RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK de Hofstede Praktijkschool PRO
Plaats BRIN nummer BRIN nummer Onderzoeksnummer Datum onderzoek Datum vaststelling
: : : : : :
's-Gravenhage 04NF|C1 04NF|00|PRO 282052 17 februari 2015 10 april 2015
Pagina 2 van 12
1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 17 februari 2015 een onderzoek uitgevoerd op de Hofstede Praktijkschool, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. De Hofstede Praktijkschool is een school met 235 leerlingen die in een nieuw en bijzonder goed geoutilleerd en aantrekkelijk gebouw is gehuisvest. De school neemt deel aan meerdere landelijke overleggroepen zowel wat betreft de ontwikkeling van een praktijkschoolcurriculum als de aansluiting naar het Middelbaar Beroeps Onderwijs. De school werkt intensief samen met ROC Mondriaan en met enkele bedrijven waar de leerlingen bedrijfscertificaten kunnen behalen. Aan de vier domeinen die alle praktijkscholen in hun curriculum hebben opgenomen -wonen, werken, vrije tijd en burgerschap- heeft de Hofstede Praktijkschool een vijfde domein met de cognitieve vakken toegevoegd. De school besteedt ook in de bovenbouw nog veel aandacht aan taal en rekenen.
Aanleiding De aanleiding voor dit kwaliteitsonderzoek is de tweejaarlijkse bezoekcyclus die de inspectie voor scholen voor praktijkonderwijs hanteert. De Hofstede Praktijkschool is voor het laatst in 2013 bezocht en daarom voert de inspectie nu een kwaliteitsonderzoek uit.
Onderzoeksopzet De inspectie vormt haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs 2013. Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: - Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. - Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd.
Pagina 3 van 12
- Wij hebben gesprekken gevoerd met het management, leraren, zorgcoördinatoren en leerlingen. - Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven.
Pagina 4 van 12
2. CONCLUSIES EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht inhouden. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter teveel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor de Hofstede Praktijkschool is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdeling het basisarrangement toe omdat zowel de kwaliteit van het onderwijsproces als de kwaliteitszorg op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau is. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren.
Wij hebben geen tekortkomingen in de naleving van de wettelijke voorschriften vastgesteld.
Pagina 5 van 12
3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op de Hofstede Praktijkschool. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe.
3.1 Algemeen beeld Zowel het onderwijsleerproces als de kwaliteitszorg beoordelen we als voldoende tot goed. Een aantal factoren draagt hieraan bij. Zo zien we dat een combinatie van een stimulerende omgeving en een pedagogisch sterk team een sfeer creërt waar leerlingen goed tot hun recht kunnen komen en tot leren worden gebracht. Verder is het team initiatiefrijk en ambitieus. Zo heeft de school vooropgelopen met de ontwikkeling van een praktijkschooldiploma en volgt een bovengemiddeld percentage leerlingen de AKA-entrée opleiding die de school in samenwerking met ROC Mondriaan aanbiedt. Omdat de school nog bezig is om de beheersingsdoelen van de verschillende domeinen vast te stellen voor de verschillende leerjaren, is er nog niet een concrete vertaling hiervan gemaakt naar de individuele ontwikkelplannen (IOP's)van de leerlingen. Met name in de onderbouw gebruiken de leerlingen de IOP’s vooral om hierin hun sociaal- emotioneel welbevinden te beschrijven. De school moet nog een stap maken hierin en zorgen voor meer plannende afspraken met de leerlingen over te behalen concrete doelen op de verschillende domeinen.
3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende
Pagina 6 van 12
4. 5.
goed niet te beoordelen
Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ‘ja’ of ‘nee’. De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden 1.1P
De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag worden verwacht.
1.7
De leerlingen van het praktijkonderwijs functioneren naar verwachting in de vervolgopleiding of het werkveld.
1
De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken 4.3
2
3
7.1
De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw.
7.2
De leraar geeft een begrijpelijke uitleg.
7.3
De leerlingen zijn actief betrokken.
7.4
De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces.
De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.)
•
1
2
3
1
2
3
• • •
1
2
3
•
9.2
De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen.
•
9.4
De school voert de ondersteuning planmatig uit.
•
Het bevoegd gezag stelt bij plaatsing voor iedere leerling een ontwikkelingsperspectief vast.
10.2
De leerling ontvangt onderwijs zoals beschreven in het ontwikkelingsperspectief.
4
•
De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen.
10.1
4
•
9.1
De school begeleidt leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben effectief aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief. (extra ondersteuning)
5
•
De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd.
Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling
4
1
2
3
4
4
• •
Pagina 7 van 12
De school begeleidt leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben effectief aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief. (extra ondersteuning) 10.3
1
2
3
De school stelt vast of de leerlingen zich ontwikkelen conform het ontwikkelingsperspectief en maakt naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzes.
De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten
•
1
2
3
12.1
De school evalueert systematisch de opbrengsten.
•
12.2
De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten.
•
De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces 13.1
De school evalueert systematisch het onderwijsproces.
13.2
De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces.
13.3
De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces.
4
1
2
3
4
4
• • •
Nalevingsindicatoren 2013
ja nee
N1
Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de onderzochte onderdelen (WVO, art. 24c en 24a).
•
N2
Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de onderzochte onderdelen (art. 24c en 24 WVO).
•
Pagina 8 van 12
3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel
Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: opbrengsten, onderwijsproces, begeleiding en kwaliteitszorg. Opbrengsten De leerlingen van de Hofstede Praktijkschool behalen het opleidingsniveau dat mag worden verwacht. De school maakt gebruik van de landelijke uitstroommonitor om haar uitstroomgegevens te verantwoorden en te vergelijken met het landelijke- en regionale beeld. Het percentage succesvol geplaatste uitstromers ligt de laatste twee jaar ruim boven de 90% en ligt daarmee rond het landelijk gemiddelde. Ruim de helft van de leerlingen behaalt een AKA /entrée opleiding en een deel daarvan kan doorstromen naar een niveau 2 opleiding. Omdat de eisen hiervoor hoger gaan worden, is de school ook meer in gaan zetten op het behalen van branchecertificaten. De school werkt hiervoor samen met tal van bedrijven in de omgeving. In het derde leerjaar maken de leerlingen via het eigen simulatiebedrijf kennis met de verschillende uitstroommogelijkheden naar bedrijven en organisaties. Ze voeren voor deze bedrijven zoveel mogelijk ‘echte opdrachten’ uit om zo een beeld te kunnen krijgen van werkzaamheden die zij in de stage en in hun werkzame leven kunnen uitoefenen. Op grond van de evaluatie van de stage die de school met de leerlingen en betrokken bedrijven uitvoert, worden leerlingen en hun ouders terzijde gestaan bij de verdere keuze in de richting van werk en de daarvoor benodigde verdere opleiding in de school. De school onderhoudt contact met de uitgestroomde leerlingen. Een docent van de school werkt intensief samen met het ROC om leerlingen die daar terecht komen ook de nodige nazorg te geven indien nodig. Onderwijsproces De lessen verlopen rustig en ordelijk. Docenten leggen in begrijpelijke taal uit. De uitleg en de gegeven feedback zijn in de bezochte lessen van een voldoende niveau. De docenten zijn betrokken bij hun leerlingen, beschikken over de goede 'know how' om deze doelgroep te motiveren en zijn duidelijk enthousiast en gemotiveerd.
Pagina 9 van 12
Zowel tijdens de klassikale instructie als tijdens de lessen waarin leerlingen individueel aan eigen taken werken, is helder voor de leerlingen wat de doelen zijn en hoe de leerlingen hieraan moeten werken. De docenten stellen binnen de mogelijkheden van de leerlingen ambitieuze doelen. Ook wordt er gezocht naar zoveel mogelijke praktische en bij de belevingswereld van de kinderen e
aansluitende opdrachten. Zo zagen we onder meer dat 1 klassers een reisroute uitstippelden met 9292OV; een ander deel van de klas leerde coördinaten gebruiken om een technische tekening te maken. De combinatie van een positief pedagogisch klimaat, docenten die de aansluiting weten te vinden bij hun leerlingen en een doordacht lesprogramma waarmee de docenten ambitieuze doelen stellen, maken dat de actieve betrokkenheid van de leerlingen in de bezochte lessen opvallend hoog was. We hebben de indicatoren die betrekking hebben op de opbouw van de les en de actieve betrokkenheid van de leerlingen daarom als goed beoordeeld. Voor enkele algemeen vormende vakken werken leerlingen op hun eigen niveau en oefenen soms op de laptops waar de klassen op tourbeurt over beschikken. Differentiatie is op deze manier heel goed mogelijk. Verder geeft een RT-docent aan elke klas twee uur per week les samen met de mentor. De klas wordt dan op basis van toets- en testgegevens in niveaugroepen ingedeeld en krijgen instructie op maat. Taal is een van de speerpunten van de school waar ze opmerkelijk goede resultaten mee behaalt. Ook het rekenonderwijs en de gebruikte methodes zijn op dit moment speerpunten voor het onderbouwteam. De school zoekt steeds naar mogelijkheden om onderwijs voor hun leerlingen zo goed en adequaat mogelijk aan te bieden. Voor haar derde klassen doet zij nu mee in een pilot waarbij de universiteit van Twente de leeropbrengsten onderzoekt van een klas die met i-pads werkt. Ook voor de praktijkvakken zoeken docenten steeds naar opdrachten waarmee ze aan kunnen sluiten op de stages en de vaardigheden die leerlingen daarvoor nodig hebben. Voor de praktijkvakken beschikt de school over materialen en voorzieningen waar leerlingen arbeidsvaardigheden kunnen oefenen die aansluiten bij de huidige arbeidspraktijk, zoals een scankassa, faciliteiten voor elektronisch voorraadbeheer en een telefooncentrale. Docenten hebben veel contacten buiten de school waarmee ze de leerlingen verder helpen. Begeleiding Het praktijkschoolteam is een klein team met korte lijnen, waar in wekelijkse teamvergaderingen de ontwikkelingen van de leerlingen besproken worden. De zorgcoördinator heeft zicht op alle 235 leerlingen van de school en zorgt samen
Pagina 10 van 12
met de schoolpsycholoog en de mentoren voor de basiszorg, de contacten met ouders en met externe instanties. De meer gecompliceerde zorgproblematiek wordt in het ZAT besproken. De zorgcoördinator legt voor alle leerlingen aan het begin van de eerste klas het ontwikkelingsperspectief vast in een onderwijsperspectiefplan. Daarnaast maakt de remedial teacher nog handelingsplannen voor leerlingen om aan hun cognitieve doelen te werken. In een multidisciplinaire vergadering worden de ontwikkelingen van de leerlingen jaarlijks vastgesteld en besproken. De dossiers zijn goed bijgehouden en bevatten relevante informatie over de doelen en acties die zijn afgesproken. De school houdt een uitgebreide intake en neemt een aantal testen af voor verschillende vakonderdelen om de leerlingen zo goed mogelijk te kunnen bedienen. Naast reken- en taaltoetsen door het jaar heen, krijgen alle leerlingen in de derde klas een uitgebreid herhalingsonderzoek om hun didactisch niveau vast te stellen en hun verdere leerroute vorm te kunnen geven. In de bovenbouw maakt de school gebruikt van de toa-toetsen. Elke leerling heeft een individueel ontwikkelplan(IOP). Dit is een document van de leerling waarin vooral het sociaal- emotioneel welzijn beschreven staat. Alhoewel de taal- en rekenniveaus ook in het IOP zijn beschreven, zijn er te weinig specifieke streefdoelen beschreven waar de leerlingen de komende periode aan gaan werken. We hebben daarom indicator 10.2 als onvoldoende beoordeeld. De school introduceert nu ook in de onderbouw de zogenaamde portfolioopdrachten. Deze vormen voor de leerlingen de leidraad waar zij hun prestaties aan af kunnen meten. Verder is de ontwikkeling van de leerling zichtbaar in hun portfolio’s en in het LeerlingVolg Systeem. Vorderingen van de vakken worden hierin bijgehouden. In de coachingsgesprekken die de mentoren met hun leerlingen voeren tijdens de vast ingeroosterde begeleidingsuren, bespreken zij ook de sociaalemotionele ontwikkelingen. De school kan zich nog verder ontwikkelen door meer te sturen op inhoud, vorm en resultaat van deze gesprekken. Kwaliteitszorg De onderdelen van de kwaliteitszorg zijn van een voldoende tot goed niveau. Voor haar kwaliteitszorg werkt de school cyclisch. De opbrengsten worden jaarlijks geëvalueerd en verantwoord aan de hand van de landelijke uitstroomen volgmonitor voor het praktijkonderwijs. Resultaten van toetsen worden besproken met het team.
Pagina 11 van 12
Het schoolplan is uitgewerkt in jaarplannen die jaarlijks worden geëvalueerd en bijgesteld. Onderwijs ontwikkelgroepen en het onderbouw- en bovenbouwteam werken aan de uitvoering van deze plannen. De school houdt tevredenheidsmetingen onder ouders, leerlingen en medewerkers. De uitslagen hiervan liggen boven het landelijke gemiddelde. Via de cyclus van functioneringsgesprekken evalueert de school de lessen en ontwikkelingen van haar medewerkers en stuurt zo nodig bij. Er is afgelopen jaren doelgericht gewerkt aan de verbetering van het onderwijsproces door het hele curriculum door te lichten en waar nodig aan te passen. Docenten werken constant aan vakontwikkelingen -gestuurd door de vakontwikkelgroep- om het competentieleren verder vorm te geven. Sinds dit schooljaar is er ook gestart met zogenaamde leerkrachtgroepen: docenten werken in deze groepen samen aan het ontwerpen en verbeteren van lessen, gaan bij elkaar op bezoek en geven elkaar feedback. De verwachting is dat de onderwijsverbeteringen waar de school al een aantal jaren aan werkt nog meer gestructureerd en gerichter zullen plaatsvinden. De wijze waarop de school aan de onderwijsverbeteringen werkt, hebben we als goed beoordeeld.
Pagina 12 van 12
