Rampbestrijdingsplan AWACS 2013 Veiligheidsregio Zuid-Limburg
Dit plan is tot stand gekomen in een samenwerkingsverband van: Gemeente Onderbanken Brandweer Zuid - Limburg Politie eenheid Limburg Koninklijke Marechaussee, district Zuid GHOR Zuid Limburg Defensie NAVO Vliegbasis Geilenkirchen (D) Openbaar Ministerie
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
1 van 21
Inhoudsopgave Inleiding------------------------------------------------------------------------------------------------------------3 1 2 3 4 5
A
Aanleiding------------------------------------------------------------------------------------------------------------3 Doel--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3 Reikwijdte------------------------------------------------------------------------------------------------------------3 Inbedding ------------------------------------------------------------------------------------------------------------3 Leeswijzer------------------------------------------------------------------------------------------------------------4
Bestuurlijk Deel--------------------------------------------------------------------------------------------5 1 2 3
Besluit tot vaststelling --------------------------------------------------------------------------------------------5 Openbaarheidstelling ---------------------------------------------------------------------------------------------6 Leiding en coördinatie --------------------------------------------------------------------------------------------6 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
4
Juridische besluiten------------------------------------------------------------------------------------------------7 4.1
5 6
Opperbevel ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6 Operationeel leider------------------------------------------------------------------------------------------------------ 6 Verantwoordelijkheid politiezorg. ---------------------------------------------------------------------------------- 6 Inzet Crash Responce team NAVO Vliegbasis Geilenkirchen------------------------------------------------- 6 Opschaling ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 7 Mandaten------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 7
Beheer ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------7 Oefenen --------------------------------------------------------------------------------------------------------------7
B Operationeel deel -------------------------------------------------------------------------------------------8 7
Scenario’s ------------------------------------------------------------------------------------------------------------8 7.1 7.2 7.3 7.4
8
Melding en alarmering------------------------------------------------------------------------------------------ 10 8.1 8.2 8.3
9
Scenario’s. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8 Scenariobeschrijving luchtvaartongeval. -------------------------------------------------------------------------- 8 Slachtofferaantallen.---------------------------------------------------------------------------------------------------- 9 Hulpverleningscapaciteit.---------------------------------------------------------------------------------------------- 9 Eerste melding vliegtuigongeval. -----------------------------------------------------------------------------------10 Landgrens en twijfel incidentlocatie. ------------------------------------------------------------------------------10 Alarmering GRIP-teams. ----------------------------------------------------------------------------------------------10
Op- en afschaling------------------------------------------------------------------------------------------------- 11 9.1 9.2
10
Opschaling ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------11 Bijstand --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------11
Leiding en coördinatie--------------------------------------------------------------------------------------- 11 10.1 10.2 10.3 10.4 10.5 10.6
11
Organisatieschema opschaling. -------------------------------------------------------------------------------------11 Crisiscommunicatie.----------------------------------------------------------------------------------------------------12 Inzet Crash Response Team------------------------------------------------------------------------------------------12 Bergen overledenen.---------------------------------------------------------------------------------------------------12 Informatie Ministeries en ambassades. --------------------------------------------------------------------------13 Onderzoek. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------12
Informatiemanagement ------------------------------------------------------------------------------------ 12 11.1 11.2
Gevaarlijke stoffen in de lading. ------------------------------------------------------------------------------------12 Verbindingen-------------------------------------------------------------------------------------------------------------13
Bijlagen Deel B ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 14 Bijlage 1: Alarmeringsschema ---------------------------------------------------------------------------------------------------15 Bijlage 2: Multidisciplinaire informatiekaart RBP AWACS ---------------------------------------------------------------16 Bijlage 3: Afkortingenlijst. --------------------------------------------------------------------------------------------------------20
C Overzicht Onderliggende documenten. ------------------------------------------------------------ 21 ___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
2 van 21
INLEIDING 1
Aanleiding.
In het beleidsplan Veiligheidsregio Zuid-Limburg 2012-2015 is opgenomen dat het scenario luchtvaartongeval met een toestel, afkomstig van of aanvliegend naar de NAVO vliegbasis Geilenkirchen (D) in de gemeente Onderbanken, aangemerkt wordt als een risico waarvoor een plan naar analogie van een rampbestrijdingsplan wordt ontwikkeld. Het plan is echter niet wettelijk verplicht. Deze noodzaak voor het hebben van een rampbestrijdingsplan voor dit scenario is echter gebaseerd op een aantal specifieke kenmerken: • Een deel van de zogenaamde ‘Zone 1’ (de zone die zich uitstrekt 150 meter aan weerszijden van de hartlijn van de start- landingsbaan en tot 1 kilometer voor en achter de baan, waarin 70 á 80% van de luchtvaartongevallen plaatsvindt) van de start- landingsbaan van NAVO vliegbasis Geilenkirchen ligt op het grondgebied van de gemeente Onderbaken. • De uitzonderlijke situatie van samenwerking met een buitenlands vliegveld en het grensoverstijgende karakter van het scenario, vraagt een specifieke uitwerking van afspraken in een plan.
2
Doel.
Het doel van dit rampbestrijdingsplan is het op een gestructureerde wijze ordenen van taken, bevoegdheden en deelplannen van de verschillende bij de bestrijding van een vliegtuigongeval met een toestel afkomstig van of aanvliegend naar de NAVO Vliegbasis Geilenkirchen (D), betrokken overheden, hulpdiensten en andere organisaties.
3
Reikwijdte.
Volgens de landelijke Handreiking ‘crisisbeheersing op luchthavens’ beperkt zicht het werkingsgebied van een rampbestrijdingsplan voor luchtvaartongevallen tot Zone 1 (de zone die zich uitstrekt 150 meter aan weerszijden van de hartlijn van de start- landingsbaan en tot 1 kilometer voor en achter de baan, waarin 70 á 80% van de luchtvaartongevallen plaatsvindt). In bijlage 2 van Deel B is de Zone 1 van de NAVO vliegbasis Geilenkirchen (D) op kaart gezet. Voor dit rampbestrijdingsplan is het werkingsgebied uitgebreid met de gehele gemeente Onderbanken. Dit rampbestrijdingsplan bereidt zich voor op een maatgevend scenario ‘luchtvaartongeval’ met een vliegtuig afkomstig of aanvliegend naar de NAVO vliegbasis Geilenkirchen (D). Het maatgevend scenario voorziet niet in een combinatie van rampen, zoals bijvoorbeeld botsing van twee vliegtuigen, luchtvaartongeval in een gebouw in Onderbanken of een andersoortig risico-object. In dit geval is de structuur van dit plan wel bruikbaar, maar zullen de effecten groter zijn dan bij het benoemde maatgevende scenario.
4
Inbedding.
Dit rampbestrijdingsplan is gebaseerd op de afspraken die gemaakt zijn in het regionale crisisplan Veiligheidsregio Zuid-Limburg en afgestemd met de betrokken partners. Daarnaast zijn delen van dit plan gebaseerd op de landelijke handreiking ‘crisisbeheersing op luchthavens’. Afspraken die in andere documenten, waaronder het regionale crisisplan Veiligheidsregio Zuid-Limburg, zijn vastgelegd worden in dit plan niet opnieuw beschreven.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
3 van 21
Leeswijzer. Het rampbestrijdingsplan AWACS beschrijft de aanpak van de gevolgen van een vliegtuigongeval in de gemeente Onderbanken van een vliegtuig afkomstig van of aanvliegend naar de NAVO vliegbasis Geilenkirchen (D). Het plan geldt als uitvoeringsdocument voor een effectieve en efficiënte incidentbestrijding. Het plan bestaat uit de volgende onderdelen: Deel A: Bestuurlijk deel Deel B: Operationele deel Deel C: Onderliggende documenten Het bestuurlijk deel A beschrijft het beleidskader dat van toepassing is op de organisatie van de bestrijding. Binnen het operationele deel B worden de scenario’s besproken en de voorwaardenscheppende processen. Deel C omvat de onder dit plan liggende documenten die betrekking hebben op de operationele voorbereiding op het scenario en het rampbestrijdingsplan.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
4 van 21
A
BESTUURLIJK DEEL
1
Besluit tot vaststelling.
__________________________________________________ Bestuurlijke vaststelling Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg __________________________________________________ Het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg; overwegende dat NAVO vliegbasis Geilenkirchen is gelegen in Duitsland en dat de mogelijkheid van een ramp/ zwaar ongeval met gevolgen voor de gemeente Onderbanken, als gevolg van een gebeurtenis buiten de luchthaven, realistisch zijn; dat het bestuur van de Veiligheidsregio van oordeel is dat dit een naar plaats, aard en ernst voorzienbare ramp / zwaar ongeval vormt, waarvoor een operationeel plan naar analogie van het rampbestrijdingsplan nodig dan wel wenselijk wordt geacht; dat het rampbestrijdingsplan AWACS tot stand is gekomen in nauw overleg met het commando van NAVO vliegbasis Geilenkirchen alsmede met de bij de rampbestrijding betrokken partijen; voorts overwegende, dat in september 2010 een eerdere versie van het rampbestrijdingsplan AWACS is vastgesteld; dat dit plan op een aantal onderdelen wijziging behoeft;
BESLUIT 1. vast te stellen het rampbestrijdingsplan AWACS 2013 overeenkomstig het bij dit besluit behorende plan; 2. te bepalen dat dit besluit in werking treedt op 11 oktober 2013.
Aldus vastgesteld door het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg op 11 oktober 2013
O. Hoes Voorzitter
mr. J.H.J. Höppener Secretaris
__________________________________________________ ___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
5 van 21
2
Openbaarheidstelling.
Ingevolge artikel 6.1.4 lid 1 van het Besluit veiligheidsregio’s is op de vaststelling van het rampbestrijdingsplan de openbare voorbereidingsprocedure zoals omschreven in afdeling 3:4 van de Algemene wet bestuursrecht van toepassing. Het plan is derhalve voor de vaststelling ter inzage gelegd voor de bevolking en is een openbaar document.
3 3.1
Leiding en coördinatie. Opperbevel.
Voor dit maatgevend scenario van dit rampbestrijdingsplan geldt een opschaling tot GRIP 3 in de gemeente Onderbanken, waarbij de burgemeester van Onderbanken het opperbevel heeft. De directe operationele leiding is gemandateerd aan de operationeel leider. De opperbevelhebber is tevens eindverantwoordelijk voor de crisiscommunicatie en het, in overleg met de NAVO vliegbasis Geilenkirchen, vrijgeven van informatie. Voor inzet van het crash response team van de vliegbasis is een apart convenant opgesteld, waar de bevelstructuur in is opgenomen. Indien sprake is van een terroristische aanslag waarbij het vliegtuig in de gemeente Onderbanken neerstort, zal conform de afspraken uit het regionale crisisplan Veiligheidsregio Zuid-Limburg opgeschaald worden tot GRIP 4. Deze opschaling zal plaatsvinden na overleg tussen de operationeel leider en de burgemeester van Onderbanken.
3.2
Operationeel leider.
De directe aansturing van de hulpverlening wordt uitgevoerd door de operationeel leider. De aard van de (dreigende) rampsituatie bepaalt vanuit welke kolom binnen de Veiligheidregio deze functie bekleed zal worden. In het geval van een vliegtuigongeval met een toestel afkomstig van of aanvliegend naar de NAVO Vliegbasis Geilenkirchen zal deze taak bij de brandweer liggen. Mochten veranderende omstandigheden leiden tot een verschuiving van het zwaartepunt, bijvoorbeeld in de afbouw- of nazorgfase, dan zal de functie van operationeel leider door de betreffende kolom vervuld worden.
3.3
Verantwoordelijkheid politiezorg.
In het geval dat een (militair) toestel neerstort op Nederlands gondgebied, is de KMar verantwoordelijk voor en belast met de uitvoering van de politietaak. In de praktijk is de situatie dat de politie bij een luchtvaartongeval eerder ter plaatse is dan de KMar. In het kader van een efficiënte en effectieve incidentbestrijding is bepaald dat de politie als eerste de taak "Politiezorg" op zich zal nemen tot aan het moment van het ter plaatse zijn van de KMar. In het CoPI vindt verder afstemming en overdracht van taken plaats.
3.4
Inzet Crash Responce team NAVO Vliegbasis Geilenkirchen.
Voor de inzet van het Crash Response Team (CRT) van de NAVO Vliegbasis Geilenkirchen op Nederlands grondgebied is een apart convenant gemaakt, welke onderdeel is van Deel C (onderliggende documenten) van dit plan.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
6 van 21
3.5
Opschaling.
De opschaling zal verlopen middels de Gecoördineerde Regionale IncidentbestrijdingsProcedure (GRIP) en zal starten na binnenkomst van een melding bij de gemeenschappelijke meldkamer ZuidLimburg. De crisisteams binnen de GRIP-structuur worden bij een luchtvaartongeval met een toestel afkomstig van of aanvliegend naar de NAVO Vliegbasis Geilenkirchen uitgebreid met liaisons van de NAVO Vliegbasis Geilenkirchen en de Koninklijke Marechaussee.
4 4.1
Juridische besluiten. Mandaten.
De operationeel leider heeft het mandaat om af te wijken van de voorgestelde opschaling zoals in dit rampbestrijdingsplan beschreven wanneer de omstandigheden hierom vragen.
5
Beheer.
Het rampbestrijdingsplan AWACS dient minimaal eens per 4 jaren herzien te worden. Hoewel het een niet wettelijk verplicht rampbestrijdingsplan betreft, zal de termijn aangehouden worden die het Besluit Veiligheidsregio’s in artikel 6.2.3 lid 5 geeft voor een rampbestrijdingsplan voor een luchthaven in Nederland. Indien gewijzigde omstandigheden daartoe aanleiding geven, wordt het plan tussentijds geactualiseerd en opnieuw vastgesteld door het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio. Deel B (operationele deel) kan onderhevig zijn aan constante veranderingen. Operationele wijzigingen in dit deel kunnen derhalve tussentijds door de Veiligheidsdirectie van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg vastgesteld worden. De burgemeester van Onderbanken zal hiervan vooraf in kennis worden gesteld. Deel C (onderliggende documenten) worden door de verantwoordelijke ketenpartners beheerd. Dit geldt zowel voor de inhoud van de draaiboeken als voor de beschreven organisatie en de daarvoor benodigde middelen.
6
Oefenen.
Aangezien dit rampbestrijdingsplan niet wettelijk verplicht is, geldt er geen wettelijke oefenverplichting. Derhalve zal, gezien het risico voor de veiligheidsregio Zuid-Limburg en het uitzonderlijke karakter van het scenario, getracht worden eens per 2 jaren een multidisciplinaire (staf)oefening te laten plaatsvinden. De programmagroep Multidisciplinaire opleiden, trainen en oefenen (ProMOTO) van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg is verantwoordelijk voor het bewaken van de oefenverplichting en de uitvoering van de oefeningen. Daarnaast zal jaarlijks, op initiatief van de gemeente Onderbanken, een multidisciplinair afstemmingsoverleg gepland worden, waarin de actualiteit van het rampbestrijdingsplan besproken wordt.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
7 van 21
B OPERATIONEEL DEEL 7 7.1
Scenario’s. Scenario’s.
Dit rampbestrijdingsplan maakt een onderscheid tussen een drietal scenario’s voor een luchtvaartongeval met een toestel afkomstig van of aanvliegend naar de NAVO Vliegbasis Geilenkirchen: Scenario
Beschrijving
Actie
1
Het toestel is neergestort op Nederlands gebied (geen twijfel).
Het onderhavige rampbestrijdingsplan treedt onmiddellijk in werking.
2
Het toestel is neergestort op Duits gebied (geen twijfel). Uitgangspunt is dat de grensweg “Duits” gebied is. Het is onduidelijk aan welke kant van de grens het luchtvaartongeval heeft plaatsgevonden.
Het onderhavige rampbestrijdingsplan treedt niet in werking.
3
7.2
Het onderhavige rampbestrijdingsplan treedt onmiddellijk in werking en zowel aan Nederlandse als Duitse zijde wordt opgeschaald. Wanneer duidelijkheid is over de locatie zal of aan de Nederlandse of Duitse zijde worden afgeschaald. Hulpdiensten blijven indien gewenst stand-by voor bijstand.
Scenariobeschrijving luchtvaartongeval.
In hoofdzaak kan onderscheid gemaakt worden tussen een drietal vliegtuigen welke met regelmaat op de basis opstijgen en landen:
Tankvliegtuig (KC-135) AWACS-radarvliegtuig (E-3A) Transportvliegtuig (Boeing 757)
Inzittenden (regulier) 4 18 Minimaal 3
Max. inzittenden 53 33 91
Max. brandstof (liters) 98.900 80.800 43.210
Incidenteel zullen ook andere vliegtuigen opstijgen of landen op de NAVO Vliegbasis Geilenkirchen. Na het neerstorten zal het Crash Response Team (CRT) van de NAVO Vliegbasis Geilenkirchen ingezet worden voor het beheersen van de brand en het creëren van een overleefbare situatie in en rondom het vliegtuigwrak. Dit geldt voor beide zijden van de grens. Aan de hand van het van toepassing zijnde scenario (zie par. 7.1) zal er aan Duitse en/of Nederlandse zijde worden opgeschaald. Zodra de situatie dit toestaat zal het CRT beginnen met redden. Als korte tijd later de overheidsbrandweer ter plaatse komt heeft zij mogelijk nog een beperkte taak bij de blussing, maar in ieder geval heeft zij een taak bij de bevrijding van (zwaargewonde/ beknelde) slachtoffers die nog in de resten van het toestel aanwezig zijn. Bij bovengenoemde toestellen hoeft geen rekening gehouden te worden met wapensystemen. Wel dient rekening te worden gehouden met eventuele lading en andere veiligheidssystemen (zuurstofflessen, brandblussysteem etc.). De On Scene Commander van het CRT kan de overheidsbrandweer hierover adviseren.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
8 van 21
Afhankelijk van de vervoerscapaciteit en de toestand van de slachtoffers zullen zij zo snel mogelijk vervoerd worden naar de nabij gelegen ziekenhuizen conform het ziekenhuis rampen opvangplan (ZIROP) van de GHOR. De NAVO vliegbasis Geilenkirchen zal primair zorgen dat T3 slachtoffers en niet-gewonde inzittenden na registratie zo snel mogelijk terugkeren naar de vliegbasis, waar zij verder opgevangen zullen worden. De registratiegegevens zullen gedeeld worden in het COPI en ROT. Op verzoek kan Bevolkingszorg hierin assisteren. Wanneer sprake is van slachtoffers of betrokkenen aan Nederlandse zijde, moet wel rekening worden gehouden met het optuigen van opvang- en registratiecapaciteit. Rekening moet worden gehouden met een enorme mediabelangstelling, die een extra belasting zal betekenen voor de organisatie van de hulpverlening.
7.3
Slachtofferaantallen.
Een regulier Awacs-radarvliegtuig (E-3A) kan maximaal 33 inzittenden aan boord nemen. Normaal gesproken bevinden zich 18 inzittenden aan boord van een Awacs-radarvliegtuig. Tankvliegtuigen (KC-135) hebben vaak alleen bemanning aan boord, te weten 4 personen, echter is er incidenteel capaciteit voor 53 inzittenden. In een transportvliegtuig (Boeing 757) zitten maximaal 91 inzittenden aan boord zijn. Dit laatste aantal geldt als het maatgevende scenario voor dit plan. Voor de (verwachte) verdeling van de slachtoffers zijn de cijfers gehanteerd overeenkomstig de gehanteerde percentages uit de handreiking ‘crisisbeheersing op luchthavens’. Op basis van dit maatgevende scenario (transportvliegtuig) kan de volgende onderverdeling worden gemaakt: Maximaal aantal POB’s
91
Kerngetallen bij een luchtvaartongeval: Aantal doden : (25%)
22
Aantal T1 slachtoffers: (15%)
14
Aantal T2 slachtoffers: (22%)
20
Aantal T3 slachtoffers: (38%)
35
Het precieze aantal inzittenden (Persons on board) wordt door de meldkamer van de NAVO Vliegbasis Geilenkirchen aan de gemeenschappelijke meldkamer Zuid-Limburg doorgegeven.
7.4
Hulpverleningscapaciteit.
Overeenkomstig het bovenstaande scenario wordt direct de volgende inzet en opkomsttijd van de betrokken diensten verlangd: Benodigd potentieel Opkomsttijd Brandweer 1 peloton hulpverlening binnen 30 minuten, eerste eenheid binnen 8 minuten Crash response Volledig CRT Rondom luchthaven binnen enkele team (CRT) minuten
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
9 van 21
GHOR
Politie/KMar
Bevolkingszorg
20 ambulances
3 afkomstig vanuit regulier binnen 15 minuten, de rest binnen ca. 60 minuten.
1 geneeskundige combinatie Traumaheli
binnen 60 minuten binnen ca. 15 minuten (Würselen)
De benodigde capaciteit van politie/KMar hangt af van de locatie van het ongeval (burger of militair terrein). Inrichten actiecentrum communicatie
Binnen 60 minuten.
Inrichten callcentre voor publieksvragen.
Binnen 120 minuten.
Activeren website www.crisis.nl via NCC
Binnen 60 minuten.
Op aanvraag NAVO vliegbasis Geilenkirchen ondersteuning bij opvang en registratie.
Binnen 90 minuten.
Opvangmogelijkheid Onderbanken: FaSiLa lokaal Schinveld Ter Hallen 8-10, 6451CE Schinveld
8 8.1
Melding en alarmering. Eerste melding vliegtuigongeval.
Melding komt bij de gemeenschappelijke meldkamer Zuid-Limburg binnen via de NAVO Vliegbasis Geilenkirchen, de Duitse meldkamer of de reguliere alarmlijnen. Indien de melding afkomstig is van de NAVO Vliegbasis Geilenkirchen wordt eveneens het aantal inzittenden (Persons on Board) opgevraagd, een inschatting van hoeveelheid brandstof en eventuele aanwezige gevaarlijke stoffen in de lading en andere bijzonderheden. De calamiteitencoördinator meldkamer (CaCo) zal op de meldkamer starten met het samenstellen van het eerste beeld in LCMS.
8.2
Landgrens en twijfel incidentlocatie.
Wanneer er twijfel ontstaat over de precieze locatie van het luchtvaartongeval (Nederlandse of Duitse zijde van de grens) treedt onderhavige rampbestrijdingsplan onmiddellijk in werking en zowel aan Nederlandse als Duitse zijde wordt opgeschaald. De positie van het ongeval wordt door de eerst aangekomen hulpverleningsdienst nader aangegeven/ bevestigd. De meldkamers (Nederland, Duitsland en NAVO Vliegbasis Geilenkirchen) geven deze informatie aan elkaar door waarna of aan de Nederlandse of Duitse zijde worden afgeschaald. Hulpdiensten blijven indien gewenst stand-by voor bijstand.
8.3
Alarmering GRIP-teams.
De gemeenschappelijke meldkamer Zuid-Limburg zal na melding van een luchtvaartongeval van een vliegtuig afkomstig van de NAVO Vliegbasis Geilenkirchen starten met de alarmering conform het alarmeringsschema in bijlage 1.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
10 van 21
De Informatiemanager (IM) meldkamer controleert bij aankomst op de gemeenschappelijke meldkamer of de juiste functionarissen gealarmeerd zijn en de alarmering van de liaisons in de GRIPteams. De alarmering van de KMar en KLPD dienst luchtvaart gebeurd via de meldkamer politie.
9 9.1
Op- en afschaling. Opschaling.
Opschaling vindt plaats aan de hand van het alarmeringsschema in bijlage 1 en het organisatieschema in paragraaf 10.1
9.2
Bijstand.
Bijstandsverzoeken binnen Nederland vinden plaats conform de reguliere procedure aan het NCC. De operationeel leider is verantwoordelijk voor het uitvoeren van de bijstandsaanvraag richting het NCC. Bijstand vanuit Duitsland gaat via de reguliere EMRIC- (brandweerbijstand) en EUMED-procedure (geneeskundige bijstand). Voor de inzet van het CRT op Nederlands grondgebied is een apart convenant afgesloten. Het CRT kan dus direct ingezet worden.
10 10.1
Leiding en coördinatie. Organisatieschema opschaling.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
11 van 21
10.2
Crisiscommunicatie.
Crisiscommunicatie wordt vormgegeven middels de reguliere afspraken uit het proces communicatie van het regionale crisisplan Veiligheidsregio Zuid-Limburg. Indien wenselijk zal de communicatieadviseur in het CoPI ondersteund worden door de communicatieadviseur van de NAVO vliegbasis Geilenkirchen op de plaats van het incident. De (Hoofd)officier van justitie in het GBT beslist of het wenselijk is om de adviseur publieksvoorlichting van het Openbaar Ministerie toe te voegen aan de sectie crisiscommunicatie. In geval er door de burgemeester wordt besloten tot het houden van een persbijeenkomst kan deze plaats te vinden in gemeenschapshuis De Henkhof, Clemensweg 1, 6447 AZ Merkelbeek, telefoon 046-4422415.
10.3
Inzet Crash Response Team.
In geval van een ongeval met een NAVO-vliegtuig of een ander militair luchtvaartuig op het grondgebied van de gemeente Onderbanken, verleent de Commandant van de NAEW&CF E-3A Component bijstand met het ter zijner beschikking staande Crash Response Team (CRT). Het CRT zal op Nederlands grondgebied onder leiding staan van de Nederlandse hulpdiensten en commandostructuur.
10.4
Bergen overledenen.
Het bergen van de overledenen vindt niet eerder plaats dan na overleg met de (Hulp)officier van Justitie en de NAVO vliegbasis Geilenkirchen. Een locatie van het luchtvaartongeval wordt altijd aangemerkt als een ‘plaats delict’. De officier van justitie beslist of de stoffelijke overschotten worden vrijgegeven. Indien er een strafrechtelijk onderzoek plaatsvindt worden de stoffelijke overschotten in beslag genomen onder verantwoordelijkheid van de Brigadecommandant van de Brigade Recherche en Informatie KMar District Zuid. Ook kan het zijn dat een lijkschouw of sectie moet plaatsvinden in samenwerking met het Rampen identificatie team (RIT). Dit beslist de officier van justitie. Het verplaatsen van overledenen en/of aangetroffen goederen vindt alleen plaats als dit voor redding en medische verzorging van gewonden noodzakelijk is.
10.5
Onderzoek.
Na een luchtvaartongeval aan Nederlandse zijde zal de Onderzoeksraad voor de Veiligheid een onderzoek starten. Vanuit de NAVO zal eveneens een onderzoek naar de toedracht starten. Wanneer er een vermoeden is van een terroristische oorzaak, zal de Hoofdofficier van Justitie leidend zijn in het onderzoek.
11 11.1
Informatiemanagement. Gevaarlijke stoffen in de lading.
Een passagiers- of vrachtvliegtuig kan gevaarlijke stoffen bevatten. De NAVO Vliegbasis Geilenkirchen draagt er zorg voor dat de noodzakelijke informatie (NOTOC) per direct beschikbaar gesteld wordt aan de gemeenschappelijke meldkamer Zuid-Limburg en het COPI ter attentie van de RAGS. In verband met de veiligheid van overlevenden en hulpverleners zal de aanwezigheid en vervolgens de aard en omvang van gevaarlijke stoffen onmiddellijk vastgesteld moeten worden.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
12 van 21
11.2
Verbindingen.
De Nederlandse hulpverleningsdiensten beschikken over C2000 verbindingsmiddelen ten behoeve van het operationele berichtenverkeer. Ook de KMar is voorzien van deze middelen. Het COPI zal werken op gespreksgroep RMG 01. Omdat deze gespreksgroep voor de KMar niet beschikbaar is, zal de OVD-KMar (indien deze plaatsneemt in het COPI) een aanvraag doen bij de meldkamer politie voor een koppeling met gespreksgroep RMG-01. Er wordt voor dit scenario niet gewerkt met een apart verbindingsschema, de reguliere verbindingsprocedures van de hulpdiensten zullen voor het scenario gelden. Voor de “aanhaking” van het Crash Response Team aan het Nederlandse C2000-netwerk worden geen specifieke voorzieningen getroffen. Ten tijde van een incident zullen zij, indien wenselijk door omvang of complexiteit van het incidentterrein, worden voorzien van een portofoon uit de Commando haakarmbak door de brandweer. De HOvD of de OvD-B dragen zorg voor tijdige overdracht van de portofoon naar de OSCAR van het Response Team.
11.3
Informatie Ministeries en ambassades.
Bij een luchtvaartongeval met een AWACS- vliegtuig op Nederlands grondgebied zullen de informatiestromen naar familie van slachtoffers/ betrokkenen geregeld worden via de liaisonofficieren van de NAVO basis Geilenkirchen, die ondermeer van informatie worden voorzien door de liaison van de NAVO vliegbasis Geilenkirchen in het ROT. Zij zullen zorg dragen voor het informeren van de ambassades en het Ministerie van Defensie van het geboorteland van de slachtoffers/ betrokkenen. Dit in tegenstelling tot een crash met een burgervliegtuig in Nederland, waarbij een taak directe taak voor ROT ligt in het informeren van betrokken ambassades. Het ROT dient wel zorg te dragen voor een goede informatie-uitwisseling richting de NAVO basis Geilenkirchen over de slachtoffers.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
13 van 21
Bijlagen Deel B 1. Alarmeringsschema RBP AWACS 2. Multidisciplinaire informatiekaart RBP AWACS 3. Afkortingenlijst
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
14 van 21
Bijlage 1: Alarmeringsschema
Melding optie 1 Het Awacs toestel stort neer op Nederlands grondgebied Het Rampbestrijdingsplan Awacs gaat in werking, alleen na melding Awacs basis. (GRIP 3 Onderbanken)
E3 A Component Geilenkirchen • Melding komt binnen • Hoeveel inzittenden (POB) / gewonden, brandstof en locatie. • Melding aan: Meldkamer Zuid Limburg (NL) Leitstelle te Heinsberg (D) • Alarmeren: On Scène Commander (OSCAR) Head of safety NAVO Vliegbasis Deputy / Commander NAVO Vliegbasis (CGD)
• NOTOC (lijst aanwezige gevaarlijke stoffen in vliegtuig) naar meldkamer brandweer sturen en aanbieden in COPI via de On Scene Commander.
Brandweer (RAC)
GHOR (MKA)
Politie (DROC)
KMar
• Melding komt van NAVO Vliegbasis Geilenkirchen, met opgave aantal inzittenden (POB) / gewonden, brandstof en mogelijke locatie. • Melding verwerken in GMS • Alarmeren mono: Hulpverlening zeer groot (peloton)
• Melding komt via GMS, met opgave aantal inzittenden (POB) / gewonden
• Melding komt via GMS
• Melding komt van RMP of LMK of IMP-Awacs • Melding kan ook rechtstreeks komen van Awacs, dan doormelden aan RMP
Alarmering GRIP-functionarissen vindt plaats door meldkamer brandweer (eenknopsalarmering)
• Informeren Luchtvaartpolitie KLPD
Opstarten processen bevolkingszorg en ondersteunende functionarissen door Bevolkingszorg-ROT.
• Melding komt binnen • Hoeveel inzittenden (POB) / gewonden • Melding aan: Meldkamer Zuid Limburg (NL) Leitstelle te Heinsberg (D)
• Alarmeren: Surveillancevoertuigen OvD-P KLPD dienst luchtvaart KMar
• Verdere alarmering conform “GHOR Alarmering Zuid-Limburg” (GMS)
• Alarmeren multi: GRIP 3 Onderbanken (eenknopsalarmering) • Informeren NCC Piket Provincie • Terugkoppeling Leitstelle Kreis Heinsberg
optie 2 Het Awacs toestel stort neer op Duits grondgebied
Alarmeren mono: Ambulances Geneeskundige combinatie MMT
Alarmering GRIP-functionarissen vindt plaats door meldkamer brandweer (eenknopsalarmering)
Voor bijstand oproepbaar
Voor bijstand oproepbaar
Alarmering GRIP-functionarissen vindt plaats door meldkamer brandweer (eenknopsalarmering)
Voor bijstand oproepbaar
• Alarmeren: KMar Awacs of IMP-Awacs Surveillance KMar OvD-P Kmar coördinator CCB Kmar Brigade commandant Districtscommandant
Voor bijstand oproepbaar
Bevolkingszorg
Alarmering actiecentrum communicatie door Communicatie-ROT.
Voor bijstand oproepbaar
• Alarmeren: On Scène Commander (OSCAR) Head of safety NAVO Vliegbasis Deputy / Commander NAVO Vliegbasis (CGD) CRT
optie 3 Het is onduidelijk aan welke kant van de grens het vliegtuig is neergestort Op basis van verkenning (CRT) ter plaatse volgt een nader bericht. Aangegeven wordt of de locatie van het luchtvaartongeval Nederlands of Duits gebied is. Vervolgen conform optie 1 of optie 2. Teveel gealarmeerd potentieel krijgt informatie en keert terug.
• Melding komt binnen • Hoeveel inzittenden (POB) / gewonden • Melding aan: Meldkamer Zuid Limburg (NL) Leitstelle te Heinsberg (D)
• Melding komt van Awacs, met opgave aantal inzittenden (POB) / gewonden / hoeveelheid brandstof
• Melding komt via GMS, met opgave aantal inzittenden (POB) / gewonden
• Melding verwerken in GMS
Alarmeren mono: 1e ambulance
• Alarmeren: On Scène Commander (OSCAR) Head of Safety NAVO Vliegbasis Deputy / Commander NAVO Vliegbasis (CGD) CRT
• Alarmeren mono: Hulpverlening zeer groot (peloton)
• Verdere alarmering conform “GHOR Alarmering Zuid-Limburg” (GMS)
• NOTOC naar COPI
Informeren NCC Piket Provincie
• Alarmeren: Surveillancevoertuigen OvD-P KLPD dienst luchtvaart KMar
• Alarmeren multi: GRIP 3 Onderbanken (eenknopsalarmering) Alarmering GRIP-functionarissen vindt plaats door meldkamer brandweer (eenknopsalarmering)
• Terugkoppeling Leitstelle Kreis Heinsberg
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
• Melding komt via GMS
15 van 21
Alarmering GRIP-functionarissen vindt plaats door meldkamer brandweer (eenknopsalarmering)
• Melding komt van RMP of LMK of IMP-Awacs • Informeren Luchtvaartpolitie KLPD • Alarmeren: KMar Awacs of IMP-Awacs Surveillance KMar OvD-P Kmar coördinator CCB Kmar Brigade commandant Districtscommandant
Alarmering GRIP-functionarissen vindt plaats door meldkamer brandweer (eenknopsalarmering)
Opstarten processen bevolkingszorg en ondersteunende functionarissen door Bevolkingszorg-ROT. Alarmering actiecentrum communicatie door Communicatie-ROT.
Bijlage 2: Multidisciplinaire informatiekaart (MIK) RBP AWACS.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
16 van 21
Multidisciplinaire informatiekaart RBP AWACS 2013
Onderliggende documenten. * Regionaal crisisplan Zuid-Limburg. * Convenant inzet Crash Response team in Nederland
* Instructiekaarten brandweer AWACS.
Scenario’s. 1. Het toestel is neergestort op Nederlands gebied (geen twijfel) Het RBP AWACS treedt in werking. 2. Het toestel is neergestort op Duits gebied (geen twijfel). Uitgangspunt is dat de grensweg “Duits” gebied is Het RBP AWACS treedt niet in werking. 3. Het is onduidelijk aan welke kant van de grens het luchtvaartongeval heeft plaatsgevonden Het RBP AWACS treedt in werking en zowel aan Nederlandse als Duitse zijde wordt opgeschaald. Wanneer duidelijkheid is over de locatie zal of aan de Nederlandse of Duitse zijde worden afgeschaald.
Netwerk.
Aandachtspunten veiligheid & inzet.
* NAVO Vliegbasis Geilenkirchen. * Crash responce team NAVO vliegbasis Geilenkirchen. * Koninklijke Marrechaussee. * NCC. * Onderzoeksraad voor Veiligheid. * Luchtvaartinspectie.
• • • • • • • •
Melding en alarmering. • • • • • •
Probeer zo snel mogelijk exacte locatie te achterhalen. Zorg voor een goede aan- en afvoerroute. Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen, met name ademlucht in de nabijheid van het wrak. Houdt rekening met een langdurige en zware inzet. Houdt rekening met vervoerde(gevaarlijke) stoffen en drukhouders. Overleg met On scene Commander van het Crash Resonse Team over veiligheid crash locatie. Zet gebied ruim af. Houdt sporen en zoveel mogelijk intact. Verplaats geen onderdelen.
Op- en afschaling
Melding komt binnen via 112 via meldkamer NAVO vliegbasis Geilenkirchen of Duitse meldkamer. GMZL alarmeert hulpdiensten conform inzetvoorstel ‘vliegtuigongeval AWACS’. MKB alarmeert brandweerpeloton. MKB schaalt op naar GRIP 3 Onderbanken (indien scenario 1 of 3). MKB neemt contact op met meldkamer NAVO vliegbasis Geilenkirchen en probeert aanvullende info en locatie te achterhalen. MKA alarmeert ambulances conform maatgevend scenario (20x ambu, 1x GNK en 1x traumaheli) indien onduidelijkheid over aantal inzittenden. Informatiemanager Meldkamer informeert NCC en provincie.
Leiding en coördinatie • • •
•
Crash response team NAVO vliegbasis Geilenkirchen opereert in Nederland onder OVD-B. OVD-B of HOVD zorgt voor overdracht C2000 porto aan On Scene Commander CRT. NAVO basis Geilenkirchen zorgt primair voor registratie, vervoer en opvang T3 en niet-gewonde inzittenden. Indien noodzakelijk ondersteund Bevolkingszorg. NAVO basis Geilenkirchen zorgt primair voor informatievoorziening naar betrokken ambassades van inzittenden. NAVO Basis Geilenkirchen zorgt z.s.m. voor overdracht van passagierslijsten, registratiegegevens en NOTOC (vervoerde gevaarlijke stoffen) naar COPI en ROT.
Informatiemanagement Vliegtuigen (die met regelmaat vliegen naar en vanaf NAVO vliegbasis Geilenkirchen).
Maatgevend scenario: • • •
Optie opvanglocatie gemeente Onderbanken: FaSiLa lokaal Schinveld, Ter Hallen 8-10 Schinveld.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
17 van 21
GRIP opschaling conform regionaal crisisplan. Crash Response team opereert onder OVD-B. Liaisons NAVO vliegbasis Geilenkirchen in ROT en GBT.
Kaartmateriaal.
Kaart 1: Luchtfoto met omgeving en Risicozone (Zone 1) luchthaven.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
18 van 21
Kaart 2: Overzichtskaart met aanrijroutes Crash response team.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
19 van 21
Bijlage 3: Afkortingenlijst.
CaCo CoPI CRT DROC GBT GMZL GRIP HOVD IM KMar
Calamiteitencoördinator meldkamer Commando plaats incident Crash Response Team NAVO basis Geilenkirchen Regionale meldkamer politie Gemeentelijk beleidsteam Gemeenschappelijke meldkamer Zuid-Limburg Gecoördineerde regionale incidentbestrijdingsprocedure Hoofdofficier van dienst Informatiemanager Koninklijke Marechaussee
LCMS LOCC KMar KLPD MKA
Landelijk crisismanagement systeem Landelijk operationeel coördinatiecentrum Koninklijke Marechaussee Korps landelijke politiediensten Meldkamer ambulance
MMT NCC NOTOC Oscar OVD POB’s ProMOTO
Mobiel medisch team Nationaal coördinatiecentrum Notification to captain – lijst aanwezige gevaarlijke lading vliegtuig On scene commander crash response team NAVO basis Geilenkirchen Officier van dienst Persons on board Programmagroep multidisciplinair opleiden trainen en oefenen
RAC RMG RBP RBT RIT ROT ROVD T1 slachtoffer
Regionale alarmcentrale brandweer Regionale meldgroep (Gespreksgroepen C2000) Rampbestrijdingsplan Regionaal beleidsteam Rampen identificatieteam Regionaal operationeel team Regionaal officier van dienst brandweer Zwaar gewond slachtoffer, zij moeten binnen 2 uren gestabiliseerd zijn, anders overlijd 20 – 30% van de slachtoffers. Middelzwaar gewond slachtoffer, hun conditie is opzicht stabiel, maar zal - wanneer behandeling uitblijft – instabiel worden. Behandeling moet binnen 2 tot 6 uren plaatsvinden. Lichtgewond slachtoffer. Behandeling door een arts kan wel noodzakelijk zijn. Ziekenhuis rampen opvangplan
T2 slachtoffer
T3 slachtoffer ZiROP
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
20 van 21
C
OVERZICHT ONDERLIGGENDE DOCUMENTEN.
1. Convenant inzet Crash Response team in Nederland: ‘Convenant NAVO-airborn Early Warning Force (NAEWF) E-3A component en gemeente Onderbanken’. 2. Instructiekaarten brandweer luchtvaartuigen NAVO-Vliegbasis Geilenkirchen. 3. Afstemmingsprotocol tussen Defensie en het Openbaar Ministerie inzake militaire luchtvaartongevallen.
___________________________________________________________________________ Rampbestrijdingsplan AWACS Zuid-Limburg
21 van 21