Raadsnotitie Agenda nr.
Onderwerp:
11b
Informatieve notitie betreffende de integrale crisisdienst jeugdhulp 'SpoedvoorJeugd Zuidoost-Brabant'
Soort: Opsteller: Portefeuillehouder:
Informatieve notitie E.J.M. Toonen-van den Berg T.C.W. Maas
Zaaknummer:
SOM/2015/022276
Documentnummer:
SOM/2015/022297
Datum:
18 november 2015
1. Samenvatting In de programmabegroting 2015 is als te behalen resultaat opgenomen: op 31-12-2015 zijn de voorbereidingen voor één integrale crisisdienst afgerond, zodat deze per 1-1-2016 operationeel is. Inmiddels is per 1-9-2015 de integrale crisisdienst SpoedvoorJeugd gestart. Met deze raadsnotitie wordt u geïnformeerd over o.a. de organisatievorm en uit te voeren diensten.
2. Inleiding In de programmabegroting 2015 is in programmakaart 7.4 Jeugdhulp het volgende te behalen resultaat opgenomen: Op 31-12-2015 zijn de voorbereidingen voor één integrale crisisdienst afgerond, zodat deze per 1-1-2016 operationeel is. Wij willen u informeren over de stand van zaken hiervan.
3. Informatie Aanleiding Met de Jeugdwet hebben gemeenten de taak gekregen om de noodzakelijke jeugdhulp in te zetten voor hun jeugdigen. In acute situaties, waar onmiddellijke actie nodig is, is de gemeente ervoor verantwoordelijk dat de jeugdhulp altijd direct bereikbaar en beschikbaar is. In de regio ZuidoostBrabant is eerder geconstateerd dat aan deze verplichting – op effectieve en efficiënte wijze – alleen kan worden voldaan indien er in regionaal verband wordt samengewerkt. Daarmee is het onderdeel geworden van de regionale strategische agenda ’21 voor de jeugd’. Daarbij is nadrukkelijk de
opdracht meegegeven toe te werken naar een integrale crisisdienst voor alle leeftijden. Volwassenen zijn immers vaak ook ouder van één of meerdere kinderen en het is derhalve in ieders belang de crisis integraal op te pakken voor het gezin. Door de koppeling tussen de crisisdienst jeugd en volwassenen, kan er breed gekeken worden wat er nodig is om de veiligheid binnen het huishouden terug te brengen. Situatie bij start gemeentelijke verantwoordelijkheid voor jeugdhulp 1-1-2015 Aan de wettelijke verantwoordelijkheid van een crisisdienst voor jeugdigen per 1-1-2015 is voldaan. Er zijn contractafspraken met Bureau Jeugdzorg over de 24-uurs bereikbaarheid en eerste crisisinterventie door de voortzetting van de functie Spoedeisende Zorg (SEZ). Daarnaast zijn ambulante crisiszorg en crisisplaatsingen ingekocht bij verschillende jeugdhulpaanbieders. Samenwerking met de opvoedondersteuners en Jeugd- en Gezinswerkers maakt onderdeel uit van de afspraken. Hiermee is de transitie – de overgang van de verantwoordelijkheid naar het gemeentelijke domein – gerealiseerd. Vervolgens moet de transformatie zijn beslag krijgen: het effectiever en efficiënter inrichten van de crisisdienst voor jeugdigen om vervolgens toe te werken naar een crisisdienst voor alle leeftijden. Daarbij zijn de volgende doelen gesteld: •
een herkenbare voordeur, 24/7 beschikbaar;
•
snelle samenwerking met lokale wijkteams;
•
snelle inzet van de juiste zorgaanbieder;
•
eerste Ambulante crisisinterventie inzetten;
•
soepele samenwerking met de ketenpartners;
•
goede afstemming met regionale taken ‘veiligheid’.
SpoedvoorJeugd Om uiteindelijke een integrale crisisdienst voor alle leeftijden te realiseren, hebben de gemeenten in Zuidoost-Brabant ervoor gekozen om het project SpoedvoorJeugd als inhoudelijk startpunt te nemen. SpoedvoorJeugd is een initiatief van verschillende regionaal samenwerkende (zorg)partijen1 op het terrein van jeugdigen en volwassenen, die gezamenlijk de intentie hebben uitgesproken crisishulp te verbeteren. Binnen dit project is een werkwijze ontwikkeld, een gezamenlijk proces, in geval van crisissituaties waarmee de schotten tussen de verschillende sectoren binnen jeugd (GGZ, provinciale jeugdzorg en verstandelijke beperking) worden beslecht en transformatie mogelijk is. SpoedvoorJeugd is een laagdrempelig en continu bereikbare dienst, waar meldingen worden ontvangen van crises rond kinderen, jongeren en gezinnen. De dienst schat de ernst van een crisis in, organiseert passende hulpverlening om de crisis te stabiliseren en de veiligheid te waarborgen en adviseert cliënten en de betrokken hulpverleningsinstanties over passende vervolghulp. SpoedvoorJeugd Zuidoost-Brabant heeft de 21 gemeenten in de regio als werkgebied.
Kenmerken SpoedvoorJeugd: 1
De betrokken organisaties bij SpoedvoorJeugd Zuidoost Brabant zijn: Amarant/Idris, Apanta GGZ, Bijzonder Jeugdwerk, BJZ Oost Brabant, Combinatie Jeugdzorg, Koraalgroep De La Salle, Leger des Heils, LEVgroep, Lumens Groep, GGz Eindhoven, GGZ Oost Brabant, Reinier van Arkel/Herlaarhof, MEE Zuidoost Brabant, NEOS, ORO, Severinus, SMO, SWZ.
2/6
•
Doelgroep zijn de kinderen en jeugdigen van 0 tot 23 jaar, waarbij geen tweedelijns zorg is ingezet. De stip aan de horizon is om te komen tot één crisisdienst voor cliënten van 0-100 jaar. De complexiteit van de verschillende domeinen is groot. Daarom is de keuze gemaakt om te beginnen met het bedienen van jeugdigen van 18-23 jaar in crisis. Hiermee ontstaat er binnen het project een ‘oefenlaboratorium’ in de overlap van jeugd- en volwassenenzorg. Dat zal de knelpunten, kansen en haalbaarheid inzichtelijk maken voor het inrichten van crisiszorg in de nabije toekomst.
•
SpoedvoorJeugd is zelf geen zorgaanbieder, maar een samenwerking tussen 18 organisaties binnen vier sectoren, waarbij bestaande zorgpaden van de betrokken zorgaanbieders worden ingezet.
•
Een intelligent logistiek instrument met als doel om de juiste zorg zo snel mogelijk in te zetten in crisissituaties.
•
Sterk geprotocolleerd: checklist, beslisbomen, triage, processtappen, besluitvorming.
•
Taken en rollen in het proces worden ingevuld door medewerkers van de betrokken partijen: samenwerken is onvermijdelijk.
Diensten van SpoedvoorJeugd: SpoedvoorJeugd biedt drie diensten aan: •
Crisis Dienst (CD): De CD is een integrale multidisciplinaire dienst die acute (binnen twee uur) niet-medische crisisinterventie biedt voor kinderen en gezinnen. De dienst is 24 uur per dag, zeven dagen in de week bereikbaar via één telefoonnummer. Bij acute psychiatrische crises wordt de GGz-crisisdienst ingeschakeld. De CD (huidige SEZ van BJZ) is voor 2015 belegd bij de gecertificeerde instelling (GI) Bureau Jeugdzorg. De CD verwijst kinderen en gezinnen indien nodig naar de juiste hulp. Bij een melding schatten de medewerkers van de dienst de ernst van de crisis in. Ze nemen direct maatregelen om de crisis te stabiliseren. Medewerkers zijn binnen 2 uur ter plaatse voor een crisisinterventie. Als er geen sprake is van een crisis die om directe actie vraagt, wordt contact gelegd met de opvoedondersteuners om de casus over te dragen. Bij onvoldoende medewerking van de cliënt of als de veiligheid voor de jeugdige niet gegarandeerd kan worden, kan een dwangtraject of spoedmaatregel worden ingezet. De CD kent 24-uurs bereikbaarheid t.b.v. jeugdbescherming, jeugdreclassering en het AMK-onderdeel van Veilig Thuis. VOTS (Voorlopige onder toezichtstelling) en VOVO (voorlopige voogdij) worden uitgevoerd. Het doel: bevorderen van de veiligheid van kinderen, ouders/volwassenen voor minimaal de eerste 48 uur.
•
Ambulante Crisis Zorg (ACZ): Het ACZ-team is een intersectoraal en multidisciplinair team voor hulpverlening van maximaal 4 tot 6 weken na melding. Het grijpt in in een crisis als de situatie vraagt om drastische veranderingen in het gezin. De crisissituatie wordt gede-escaleerd en zo snel mogelijk genormaliseerd zodat de jeugdige en de gezinsleden voldoende veilig zijn en draagkracht hebben om samen verder te kunnen. Uithuisplaatsing kan zo voorkomen worden en/of er wordt gebruik gemaakt van reguliere zorg. Daarnaast richt de interventie van ACZ zicht op het activeren van het netwerk en op een nadere taxatie van de situatie. De insteek is dat de intensieve en integrale interventie voorkomt dat een opname nodig is, een eventuele opname verkort of een alternatief biedt voor opname. Als er sprake is van een residentiële verblijfsplek van de jongere, zal ACZ altijd intensief samenwerken met de betrokken organisatie.
•
Crisisplaatsing (CP): Crisisplaatsing (noodbed voor maximaal 48 uur of crisisbed voor maximaal 4-6 weken) is een kortdurende plaatsing. Die kan alleen worden aangeboden via de Crisis Dienst.
3/6
Er wordt gewerkt in samenhang met ACZ. Crisisplaatsing kan plaatsvinden binnen het eigen netwerk, in crisispleegzorg of in residentiële crisisopvang. Bij meldingen wordt er altijd zo snel mogelijk contact gelegd met opvoedondersteuners/Jeugd- en Gezinswerkers om elkaar te informeren en af te stemmen over de uitvoering van werkzaamheden met als doel zo snel mogelijk het meest passende zorgtraject te starten. Tegelijk willen we voorkomen dat crisiszorg onnodig lang wordt ingezet en dat plekken bezet blijven die nodig zijn om urgente situaties op te kunnen lossen. SpoedvoorJeugd stelt zich als taak om expertise naar voren te brengen en de sociale wijkteams te ondersteunen en te versterken in crisisinterventie en crisisexpertise. Organisatievorm: SpoedvoorJeugd bevindt zich nog in de projectfase. Er is een netwerkorganisatie gebouwd, waarbij alle relevante organisaties in de sectoren VG, GGz, Welzijn, Jeugdzorg en Bureau Jeugdzorg zijn betrokken. Deze netwerkorganisatie organiseert de CD, ACZ en CP in een soepele samenwerking.
Crisis Dienst
Ambulante Crisis Zorg
S4J
S4J
Regionale crisisnood bedden
Spoed4Jeugd Zuidoost Brabant
Crisisdienst GI
Crisis Expertise GGZ
Crisis Expertise (L)VG
Crisis Expertise Welzijn & MO
Crisis Dienst
Ambulante Expertise Jeugdzorg
Ambulante expertise GGZ
Ambulante expertise (L)VG
Ambulante expertise huislijk geweld
Ambulante Crisis Zorg
Crisisnoodbedden jeugdzorg
Crisisnoodbedden GGZ jeugdzorg
Crisisnoodbedden (L)VG jeugdzorg
Crisisnoodbedden maatschappelijke opvang
Crisisnoodbedden regionaal dekkend
S4J
S4J
S4J
De netwerkorganisatie SpoedvoorJeugd wordt bemand door medewerkers vanuit de samenwerkende organisaties. Zij blijven formeel in dienst bij de bestaande organisaties. Ook de entiteit van de organisaties blijft bestaan. De betrokken organisaties brengen behalve personeel ook expertise in. Het ACZ wordt samengesteld uit personeel van verschillende organisaties die worden aangestuurd door één teamcoördinator. SpoedvoorJeugd operationeel: Sinds 1 september 2015 is SpoedvoorJeugd operationeel. Voor crises bij kinderen en of jeugdigen van 0-23 jaar, onafhankelijk van welke sector het betreft, kan gebeld worden naar één centraal nummer: 088-0666999. Dit nummer is 24 uur per dag, zeven dagen per week bereikbaar. Vervolgens wordt er gewerkt volgens een stroomdiagram waarbij duidelijk wordt: •
of de jeugdige veilig is;
•
of er inderdaad sprake is van crisis en of deze reeds gestabiliseerd is;
4/6
•
of het nodig is dat er iemand van SpoedvoorJeugd naar het gezin gaat om ter plaatse te beoordelen welke ondersteuning er nodig is of dat er op basis van telefonisch contact beoordeeld kan worden welk zorgpad ingezet moet gaan worden;
•
welke interventie er ingezet moet worden: o
of de opvoedondersteuner/Jeugd- en Gezinswerker ondersteuning gaat bieden
o
of er een zorgpad ingezet kan worden
o
of inzet van het ACZ nodig is
o
of er een crisisplaatsing plaats moet vinden.
SpoedvoorJeugd is nog te kort operationeel om uitspraken te kunnen doen over: •
eerste ervaringen en cijfers SpoedvoorJeugd;
•
resultaten van oefenlab jeugdigen 18-23 jaar.
Financiën 2015 Uitvoering van de werkzaamheden voor SpoedvoorJeugd vindt grotendeels plaats vanuit huidige financiering. Voor het onderdeel CD hebben de 21 gemeenten uit Zuidoost-Brabant een contract gesloten met Bureau Jeugdzorg. Voor de ontwikkeling en implementatie van SpoedvoorJeugd hebben de gemeenten bij de vaststelling van het Regionaal werkplan Jeugdhulp 2015 ’21 voor de Jeugd’ € 101.000,= (Someren: € 2.525,=) beschikbaar gesteld voor: •
de inzet van een kwartiermaker, die zich richt op de operationaliseringsfase van SpoedvoorJeugd en de doorontwikkeling naar een integrale crisisdienst;
•
projectondersteuning;
•
web-based applicatie: randvoorwaardelijk om het werkproces binnen de integrale crisisdienst te ondersteunen;
•
communicatie: gericht op de bekendheid met de nieuwe werkwijze en werkprocessen intern en extern.
Bij operationalisering is gebleken dat er voor de opstartfase van de crisisdienst van SpoedvoorJeugd aanvullende financiering nodig is. De kosten zijn onvoorzien en gaan over de periode september tot en met december 2015. Het betreft kosten inzet personeel: •
inzet operationeel coördinator, inhoudelijk coördinator en een teamondersteuner/secretarieel medewerker voor het onderdeel crisisdienst. Facturering gaat plaatsvinden op basis van daadwerkelijk ingezette uren;
•
versterking van het team crisisdienst vanuit de sectoren jeugd-GGZ, Welzijn en Maatschappelijke Opvang en LVB. Omdat de medewerkers vanuit deze sectoren niet volledig kunnen meedraaien in de crisisdienst (o.a. certificering) is de inzet in de opstartfase additioneel. Facturering gaat plaatsvinden op basis van daadwerkelijk ingezette uren.
Dit onderwerp komt aan de orde tijdens het portefeuillehoudersoverleg Jeugd van Zuidoost-Brabant in november. Financien 2016 Met de inkooporganisatie van de gemeente Eindhoven is een afvaardiging van het Dagelijks Bestuur van SpoedvoorJeugd in gesprek over de inkoop van SpoedvoorJeugd 2016. Crisiszorg vraagt om een gegarandeerde snelle bereikbaarheid en beschikbaarheid van zowel Crisis Dienst, Ambulante Crisis Zorg als Crisis- noodbedden. Hiervoor zijn additionele middelen nodig. De inkooporganisatie hecht er 5/6
waarde aan om de inkoop van SpoedvoorJeugd te laten verlopen via de deelproducten, waarbij Ambulante Crisis Zorg en Crisisbedden als aparte producten worden ingekocht. Aan de inkooptafel wordt op dit moment gezamenlijk gezocht naar de meest passende oplossing om crisiszorg te garanderen en te financieren.
4. Vervolg SpoedvoorJeugd is nog maar operationeel sinds 1 september 2015. Het restant van dit jaar zal dan ook vooral besteed worden aan een goede implementatie van SpoedvoorJeugd. In 2016 zal het project dan ook nog doorlopen. Daarbij komen de volgende onderdelen aan bod: •
evaluatie huidige werkwijze;
•
doorontwikkeling van de samenwerking tussen de 18 partijen onderling en met de 21 gemeenten
•
evaluatie van het oefenlaboratorium 18-23 jarigen;
•
versterken van de samenwerking en verbinding tussen sociale wijkteams/gebiedsteams en SpoedvoorJeugd;
•
versterken van de samenwerking en verbinding binnen de veiligheidsketen Jeugd;
•
onderzoek naar de verbreding van de crisisdienst tot de volledige doelgroep volwassenen.
Burgemeester en wethouders van Someren, de secretaris,
de burgemeester,
Drs. A.P.M. de Kok
A.P.M. Veltman
6/6
