingseffecten van de rivieren en toename van hemelwater volume door opwarming van het milieu) zullen leiden tot geluidsoverlast van het gemaal. Doordat het coulissen landschap en de daarbij behorende grotere en kleinere bomengroepen uit het landschap dreigen te verdwijnen zal de geluidsoverlast (veroorzaakt door de A348) voor de bewoners van Ellecom versterkt worden. Eventuele maatregelen hiertegen zijn niet terug te vinden in het ontwerpprojectplan
128
Het betreft een voorziening met een geringe capaciteit (15 l/s). De voorziening wordt zodanig ontworpen dat het in bedrijf zijn van het pompje niet hoorbaar is. Het gemaaltje leidt niet tot geluidsoverlast. Zie het antwoord op zienswijze 44.
131
Zie het antwoord bij zienswijze 44.
142
Waterschap Rijn en IJssel heeft uitgebreid onderzoek laten doen naar het effect van de inrichtingsmaatregelen op het bomenbestand. Zie hiervoor het antwoord bij zienswijze 42.
Ook zorgen deze grotere en kleinere boomgroepen nu voor het tegenhouden van fijnstof die met de in Nederland heersende zuid en zuidwesten wind vanaf de genoemde A348 over Ellecom wordt geblazen.
142
136
Uit dit onderzoek is gebleken tussen Ellecom en de A348 geen bomen verdwijnen. De bomen die wel verdwijnen (op het landgoed Middachten) worden vervangen door bomen die beter bestand zijn tegen de natte omstandigheden. Waterschap Rijn en IJssel heeft uitgebreid onderzoek laten doen naar het effect van de inrichtingsmaatregelen op het bomenbestand. Zie hiervoor het antwoord bij zienswijze 42. Uit dit onderzoek is gebleken tussen Ellecom en de A348 geen bomen verdwijnen.
21
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
49.
Reactie
Inspreker
Wat ik vreemd vond aan de voorspelde gevolgen van het Inrichtingsplan (bijlage kaarten 5.4 en 5.5) is dat de rekenmodellen aanwijzen dat na verhoging van grondwaterstanden in de gehele omgeving van Ellecom, alleen de grondwaterstanden in Ellecom zelf juist licht zullen dalen. Ik zet vraagtekens bij deze uitkomst. In het inrichtingsplan worden in de directe nabijheid van de bebouwde omgeving van landgoed Avegoor, waar ik naast woon, geen waterstandsverlagende maatregelen getroffen, terwijl het model lijkt aan te geven dat dat wel het geval is. In de natte periodes voelt onze tuin zompig aan. Er staat zelfs soms water in het achterste deel van ons perceel. De vernattingsplannen zouden dit kunnen verergeren.
124
51.
Derving woongenot.
130
52.
Hoewel de verhoging van het grondwaterpeil voornamelijk plaatsvindt ten zuidwesten van de Eikenstraat geeft het ontwerpplan onvoldoende zekerheid dat het grondwaterpeil in de Ellecomse polder nabij onze percelen (sectie S nrs. 899,900, 1040 en 1160) niet ook (mee)stijgt.
132
50.
Antwoord De bomen die wel verdwijnen (op het landgoed Middachten) worden vervangen door bomen die beter bestand zijn tegen de natte omstandigheden. Inspreker heeft naar alle waarschijnlijkheid de kaarten verkeerd geïnterpreteerd. De kaarten 5.4 en 5.5 laten de absolute hoogte van de grondwaterstand ten opzichte van maaiveld zien voor de huidige en de toekomstige situatie. De verandering van de grondwaterstand is te zien op kaart 5.6 (de verschilkaart tussen de kaarten 5.4 en 5.5). Op kaart 5.6 is te zien dat er geen verandering van de grondwaterstand plaatsvindt in de kern van Ellecom.
130
De door Inspreker verwachte verhoging van de grondwaterstand wordt op basis van de berekeningen door Royal Haskoning/DHV niet verwacht (zie kaart 5.6 uit de rapportage ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [augustus 2013]). Niet duidelijk is wat inspreker specifiek verstaat onder de term ‘derving woongenot’. De desbetreffende percelen liggen hemelsbreed een kilometer verwijderd van de Eikenstraat. Daarmee liggen de percelen ruim buiten de zone waar volgens de berekeningen een stijging van de grondwaterstand wordt verwacht. De door Inspreker verwachte verhoging van de grondwaterstand wordt op basis van de berekeningen door Royal Haskoning/DHV niet verwacht.(zie kaart 5.6 uit de rapportage ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [augustus 2013]).
22
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
4.3 Relatie van het plan tot andere ontwikkelingen 4.3.1 Relatie met afkoppelingsproject gemeente Rheden Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
53.
Bij het gelijktijdig ten uitvoer brengen van het afkoppelingsproject van de gemeente Rheden en het inrichtingsplan van het waterschap Rijn en IJssel kan naderhand (in geval van schade of overlast) nooit meer tot een oorzaak-gevolg conclusie worden gekomen. Dat er gevolgen zullen zijn, lijkt mij, gezien de maatregelen die zijn aangekondigd, onontkoombaar. De Gemeente Rheden heeft in 2013 het regenwater afkoppelingsproject gerealiseerd voor het hele dorp Ellecom. Het gemeente bestuur liet weten dat zij gedurende 5 jaar het functioneren hiervan zou monitoren. Die 5 jaar zijn nog niet voorbij! Toch besluiten nu het college van Dijkgraaf en Heemraden dd. 17 december 2013 over te moeten gaan op een vernatting cq. waterverbeteringsproject voor de zg. bronbossen. De realisering van dit plan behoort bij het Gewenste Grond- en Oppervlakte Regime (GGOR) voor de Havikerwaard. Ik maak mij ernstig zorgen over de stapeling van deze twee projecten.
127
Op basis van de berekeningen door Royal Haskoning/DHV worden geen effecten verwacht in de bebouwde kern van Ellecom (zie kaart 5.6 uit de rapportage ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [augustus 2013]). Van een cumulatief effect met het afkoppelingsproject van de gemeente Rheden zal geen sprake zijn.
1 t/m 122, 123, 124, 131, 132, 134, 136, 137, 138, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155
De gemeente monitort gedurende 5 jaar de grondwaterkwaliteit in verband en het grondwaterbeschermingsgebied van de drinkwaterwinning. Dit is afgesproken tussen Provincie, Vitens en gemeente. Het gaat hierbij dus niet om de effecten van het afkoppelingsproject op de grondwaterstanden.
Na de hemel waterafkoppeling is de Gemeente Rheden gestart met 5 jaar monitoren van wat de effecten zullen zijn. Als nu reeds wordt besloten de werkzaamheden van het waterschap genoemd in het projectplan in het voorjaar 2015 te starten zijn die 5 jaar voor de gemeentelijke monitoring nog niet voorbij. Een heldere uitspraak over welke schade waardoor optreedt kan dan niet meer worden gedaan. Het vertrouwen in de geloofwaardigheid van de uitspraken en plannen van de Gemeente Rheden zal hierdoor ook sterk verminderd worden. Een heldere uitspraak over welke eventuele schade waardoor (welke van de twee projecten) optreedt kan
131, 135, 141, 142, 145, 147, 148, 149, 152, 154, 155
54.
55.
56.
De gemeente heeft het afkoppelen van hemelwater in Ellecom in fasen gerealiseerd en half 2010 afgerond. De effecten van deze maatregelen op de grondwaterstanden worden door de gemeente op eigen initiatief gemeten.
140
Voor het overige: zie antwoord op zienswijze 53. Zie antwoord op zienswijze 53 en 54.
Zie antwoord op zienswijze 53.
23
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
57.
58.
59.
60.
Reactie dan niet meer worden gedaan. Het vertrouwen in de geloofwaardigheid van de uitspraken en plannen van de Gemeente Rheden zal hierdoor ook sterk verminderd worden. Bouwkundige problemen die kunnen ontstaan door grondwaterstijging mogelijk versterkt door het stapeleffect van het regenwater afkoppelingproject zijn aannemelijk: waterstijging in kelder of kruipruimte. De daaruit voortkomende problemen kunnen ernstig zijn en dus voor de , bewoner(s) onacceptabel. Bij een heroverweging van het besluit verwachten wij van Waterschap Rijn en IJssel dat nadrukkelijk rekening wordt gehouden met de gevolgen van de inmiddels gerealiseerde afkoppeling van de hemelwaterafvoeren in Ellecom Onlangs heeft de Gemeente Rheden een project voltooid, waarbij de hemelwaterafvoer waar mogelijk is afgekoppeld van de riolering. De gevolgen hiervan zijn nog niet bekend, de gemeente heeft toegezegd e.e.a. over een periode van 5 jaar te zullen monitoren. Het uitvoeren van uw maatregelen, bovenop de reeds door de gemeente genomen maatregelen, baart mij zorgen. Ten eerste heb ik bemerkt dat mijn tuin bij hevige regenval steeds vaker en langer gedeeltelijk "blank" komt te staan. Naar mijn idee komt dit vaker voor sinds het regenwater de vrije loop heeft gekregen. Welke instantie wordt na implementatie van de herinrichting verantwoordelijk en is voor de effecten aansprakelijk? Het Waterschap zou dus pas nadat het afkoppelingsproject is geëvalueerd haar plan moeten doorvoeren.
Inspreker
Antwoord
151
Zie antwoord op zienswijze 53.
126
Zie antwoord op zienswijze 53.
127
Zie het antwoord op zienswijze 53 en 54.
131
In artikel 3.6 Waterwet is bepaald dat de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders zorg dragen voor het in het openbaar gemeentelijke gebied treffen van maatregelen teneinde structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken, voor zover het treffen van die maatregelen doelmatig is en niet tot de zorg van de beheerder of de provincie behoort. Dat betekent dat de gemeente het eerste aanspreekpunt is. Indien de gemeente van mening is dat de schade/overlast het gevolg is van de maatregelen van het waterschap, neemt de gemeente contact
24
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
61.
62.
Reactie
Een verdere omissie in uw besluit is dat niet in het plan is aangegeven hoe, door wie en waar eventuele schadegevallen worden afgehandeld en hoe in deze gevallen het onderscheid wordt gemaakt tussen de verantwoordelijkheden van het Waterschap en de verantwoordelijkheden van de gemeente Rheden, als uitvoerder van de afkoppeling van de Hemelwaterafvoer in Ellecom. Wij voorzien dat inwoners van Ellecom in het geval van schade van het kastje naar de muur worden gestuurd als de oorzaak van eventuele water- en/of vochtoverlast niet eenduidig kan worden toegerekend aan een van beide overheden. Bij een heroverweging van het besluit verwachten wij van Waterschap Rijn en IJssel dat een heldere schaderegeling wordt ontworpen, voor de gevallen waarin de precieze oorzaak van water- en of vochtoverlast niet met zekerheid is toe te schrijven aan maatregelen die door ofwel Waterschap Rijn en IJssel ofwel gemeente Rheden zijn uitgevoerd.
Inspreker
Antwoord
126
op met het waterschap. De zorgplicht van de gemeente is beperkt tot de openbare ruimte. Zie het antwoord op zienswijze 60 en zienswijze 10.
126
Op grond van bestaande wet- en regelgeving en bestaande jurisprudentie zal in specifieke situaties kunnen worden bepaald wie aansprakelijk is voor eventuele schade. Een aanvullende regeling is niet nodig. Zie voorts het antwoord op zienswijze 10, zienswijze 53 en zienswijze 60.
4.3.2 Relatie met (gevolgen van) klimaatsverandering Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
63.
Naast deze projecten wordt er geen rekening gehouden met klimaatveranderingen en de voorspelde toename van regenwater, waar in de pers uitgebreid over wordt gerapporteerd. Zie ook de uitlatingen van de Gedeputeerde van Gelderland die maatregelen om het rivierenlandschap te beveiligen tegen wateroverlast wil vervroegen van 2050 naar 2015. Hiertoe behoort ook de IJssel! Ook wordt nergens gesproken over het effect van de overstroming van de IJssel in de Ellecomse polder en de
1 t/m 122, 124, 131, 132, 134, 136, 137, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155
Het risico op hogere peilen van de IJssel als gevolg van klimaatsverandering is een taakstelling van Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat streeft er naar om de peilen als gevolg van klimaatsverandering niet toe te laten nemen.
131, 135, 141, 142, 147, 148, 149, 154
Zie het antwoord op zienswijze 63.
64.
25
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
65.
Reactie verwachte toename van het hoogwaterrisico van de rivieren. Zie verder in dit kader de uitspraken van de gedeputeerde van Gelderland, die het rivierenlandschap reeds in 2015 wil beveiligen voor waterschade, in plaats van het geplande jaar 2050. Wat zullen de effecten zijn op het landschap en de bebouwing, woningen bijbehorende gronden van het wateroverschot dat niet voldoende kan worden afgevoerd, omdat de sloten en watergangen daar niet of nog minder op zijn voorbereid.
Inspreker
Antwoord
124, 131, 135, 140, 142, 145, 147, 148, 149, 154
Twan In het erratum bij het Inrichtingsplan is ten aanzien van wateroverlast het volgende aangegeven: De landelijke eis aan grasland is dat gemiddeld eenmaal per tien jaar (T=10) maximaal 5% van het areaal mag overstromen. In het geval van de Havikerwaard is er echter sprake van een bijzondere situatie. In dit gebied wordt de kans op inundatie niet bepaald door de beken in de polders, maar door de kans op inundatie vanuit de IJssel. Het hoogwaterpeil op de IJssel dat 1 keer per 10 jaar optreedt, is 9,90 m+ NAP. Hierdoor komt er gemiddeld 1 keer per 10 jaar ruim een meter water in de polders te staan. In het gebied dat wordt afgebakend door de snelweg A348, de Eikenstraat en de bronbossen, worden de beken en watergangen verondiept. Hier neemt de afvoercapaciteit van het watergangenstelsel af en neemt het risico op inundatie toe. Dit gebied wordt echter al grote delen van het jaar zeer nat, waarbij het water tot vlak aan het maaiveld komt te staan. De schade die dit met zich meebrengt, is meegenomen bij de totale schadebepaling van de desbetreffende percelen. In het gebied dat wordt afgebakend door de snelweg A348, de Eikenstraat en de Ellecomse Dijk worden de beken en watergangen niet verondiept. De afvoercapaciteit van het watergangenstelsel blijft gelijk aan de huidige situatie. Als gevolg van het inrichtingsplan zal het risico op inundatie in dit gebied
26
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
66.
Optreden van omgevingsschade: het mooie coulisselandschap zoals dat bestaat aan de zuid/oostkant van Ellecom zal schade leiden door het afsterven van oude bomen en struiken door het veranderen van waterlopen en het verhogen van het grondwater peil. Wat gebeurt er als we te maken krijgen met verandering van het klimaat en het daardoor toenemen van bijvoorbeeld de hoeveelheid regenwater? Dit effect is tot nu toe geen reden om de plannen bij te stellen. Het wordt niet eens in de plannen genoemd. In het herinrichtingsplan wordt met stelligheid opgemerkt dat bij uitvoering van de plannen zoals ze nu ter tafel liggen, de stijging van de grondwaterstand geen effect zal hebben op de bebouwing (een enkele met name genoemde uitzondering daargelaten). Maar een planning kan afwijken van de werkelijkheid. Wat als er, zoals wel voorspeld wordt, een klimatologische verandering komt, en daardoor meer neerslag? En zoals hierboven al opgemerkt, wat is het effect op de grondwaterstand als twee grote projecten vrijwel tegelijkertijd, maar niet op elkaar afgestemd, worden uitgevoerd? Wat gebeurt er als we te maken krijgen met verandering van het klimaat en het daardoor toenemen van bijvoorbeeld de hoeveelheid regenwater of hoogwaterstand van de rivier de IJssel? Dit effect is tot nu toe niet in het rapport benoemd en is derhalve een reden om de plannen alsnog bij te stellen. Zie ook in dit kader de uitspraken van de Gedeputeerde van Gelderland, die het rivierenlandschap reeds in 2015 wil beveiligen voor dergelijke waterschade, in plaats van het geplande jaar 2050. Als zich een situatie als hier geschetst zou voordoen, dan zijn de waterlopen in en rond Ellecom door de geplande maatregelen nog minder in staat het overtollige water af te voeren. Zowel na overstroming van de uiterwaarden, als bij een hogere grondwaterstand op de Veluwe zorgen de sloten in de Ellecomse polder en het Middachterbroek in de huidige situatie voor een vlotte afvoer van het overtollige water. De
131, 135, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 147, 148, 149, 152, 154, 155
67.
68.
69.
127
Antwoord niet veranderen.’ Zie het antwoord op zienswijze 65.
Het inrichtingsplan heeft geen effecten op de bebouwde kom in Ellecom (zie ook antwoord op zienswijze 12). Indien de klimaatsverandering zou leiden tot effecten op de bebouwing in Ellecom, dan is dat een autonome ontwikkeling, en heeft dat geen relatie met dit inrichtingsplan. Voor het tweede deel van de zienswijze wordt verwezen naar het antwoord op zienswijze 53.
131
Zie het antwoord op zienswijze 63.
126, 136
In het erratum bij het ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [Royal Haskoning/DHV, augustus 2013] is het volgende aangegeven: ‘In het gebied dat wordt afgebakend door
27
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
voorgenomen demping en verondieping van watergangen gaat ten koste van de vlotte afvoer van het water en zal dus bijdragen aan (langduriger) wateroverlast
70.
Bovendien moeten we aannemen dat in de situatie van hoog water op de IJssel ook de kweldruk zal toenemen met extra kans op schade aan landschap, woningen, opstallen en erven. In het plan is geen voorziening opgenomen voor nadeelcompensatie in die gevallen.**
131, 136
**In het rapport van RH/DHV en in het erratum van december 2013 wordt echter het volgende vermeld "De verantwoordelijkheid ligt bij de eigenaren om hiervoor te zorgen, omdat de problemen niet aantoonbaar worden veroorzaakt door onrechtmatig handelen of nalaten van de overheid"
71.
72.
73.
In het plan zijn geen maatregelen opgenomen om het extra risico van hoog water van de IJssel a.g.v. klimaatsverandering te voorkomen dan wel op te vangen. In het plan zijn geen voorzieningen voor nadeelcompensatie opgenomen om het extra risico van hoog water van de IJssel a.g.v. klimaatsverandering te voorkomen dan wel op te vangen. De wateropvangcapaciteit van de uiterwaarden zal dalen door permanente verzadiging a.g.v. een waterstand tot vlak aan het maaiveld.
Antwoord de snelweg A348, de Eikenstraat en de Ellecomse Dijk worden de beken en watergangen niet verondiept. De afvoercapaciteit van het watergangenstelsel blijft gelijk aan de huidige situatie. Als gevolg van het inrichtingsplan zal het risico op inundatie in dit gebied niet veranderen.’ In het erratum is aangegeven dat de passage: ‘De verantwoordelijkheid ligt bij de eigenaren om hiervoor te zorgen, omdat de problemen niet aantoonbaar worden veroorzaakt door onrechtmatig handelen of nalaten van de overheid.’
136
Is vervangen door de passage: ‘De woningen hebben in de huidige situatie soms hinder van vocht of wateroverlast. Het waterschap is niet verantwoordelijk voor de huidige water- of vochtoverlast, maar wel voor de mogelijke extra overlast die kan ontstaan. Het waterschap treft met de bewoners/eigenaren een regeling. Voor meer informatie m.b.t. de woningen wordt verwezen naar het rapport ‘Vervolgonderzoek Ellecom inrichtingsplan waterhuishouding Middachterbroek en Ellecomsepolder’ van Wareco.’ Zie het antwoord op zienswijze 63.
136
Zie het antwoord op zienswijze 10
136
Als gevolg van de maatregelen zal de grondwaterstand lokaal stijgen. De bodem bestaat voor een groot deel uit klei of veen, en voor een beperkt deel uit water. De absolute hoeveelheid water die daadwerkelijk in de bodem wordt geborgen, is daardoor relatief gering. Bij benadering kan worden gesteld dat 1 cm grondwaterstandstijging overeenkomt met 1 mm water.
28
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
74.
75.
76.
Reactie
De grilligheid van de natuur is toegenomen, getuige de bizar extreme winter in de VS en de overstromingen in Engeland, beide dit voorjaar. Perioden van extreme neerslag boven onze streek en de Veluwe, samenvallend met de afvoer van onvoorzien grote hoeveelheden water door Rijn en IJssel, zou tot extreme situaties kunnen leiden, waarbij het laatste redmiddel de buffercapaciteit van de huidige lage grondwaterstand is. Dit laatste dreigt nu te verdwijnen met de uitvoering van dit in onze ogen uitermate kortzichtige plan. Wij merken bijvoorbeeld op dat in het projectplan met stelligheid wordt opgemerkt dat de verandering van de grondwaterstand in het beschreven areaal geen effect zal hebben op de bestaande bebouwing in Ellecom op enkele met name genoemde uitzonderingen na. Dit terwijl de effecten volgens de kaarten (zie kaart bijlage 5.6) behorende bij het plan zich zullen uitstrekken tot vlak aan de rand van de bebouwing, en evident niet alle factoren die de risico's kunnen beïnvloeden (zoals gevolgen hemelwaterafkoppelingsproject Gemeente Rheden - zie verder in deze zienswijze -, overvloedige regenval en/of frequentere kans op overstroming van rivier de IJssel a.g.v. klimaatverandering) zijn meegenomen. Het plan houdt geen rekening met andere parallelle projecten en ontwikkelingen (hemelwaterafkoppeling, klimaatverandering, rivieroverstromingsrisico).
Inspreker
Antwoord
129
In geval van een overstroming door de IJssel, kan er zeker 50 cm water op het maaiveld komen te staan. De afname van de bergingscapaciteit in de bodem is in dat geval verwaarloosbaar klein ten opzichte van de grote hoeveelheid water die overstroomt vanuit de IJssel. Zie antwoord op zienswijze 73.
136
Zie antwoord op zienswijze 53.
136
Zie antwoorden op de zienswijzen 53, 63 en 65.
4.4 Kosten en financiering van het plan Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
77.
Alle maatregelen overziende rijzen er vragen met betrekking
131, 135, 140,
Uitvoering van de maatregelen geeft invulling aan de
29
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
78.
79.
Reactie
Inspreker
Antwoord
tot de kosten- baten verhouding. De doelstelling van het herinrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder is opgezet om de bronbosjes bij Middachten te redden. Tijdens de informatieavond d.d. 16 januari 2014 bleek dat het hier om heel grote sommen geld gaat. In deze tijden van bezuinigingen en crisis vragen we ons af of een dergelijk plan wel reëel is. Daarbij komt dat de plannen voornamelijk ten bate van de natuur rond het landgoed Middachten worden uitgevoerd. Financiert de eigenaar van dit landgoed de plannen mede, of gebeurt dit op basis van subsidies en/of de begroting van de Gemeente Rheden, de Provincie Gelderland of het Waterschap Rijn IJssel? Alle maatregelen overziende rijzen er vragen met betrekking tot de kosten- baten verhouding. De doelstelling van het herinrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder is opgezet om de bronbosjes bij Middachten te redden. Tijdens de informatieavond dd. 16 januari 2014 bleek dat het hier om heel grote sommen geld gaat. Daarbij komt dat de plannen voornamelijk ten bate van de natuur rond het landgoed Middachten worden uitgevoerd. Wat zijn de baten voor de Ellecomse bevolking? De beheerders van het landgoed Middachten hebben nu kennelijk besloten om zich in de Ellecomse polder een dergelijk bedrijf te laten vestigen. Het wordt door hen althans omschreven als een economisch rendabel project. Over de omvang en het aantal dieren werden tot nu toe alleen wat relativerend opmerkingen gemaakt. Uit de oppervlakte en de plaats van het bedrijf zoals die in uw plan worden aangegeven blijkt echter dat wij waarschijnlijk voor het ergste moeten vrezen. Dit alles, midden in de eerder als ultiem natuurgebied gekwalificeerde Ellecomse polder, en op slechts enkele honderden meters afstand van het dorp. Uiteraard is het waterschap niet verantwoordelijk voor dit rampzalige plan, het is van Middachten. En het kan dan ook onmogelijk uw taak zijn om er aan mee te werken door aspecten als locatie, planning en uitvoering in een als natuurverbetering gekwalificeerd en als zodanig
141, 142, 145, 147, 148, 149, 152, 154, 155
uitvoering van bestuurlijk vastgesteld beleid te weten; • Provinciaal Waterhuishoudingsplan • Provinciaal Meerjarenprogramma • Waterbeheersplan Waterschap Rijn en IJssel • Gewenste Grond- en Oppervlaktewater Regime (GGOR) Financiering van de maatregelen vindt plaats door de Provincie Gelderland (75%) en Waterschap Rijn en IJssel (25%).
145
Doel van de maatregelen is ecologisch herstel van de kwelafhankelijke natuur in de bronbossen en ecologische inrichting en beheer van de waardevolle beken in het Middachterbroek en de Ellecomse Polder.
133
De vestiging van een agrarisch bedrijf in de Ellecomse Polder is geen onderdeel van het Projectplan. Inspreker dient zich hier voor tot de gemeente Rheden (het bevoegd gezag) te wenden.
30
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
80.
81.
82.
83.
Reactie gesubsidieerde vernattingsplan op te nemen. Ik verzoek u dan ook dringend om alle informatie over- of verwijzingen naar dit onzalige plan van Middachten uit uw documenten te verwijderen. Als wij de stukken voor zover in ons bereik lezen dan lijkt het erop dat de eigenaar van kasteel Middachten een heel mooi project op haar landgoed kan laten realiseren, dat Waterschap dat onder auspiciën van de provincie Gelderland en de gemeente Rheden dat uitvoert en dat daar vooral belastinggeld voor wordt besteed en/of een flinke subsidie van de EU. Waar blijft de bijdrage van kasteel Middachten in dit verhaal? Wij maken bezwaar dat de kosten van de drainage van enkele percelen op grondgebied van Middachten worden betaald uit de algemene middelen, i.e. uit de door de provincie Gelderland beschikbaar gestelde subsidiegelden.
Er is sprake van ‘drainage- en ontsluitingsmaatregelen’ van landbouwpercelen (punt 1.3). Waarom wordt niets vermeld over de redenen hieromtrent, terwijl we uit mondelinge mededelingen van het Waterschap en Het Landgoed Middachten dd. 16 januari 2014 weten dat deze maatregelen worden genomen t.b.v. een nieuw veehouderijcomplex in de uiterwaarden aan de Eikenstraat/ aan de voet van het viaduct over de N348. Wat betekent dit voor de bewoners van Ellecom voor wat betreft aspecten als stank, toename van ongedierte en andere overlast door bedrijfsvoering als een dergelijke bebouwing met die economische activiteiten zo vlakbij het dorp wordt gesitueerd? Wat zijn de consequenties voor het uiterwaardenlandschap en op wiens gezag en wiens kosten worden het ontwerp, de planning en de uitvoering van deze maatregelen gedaan? In het Ontwerpbesluit zijn drainagemaatregelen ten behoeve
Inspreker
Antwoord
134
Zie antwoord zienswijze 77.
135
De voorgenomen maatregelen leiden tot een verhoging van de grondwaterstand. Hierdoor treedt op de betreffende percelen een ongewenste grondwaterstandverhoging op. De aanleg van drainage op deze percelen is een preventieve en compenserende maatregel. Het ligt dan ook voor de hand dat de kosten van deze maatregel gedragen worden door de Provincie Gelderland en waterschap Rijn en IJssel. Voor de beantwoording van het eerste gedeelte, zie zienswijze 81.
136
Voor de beantwoording van het tweede gedeelte, zie zienswijze 79.
145
De voorgenomen maatregelen leiden tot een verhoging van
31
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
84.
85.
Reactie van landbouwpercelen opgenomen. Uit mondelinge mededeling van het Waterschap dd. 16 januari 2014 weten we nu dat dit t.b.v. een nieuw veehouderijcomplex is, dat in de plaats komt van de boerderij (voorheen Bosman) aan de Eikenstraat. Hoe valt de tegenstrijdigheid van de bouw van het veehouderijcomplex met de daarbij behorende verlaging van de grondwaterstand middels drainage te combineren met andere maatregelen ter plaatse om de verhoging van de grondwaterstand te reguleren in dezelfde polder. Wij maken bezwaar tegen de aanleg van een kavelpad in het Middachterbroek omdat niets is vermeld over bekostiging ervan door de stichting Kasteel Middachten, eigenaar van het gebied die voordeel heeft van de voorziening.
Met het uitvoeringsplan is een subsidiebedrag gemoeid van € 2.226.625,- in de subsidiabele kosten naast een eigen bijdrage van € 668.875,- (voor wiens rekening dat laatste bedrag komt, is in dit geval niet duidelijk). Bij de subsidietoekenning is o.m. het volgende bepaald: 'U mag de subsidie niet doorbeschikken noch aanwenden voor activiteiten die leiden tot een direct economisch voordeel van (agrarische) ondernemingen.' Volgens ons vallen onder die term de in punten 2 tot 4 vermelde stichting Twickel en de stichting Kasteel Middachten.
Inspreker
de grondwaterstand. Hierdoor treedt op de betreffende percelen een ongewenste grondwaterstandverhoging op. De aanleg van drainage op deze percelen is een preventieve en compenserende maatregel.
135
135
Mogen wij hopen dat u aandacht besteedt aan de kwestie
In de huidige situatie vindt toegang tot de landbouwpercelen plaats via het lagere gedeelte in de noordhoek van het Middachterbroek. Als gevolg van de voorgenomen maatregelen wordt de huidige toegang dusdanig nat, dat het voor de betrokken agrariër vaker onmogelijk is om zijn gronden te bereiken. Om deze landbouwgronden voldoende toegankelijk te houden, wordt een nieuw kavelpad aangelegd via de hogere gronden in het Middachterbroek. De aanleg van het kavelpad is een preventieve en compenserende maatregel. De voorgenomen maatregelen zijn niet bedoeld om een (agrarische) onderneming economisch voordeel te bezorgen. De aanleg van het kavelpad en de drainage zijn mitigerende maatregelen en worden uitgevoerd om het verwachte economisch nadeel te compenseren. De aanleg van het gemaal is een maatregel om de verdrogende effecten van drinkwaterwinning Ellecom op Hof te Dieren te compenseren. Het ligt dan ook voor de hand dat de kosten van deze maatregel gedragen worden door de Provincie Gelderland en Vitens.
Belangrijke vraag in dit verband is wie de gang van zaken controleert, bijv. of subsidiegeld al dan niet terecht wordt besteed. In geval het Algemeen Bestuur dat doet bij vaststelling van het uitvoeringsplan is dat rijkelijk laat. 86.
Antwoord
135
Subsidiegelden worden overeenkomstig de aan de daaraan verbonden voorwaarden en bestemmingen besteed. Het waterschap kent een onafhankelijke rekencommissie die zonodig onderzoek doet naar de rechtmatigheid van de bestedingen. Vestiging en verplaatsing van een melkveebedrijf vormen
32
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
87.
88.
Reactie van melkquota die wij aankaartten in onze brief aan het Algemeen Bestuur: Ik lees over de plannen voor de bouw van een veehouderijbedrijf (tot 250 melkkoeien) in de Ellecomse Polder, oostelijk deel van het vernattingsgebied. Het nieuwe bedrijf vervangt een bestaand melkveebedrijf aan de Eikenstraat 2 te Ellecom. In de kosten van verplaatsing draagt de provincie Gelderland bij met een subsidiebedrag van € 400.000 euro. Dat trekt ook mijn aandacht omdat het Europese melkquotum dit jaar wordt afgeschaft, hetgeen de melkprijs onder druk zal zetten. Nog eens ruim honderd koeien erbij ter bevordering van de concurrentie? Moet onze overheid Middachten helpen om een concurrentiepositie op te bouwen in een scherpe markt? Ook financieel is dubieus of de kosten batenverhouding een dergelijk ingrijpend plan rechtvaardigen. Uit de informatieavond dd. 16 januari 2014 bleek dat de kosten circa anderhalf tot twee miljoen euro zouden bedragen als ook alle personele lasten werden meegerekend. Hierbij zijn eventuele schadeclaims niet inbegrepen. In deze tijden van bezuinigingen en crisis hebben wij bezwaar tegen dergelijke onevenredige uitgaven. Daarbij komt dat de plannen voornamelijk ten bate van de natuur rond het landgoed Middachten worden uitgevoerd en ten koste van de directe leefomgeving van het dorp Ellecom. Er is hier dus sprake van een tegenstrijdig belang. Ook economische belangen van het Landgoed Middachten en de Gemeente Rheden spelen een rol versus de belangen van de inwoners van Ellecom (risico op schade, waardedaling woningen, gezondheidsproblematiek en verslechtering van leefomgeving). Nergens valt te lezen of de eigenaar van het landgoed Middachten de plannen mede financiert, of er zelfs financieel beter van wordt door subsidies vanuit Europa of landelijke overheden, dan wel vanuit de begroting van Waterschap, Gemeente en Provincie indirect financieel ondersteund wordt. Wij maken bezwaar tegen het gemaal en de ondergrondse pijpleiding. Hoewel wij op zich geen bezwaar zouden hebben
Inspreker
Antwoord geen onderdeel van het (ontwerp)besluit voor het onderhavige projectplan.
136, 139
Uitvoering van de maatregelen geeft invulling aan de uitvoering van bestuurlijk vastgesteld beleid te weten; • Provinciaal Waterhuishoudingsplan • Provinciaal Meerjarenprogramma • Waterbeheersplan Waterschap Rijn en IJssel • Gewenste Grond- en Oppervlaktewater Regime (GGOR) Indien partijen dientengevolge schade ondervinden, geldt dat die partijen aanspraak kunnen maken op nadeelcompensatie (zie het antwoord op zienswijze 10). Partijen zullen ingeval van nadeelcompensatie nooit 100% van de schade vergoed krijgen en dat zal ook voor Landgoed Middachten niet anders zijn. Partijen zullen nimmer financieel “beter” worden van projectplannen als de onderhavige. Een overheid zal nooit meer schade kunnen vergoeden dan daadwerkelijk wordt geleden omdat er dan sprake is van ongeoorloofde staatssteun.
135
De aanleg van het gemaal is een maatregel om de verdrogende effecten van drinkwaterwinning Ellecom op Hof
33
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
tegen een dergelijke voorziening maken wij er een voorbehoud bij omdat niets is vermeld over de (voor ons vanzelfsprekende) bekostiging ervan door de stichting Twickel.
Antwoord te Dieren te compenseren. Het ligt dan ook voor de hand dat de kosten van deze maatregel gedragen worden door de Provincie Gelderland en Vitens.
4.5 Procedure van het plan Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
89.
Ik ben tegen het plan omdat helemaal niet duidelijk is hoe de financiële compensatie van een en ander zal worden geregeld.
Zie het antwoord op zienswijze 10
90.
In het Herinrichtingsplan wordt met stelligheid opgemerkt dat de verandering van de grondwaterstand geen effect zal hebben op de bestaande bebouwing op enige met name genoemde uitzonderingen na. Echter in het plan is geen voorziening opgenomen voor planschade in het geval er toch schade aan de bebouwing, woningen erven en opstallen zal ontstaan. Omdat het herinrichtingsplan voordat het hemelwater-afkoppelingsplan wordt geëvalueerd, wordt uitgevoerd, zal elk negatief effect op de funderingen van woningen en kelders, opstallen en de gronden waaraan deze op en aangelegen zijn toe moeten worden geschreven aan de uitvoering van projectplan Middachterbroek en Ellecomse polder. Let wel als er een waarde daling van direct getroffen woningen optreedt dan zal dit ook effect hebben op de waarde van de andere woningen in het dorp Ellecom en ook dit zal moeten worden gecompenseerd. In het rapport van RH/DHV en in het erratum van december 2013 wordt echter het volgende vermeld "De verantwoordelijkheid ligt bij de eigenaren om hiervoor te zorgen, omdat de problemen niet aantoonbaar worden veroorzaakt door onrechtmatig handelen of nalaten van de overheid" . Dit is gezien het bovenstaande
1 t/m 122, 127, 131, 141, 142, 143, 144, 145, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155 124, 131, 135, 137, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 147, 148, 149, 154, 155
De wettelijke regelingen voor wat betreft nadeelcompensatie zijn helder, zie het antwoord op zienswijze 10.
34
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
91.
92.
93.
94.
95.
Reactie onacceptabel. ln het ontwerp-projectplan Middachterbroek en Ellecomse Polder is geen voorziening opgenomen voor nadeelcompensatie in het geval er schade ontstaat aan het welbevinden en de gezondheid van de bewoners van het dorp Ellecom. Al met al maakt het ontwerp-projectplan Middachterbroek en Ellecomse Polder een slordige indruk met vele omissies en tegenstrijdigheden waarbij geconcludeerd moet worden dat bij doorvoeren ervan er onvoldoende nauwkeurig is gekeken naar de risico's die er zijn voor de bebouwing, de leefomgeving, de bestaande natuur en de financiële gevolgen voor het dorp Ellecom zelf en de omgeving als ook de bewoners. Wat zeker stoort is dat er geen voorziening is opgenomen voor nadeelcompensatie of planschade in het geval deze schade ontstaat aan het welbevinden en de gezondheid en de eigendommen van de bewoners van het dorp Ellecom. Er is in het projectplan geen voorziening opgenomen voor plan- of nadeelschade in het geval er toch schade aan de woningen, opstallen, tuinen of omgeving zal ontstaan, noch zijn er maatregelen voorzien om deze - onverhoopte - risico's te voorkomen dan wel opgelopen schade te herstellen. Er wordt geen enkele maatregel genoemd die verwijst naar het mogelijk oplopen van persoonlijke-, gezondheidsschade van de dorpsbewoners van Ellecom. Kennelijk gaat het Waterschap ervan uit dat toenemende gezondheidsklachten wel opgelost zullen worden. In het plan is geen voorziening opgenomen voor nadeelcompensatie in het geval er schade ontstaat aan het welbevinden en de gezondheid van de bewoners van het dorp Ellecom. Het is niet duidelijk uit uw stukken waar de verantwoordelijkheden liggen bij mogelijke schade en op welke wijze de bewoners in Ellecom schadeloos worden gesteld bij optredende kosten.
Inspreker
Antwoord
124, 131, 135, 136, 137, 138, 139, 140, 142, 143, 144, 145, 147, 148, 149, 152, 154, 155 131, 135, 141, 142, 143, 144, 145, 147, 148, 149, 152, 154, 155
Zie het antwoord op zienswijze 10.
136
Zie het antwoord op zienswijze 10.
131
Zie het antwoord op zienswijze 53 en op zienswijze 10.
134
Zie het antwoord op zienswijze 60 en zienswijze 10.
Zie het antwoord op zienswijze 10.
35
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
96.
Zo lang het voorliggende ontwerp projectplan van het Waterschap wordt uitgevoerd vóór dat het hemelwaterafkoppelingsplan van de Gemeente Rheden is geëvalueerd, zullen wij elk negatief effect op de funderingen van opstallen, woningen, kelders en gronden waaraan en/of waarop deze gelegen zijn toeschrijven aan de uitvoering van dit ontwerp projectplan. Let wel, als er een waardedaling van direct getroffen woningen optreedt dan zal dit ook effect hebben op de waarde van de andere woningen in het dorp Ellecom. Voor al deze nadelige effecten zullen wij vooralsnog het Waterschap en haar opdrachtgevers aansprakelijk stellen en zullen wij bij u of uw opdrachtgevers financiële of anderszins compensatie eisen. De door u verstrekte informatie is overduidelijk incompleet zodat er sprake is van bestuurlijke onzorgvuldigheid en u bent alleen daarom al bij uitvoering ervan gehouden tot schadevergoeding. Ik stel u dan ook nu en voor alsdan aansprakelijk voor alle materiële en immateriële schade die kan optreden als gevolg van het uitvoeren van dit plan.
136
Zie het antwoord op zienswijze 60 en op zienswijze10
131
De relevante wet- en regelgeving bepaalt of en zo ja in hoeverre het waterschap gehouden is tot vergoeding van schade indien sprake zou zijn van bestuurlijke onzorgvuldigheid. Aansprakelijkstelling wordt voor kennisneming aangenomen. Zie het antwoord op zienswijze 97.
97.
98.
99.
100.
Het is niet duidelijk waardoor de waterstijging optreedt, gezien de stapeling van effecten. De gemeente voerde het hemelwater afkoppelingsplan door (eind 2012 afgerond) en het Waterschap gaat de grondwaterstand verhogen. Wie neemt waar verantwoordelijkheid voor en hoe is de aansprakelijkheid van schade aan te tonen? (Afgevaardigden van) Vitens, de provincie Gelderland, de stichting Twickel en de stichting Kasteel Middachten vormden de klankbordgroep van de GGOR, waaruit onderhavig uitvoeringsplan voortkwam. Wij leggen hier de vinger bij de invloed van de leden van de klankbordgroep vanuit hun belangen bij de gang van zaken. Een
1 t/m 122, 123, 124, 127, 131, 134, 136, 137, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155 124, 131, 135, 138, 139, 141, 142, 143, 144, 145, 147, 148, 149, 152, 154, 155
135
Zie het antwoord op zienswijze 60.
Het GGOR-onderzoek is een onderzoek geweest op hoofdlijnen. Daarbij heeft het waterschap zich laten adviseren door een klankbordgroep, bestaande uit vertegenwoordigers met gebieds- en of beleidskennis met betrekking tot het GGOR-onderzoek. De nadruk bij de klankbordgroep-GGOR lag op het inbrengen van
36
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord inhoudelijke kennis.
afvaardiging van de huiseigenaren in Ellecom ontbreekt in die klankbordgroep. Dat had Ellecoms Belang kunnen zijn, vereniging van inwoners ven Ellecom. De PKN-kerk in Ellecom/De Steeg, tot voor kort eigenaar van 'de boerderij van Maalderink' en de gronden bij de boerderij, had bij ons weten geen zitting in de klankbordgroep. Konden de leden van de klankbordgroep hun invloed doen gelden (bijv. water naar de vijvers), de afwezigen konden hun belang niet bepleiten. Deelname van bewoners in een latere klankbordgroep accentueert het opmerkelijke manco van het begin.
Het GGOR-onderzoek is vervolgens uitgewerkt naar een concreet inrichtingsplan (het plan waarop nu is ingesproken). Bij de totstandkoming van dit inrichtingsplan heeft het waterschap zich laten adviseren door een klankbordgroep, met daarin een vertegenwoordiging van de diverse belangen: Gemeente Rheden, Vitens, Provincie Gelderland, Ellecoms Belang, vertegenwoordigers van bewoners, Kasteel Middachten en Hof te Dieren/Twickel. De nadruk bij de klankbordgroep-inrichtingsplan lag op het vertegenwoordigen van belangen.
101.
Er heeft overleg plaatsgevonden met betrokken partijen (punt 1.2). Wie zijn deze betrokken partijen en welk belang dienden zij?
136
102.
Tijdens de planvorming heeft een ‘koerswijziging’ plaatsgevonden (punt 1.2). Het is totaal onduidelijk waarom er een koerswijziging heeft plaatsgevonden en of de tot dan toe uitgevoerde onderzoeken naar de effecten van het voorgaande plan zijn herhaald om de effecten op het huidige, nu voorliggende, plan (na de genoemde koerswijziging) vast te stellen.
136
Een ieder die zich niet of niet voldoende voelt gehoord, heeft vervolgens van de mogelijkheid gebruik kunnen maken om zijn/haar visie kenbaar te maken gedurende de ter visie legging. Bij de totstandkoming van het inrichtingsplan heeft het waterschap zich laten adviseren door een klankbordgroep, met daarin een vertegenwoordiging van de diverse belangen: Gemeente Rheden, Vitens, Provincie Gelderland, Ellecoms Belang, vertegenwoordigers van bewoners, Kasteel Middachten en Hof te Dieren/Twickel. De ‘koerswijziging’ is ingegeven door een tweetal ontwikkelingen: • Dat niet met volledige zekerheid kon worden vastgesteld dat de woningen binnen de bebouwde kern van Ellecom geen risico zouden lopen (zie ook het antwoord op zienswijze 19). • Een betere afstemming met het plan ‘Borchkeppel’. De koerswijziging moest daarbij voldoen aan de volgende uitgangspunten: • De bestaande natuurdoelen voor het Fazantenbos/Kooibos blijven overeind.
37
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord •
103.
104.
Onder het kopje ‘Hoe wordt het project uitgevoerd’ wordt verwezen naar een koerswijziging en de maatregelen in bijlage 2. Onduidelijk is wat hiermee wordt bedoeld. De onder 2 genoemde maatregelenkaart of de in de nummering bijlage 2 ontbreekt. Het is totaal onduidelijk waarom er een koerswijziging heeft plaatsgevonden en of de tot dan toe uitgevoerde onderzoeken naar de effecten van het voorgaande plan zijn herhaald om de effecten op het nieuwe plan (na de koerswijziging) uit te werken. Een goed inzicht in de ins en outs van het plan is afhankelijk van de informatie erover. Wij ervaren daarin een tekort. Er is bijvoorbeeld geen reden opgegeven voor de koerswijzing in het plan, die inhoudt dat er geen vernattingsmaatregelen in de Ellecomse Polder worden uitgevoerd. Wij maken bezwaar tegen het tekort aan informatie.
131, 135, 140, 142, 143, 144, 145, 147, 148, 149, 154, 155
Mogelijke effecten op de bebouwing en de bomen in Ellecom worden geminimaliseerd.
Na de ‘koerswijziging’ heeft waterschap Rijn en IJssel aan RoyalHaskoning DHV de opdracht gegeven om dit aangepaste inrichtingsplan opnieuw door te rekenen. Op basis van deze herberekening zijn door Wareco de risico’s voor bebouwing en bomen in Ellecom bepaald. Bijlage 2 in de zinsnede “De maatregelen (bijlage 2) worden technisch uitgewerkt ……” verwijst naar de Maatregelenkaart. Verder wordt verwezen naar het antwoord bij zienswijze 102.
135
Het waterschap vindt informatievoorziening belangrijk en heeft daar veel energie in gestoken. Het waterschap betreurt het dan ook dat inspreker daarin een tekort ervaart. Tijdens het planproces heeft informatievoorziening plaatsgevonden middels een informatieavond, nieuwsbrieven, berichten in nieuwsbrief Ellecoms Belang, website van het waterschap en via de klankbordgroep waarin o.a. vertegenwoordigers van bewoners en Ellecoms Belang zitting hadden. Bij de start van de formele procedure (ter inzage legging) heeft het waterschap een informatieavond georganiseerd (16-01-2014) waarop de plannen uitvoering zijn gepresenteerd en toegelicht. Vervolgens is nog een inloopbijeenkomst georganiseerd (23-01-2014) waar bewoners hun individuele vragen konden stellen.
38
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord Het waterschap is van mening dat zij met betrekking tot informatievoorziening zorgvuldig heeft gehandeld. Met betrekking tot de reden van de koerswijziging zie antwoord op zienswijze 102.
4.6 (Bestuurlijke) besluitvorming omtrent het plan Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
105.
Wij dringen er bij u op aan dat u aan het Algemeen Bestuur een concept uitspraak voorlegt, waaruit de bereidheid blijkt tot financiële genoegdoening voor belanghebbenden in geval van schade, voortkomende uit wateroverlast door de geplande verhoging van het grondwaterpeil. Wij zetten vraagtekens bij de kosten van dit plan in relatie tot de baten. Uiteindelijk heeft het plan tot doel om de bronbossen rond Middachten in stand te houden en mogelijk te verbeteren. Hoewel criteria om dit resultaat te toetsen niet in het plan worden aangegeven en derhalve de effectiviteit van de maatregelen daarmee hooguit globaal kwalitatief te bepalen zal zijn, is het streven om "natuurwinst" te behalen. Als prijs wordt er tegelijkertijd "natuurverlies" geleden: het bijzondere coulisselandschap wordt aangetast, bomen en struiken zullen afsterven, herstel waar mogelijk zal vele jaren duren. Daarnaast wordt een groot gebied van uiterwaarden door vernatting onbruikbaar. Het is dan ook arbitrair of de mogelijke natuurwinst wel zal opwegen tegen het natuurverlies. De vernatting gaat gepaard met hoge kosten. Onverantwoord omdat dit gebied juist eerst heel hard, heel veel geld nodig heeft voor andere zaken. Geleden schade moet eerst hersteld worden. Inspreker refereert hierbij aan; een enorme landschaps-ontsierende telefoonmast, de verwaarloosde sportfaciliteiten van EDS, het leegstaande melkveebedrijf van fam. Bosman, de in zwaar verval geraakte oude sporthal en de onder druk staande gezonde bedrijvigheid van Avegoor. Ik verzoek u dan ook dringend te stoppen met verdere plannen
135
De verplichting tot vergoeding van nadeelcompensatie volgt uit de relevante wet- en regelgeving en het waterschap is aan die wet- en regelgeving gebonden. Zie het antwoord op zienswijze 10.
136
Zie het antwoord op zienswijze 77.
130
Het waterschap besluit over de waterstaatswerken. De door inspreker genoemde zaken vallen buiten de reikwijdte van dit projectplan. Inspreker dient zich hier voor tot het betreffende bevoegd gezag te wenden.
142
Het voorliggende plan heeft geen negatieve effecten voor de
106.
107.
108.
39
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
109.
110.
111.
112.
Reactie maken in deze richting en om te zien naar maatregelen die wel het beoogde doel behalen (vernatting van de genoemde gebieden) maar waarbij de garantie kan worden afgegeven dat er geen negatieve effecten voor Ellecom haar bewoners, het omringende landschap en de dierlijke bewoners aldaar zullen zijn. Slechts op deze wijze zal er voldoende draagvlak ontstaan t.o.v. deze beoogde natuurontwikkeling. De overheid dient verantwoordelijkheid te nemen voor de gevolgen die aantoonbaar ontstaan door foutief ‘handelen’. Met ‘handelen’ wordt hier bedoeld het willens en wetens doorzetten van een plan, waarbij de leefomgeving, de gezondheid en het welzijn van inwoners van Ellecom volstrekt wordt genegeerd Zou het niet beter zijn wanneer het waterschap zich zou concentreren op de taken waarvoor het is aangesteld, te weten, het met het oog op de veiligheid beheren van de waterproblematiek in dit land resp. dit gebied. Dit in plaats van het faciliteren van de hobby's van politici en kasteelheren. Om op het begin van mijn betoog terug te komen, de huidige gedragslijn zal onherroepelijk leiden tot een terugval naar de problemen welke in een grijs verleden bestonden, en voor de oplossing waarvan het waterschap toen juist is ingesteld. Als waterschapsbelasting betalende burger wil ik u dan ook in alle bescheidenheid verzoeken om dit project en eventuele soortgelijke projecten zo spoedig mogelijk af te sluiten, en u te concentreren op uw wezenlijke taken. Alstublieft, breng ons mooie dorp niet in gevaar door het uitvoeren van een volkomen zinloos statusproject van een of enkele politici, en een kasteelheer. Het project is volkomen overbodig, het is uit de lucht gegrepen, het is alleen opgezet om het kweken van een paar nutteloze exotische plantjes mogelijk te maken. Plantjes welke waarschijnlijk niemand ooit te zien zal krijgen behalve een kasteelheer en een paar eco-nerds. Beperk u tot de zaken waar u verstand van heeft, en waar u goed in bent, het waterbeheer te behoeve van de veiligheid van het land. Er is een tekort in de verstrekking van informatie en een gebrek aan samenhang van het plan met lopende of nog in gang te zetten procedures in andere bestuurlijke gremia, als bestemmingsplanwijziging en bouwvergunning.
Inspreker
Antwoord bewoners van Ellecom. Er is geen risico op grondwateroverlast binnen de bebouwde kom van Ellecom, Zie antwoord bij zienswijze 12.
152
Zie antwoord op zienswijze 105.
133
Uitvoering van de maatregelen geeft invulling aan de uitvoering van bestuurlijk vastgesteld beleid te weten; • Provinciaal Waterhuishoudingsplan • Provinciaal Meerjarenprogramma • Waterbeheersplan Waterschap Rijn en IJssel • Gewenste Grond- en Oppervlaktewater Regime (GGOR) Het behoort tot de wettelijke taak van het waterschap uitvoering te geven aan voornoemd beleid.
133
Zie antwoord op zienswijze 110.
135
Aan het opstellen van het projectplan is een zorgvuldige voorbereiding voorafgegaan.
40
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
113.
Op grond van de bovenstaande belangen, zowel gezamenlijk maar ook ieder op zich, is de stichting de mening toegedaan dat er aan het desbetreffende ontwerp-projectplan een onvoldoende althans onvoldoende kenbare belangenafweging aan ten grondslag heeft gelegen Op grond van de bovenstaande belangen, zowel gezamenlijk maar ook ieder op zich, is de stichting de mening toegedaan dat het desbetreffende ontwerp-projectplan voor de stichting (en degene die zij hierbij vertegenwoordigt) nadelige gevolgen van het besluit onevenredig zijn in verhouding tot het met het projectplan te dienen doel. Vernatting zorgt voor hinder voor de zo gewenste bedrijvigheid. Geen enkele melkveehouder, voetballer of toerist (hotelgast) zit te wachten op natte grond.
131
Aan het opstellen van het projectplan is een zorgvuldige voorbereiding voorafgegaan.
131
Zoals herhaaldelijk toegelicht door het waterschap zijn er geen nadelige gevolgen te verwachten van onderhavig besluit. Van enige onevenredigheid kan dan ook geen sprake zijn.
130
De huidige bedrijvigheid komt als gevolg van uitvoering van de maatregelen niet onder druk te staan. De agrarische bedrijven op Middachten (bestaand en nieuw) sluiten met hun bedrijfsvoering aan op de nieuwe omstandigheden. Het sportveld ondervindt geen nadelige effecten, zie antwoord bij zienswijze 37.
114.
115.
4.7 Overige zaken m.b.t. het plan Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
116.
Omdat ik niet de nodige deskundigheid heb op het gebied van veranderingen in de waterhuishouding e.d. maak ik het voorbehoud om te zijner tijd nieuwe punten uit te werken en aan te dragen.
1 t/m 122, 123, 124, 126, 131, 134, 136, 137, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152, 153, 154, 155
Het waterschap is altijd bereid om nieuwe punten aan te horen. Voor zover deze punten echter onderhavig ontwerp besluit betreffen, moet opgemerkt worden dat na de definitieve besluitvorming beroep bij de rechtbank in beginsel alleen mogelijk is voor diegenen die in de ontwerpfase een zienswijze hebben ingediend, waarbij ook in principe alleen over de naar voren gebrachte zienswijzen kan worden geprocedeerd.
117.
De door het Waterschap verstrekte informatie is overduidelijk incompleet. Bovendien ontbreekt een samenhang met lopende en voorziene projecten. Als gevolg hiervan kan niet besloten worden tot het uitvoeren van een dergelijk project en ontstaat als gevolg hiervan
131, 135, 141, 142, 143, 144, 145, 147, 148, 149, 152, 154, 155
Inspreker heeft reactie niet nader gespecificeerd. Niet duidelijk is waar inspreker op doelt bij “incompleet” en “ontbreken samenhang”.
41
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
Het plan is aan de hand van de eisen en randvoorwaarden" opgesteld (punt 1.2). Deze worden nergens gespecificeerd. Op diverse plaatsen in het plan staan onduidelijkheden of verwijzingen naar onderliggende stukken die niet terug te vinden zijn. Zo wordt er onder andere beschreven dat het project wordt uitgevoerd aan de hand van eisen en randvoorwaarden. Onduidelijk is welke eisen en randvoorwaarden worden gehanteerd en waar deze staan beschreven. Doordat de maatregelen uit uw ontwerp-projectplan, ernstige effecten hebben op de bewoners van Ellecom, hun huizen, het omringende landschap en de dierlijke bewoners aldaar, is er m.i. onvoldoende draagvlak om dit plan uit te voeren.
136
Hiervoor verwijzen wij naar het Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder, in het bijzonder Hoofdstuk 2. Zie antwoord zienswijze 118.
121.
Aan het plan heeft een onvoldoende althans onvoldoende kenbare belangenafweging ten grondslag gelegen;
136
122.
De (mogelijke) nadelige gevolgen van het besluit zijn onevenredig in verhouding tot het met het projectplan te dienen doel. In het Ontwerpbesluit zijn drainagemaatregelen ten behoeve van landbouwpercelen opgenomen. Uit mondelinge mededeling van het Waterschap dd. 16 januari 2014 weten we nu dat dit t.b.v. een nieuw veehouderijcomplex is, dat in de plaats komt van de boerderij (voorheen Bosman) aan de Eikenstraat. Wat
136
grote onrust.
118.
119.
120.
123.
131
142
131, 135, 142, 147, 148, 149, 154
Het waterschap heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de effecten van de maatregelen op bebouwing (zie het antwoord op zienswijze 12), bomen en natuur (zie onder andere het antwoord op zienswijze 22). Daaruit is gebleken dat er geen effecten optreden in Ellecom. Het spijt het waterschap dat door derden een ander beeld is geschetst, dan op basis van de berekeningen mag worden verwacht. Er heeft een uitvoerige beoordeling van alle betrokken belangen plaatsgevonden en die heeft ten grondslag gelegen aan het ontwerpbesluit. Uitvoering van de maatregelen geeft invulling aan bestuurlijk vastgesteld beleid. Uit onderzoeken is gebleken dat de te verwachten nadelige gevolgen proportioneel zijn ten opzichte van het met het plan te dienen doel. De mogelijke verplaatsing van de boerderij maakt geen deel uit van dit plan.
42
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
124.
Reactie betekent het voor mij als bewoner van Ellecom voor wat betreft aspecten als stank en toename van ongedierte met een dergelijke bebouwing. Wat zijn de consequenties voor het uiterwaardenlandschap en op wiens gezag en wiens kosten worden het ontwerp, de planning en de uitvoering van deze maatregelen gedaan. Een voor de inwoners van Ellecom belangrijk positief punt uit de plannen, het verbeteren of herstellen van de Ruitersbeek, is tot onze verbazing geschrapt. Deze plotselinge verandering, zonder verder inhoudelijke toelichting, is op z'n minst opmerkelijk en trekt de geloofwaardigheid van het inrichtingsplan als geheel in twijfel. Als immers een beek met een ecologische doelstelling van het hoogste niveau en een cultuurhistorische functie zo gemakkelijk wordt vervangen door een ondergrondse pijpleiding, terwijl slechts een paar kleine aanpassingen nodig zijn, wat moeten wij dan nog geloven van de edele doelstellingen voor andere onderdelen van het inrichtingsplan en van de waarde van de onderliggende plannen en onderzoeken? Als deze veranderingen zo gemakkelijk worden doorgevoerd, vragen wij ons af of de besluiten van Waterschap Rijn en IJssel wel zijn genomen op grond van deugdelijke rapporten en plannen en of de ongetwijfeld grote bedragen die inmiddels in de voorbereiding zijn uitgegeven aan onderzoek en plannenmakerij wel op een zorgvuldige manier zijn besteed.
Inspreker
Antwoord
126
Het landgoed Hof te Dieren heeft sinds de ingebruikname van pompstation Ellecom te maken met verdroging, in het bijzonder bij de vijvers. Provincie Gelderland hecht er waarde aan om de negatieve effecten van de drinkwaterwinning op Hof te Dieren middels maatregelen te compenseren. In het kader van het inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder is de mogelijkheid onderzocht om het kwalitatief goede water uit de bronbossen via de Ruitersbeek naar Hof te Dieren te laten stromen. Vanwege onvoldoende verval van de Ruitersbeek is dit alleen mogelijk door het peil in de Ruitersbeek te verhogen. Een verhoging van het peil van de Ruitersbeek kan leiden tot een verhoging van het risico op vochtoverlast bij enkele woningen in Ellecom. Om het risico op vochtoverlast van deze woningen uit te sluiten, is gekozen voor een koerswijziging. Hierbij wordt het water middels een gemaaltje en een pijpleiding naar Hof te Dieren getransporteerd. Deze oplossing leidt niet tot een verhoging van het risico op vochtoverlast bij woningen in Ellecom. Herstel van de HEN-waarde van de Ruitersbeek blijkt dus niet mogelijk, zonder daarbij het risico op vochtoverlast voor enkel woningen in Ellecom voor de volle 100% uit te kunnen sluiten. Daarom zal waterschap Rijn en IJssel Gedeputeerde Staten van provincie Gelderland vragen de HEN-doelstelling voor de Ruitersbeek voor het traject van het gemaal tot aan de monding in de IJssel te laten vervallen.
43
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord
125.
Inspreker verzoekt het plan zodanig aan te passen dat het voorkomen van de door hem genoemde schade gewaarborgd is. Ik verwacht dat de bodem en grondwater verontreiniging als gevolg van het lozen door de gemeente Rheden van het straatrioolwater (voorgesteld als ‘hemelwater’) in de bodem ongekende vormen gaat aannemen. Sanering zal praktisch onuitvoerbaar worden.
132
Zie antwoord op zienswijze 10.
153
Verder staan er meer onduidelijkheden en tegenstrijdigheden in het ontwerp-projectplan Middachterbroek en Ellecomse Polder. Zo staat bijvoorbeeld geschreven dat het project wordt uitgevoerd aan de hand van eisen en randvoorwaarden. Onduidelijk is welke eisen en randvoorwaarden worden gehanteerd en waar deze staan beschreven. Elders staat geschreven dat de grondwaterstand ten oosten van Ellecom nauwelijks zal veranderen. Echter in een van de onderliggende stukken staat te lezen: a. ‘Buiten de bebouwde kom kan de grondwaterstand wel verhogen.' b. ‘In het bos van Avegoor stijgt de grondwaterstand.’ c. ‘De strook elzen langs de Oude Ruitersbeek zal zich moeten aanpassen aan de hogere grondwaterstanden.’ d. ‘Enkele karakteristieke eiken staan net benedenstrooms van de eerste vistrappen. Deze bomen zullen het moeilijk krijgen maar zullen het waarschijnlijk wel redden.’
131, 135, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 147, 148, 149, 152, 154, 155
Op basis van de berekeningen door Royal Haskoning/DHV wordt er geen grondwaterstandstijging in de kern van Ellecom verwacht (zie kaart 5.6 uit de rapportage ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [augustus 2013]). De gevolgen, zoals door Inspreker verwacht, hebben dus geen relatie met de voorgenomen maatregelen. Ad a: Op kaart 5.6 uit de rapportage ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [augustus 2013]) is aangegeven waar een stijging van de grondwaterstand wordt verwacht..
126.
127.
Ad b: In het erratum, dat bij het ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [augustus 2013] is bijgevoegd, is met betrekking tot deze passage het volgende aangegeven: ‘Vervalt. Deze passage heeft betrekking op een eerdere versie van het plan. Doordat het inrichtingsplan is aangepast, zullen de beschreven effecten niet optreden.’ Ad c en d: Op pagina 15 van de rapportage ‘Inrichtingsplan Middachterbroek en Ellecomse Polder’ [augustus 2013]) is het volgende aangegeven: ‘De strook elzen langs de Oude Ruitersbeek zal zich moeten aanpassen aan de hogere grondwaterstanden. Enkele karakteristieke eiken staan net benedenstrooms van de eerste vistrappen en staan op relatief hoge groeiplaatsen. Deze bomen zullen het moeilijk krijgen, maar zullen het waarschijnlijk wel redden.’ Het betreft hier de bomen, zoals aangegeven op de
44
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
Zienswijze
Reactie
Inspreker
Antwoord maatregelenkaart als ‘Deel eikenhakhout en elzenhakhout zal afsterven.’
45
Reactienota projectplan Waterwet “Uitvoering GGOR Havikerwaard“
46