Radboud Universiteit Academische plechtigheden mei 2016 Academische plechtigheden Radboud Universiteit De academische plechtigheden worden gehouden in de Academiezaal van de Aula, Comeniuslaan 2 (tenzij anders vermeld) • Wilt u meer informatie over (een van) deze gebeurtenissen, neem dan contact op met Wetenschapscommunicatie Radboud Universiteit: (024) 361 60 00 of
[email protected]. • Wilt u meer weten over promoties, oraties en afscheidsredes op de medische faculteit/ Medische Wetenschappen, neem dan contact op met de persvoorlichters van Medische Wetenschappen, (024) 361 89 10 of
[email protected]. • De wetenschapsagenda is ook te vinden op internet: www.ru.nl/wetenschapsagenda • Een deel van de proefschriften en redes verschijnt ook elektronisch op http://www.ru.nl/ubn/publicaties/ (niet vóór de promotiedatum) Computer leren om met onzekerheid om te gaan Woensdag 4 mei 2016 om 14.30 uur precies Promotie de heer S. Michels (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) titel: Hybrid probabilistic logics. Theoretical aspects, algorithms and experiments Promotor: prof. dr. P.J.F. Lucas (Universiteit Leiden) Copromotoren: dr. M.V. Velikova (TNO-ESI), dr. A.J. Hommersom (Open Universiteit) E-mailadres:
[email protected] Mensen kunnen succesvol taken verrichten waarbij niet alle feiten bekend zijn en er veel onzekerheid is. Ze gebruiken dan algemene kennis voor nieuwe, specifieke situaties. Het is een belangrijk doel van de kunstmatige intelligentie om computersystemen te maken, die dit soort menselijk redeneren kunnen automatiseren. Steffen Michels introduceert in zijn proefschrift computertalen die kennis uit kunnen drukken, en zelfs conclusies kunnen trekken, ongeacht de nog bestaande onzekerheid. Deze talen – zogeheten probabilistische logica's - zijn gebaseerd op de combinatie van klassieke logica en kansrekening. Een belangrijke bijdrage van zijn proefschrift is dat Michels heel expressieve talen introduceert, die desondanks binnen redelijke tijd betrouwbare conclusies trekken. Hij testte de talen in een model dat het mogelijk maakt om verdacht gedrag van schepen te herkennen. Steffen Michels (Kleve, Duitsland, 1985) studeerde informatica aan de Radboud Universiteit. Voor zijn promotieonderzoek ontving hij een subsidie van COMMIT. Building a clinical pharmacology framework for the safe and effective use of antifungal agents Dinsdag 10 mei 2016 om 10.30 uur precies Promotie de heer V.J.C. Lempers MSc. (Medische Wetenschappen) Promotor: prof. dr. D.M. Burger Copromotoren: dr. R.J.M. Brüggemann, dr. R.E. Aarnoutse Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Understanding the Role of Corporate Governance in Financial Institutions: A Research Agenda Dinsdag 10 mei 2016 om 13.00 uur precies (Senaatszaal) Oratie de heer prof. mr. G.A. Ferrarini, hoogleraar (Rechtsgeleerdheid) The dynamics of Christian Religious Dialogue: A scientific investigation of two relevant scenarios Dinsdag 10 mei 2016 om 16.30 uur precies Promotie de heer R. Botha (Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen) Promotor: prof. dr. J.G. van der Watt E-mailadres:
[email protected]
Radboud Universiteit Academische plechtigheden mei 2016 Stress en opwinding beïnvloeden de genactiviteit bij de opslag van herinneringen Woensdag 11 mei 2016 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw H. Beldjoud MSc. (Medische Wetenschappen) titel: Role of the amygdala in chromatin remodeling effects underlying long-term memory Promotor: prof. dr. B. Roozendaal Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Stress heeft een belangrijke invloed op ons geheugen. Zo kunnen we stressvolle of emotionele gebeurtenissen langer, maar vooral beter, herinneren. Dit komt doordat de amygdala in de hersenen geactiveerd was tijdens die gebeurtenis. De amygdala is een klein hersengebied dat reageert op emotie en stress, en daardoor de rest van de hersenen informeert dat er iets belangrijks gebeurt dat in het geheugen opgeslagen moet worden. Hassiba Beldjoud laat zien dat opwinding of stress de genexpressie in de hersenen verandert, zodat we in staat zijn levendige en langdurige emotionele herinneringen op te slaan. Ze onderzocht of nieuwe medicijnen die de genactiviteit beïnvloeden van invloed kunnen zijn op het opslaan van lichte herinneringen. Ook onderzocht ze hoe slechte herinneringen worden opgeslagen in de hoop deze te kunnen verzwakken bij de behandeling van posttraumatische stressstoornis. Beldjoud ontdekte dat medicijnen kunnen helpen bij de opslag van herinneringen, maar dat amygdala-activiteit nodig is voor de werkzaamheid van deze medicijnen. Hassiba Beldjoud studeerde biologie in Algiers, Algerije, en behaalde in 2007 een masterdiploma Neuroscience. Bovenstaand onderzoek voerde ze uit bij de afdeling Cognitive Neuroscience van het Radboudumc, binnen het Donders Center for Neuroscience. Interactions between biotic and abiotic stress responses in Solanum dulcamara. From molecular mechanisms to ecological consequences Woensdag 11 mei 2016 om 12.00 uur precies Promotie de heer drs. D Nguyen (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) Promotoren: prof. dr. ir. N.M. van Dam, prof. dr. C. Mariani Copromotoren: dr. I. Rieu, dr. H. Huber E-mailadres:
[email protected] Screening en psychologische zorg blijkt effectief voor paren met stress tijdens IVF Woensdag 11 mei 2016 om 12.30 uur precies Promotie mevrouw drs. A.J.C.M. van Dongen (Medische Wetenschappen) titel: Burden in IVF: screening & online intervention Promotor: prof. dr. J.A.M. Kremer Copromotoren: dr. C.M. Verhaak, dr. W.L.D.M. Nelen Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. In vitro fertilisatie (IVF) gaat gepaard met stress waardoor een aanzienlijk aantal paren voortijdig stopt met de behandeling. Het is zinvol om te bekijken wat de reden is van de beëindiging en psychologische zorg hierop aan te passen. Van Dongen heeft paren gescreend op stress en risicofactoren voor stress voorafgaand aan hun IVF behandeling. Vrouwen met een verhoogd risico op stress kregen tijdens hun IVF-behandeling een online psychologische interventie aangeboden. Het doel hiervan was om stress tijdens de IVF-behandeling te voorkomen. De online interventie blijkt effectief bij paren die de interventie gebruikten zoals deze bedoeld is. Daarnaast blijkt dat er interesse is voor een dergelijke interventie. Angelique van Dongen (1976) studeerde geneeskunde aan de Universiteit Utrecht en behaalde haar artsexamen in 2002. Haar opleiding tot gynaecoloog deed zij tussen 2004 en 2010 in het Maastrichts Universitair Medisch Centrum. Vervolgens is zij tussen 2011 en 2013 opgeleid tot subspecialist voortplantingsgeneeskunde in het Radboudumc waar ze sinds 2013 is aangesteld als staflid. Bovenstaand onderzoek voerde zij uit op de afdeling gynaecologie van het Radboudumc binnen het Radboud Institute for Health Sciences, naast haar klinische werkzaamheden.
Radboud Universiteit Academische plechtigheden mei 2016 Verslaving en licht verstandelijke beperking Woensdag 11 mei 2016 om 14.30 uur precies Promotie mevrouw N. van Duijvenbode MSc. (Sociale Wetenschappen) titel: "It's all between my ears!"Deficiencies in information processing in problematic drinkers with mild to borderline intellectual disability Promotoren: prof. dr. H.C.M. Didden, prof. dr. R.C.M.E. Engels Copromotor: dr. H.P.L.M. Korzilius E-mailadres:
[email protected] Ondanks de toegenomen aandacht voor middelengebruik en verslavingsproblematiek bij mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB), is de (fundamentele) kennis over deze problematiek bij mensen met een LVB beperk. Valide diagnostische en screeningsinstrumenten en effectieve behandelinterventies ontbreken tot dusver grotendeels. Van Duijvenbodes onderzoeksproject was erop gericht om in deze leemte te voorzien door indirecte maten te ontwikkelen voor de verstoorde informatieverwerking bij problematisch drinkers, maar op basis van haar resultaten raadt Van Duijvenbode het gebruik van dergelijke indirecte maten af voor de screening, diagnostiek en behandeling van verslavingsproblematiek . Ook het inzetten van neuropsychologische behandelinterventies, bijvoorbeeld gericht op het vergroten van het werkgeheugen of het verbeteren van gedragsinhibitie bij problematisch drinkers, vindt zij op basis van haar onderzoek te voorbarig. Verslavingsproblematiek bij mensen met een LVB vereist een specialistische aanpak door een multidisciplinair team met kennis van beide zowel verslaving als van verstandelijke beperking. Neomi van Duijvenbode (Leiden 1987) studeerde in Utrecht, waar ze zich specialiseerde in klinischeen gezondheidspsychologie. Naast haar promotieonderzoek aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, in samenwerking met Trajectum, heeft zij daarnaast enkele jaren als psycholoog gewerkt. Momenteel is zij werkzaam als senior onderzoeker bij Pluryn en als docent bij de Radboud Universiteit. Het Nederlandse goederenrecht en een samenstel van goederen Woensdag 11 mei 2016 om 16.30 uur precies Promotie mevrouw mr. V. Tweehuysen (Rechtsgeleerdheid) titel: Het uniciteitsbeginsel in het goederenrecht Promotor: prof. mr. S.E. Bartels E-mailadres:
[email protected] Hoe moet het goederenrecht omgaan met een samenstel, een complex, van goederen? Dat is de vraag die centraal staat in het proefschrift van Valérie Tweehuysen. Het Nederlandse recht heeft als uitgangspunt dat een goederenrechtelijk recht slechts één goed als object heeft. Dit uitgangspunt wordt door Tweehuysen het ‘uniciteitsbeginsel’ genoemd. Zou het wenselijk zijn om hiervan af te wijken, zoals in het Franse recht het geval is? Er wordt wel gesuggereerd dat dit voordelen zou hebben, zoals het vergemakkelijken van het rechtsverkeer of het als goederenrechtelijk gerechtigde de hand kunnen leggen op de goodwill van een onderneming. Door een vergelijking van het Nederlandse met het Franse en Duitse recht laat Tweehuysen zien dat het loslaten van het uniciteitsbeginsel in het Nederlandse recht geen praktische voordelen zal opleveren. Valérie Tweehuysen (1984) studeerde Nederlands recht en Wijsbegeerte aan de Radboud Universiteit Nijmegen, waar zij de master Wijsbegeerte en de onderzoeksmaster Onderneming & Recht voltooide. Vanaf september 2009 was zij werkzaam als promovendus bij de sectie burgerlijk recht van de Nijmeegse rechtenfaculteit, waar zij tegenwoordig werkzaam is als universitair docent. Daarnaast werkt zij één dag per week als professional support lawyer bij Loyens & Loeff. Dynamics of Liquid Crystals in a Magnetic Field: Phenomena Near Equilibrium Vrijdag 13 mei 2016 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw G. Tordini (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) Promotoren: prof. dr. P.C.M. Christianen, prof. dr. ir. J.C. Maan E-mailadres:
[email protected]
Radboud Universiteit Academische plechtigheden mei 2016 Extremofiel, wat is dat? Vrijdag 13 mei 2016 om 15.45 uur precies Oratie de heer prof. dr. H.J. Op den Camp, hoogleraar Microbiologie van vulkanische ecosystemen (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) E-mailadres:
[email protected] Micro-organismen hebben vanaf 3,5 miljard jaar geleden een essentiële rol gespeeld bij het ontstaan van hoger leven op de aarde, onder meer door het produceren van zuurstof. En nog steeds geldt dat zonder micro-organismen het al leven op aarde uit zou sterven. Naast de kleine groep van microorganismen die ons ziek kunnen maken, zijn er veel meer voorbeelden van nuttige microben die een cruciale rol spelen bij de cycli van de elementen koolstof, stikstof en zwavel op aarde of die een toepassing vinden binnen de biotechnologie. Ook ons eigen lichaam is te beschouwen als een ‘hotel’ voor nuttige micro-organismen die ons beschermen tegen indringers. In hun lange bestaan op onze planeet hebben microben zich aangepast aan bijna elke omgeving op aarde, waaronder ook extreme plekken variërend van het ijswater van Antarctica tot hete, zure vulkanische modderpoelen. De extremofiele microben in deze modderpoelen zijn in staat om onder extreme condities energie te halen uit zwavel, waterstof, methaan en ammonium; verbindingen die een belangrijke rol spelen in de elementencycli op aarde. We kunnen veel leren van de mechanismen die deze bacteriën gebruiken om te kunnen leven onder extreme condities. Daarnaast gaan we op jacht naar nieuwe soorten extremofiele bacteriën, die inzetbaar kunnen zijn in slimme biotechnologie. Bijvoorbeeld bij het zuiveren van afvalgas of de productie van hitte-stabiele enzymen. Bloed, zweet en angst: verklaren en beïnvloeden van opkomstgedrag van bloeddonoren Dinsdag 17 mei 2016 om 14.30 uur precies Promotie mevrouw A. Wevers MSc. (Sociale Wetenschappen) titel: Blood, sweat and fears: Understanding and influencing blood donor behaviour Promotoren: prof. dr. D.H.J. Wigboldus, prof. dr. R.B. van Baaren Copromotor: dr. I.J.T. Veldhuizen E-mailadres:
[email protected] Elk jaar worden miljoenen mensenlevens gered door bloedtransfusies van mensen die vrijwillig hun bloed doneren. Sanquin Bloedvoorziening nodigt haar bloeddonoren uit door middel van een persoonlijke oproepkaart. Ongeveer 50% van de donoren geeft geen gehoor aan deze oproep. Uit het promotieonderzoek van Anne Wevers blijkt dat ‘geen tijd om te doneren’ daarvoor de vaakst genoemde reden is. Bovendien komen donoren die een druk ervaren om bloed te geven minder vaak opdagen. Wevers bekeek met twee interventiestudies of het opkomstgedrag van bloeddonoren kon worden beïnvloed. De eerste interventiestudie beoogde om de opkomst van nieuwe donoren te stimuleren met beïnvloedingstechnieken zoals het creëren van commitment en het stimuleren van het inplannen van een donatie. Dit resulteerde in een toename van opkomstgedrag met 11,5%. In de tweede interventiestudie werden verschillende herinneringsmethodes en boodschappen getoetst om opkomstgedrag te beïnvloeden van donoren die al vaker hadden gedoneerd. Deze bleken geen effect te hebben. Het wisselende succes laat zien dat vervolgonderzoek nodig is om donorgedrag beter te begrijpen en eventueel te kunnen beïnvloeden. Anne Wevers (1984) studeerde Sociale Psychologie aan de Radboud Universiteit. Bovenstaand onderzoek voerde ze uit op de afdeling Donorstudies van Sanquin Research in samenwerking met het Behavioural Science Institute aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Op dit moment is zij werkzaam als coördinator bij International Flavors and Fragrances. Hersengolven in kinderen met ADHD Dinsdag 17 mei 2016 om 16.30 uur precies Promotie mevrouw Vollebregt MSc. M.A. (Medische Wetenschappen) titel: Neuronal oscillations in children with ADHD. A journey towards the development of potential new treatments for children with ADHD Promotoren: prof. dr. J.K. Buitelaar, prof. dr. O. Jensen Copromotor: dr. D.I.E. Slaats-Willemse Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected].
Radboud Universiteit Academische plechtigheden mei 2016 Kinderen met ADHD kunnen in Nederland een behandeling met EEG-neurofeedback krijgen. Madelon Vollebregt onderzocht de effectiviteit van deze behandeling en kon geen bewijs vinden dat een EEGneurofeedbackbehandeling betere resultaten geeft dan een placebobehandeling. Vervolgens onderzocht zij ‘gelateralizeerde alfa modulatie’ met behulp van een EEG in kinderen met en zonder ADHD. Dit wordt normaal gesproken in gezonde volwassenen gemeten wanneer ze hun aandacht ergens op richten. Haar onderzoek laat zien dat gezonde kinderen van 7 tot 10 jaar oud al eenzelfde patroon als volwassenen toonden, terwijl dit ontbrak bij jongens met ADHD. Omdat het aantal onderzochte meisjes te laag was, kon zij voor meisjes het verschil tussen ADHD en geen ADHD niet bevestigen. Toekomstig onderzoek moet uitwijzen of methodologisch verbeterde neurofeedbackmethoden, wellicht gebruikmakend van ‘gelateralizeerde alfa modulatie’, toch kunnen werken. Madelon Vollebregt (1987) behaalde een master in neuropsychologie (2010) en cognitieve neurowetenschappen (2012) in Nijmegen. Bovenstaand onderzoek voerde zij uit bij de afdeling Cognitive Neuroscience van het Radboudumc, binnen het Donders Institute, in samenwerking met Karakter kinder- en jeugdpsychiatrie. Momenteel werkt zij als onderzoeker bij onderzoeksinstiuut Brainclinics en is daarnaast nog verbonden aan het Radboudumc. Opname verzorgingsproducten loopt vooral via luchtwegen Vrijdag 20 mei 2016 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw J.W.H. Biesterbos MSc. (Medische Wetenschappen) titel: Assessment of consumer exposure to personal care products Promotoren: prof. dr. F.G.M. Russel, prof. dr. A.M.J. Ragas (OU) Copromotoren: dr. ir. P.T.J. Scheepers, dr. ir. N. Roeleveld Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. ’s Ochtends in de badkamer gebruiken veel mensen verzorgingsproducten zoals crèmes of deodorant. Bestanddelen uit deze producten kunnen in ons lichaam terechtkomen. Of dat erg is, hangt af van de schadelijkheid van de stof en de hoeveelheid die je lichaam opneemt. Biesterbos onderzocht de blootstelling van consumenten aan persoonlijke verzorgingsproducten. Eerst heeft Biesterbos onderzocht hoe de consument de producten gebruikt. Opvallend was dat mannen steeds meer producten gebruiken, maar nog niet zoveel als vrouwen. Daarna onderzocht ze de hoeveelheid stoffen die het lichaam opneemt. Dit heeft Biesterbos gemeten voor de stoffen D4 en D5, op de verpakking vaak aangeduid als onder andere cyclomethycone. Vrijwilligers voerden ademtesten uit, vergelijkbaar met een alcoholcontrole in het verkeer. Biesterbos vond dat opname van handcrème en deodorant niet verloopt via de huid – zoals je zou verwachten – maar vooral via de luchtwegen. De resultaten spreken eerder gepubliceerd onderzoek uit de VS tegen. Met de resultaten kan de veiligheid van persoonlijke verzorgingsproducten beter worden onderzocht. Jacqueline Biesterbos (1986) studeerde biomedische wetenschappen aan de Radboud Universiteit. Hierna werkte ze aan haar promotieonderzoek op de afdeling Health Evidence van het Radboudumc, binnen het Radboud Institute for Health Sciences. Momenteel is Jacqueline werkzaam als senior inspecteur toezichtontwikkeling binnen het domein bijzondere eet- en drinkwaren van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Preventie van depressie bij middelbare scholieren Vrijdag 20 mei 2016 om 12.30 uur precies Promotie mevrouw drs. K.C.M. Kindt (Sociale Wetenschappen) titel: Blow away the Blues: The development and prevention of depressive symptoms and negative cognitions in young adolescents Promotoren: prof. dr. J.M.A.M. Janssens, prof. dr. R.H.J. Scholte Copromotor: dr. M. Kleinjan E-mailadres:
[email protected] Tijdens de adolescentie hebben jongeren een grotere kans op somberheid. Het depressiepreventieprogramma Op Volle Kracht (OVK) heeft als doel jongeren minder negatief te leren denken over dagelijkse tegenslagen, zodat ze beter bestand zijn tegen onnodige somberheid. Karlijn Kindt testte het effect van het schoolprogramma bij ruim 1300 jongeren tussen 11 en 16 jaar uit achterstandswijken. Hoewel OVK niet van invloed is op de mate van somberheid voor de gehele groep, hebben jongeren van ouders met psychische problemen mogelijk wel baat bij het programma.
Radboud Universiteit Academische plechtigheden mei 2016 Dit sluit aan bij eerder onderzoek waaruit blijkt dat depressiepreventie vooral nuttig is bij specifieke doelgroepen zoals jongeren die al somberheidsklachten hebben. Verder bleek tegen de verwachting in dat een negatieve denkstijl niet voorspellend is voor de mate van somberheidsklachten. Deze resultaten zijn bruikbaar om in de toekomst depressie-preventieprogramma’s verder te ontwikkelen. Karlijn Kindt (1983) studeerde ontwikkelingspsychologie aan Tilburg University waar ze in 2006 afstudeerde. Ze haalde haar registratie als GZ-psycholoog in 2010. Ze gaf enkele jaren les op de Radboud Universiteit. Ze werkt momenteel als klinisch psycholoog in het St.Elisabeth-TweeSteden ziekenhuis. Mannen op de maan: over nuttige wetenschap en toegepaste biogeochemie Vrijdag 20 mei 2016 om 15.45 uur precies Oratie de heer prof. dr. A.J.P Smolders, bijzonder hoogleraar Applied biochemistry (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) E-mailadres:
[email protected] Intrekken van beschikkingen Maandag 23 mei 2016 om 12.30 uur precies Promotie mevrouw mr. B. de Kam (Rechtsgeleerdheid) titel: De intrekking van beschikkingen, mede in Europees en rechtsvergelijkend perspectief Promotor: prof. mr. R.J.N. Schlössels Copromotor: mr. J.A.F. Peters E-mailadres:
[email protected] Het leerstuk van de intrekking van beschikkingen is complex. De vraag of een beschikking kan worden ingetrokken en zo ja, onder welke voorwaarden, wordt normaal gesproken beantwoord door de bijzondere wetgeving. Om bijvoorbeeld een omgevingsvergunning om te bouwen te kunnen intrekken, moet de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht worden geraadpleegd. Deze wetten lopen op het terrein van de intrekking echter veelal uiteen en zijn ook niet altijd sluitend. Daarnaast spelen het ongeschreven bestuursrecht en het Europese recht (EVRM, Unierecht) een belangrijke rol. Brita de Kam deed onderzoek naar de mogelijkheid van een algemene regeling inzake de intrekking van beschikkingen in de Algemene wet bestuursrecht. Daarbij is gebruik gemaakt van de algemene regeling inzake intrekking die is opgenomen in het Duitse Verwaltungsverfahrensgesetz. De conclusie is dat een regeling op hoofdlijnen mogelijk is, met daarin zowel de gronden voor intrekking als enkele bepalingen inzake de normering van de bevoegdheid tot intrekking. Brita de Kam (1986) studeerde van 2005 tot 2010 Nederlands recht aan de Radboud Universiteit. Van 2010 tot 2015 werkte ze als promovenda en docent aan diezelfde universiteit, waar zij werkte aan het door NWO gefinancierde promotieonderzoek inzake de intrekking van beschikkingen. Momenteel is zij als docent verbonden aan de Juridische Hogeschool Avans-Fontys te Tilburg. Risicovolle beslissingen in het dagelijks leven Dinsdag 24 mei 2016 om 14.30 uur precies Promotie mevrouw E. Kostermans MSc. (Sociale Wetenschappen) titel: Risky decision making: individual differences and dynamic aspects of real-life risk situations Promotor: prof. dr. H. Bekkering Copromotoren: dr. R. Spijkerman (Parnassia Addiction Research Center), dr. M.A.S. Boksem (Erasmus Universiteit Rotterdam) E-mailadres:
[email protected] Je keuzes in het dagelijks leven betreffen vaak een afweging tussen risico’s en beloningen. Te hard rijden zorgt ervoor dat je sneller op de plaats van bestemming bent, maar maakt de kans op een boete of ongeluk groter. Tijdens haar promotie onderzocht Evelien Kostermans risicovolle besluitvorming gerelateerd aan het alledaagse leven. Proefpersonen maakten keuzes (risicovol of niet) terwijl ze autoreden in een virtuele omgeving, en moesten die keuzes vervolgens ook uitvoeren. Bijvoorbeeld inhalen terwijl er een tegenligger aankomt. Kostermans laat zien dat het meten van risicovolle keuzes in zo’n dynamische omgeving slechts gedeeltelijk betere voorspellingen van alledaags risicogedrag mogelijk maakt. Aanvullende hersenmetingen toonden aan dat onder meer het ervaren van conflict een belangrijke rol speelt bij het nemen van risicovolle beslissingen. Ten slotte blijken ook externe omgevingsfactoren zoals blootstelling aan voorbeeldgedrag in de media een rol te spelen bij alledaags risicovol gedrag. Jongeren die veel naar films keken waarin risicovol rijgedrag te zien is, gingen later
Radboud Universiteit Academische plechtigheden mei 2016 zelf meer risicovol rijden. Evelien Kostermans (Bergen op Zoom, 1983) studeerde Psychologie en deed de onderzoeksmaster Social and Behavioral Sciences in Tilburg. Haar PhD onderzoek voltooide ze binnen het Donders Institute en het Behavioral Science Institute van de Radboud Universiteit. Zorg voor vrouwen met overmatig bloedverlies na de bevalling kan beter Dinsdag 24 mei 2016 om 16.30 uur precies Promotie mevrouw drs. M.D. Woiski (Medische Wetenschappen) titel: Quality of postpartum hemorrhage care. The need for standardization Promotoren: prof. dr. R.P.T.M. Grol, prof. dr. F.K. Lotgering Copromotoren: dr. R.P.M.G. Hermens, dr. H.C.J. Scheepers (MUMC) Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. In Nederland verliezen jaarlijks ruim 10.000 vrouwen meer dan 1 liter bloed bij de bevalling. Dit wordt fluxus post partum genoemd. Inzicht in de huidige zorg en in de mate waarin deze afwijkt van de richtlijn is nodig om een strategie te ontwikkelen voor het verbeteren van de naleving van de richtlijn. Woiski mat met behulp van kwaliteitsindicatoren de huidige fluxuszorg via medische dossiers van vrouwen met een verhoogd risico op fluxus en videobeelden van de periode na geboorte van het kind. Tevens hield ze interviews onder zorgverleners en patiënten om te kijken welke factoren van invloed zijn op goede zorg. Vooral kwaliteitsindicatoren op het gebied van behandeling bleken laag te scoren. Patiënten gaven aan meer informatie over fluxus te willen via een folder of website. Zorgverleners gaven aan behoefte te hebben aan checklisten in de preventie en behandeling van een fluxus. Deze informatie is gebruikt om een verbeterstrategie te ontwikkelen. De volgende stap is het testen van deze verbeterstrategie in de dagelijkse praktijk. Mallory Woiski (Aruba) studeerde geneeskunde aan de Universiteit van Leiden en behaalde in 1997 haar diploma. Haar opleiding tot gynaecoloog deed ze in Nijmegen gedaan. Sinds 2008 werkt ze als arts in het Radboudumc . Bovenstaand onderzoek voerde ze uit op de afdeling Gynaecologie van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut Radboud Institute for Health Sciences (RIHS). Cognitive and linguistic factors in writing development Woensdag 25 mei 2016 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw E. Drijbooms MSc. (Sociale Wetenschappen) Promotoren: prof. dr. L.T.W. Verhoeven, prof. dr. D. Alamargot (Université Paris-Est Créteil Val de Marne, FR) Copromotoren: dr. M.A. Groen, dr. M. Leijten (Universiteit Antwerpen, BE) E-mailadres:
[email protected] Beoordeling MR-arthrografie verbeteren bij patiënten met schouderklachten Woensdag 25 mei 2016 om 12.30 uur precies Promotie mevrouw S. van Grinsven MSc. (Medische Wetenschappen) titel: The diagnostic value of MR arthrography assessment, in patients with traumatic anterior shoulder instability Promotor: prof. dr. A. van Kampen Copromotor: dr. C.J.M. van Loon (Rijnstate, Arnhem) Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Op een MRA (Magnetic Resonance Arthrografie) zijn afwijkingen aan een gewricht zichtbaar. Een orthopeed vraagt veelvuldig een MRA aan bij patiënten waarbij de schouder uit de kom is geweest. Radiologen en orthopeden verschillen bij deze patiëntengroep echter frequent van mening over de uitslag van de MRA. Zo zijn de meningen bijvoorbeeld vaak verdeeld over de aanwezigheid van letsel op MRA dat wijst op schouderinstabiliteit. Ook na een stabiliserende schouderoperatie komen de bevindingen van de orthopeed niet altijd overeen met de MRA beoordeling van de radioloog. Van Grinsven onderzocht mogelijkheden om het stellen van een diagnose met behulp van een MRA te verbeteren. Ze stelde vast dat ervaren radiologen de MRA beter beoordelen en adviseert radiologen een ervaren collega om advies te vragen bij moeilijk te beoordelen schouderletsel op MRA. Verder wees haar onderzoek uit dat terugkoppeling van de operatiebevindingen van de orthopeed aan de radioloog en
Radboud Universiteit Academische plechtigheden mei 2016 het bediscussiëren van de gevonden verschillen, de beoordeling verbetert. Dit geldt voor patiënten met traumatische voorste schouderinstabiliteit. Met de resultaten van het onderzoek kan de patiëntenselectie verbeteren, dat wil zeggen dat het selecteren van patiënten die het meest baat hebben bij een operatie, beter gaat. Daarnaast verbeteren de behandelbeslissingen. Susan van Grinsven (1968) studeerde fysiotherapie aan de Fontys Paramedische Hogeschool in Eindhoven en klinische epidemiologie aan de Universiteit van Amsterdam. Bovenstaand onderzoek voerde zij uit op de afdelingen Radiologie en Orthopaedie van het Rijnstate Arnhem onder supervisie van prof. dr. A. van Kampen van het Radboudumc. Zorgprofessionals voor een verouderende populatie Woensdag 25 mei 2016 om 14.30 uur precies Promotie mevrouw drs. M.H.J. van de Pol (Medische Wetenschappen) titel: Health professionals for an ageing society: transforming medical Education. A mixed methods approach Promotoren: prof. dr. A.L.M. Lagro-Janssen, prof. dr. M.G.M. Olde Rikkert Copromotoren: dr. C.R.M.G. Fluit, dr. J. Lagro Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. In de dagelijkse zorg voor kwetsbare ouderen worden hulpverleners met verschillende uitdagingen geconfronteerd. Van de Pol onderzocht hoe zedeze uitdagingen het hoofd kunnen bieden en medisch studenten en hulpverleners zo op kunnen leiden dat zij adequate kennis, attitude en vaardigheden ontwikkelen ten aanzien van de medische zorg voor (kwetsbare) oudere patiënten. Medisch studenten hebben vaak een negatief beeld over de geriatrie. Aansprekend onderwijs dat gebruik maakt van een combinatie van verschillende onderwijsmethoden, waaronder ‘serious gaming’, patiëntencontact, geriatriespecifieke onderwerpen en klinische rolmodellen, had een positief effect op zowel de attitude ten aanzien van, als kennis over geriatrie en ouderengeneeskunde. Patiënten gaven aan vooral behoefte te hebben aan betekenisvolle gesprekken met hun hulpverlener en dat zij uitgedaagd moeten worden om betrokken partners te worden in hun eigen gezondheid(zorg). Ook hulpverleners blijken behoefte te hebben aan toegepaste training gericht op doelen stellen en gezamenlijke zorg. Gezamenlijke besluitvorming of Shared decision making (SDM) integreert de verschillende perspectieven en daarmee is SDM een uitgelezen manier om patiëntgecentreerde zorg te leveren. Het model en ‘teaching framework’ voor SDM met kwetsbare oudere patiënten dat Van de Pol ontwikkelde, is hiervoor een belangrijk hulpmiddel. Marjolein van de Pol (1975) studeerde geneeskunde in Nijmegen en behaalde haar diploma in 1999 cum laude. Bovenstaand onderzoek voerde zij uit op de afdelingen Eerstelijns Geneeskunde en Geriatrie van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut Radboud Institute for Health Sciences. Zij combineert haar werk als (kader)huisarts met het geven en ontwikkelen van onderwijs en het doen van onderzoek. Plasma leakage in dengue virus infections: Players on the endothelial battlefield Woensdag 25 mei 2016 om 16.30 uur precies Promotie mevrouw drs. M. Michels (Medische Wetenschappen) Promotoren: prof. dr. A.J.A.M. van de Ven, prof. dr. Ph.G. de Groot (UMCU) Copromotoren: dr. Q. de Mast, dr. B. Alisjahbana (Universitas Padjajaran, Bandung, ID) Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Aanpassingen in spiercellen met niet goed functionerende mitochondriën Donderdag 26 mei 2016 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw D.C. Liemburg-Apers MSc. (Medische Wetenschappen) titel: The role of glucose in oxidative phosphorylation dysfunctional myoblasts Promotoren: prof. dr. J.A.M. Smeitink, prof. dr. R.E. Brock Copromotoren: dr. W.J.H. Koopman, dr. P.H.G.M. Willems Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. De cellen van ons lichaam hebben energie nodig om te kunnen functioneren. Energie omzetten uit voeding wordt deels gedaan door glycolyse (proces waarbij suiker wordt omgezet in energie),maar
Radboud Universiteit Academische plechtigheden mei 2016 voornamelijk door de mitochondriën. Wanneer de mitochondriën niet goed functioneren, zoals bij genetische stoornissen in de stofwisseling, kanker of diabetes, proberen cellen zich aan te passen. Dat doen ze door de glycolyse snelheid te verhogen. Dit vereist vaak een verhoging van de glucoseopname. Dit proefschrift gaat over de rol die glucose speelt in spiercellen waar mitochondriën niet goed functioneren. Het onderzoek wijst uit dat de snelheid van de glucoseomzetting verdubbelt na een korte remming van de mitochondriële activiteit in spiercellen. Deze verdubbeling compenseert voor het gebrek aan mitochondriële activiteit. Ook in een genetisch model voor niet goed functionerende mitochondriën verloopt de glucoseopname sneller. Dit komt door een verhoging van de activiteit van glucosetransporters. Activatie van deze transporters verloopt via een signaleringsketen waar verschillende cellulaire energiesensoren en -activators bij betrokken zijn. Dania Liemburg-Apers (1985) behaalde haar+ bachelor of Applied Science diploma aan de Saxion Hogeschool in Enschede en haar masterdiploma Moleculaire Levenswetenschappen (cum laude) aan de Radboud Universiteit. Bovenstaand onderzoek voerde ze uit op de afdeling Biochemie binnen het onderzoeksinstituut Radboud Institute for Molecular Life Sciences (RIMLS) van het Radboudumc. Computermodellen voor nieuwe inzichten in de vroege hersenontwikkeling Donderdag 26 mei 2016 om 12.30 uur precies Promotie de heer drs. M.B. Martens (Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica) titel: Emerging brain circuits in silico and in vitro Promotor: prof. dr. P.H.E. Tiesinga Copromotoren: dr. D. Schubert, dr. N. Nadif Kasri E-mailadres:
[email protected] Ons brein vertaalt informatie uit de omgeving naar elektrische pulsen: de taal van onze hersenen. Deze zogenaamde actiepotentialen hebben een belangrijke rol in het tot stand komen van hersennetwerken tijdens de vroege ontwikkeling. Marijn Martens werkte voor zijn onderzoek aan computationele modellen van de hersenen en mat de elektrische activiteit in kweekjes van hersencellen, om de ontwikkeling van de hersenen te bestuderen. Zo laat Martens zien hoe leren 'aangezet' kan worden door een simpele verandering in de relatie tussen een actiepotentiaal en de afgifte van neurotransmitters, de chemische stoffen waarmee de communicatie tussen hersencellen tot stand komt. Ook toont hij aan dat leren kan leiden tot de aanmaak van gestructureerde netwerken van hersencellen. Door hun speciale structuur zijn deze netwerken enerzijds gevoelig voor externe prikkels, maar anderzijds ook stabiel, zodat er geen onnodige energie wordt verbruikt door de hersenen. Het aldus verkregen inzicht in vroege hersenontwikkeling is nodig om de achtergrond van complexe neurologische ontwikkelingsaandoeningen beter te begrijpen. Marijn Martens (1986) studeerde Scheikunde en Cognitive Neuroscience aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, waarbij hij zijn master cum laude afrondde. Zijn promotieonderzoek – waarvoor hij de NWO TOPtalent beurs ontving - voerde hij uit binnen de afdeling Neuroinformatica van het Donders Institute, in 2011 in samenwerking met het Istituto Italiano di Tecnologia in Genua. Momenteel is Martens projectmanager van de DiaPro MS-app, waarvoor hij in 2015 een tweejarige EFRO innovatiesubsidie ontving. Met de DiaPro app kunnen MS-specialisten een persoonlijke diagnose, prognose en uiteindelijk behandeling bieden op basis van het individuele patiëntenprofiel. Angst voor de terugkeer van kanker onderzocht Vrijdag 27 mei 2016 om 10.30 uur precies Promotie mevrouw drs. J.A.E. Custers (Medische Wetenschappen) titel: Fear of Cancer Recurrence -conceptualization and assessmentPromotoren: prof. dr. J.B. Prins , prof. dr. J.H.W. de Wilt, prof. dr. W.T.A. van der Graaf Copromotor: dr. M.F.M. Gielissen Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Steeds meer mensen blijven in leven na behandeling van kanker. Al deze mensen ervaren in meer of mindere mate angst voor terugkeer van de ziekte. Deze angst is normaal en neemt meestal af in de loop van de tijd. Bij een derde van de patiënten is de angst echter in te ernstige mate aanwezig, wat leidt tot problemen in het dagelijks leven. Zelfs vijf tot tien jaar na het afronden van de behandeling komt deze angst nog voor, vaak getriggerd door bijvoorbeeld een bezoek aan de arts of media-
Radboud Universiteit Academische plechtigheden mei 2016 aandacht voor kanker. Mensen met angst maken zich vaak veel zorgen, hebben moeite met het maken van toekomstplannen of zijn alert op lichamelijke symptomen. Custers onderzocht methoden om patiënten op te sporen die hierbij hulp nodig hebben. Daarnaast gaat haar proefschrift over het bekendmaken van deze angst. Inmiddels is een behandeling voor deze groep patiënten ontwikkeld en in onderzoek op de afdeling Medische Psychologie van het Radboudumc in Nijmegen. Jose Custers (1987) studeerde aan de Radboud Universiteit waar zij in 2011 haar Research Master ‘Behavioral Science’ behaalde. Bovenstaand onderzoek voerde ze uit op de afdeling Medische Psychologie van het Radboudumc, binnen het onderzoeksinstituut Radboud Institute for Health Sciences. Op dit moment continueert zij haar werk als postdoc bij de afdeling Medische Psychologie. Management Science: that can be quite an art Vrijdag 27 mei 2016 om 15.00 uur precies Afscheidscollege de heer prof. dr. J.A.M. Vennix, hoogleraar (Managementwetenschappen) Een ander licht op Romeinse vrouwen Maandag 30 mei 2016 om 12.30 uur precies Promotie de heer C.W. van Galen MA (Letteren) titel: Women and citizenship in the late Roman Republic and the Early Empire Promotoren: prof. dr. O.J. Hekster, prof. dr. W.H.M. Jansen Copromotor: dr. G. de Kleijn-Eijkelestam E-mailadres:
[email protected] In zijn proefschrift maakt Coen van Galen korte metten met het idee dat alleen mannen echte burgers waren in het oude Rome. Hoewel de samenleving van het oude Rome masculien en vaak vrouwonvriendelijk was, hadden veel vrouwen in de Romeinse keizertijd meer persoonlijke vrijheid dan vrouwen in westerse landen tot in de twintigste eeuw hadden. In zijn proefschrift onderzoekt Van Galen deze schijnbare tegenstelling. Hij laat hij zien dat Romeinse vrouwen een maatschappelijke rol speelden als burgers en zelfs familiehoofd konden worden. Dit kon door gebruik te maken van de eigenzinnige Romeinse familiestructuur, de familia. Een structuur waarin juridische volwassenheid onbekend was en vaak geen rekening werd gehouden met de gebruikelijke man-vrouw rolverdeling. Het gevolg kon zijn dat de genderrollen werden omgedraaid en een Romeinse vrouw familiehoofd was, terwijl haar man nog onmondig was en geen eigen bezit had. Coen van Galen (1971) volgde van 2004 tot 2009 een voltijdse opleiding geschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen, naast zijn werk. In 2007 voltooide hij zijn bachelor cum laude en in 2009 zijn master summa cum laude. Sinds 2010 werkt hij als docent en promovendus aan de afdeling Geschiedenis en het Institute for Gender Studies van de Radboud Universiteit Nijmegen De feiten achter de getallen. Het TOPICS-MDS model Dinsdag 31 mei 2016 om 10.00 uur precies Promotie mevrouw J.E. Lutomski MSc. (Medische Wetenschappen) titel: The Facts behind the Figures: The Validation of The Older Persons and Informal Caregivers Minimum Data Set Promotor: prof. dr. M.G.M. Olde Rikkert Copromotor: dr. R.J.F. Melis Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Hoewel onderzoekers uitwisseling van gegevens (datasharing) erg belangrijk vinden, wordt dit in de praktijk nog relatief weinig gedaan. In TOPICS-MDS (The Older Persons and Informal Caregivers Survey – Minimum Dataset) gebeurt dit al wel. Via dit platform wordt essentiële informatie over gezondheid en welzijn verzameld en gedeeld door acht Nederlandse UMC’s en talloze onderzoekers in Nederland. Een nieuw platform voor dataverzameling moet behoedzaam worden gebruikt, totdat onderzoek aantoont dat de accuraatheid en de kwaliteit van de verzamelde gegevens in orde zijn. Het valideren van de gegevens in TOPICS-MDS was het voornaamste doel van dit promotieonderzoek. Het onderzoek wijst uit dat de gegevens in dit platform inderdaad valide en zeer nauwkeurig zijn. Dit resultaat stimuleert het gebruik van het platform en heeft ertoe bijgedragen dat de Nederlandse Vereniging voor Klinische Geriatrie het platform gebruikt voor het monitoren van de zorgkwaliteit aan
Radboud Universiteit Academische plechtigheden mei 2016 oudere patiënten. Jennifer E. Lutomski is epidemioloog met bijna 10 jaar ervaring in de gezondheidszorg. Ze behaalde haar Master of Science in Epidemiology aan de State University of New York, Albany School of Public Health (VS) en deed 6 jaar epidemiologisch onderzoek aan het University College Cork in Ierland. In Nederland onderzocht ze, als onderdeel van haar PhD project bij de afdeling Geriatrie (binnen onderzoeksinstituut RIHS), de betrouwbaarheid van gegevens (validatie) in een groot datasharingproject. Ouderen bepalen zelf de meerwaarde van hun zorg Dinsdag 31 mei 2016 om 12.00 uur precies Promotie mevrouw C.S. Hofman MSc. (Medische Wetenschappen) titel: Development and validation of a composite endpoint as a quality indicator in elderly care Promotor: prof. dr. M.G.M. Olde Rikkert Copromotoren: dr. R.J.F. Melis, dr. A.R.T. Donders Voor meer informatie kunnen journalisten contact opnemen met de persvoorlichters van het Radboudumc,
[email protected]. Hofman deed onderzoek naar de zorgvoorkeur van ouderen en mantelzorgers. In het onderzoek werd een samengestelde uitkomstmaat ontwikkeld, die rekening houdt met wat ouderen en mantelzorgers belangrijk vinden voor het algeheel welbevinden. De relevantie van zo’n uitkomstmaat blijkt onder andere uit het verschillende belang dat ouderen, hun mantelzorgers en de zorgverleners (artsen, verpleegkundigen en paramedici) toekennen aan relevante uitkomstdomeinen voor de zorg. Hofman stelt dan ook, dat ouderen en zorgverleners verschillende opvattingen hebben over welke levensdomeinen het belangrijkst (meest relevant) zijn. Zo hechten ouderen meer waarde aan zelfstandig functioneren dan zorgverleners, terwijl zorgverleners pijnreductie belangrijker vinden dan de ouderen zelf. Hofman adviseert om ouderen zelf de meerwaarde van de ouderenzorg te laten bepalen. Daarnaast pleit ze voor gesprekken tussen ouderen, mantelzorgers en zorgverleners voor het stellen van doelen en het samen beslissen over het te volgen zorgpad. Cynthia Hofman (9 juni 1981) begon in 2000 aan de bacheloropleiding psychologie aan de Radboud Universiteit, gevolgd door de masteropleiding Neuro- en Revalidatiepsychologie. Voor haar wetenschappelijke stage werkte ze in 2008 op de afdeling Psychiatrie van het Radboudumc. Na haar afstuderen in 2010 deed ze als onderzoeker in opleiding promotieonderzoek op de afdelingen Geriatrie en Health Evidence binnen het onderzoeksinstituut Radboud Institute for Health Sciences (RIHS) van het Radboudumc. Sinds juli 2014 werkt ze als adviseur en onderzoeker bij Vilans (Kenniscentrum langdurige zorg). Overige evenementen • • • •
• •
Jeroen Bosch: de duivelschilder | Lezingen door kunsthistoricus Jos Koldeweij (10 mei) Time and Eternity after the Death of God | Lecture by theologian George Pattison (12 mei) Avond van het Toeval | Lezingen, theater en gesprek mmv filosoof Carla Rita Palmerino, filosoof Norbert Peeters, theoloog Ellen van Wolde, wiskundige Klaas Landsman (16 mei) ‘Getroffen door Toeval’, diesrede Ellen van Wolde, hoogleraar Bronteksten Jodendom en Exegese Oude Testament. Neurowetenschapper Karl Friston ontvangt een eredoctoraat voor zijn wereldberoemde verdiensten op het gebied van visualisatietechnieken voor het brein. (19 mei) God: Back With a Vengeance | Edward Schillebeeckx Lecture by philosopher Terry Eagleton (23 mei) Why Read The Bible When we Have Piketty? | Lecture by theologian and economist Albino Barrera (26 mei)
Op http://www.ru.nl/nieuws-agenda/agenda/agendaoverzicht/ vindt u het overzicht van alle andere activiteiten die binnenkort plaatsvinden op of gelieerd zijn aan de Radboud Universiteit. Als u meer informatie wenst over (een van) deze gebeurtenissen, kunt u contact opnemen met de genoemde contactpersonen op www.ru.nl/agenda of met het team Wetenschapscommunicatie van de Radboud Universiteit:
[email protected] of (024) 361 60 00.
Radboud Universiteit Academische plechtigheden mei 2016