Raadsvoorstel. gemeente Tilburg. 2 e Richtinggevende debat met uitspraken en taakstellingen voor bezuinigingen

gemeente Tilburg

Raadsvoorstel 2e Richtinggevende debat met uitspraken en taakstellingen voor bezuinigingen Bijlagen/nummer Dienst/afdeling/sector

Concernstaf/Beleidscontrol & Instrumentatie Aan de raad,

Aanleiding

Relatie met eerdere besluiten

In zowel het coalitieakkoord als de begroting 2011 is aangekondigd dat er ook voor de komende jaren sprake is van een zeer forse bezuinigingsopgave. Het tekort in de begroting zoals zich dat aftekent loopt op van € 26,2 mln. in 2012 naar € 53,375 mln. in 2015 e.v. (raming van december 2010) Op basis van de meest recente cijfers (Financieel Economische Beeld 2012-2015 van maart 2011) moet dit beeld worden bijgesteld en bedraagt het meerjarig tekort thans €49,7 mln. Na de ombuigingen van € 23 mln. waartoe besloten is in de PB 2011 vergt dit een grote opgave. De grote en fors oplopende tekorten worden voornamelijk veroorzaakt door de doorwerking van de rijksbezuinigingen en nopen tot een forse heroverwegingsoperatie voor de gemeente waarbij pijnlijke maatregelen en afslanking van de organisatie onvermijdelijk zullen zijn. Daarnaast is er sprake van forse financiële risico's op het gebied van de fysieke projecten binnen de grondexploitatie. Deze exploitatie vertoont een dreigend oplopend structureel tekort van circa € 85 mln. (resultaatverwachting maart 2011) wanneer ook hierbinnen geen forse maatregelen plaatsvinden. Initiatiefvoorstel Coalitieakkoord 2010-2014 (Raad 16 april 2010) Programmabegroting 2011 (Raad 11 november 2010); Raadsdebat toekomstgericht ombuigen (22 november 2010) Plan van aanpak terugbrengen tekort grondexploitaties en prioritering projecten (college 17 december 2010)

1

gemeente Tilburg

Uitwerking voorstel

De gemeente moet de komende jaren € 49,7 miljoen bezuinigen. In dit raadsvoorstel geven wij als college van B&W aan waarop volgens ons de komende jaren bezuinigd zou kunnen worden. De keuze voor de ombuigingen zijn gemaakt met het oog op de toekomst. Ook in de toekomst moeten de ombuigingen immers passend en verdedigbaar zijn. Om hiertoe te komen zijn drie fasen voorgesteld: Fase 1: Richtinggevende uitspraken + bezuinigingstaakstellingen In deze fase (oktober '10-april '11) worden zowel de richting als omvang van de bezuinigingen bepaald. Een uitwerking hiervan is in dit raadsvoorstel opgenomen. Fase 2: Uitwerken van de taakstellingen per programma/ product In deze fase (april'11-juni '11)wordt uitgewerkt hoe taakstellingen in maatregelen worden gerealiseerd. Dit wordt voorts met de Raad besproken in juni. Fase 3: Bundelen en besluitvorming In deze fase (juni '11-november '11) worden de maatregelen uitgewerkt in de vorm van concrete begrotingsvoorstellen 2012 die in de begrotingsvergadering van november 2011 worden vastgesteld.

De gevolgde procesaanpak Het college heeft gezocht naar mogelijke ombuigingen met in de toekomst een andere rol voor de (gemeentelijke) overheid voor ogen. De gemeentelijke organisatie moet hierop worden aangepast en betaalbaar zijn en blijven. Met uw raad hebben wij op 22 november een eerste richtinggevend debat gehad over de hoofdlijnen. Mede op basis daarvan zijn we ook in debat gegaan met de stad op 26 februari. Daarna hebben we onze standpunten afgestemd binnen de coalitie, omdat wij ons bij het uitwerken van de opgave willen houden aan het kader zoals gesteld in het Coalitieakkoord 2010-2014. In dit raadsvoorstel leggen wij deze keuzen aan u voor als onze voorlopige keuzen van de domeinen en ombuigingen waarvoor wij nadere voorstellen in het kader van de begroting 2012 e.v. willen gaan uitwerken. We 1. 2. 3.

gaan achtereenvolgens in op: De richtinggevende uitspraken en taakstellingen voor ombuigingen De voorstellen om het tekort op de grondexploitatie terug te brengen De gevolgen van de ombuigingen voor de ambtelijke organisatie.

In het raadsbesluit vragen wij uw raad zich uit te spreken over de richtingen en omvang van de nader uit te werken ombuigingen. Hierover willen wij in juni wederom met uw raad spreken in het kader van de strategische vooruitblik voor 2012 ev. Tijdens het debat van juni zullen wij u een concrete uitwerking voorleggen van de ombuigingen waarover u zich dan kunt uitspreken. Op dat tijdstip hebben wij ook nader zicht op de ingrepen die nodig zijn binnen de grondexploitatie en de ontwikkeling van grote fysieke projecten, woningbouw en bedrijventerreinen. Opbrengsten in cijfers stadsdebat Op zaterdag 26 februari vond mede op aangeven van de Raad een stadsdebat plaats en konden inwoners van Tilburg op drie locaties in de stad in gesprek met collegeen raadsleden. In de bibliotheek van Tilburg Centrum en in wijkcentrum Heyhoef was de opkomst redelijk, in 't Plein in Udenhout viel het bezoekersaantal tegen. Uiteindelijk kreeg het bestuur 30 ideeën aangereikt. 2

gemeente Tilburg Daarnaast werden nog 11 suggesties geleverd via de ideeënbussen die op de locaties van het stadsdebat stonden en werden 40 antwoordstroken uit de Tilburgse Koerier teruggestuurd. Inwoners konden ook ideeën indienen via www.tilburg.nl/tilburgbezuinigt; deze website werd door bijna 1.000 mensen bezocht en leverde ruim 100 reacties op. De ideeën zijn verwerkt in onderstaande paragraaf "Richtinggevende uitspraken en taakstellingen voor bezuinigingen."

Leeswijzer In paragraaf 1 nemen we u mee in de overwegingen die hebben geleid tot de bezuinigingsvoorstellen. Hierbij houden we de vier pijlers, sociale stijging, vestigingsklimaat, leefbaarheid en bestuur aan. U vindt er de inbreng van burgers terug, en tenslotte de voorgestelde bezuinigingen per pijler. In paragraaf 2 volgen de voorstellen om de tekorten op de grondexploitatie terug te brengen. In paragraaf 3 geven we aan welke gevolgen de heroverwegingen hebben voor de gemeentelijke organisatie. In de afzonderlijke bijlagen zetten we voor uw raad de belangrijkste onderwerpen uit het eerste raadsdebat op 22 november vorig jaar op een rij (bijlage 1) evenals de bevindingen uit het stadsdebat van 26 februari (bijlage 2).

1. Thema's en bezuinigingen: richtinggevende en taakstellende uitspraken Stevig bezuinigen is noodzakelijk Voor de jaren 2012 en volgende jaren staan we voor een enorme bezuinigingsoperatie, te weten: € 49,7 mln. Dit is bovenop de eerdere structurele bezuiniging van € 23 mln.. Kaasschaven en schrapen helpen niet meer. Rijk en provincie halen de broekriem aan met grote consequenties voor gemeenten en burgers. De afgelopen jaren zijn gemeenten nog niet eerder zo hard geraakt door rijksbezuinigingen. Ook is de afgelopen jaren een tekort op het gemeentelijk vastgoed ontstaan. Het huidige tekort is € 40 mln., maar loopt de komende jaren verder op. Als gevolg van de economische crisis zijn gronden en panden minder waard geworden en is de verkooptijd verlengd. Daarnaast stagneren projecten en zorgt een aantal juridische procedures voor vertraging in projecten. Willen we het hoofd kunnen bieden aan deze financieel slechte tijden dan zullen we de komende jaren ingrijpende maatregelen moeten nemen en fundamentele keuzes moeten maken. Wat moeten we doen? De afgelopen maanden hebben wij danig geworsteld met deze moeilijke opgave. Hoe kunnen we voorkomen dat we activiteiten moeten stopzetten die juist onze meest kwetsbare inwoners raken zoals ouderen en gehandicapten? Wat moet er gebeuren om onze jeugd precies het juiste zetje in de goede richting te geven: een diploma halen en werkervaring opdoen? Wat moeten we doen om te voorkomen dat de binnenstad verloedert, de straten slecht worden en zwerfafval teveel in het oog springt? Hoe kunnen we onze dienstverlening modern en toegankelijk houden met minder middelen? En hoe kunnen we de belangrijkste projecten voor de stad, die voor Tilburg in de toekomst het verschil maken, toch behouden? Moeilijke vragen waar geen gemakkelijk antwoord op is. Toch moeten we nu keuzes maken die leiden tot een meerjarig sluitende begroting. Alleen zo kunnen we ervoor zorgen dat Tilburg tijdig kan inspelen op een weer aantrekkende economie. Immers, een huishoudboekje dat niet op orde is, staat in betere tijden het werken aan de toekomst in de weg. 3

gemeente Tilburg

Tilburg kan het aan De bezuinigingen zijn stevig, pijnlijk en raken iedereen en alles in onze stad. Voor velen zal het niet gemakkelijk zijn. En toch geloven we erin dat Tilburg deze zware bezuiniging aan kan. Want Tilburg, dat zijn wij allemaal. Dat vraagt dat we allemaal verantwoordelijk zijn en een steentje moeten bijdragen. Niet alleen in tijden van economische en financiële voorspoed, maar juist ook als het wat minder gaat. Iedereen draagt bij vanuit een grote betrokkenheid ten opzichte van elkaar en ten opzichte van de stad. Iedere inwoner van onze stad - arm of rijk, zelfstandig ondernemer of in loondienst, man of vrouw, jong of oud, al generaties lang hier of nog maar kort, digibeet of twitteraar - dient zich af te vragen wat hij of zij kan bijdragen aan een sterker Tilburg. Een stad die mensen perspectief biedt en kansen om vooruit te komen, maar ook steun en hulp als het zelf (even) niet lukt om stappen te zetten. Tilburg heeft al vaker slechte tijden gekend met de teloorgang van de textielindustrie en de bezuinigingen in de jaren '80 wellicht als meest indringende. Maar Tilburg is ook een comebackcity, een stad die zich heeft ontwikkeld van een stad in crisis tot een stad met een gezonde, meer diverse economie en een goed leefklimaat. Deze comeback was mogelijk door aan te sluiten bij het dna van de stad: veerkracht en daadkracht. Elke keer heeft Tilburg deze kracht getoond en laten zien dat ze van niets iets kan maken. Deze kracht is, mede als gevolg van de economische voorspoed de afgelopen jaren alleen maar toegenomen. Tilburg beschikt over innoverende netwerken en staat aan de wieg van ‘social innovation’ in Midden-Brabant. De stad is goed in het leggen van verbindingen tussen cultuur, onderwijs en werk, tussen techniek en gammawetenschappen. Op vele terreinen vinden kruisbestuivingen plaats die leiden tot vernieuwing en innoverende producten. Daarom is Tilburg een boeiende vestigingsplaats voor bedrijven, onderwijsinstellingen en nieuwe inwoners. Daarom is Tilburg een dynamische stad waar veel gebeurt en veel kan: veel jongeren aanwezig, een topuniversiteit met in het kielzog goed aangeschreven hogescholen en beroepsonderwijs, en sinds jaar en dag een meedenkend en proactief stadsbestuur. Kortom, de kracht zit in Tilburg, zit in de mensen en in de bedrijven en instellingen. Tilburg kan deze zware bezuinigingen aan. Minder geld, en tóch samen kansen pakken Een eerste reflex bij bezuinigen is om zonder visie de kosten drastisch te verminderen. De bezuinigingsopgave is echter zo groot, zeker in combinatie met de groeiende tekorten binnen de grondexploitatie, dat we hebben nagedacht hoe we tot een afgewogen en doordacht bezuinigingspakket kunnen komen. Tilburg moet ook de komende jaren een leefbare en aantrekkelijke stad zijn en blijven. Mensen en bedrijven moeten zich hier willen vestigen en willen blijven. Mensen moeten een beroep kunnen doen op de gemeente als ze niet zonder hulp en ondersteuning kunnen. Tilburg en de Tilburgers moeten er klaar voor zijn als de economische wind weer in de zeilen komt. Dit kan alleen als iedereen de schouders er onder zet. Samen kunnen we het verschil maken en daar waar mogelijk kansen pakken. Bezuinigen is ook kiezen voor een andere aanpak Voor u ligt een voorstel met bezuinigingsmaatregelen dat met behulp van een serie diepgaande besprekingen en sessies is geformuleerd. Daarbij hebben we een aantal principes met elkaar afgesproken (zoals voorgelegd aan de raad op 22 november 2010) die in dit raadsvoorstel terug komen. Deze principes zijn voor ons leidend geweest om te komen tot nadere keuzen. Ook hebben we in onze voorstellen veelal rekening gehouden met de door de Tilburgers aangedragen ideeën. In deze ideeën herkennen we een aantal trends waar we ook in onze maatregelen op inspelen. Daarnaast bieden deze ideeën en 4

gemeente Tilburg suggesties ook inspiratie bij de nog nader uit te werken voorstellen. Resultaat is nu een voorstel dat zowel concrete bezuinigingsmogelijkheden bevat als voorstellen die nog nadere uitwerking behoeven. In de nu voorliggende voorstellen zijn we de moeilijke en pijnlijke beslissingen niet uit de weg gegaan. Velen in de stad, ook de gemeente, zullen de komende tijd de pijn voelen van de te nemen maatregelen. Geen enkel terrein is ontzien. Zo zien wij ons genoodzaakt te bezuinigen op: re-integratie, onderwijs en jeugd, inburgering, participatie, zorg en welzijn, cultuur, economische activiteiten, infrastructuur, veiligheid, schoon en heel, sport, burgerparticipatie, dienstverlening en ambtelijke organisatie. Ook overwegen we een aantal maatregelen om de tekorten binnen de grondexploitatie terug te dringen zoals wijzigen grondprijs, lagere kwaliteit van het openbaar gebied en de scope van de T-dome te veranderen. Daarnaast zien we ons genoodzaakt de OZB te verhogen. Daarbij hanteren we het principe trap-op-trap-af. In betere tijden willen we financiële voordelen met voorrang inzetten voor de verlaging van de OZB en voor onderwijs, jeugd en participatie. Bezuinigen is ook kiezen voor een andere aanpak. We willen samen met de stad de kansen pakken en de ambities van de stad bereiken opdat Tilburg klaar is voor de toekomst, ook in financieel slechte tijden. Aan de hand van de thema's Sociale stijging, Vestigingsklimaat, Leefbaarheid en Bestuur zetten wij uiteen hoe we dit willen doen.

1.1 Sociale stijging "Leren en werken zijn de sleutels voor sociale stijging. Zij dragen bij uitstek en zeer betekenisvol bij aan de sociale en economische emancipatie van mensen. Wat 'vooruitkomen' of 'sociale stijging' is, verschilt per persoon. Sociale stijging is meer dan economische stijging. Regie over het eigen leven, zelfontplooiing en maatschappelijke zekerheid: daar gaat het om." Uit: Coalitieakkoord Tilburg 2010-2014.

We willen iedereen de kans geven op sociale stijging. Dat kan door in te zetten op leren en werken. Daarom kiezen we voor jeugd en jongeren, die straks de dragers van onze samenleving zijn. Daarom kiezen we ervoor om zoveel mogelijk Tilburgers aan het werk te houden en te krijgen. Tilburgers die dan een inkomen hebben en volop deel kunnen nemen aan onze samenleving. Arbeidsmarkt, re-integratie en armoede De rijksbezuinigingen op de beschikbare middelen voor re-integratie van mensen naar de arbeidsmarkt zijn zo fors dat ze zullen leiden tot een fundamenteel andere aanpak. Enerzijds omdat de huidige aanpak onbetaalbaar is geworden, anderzijds omdat de gemeente samen met de partners in de stad moet nadenken over een modernere en andere verantwoordelijkheidsverdeling. Toch willen we vasthouden aan onze ambitie om zoveel mogelijk Tilburgers aan het werk te houden en te krijgen. Bij de ontwikkeling naar een steeds krapper wordende arbeidsmarkt is het namelijk van belang om zoveel mogelijk talent te benutten en een kans te bieden op een zelfstandige bestaansvoorziening. Met een andere aanpak kunnen we deze ambitie bereiken. Een expertisegroep met daarin een afvaardiging van oud-bestuurders, wetenschappers en werkgevers heeft over een andere aanpak al een eerste advies gegeven. Dit betekent onder andere dat de gemeente haar wettelijke taak van het verstrekken van uitkeringen blijft uitvoeren, maar het re-integreren van mensen meer en meer door instellingen, ondernemers en bedrijven en burgers zelf zal worden opgepakt. We moeten als stad werken aan het herstel van verbindingen met de werkgever en de burger. Alleen zo kunnen we verborgen potentieel talent beter benutten en kunnen bedrijven als Fuji en Versteijnen vooral mensen uit de stad en 5

gemeente Tilburg regio inzetten in plaats van werknemers van elders te moeten halen. Dit herstel van de verbinding betekent onder andere dat we minder schakels/organisaties inzetten in het contact met de burger en de werkgever. Maar ook dat de benadering van zowel de burger en de klant minder institutioneel wordt vormgegeven. Samen met de werkgevers en andere partners willen we deze aanpak op korte termijn uitwerken en laten neerslaan in een Sociaal Akkoord. Daarnaast willen we ook dat mensen -als onderdeel van de ontwikkeling naar meer loonwaarde op de reguliere arbeidsmarktvia een Werkbedrijf nuttige werkzaamheden in en voor stad verrichten. Zo snijdt het mes aan meerdere kanten: maatschappelijke taken die wel belangrijk zijn, maar waar minder middelen voor zijn, worden opgepakt door mensen die daarmee zinvolle werkervaring opdoen. Onder andere in de pilots 'Schoonhouden stad' en 'Dierenasiel' oefenen we met deze werkwijze. Ten aanzien van de ID-banen spannen we ons de komende jaren tot het uiterste in alle ID-ers aan het werk te houden. Dit doen we met behulp van het mobiliteitscentrum waardoor mensen actief worden begeleid naar ander werk. Voor werkgevers die ID-ers verliezen proberen we mensen vanuit het Werkbedrijf aan het werk te krijgen. Denk hierbij bijvoorbeeld - op het terrein van onderwijs - aan schoolconciërges. Om de verandering voor werkgevers te verzachten hanteren we een afbouwregeling voor ID-banen. We nemen de werkzaamheden daartoe per direct ter hand, om de afbouw zo verantwoord mogelijk te laten verlopen. In het eerste jaar (2012) blijven 75% van de ID-banen bij werkgevers overeind. In het tweede jaar (2013) blijven 25% van de ID-banen behouden. Met ingang van 1 januari 2014 zijn de ID-banen volledig afgebouwd. We bezuinigen niet op Schuldhulpverlening. Integratie Ook het beleidsveld Integratie wordt hard geraakt door de rijksbezuinigingen. Zo komen alle middelen voor Inburgering te vervallen. Een andere aanpak bij integratie betekent afstappen van het onderscheid allochtoon-autochtoon. Een stigmatiserend onderscheid dat niet bijdraagt aan de oplossing van problemen. Het gaat er juist om dat iedere Tilburger een stapje vooruitkomt. Als daarbij de achtergrond van een bepaalde groep een cruciale rol speelt, zullen we specifieke maatregelen nemen. Daarmee is het niet langer nodig integratie als een afzonderlijk beleidsterrein te beschouwen, zo hebben we reeds in het Coalitieakkoord gesteld. Belangrijker is het die onderdelen van het beleid die het verschil maken onder te brengen bij andere beleidsterreinen. Denk aan de Sportintermediairs. Ook ontstaat er meer kracht in de stad als de diverse initiatieven op het gebied van integratie worden ondergebracht bij het Huis van de Wereld. Het Huis van de Wereld kan als katalysator en aanjager dienen waardoor het apart financieren van de afzonderlijke initiatieven overbodig is geworden. Onderwijs en jeugd We willen iedereen de kans bieden om het beste uit zichzelf te halen, om talent tot volle wasdom te laten komen. Voor kinderen betekent dit dat ze met een diploma van school afgaan. Voor volwassenen betekent het dat zij verantwoordelijkheid nemen in baan of bedrijf en een bijdrage aan onze stad leveren. Voor ouderen betekent het dat zij hun kennis en ervaringen mogen doorgeven. Om die ambitie te realiseren, leggen we de focus op de leeftijdsgroep van 0 tot 12 jaar en risicogroepen. Een goede ontwikkeling begint met het goed leren van de taal. Dit gaat het best in de eerste levensjaren van kinderen. We willen extra inzetten op taalontwikkeling en voor- en vroegschoolse educatie waarbij we als gemeente sterker de regie willen voeren. We kunnen kinderen een springplank voor sociale stijging bieden. Voor degenen die deze springplank in hun jeugdige jaren hebben gemist, is er de blijvende aandacht voor risicojongeren. De projecten en voorzieningen die niet direct bijdragen aan deze doelstelling hebben we zeer kritisch tegen het licht gehouden. Daarbij hanteren we twee leidende principes. Ten eerste zien we op het gebied van jeugd tal van maatregelen, voorzieningen en 6

gemeente Tilburg projecten. Allemaal met juiste intenties en mooie doelstellingen, maar soms ook dubbelop of net niet effectief. We willen de reeds ingezette beweging van slimmer organiseren en ontstapelen verder doorzetten. Een voorbeeld hiervan is de verdere ontstapeling bij het Centrum voor Jeugd en Gezin. De ontstapelingsmethodiek is nu als quick scan toegepast op de terreinen opvoedingsondersteuning en zorg en welzijn. In de nieuwe visie op sociale stijging is het de moeite waard om te bekijken of de methodiek verder kan worden ontwikkeld en breder kan worden ingezet. Bijvoorbeeld door het aanbod binnen het sociale domein inclusief de wijkimpuls gedetailleerd in beeld te brengen en met materiedeskundigen te discussiëren over overlap en slimme combinaties. Maar ook door niet alleen de methodiek te beperken tot sociale stijging, maar ook toe te passen op de thema's Leefbaarheid, Vestigingsklimaat en Bestuur. Het gaat erom als gemeente een andere manier van organiseren te ontwikkelen die niet tot overlap van activiteiten leidt. Deze andere manier van werken geldt altijd; niet alleen in slechte tijden. Ten tweede willen we daar waar mogelijk en wenselijk wettelijke normen hanteren. Een voorbeeld daarvan is het hanteren van de wettelijke norm voor de kilometervergoeding voor het leerlingenvervoer. Zorg en Welzijn Het beleidsveld zorg & welzijn en de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) richten zich niet alleen op de ‘zorg’ voor de groep kwetsbare burgers, maar vooral ook op de versterking van de eigen kracht en verantwoordelijkheid. Wederkerigheid is het kernwoord: iedereen heeft kwaliteiten die maatschappelijk kunnen en moeten worden ingezet. Dit appél op de eigen kracht en verantwoordelijkheid vormt de basis voor de participatie van elke burger in onze stad. De komende jaren zullen we moeten zorgen dat zorg- en welzijnsbeleid ook op termijn betaalbaar blijft. Daarom kiezen we bewust voor een andere aanpak en maken we keuzes. Voor een toekomstbestendige Wmo zijn ingrepen op het terrein van de individuele voorzieningen zoals vervoersvoorzieningen enz. onvermijdelijk. Daarnaast zullen we ook algemene voorzieningen moeten versoberen dan wel over laten aan het particulier initiatief. Tegelijkertijd gaan we nog meer samenwerken met instellingen en organisaties in de stad en met de zorgverzekeraars. We leggen meer verantwoordelijkheid bij de mensen in de stad en doen meer een beroep op sociale netwerken. We willen de stad zo inrichten dat er in iedere wijk een sociale infrastructuur is waarop mensen die dat nodig hebben een beroep kunnen doen. Er moeten voldoende mogelijkheden zijn voor algemene zorg als maatschappelijk werk en vrijetijdsbesteding/dagbesteding. Samen met bijvoorbeeld instellingen voor ouderenzorg kan ambulante verzorging worden georganiseerd, evenals maaltijdpunten en servicepunten in de wijk. We gaan ervan uit dat er hierdoor minder beroep wordt gedaan op de (dure) individuele voorzieningen die door ons of via de AWBZ worden betaald. Resultaat raadplegen Tilburgers Een aantal inwoners geeft aan investeren in de ontwikkeling van mensen belangrijker te vinden dan investeren in materiële en prestigieuze projecten. Zij vinden dit zo belangrijk, dat ze bereid zijn zelf te investeren door bijvoorbeeld een hogere eigen bijdrage of via bijvoorbeeld vrijwilligerswerk of zelforganisaties. Randvoorwaarde hierbij is wel dat voor hen zichtbaar wordt gemaakt wat met deze bijdrage wordt bereikt. De Tilburgers geven op verschillende manieren aan dat zij het een goed idee vinden om werkzoekenden in te zetten voor maatschappelijke taken en projecten. Het mes snijdt dan aan twee kanten, de werkzoekende krijgt de kans om werkervaring op te doen en de kosten van maatschappelijke taken worden teruggebracht. Volgens de burgers kunnen, naast de gemeente, ook de 7

gemeente Tilburg zorginstellingen en het bedrijfsleven hierbij betrokken worden. Een aantal inwoners adviseert om te blijven investeren in maatregelen die voorkomen dat mensen in een kwetsbare positie terecht komen. Dat bespaart maatschappelijke kosten op een later tijdstip. Denk hierbij aan GGZ, uithuiszetting, jeugdzorg etc. Behalve dat er aandacht moet zijn voor de zorg voor kwetsbare groepen, vinden de inwoners ook dat de eigen verantwoordelijkheid van mensen moet worden vergroot. Mensen zouden elkaar vaker moeten ondersteunen en er moet meer aandacht zijn voor het faciliteren en uitbreiden van vrijwilligerswerk en mantelzorg. Ook roept een aantal inwoners op om nog meer te ontstapelen. Denk hierbij aan overlap in subsidies, dienstverlening en producten. In het verlengde hiervan geven de Tilburgers aan meerwaarde te zien in het vereenvoudigen van processen en regelgeving.

In totaal stellen wij voor circa € 24,5 mln. te bezuinigen op het thema Sociale Stijging w.v. :

Arbeidsmarktbeleid (nog nader uit te werken) ■ Reductie re-integratietrajecten* ■ Afbouw gesubsidieerd werk ■ Verhogen caseload bij sociale zaken Armoedebeleid ■ Verlagen grens sociaal minimum ■ Stoppen collectieve ziektekostenverzekering ■ Besparing op uitvoeringskosten

€ 12,4 mln. - 8,40 mln. - 3,70 mln. - 0,34 mln. € 1,1 mln. - 0,3 mln. - 0,5 mln. - 0,3 mln.

Integratie ■ Stoppen met inburgering ■ Versobering integratiebeleid

- 3,30 mln. - 0,35 mln.

Onderwijs en jeugd ■ Verdere ontstapeling binnen Centrum Jeugd en Gezin ■ Afstandscriterium leerlingenvervoer ■ Diverse maatregelen CIST/Brede school ■ Afbouw bijdrage MBO-opleiding ■ Focussen taalontwikkeling 0-12 jr. ■ Focussen binnen VSV ■ Onderwijshuisvesting

- 0,15 - 0,20 - 0,08 - 0,32 - 0,60 - 0,64 - 0,25

Zorg en Welzijn ■ Bezuinigingen op individuele Wmo voorzieningen zoals vervoer, hulp in huishouding en woningaanpassingen ■ Bezuinigingen op algemene/collectieve voorzieningen

€ 3,7 mln.

€ 2,2 mln. mln. mln. mln. mln. mln. mln. mln. € 5,1 mln.

- 3,2 mln.

- 1,9 mln.

Dit totaalbedrag (49 % van de totale ombuigingen) is ook het aandeel van dit thema in de beïnvloedbare lasten op de begroting (= 49%). Zie bijlage 3. *) De bezuiniging op de re-integratietrajecten, vanuit de financiële terugval binnen het participatiefonds, wordt voor een bedrag van maximaal € 2 mln. opgevangen uit de lagere kosten eigen risico bijstand dat de gemeente momenteel heeft (ruim € 6 mln. komt nu ten laste van de gemeente). Hier moet dan wel een concrete daling van het aantal uitkeringsgerechtigden tegenover staan.

8

gemeente Tilburg 1.2 Vestigingsklimaat "Werken aan een aantrekkelijke stad zien wij als stimuleren van werkgelegenheid met een goede mix (van economische sectoren) en match (tussen mensen en banen), en een innoverende strategische agenda met de regio. Bereikbaarheid van centrum en werk, de ontwikkeling van de Spoorzone, de versterking van de regionale functie van de Binnenstad, cultuur, balans in de woningvoorraad en natuur om de stad zijn belangrijke randvoorwaarden en maken het mogelijk Tilburg aantrekkelijker te maken voor burgers en bedrijven en de concurrentie met andere steden aan te kunnen." Uit: Coalitieakkoord Tilburg 2010-2014.

Economie als makelaar We willen de mogelijkheden benutten om inkomsten te verhogen. Bijvoorbeeld door het invoeren van een toeristenbelasting. We bezuinigen ook, maar in vergelijking met andere terreinen is de omvang beperkt. Wij maken deze keuze bewust. Tilburg moet de komende jaren immers laten zien dat het een stad is waar veelbelovende ontwikkelingen gaan plaatsvinden. We hebben een uitstekende uitgangspositie met een excellente universiteit, een jonge bevolking en nog volop ontwikkelingsruimte (o.a. in het stadscentrum/Spoorzone). Het economisch beleid moet erop gericht zijn deze uitgangspositie te verzilveren, door in te spelen op de dynamiek in onze stad. De rol die hierbij past is een makelaarsrol, waarbij we de komende jaren sterk inzetten op de ontwikkelingen in de sectoren Leisure, Logistiek, Life sciences en Maintenance. Daarbij is ‘social innovation’ de rode draad die maakt dat nieuwe initiatieven de ruimte krijgen. Dat betekent dus geen dikke nota's en grote vergezichten, maar juist vol inzetten op opkomende initiatieven, ondernemerschap en verbindingen tussen ons excellente onderwijs en het regionale bedrijfsleven. Bereikbaarheid als aanjager We kiezen ervoor niet te bezuinigen op de bereikbaarheid van de stad. Bedrijven en bewoners zitten graag op een plek die goed bereikbaar is, zowel met de auto, de fiets, het openbaar vervoer en steeds meer ook via het water. Tilburg is een belangrijke schakel voor de verbindingen die de mainports hebben met het Europese achterland. Deze positie biedt kansen. We kunnen werkgelegenheid naar Tilburg trekken, mits Tilburg bereikbaar blijft, regionaal en lokaal. Daarbij willen we, om de leefbaarheid van de stad te garanderen, dat het verkeer zoveel mogelijk om de stad heen wordt geleid. Dit vraagt om de voltooiing van de ringen - de tangenten, de Bredaseweg - en om een lobby ter verbreding van de A58. Wanneer de economie weer de wind volop in de zeilen krijgt, groeit de mobiliteit. Die vindt niet alleen plaats op de weg. Zeker het vervoer over water en spoor zal toenemen. De opwaardering van het Wilhelminakanaal en het realiseren van een openbare laad- en losplaats op Loven dragen bij aan vermindering van het transport over de weg. Willen we in Tilburg het vestigingsklimaat voor wonen en werken blijvend versterken, dan is het noodzakelijk de investeringen in de infrastructuur overeind te houden. Wanneer we hiermee beginnen op het moment dat de economie is hersteld, zijn we te laat. Tegelijkertijd constateren we dat in financieel slechte tijden investeringen in beheer en onderhoud niet te handhaven zijn. Dit werken we verder uit bij het thema Leefbaarheid (schoon en heel). Cultuur als verleider Een levendig kunst- en cultuurklimaat draagt bij aan een goed vestigingsklimaat. De uitdaging voor de komende jaren is om met minder middelen de basisinfrastructuur in stand te houden. We willen een ambitieus, innovatief en uitdagend aanbod. Daarvoor is samenwerking nodig tussen en met de culturele instellingen en met instellingen en organisaties buiten de sector in de provincie. 9

gemeente Tilburg

Ruimtelijke ordening als uitdaging en uitdager Het ontstane tekort op het gemeentelijk vastgoed - mede als gevolg van de economische crisis - maakt het noodzakelijk een aantal fundamentele keuzes te maken. Het is belangrijk dat het gemeentelijk Grondbedrijf op orde komt; dat kan betekenen dat we ook ons verlies moeten nemen. Zo zullen we een aantal projecten moeten stoppen. Daarnaast geldt ook hier dat een andere aanpak de mogelijkheid biedt om wel de ontwikkeling in de stad gaande te houden, terwijl er minder middelen voor zijn. Daarbij denken we aan het volgende. Ten eerste: projecten kunnen soberder worden uitgevoerd, zowel in ontwerp, realisatie en onderhoud. Desondanks kunnen ze toch aantrekkelijk blijven. Dit geldt ook voor de Piushaven en Spoorzone. Juist deze twee projecten moeten smoel hebben; het zijn de komende jaren de smaakmakers in de stad. We kunnen bij de goedkeuring van plannen efficiënter werken door - in lijn met de wetgeving op het gebied van ruimtelijke ordening - de huidige werkwijze te vereenvoudigen: minder beleid en minder beleidsregels. We moeten komen tot een heldere, transparante belangenafweging. Ten derde willen we meer gaan werken met prijsdifferentiatie. Zowel ten aanzien van bedrijventerreinen, kantoren als woningen. En we moeten meer het aanbod creëren daar waar vraag naar is; meer inspelen op de wens van particulier opdrachtgeverschap bijvoorbeeld. Tot slot: we hebben nu als gemeente (in potentie) veelbelovende panden in ons bezit, terwijl we met deze panden op korte termijn geen plannen hebben. Om het goede voorbeeld te geven vinden we dat we deze panden moeten verkopen. Natuur als ademruimte Het verder ontwikkelen van een vitaal landschap is belangrijk om ook in de toekomst als Tilburg een duurzame stad te zijn. Het gaat om het evenwicht tussen behoud van natuur enerzijds en het creëren van economische activiteit passend bij de functie van het gebied anderzijds. Tegelijkertijd constateren we dat vanuit het Rijk forse ingrepen plaatsvinden op het gebied van water, natuur en landschap. Daarom kiezen we ervoor op dit terrein zeer terughoudend te zijn met bezuinigingen. Wel zijn we van mening dat bezuinigen op beheer en onderhoud van groen in de stad mogelijk is. Deze bezuiniging is meegenomen onder het thema Leefbaarheid bij de te nemen maatregelen in de openbare ruimte. Resultaat raadplegen Tilburgers Diverse inzendingen gaan over het kritisch kijken naar en het bezuinigen op de "grote" bouwprojecten in de stad, die op stapel staan. Genoemd worden Spoorzone, Veemarktkwartier, de brug bij de Piushaven, T-dome. Daarnaast vraagt een aantal inwoners aandacht voor het verbeteren van het vestigingsklimaat, opdat bedrijven en nieuwe inwoners zich hier willen vestigen. Kwalitatief goede bedrijventerreinen en woningen, en de aanwezigheid van mooie parken worden genoemd als belangrijke vestigingsfactoren. Ook cultuur wordt regelmatig genoemd; zo wordt geopperd om te stoppen met het plaatsen van "onzinnige" kunstwerken, om de evenementensubsidie af te schaffen en kritisch te zijn op het subsidiëren van theaters en de Concertzaal en kritisch te zijn op de deelname aan Europese culturele hoofdstad. In dit kader wordt ook gepleit voor meer samenwerking. Het voorstel om het Factorium en de Zuivelfabriek meer te laten samenwerken om zo het cultuuraanbod in Udenhout op peil te houden wordt als voorbeeld genoemd. Ook werd in het stadsdebat gevraagd om het horeca initiatief in het Reeshofpark uit te breiden met culturele activiteiten, bijvoorbeeld door samenwerking met Factorium.

10

gemeente Tilburg In totaal stellen wij voor circa € 2,1 mln. te bezuinigen op het thema Vestigingsklimaat w.v. : Economie ■ Invoeren toeristenbelasting Cultuur (nog nader uit te werken) Stedelijke inrichting /stedenbouw ■ Eén adviescommissie ruimtelijke kwaliteit ■ Monumenten ■ Versoberen beleid ruimtelijke ordening Wonen ■ Versoberen beleid

€ 0,3 mln. - 0,33 mln. € 1,0 mln. € 0,7 mln. - 0,03 mln. - 0,15 mln. - 0,50 mln. € 0,1 mln.

Water, natuur en landschap (zie bij maatregelen openbare ruimte) € PM ■ W.v. maatregelen in Stadsprogramma voor groen, recreatie en water alsmede fasering GRP voor in totaal € 0,985 mln. waarvan € 0,168 mln. ten gunste van de rioolrechten komt en dus verrekend wordt in het tarief dat wordt doorbelast aan de burger (woonlasten).

Het aandeel van dit totaalbedrag (4 % van de totale ombuigingen) is lager dan het aandeel van het thema in de totale beïnvloedbare lasten op de begroting dat 14% bedraagt. Zie bijlage 3. Tegelijkertijd geldt dat de te nemen maatregelen ten aanzien van het gemeentelijk vastgoed met name drastisch zullen ingrijpen in het thema Vestigingsklimaat: zoals het stoppen dan wel versoberen van plannen en projecten.

1.3 Leefbaarheid "Een leefbaar Tilburg willen we bereiken door veiligheid te bevorderen en de stad schoon en heel te houden. Dit kunnen we niet alleen, Tilburgers zullen hier ook hun steentje aan moeten bijdragen. Sport, duurzaamheid en groen in de stad zijn daarbij belangrijke randvoorwaarden die bijdragen aan de leefbaarheid in de wijken en de stad." Uit: Coalitieakkoord Tilburg 2010-2014.

Samen werken aan een geborgen stad Een leefbaar Tilburg is een stad waar mensen zich prettig voelen in hun eigen wijk en buurt. Waar mensen hun buren kennen en voor elkaar klaar staan als de ander daarom vraagt. Waar mensen samen zorgen voor een schone straat en waar mensen elkaar aanspreken op ongewenst gedrag. De gemeente kan hier wel een bijdrage aan leveren, maar kan zeker niet alleen zorgen voor dat prettige gevoel. Saamhorigheid en een fijne leefomgeving ontstaan alleen wanneer Tilburgers de handen ineen slaan. Samen werken aan een veilig Tilburg Op het terrein van veiligheid zijn - als gevolg van forse kortingen van rijkszijde ingrepen onvermijdelijk. Daarmee staan we voor een dilemma, want een veilige stad is een basisvoorwaarde voor een goede toekomst voor Tilburg. Wij vinden dat onze ambitie overeind moet blijven: Tilburg uit de top tien van onveilige steden. Om dat te bereiken moeten we inzetten op een stevige justitiële aanpak waarbij Brabantbreed de criminele netwerken in de provincie moeten worden opgerold. Deze is immers vaak aanjager voor veel kleine (aangifte-) criminaliteit. Dat is de taak van de B5 Taskforce waarbij deze sterk leunt op de gemeente voor de benodigde bestuurlijke informatie en het noodzakelijke integrale handhavingsbeleid. 11

gemeente Tilburg We blijven voor Tilburg rekenen op extra politiecapaciteit, maar weten ook dat de rijksbezuinigingen op het gebied van (preventieve) veiligheid aan de gemeente Tilburg niet voorbij gaan. Wanneer Tilburg uit de top tien wil komen is het echt nodig niet alleen te intensiveren en te verdiepen (Taskforce), maar ook en vooral anders te gaan werken. Dit anders werken doen we vanuit het basisprincipe dat veiligheid niet alleen een zaak van overheid en politie is, maar van ons allemaal. De individuele burger, bewoner, ondernemer of instelling heeft ook zelf een eigen verantwoordelijkheid. Iedereen moet er iets voor over hebben om in een veilige stad te leven. En we moeten ons oprecht de vraag stellen wanneer we tevreden zijn. We willen de succesvolle gezamenlijke aanpakken uit het verleden verbreden naar andere onderdelen van het veiligheidsbeleid en ook steviger maken door nog meer de samenwerking te zoeken met onderwijs en bedrijfsleven. Dat kan leiden tot nieuwe oplossingen en andere aanpakken en een verlaging van de kosten. Samen werken aan een schoon en heel Tilburg 'Schoon en heel' is belangrijk voor de veiligheid en leefbaarheid in het openbaar gebied en in de wijken. De kosten voor beheer en onderhoud, bijvoorbeeld van wegen en openbaar groen, zijn hoog. De uitgaven voor het beheer en onderhoud van onze infrastructuur en de openbare ruimte moeten nu omlaag. Dit heeft natuurlijk gevolgen voor de kwaliteit van de openbare ruimte in zijn geheel. Wanneer de financiële positie van de gemeente verbetert, kunnen deze uitgaven zo nodig weer omhoog. We moeten oplossingen zoeken in een andere, slimmere, manier van werken. Zo zullen we vaker moeten terugtreden als overheid en andere partijen moeten aanspreken op hun verantwoordelijkheid. Het beheer en onderhoud van de openbare ruimte is niet enkel een verantwoordelijkheid van de gemeente. Bedrijven en burgers zullen nadrukkelijk worden aangesproken om hun verantwoordelijkheid op zich te nemen om Tilburg schoon, heel en veilig te maken. Daar waar we hen daarbij kunnen faciliteren of stimuleren, zullen we dat doen. Hotspots in de stad, waar zwerfafval en illegaal storten de leefbaarheid in het gedrang brengt, blijven we aanpakken. Onder slimmer werken, verstaan we ook het zo innovatief mogelijk invullen van onze rol als opdrachtgever. Ten slotte willen we slimmer werken door het leggen van verbindingen tussen beheer en onderhoud van de openbare ruimte en het werkbedrijf. Zo kunnen we schoonhouden van de stad combineren met het opdoen van werkervaring en werkritme. Samen werken aan een duurzame stad Tilburg heeft de afgelopen jaren een goede naam opgebouwd als gemeente met een actief duurzaamheidsbeleid. Hoe kunnen we met minder middelen toch onze ambitie op dit terrein vasthouden? De grote uitdaging voor de toekomst is om tot een geïntegreerde, uitgebalanceerde aanpak te komen tussen de drie pijlers van duurzaamheid (‘people’, ‘profit’ en ‘planet’), waarbij de mogelijkheden van ‘profit’ veel meer worden benut. Oftewel, hoe kunnen we wat goed is voor de ecologie economisch zo aantrekkelijk mogelijk maken? Dit kan alleen als alle creativiteit van de gemeente, maatschappelijke organisaties, bedrijven en burgers wordt aangesproken. De eerste stappen hiertoe zijn gezet, denk aan de ontwikkeling van het Klimaatbureau en het Klimaatschap. Daarnaast blijven wij ons ook in deze tijden inspannen op het gebied van maatschappelijk ondernemen en houden we aandacht voor de positie in de internationale omgeving. Daarom zetten we erop in om naast Millenniumgemeente ook Fair Trade gemeente te worden. Maar er liggen nog veel meer mogelijkheden in het verschiet.

12

gemeente Tilburg

Resultaat raadplegen Tilburgers

De aandacht voor het thema leefbaarheid was relatief groot. Burgers noemen het principe van de vervuiler betaalt, onder andere in relatie tot het thema afval. Bij sport is diverse keren naar voren gebracht dat Willem II veel subsidie vergt. Men vindt dat entreeprijzen (bijvoorbeeld zwembaden) kunnen worden verhoogd. Tijdens het stadsdebat was er steun voor het versoberen van de openbare ruimte, enerzijds in materiaal en ontwerp, anderzijds door als gemeente hier een terugtredende beweging te maken en een beroep te doen op de inzet van burgers bij het beheren van hun buurt. Er is verschillende keren geopperd om mensen in ruil voor een uitkering dergelijke diensten te laten leveren. Meerdere keren vragen de burgers ook aandacht voor een duurzaam beheer, met name door de uitbreiding van Led-verlichting, zodat hier op termijn ook besparingen mogelijk zijn. Ook het eerder dimmen van verlichting is genoemd. Bovendien pleiten burgers voor extra ruimte voor burgerinitiatieven (o.a. bij groeninrichting straat) waarbij de gemeente alleen ondersteunt als de situatie daarom vraagt. Maak werk van de aanpak van overtredingen. Van veel beboeten gaat niet alleen een corrigerend signaal uit, maar het levert ook geld op om overheidstaken uit te voeren.

In totaal stellen wij voor circa € 8,2 mln. te bezuinigen op het thema Leefbaarheid w.v. : Veiligheid ■ Bezuiniging op veiligheid (breed) ■ Verlaging bijdrage aan de veiligheidsregio ■ A-team

€ 0,7 mln. - 0,365 mln. - 0,250 mln. - 0,065 mln.

Maatregelen in de openbare ruimte (stadsprogramma) € 5,7 mln. ■ woonomgevingverbetering - 0,600 mln. ■ verkeer en vervoer (soberder/lager onderhoud) - 3,720 mln. ■ schoonhouden openbaar gebied op laagste niveau - 0,375 mln. ■ div. maatregelen groen, recreatie en water - 0,815 mln. ■ fasering uitvoering rioleringsplan (via de Rioolheffing) - (0,170 mln.) ■ inverdienopdracht - 0,200 mln. Milieu ■ Consequentie wegvallen rijksmiddelen nog nader uitwerken (bodem en geluid) ■ Versobering milieubeleid ■ Eigen bijdrage ophalen grof huisvuil/ sluiten 1 milieustraat (via de afvalstoffenheffing) ■ A-team Sport ■ Verhogen tarieven ■ Benutten andere functies accommodaties

€ 1,6 mln. - 1,4 mln. - 0,15 mln. - (0,7 mln.) - 0,05 mln. € 0,2 mln. - 0,17 mln. - 0,02 mln.

Het aandeel van dit totaalbedrag (17 % van de totale ombuigingen) is lager dan dat in de totale beïnvloedbare lasten op de begroting dat 23 % is. (Zie bijlage 3.)

13

gemeente Tilburg 1.4 Bestuur "Samenwerking en organiserend vermogen is niet alleen een kracht van Tilburg, het is ook een noodzaak. Maatschappelijke vraagstukken beperken zich veelal niet tot gemeentegrenzen; oplossingen vinden we vaak via bovenlokale samenwerking. De ontwikkeling van de stad is geen taak van de overheid alleen. Het realiseren van beleid is onmogelijk zonder een goede en doelgerichte samenwerking met partners en burgers in de stad. Alertheid blijft geboden ten aanzien van overbodige regeldruk. Bij het financiële beleid is een sluitende meerjarenbegroting een vanzelfsprekend uitgangspunt. " Uit: Coalitieakkoord Tilburg 2010-2014.

Tilburg 2.0: mijn overheid.nl De bezuinigingen maken duidelijk dat een andere rol van de overheid nodig is. Een overheid die via partnerships met anderen samenwerkt aan een aantrekkelijke en leefbare stad. Vanwege de aanwezige kracht is Tilburg de stad bij uitstek om met een kleine overheid te werken. Zo kan de gemeente toegroeien naar een zorgzame en ondernemende overheid waarbij de focus ligt op kleiner en slimmer. Wat de ander kan doen, doet de ander. Bij wat we zelf doen kijken we kritisch of we dit efficiënt en effectief doen. Soberheid van uitvoering is het adagium. Dit is Tilburg 2.0. De ombuigingen hebben een effect op de omvang van de ambtelijke organisatie. Zowel als gevolg van het schrappen/versoberen van taken als het nemen van efficiencymaatregelen. Met name de organisatieverandering, die momenteel wordt ingevoerd, zal forse efficiencywinst met zich mee brengen. Daarmee ontstaat op termijn een betaalbare, kleine en efficiënte gemeentelijke organisatie. Voor nu hebben we er voor gekozen een taakstelling te benoemen met een omvang van 25% van de totale ombuigingen. Bij een ombuiging van € 53,4 mln. betekent dit dat de organisatie hierin een aandeel heeft van € 13,4 mln. Hoewel de omvang van het tekort nu wordt aangepast van € 53 naar bijna € 50 mln. houden wij het uitgangspunt van de bezuiniging op de organisatie van € 13,4 mln. toch in stand. Naar verwachting zal hiermee de ambtelijke capaciteit afnemen met ongeveer 160 fte's. Daar bovenop zal nog worden bespaard op de materiële uitgaven (zoals huisvesting). Deze daling van ambtelijke capaciteit is bovenop de 77 fte zoals genoemd in het coalitieakkoord als onderdeel van de eerdere ombuigingen van € 23 mln. Tilburg 2.0 is ook een overheid die richting geeft aan de ontwikkelingen in de stad. We kunnen niet meer alles tegelijk doen. We moeten kiezen. De financiële situatie rondom vastgoed en het gemeentelijk grondbedrijf maakt dit nog eens extra duidelijk. Tilburg 2.0 is ook anders, beter en op een moderne manier contact leggen en onderhouden met burgers en bedrijven in de stad. Het gebruik van internet als preferent kanaal voor dienstverlening is daarbij het perspectief. Het in standhouden van de huidige in de stad fysiek aanwezige loketten en stadswinkels hoort hier niet meer bij. Maar bovenal is Tilburg 2.0 een eerlijke overheid die duidelijk communiceert met een toegankelijk bestuur, waarbij de rol verschuift van maker naar regisseur en daarbij de inzet en steun van iedereen uit de stad benut en nodig heeft. Resultaat raadplegen Tilburgers Een aantal inwoners bepleit een sobere overheid. Zij stellen voor de bestuurskosten te verlagen door het college te verkleinen, het aantal ambtenaren te verminderen en de ambtelijke organisatie efficiënter te laten opereren. Ook roepen mensen het college op zich te verzetten tegen de bezuinigingsmaatregelen van het Kabinet. Andere reacties kunnen worden samengevat onder de noemer slim 14

gemeente Tilburg samenwerken. Tilburgers roepen het gemeentebestuur op om op allerlei gebieden samen te werken, nieuwe allianties aan te gaan en de eigen werkzaamheden beter op elkaar af te stemmen. Verschillende Tilburgers bepleiten een meer op deze tijd afgestemde dienstverlening: zoveel mogelijk digitale loketten voor burgers en ondernemers en minder papier (ook wat betreft ambtelijke en bestuurlijke documenten). In het verlengde daarvan stellen sommige schrijvers voor de papieren uitingen van de gemeente te beperken (projectborden, stadsgids, T-baniers en andere public relations). Ook stellen inwoners voor sluiting van stadswinkels, maar tegelijkertijd klantvriendelijke openingstijden voor de stadswinkel(s) die open blij(ft)(ven). Er zijn niet alleen bezuinigingsvoorstellen gedaan. Veel inwoners hebben ook ideeën naar voren gebracht om de inkomsten van de gemeente te vergroten door verhoging van verschillende belastingen (OZB, parkeertarieven en precariorechten). Opmerkelijk: enkele Tilburgers stellen voor over te gaan tot invoering van een kattenbelasting. Anderen stellen voor geld te verdienen door meer (exploitatie)kosten aan de gebruiker door te belasten en meer Europees geld binnen te halen. Ten slotte stellen inwoners voor geld binnen te halen door meer gebruik te maken van sponsoren en reclameborden neer te zetten bij de uitvalswegen van Tilburg. In het verlengde hiervan adviseren verschillende inwoners een ander subsidieregime: kritisch kijken naar subsidieverlening, het samenwerken van instellingen en vergroting van de subsidieonafhankelijkheid door het verhogen van de eigen inkomsten (incl. eigen bijdrage).

In totaal stellen wij voor ruim € 14,9 mln. te bezuinigen op het thema Bestuur w.v. : Bestuur ■ Vermindering politieke ambtsdragers Belasting en tarieven, dienstverlening ■ Verhoging OZB ■ Leges/vergunningen meer kostendekkend ■ Sluiting decentrale stadwinkels en alle diensten zoveel mogelijk via internet ■ Soberder onderhoudsniveau gemeentelijke Gebouwen ■ Invoering RUD's ■ Gebiedsmanagement/ gebiedsteams ■ Overig (o.a. Communicatie) Organisatie en interne dienstverlening ■ Schrappen/versoberen binnen programma's ■ Efficiency op de organisatie (nog nader uit te werken)

€ 1,3 mln.

€ 6,4 mln. - 1,5 mln. - 1,1 mln. - 0,8 mln. - 1,0 mln. - 1,25 mln. - 0,15 mln. - 0,60 mln. € 7,2 mln. - 6,2 mln.*) - 7,2 mln.

*) niet meetellen i.v.m. dubbeltelling NB Op de organisatie stellen wij voor een bedrag van €13,4 mln. te bezuinigen. Dit is voor wat betreft de gevolgen voor de organisatie door het schrappen van taken reeds voor een deel ( € 6,2 mln.) verwerkt in de bedragen die bij de thema's zijn opgenomen en dus op het totaal organisatie en interne dienstverlening in mindering gebracht zodat hier nog € 7,2 mln. resteert. De correctie van €6,2 mln. betreft onder meer taken bij onderwijshuisvesting, integratie, uitvoering armoedeen arbeidsmarktbeleid, versobering van stedenbouw- en milieubeleid, minder gebiedsmanagement en communicatie en tenslotte de maatregel m.b.t. de stadswinkels. Het aandeel van dit totaalbedrag (30% )van de totale ombuigingen) is hoger dan het aandeel van het thema in de totale beïnvloedbare lasten op de begroting dat 14% bedraagt. Zie bijlage 3. In dit thema zijn ook de ombuigingen op de ambtelijke organisatie opgenomen, die in paragraaf 3 nader worden toegelicht. 15

gemeente Tilburg 2. Terugbrengen tekort grondexploitatie en prioritering projecten Bij de behandeling van de Vastgoedmonitor 2011 op 22 juni 2010 hebben wij besloten om de bezuinigings- en optimaliseringmogelijkheden binnen de grondexploitaties in beeld te brengen. Aanleiding was de constatering dat het tekort op de verzamelde grondexploitaties (particuliere en gemeentelijke grondexploitaties) € 40,6 mln. bedraagt en snel toeneemt als geen maatregelen worden genomen. Bij het opstellen van de jaarrekening 2010 is dit bedrag begroot op € 85 mln. Dit tekort is gebaseerd op het huidig woningbouwprogramma dat naar verwachting voorziet in een aanbod dat de vraag naar woningen ruim overtreft. De combinatie aantal, fasering en samenstelling van het programma is in dit opzicht niet realistisch. In de VAMO 2012 zal per project een afzetprognose worden opgesteld die rekening houdt met de ontwikkelingen in de vraag en het geplande aanbod aan woningen (maximaal 1.000 woningen per jaar). Aldus worden in de VAMO globaal de financiële consequenties van de verminderde vraag en afzetmogelijkheden in beeld gebracht. Hierdoor zal het tekort naar verwachting toenemen. Op 17 december hebben wij een plan van aanpak vastgesteld om het tekort terug te dringen. Het voorstel wordt momenteel uitgewerkt. Het plan van aanpak voorziet naast een aanpassing van de afzetprognose per project, in een doorlichting van de plannen op optimalisatiemogelijkheden. Dit gebeurt generiek (mogelijkheden voor alle plannen) en specifiek voor de grote plannen. Deze grote plannen omvatten 80 % van de gemeentelijke kosten, opbrengsten en risico's in de grondexploitatie. Besloten is daarbij dat we de gevolgen van de optimalisatievoorstellen voor de ontwikkeling van de reserve bovenwijkse voorzieningen in beeld brengen en relateren aan het eventueel aangepast uitvoeringsprogramma voor deze voorzieningen.

2.1 Stand Algemene Reserve per 1 januari 2010 en verwachte stand per 1 januari 2011 Bij het opstellen van de Jaarrekening 2010 bleek dat in de loop van 2011 de Algemene reserve van het Grondbedrijf naar verwachting negatief zal worden. Gerekend wordt op een tekort van circa € 5 miljoen. Conform wettelijke voorschriften (BBV) zal dit tekort ten laste van de algemene middelen moeten worden bijgestort. Bij ongewijzigd beleid en achterblijvende grondverkopen zal dit probleem zich de komende tien jaar jaarlijks voordoen, waarbij de omvang met name afhankelijk is van conjuncturele ontwikkelingen.

2.2

Stand van zaken Bovenwijkse Voorzieningen

In de jaren 2012 - 2015 staan de volgende Bovenwijkse Voorzieningen (infrastructurele werken met een wijkoverstijgende betekenis) buiten de Spoorzone op het programma. In uitvoering: Noordoosttangent Noordwesttangent (verdubbeling) Een nieuwe Randweg voor de Mortel Zuidelijke inprikker Piushaven Nog niet in uitvoering: Verbreding Bredaseweg Fietstunnel Rauwbrakenweg Aanpassing Spoorovergang de Mortel Verbreding Wilhelminakanaal Op de verdubbeling Noordoosttangent en op de Noordwesttangent is een aanbestedings- en/of BTW-voordeel gehaald. Dit voordeel wordt voorlopig ingeschat op € 10,6 miljoen. Welk deel van deze middelen terugstromen naar de RGI en opnieuw aanwendbaar zijn, is nog onbekend. 16

gemeente Tilburg In de Spoorzone staan de volgende infrastructurele voorzieningen op het programma: Burg. Brokxlaan (Noordlaan) Spoorlaan Westelijke inprikker Oostelijke inprikker Station plus passage Tunnel Willem II-straat-passage Busstation Van deze voorzieningen is de Burg. Brokxlaan voor een bedrag van € 16,6 miljoen niet gedekt. € 6,6 miljoen daarvan kan rechtstreeks worden gedekt door de bijdrage uit de grondexploitatieprojecten in de Spoorzone aan de Reserve Bovenwijks rechtstreeks ter dekking van de Burg. Brokxlaan in te zetten. Als het voordeel van € 10,6 miljoen op infrastructurele werken buiten de Spoorzone volledig ten bate van de RGI komt en dit bedrag geheel wordt ingezet voor de bovenwijkse voorzieningen, resteert na de uitvoering van de werken buiten de Spoorzone, € 4,35 miljoen voor bovenwijkse voorzieningen in de Spoorzone. Aan deze € 4,35 miljoen wordt de komende jaren naar verwachting € 5 miljoen toegevoegd uit lopende grondexploitaties buiten de Spoorzone. Aldus ontstaat een bedrag van € 9,35 miljoen voor bovenwijkse voorzieningen dat kan worden ingezet in de Spoorzone. Wij hebben het voornemen om het voorstel te doen deze middelen in te zetten voor de infrastructurele voorzieningen in de Spoorzone. Bij de fasering van de uitvoering van deze werken zal rekening gehouden worden met vulling van het fonds. Uitvoering vindt pas plaats als het fonds voldoende gevoed is.

2.3

Ontwikkelingen en resultaatverslechtering grondexploitatie gedurende 2010

De VAMO 2011 liet een tekort zien van € 40,6 miljoen. Dit is de NCW van alle lopende grondexploitatieprojecten tot en met 2022. In de loop van het jaar heeft zich een resultaatsverslechtering voorgedaan die bij de Jaarrekening 2010 als volgt wordt geprognosticeerd:

Stand VAMO 2011 NCW Herwaardering Mee- en tegenvallers Vertraging en fasering Inzet genormeerde reserve Totaal verwachte mutaties Resultaatsverwachting maart 2011

-40,6 -33 -5 -17 10,7 -44,3 -84,9

Definitieve cijfers volgen in de VAMo 2012.

2.4

Mogelijkheden voor resultaatsverbetering vanaf 2011

De mogelijkheden voor resultaatsverbetering zijn in hoofdzaak te vinden in de projecten die 80 % van de investeringen, kosten en risico's omvatten en in een serie van uiteenlopende maatregelen. Deze maatregelen zullen waar nodig apart in besluitvorming worden gebracht. De effecten ervan zijn in dit voorstel globaal in beeld gebracht. De projecten zijn: Spoorzone, Noord Oost, Stappegoor, Vossenberg West, Piushaven, Kempenbaan West, Overhoeken (Akker), Mortel, Tradepark 58 noord, Dalem Stadsrand, Loven noord NS, Veemarktkwartier en het Van Gend & Loos terrein. De maatregelen zijn: aanpassing van de grondprijzen, minder sociale woningbouw, lagere kwaliteit openbaar gebied, hoger percentage uitgeefbaar, fasering van de cash flow, vermindering van de plan- en apparaatskosten (PAK), een hogere bijdrage uit het herstructureringsfonds, stoppen van trajecten en diverse maatregelen.

17

gemeente Tilburg Grondprijseffect Een raadsvoorstel over het doorvoeren van residuele grondprijzen is in een afrondende fase. Het college wil onderzoeken of de grondprijzen kunnen worden verhoogd zonder dat de positie van Tilburg als interessante vestigingsplaats voor bedrijven (met name logistiek) in gevaar komt. Voor bedrijventerreinen kan dit voordelen opleveren ter hoogte van maximaal €9,2 mln. Minder sociale woningbouw Een omzetting van het aandeel sociale woningbouw naar koop levert een optimalisatie op. Voorstel hierover zal ook in de Woonvisie worden gefundeerd op een afname van de stedelijke behoefte aan sociale woningbouw in de nieuwbouw. Dit kan circa € 1,3 miljoen opleveren. Lagere kwaliteit openbaar gebied. In veel projecten is een hoge kwaliteit van het openbaar gebied voorzien. Vermindering daarvan is een optimalisatie. Er is een lagere kwaliteit van ontwerp, materialen, uitvoering en onderhoud mogelijk. Deze leidt niet tot het scheppen van onderhoudsproblemen in de toekomst. Binnen de 13 grootste projecten leidt dit tot een bezuiniging van € 5,1 miljoen, daarbuiten nog eens €1,5 miljoen extra; totaal € 6,6 miljoen. Meer uitgeefbaar Dit wil zeggen dat er mogelijkheden zijn gevonden om efficiënter om te gaan met de inrichting van het gebied. Dit kan ongeveer €1,5 opleveren. Faseren cashflow Dat wil zeggen dat er scherper omgegaan kan worden met het eerder binnenkrijgen van geld en later uitgeven van geld. Dit levert vooralsnog € 0,1 miljoen op. Vermindering PAK (plan- en apparaatskosten) initiatieven Er is jaarlijks een budget van 5 ton beschikbaar uit de Algemene Reserve van het Grondbedrijf om nieuwe initiatieven te kunnen begeleiden in een haalbaarheidsfase. Voorgesteld wordt om dit budget terug te brengen naar 2 ton per jaar. Hiermee wordt € 3 miljoen NCW bezuinigd. Bijdrage uit herstructureringsfonds In een afzonderlijk voorstel zullen we adviseren om € 1 miljoen per jaar (NCW € 10 miljoen) uit het herstructureringsfonds te oormerken om bij te dragen aan de grondexploitatie van binnenstedelijke projecten. Diverse maatregelen Hieronder valt onder andere het actualiseren van de exploitatie van Noord-Oost ter hoogte van € 22 miljoen, en diverse verbeteringsmogelijkheden in projecten die samen met marktpartijen zijn opgezet. Het raadsvoorstel over Noord-Oost volgt in de loop van het jaar. Wijzigen cq. stoppen van projecten Wij stellen voor om te stoppen met de T-Dome met een lagere bijdrage vanuit RGI aan Van Gend en Loos terrein tot gevolg. Hoewel het Van Gend & Loosterrein binnen de Spoorzone geen project is dat nadelig bijdraagt aan de grondexploitatie willen we in het licht van de problematiek onze strategie ten aanzien van de ontwikkeling van deze locatie herzien waardoor per saldo middelen binnen de RGI vrijvallen. Dit kan door de scope van het project enigszins te wijzigen. Deze aanpak kan ertoe leiden dat weliswaar een geringer aandeel van de provinciale subsidie van € 15 miljoen vanuit het programma "Samen Investeren" wordt gerealiseerd doch dat daar tegenover de bijdrage vanuit de RGI aanzienlijk naar beneden kan worden bijgesteld. Onderdeel van de aangepaste scope blijft de verplaatsing van de LALO Tilburg Goederen naar Loven waardoor de ambitie met betrekking tot Multimodaal 18

gemeente Tilburg Loven niet wordt aangetast. Door deze planwijziging wordt een bedrag van €10,5 mln. euro in de RGI vrijgespeeld hetgeen ons de mogelijkheid geeft om de problematiek van Stappegoor op te lossen. Voor de sporthal in de Kruidenbuurt willen we op de huidige locatie wel nieuwbouw, maar sober uitgevoerd. Het hierdoor te realiseren voordeel van circa € 1 mln. storten we in het herstructureringsfonds om vervolgens de grondexploitatie met dit bedrag extra te ontlasten. Voorts willen we nog nader kijken naar een aantal mogelijkheden binnen het totaal aan grote projecten en zullen hierop terugkomen bij uw raad. Deze stopopties zijn nog niet verwerkt in onderstaande tabel. Het besluit om te stoppen met projecten heeft niet alleen consequenties voor het resultaat van de plannen maar ook op de waarde van de niet in exploitatie genomen gronden (als er gronden uit exploitatie worden genomen) en de risicovoorziening (geen plannen, geen risico's). Al deze consequenties zullen wij in samenhang in beeld brengen. Al met al verwachten we op basis van de genoemde maatregelen dat het resultaat van de Vastgoedmonitor 2012 zal verbeteren ten opzichte van 2011, maar nog niet op nul sluit. Er resteert op lange termijn (uitgedrukt in NCW, dus in euro's van nu) een tekort van € 24 miljoen. Voor oplossingen zal met name gezocht moeten worden in het wijzigen en/of stoppen van grote projecten (nu nog PM geraamd) . Maatregel - Grondprijseffect - Minder sociale woningbouw - Kwaliteitsvermindering openbaar gebied - Meer uitgeefbare grond - Fasering cash flow - Stoppen - Vermindering PAK initiatieven - Bijdrage herstructurering - Overig Totaal

effect 9,2 1,3 6,6 1,5 0,1 Pm 3,0 11,0 28,15 60,85

Totaalbeeld grondexploitatie Verwachte tekort bij jaarrekening 2010 Verwachte optimalisatie Saldo

-84,90 +60,85 -24,05

Deze resultaatverbetering neemt niet weg dat in 2011 een bijdrage van € 5 miljoen vanuit de Algemene Middelen ten gunste van de Algemene Reserve van het Grondbedrijf nodig is in verband met de verwachte negatieve stand van deze reserve op het einde van het jaar. Ook in de jaren daarna kan nog sprake zijn van een noodzakelijke bijdrage ten laste van de algemene middelen. We moeten dus door blijven zoeken naar optimalisaties. Voor een aantal genoemde maatregelen volgen separate raadsvoorstellen. Het betreft in ieder geval: -

Actualiseren exploitaties Noord-Oost, Akker en Piushaven Wijzigen cq. stoppen projecten Grondprijsbeleid Woonvisie met daarin programmering sociale woningbouw Inzetten herstructureringsmiddelen

19

gemeente Tilburg 2.5 Stand van zaken programmering projecten en afzetverwachting De financiële consequenties van de mogelijke planvertragingen voor de gemeente zullen in de VAMO 2012 in beeld worden gebracht. In het huidig Woonbeleid wordt uitgegaan van een afzet van 1.000 woningen per jaar Vraaguitval op de woningmarkt heeft geleid tot verminderde afzetbaarheid van woningen. Hetzelfde probleem doet zich voor op de kantorenmarkt. Welke projecten door vraaguitval getroffen zullen worden, is op dit moment niet aan te geven. De planvertraging zal naar verwachting deels particuliere en deels gemeentelijke plannen treffen. Vooral aan appartementen in en rond de binnenstad dreigt een overaanbod. Vooruitlopend zal op 28 maart a.s. een consultatie plaatsvinden van marktpartijen die in de binnenstad appartementen ontwikkelen. Doel is het probleem te delen en gezamenlijke oplossingsstrategieën te benoemen om het overaanbod op te heffen. Er is nader onderzoek nodig om te bezien hoe de afnemende vraag naar woningen zich vertaalt in de afzetbaarheid en welke aanpassing van het programma nodig is om het aanbod beter op de vraag aan te passen. Niet alleen kwantitatief (aantal woningen) en in de tijd (productie per jaar) maar ook kwalitatief (locatie, woningtype en prijs). Dit gebeurt in het kader van de nieuwe Woonvisie. Over de nieuwe Woonvisie, en eventuele aanpassing van het woningbouwprogramma en de gevolgen hiervan volgt een separaat raadsvoorstel. Niet uitgesloten mag worden dat bepaalde plannen pas na 2020 in ontwikkeling kunnen worden genomen of gestopt moeten worden. Op de korte termijn kan dit ertoe leiden dat de waarde van de ingebrachte gronden afgeboekt moet worden cq dat er verlies moet worden genomen.

20

gemeente Tilburg 3. Gevolgen voor de ambtelijke organisatie Een omvangrijke bezuiniging zoals thans aan de orde heeft natuurlijk gevolgen voor de ambtelijke organisatie van circa 2.000 fte's. Taken worden geschrapt of versoberd en daarnaast zullen efficiencymaatregelen worden genomen waardoor we met minder mensen de taken kunnen uitvoeren. Hierdoor wordt niet enkel op personeelskosten maar ook op andere uitgaven bespaard. De organisatieverandering die momenteel wordt ingevoerd, leidt tot forse efficiencywinst zodat we ook op termijn een betaalbare organisatie hebben. We hebben ervoor gekozen een taakstelling te leggen op de ambtelijke organisatie tot een omvang van 27% van de totale ombuigingen. Bij een ombuiging van bijna €50 mln. betekent dit dat de organisatie hierin een aandeel heeft van € 13,4 mln. Naar verwachting zal dit leiden tot een reductie in de ambtelijke capaciteit van ongeveer 160 fte's met daar bovenop nog een bedrag aan besparingen op de materiële uitgaven (o.a. huisvesting). Deze ombuigingen in de organisatie komen bovenop de 77 fte reductie die in de begroting 2011 hun beslag hebben gekregen. Het ging hier om een ombuiging van in totaal € 23,3 mln. en deze maatregelen worden momenteel geïmplementeerd. Bij de nieuwe taakstelling op de organisatie geldt ook dat dit een netto bedrag is dat voor 100% bijdraagt aan de reductie van het tekort op de begroting. Dat wil zeggen dat er is gezuiverd voor zgn. weglekeffecten (= na correctie voor mogelijke bezuinigingen die samenhangen met gesloten exploitaties dan wel uitgavenreducties die normaliter gedekt worden uit tarieven enz.). Bij de toedeling van deze € 13,4 mln. is er van uitgegaan dat dit bedrag: A. voor circa 50% bestaat uit vertaling van meer efficiency in de organisatie en B. voor 50% uit vertaling van het schrappen van taken/voorzieningen. Ad A. Efficiencymaatregelen Het realiseren van meer efficiency (een goedkopere organisatie) staat centraal in de nieuwe organisatievisie die de komende tijd zal worden uitgerold. Meer efficiency wordt gerealiseerd door: -

Vergroten span of control / minder management Inverdienen met en op ICT Doorlichten/herontwerp processen Bundeling routinematige activiteiten

Dit moet leiden tot een efficiencywinst op de ambtelijke organisatie van 4% van de formatie. Dit komt neer op circa 80 fte's. Ad B. Kleinere organisatie door schrappen/versoberen taken Voor het vinden van de inhoudelijk ombuigingen zijn op de eerste plaats de al eerder met uw raad gecommuniceerde principes en de gedane toezeggingen van 22 november leidend geweest. Voor ons is daarnaast ook een belangrijk uitgangspunt om zoveel mogelijk alle specifieke ombuigingen van het Rijk een op een door te zetten naar de terreinen waarop deze betrekking hebben. Aanvullend hierop hebben wij gekeken waar wij als gemeente nog bezuinigingen zouden kunnen vinden. Het gaat dan om de taken waartoe wij niet wettelijk verplicht zijn. Het effect op de organisatie hiervan komt uit op circa 80 fte's. Let wel: hierin zijn nog niet de gevolgen op de ambtelijke organisatie meegenomen als gevolg van het terugbrengen van de tekorten op de grondexploitatie en prioritering van de grote fysieke projecten.

21

gemeente Tilburg Samenvatting voorstel

In dit raadsvoorstel leggen wij u een aantal richtinggevende uitspraken voor en een daarop afgestemd pakket aan bezuinigingsmaatregelen. Hierbij zijn we moeilijke en pijnlijke beslissingen niet uit de weg gegaan. In totaal gaat het om een bedrag van circa € 49,7 mln. dat wij als taakstelling verder zullen uitwerken. In dit bedrag zijn naast maatregelen die leiden tot minder taken, voorzieningen en ambtenaren ook maatregelen opgenomen met betrekking tot belastingen en tarieven. Iedereen in de stad, ook de gemeente, zal de komende tijd de pijn voelen van de te nemen maatregelen. Geen enkel terrein is ontzien. Zo zien wij ons genoodzaakt te bezuinigen op: re-integratie, inburgering, participatie, zorg en welzijn, cultuur, economische activiteiten, infrastructuur, veiligheid, een schone en hele stad, sport, burgerparticipatie, dienstverlening. Ook ontkomen wij er niet aan binnen de grondexploitatie een aantal scherpe keuzes te maken die uitmonden in kwaliteitsverlaging, het stoppen van projecten dan wel verdere optimaliseringen om het verwachte tekort van € 85 mln. opgelost te krijgen. Ook deze ingrepen zijn fors en komen bovenop het te bezuinigen bedrag van € 53 mln. waarbinnen het fysieke domein maar deels meetelt. Er is een forse taakstelling op de ambtelijke organisatie van € 13,4 mln. voorgesteld door meer efficiency in de organisatie maar ook door het schrappen van taken. Voorts is er sprake van lastenverzwaringen tot een bedrag van circa € 3 mln. Dit bedrag aan lastenverzwaringen drukt voor ongeveer de helft op een verhoging van de OZB en voor het overige deel op een verhoging van de leges en tarieven en de eventuele invoering van een toeristenbelasting. Tegenover de stijging van de OZB staat een beperking van kosten die worden verrekend met de burger middels de afvalstoffenheffing en het rioolrecht. Wij stellen uw raad voor in te stemmen met deze richtinggevende uitspraken zodat wij kunnen zorg dragen voor een nadere uitwerking ervan in concrete maatregelen in het kader van de begrotingsvoorbereiding 2012. Met betrekking tot de beheersing van de vastgoedexploitatie wordt uw raad voorgesteld kennis te nemen van de stand van zaken en het voorgestelde proces om tot nadere keuzen te komen.

Financiële paragraaf

Datumvoorstel

Eindvoorstel

Wij stellen voor dit voorstel aan de orde te stellen in de raadsvergadering van 11 april 2011. N.v.t.

Verwijzing naar bijlagen

Ter inzage gelegde stukken

Verwijzing naar

Ontwerpbesluit(en) is/zijn toegevoegd.

ontwerpbesluit(en)

Tilburg, 15 maart 2011 Het college van burgemeester en wethouders van Tilburg, de secretaris, de burgemeester,

22

gemeente Tilburg

Raadsbesluit De raad van de gemeente Tilburg; -

gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders;

Besluit: 1.

2.

De geformuleerde beleidsuitgangspunten voor de komende jaren zoals opgenomen in dit voorstel vast te stellen en leidend te laten zijn voor de toekomstbestendige ombuigingen die met ingang van 2012 e.v. hun beslag krijgen. In te stemmen met de voorgestelde richtinggevende uitspraken en taakstellingen voor bezuinigingen in de komende jaren tot een structureel bedrag van circa €49,7 mln. waarbij de taakstellingen per programma als volgt zijn: Op -

3.

4.

5.

6.

het thema Sociale Stijging: Onderwijs en jeugd Zorg en Welzijn Integratie Armoedebeleid Arbeidsmarktbeleid

€- 2,2 mln. - 5,1 - 3,7 - 1,1 - 12,4

-

Op het thema Vestigingsklimaat Cultuur Economie Stedelijke inrichting /stedenbouw Wonen Water, natuur en landschap

-

Op het thema Leefbaarheid Sport Veiligheid Milieu Openbare ruimte (schoon en heel)

€ -

-

Op het thema Bestuur: Bestuur Belasting en tarieven, dienstverlening Organisatie /interne dienstverl. (efficiency)

€ -

€ -

1,0 mln. 0,3 0,7 0,1 PM

0,2 mln. 0,7 1,6 5,7

1,3 mln. 6,4 7,2

In te stemmen met de richtingen en omvang van de door het college nader uit te werken ombuigingen en daarover op 20 juni wederom in debat te gaan in het kader van de Jaarstukken 2010 en strategische vooruitblik voor 2012 e.v. In te stemmen met de optimaliseringmaatregelen in de grondexploitatie die moeten leiden tot een reductie van het geschatte meerjarig tekort met circa € 61 mln. en deze maatregelen in concrete voorstellen uit te werken. Voor het resterende tekortbedrag op de grondexploitatie van naar schatting €24 mln. met opties, waaronder ook prioritering van projecten, te komen om ook dit tekort terug te brengen. De voorstellen ad 4 en 5 eveneens aan de raad voor te leggen op 20 juni.

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 11 april 2011

de griffier,

de voorzitter,

23

gemeente Tilburg Resultaten van het Stadsdebat van 26 februari /Resultaten stadsdebat en overige ideeën

Achtereenvolgens zijn opgenomen: • • • •

Verslag Stadsdebat 26 februari Ideeën E-mail

Ideeën post Ideeën Twitter

Verslag Stadsdebat 26 februari centrum Tilburg, Reeshof en Udenhout. Hieronder tref je aan de ideeën zoals deze door aanwezigen op de verschillende flipovers zijn gezet. Per initiatiefnemer/flipover is één idee in stemming gebracht. Op de verschillende vellen zijn echter meerdere ideeën geschreven. Al deze voorstellen tref je hieronder aan.

Bestuur 1. 2. 3. 4.

Belastingen / tarieven omhoog. (2x) Herinvoering gebruikersdeel OZB en vrijstellingen afschaffen. Kritisch kijken naar subsidieverlening. Directie en management mee met bezuinigingen: bij 15% korting ook 15% minder management. Meer verantwoordelijkheid leggen bij de werkvloer. Minder planning & control: meer zelf verantwoordelijkheid en vertrouwen van overheid. Meer regie op samenwerking en meer ontstapeling. 5. OZB met 10% omhoog en daarvan 10% in fonds sociale stijging. 6. Betere afstemming gemeentelijke diensten en gemeente met andere partijen in de stad (als het gaat om openbreken straten enz.). 7. Subsidiebeleid aanpassen vergroot subsidieonafhankelijkheid door eigen inkomsten te verhogen (iedere organisatie zorgt altijd voor eigen inkomsten); dus geen aftrek als je eigen inkomsten genereert. Kijk ook naar overlap en laat instellingen beter met elkaar samenwerken. Daarnaast: voorkom dubbele financiële controles (gemeente en ext. Accountant). 8. Minder wethouders (3 minder) en raadsleden storten maandelijks € 550.- in fonds bewonersactiviteiten. 9. Meer reclameborden aan uitvalswegen van Tilburg: 2 miljoen per jaar opbrengst. 10. Gemeente digitaal: minder papiergebruik ambtelijk apparaat, commissie- en raadsvergaderingen. 11. Betaald parkeren (max. 1 euro) bij alle winkelcentra in Tilburg, Stappegoor maar ook in Udenhout (b.v. Slimstraat); levert geld op en bewustwording. Tilburg mag duurder, 12. Verlaag precariorechten: levert meer evenementen op en daardoor weer meer inkomsten voor gemeente ook goed voor de sociale cohesie; in Reeshof ander tarief om leven in de wijk te houden. Vestigingsklimaat 1. 2. 3.

Geen brug over de Piushaven. Factorium en Zuivelfabriek gaan strategische alliantie aan om cultuuraanbod in Udenhout te verzorgen. Initiatieven horeca Reeshofpark uitbreiden met culturele activiteiten, b.v. Factorium ruimte bieden in nieuwe horecavoorziening.

Leefbaarheid 1. 2. 3.

Geen subsidie Willem II / bezuinigen Willem II en meer geld sport (i.c. zwemmen) ouderen. Onderhoud bloembakken, groen in de straat, plantsoenen: doe het in een keer goed en/of bij bewoners zelf leggen. Openhouden Boomtak door systeem van waardepapieren waardoor deze voorziening de komende 20 jaar open is.

Sociale stijging

24

gemeente Tilburg 1. Alternatief sluiting de Boomtak. 2. Investeren in mensen (m.n. zwakkeren/vrouwen in de samenleving): korten op sociaal zwakkeren kost op den duur meer geld dan het (nu) oplevert. Gaat om preventie. Investeren in mensen is beter dan te investeren in prestigieuze projecten. 3. Inhoud hulpverlening leidend en organisatiebelang ondergeschikt. Stuur op inhoud / regionale visie en reken teams af. Kies voor de meest voorkomende problematiek en beste methoden 4. Reïntegratie: mensen zonder werk, uitkeringsgerechtigden meer betrekken bij allerlei maatschappelijke taken/maatschappelijk projecten in de stad (o.a. bijhouden plantsoenen/wegen, schoonmaken straten enz). 5. “Belastingdienst”, extra ondersteuning van cliënten die geld terugkrijgen van de belastingdienst. Veel mensen maken geen gebruik van landelijke regelingen. Door bezuiniging formulierenbrigade zal nietgebruik regelingen toenemen. Terughalen geld werkt positief naar personen en naar maatschappij; mensen worden actiever en maatschappelijk minder problematisch (overlast/criminaliteit). 6. Bestand WWB screenen: aantal mensen zitten er ten onrechte in (zelfstandige bewoners met psychische problemen). Adequate screening levert 1 tot 1.5 miljoen op.

Voorts is nog naar voren gebracht: -

Transferium Meer recreatie en horeca (levert geld op) Toerisme trekpleister Bewonersparticipatie ipv uitgewerkte plannen gemeente (kostenbesparing door inzet deskundigheid burgers) Minder vervoersstromen door lokale groenteschuit van "'t Rooie Bietje"i.p.v. buitenlandse groente; behoud sociale doelen 't Rooie Bietje Saneer lokale economie en stimuleer maatschappelijk ondernemen Riolering: helofietenfilters ipv / naast rioolsysteem. Minder onderhoud en beter voor milieu. Haal overlappingen eruit (b.v. KvK en ondernemerszaken van de gemeente Kijk kritisch naar subsidies en organisaties die zich met hetzelfde bezighouden. Mobiliseren tegen Haagse plannen

25

gemeente Tilburg

Idee E-mail

Bestuur Geen dure reisjes bestuurders De reclame gadgets van de gemeente Tilburg liggen ergens te verstoffen. Dure telefoons in het stadhuis zijn vervangen door andere Minder wethouders (max 4), wachtgelden alleen voor de zittingsperiode minder ambtenaren (20-40%). Vereenvoudig aanvragen/beter samenwerken instanties Dienstvoertuigen langer gebruiken Bezuinig op liegende, bedriegende ambtenaren; ambtenaren met dubbelefuncties en op externe bureaus Beter naar omgeving kijken als wordt gebouwd (b.v verbreding Bechtweg, aanleg industrieterreinen), onnodige kinderspeelplekken) Het huidige buitenproportioneel grote en dure college halveren, zonder dure wachtgelden; de parkeertarieven fors omhoog: het betreft immers schaarse gemeenschapsruimte waar voornamelijk de rijken gebruik van maken. Bovendien kunnen ook zij met de fiets naar het centrum komen, hetgeen niet milieubelastend is en tevens bespaart op de volksgezondheidskosten. Hieraan toevoegen: hoe schoner de auto, hoe minder parkeergeld betalen. Zoveel mogelijk digitale loketten openstellen, waar je als burgers en ondernemers vergaand diverse zaken kunt afhandelen. De verantwoordelijken zelf de dure rechtsprocedures laten betalen, wanneer zij niet naar de belanghebbenden willen luisteren (bijv. Vossenberg West 2, de parkeergarage Stappegoor, etc.) Beter inplannen voorgenomen werkzaamheden (in- en extern) Bezuinigen op projectborden. Geen overmoedige en onnodige public relations. Geen Tilburg-T baniers tegen lantaarnpalen.Alleen al die ambtenaren die dat allemaal moeten regelen en ophangen en weghalen kosten duizenden euros te veel. Stoppen met die poppenkast! Beter samenwerken bij Tilburg Trakteert, daar valt mee te verdienen en het levert meerwaarde voor de kwaliteit en toegankelijkheid. En wat meer rust voor de centrumbewoners. Bezuinigen, waarom bezuinigen, je zou tegen iedere burger kunnen zeggen om 265 euro perjaar extra te betalen dat is minder dan 1 euro perdag. De burger mag zelf bepalen hoe die 265 euro wordt bespaart of terug wordt gegeven aan de gemeente.Dus er is geen bezuiniging nodig. Mijn 265 euro wil ik graag compenseren omdat ik geen gebruik maak van de diensten van het gemeente/stadkantoor, ik wil alles via internet doen. Na schatting had ik dan ongeveer 6 uurtjes gebruik gemaakt van een werknemer. En dat hoef dan niet meer! Mijn idee om te bezuinigen is: hondenbelasing omhoog, stoppen met kunst in de openbare ruimte,- minder uitgeven aan cultuur (subsidies kunnen veel minder), midi verkopen, minder grootschalige bouwprojecten, vaker de winkels open op zondag en avonden, uitkeringsgerechtigden inzetten voor allerlei klussen, minder wethouders en raadsleden. Eerst en vooral: GEEN LASTENVERHOGING DOOR DE GEMEENTE VOOR DE BURGERS VAN TILBURG!!! De gemeente voert diensten uit die bedoeld zijn voor alle inwoners van Tilburg, daar betalen alle inwoners naar evenredigheid aan, dat is goed. Minder wethouders en minder raadsleden Extra geld te verdienen. Doorbelasting van exploitatiekosten vanaf 2009 aan mede-eigenaren en onderhuurders van T-Kwadraat en 400m ijsbaan. Consortium voor de Commerciele ruimten in T-Kwadraat en 400m ijsbaan Neoliet Klimcentrum. Of bestaat er een vereniging van eigenaren waaraan een bijdrage wordt geleverd in het groot /klein onderhoudGemeente Tilburg verhuurt aan:Horeca T-Kwadraat, Sport Medisch Centrum, Kinderstad, Gym4you, schaatswinkel I.Wustijsbaan en horeca I.Wusstijsbaan. Doorbelasting via m2, m3 of tussenmeters: Onroerend zaakbelasting, rioolaansluitrecht, rioolafvoerrecht, tarief Afvalstoffen, Verontreigingsheffing, verbruik gigajoules WKO door Cofely, elektraverbruik Essent , waterverbruik Brabantwater

26

gemeente Tilburg Alle belastingontlopende POLEN Oostblokkers uit TILBURG en NEDERLAND uitzetten.*Tilburgers moeten zelf de straat schoon houden wie afval op grond gooit en wordt betrapt beboeten afvalbakken worden niet goed genoeg gebruikt op straten dus gemeente moet mensen beboeten als ze betrapt worden op straat al is het stuk papier,kauwgom etc.gooit. Kattenbelasting invoeren De OZB navenant grootte fors verhogen Naar mijn idee kan er flink bezuinigd worden wanneer brieven voortaan dubbelzijdig worden geprint. Dit bespaart niet alleen geld maar ook bomen! Ook kan er bezuinigd worden op het gebruikte lettertype. Als medewerker gemeente Tilburg erger ik me al jaar en dag aan de gekozen huisstijl. Het lettertype is duur ingekocht en voor veel mensen slecht leesbaar omdat het te klein is en niet lekker oogt door de 'vlaggetjes'. Een gratis lettertype scheelt niet alleen in de kosten, maar maakt ook voor veel mensen het lezen prettiger. Bij de komende reorganisatie moeten zowiezo veel sjablonen worden aangepast. Iets om over na te denken? De gemeente runnen als een bedrijf. Allemaal losse 'onderdelen' en afdeling die allemaal verantwoordelijk zijn voor een klein stukje in het geheel, dat is zo inefficiënt en geldverslindend. Zie dat nu ook hier voor de deur (piushaven) waar nieuwe bestrating wordt gelegd. 1. Grond openbreken 2. nieuwe lantaarnpaal erin. 3 grond dicht 4. grond weer open. 5 om er dan uiteindelijk weer nieuwe bestrating in te leggen. Dit is nog maar een voorbeeld, zo zie je dit voortdurend gebeuren. Bezuinigen is meer samenwerken, meer communicatie en samen de goede dingen doen! Zo voorkom je dat je elkaar onnodig aan het werk houdt! Een idee om geld te verdienen: Laat grote projecten sponsoren door (in Tilburg gevestigde) ondernemingen. Bijvoorbeeld, Spoorzone mede mogelijk gemaakt door de NS. De Fuji-Pius haven. Het Achmea veemarkt kwartier. Dit uiteraard zonder belangenverstrengeling. CreÃ"er ondernemerschap binnen de gemeente Tilburg. Het College van B&W waarin maar drie wethouders van CDA en VVD zitten en vier van de andere partijen moet zich tot het uiterste verzetten tegen plannen van de regering om fors te bezuinigen op het budget voor participatie, integratie en andere zaken die de zwakkeren in de samenleving gaan treffen. Dus zeker niet 1 op 1 overnemen van a sociale maatregelen die dit kabinet neemt of zal gaan nemen Er mag bezuinigd worden op heel het college en de burgemeester. De managers van de gemeente maar niet op het gewone werkvolk. Denk eens aan de kleine dingen en niet zoals nu gaat gebeuren op de mensen die het hardste werken. Pas de wachtgeldregeling aan. Op het moment dat een ambtenaar een andere baan heeft, vervalt het recht op wachtgeldregeling. Pas hier dezelfde regelgeving toe als bij een WW-uitkering. Wat niet!: niet bezuinigen op welzijn en ontwikkeling van mensen,ofwel sociale stijging. bezuinigingen lijkt nu geld op te leveren maar komt als een boemerang terug: denk aan voorbeelden uit het verleden. Wel: bezuinigen op materie: parkeergarages, wegen,asfalt, infrastructuur, bouwprojecten uitstellen verhoging parkeertarief.Geen wegwerpmaatschappij: verleng afschrijftermijn van inventarissen: meubilair, apparatuur computers en software. Minder stadswinkels, wel klantvriendelijke openingstijden. Ga als gemeente efficiënter werken (en geen of minder extern personeel Tilburg doet de skybox van de hand. Dat past echt niet in een tijd van crises en bezuiniging. De collegeleden kopen voortaan hun eigen clubkaar en betalen dat ook zelf. Sponsor geen enkele sportclub met gemeenschapsgeld. Laat zij zelf zorgen voor hun voortbestaan. Laat de Wethouders elk een dag minder werken met minder salaris. Zij doen zich al te goed aan een goed salaris voor te weinig inzet. (PvdA en GL wethouders met name.). Sta geen enkele bijbaan toe die tot extra verdiensten leidt voor de eigen portemonai. Zij werken primair aan de Tilburgse belangen. Indien wel extra inkomsten dan doorsluizen aan de gemeente. Verstrek geen wachtgeld meer aan wethouders en gemeenteraadsleden. Zij kunnen (net als anders burgers) gebruik maken van de wettelijke regelingen als wachtgeld en sociale dienst. Goede controle uitoefenen op de extra verdiensten van wachtgeldontvangende ex-wethouders zodat die terugvloeien in de gemeentekas. Onderzoek is zeer noodzakelijk. Geen wachtgelden meer voor oud wethouders. B&W dwingen alleen te reizen per openbaar vervoer. Informatiefolders, van gemeente, alleen nog maar on line uitgeven! Ambtenaren die kapitale fouten maken korten op hun loon. Reorganiseer het grondbedrijf dat werkt absoluut niet goed. Diverse panden, van het grondbedrijf, veel eerder doorverkopen dan eerst laten verloederen en dan te verkopen. Tilburg is de zesde stad van Nederland maar als we gaan kijken waar deze stad staat is dat op plaats 47 rara hoe kan dit `n aantal jaar geleden was dit toch veel lager en dan de opgeklopte cijfers van de bezoekers aan het VVV kantoor klopt ook voor geen meter en zo kan ik door gaan en dit is mijn BEZUINIGING

27

gemeente Tilburg

Meedoen aan EU projecten, zoals CIVITAS, STEER en/of Interreg. Er wordt vaak 50% van de kosten betaald en er wordt inspiratie gedeeld met andere Europese steden. Dit voorkomt dat we als provinciestad inslapen. Natuurlijk, je moet als stad investeren in de aanvragen en het management van de projecten, maar je haalt er echt meer uit dan je eraan besteedt. Post aan inwoners alleen nog maar digitaal verzenden. Met ontvangstbevestiging! De beste bezuining voor de gemeente Tilburg is om VVV Tilburg te sluiten en `n keine balie in het gemeente huis te openen. Geen duur pand en dure inrichting een besparing van dik 800.000 euro. Er mag bezuinigd worden op heel het college en de burgemeester. De managers van de gemeente maar niet op het gewone werkvolk. Denk eens aan de kleine dingen en niet zoals nu gaat gebeuren op de mensen die het hardste werken. De gemeente moet veel zakelijker worden en zich steeds afvragen of een nieuw initiatief van het college of ambtenaren wel noodzakelijk is voor de leefbaarheid van de stad en haar burgers. Het sociaal gedoe van enkele wethouders moet snel worden gestopt. dat kost alleen maar veel geld en roept altijd weerstand op bij de burgers. Het bevordert echt niet de leefbaarheid en de gezelligheid in de stad. Bijstandskrijgers en ex-wethouders die op de zak van de gemeenschap leven daarvoor laten werken in projecten die ten gunste komen aan de stad. Goedgekeurde initiatieven en voorstellen moeten een deugdelijke begroting aan kosten hebben en daarvan kan niet afgeweken Binnen eigen gelederen moeten we eens af van een hele hoop flutsecretariaten met bijbehorende flutsecretaresses, die aan het werk worden gehouden met onzinnige taken. Bied een goed basispakket ondersteuning aan en schaf de "verwende ambtenaren" cultuur af. Zelf een kopietje maken is echt niet moeilijk en als je als ambtenaar een brief naar externen moet sturen zit je toch tenminste op een functie waarvan geacht mag worden dat je een brief kunt schrijven, anders opzouten of op cursus nederlands. Wanneer worden de lamstralen, blok aan de been hangende, NIET functionerende, profiterende, gemakzuchtige, burger/klantonvriendelijke collega's de laan uitgestuurd. Goede mensen worden boventallig en het hielenlikkende gespuis medewerkers van de gemeente tilburg en externe medewerkers automaat, reken maar eens uit wat daar mee bespaard

10 eurocent betalen voor een kopje koffie uit de

Leefbaarheid Geen bomen kappen, niet onnodig staten openbreken en dichtgooien Ontsla de hondenpoepcontroleurs. Wil je ze houden, laat ze dan zonder uniform of herkenbare auto hun werk doen! Stop met geld pompen in Willem II/geen subsidie aan Willem II Dit heeft ook positieve gevolgen voor de politie die zich dan bezig kan houden met andere zaken. En, niet van belang voor Tilburg, maar toch: de NS hoeft niet meer op te draaien voor alle vernielingen aan treinen. De milieuheffingen van ondernemingen en personen, navenant gebruik en vervuiling fors verhogen. Inzake water en natuur: eigen beheer financieel mogelijk maken Afschaffing subsidies, cultuur, sport en evenementen (zelf betaal ik.de sportschool) Meer te controleren en boetes uit te schrijven voor het laten liggen van hondenpoep en los lopende honden. + te vroeg buiten zetten containers. Flink bezuinigen op amateursport (gigantische sportcomplexen, duur onderhoud; op parkeerplaats dure auto's die kosten zelf kunnen betalen). Stop met verrijk je wijk en laat iedereen zijn eigen feestje betalen stop ook met het onzinnige vrijwilligers feest ik ben zelf ook vrijwilliger en doe dat met plezier ook zonder feest De groenvoorziening kan aanzienlijk worden verbeterd , waardoor er veel geld bespaard kan wordenprobeer ook iets te doen aan al dat doeloze rondrijden van BAT , DIAMANT en Gemeente Growshops sluiten bezorgt overlast en verstoord veiligheid dat Overheid vele geld kost.*Verbied wietgebruik/handel op straat .Criminelen zelf voor de kosten laten opdraaien voor aangerichte schades Alle clubs in Tilburg vragen een subsidie aan; vroeger werd alles betaald uit contributie,lukt dit niet dan gaat de club maar failliet net als een bedrijf.

28

gemeente Tilburg Start een Consuminderhuis. Zie www.onsgenoeg.nl - Start een Repaircafé, samen leren je spullen te repareren, empoweren. - Promoot en ondersteun Moestuinieren - gezond en goedkoop. Is erg gezond ook. - Start wandelcoaches - wandelen en je hart luchten. Scheelt veel kosten in eerstelijn. - Promoot fietsen. Gezonder, Groener, Goedkoper-gezelliger. - Ondersteun wijkinitiatieven, burgers die elkaar ontmoeten, vervolgens scheelt dat ook in kosten bij juridische zaken. - Preventieve gezondheidszorg, door promoten en stimuleren van diverse eetinitiatieven. Samen eten, elkaar ontmoeten. - Ondersteun en facilitair Letskring de Linde, Transition Town Tilburg, via deze weg kunnen inwoners van Tllburg met minde uitgaven met meer welzijn leven Vervuiling van de stad - plantsoenen - stadsparkjes. Er wordt te weinig gedaan voor aanpak vervuiling, aanpak koppelen aan schoonmaken, daders taakstraffen opleggen en onder controle bovengenoemde projecten laten schoon maken. Besparing beroeps bedrijven.Stadstoezichthouders opleiden en bevoegd maken tot het geven van processen b.v fietsers die rijden zonder verlichting - bromfiets gebruikers die rijden zonder helm, vaak met opgevoerde brommers levensgevaarlijk rijgedrag vertonen. Vandalisme controleren. Straat dealers controleren. Kortom politie werk vereenvoudigen zodat deze meer tijd krijgen voor ernstige delicten. Bureaucratie vermindering, blauw op straat.

stadsgids uitgave. Aan laten geven wie er 1 wil ontvangen. Net als t terughalen vh geld vd Icesafebank de miljarden terughalen bij degenen die t gestolen hebben. )Ons aanspreken op onze verantwoordelijkheid:kostenanalyse maken van het opruimen van zwerfvuil,ontmantelen weetlabs,proceskosten v criminelen,grafitispuiters en weggooien van blikjes en versnaperingomhulsels in aanwezigheid v n ouder op laten ruimen. Terug naat t solidair zijn met elkaar ; het betekent investeren in de jeugd. Met hén overleggen waar behoeften aan is ipv óver en over hen beslissen.Jongeren geen tuig noemen want dat roept alleen verzet op wat meer neg.uitlokt. Mogelijkheid scheppen om anderstaligen op basisschool vakken te laten volgen. Sluit 1 van de 2 ijsbanen. M.a.w. maak keuzes in plaats van de kaasschaafmethode Sponsering van springkussens enz.., bij buurtfeestjes, is van de gekke! De buurt-/wijkcentra mogen absoluut niet dicht. Zou een verkeerde bezuiniging zijn. Alternatieven pakken veel duurder uit. Dus Niet bezuinigen. Denk aan werklozen.Niet bezuinigen op openbaar groen.Zet hier of daar een mooie grote boom neer ipv. die veel onderhoud vergende struiken. Tilburg kan zeer bezuigingen op de extra reclame en communicatiebudgetten. Waarom hang-vanen over Tilburg winterland. dat is belachelijk. Waarom extra borden over WOZ en Bijstanduitgiften. Waarom de kermis aankondigen. Dat weet elke Tilburger. Kosten besparen op lichtvervuiling van gemeentelijke reclameborden. Waarom spotjes over extra geld voor hoortoestellen- brillen- meubels etc. Belachelijk voor woorden dat de gemeente dat soort zaken gaat vergoeden waar andere organisaties dat ook al veel langer doen.Gemeente moet zich primair richten op de wettelijk vereiste zaken des gemeenten. Niet steeds meer en andere zaken oppakken. Dat bespaart ook op ambtenaren, want die creeeren hun eigen werkgelegenheid. Noordanus moet nu echt eens gaan doen waarvoor hij in Tilburg Burgemeester wilde worden. Werken aan Tilburg. Aan de corruptie binnen de gemeente, de geldverspilling van wethouders en ambtenaren. De rechtsgelijkheid bevorderen in de gemeente. De zeer vele onnodige rechtszaken voorkomen en niet uitlokken. Minder ambtenaren en een slagvaardig team vormen. Noordanus als leider van de Task Force moet zich laten betalen. Want wat heeft Tilburg daaraan als dat ondertussen op andere gebieden verloedert. Elke taak buiten Tilburg laten betalen aan de gemeentekas. Verlaging van de parkeergelden en geen invoering van betaald parkeren bij winkelcentra en sportgelegenheden. En het verlagen van subsidie en bijdragen aan deze instellingen als compensaties. Dat bevordert dat mensen meer van de gelegenheden gebruik zullen maken en ook best iets meer entree willen betalen want de rest er omheen is gratis. Dat bevordert de gezelligheid in de stad en voorkomt leegstand en leegloop doordat mensen naar andere plaatsen in de omgeving gaan voor hun inkopen en vertier. Vestigingsklimaat Verkoop het draaiend huis Stop onzinnige kunstwerken w.o. draaiend huis Uitvoering Spoorzone in schrappen Minder onderhoud groen (1x per jaar) Zoveel mogelijk werken met belbussen en alleen lijnbussen op goed bezette lijnen en tijden laten rijden. Direct stoppen met verdere uitbreiding van lege industrieterreinen en kantoorkolossen: eerst de oude opknappen en zoveel mogelijk inbreiden de geplande fietsbrug Voldijk schrappen

29

gemeente Tilburg Cultuur is de visitekaart van de gemeente; hierop bezuinigen is m.i. contraproductief (bijv. Vossenberg West 2, de parkeergarage Stappegoor, etc.) Plannen voor Spoorzone, Veemarktkwartier in koelkast en pas eruit als het reëel is. Plant liever een paarbomen daar wordt de stad mooier mee. Belachelijke dure projecten als cityring/ontwikkeling piushaven soberder uitvoeren kritischer t.av. kunstwerken etc. bijv. draaiend huis ea is geldverspilling Laat de nieuwe eco-brug in het Noordwest tangent achterwege. De dieren lopen al 2000 jaar aan de ene kant van de brug en dit kan ook nog wel duren totdat de Gemeente Tilburg weer in betere tijden zit en wél het geld heeft om dit project te realiseren. Bezuinigen op:subsidies aan (professionele) (spor)tvereningingen en een- of meerdaagse culturele evenementen, minder subsidie (hoe spijtig ook) aan cultuur. Bezuinigen op (onduidelijke) investeringen tbv vestigingsklimaat. Minder subsidies aan onderwijs. Evenementensubsidies afschaffen Als de straatlantaarn met LED verlichting energiezuinig waarom staan er dan niet meer in Tilburg,aanschaf zal toch op wegen naar de zuinigere energierekening van de gemeente. Meer openbaar groen (gratis) beschikbaar stellen voor volkstuinen, wijkplantsoenen e.d. Kost de gemeente minder geld aan onderhoud en bevordert de sociale cohesie in buurten. Goed voor het milieu, gezond voor mensen. En minima kunnen zo, als ze willen, zelf gratis hun groeneten verbouwen. Investeer in slimme verlichting op straat en in openbare gebouwen, dat verdient zich terug en bevordert duurzaamheid Vervangen van gloeilampen, spaarlampen en de hofedruklampem ( straatverlichting) door de nieuwste generatie LED-verlichting. Besparing van grote bedragen binnen afzienbare tijd. Plaatsen van zonnepanelen op de openbare gebouwen levert ook geld op en is tevens milieuvriendelijk. Tilburg haak aan, op 3.0. Bouw een forum, voor de wijk, waarin mensen vragen kunnen stellen over het ouder worden: interactief, informatief en fysiek. Op eigen initiatief, aan experts, of aan elkaar. Ervaringen delen, meningen peilen, elkaar ontmoeten, samen genieten en nieuwe dingen ondernemen, zorgen uiten, geruststelling zoeken of gewoon ontspannen. Met een agenda beschikbaar met activiteiten die in de wijk plaatsvinden. Met een prikbord waarop mensen vragen kunnen stellen, â?~maatjesâ?T kunnen zoeken om samen iets te ondernemen, maar ook advertenties kunnen plaatsen. Meer contacten, minder zorgen, preventieve gezondheidszorg. Best practice uit de wetenschap eerder toepassen. Vooral op het gebied van preventie en gezondheidsvoorlichting. Er valt erg veel geld te besparen wanneer we overgewicht kunnen terugdringen. Eten en bewegen zijn dingen die we elke dat moeten dien en waarin iedereen zijn eigen gewoonten in heeft ontwikkeld. Dat is lastig te beï¯nvloeden. Met goede voorlichtingsavonden, Tilburgers meer uitnodigen zich voor een gezonde levensstijl in te zetten. - Samen koken, met gezond lokaal voedsel. - Leren moestuinieren (samen, mensen kunnen ook hun hart luchten) - meer stimuleren van woon-werk fietsverkeer - Wandelpool starten, waartoe mensen uitgenodigd worden. Gezonde Tilburgers, zijn gelukkiger, en veroorzaken minder overlast. Samen Gezond De gemeente moet zelf de regie over de spoorzone houden. Er is al een korting van 20 miljoen in het vooruitzicht gesteld aan Fontys, al 150.000 uitgetrokken voor een onderzoek naar verplaatsing van de bibliotheek en nu gaan Fontys en culturele instellingen zelf uitzoeken of gezamenlijke vestiging daar mogelijk is. Zowel Fontys als de bibliotheek zitten in gebouwen waarin recentelijk nog heel veel is geinvesteerd. Dus verplaatsing zou mogelijk leiden tot enorme kapitaalvernietiging. Grootschalige investeringen moeten worden afgeblazen of uitgesteld Ik denk dat de gemeente heel goed moet kijken naar PRIORITEITEN. Naar mijn idee is bezuinigen goed mogelijk door; b) aanleg brug piushaven in de koelkast, dit is geen noodzaak maar slechts luxe! c) minder investeren in wegenonderhoud, liever in meer groen d) ontwikkeling Spoorzone kan ook best even wachten Ook geen tien miljoen voor Europese cultuurhoofdstad. Zorg er maar mee voor dat de bestaande culturele instellingen behouden kunnen blijven en de stoelen vaker vol zitten. Nodeloze kunstobjecten kunnen wachten.!!

30

gemeente Tilburg laat het draaiend huis minder draaien (dit scheelt stroom),sluit de MIDI en de NWE Vorst (qua stoelcapaciteit ongeveer gelijk aan studio van Theaters Tilburg), sluit de concertzaal (trekt toch geen mensen op wat elite na), bespaar verder niet op het reguliere cultuurbudget. Geen bijdrage aan Culturele Hoofdstad. Kijk kritisch naar investeringen(bijv. geen kantoorpanden in Spoorzone..is al genoeg leegstand,geen T-Dome,geen hockeybolwerk Verstrek geen subsidies meer aan Tilburg Tracteert. Als deze evenementen echt aanslaan in Tilburg (wat ik echt betwijfel) dan kan een evenement ook zonder subsidie draaien. Aandacht voor buurtauto's/deelauto's in de buurt, gecombineerd met gezamenlijk gebruik van bakfietsen. Bespaart op kosten voor parkeerplaatsen en geeft meer ruimte op straat. Geen luxe bestratingen meer als op Pieter Vreedeplein, te glad, en de Heuvelstraat te snel vuil. ( God straft !!!) Waarom niet oude tegels en straatstenen, bij reconstructie straat, niet voor een zacht prijsje doorverkopen? Nu MOET alles vermalen worden. Echt van de gekke!! Niet alleen de gemeente zelf zijn licht vervuilde grond in geluidswallen laten stoppen maar ook voor particulieren die mogelijkheid, tegen betaling, bieden. Inwoners houden meer koopkracht over. Goed voor de middenstand! Alle nutteloze stukjes gemeentegrond doorverkopen aan mensen die er ook bezit hebben. Bv. hoek Kreitenmolenstraat/ Heikantsebaan.

Minder ambities om projecten op te zetten die veel geld kosten en risico's met zich brengen. Geen culturel hoofdstad willen zijn als je geen geld hebt. De tering naar de nering zetten. Subsidiegeld terug halen daar waar er bewust misbruik van gemaakt is. Bijvoorbeeld voor de te herbouwen Vlaamse Schuur bij pand Broekstraat 4 is een vette subsidie gegeven. Vervolgens laten de nieuwe eigenaren de restanten der oude schuur bewust verder wegrotten om er later alleen maar nieuwe staanders en liggers voor aan te kunnen schaffen!! In de nieuwbouw wijk Spinnerspark, te Berkel-Enschot, moest een bestaande houtwal blijven staan op straffe van weet ik hoeveel. De bomen kwamen te staan in particuliere tuinen. Ga een kijken hoeveel boete er te halen is. Groet De gemeente moet geen geld meer uitgeven aan de T=Parade. Als een dergelijk optocht van sociaal zwakkeren en inburgers wenselijk is voor het college dan kunnen zij ook wel sponsoren vinden maar niet uit de gemeenschapskas betalen. Tilburg moet zich niet belachelijk maken en hoeft ook niet te zorgen voor het spekken van de kas van de instelling VanderMeys en andere professionele zakkenvullers die voorop staan om dit soort initiatieven voor de gemeente te regelen. Ook het ondersteuenen van een nachtburgemeester/staddichters en andere gespuis kan veel geld besparen en Tilburg kan ze missen. Wel bezuinigen op Openbare kunstwerken waarvan de kosten de pan uitrijzen. Haal het huis op de rotonde weg en zet er een mooie eik neer. De tuin ervan is bedroevend, dat is weggegooid geld. Sociale stijging Stem tijdens kinderopvang/school af op die van de werkende moeders Investeer voor je geld kunt verdienen in o.a. mensen van buiten naar de stad toe trekken Afschaffen/aanscherpen meedoenregeling en meer investeren in maatschappelijke- en arbeidsparticipatie Op onderwijs niet inhoudelijk bezuinigen: dit is bezuinigen op toekomstig kapitaal; wel na rato van inkomen de eigen bijdrage fors verhogen Bezuinigen op zorg en welzijn is in alle opzichten contraproductief: eigen beheer wijkcentra en wijkactiviteiten zoveel mogelijk, financieel mogelijk maken In de Gasthuisstraat kennen we de opvang voor verslaafden. Een instituut dat ieder jaar meer en meer geld opslokt. Eindhoven heeft bijvoorbeeld meer verslaafden maar MINDER hulpverleners, dan Tilburg. Ik denk ook dat hulpverleners eenmaal aangesteld, er wel voor waken om het aantal verslaafden te verminderen. Volgens mij hebben we hier in Tilburg op iedere verslaafde 5 à 6 FTE'ers als hulpverlener. Hier zou eens terdege naar gekeken moeten worden. En bij verslaafden die jarenlang op kosten van de Tilburgse samenleving worden onderhouden cq begeleid, daar zou men na een aantal jaren met deze zorg moeten stoppen. Deze figuren worden veelal als patienten gezien, maar ik zie hen meer en meer als parasieten van onze samenleving. Bij werk zaamheden aan de wegen staan er drie opzichters bij en één werker. Geld verdienen drie werkers met een uitkering en een op zichter, doen ze toch nog iets voor hun uitkering.

31

gemeente Tilburg Een groot deel van de alfahulpen werkt (onder meer) bij DE EIGEN OUDERS!. Vroeger ging je je ouders gewoon even meehelpen. Nu krijg je daar ineens geld voor. En jullie denken toch niet dat als de dochter een keer op vakantie is ze de cheques niet krijgt? Nee, die worden gewoon ingeleverd hoor. Uitkeringstrekkers een fysieke bijdrage aan de stad laten leveren als tegenprestatie (voor niets gaat ....) Afschaffen allerlei onnuttige subsidies voor projekten/trajecten SZ. Geef in iedere straat met groenvoorziening, een inwoner, die daartoe bereidt is een geldelijke vergoeding om het plantsoen te schoffelen. een stuk goedkoper dan hoe het nu geregeld is, en zo kan een persoon een zakcentje extra verdienen. denk aan een gepensioneerd iemand of een werkloze Ik ben al twee jaren werkloos en solliciteer drie keer per week. En nog geen baan. Waarom kan ik niet met behoud van uitkering zinnig werk doen bij de gemeente? Ik wil graag maar krijgt te horen dat er geen banen zijn en die worden alleen maar minder. Mijn opleiding en werkervaring worden niet onderkend bij de gemeente: men neemt liever een dure zzp-er aan voor een uurbedrag van 60 euro. Totale onzin deze overmatige uitgaven van de gemeente. Er zou op iedere ambtenaar een ww-er moeten worden toegevoegd die kijkt of het niet met wat minder geld kan. Zo heb je binnen 3-5 maanden een lijst met duizenden bespaartips voor de gemeentelijke organisatie. En die tips dan niet in de onderste bureala schuiven ! ! ! Het is nu belangrijk NIET te bezuinigen op mensen met lage inkomens, zorgbehoevenden of in uitkeringssituaties; zij hebben het al moeilijk genoeg. Ook zou ik niet bezuinigen op onderwijs of zorg, dit zijn heel wezenlijke zaken. Wel kijken naar de toekomst en investeren in duurzaamheid zodat we daar in de toekomst vruchten van kunnen plukken en het milieu ook. Sociale daling door - toename van - armoede en schulden is er bij veel WWB-ers. Onder hen zelfstandig wonende burgers met chronische psychische problemen, die "onbemiddelbaar" zijn. TIP: Door een adequate screening van genoemde groep kan 1 a 1.5 miljoen Euro per jaar op de WWB worden bezuinigd. Wethouder Hamming en verschillende coalitiepartners zijn al lang op de hoogte van het hoe en wat van deze mogelijkheid. Waarom er niets gedaan wordt aan ondersteuning van deze groep bij "verzilvering" van hun rechten op een UWV-uitkering is een raadsel. Bovendien krijgen die huishoudens dan bij het UWV netto tussen 80 en 150 Euro per maand meer. Zonder dat dit de gemeente iets kost. De Belastingdienst kan over 2006/7/8 veel – en na 2009 wat minder - geld terug geven aan gezinnen met laag inkomen, tot wel 500 Euro per jaar. Ouderen/ 55-plussers worden in Tilburg goed geholpen. Maar er zijn nog te veel mensen die geen gebruik maken van dit landelijk geldpotje. Bij verdwijnen van de Formulierenbrigade, bezuinigingen bij de Twern, Contour of ander vrijwilligerswerk zal het niet-gebruik van belasting-teruggaven (armoedevoorzieningen!) aanzienlijk groter worden. En 2 op de 10 huurtoeslagen is te laag. De (uitvoerings-) kosten van Sociale Zaken worden door genoemd niet-gebruik negatief beinvloed. Geef de regering een koekje van eigen deeg en bezuinig tegelijk als gemeente. Voor concrete tips aub contact met mij opnemen.

Sociale daling door - toename van - armoede en schulden is er bij veel WWB-ers. Onder hen zelfstandig wonende burgers met chronische psychische problemen, die "onbemiddelbaar" zijn. TIP: Door een adequate screening van genoemde groep kan 1 a 1.5 miljoen Euro per jaar op de WWB worden bezuinigd. Wethouder Hamming en verschillende coalitiepartners zijn al lang op de hoogte van het hoe en wat van deze mogelijkheid. Waarom er niets gedaan wordt aan ondersteuning van deze groep bij "verzilvering" van hun rechten op een UWV-uitkering is een raadsel. Bovendien krijgen die huishoudens dan bij het UWV netto tussen 80 en 150 Euro per maand meer. Zonder dat dit de gemeente iets kost. Mensen die langer dan een jaar werkeloos zijn een opsporingsbevoegdheid geven om het hondepoep probleem, illegale bouwsels, vervuiling rondom panden mee helpen op te sporen.

Sociale daling door - toename van - armoede en schulden is er bij veel WWB-ers. Onder hen zelfstandig wonende burgers met chronische psychische problemen, die "onbemiddelbaar" zijn. TIP: Door een adequate screening van genoemde groep kan 1 a 1.5 miljoen Euro per jaar op de WWB worden bezuinigd. Wethouder Hamming en verschillende coalitiepartners zijn al lang op de hoogte van het hoe en wat van deze mogelijkheid. Waarom er niets gedaan wordt aan ondersteuning van deze groep bij "verzilvering" van hun rechten op een UWV-uitkering is een raadsel. Bovendien krijgen die huishoudens dan bij het UWV netto tussen 80 en 150 Euro per maand meer. Zonder dat dit de gemeente iets kost. Stel voorwaarden aan mensen in de bijstand (verplicht `n dag vrijwilligerswerk doen) op straffe van 15 % korting op de bijstand Geen nieuwe regels instellen als er vervolgens niet voldoende menskracht is voor controle. Zet er naast een betaalde kracht langdurig werkelozen voor in.

32

gemeente Tilburg

Idee post

Bestuur

Stop met de stadsgids (verdwijnt in krantencontainer) Meer controle op uitkeringsfraude, fraude PGB's en richt handhavingsteams op voor veiligheid, fraudde, overlast, uitkeringen Elke hoge ambtenaar korten op dik salaris Sluiting stadswinkels Iedereen meer laten betalen voor ID/rijbewijs (4 euro meer) Parkeertarief naar € 2.- p. uur Extra OZB koopwoningen Geen dagje weg oud-ambtenaren, geen dure reisjes, geen geld mensen op stembureau's invoeren fietsbelasting van € 2,50 per mnd ; en € 2.- per drie maanden voor auto/brommer/motor extra 53 miljoen vind ik persoonlijk te weinig; minstens 106 miljoen Minder gemeentelijke borrels Geen/minder subsidies/minder hoge salarissen en wachtgelden afschaffen Goedkopere onderzoekers en webdesigners aannemen. Geen wachtgelden B&W/ambtenaren Wethouders/raadsleden zien af van vergoeding en worden vrijwilliger Invoeren kattenbelasting Schrap aantal wethouders en raadsleden Bij feestelijkheden drank zonder gebak schenken; ook geen diners met genodigden. Gemeentegebouwen multifunctioneel maken waardoor andere gebouwen kunnen worden verkocht Beleid gemeente Tilburg koppelen door diensten en programma's in elkaar te voegen. Vb. onderwijs koppelen aan cultuur, zorg, veiligheid, sport. Ook dit doortrekken naar beleid arbeidsmarkt, economie. Levert op lange termijn geld op. Oproep aan de gemeente zich te verzetten tegen bezuinigingsmaatregelen van het kabinet die kansarmen treffen. Tilburg zal zich moeten profileren als een sociale stad. Leefbaarheid

Geen subsidie Willem II , ook beveiliging zelf laten betalen. Duurdere kaartjes schouwburg en zwembad; aanpak jeugdoverlast, ruimen hennepkwekerijen, meer vrijwilligers, aanpak graffiti; geen geld voor prutsers Willem II Geen dorsraden (geen afspiegeling burgers), geen (buurt)feesten/straatfeesten Iedereen laten betalen voor zwembad kunnen moslima's samen zwemmen met de rest Alle overbodige lampen uit na 11 uur. Op iedere galerij/kantoor kan 2/3 uit. Donker is gezond voor mens en natuur Kosten van hennepkwekerijen zelf laten betalen Hogere boetes zwerfvuil, mensen die maar van alles op straat gooien of illegaal storten in parken Maak stad vrij van graffiti; schone stad voelt veiliger voor de mensen Laat budget "Verrijk je wijk" vervallen; waarom nieuwe bloemenbakken geplaatst. Stop met overbodige luxe Controle hondenpoep laten vallen (helpt toch niet) Samenwerken. Sportverenigingen en niet-sportverenigingen, Bv. Energie gezamenlijk inkopen 33

gemeente Tilburg Willem II opkepen en doorverkopen aan een Arabische oliesheik Samenwerken tussen sportkantines en al dan niet gesloten buurthuizen om zo de activiteiten ruimte te blijven bieden. Verbeter skatebaan voor jongeren Meer betalen voor ophalen grof vuil Ontzie de sport bij bezuinigingen Vestigingsklimaat

Plaats een papierengalsbak en een glasbak (Korvelplein) Geen onzinnige kunstwerken Veemarktkwartier, Piushaven en Spoorzone stopzetten Bezuinigen op allerlei feesten die de stad organiseert Wel extra geld voor wijken Draaiendhuis kost kapitaal/geen draaiend huis Waarom moet er nog gebouwd worden; staan 2600 woningen tekoop. Allen bouwen voor 60+ Niet eerst drempel neerlegegen en daarna afbreken: van te voren goed nadenken Prioriteiten stellen en pas in hoogconjunctuur verder uitbouwen. Geen extra miljoenenbrug op stuk kanaal waar al twee bruggen liggen Geen overbodige nieuwbouwprojecten kantoor, industrie en woningbouw. Richt een fonds op waar burgers kunnen beleggen in ruil voor museumbezoek/culturele evenementen en laat burgers deelnemen in groenprojecten. Geen kunstwerken aankopen om de entrees vd dorpen te verfraaien maar wel eenvoudige groen entrees b.v. dmv rotondes Geen subsidiegelden Kunst en Cultuur/013/Midi Theater Geen levenslied tot het weer kan Voer Diftarsysteem huisvuil in en laat Diamantgroep controleren op uitvoeren werkzaamheden Geen kunstprojecten plaatsen(leiden af/duur); beter geld besteden wegonderhoud, groenonderhoud en aanpak hennepteelt Geen deelname Culturele Hoofdstad 2010 Maai taluds Huibevendreef en andere dreven en lanen pas op eind van het seizoen; scheelt kosten en onkruid is prachtig Waarom dure stenen in Heuvelstraat (andere steden ook goedkopere stenen die nog schoner zijn ook) Afvalstromen in de stad coördineren om hiermee te bouwen aan vestigingsklimaat. Subsidie Tilburg Tracteert halveren en vervolgens over 2 jaren het evenement organiseren Stop subsidie Miditheater (privatiseer). Stop ambitie culturele hoofdstad (geen bijdrage ) Minder onderhoud wegen, minder kunstwerken langs wegen en gelden besteden aan onderwijs en ontwikkeling. Bezuinig op wekelijks schoonmaken bestrating binnenstad Stopzetten Spoorzoneproject De binnenstadse hap stap feesten drastisch verminderen; de kermis 2 dagen korten en 1 ijsbaan minder (nu dubbele ijsbaan met Ireen Wüst ijsbaan) Stop met plastic inzamelen (te duur en levert geen mileiwinst).; geen prestigieuze projecten (T. Dome en Spoorzone); geen Tivoligarage Stopzetten T-Dome/dure kunst Sociale stijging

Stop met jarenlange behandeling cliënten bij Kentron Verlagen zwerversuitkering Mensen met een uitkering ten minste 1 uur p. week vrijwilligerswerk laten doen

34

gemeente Tilburg Mensen in de bijstand inzetten voor schoonhouden wijken/mensen die niet willen werken korten op uitkering Kijk naar mensen in de ww met grote auto's Bezuinig op sociale dienst (mensen ten onrechte uitkering) Rolstoel/scootmobiel leendepot bij zorgcentra Onrendabele projecten afstoten zoals G!DS (WMO) door bibliotheek M.Br. Uit Uitpunt is om dezelfde reden opgedoekt Minder vaak verbouwen verzorgingstehuizen Als iemand beschikt over eigen vervoer niet in aanmerking laten komen voor goedkope deeltaxi. Verspilling! Alle uitkeringsgerechtigde jeugd a.h. werk zetten (bladeren vegen, schoonmaak enz. Zo niet dan korten Bezuinigen op integratie 2200 scootmobiels in Tilburg - waarvan 600 in schuurtjes en 500 nauwelijk/niet worden gebruikt - terug. Controleren. Kort mensen in de bijstand met € 25.- per maand en laat ze vuil opruimen in de stad tegen €10.- per zak: stad schoon, mensen meer tevreden en bijstandsgerechtigden voelen zich nuttig Stop met subsidie multicuultureel werk Dat ze rijke mensen laten betalen en op de gewone mensen met scootmbiel de dupe worden van die bezuingingen; laten we hopen dat het jullie niet overkomt dan piep je anders. Voor alle leeftijden (van kinderwagen tot scootmobiel) zorg je zelf voor vervoer. Thuiszorg adviseert onnodig mensen nieuwe rollator aan te schaffen bij gering defect. Laat bij projecten zoals Spoorzone/Piushaven omwonenden en misschien vooral mensen met uitkering de handen uit de mouwen steken: verbetert het sociale klimaat en vergroot draagbaarheid van b.v. Piushavenprojecten. Als tegenprestatie voor de uitkering mag dit verplicht: arbeid voor de stad (tevens goed voor psyche vd uitkeringtrekker: ze gaan zich nuttig voelen). Bezuinig op hoge inkomens en niet op lagere Mensen met uitkering groenvoorziening laten onderhouden Denk aan ouderen, die worden gepakt met de brug, boodschappen, huren, zorgtoeslag, huursubsidie Waarom trefpunt bouwen (Hoffmanflat) terwijl er vier à vijf wijkcentra worden gesloten

Idee Twitter Bestuur Bezuinigen op ambtenaren en bestuur: @gemeentetilburg Salaris hogere ambtenaren omlaag. Minde bureaucratie en doorwerken #tilburgbezuinigt #TilburgBezuinigt Afschaffen "provincie" naar Deens model, publieke taken dichter bij de burger! én! afschaffen=bestuurlijke vernieuwing! Naar de totale gemeente begroting kijken en en daar kan op basis van planning en control of GBV, gezond boeren verstand vast al bespaard worden zonder dat burgers er echt last van krijgen én ambtenaren ontslagen moeten worden. Omscholen is dan nodig.

35

gemeente Tilburg

Denken In Mogelijkheden. Meer aandacht voor klantproces én professioneel vakmanschap! Platter maken van organisaties, reduceren van het aantal lagen management- en staffuncties! Groter maken van de span of control van managers. Een actueel voorbeeld: de politie gaat 1 1/2 uur per dag meer de straat op door administratie en het procesverbaal schrijven anders te regelen. Weten wat samenleven 3.0 gaat inhouden en dus niet op alles controle willen houden #tilburgbezuinigt Transition Towns kunnen de keuzes voor deze opties vereenvoudigen. Deze duurzame beweging werkt in meer dan 70 steden in Nederland aan het opzetten van lokale en duurzame gemeenschappen. Men zet zich in voor kleinschalige lokale voorzieningen die ons minder afhankelijk maken van olie. Het effect is een veerkrachtige stad, ook als het een beetje tegenzit. Ze hebben een frisse en geheel andere manier van omgaan voor ingewikkelde vragen. De mensen die zich op deze manier organiseren willen zelf iets doen. Vaak zijn dat manieren die minder geld kosten en mensen in hun eigen kracht zetten, waardoor ze minder afhankelijk worden van overheidsvoorzieningen. http://tilburg.transitiontowns.nl/archief/2767 Burgemeester rol in asielbeleid (idee van Leers!) A meer maatwerk+draagvlak B geen lange procedures c kostenbesparend #TilburgBezuinigt

Leefbaarheid Bezuinigen op Willem II: @gemeentetilburg @yvovro Willem 2 niet meer sponsoren zal toch al flink wat schelen? #bezuinigingen Stop de bol werk van hockey dat scheelt al behoorlijk en kunnen de kinderen ook blijven spelen Burgemeester rol in asielbeleid (idee van Leers!) A meer maatwerk+draagvlak B geen lange procedures c kostenbesparend #TilburgBezuinigt Vestigingsklimaat Bezuigingen op het draaiende huis: #Tilburg heeft geloof ik een of ander nutteloos huis rondrijden.. #tilburgbezuinigt Zet er een paar #zonnepanelen voor in de plaats! Iets voor Tilburg? Staat toch zo'n 15% leeg. Kantoren worden woningen. http://bit.ly/g3ypz7 #tilburgbezuinigt #remix Eenmalige én structurele extra inkomsten voor #TilburgBezuinigt EXTRA! Verkoop én verhuur van Gemeentegrond en onroerend goed aan derden! #TilburgBezuinigt Hogere inkomsten uit de ontwikkeling van de NS #spoorzone , kijk naar Tokyo Kyoto Hiroshima en NS exploitatie stations Algemeen Blijven investeren in dingen die geld opleveren, zoals onderwijs, bedrijfsleven en evenementen #TilburgBezuinigt #tilburgbezuinigt Het naar ratio verdelen van de gemeentebelastingen zal dus wel weer niet gebeuren. #eenpersoonshuishouden #betaaltvoordrie bezuinigen doen we natuurlijk niet op thema's 'sociale stijging' en 'leefbaarheid' #tilburgbezuinigt

36

gemeente Tilburg

Idee Hyves Als Tilburg wil bezuinigen moet men maar eens beginnen met geld te besparen op de hal of fame Wie geeft er nu 2.5 mil. uit voor een tijdelijke oplossing Laat de hal of fame zitten waar ze nu zitten tot dat ze een vaste lokatie krijgen Als ze naar de ns werkplaats gaan wat zal er van het gebouw overblijven Wordt het dan ook een gaffitie gebouw zoals het nu op de Hart van Brabantlaan is Dus laat ze zitten waar ze nu zitten en we hebben weer 2.5 mil. bespaard Idee Facebook Leefbaarheid Nu weet ik wel dat we allemaal moeten bezuinigen. Maar ik zie de laatste tijd toch steeds meer zwerfafval en nog veel erger hondenpoep (!) in de stad. De groenstroken liggen vol met rommel. Bezuinigen op schoonmaak kan maar dit bevorderd de leefbaarheid niet echt. Schonere wijken komt ook de veilheid ten goede. Misschien moeten we ipv sport om mensen bij elkaar te krijgen een schoonmaak brigade opzetten om de mensen bij elkaar te brengen. Nu snap ik ook best dat we daar niet echt op zitten te wachten maar aan de andere kant willen we wel een schone buurt om in te leven. Hier valt nog wel het een en ander te halen. Bestuur Denken In Mogelijkheden. Meer aandacht voor klantproces én professioneel vakmanschap! Platter maken van organisaties, reduceren van het aantal lagen management- en staffuncties! Groter maken van de span of control van managers. Een actueel voorbeeld: de politie gaat 1 1/2 uur per dag meer de straat op door administratie en het procesverbaal schrijven anders te regelen. Vestigingsklimaat Zeker investeren! Deze crisis gaat ook weer voorbij, het noordelijke deel van het centrum (de spoorzone) van de zesde stad ligt al jaren min of meer braak. Dat kan toch niet? Als Tilburg mee wil tellen, moet het een aantrekkelijk en innovatief aanbod hebben juist op het gebied kunst en cultuur, diversiteit en jongeren en dat moet juist in de Spoorzone...

37

gemeente Tilburg Bijlage 3 Globale inschatting budgettair beslag van de vier thema's In de onderstaande figuur is een globale inschatting gemaakt van het budgettaire beslag in de begroting naar de vier onderscheiden thema's teneinde een eerste gevoel te krijgen om hoeveel middelen het gaat binnen het kader van elk thema. Alle begrotingsbedragen in de jaarschijf 2014 zijn opgeschoond voor een beperkt aantal categorieën van lasten te weten: o o o o

Gesloten exploitatie grond Kapitaallasten Rijksbijdrage sociale werkvoorziening Dubbeltellingen

Totaal lasten 2014; per thema

Bestuur; 69.582; 14%

Sociale stijging; 235.651; 49% Leefbaarheid; 114.955; 23%

Sociale stijging Vestigingsklimaat Leefbaarheid Bestuur

Vestigingsklimaat; 69.966; 14%

38