gemeente Eindhoven Raadsnummer 15R6201 Inboeknummer 15bst00243 Beslisdatum B&W 3 maart 2015 Dossiernummer
Raadsvragen van het Ouderen Appel Eindhoven over Sociale Dienst.
Met verbijstering hebben wij in het Eindhovens Dagblad van 28 februari moeten lezen dat de Eindhovens Sociale Dienst, werkend onder de naam Dienst Zorg, Werk en Inkomen, bij huisartsen medische dossiers heeft opgevraagd van cliënten. Volgens de huisartsen worden vooral hun patiënten die tevens cliënt zijn van de dienst onder druk gezet. Het gaat zelfs zover dat deze cliënten dreigementen ontvangen met juridische acties of stopzetting van hun uitkering als zij hun medisch dossier niet overleggen. Eindhovense huisartsen hebben over deze kwestie zelfs ruggespraak gehouden met hun Landelijke Huisartsen Vereniging. Dat wil zeggen dat het hier niet over een incident gaat, maar dat deze onbeschofte manier van het behandelen van mensen, die het toch al niet gemakkelijk hebben, orde van de dag schijnt te zijn. Volgens SP-wethouder Visscher gaat het waarschijnlijk om acties van individuele ambtenaren en heeft zij aangegeven bij de dienst navraag te doen. Als wij er vanuit gaan dat de Eindhovense huisartsen een serieus probleem hebben kenbaar gemaakt staat de wethouder maar één ding te doen en dat is onmiddlijk een dienstbevel uitvaardigen dat deze handelswijze niet getolereerd wordt. Verder dient de wethouder na te gaan welke ambtenaren dit betreft en deze, in afwachting van nader onderzoek, te schorsen. Het bovenstaande is voor onze fractie aanleiding tot het stellen van de volgende vragen aan het college: 1.
Het genoemde artikel vermeldt dat in ‘enkele gevallen huisartsen en hun patiënten onder druk zijn gezet om medische dossiers in handen te krijgen. Kunt u ons het exacte aantal noemen dat valt in de categorie ‘enkele gevallen’? Kunt u ons aangeven waar de druk concreet uit heeft bestaan? Kunt u ons geanonimiseerder afschriften geven van de door betrokkenen ontvangen brieven waarin de ‘druk’ (---) te lezen valt? Zo nee, waarom niet?
2.
Onder wiens verantwoordelijkheid zijn brieven waarin druk werd uitgeoefend om medische dossiers in handen te krijgen opgemaakt getekend en verstuurd? Is het juist dat deze brieven altijd goedgekeurd zijn door leidinggevenden van de mensen op de werkvloer.
Raadsnummer 15R6201
3.
Hoeveel ambtenaren van welke dienst of diensten zijn hierbij betrokken?
4.
Wat heeft de betrokken wethouder inmiddels concreet ondernomen om dit niet toelaatbare gedrag ( druk uitoefenen om medische dossiers in handen te krijgen) te beëindigen?
5.
Welke maatregelen gaat de wethouder nemen om het bij vraag 4 bedoelde gedrag in de toekomst te voorkomen?
6.
Kunt u ons in een tijdpad met data meedelen hoeveel brieven van artsen of andere instanties, zoals de LHV, met de strekking dat vertrouwelijke medische dossiers onder geen voorwaarde ter beschikking worden gesteld, de Sociale Dienst Eindhoven heeft ontvangen? Dus wanneer kwam de eerste melding binnen, hoeveel meldingen hebt u totaal ontvangen en wanneer kwam de laatste schriftelijke melding binnen?
7.
Bent u bereid ons de geanonimiseerde afschriften van de ontvangen brieven van huisartsen en andere instanties zoals beschreven in vraag 6 ter hand te stellen? Zo nee, waarom niet?
8.
Kunt u ons vertellen op welke datum de betrokken wethouder voor het eerst op de hoogte was of werd gesteld van het feit dat de Sociale Dienst Eindhoven brieven van huisartsen of andere organisaties heeft ontvangen waarin gemeld werd dat vertrouwelijke medische dossiers onder geen voorwaarde ter beschikking worden gesteld.
9.
Indien het bij het opvragen van medische dossiers en de schending van de privacy van Eindhovense burgers niet om incidenten gaat, maar regel is, kunt u dan aangeven waarop deze regel is gebaseerd, wanneer deze als beleidsmaatregel is goedgekeurd door uw college, de gemeenteraad en of hiervoor toestemming is verkregen van de Minister?
10. Op welke wijze worden de medische dossiers, die momenteel in het bezit zijn van de Dienst ZWI opgeslagen en wie hebben toestemming tot het inzien van deze gegevens? Welke privacyprotocollen worden er gehanteerd? Kunnen wij een afschrift krijgen van gehanteerde privacyprotocollen? Indien nee, waarom niet? 11. Bent u het met ons eens dat het verstandig zou zijn om een algemeen geldend strak privacyprotocol vast te stellen voor de gemeentelijke diensten, Wij Eindhoven en de onderaannemers van Wij Eindhoven? 12. Zijn in alle gevallen de clienten op de hoogte gesteld van hun rechten inzake het afstaan van persoonsgegevens die onder rechtsbescherming vallen? Zo nee waarom niet, Zo ja, waaruit blijkt dit? 13. Bent u bereid uw handelwijze ter toetsing voor te dragen aan het College Bescherming Persoonsgegevens en te laten toetsen op de rechtsgeldigheid in het kader van de Wet Bescherming persoonsgegevens? Zo nee waarom niet? 14. Is uw college van mening dat uw handelwijze een toetsing door het Straatburgse Hof kan doorstaan? Eindhoven, 2 maart 2015.
2
Raadsnummer 15R6201
Antwoord van burgemeester en wethouders Toelichting vooraf. Volgens de Participatiewet moeten we er als gemeente voor zorgen dat zoveel mogelijk mensen aan het werk gaan. Daarvoor brengen we de mogelijkheden van bijstandsgerechtigde mensen in beeld en bezien we wat daarbij (nog) nodig is om te komen tot arbeidsinschakeling. Het komt in dat traject voor dat mensen stellen dat er (medische) belemmeringen zijn, waardoor arbeidsinschakeling of een re-integratietraject (vooralsnog) niet mogelijk zou zijn. Om dit te kunnen beoordelen vragen we in bepaalde situaties om een nadere onderbouwing van deze stelling. Het gaat dan met name om de navolgende situaties:
Bij langdurig verzuim van mensen die zich in een reintegratietraject bevinden.
Bij mensen die een uitkeringsaanvraag hebben gedaan en daarbij aangeven dat hij / zij niet kan gaan werken of kan gaan deelnemen aan een reintegratietraject als gevolg van medische omstandigheden.
Bij mensen die in een uitkeringssituatie bevinden, waarbij medische redenen een belemmering kunnen zijn voor reintegratie.
Het gaat nadrukkelijk niet om mensen die kortstondig niet in staat zijn een traject te volgen of te werken. In de hierboven geschetste gevallen vragen we mensen om onderbouwing in de vorm van een verklaring van de (huis)arts zodat de stelling van de client kan worden bevestigd. We vragen de verklaring dus niet rechtstreeks aan de (huis)arts. Voor alle duidelijkheid: het gaat daarbij niet om een medisch dossier, maar om een verklaring. Uiteraard is de cliënt niet verplicht om privacy-gevoelige informatie te verstrekken. Op deze manier willen we bereiken dat het proces rondom een uitkeringsaanvraag, reintegratie of arbeidsinschakeling niet onnodig wordt opgehouden. Een vaak belastend keuringstraject wordt hiermee zoveel mogelijk voorkomen. Als de client de verklaring van de (huis)arts niet kan overleggen, dan wordt alsnog een traject gestart tot beoordeling door een arbo-arts of volgt een belastbaarheidsonderzoek door een extern deskundige. Deze handelswijze past binnen de huidige wet- en regelgeving en is vergelijkbaar met de handelwijze bij een ziekmelding in een reguliere werksituatie. Daarbij hebben we inmiddels wel geconstateerd dat de toonzetting van de brief van de gemeente niet aansluit bij de sfeer die we willen meegeven. De brief wordt dan ook aangepast. Ook gaan we in gesprek met de regionale huisartsenvereniging.
3
Raadsnummer 15R6201
In reactie op uw vragen: 1. Het genoemde artikel vermeldt dat in ‘enkele gevallen huisartsen onder druk zijn gezet om medische dossiers in handen te krijgen.’ Kunt u ons het exacte aantal noemen dat valt in de categorie ‘enkele gevallen’? Kunt u ons aangeven waar de druk concreet uit heeft bestaan? Kunt u ons geanonimiseerde afschriften geven van de door betrokkenen ontvangen brieven waarin de ‘druk’ (---) te lezen valt? Zo nee, waarom niet? Zoals hierboven aangegeven gaat het niet om het opvragen van medische dossiers maar om een verklaring met als doel het verkrijgen van een bevestiging van de stelling van de client dat er (medische) belemmeringen zijn, waardoor arbeidsinschakeling of een re-integratietraject (vooralsnog) niet mogelijk zou zijn. Bijgaand treft u een voorbeeld van de brief aan. Zoals hierboven aangegeven zijn we van mening dat de toonzetting van deze brief niet aansluit bij hetgeen wij beogen. De brief wordt daarom aangepast. Ook gaan we in gesprek met de regionale huisartsenvereniging. 2. Onder wiens verantwoordelijkheid zijn brieven waarin druk werd uitgeoefend om medische dossiers in handen te krijgen opgemaakt getekend en verstuurd? Is het juist dat deze brieven altijd goedgekeurd zijn door leidinggevenden van de mensen op de werkvloer. Met mandaat van ons college worden beschikkingen verstuurd door medewerkers. Dit doen zij doorgaans op basis van een aantal formats. Een en ander vindt plaats onder eindverantwoordelijkheid van het management. 3. Hoeveel ambtenaren van welke dienst of diensten zijn hierbij betrokken? Bij de uitvoering van de Participatiewet zijn ongeveer 60 medewerkers (Specialist Participatie, voorheen casemanager) betrokken, zij behoren tot het Sociaal Domein. 4. Wat heeft de betrokken wethouder inmiddels concreet ondernomen om dit niet toelaatbare gedrag ( druk uitoefenen om medische dossiers in handen te krijgen) te beëindigen? Zie hiervoor de toelichting voorafgaand aan de beantwoording van de vragen. Ook verwijzen wij naar het antwoord op vraag 1. 5. Welke maatregelen gaat de wethouder nemen om het bij vraag 4 bedoelde gedrag in de toekomst te voorkomen? Zie hiervoor de toelichting voorafgaand aan de beantwoording van de vragen. Ook verwijzen wij naar het antwoord op vraag 1. 6. Kunt u ons in een tijdpad met data meedelen hoeveel brieven van artsen of andere instanties, zoals de LHV, met de strekking dat vertrouwelijke medische dossiers onder
4
Raadsnummer 15R6201
geen voorwaarde ter beschikking worden gesteld, de Sociale Dienst Eindhoven heeft ontvangen? Dus wanneer kwam de eerste melding binnen, hoeveel meldingen hebt u totaal ontvangen en wanneer kwam de laatste schriftelijke melding binnen? Begin dit jaar kwam de eerste melding binnen. Het is vooralsnog beperkt gebleven tot enkele meldingen, voor zover bekend. 7. Bent u bereid ons de geanonimiseerde afschriften van de ontvangen brieven van huisartsen en andere instanties zoals beschreven in vraag 6 ter hand te stellen? Zo nee, waarom niet? Desgewenst kunt u geanonimiseerde afschriften van correspondentie inzien. 8. Kunt u ons vertellen op welke datum de betrokken wethouder voor het eerst op de hoogte was of werd gesteld van het feit dat de Sociale Dienst Eindhoven brieven van huisartsen of andere organisaties heeft ontvangen waarin gemeld werd dat vertrouwelijke medische dossiers onder geen voorwaarde ter beschikking worden gesteld. De betrokken wethouder Participatie is sinds begin dit jaar op de hoogte van brieven van huisartsen waarin wordt aangegeven dat zij niet bereid zijn medische dossiers te verstrekken in het kader van de Participatiewet. 9. Indien het bij het opvragen van medische dossiers en de schending van de privacy van Eindhovense burgers niet om incidenten gaat, maar regel is, kunt u dan aangeven waarop deze regel is gebaseerd, wanneer deze als beleidsmaatregel is goedgekeurd door uw college, de gemeenteraad en of hiervoor toestemming is verkregen van de Minister? Zie hiervoor ook de toelichting voorafgaand aan de beantwoording van de vragen 10. Op welke wijze worden de medische dossiers, die momenteel in het bezit zijn van de Dienst ZWI opgeslagen en wie hebben toestemming tot het inzien van deze gegevens? Welke privacyprotocollen worden er gehanteerd? Kunnen wij een afschrift krijgen van gehanteerde privacyprotocollen? Indien nee, waarom niet? Er is geen sprake van medische dossiers maar van verklaringen van (huis)artsen die clienten hebben verstrekt ter bevestiging van de stelling dat er (medische) belemmeringen zijn, waardoor arbeidsinschakeling of een re-integratietraject (vooralsnog) niet mogelijk zou zijn. Uiteraard is de cliënt niet verplicht om privacygevoelige informatie te verstrekken. De verklaringen worden opgeslagen in het digitale clientendossier. Geautoriseerde medewerkers van het Sociaal Domein van de gemeente kunnen deze dossiers inzien, indien noodzakelijk. 11. Bent u het met ons eens dat het verstandig zou zijn om een algemeen geldend strak privacyprotocol vast te stellen voor de gemeentelijke diensten, Wij Eindhoven en de onderaannemers van Wij Eindhoven? Ja.
5
Raadsnummer 15R6201
12. Zijn in alle gevallen de clienten op de hoogte gesteld van hun rechten inzake het afstaan van persoonsgegevens die onder rechtsbescherming vallen? Zo nee waarom niet, Zo ja, waaruit blijkt dit? Ja, de rechten en plichten worden uiteengezet, onder meer bij nieuwe aanmeldingen, workshops en in iedere beschikking. 13. Bent u bereid uw handelwijze ter toetsing voor te dragen aan het College Bescherming Persoonsgegevens en te laten toetsen op de rechtsgeldigheid in het kader van de Wet Bescherming persoonsgegevens? Zo nee waarom niet? Ja. 14. Is uw college van mening dat uw handelwijze een toetsing door het Straatburgse Hof kan doorstaan? Wij zijn van mening dat de hierboven geschetste werkwijze past binnen de huidige weten regelgeving.
Eindhoven, 3 maart 2015
6
