Samenvatting... 3 Inleiding... 5

Beleidsplan schuldhulpverlening 2012-2014

Inhoudsopgave Samenvatting........................................................................................................................................... 3 Inleiding ................................................................................................................................................... 5 Hoofdstuk 1 De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening ................................................................. 7 1.1 Achtergrond van de wet ................................................................................................................. 7 1.2 Beleidsplan Schuldhulpverlening................................................................................................... 7 1.3 Juridische gevolgen Wet gemeentelijke schuldhulpverlening ....................................................... 8 Hoofdstuk 2 Waar staan we voor en waar gaan we voor? De missie en visie van de schuldhulpverlening in Roermond ................................... 9 2.1 Inleiding: wat levert schuldhulpverlening de gemeente op? .......................................................... 9 2.2 Missie ............................................................................................................................................. 9 2.3 Visie ............................................................................................................................................... 9 Hoofdstuk 3 Schuldhulpverlening in Roermond.............................................................................. 12 3.1 Historie van de Roermondse schuldhulpverlening ...................................................................... 12 3.2 Positionering van de schuldhulpverlening binnen de gemeente Roermond ............................... 12 Hoofdstuk 4 Wat doen we nu al? Huidige inrichting proces schuldhulpverlening.......................................................... 14 4.1 Preventie...................................................................................................................................... 14 4.2 Curatie ......................................................................................................................................... 14 4.3 Ná het schuldhulpverleningstraject.............................................................................................. 15 4.4 Zijn alle schulden altijd op te lossen door de gemeente?............................................................ 15 4.5 Overzicht producten..................................................................................................................... 16 4.6 Het Loket Schuldhulp in cijfers .................................................................................................... 17 Hoofdstuk 5 Financiële aspecten en beleidskeuzes........................................................................ 19 5.1 Financiële aspecten ..................................................................................................................... 19 5.2 Beleidskeuzes.............................................................................................................................. 19 Bijlage 1: Beschrijving producten Loket Schuldhulp...................................................................... 23 1 Preventie:........................................................................................................................................ 23 1.1 Primaire preventie........................................................................................................................ 23 1.2 Secundaire preventie ................................................................................................................... 24 2 Curatieve hulp................................................................................................................................. 24 2.1 Aanmelding, intake en crisissituatie............................................................................................. 24 2.2 Korte hulp..................................................................................................................................... 25 2.3 Stabilisatie.................................................................................................................................... 25 2.3.1 Budgetbegeleiding .................................................................................................................... 25 2.3.2 Budgetbeheer ........................................................................................................................... 26 2.3.3 Beschermingsbewind en curatele............................................................................................. 26 2.4 Schuldbemiddeling....................................................................................................................... 26 2.4.2 Betalingsregeling ...................................................................................................................... 27 2.4.3 Saneringskrediet / herfinanciering ............................................................................................ 27 2.5 Afgifte WSNP-verklaring .............................................................................................................. 28 2.6 Nazorg ......................................................................................................................................... 28 Bijlage 2: Processchema schuldhulpverlening................................................................................ 29


2

Samenvatting

Met de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) ingaande 2012 krijgen de gemeenten de wettelijke verantwoordelijkheid voor de schuldhulpverlening. Aanleiding tot de wettelijke inkadering van de schuldhulpverlening was dat de kwaliteit van de bestaande schuldhulpverlening landelijk van gemeente tot gemeente verschilde en dat er in een aantal gevallen sprake was van een beperkte effectiviteit van de schuldhulpverlening. De nieuwe wet geeft de gemeenteraad de opdracht een plan op te stellen dat richting geeft aan de integrale schuldhulpverlening aan de inwoners van de gemeente. Met integrale schuldhulpverlening wordt bedoeld dat bij de schuldhulpverlening niet alleen aandacht is voor het oplossen van de financiële problemen maar ook voor de oorzaken van de schulden of belemmeringen die het oplossen van schulden in de weg staan. In het hierna volgende plan vindt u de hoofdzaken van het door de gemeente Roermond te voeren beleid betreffende de schuldhulpverlening voor de periode 2012-2014. Uit recent wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat schuldhulpverlening loont. Het rendement van schuldhulpverlening is twee keer zo hoog als de kosten. De baten hebben vooral betrekking op de kosten van verstrekte uitkeringen. Bij bijstandsgerechtigden die gebruik maken van schuldhulpverlening is de uitkeringduur gemiddeld vier tot twaalf maanden korter. Aangezien een groot gedeelte van de verzoekers om schuldhulpverlening een bijstandsuitkering heeft, zijn de door schuldhulpverlening voorkomen kosten op dit vlak hoog. Ook bij werkenden draagt schuldhulpverlening bij aan het voorkomen van kosten voor de gemeenten. De psycho-sociale druk van het hebben van schulden kan ertoe leiden dat iemand zijn baan verliest en in een uitkeringssituatie terecht komt. Schuldhulpverlening leidt tenslotte tot het voorkomen van huisuitzettingen waardoor de gemeente bespaart op bijvoorbeeld kosten van opvangvoorzieningen. Roermondse burgers met financiële problemen of schulden kunnen terecht bij het Loket Schuldhulp van de afdeling Sociale Zaken. De schuldhulpverlening in Roermond gaat er primair vanuit dat elke burger zèlf verantwoordelijk is voor zijn financiële huishouden. Bij het aanbieden van schuldhulpverlening streeft het Loket naar een duurzame oplossing van de problemen door een integrale aanpak. Dit betekent dat voor elke klant maatwerk geleverd wordt. Het Loket Schuldhulp streeft ook naar een kwalitatief hoogwaardige schuldhulpverlening. Hiertoe is het loket als lid verbonden aan de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK), de belangenorganisatie voor publieke en private instellingen die mensen met schulden helpen. Geconstateerd kan worden dat de inrichting en werkzaamheden van het Loket Schuldhulp voor het grootste gedeelte voldoet aan de wettelijke eisen. Het huidige niveau van schuldhulpverlening is voor een groot deel te danken aan de inzet van tijdelijke middelen die over de jaren 2009 tot en met 2011 door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid beschikbaar zijn gesteld om het toenemend beroep op de schuldhulpverlening vanwege de economische crisis op te vangen. Vanaf 2012 zijn deze middelen niet meer beschikbaar en worden we bovendien geconfronteerd met een korting via de algemene middelen op de schuldhulpverlening. Naar aanleiding van de september circulaire 2011 is structureel geld beschikbaar gekomen waardoor de gemeente in staat wordt gesteld keuzes te maken in haar dienstverlening ten behoeve van kwetsbare groepen.


3

De kwaliteit van de schuldhulpverlening en het aantal mensen dat een beroep kan doen op de schuldhulpverlening hangt direct samen met de beschikbare financiële middelen. In het laatste hoofdstuk worden een aantal beleidscenario’s gepresenteerd die samenhangen met de inzet van beschikbare financiële middelen. Het is aan de raad om hier een keuze in te maken.


4

Inleiding

Er is al vele jaren een groei te constateren van het aantal mensen dat een beroep doet op de schuldhulpverlening. Deze groei bedraagt landelijk, mede als gevolg van de wereldwijde economische crisis, in 2010 zelfs 48 procent, zo blijkt uit cijfers van de NVVK (de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet, de brancheorganisatie voor schuldhulpverlening en sociale kredietverlening). In 2009 kregen de leden van de NVVK 53.250 meldingen voor hulp bij schulden, in 2010 is dit opgelopen tot 79.000 meldingen. Over 2011 zijn nog geen cijfers bekend van het aantal aanvragen schuldhulp-verlening. De verwachting is dat het aantal schuldhulpaanvragen zich in 2011 zal stabiliseren. Landelijk had bijna één op de tien huishoudens in 2010 voor kortere of langere tijd te maken met schulden die als problematisch werden ervaren. Daarnaast bleek uit een onderzoek in 2009 dat bij een kwart miljoen huishoudens sprake was van een risico op problematische schulden. Gemeenten krijgen dus steeds meer te maken met burgers die in financiële problemen verkeren. Het groeiend beroep op de schuldhulpverlening is ook voor Roermond een herkenbaar beeld. Waren er in 2006 nog 319 meldingen voor schuldhulpverlening, in 2011 is het aantal meldingen voor schuldhulpverlening opgelopen tot 826 per jaar. Gelijktijdig bleek uit landelijk onderzoek dat de kwaliteit en effectiviteit van de gemeentelijke schuldhulpverlening van gemeente tot gemeente verschilde. Dit was voor het kabinet aanleiding om de zorgplicht van gemeenten op het gebied van schuldhulpverlening wettelijk te verankeren in de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs). De Tweede Kamer heeft op 30 juni 2011 ingestemd met het wetsvoorstel. Het kabinet wil met deze wet een ‘bodem’ onder de gemeentelijke schuldhulpverlening leggen. De gemeenteraad krijgt de wettelijke taak om toe te zien op de kwaliteit van de schuldhulpverlening en dient een plan vast te stellen dat richting geeft aan de schuldhulpverlening. Het plan dient voor een periode van maximaal vier jaar te worden vastgesteld. Het college van burgemeester en wethouders dient jaarlijks verantwoording afleggen aan de gemeenteraad over de uitvoering van de schuldhulpverlening in de gemeente. Het kabinet verwacht dat er van het vaste overleg tussen de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders een belangrijke impuls uitgaat om de effectiviteit van de schuldhulpverlening te verbeteren. Daarnaast bleek uit wetenschappelijk onderzoek het rendement van schuldhulpverlening. Gemiddeld waren de baten twee keer hoger dan de kosten. Door een goede schuldhulpverlening bespaart de gemeente op de kosten bijstandsuitkeringen en andere maatschappelijke kosten zoals de kosten van huisuitzettingen. De ingangsdatum van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening wordt, afhankelijk van besluitvorming in de Eerste Kamer, waarschijnlijk 1 juli 2012. Ondanks het ontbreken van duidelijkheid over de ingangsdatum willen wij u dit beleidsplan schuldhulpverlening voorleggen, waarin wij anticiperen op deze wet. De financiële kaders verplichten ons om op korte termijn keuzes te maken in de dienstverlening.


5

In hoofdstuk 1 wordt ingegaan op Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) en de gevolgen die deze wet zal hebben voor de schuldhulpverlening in Roermond. Hoofdstuk 2 beschrijft de missie en visie van de schuldhulpverlening in Roermond. In hoofdstuk 3 wordt een korte terugblik gegeven op de schuldhulpverlening binnen de gemeente en wordt ingegaan op de positionering van de schuldhulpverlening binnen de gemeentelijke organisatie. Hoofdstuk 4 wordt de huidige stand van zaken en werkzaamheden van het Loket Schuldhulp beschreven. Ook komen een aantal praktijksituaties aan de orde. In hoofdstuk 5 worden de financiële aspecten en de hiermee verbonden beleidskeuzes beschreven.


6

Hoofdstuk 1 De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening

1.1 Achtergrond van de wet Een belangrijk uitgangspunt van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) is het zoveel mogelijk voorkomen en wegnemen van drempels die de participatie van burgers in gevaar brengen of belemmeren. Vanuit sociaal oogpunt is het onaanvaardbaar en economisch onverantwoord wanneer mensen buiten de samenleving staan. Arbeidsparticipatie staat daarbij voorop. Een problematische schuld is een belangrijke belemmerende factor voor (volwaardige) participatie. De aanleiding om te kiezen voor de invoering van een wettelijk kader was dat uit onderzoek bleek dat de bestaande gemeentelijke schuldhulpverlening met een aantal problemen kampte die leidden tot een beperkte effectiviteit: De belangrijkste waren: - de beperkte toegankelijkheid van de schuldhulpverlening; - het niet altijd volledig meewerken van schuldenaren; - individuele schuldeisers die de totstandkoming van een schuldregeling belemmeren; - het ontbreken van integrale schuldhulpverlening waarbij de gemeente de regierol op zich neemt; - onvoldoende kwaliteit van de schuldhulpverlening. Een belangrijke maatregel om de effectiviteit van de gemeentelijke schuldhulpverlening te verhogen is het wettelijk inbedden van de taak van gemeenten op het gebied van de schuldhulpverlening. De regering hoopt dat met het leggen van een bodem in de gemeentelijke schuldhulpverlening de gemeenten die hun zorgplicht op het terrein van de schuldhulpverlening onvoldoende hebben ingevuld een inhaalslag zullen maken. Het past daarbij in de geldende bestuurlijke verhouding tussen rijk en gemeenten dat de gemeenten hiervoor in eerste instantie zelf verantwoordelijkheid nemen. Het feit dat de gemeentelijke schuldhulpverlening als gevolg van dit wetsvoorstel jaarlijks op de politieke agenda van de gemeenteraad staat zal helpen om deze verantwoordelijkheid ook waar te maken. Geheel of gedeeltelijke oplossing van de hiervoor genoemde problemen zal bijdragen aan de verbetering van de effectiviteit van de gemeentelijke schuldhulpverlening. Daarmee zal het ook een bijdrage leveren aan het bereiken van de participatiedoelstelling van het kabinet. De effectiviteit van de gemeentelijke schuldhulpverlening zal ook toenemen doordat schuldenaren als gevolg van de in dit wetsvoorstel opgenomen voorstellen een beter beeld krijgen van wat van de gemeente wel en niet verwacht mag worden. Het gaat dan om zaken als een goede toegankelijkheid, de kwaliteit van de schuldhulpverlening en het zoveel mogelijk vooraf inzicht geven in geldende termijnen. De gemeenten moeten zich inspannen om aan schuldenaren vooraf zo goed mogelijk inzichtelijk te maken wat verwacht mag worden. Dit inzicht vooraf heeft een positieve invloed op de motivatie van schuldenaren. 1.2 Beleidsplan Schuldhulpverlening De wet schrijft voor dat de gemeenteraad een plan dient vast te stellen dat richting geeft aan de integrale schuldhulpverlening aan de inwoners van haar gemeente. Met integrale schuldhulpverlening wordt bedoeld dat de aandacht niet alleen gericht moet zijn op het oplossen van de financiële problemen van de burger, maar ook op eventuele omstandigheden die in verband staan met de financiële problemen (zoals psychosociale factoren, relatieproblemen, de woonsituatie, de gezondheid, verslaving of de gezinssituatie). Bovendien omvat integrale schuldhulpverlening ook activiteiten gericht op preventie om schulden te voorkomen (door bijvoorbeeld voorlichting, vroegsignalering, bestrijding van niet gebruik van voorzieningen of budgetbegeleiding). Tenslotte Beleidsplan schuldhulpverlening 2012-2014

7

houdt integrale schuldhulpverlening ook in het verlenen van nazorg om te voorkomen dat schuldenaren opnieuw met schulden te maken krijgen. Het plan dient voor een periode van ten hoogte vier jaar te worden vastgesteld maar kan tussentijds gewijzigd worden. Het plan moet de hoofdzaken bevatten van het door de gemeente te voeren beleid betreffende integrale schuldhulpverlening en het voorkomen dat personen schulden aangaan die ze niet kunnen betalen. In het plan moet in ieder geval worden aangegeven: - welke resultaten de gemeente in de door het plan bestreken periode wenst te behalen; - welke maatregelen de gemeenteraad en het college nemen om kwaliteit te borgen van de wijze waarop de integrale schuldhulpverlening wordt uitgevoerd; - welke wachttijden de gemeente nastreeft; - hoe schuldhulpverlening aan gezinnen met inwonende minderjarige kinderen wordt vormgegeven. 1.3 Juridische gevolgen Wet gemeentelijke schuldhulpverlening De beslissing tot het doen van een aanbod of tot het weigeren van integrale schuldhulpverlening wordt als gevolg van de nieuwe wet een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (verder Awb). De verzoeker moet een schriftelijke aanvraag indienen. Tegen de beslissing op de aanvraag is bezwaar en beroep mogelijk. Naar verwachting blijft de toetsing van de rechter beperkt tot de toelating tot de schuldhulpverlening, nu er geen inhoudelijke rechten of normen in de wet zijn opgenomen. De rechter zal vanzelfsprekend wel toetsen of het besluit voldoet aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur zoals het zorgvuldigheidsbeginsel en een deugdeljke belangenafweging. Er zal daarom altijd een correcte motivering onder het besluit moeten liggen.


8

Hoofdstuk 2 Waar staan we voor en waar gaan we voor? De missie en visie van de schuldhulpverlening in Roermond 2.1 Inleiding: wat levert schuldhulpverlening de gemeente op? In juli 2011 is het rapport ‘Schuldhulpverlening loont!’ verschenen. In dit onderzoek zijn de kosten en baten van schuldhulpverlening in kaart gebracht. Uit het onderzoek blijkt dat het rendement van schuldhulpverlening twee keer zo hoog is als de kosten. De baten hebben vooral betrekking op de kosten van verstrekte uitkeringen. Bij bijstandsgerechtigden die gebruik maken van schuldhulpverlening is de uitkeringduur gemiddeld vier tot twaalf maanden korter. Aangezien een bijstandsuitkering de gemeente ongeveer € 13.625,- per jaar kost en gemiddeld 36% van de verzoekers om schuldhulpverlening een bijstandsuitkering heeft, zijn de door schuldhulpverlening voorkomen kosten op dit vlak hoog. Ook bij werkenden draagt schuldhulpverlening bij aan het voorkomen van kosten voor de gemeenten. De psycho-sociale druk van het hebben van schulden kan ertoe leiden dat iemand zijn baan verliest en in een uitkeringssituatie terecht komt. Schuldhulpverlening leidt tenslotte tot het voorkomen van huisuitzettingen waardoor de gemeente bespaart op bijvoorbeeld kosten van opvangvoorzieningen.

2.2 Missie De missie van de gemeentelijke schuldhulpverlening in Roermond luidt: ‘De burger van Roermond is zelf verantwoordelijk voor zijn financiële huishouden. Indien de burger financiële problemen of schulden heeft kan hij een beroep doen op de gemeentelijke schuldhulpverlening. De gemeentelijke schuldhulpverlening is er op gericht de burger te ondersteunen bij het vinden van een (duurzame) oplossing voor zijn of haar financiële problemen en bij het vinden van een oplossing voor de oorzaken hiervan. De schuldhulpverlening richt zich daarnaast op het voorkomen van problematische schulden.' Uit deze missie komt duidelijk een uitgangspunt naar voren dat geldt voor de gehele afdeling Sociale Zaken, namelijk dat haar klanten zelf verantwoordelijk zijn voor hun financiële huishouden. Indien dit (tijdelijk) niet mogelijk is kunnen zij rekenen op het Loket Schuldhulp. Het Loket Schuldhulp ondersteunt de klant bij het oplossen van de financiële problemen. Het Loket Schuldhulp neemt de eigen verantwoordelijkheid van de klant voor zijn financiële huishouden echter niet weg. Het slagen van een schuldhulpverleningstraject blijft afhankelijk van de wijze waarop de klant zijn medewerking verleent. De missie geeft ook de verschillende taakgebieden van de schuldhulpverlening weer. De missie benadrukt dat de schuldhulpverlening erop gericht is om de burger te ondersteunen bij het vinden van een oplossing van schulden. In de laatste zin van de missie komt tot uitdrukking dat er voor het Loket Schuldhulp ook een belangrijke taak is weggelegd voor preventie van schulden.

2.3 Visie De visie geeft het toekomstbeeld dat een organisatie van zichzelf heeft weer. De visie brengt verder de relatie die de gemeentelijke schuldhulpverlening heeft tot haar omgeving en de plaats en functie


9

die zij in de omgeving wil vervullen tot uitdrukking. In de visie laat het Loket Schuldhulp zien wat zij wil en hoe zij gezien wil worden. De gemeente Roermond is van mening dat iedereen zoveel mogelijk mee moet kunnen doen in de samenleving. Het hebben van schulden is een ernstige hinderpaal die mensen belemmert om maatschappelijk volwaardig te kunnen deelnemen en die kan leiden tot sociale uitsluiting. Het hebben van schulden belemmert ook de re-integratie van werklozen naar de arbeidsmarkt omdat er geen financiële prikkel meer uitgaat van werkaanvaarding. Tenslotte brengen schulden hoge maatschappelijke kosten met zich mee zoals de kosten van huisuitzettingen en de kosten van opvangvoorzieningen. Schuldhulp maakt hierdoor deel uit van het bredere sociale beleid dat erop gericht is burgers volledig en volwaardig te laten participeren. Onze visie op schuldhulpverlening bestaat uit een aantal deelelementen: -

We kiezen voor een laagdrempelige dienstverlening: Schuldhulp is er in principe voor álle burgers van Roermond met financiële problemen. Wij streven naar een brede toegankelijkheid waarbij wij niemand buiten sluiten.

-

Onze dienstverlening is duidelijk: Wij streven naar korte wacht- en doorlooptijden. Afspraken worden vastgelegd in een plan van aanpak. Hierdoor wordt het perspectief op het oplossen van het schuldenprobleem zoveel mogelijk in beeld gehouden. Dit is van belang voor de motivatie van de klant maar ook voor het behoud van de medewerking van de schuldeisers.

-

Wij zetten in op een duurzame oplossing van de problemen: Wij streven naar een duurzame oplossing voor de financiële problemen. Dit betekent niet dat de gemeente altijd in staat is om alle schulden op te lossen. De mate dat de gemeente een oplossing kan bieden voor de financiële problemen is afhankelijk van de zelfredzaamheid van de klant maar ook van de aard van de schulden. Bij de ene klant kan dit betekenen dat hij ná het traject geen schulden meer heeft. Bij een andere klant betekent dit dat schulden beheersbaar worden.

-

Onze dienstverlening is ondersteunend: Wij ondersteunen de klant om zelf weer de verantwoordelijkheid te (leren) dragen om zijn financiën te kunnen beheren. Wij doen hierbij een maximaal appèl op de eigen mogelijkheden van de klant. Wij helpen de klant bij het oplossen van de financiële problemen maar nemen de problemen niét over.

-

We benaderen de hulpvraag integraal: Schulden en financiële problemen gaan vaak gepaard met problemen op andere leefgebieden. Denk aan onderliggende immateriële oorzaken zoals verslavingen, psychiatrische of psycho-sociale problematiek. Een duurzame oplossing van de schulden is alleen mogelijk wanneer ook de onderliggende problemen worden aangepakt. Dit vraagt om een grondige analyse van de hulpvraag en maatwerk.

-

Wij vervullen de regierol bij de schuldhulpverlening: Het Loket Schuldhulp vervult de regie door de burger met financiële problemen door te verwijzen naar flankerende hulp, het onderhouden van contacten en het maken van afspraken met ketenpartners, maar ook als toezichthouder op het gehele proces van schuldhulp.


10

-

Wij werken samen met schuldeisers: Het slagen van schuldhulp is ook afhankelijk van de medewerking van schuldeisers. Wij hebben dan ook oog voor hun belangen. Wij investeren in samenwerking en willen voor hen ook een gesprekspartner zijn. Zo ontstaat er ook bij schuldeisers vertrouwen in de gemeentelijke schuldhulpverlening.

-

Wij proberen te voorkomen dat mensen (weer) in de schulden geraken: We proberen bewustwording te bevorderen bij burgers om te voorkomen dat zij schulden aangaan die ze niet kunnen betalen. Mensen moeten zich bewust worden van de waarde van geld en van het aangaan van financiële verplichtingen. We streven naar een optimale samenwerking met ketenpartners met als doel om (dreigende) schulden te voorkomen, vroegtijdig te signaleren en/of op te lossen.

-

We kiezen voor hoogwaardige kwalitatieve schuldhulpverlening: Om de kwaliteit van de schuldhulpverlening te borgen zijn wij als lid verbonden aan de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK), de belangenorganisatie voor publieke en private instellingen die mensen met schulden helpen. Deze vereniging fungeert als intermediair tussen de leden en de overheden, de politiek en andere organisaties zoals schuldeisers. Het NVVK is tevens een kenniscentrum op het gebied van ontwikkelingen en (bij)scholing. Het NVVK-lidmaatschap is een kwaliteitskeurmerk en is voor ons daarom erg belangrijk. De gemeente Roermond conformeert zich aan de door de NVVK ontwikkelde gedragscodes voor schuldhulp. Hierdoor zijn we een betrouwbare partner voor schuldeiser én schuldenaar.


11

Hoofdstuk 3 Schuldhulpverlening in Roermond

3.1 Historie van de Roermondse schuldhulpverlening De Roermondse burger met financiële problemen of schulden kan al meer dan 20 jaar bij de afdeling Sociale Zaken terecht voor schuldhulpverlening. Tot 1 maart 2006 vormde de gemeente met de Kredietbank Limburg en het Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW) het Centraal Loket Schuldhulpverlening. Intakegesprekken voor schuldhulpverlening vonden plaats bij de Kredietbank door één van de drie samenwerkende partijen. Vervolgens werd in een gezamenlijk uitvoeringsoverleg besloten welk traject verder zou worden ingezet: bij de Kredietbank, het AMW en/of de gemeente. Omdat deze werkwijze onvoldoende zicht gaf op de totale situatie van de klant werd gekozen voor een nieuwe werkwijze. Vanaf 1 maart 2006 neemt de gemeente Roermond de regierol volledig in handen door zelf de eerste intake te doen en daarna zelf te bepalen welk traject ingezet gaat worden. De nieuwe werkwijze houdt in het kort het volgende in: -

-

alle klanten met vragen over financiële problemen of hulp bij het oplossen van schulden melden zich bij het Loket Schuldhulp; na de intake stelt de schuldhulpverlener een plan van aanpak vast voor een vervolgtraject. De schuldhulpverlener heeft hiervoor een aantal (deel)producten ter beschikking. Deze worden later in dit beleidsplan beschreven; de schuldhulpverlener voert vervolgens de regie over het ingezette traject en is voor de klant het eerste aanspreekpunt. De schuldhulpverlener treedt in voorkomende gevallen bemiddelend op om de voortgang en de kwaliteit van het traject te garanderen.

3.2 Positionering van de schuldhulpverlening binnen de gemeente Roermond Het Loket Schuldhulp is onderdeel van het team Financiële Zorg van de afdeling Sociale Zaken. Het team Financiële Zorg is ook belast met de terugvordering en het verhaal van bijstandsuitkeringen en aanverwante regelingen. Schuldhulpverlening heeft belangrijke raakvlakken met andere taken van de afdeling Sociale Zaken zoals de uitvoering van de Wet werk en bijstand (WWB), het armoedebeleid en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Vanuit de WWB als laatste bestaansvoorziening heeft de gemeente de opdracht de burger financieel te ondersteunen wanneer deze geen middelen van bestaan heeft. Bijstandsgerechtigden kampen vaker dan de gemiddelde burger met problematische schulden. De WWB geeft de gemeente ook de opdracht de burger te ondersteunen bij het vinden van werk indien hij daar zelf niet in slaagt. Het hebben van (ernstige) schulden staat de re-integratie van werkzoekenden in de weg. Waar nodig maakt schuldhulpverlening deel uit van het re-integratietraject. Het armoedebeleid streeft ernaar dat alle burgers in Roermond kunnen participeren in de samenleving. Schulden en financiële problemen zijn een grote belemmering om volwaardig te kunnen deelnemen aan het maatschappelijk verkeer. Het armoedebeleid zet ook in op de bestrijding van (stille) armoede. Een actief armoedebeleid vermindert de kans dat mensen met een laag inkomen overlevingsschulden maken. Een actieve inzet van de mogelijkheden van dit beleid kan een schuldhulpverleningstraject ondersteunen en terugval voorkomen. Beleidsplan schuldhulpverlening 2012-2014

12

Ook heeft de schuldhulpverlening raakvlakken met de Wmo o.a. in de prestatievelden 2 (jongeren), prestatieveld 3 (voorzieningen op terrein van informatie en advies voor maatschappelijke ondersteuning), prestatieveld 5 (bevorderen van deelname aan het maatschappelijk verkeer), prestatieveld 7 (maatschappelijke opvang) en prestatieveld 9 (verslavingszorg). De doelgroepen van deze prestatievelden hebben vaker te maken met schulden dan de gemiddelde burger. In de Strategische Visie Roermond 2020 komt schuldhulpverlening terug in het strategische gebied Sociale Stad. Roermond wil blijven investeren in sociale samenhang in de stad en investeert daarom in de aanpak van de ‘harde’ kern van de sociale probleemgevallen, meer samenhang tussen de samenwerkende partners en een nadrukkelijke focus op de eigen verantwoordelijkheid van de burger. Ook in het coalitieakkoord 2012-2014 ‘Slagvaardig en spaarzaam’ is aandacht voor Roermond als Sociale Stad. Onverminderd wordt ingezet op de bestrijding van (stille) armoede. Tenslotte heeft in Roermond een kerntakendiscussie plaatsgevonden. In de besluitvormende vergadering van 25 juni 2011 heeft de raad eensgezind gekozen voor het scenario van de gemeente als regisseur. Door het beleidsplan schuldhulpverlening wordt invulling gegeven aan deze regisseursrol. Schuldhulpverlening is onderdeel van het armoedebeleid. Uitgangspunt vanuit de kerntakendiscussie met betrekking tot het armoedebeleid is dat sociaal zwakkeren worden ontzien en er geen versobering plaatsvindt.


13

Hoofdstuk 4 Wat doen we nu al? Huidige inrichting proces schuldhulpverlening

In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de huidige taken en werkzaamheden van het Loket Schuldhulp. Voor een uitgebreide beschrijving van de diverse producten en een processchema wordt verwezen naar de bijlagen. 4.1 Preventie Preventie is gericht op het verstrekken van informatie en advies aan de burger, intermediairs en marktpartijen zodat financiële problemen bij burgers voorkomen kunnen worden of vroegtijdig worden gesignaleerd. Als een klant in een vroeg stadium wordt doorverwezen naar schuldhulpverlening, is het vaak nog relatief eenvoudig om de problemen op te lossen. Voor dit laatste zijn er afspraken gemaakt met energieleveranciers, woningcorporaties en Algemeen Maatschappelijk Werk (convenant). Verder wordt voorlichting gegeven bij organisaties en worden informatie verstrekt via diverse media zoals folders en internet. 4.2 Curatie Het daadwerkelijke schuldhulpverleningstraject begint met de melding van de burger voor hulp bij schulden. Ook kan doorverwijzing plaatsvinden door anderen waarmee het Loket Schuldhulp afspraken heeft gemaakt. Denk bijvoorbeeld aan woningverenigingen, het Algemeen Maatschappelijk Werk of andere schuldeisers.

Elvira, 47 jaar, alleenstaand, drie kinderen Elvira werd na een huwelijk van 17 jaar door man verlaten. Zij bleef achter met een schuld van 15.000 euro en een partner die geen alimentatie betaalde voor haar kinderen. Elvira wist niet hoe zij haar

Na de melding wordt de klant uitgenodigd voor een financiën moest regelen. Tijdens haar intakegesprek. Tijdens het intakegesprek wordt de huwelijk deed haar man dat namelijk. schuldensituatie geïnventariseerd. Er wordt nagegaan wat de Elvira meldde zich bij de gemeente. De omvang is van de totale schuldenlast, hoe hoog het inkomen van gemeente bood budgetbegeleiding en een de klant is en welke mogelijkheden er zijn om het inkomen te schuldregeling aan. Zij moet nog drie vergroten. Er wordt gekeken of de schuldenaar meer uren kan maanden afbetalen, dan is ze gaan werken en of de schuldenaar gebruik maakt van alle schuldenvrij. beschikbare inkomensondersteunende landelijke en gemeentelijke regelingen zoals zorg- of huurtoeslag via de Belastingdienst, bijzondere bijstand of langdurigheidstoeslag. Nadrukkelijk wordt ingegaan op de financiële redzaamheid van de schuldenaar. Is hij in staat om te budgetteren, verleidingen en reclames te weerstaan en zich aan afspraken te houden? Tenslotte worden de onderliggende oorzaken van de schulden onderzocht. Indien er sprake is van psycho-sociale problematiek of een verslaving wordt de schuldenaar doorverwezen naar een organisatie die professioneel en beroepsmatig in staat is deze achterliggende problematiek op te lossen. Hierbij valt te denken aan verslavingszorg, maatschappelijk werk en de geestelijke gezondheidszorg. Dit wordt flankerende hulp genoemd. Wanneer de burger met schulden zich tijdig heeft gemeld en er nog geen sprake is van problematische schulden kan het Loket Schuldhulp doorgaans volstaan met één of meerdere adviesgesprekken om de problemen op te lossen. De burger kan hierbij eventueel worden ondersteund met een training budgetbegeleiding.


14

Is advies en/of een training budgetbegeleiding onvoldoende om de schuldsituatie duurzaam op te lossen dan heeft de schuldhulpverlener een aantal producten ter beschikking die later in dit hoofdstuk beschreven worden.

Erik, 28 jaar, getrouwd, 2 kinderen e

Erik werkte vanaf zijn 18 in loondienst als loodgieter. 3 jaar geleden besloot Erik zelfstandig te worden. Hij had echter nooit geleerd om een administratie bij te houden en

Aan de hand van de informatie die is verzameld bij de intake hoe hij geld moest reserveren voor mindere wordt de schuldsituatie geanalyseerd en wordt een doelmatig periodes. Erik kwam in de financiële plan van aanpak opgesteld. Hierin staat vermeld welke problemen toen hij een periode met minder instrumenten worden ingezet, wat er van de cliënt verwacht werk moest overbruggen en hij geen reserves wordt, wat het beoogde resultaat is en wat de klant kan had. Erik vroeg bij de gemeente een uitkering verwachten. Tevens is er een tijdsplanning in opgenomen. aan maar die bood een zelfstandigenkrediet Het plan moet ondertekend worden door de klant. Wanneer en administratiecursus aan. de klant dit weigert dan wordt de schuldhulpverlening Met behulp van de gemeente maakt Erik nu beëindigd. De nadrukt ligt immers steeds op de eigen een doorstart en betaalt zijn schulden af. verantwoordelijkheid van de klant. Na ondertekening van plan start de klantmanager Schuldhulpverlening met het inzetten van de instrumenten. Het plan van aanpak is altijd maatwerk. Er kunnen meerdere instrumenten in diverse combinaties worden ingezet. Het meest gebruikte instrument is de minnelijke schuldregeling (eventueel in combinatie met budgetbeheer). Dit is een driejarige regeling die wordt afgesloten met kwijtschelding van eventuele restschulden. Een schuldenaar komt alleen in aanmerking voor een minnelijke schuldregeling als de schulden problematisch zijn. Hiervan is sprake als redelijkerwijs te voorzien is dat de schuldenaar niet zal kunnen doorgaan met het betalen van zijn schulden of als hij heeft opgehouden te betalen. Bij de minnelijke schuldregeling onderhandelt de schuldhulpverlener met de schuldeisers over de (gedeeltelijke) afkoop van de schulden. De minnelijke regeling is gebaseerd op een vrijwillige medewerking van de schuldeisers. Mochten er enkele schuldeisers zijn die niet mee willen werken dan kan de schuldenaar bij de rechter een beroep doen op de Wet schuldsanering natuurlijke personen (WSNP). Voorwaarde hiervoor is dat de schuldenaar eerst via het minnelijke traject heeft geprobeerd zijn schulden op te lossen. Het Loket Schuldhulp geeft hiertoe de zogenaamde WSNP verklaring af waarin is opgenomen welke inspanningen er tijdens het minnelijke traject zijn gedaan. Wanneer de schuldenaar wordt toegelaten door de rechter dan doorloopt hij een driejarige regeling die bij goed gedrag afgesloten wordt met een schuldenvrije toekomst. De voormalig schuldenaar krijgt vervolgens een ‘schone lei’. 4.3 Ná het schuldhulpverleningstraject In een aantal gevallen eindigt de schuldhulpverlening niet na beëindiging van het traject. Het streven is immers een duurzame oplossing van de financiële problemen Terugval moet zoveel mogelijk worden voorkomen. Om die reden is het belangrijk om na het doorlopen van het traject een vinger aan de pols te houden. De schuldhulpverlener neemt daartoe in een aantal gevallen na het doorlopen van het traject contact op met de klant. Als er een dreigende terugval wordt geconstateerd, wordt het contact geïntensiveerd of wordt een nieuw dienstverleningtraject opgestart. 4.4 Zijn alle schulden altijd op te lossen door de gemeente? Niet elke schuldenaar kan door schuldhulpverlening aan een schuldenvrije toekomst worden geholpen. Wat de gemeente voor een schuldenaar kan betekenen is zowel afhankelijk van de aard van de schuldenproblematiek als de individuele klant zelf. Er zijn ook mensen met schulden voor wie het Loket niet of nauwelijks iets kan betekenen. Bijvoorbeeld bij niet-saneerbare CJIB boetes of fraudevorderingen. Of bij iemand die zo verslaafd is dat hij nieuwe schulden blijft maken.


15

De gemeente Tilburg heeft een kader ontwikkeld om te bepalen wat zij voor een individuele schuldenaar kunnen beteken. In dit kader worden twee Henk (51), alleenstaand. centrale vragen gesteld: ‘is de schuldenaar regelbaar?’ en ‘is e Henk raakte op zijn 20 verslaafd aan heroïne. de schuldsituatie regelbaar’? Na een leven vol criminaliteit, verbroken

Een ‘regelbare schuldenaar’ houdt zich aan afspraken en is gemotiveerd. In een regelbare schuldsituatie is er geen sprake van schulden die niet voor een schuldbemiddeling in aanmerking komen. Evenmin gaat het om schulden waarbij het door juridische procedures nog jaren duurt voordat duidelijk hoog de vordering is. Door de (on)regelbare schuldenaar af te zetten tegen het (on)regelbare schuldenpakket ontstaat een kwadrant dat gebruikt kan worden voor de bepaling van de doelgroep van de gemeentelijke schuldhulpverlening.

Regelbare schulden

Onregelbare schulden

Regelbare schuldenaar Schuldsituatie is op te lossen met schuldhulpverlening Schuldhulpsituatie alleen te stabiliseren

relaties, detentie en dakloosheid is zijn situatie nu enigszins stabiel. Hij neemt deel aan het methadonproject en huurt een kamer in het kader van begeleid wonen. Henk heeft voor meer dan € 50.000 schuld welke voor een groot gedeelte bestaat uit niet saneerbare CJIB-boetes. Henk heeft hulp gevraagd bij de gemeente. De gemeente helpt Henk bij het beheer van zijn inkomen en ondersteunt hem om geen nieuwe schulden te maken.

Onregelbare schuldenaar Mogelijkheden hangen van het dossier af: soms stabiliseren, soms geen oplossing. Gemeente kan niets of nauwelijks iets doen.

Indeling van groepen schuldenaren aan wie de gemeente wel of geen oplossing kan bieden. Bron: gemeente Tilburg.

Jeffrey, 53 jaar en Pascale, 55 jaar, 2 schoolgaande kinderen Na afloop van hun WW-uitkering meldden Jeffrey en Pascale zich bij de gemeente voor een uitkering. Gedurende hun WWperiode hebben Jeffrey en Pascale hun inkomen zien dalen. Omdat ze hun schoolgaande kinderen de beste toekomst gunnen begonnen zij noodzakelijke uitgaven te doen via postorderbedrijven. Als gevolg hiervan ontstonden er ook achterstanden in de huur en energie. Inmiddels heeft een deurwaarder beslag gelegd op de uitkering. Jeffrey en Pascale durven nog nauwelijks de post te openen omdat zij bang zijn voor nog meer post van schuldeisers. Tijdens gesprekken met de werkconsulent valt de gelaten houding van Jeffrey en Pascale op. Desgevraagd antwoorden zij: ‘Wat maakt het uit of ik ga werken? De deurwaarder pakt toch alles meteen in.’ De werkconsulent schakelt een schuldhulpverlener in. Deze treft een schuldregeling waardoor Jeffrey en Pascale maandelijks een vast bedrag aan schuldeisers terugbetalen. Over 2 jaar zijn ze schuldenvrij. Jeffrey en Pascale kijken hier naar uit en nemen enthousiast deel aan het aangeboden re-integratietraject. Als ze straks weer een baan hebben en de schulden zijn afgelost dan kunnen zij weer rondkomen!

4.5 Overzicht producten Onderstaande tabel toont een overzicht van de beschikbare producten. In de bijlage worden deze uitvoeriger beschreven. Er zijn instrumenten die zijn uitbesteed en instrumenten die wij zelf uitvoeren. Bij instrumenten die zijn uitbesteed aan partners, zoals Algemeen Maatschappelijk Werk en de Kredietbank, voert de gemeente de regie. Daarbij wordt bewaakt of gemaakte afspraken worden nagekomen en of de doelstelling van het plan van aanpak wordt gehaald. Deze bewaking vindt uiteraard ook plaats bij de eigen instrumenten. Trajecten kunnen meerdere jaren duren.


16

PREVENTIE

Instrument

Doel

Voorlichting, voorkomen van schulden

Door het verstrekken van informatie en advies financiële problemen voorkomen of vroegtijdig signaleren. Door overleg samenwerking intensiveren waardoor signalen van dreigende schuldenproblematiek eerder worden gegeven.

ANALYSE

Aanmelding

Registratie van de hulpvraag, informatie verzamelen die noodzakelijk is voor intake.

Intake

Inventariseren van gegevens, toetsen van zelfredzaamheid en motivatie klant en vaststellen van het probleem om een plan van aanpak te kunnen ontwikkelen.

Crisisinterventie

Afwenden van een crisis (bijvoorbeeld dreigende uithuiszetting, afsluiting nutsvoorzieningen) en daarmee mogelijkheid creëren voor reguliere schuldhulpverlening.

AANPAK

Korte hulp

SCHULDENSITUATIE

Geven van informatie en advies over het zelfstandig bereiken van duurzaam financieel evenwicht zonder beroep te doen op herfinanciering, schuldregeling of stabilisatie.

Stabilisatie

Budgetbegeleiding

Tijdens gesprekken of cursussen cliënt leren financiële situatie zelf te beheersen.

Budgetbeheer

Garanderen dat betalingen tijdig gedaan worden en dat er geen (nieuwe) schulden of betalingsachterstanden ontstaan.

Beschermingsbewind / curatele

Komen tot een financieel stabiele situatie waardoor geen nieuwe schulden ontstaan en de mogelijk schuldsituatie opgelost kan worden, bij personen die door een lichamelijk of geestelijke beperking niet in staat zijn om hun eigen vermogen te beheren.

Schuldbemiddeling

Schuldregeling

Gedeeltelijke aflossing van de schuld in termijnen

Betalingsregeling

100% aflossing van de schuld in een aantal termijnen.

Saneringskrediet/herfinanciering

Een gedeelte van de totale schuldenlast tegen finale

Afgeven WSNP verklaring

Toelaten van de klant tot de WSNP.

(3 jaar) tegen finale kwijting.

kwijting afkopen of 100% aflossen. AFRONDING

GEDURENDE HET

Nazorg

Voorkomen van recidive.

Flankerende hulp door derden

Gedragsverandering genereren bij klant, zodat het

GEHELE PROCES

mogelijk is om tot een duurzame oplossing van de financiële problemen te komen.

4.6 Het Loket Schuldhulp in cijfers In 2011 maken gemiddeld 500 huishoudens van Roermond gebruik van de diensten van het Loket Schuldhulp. Voor deze cliënten worden in totaal 1793 instrumenten ingezet. De reden dat er meer instrumenten worden ingezet dan het aantal cliënten is dat er voor een cliënt meerdere trajecten noodzakelijk worden geacht. Bijvoorbeeld, naast het regelen van schulden ook budgetbegeleiding. De trajecten kunnen ook een langere periode bestrijken, verspreid over meerdere jaren.


17

In onderstaande tabel vindt u een overzicht van het Loket Schuldhulp over de periode 2009 tot en met 2011 met het aantal producten dat in elk jaar gestart is. Product

Aantallen

Aanmelding Intake Crisisinterventie Budgetbeheer Beschermingsbewind Budgetbegeleiding Curatele Betalingsregeling Schuldregeling Saneringskrediet Afgegeven WSNP-verklaringen Nazorg Totaal aantal producten

2009 644 213 20 88 41 29 0 22 131 1 49 10 1248

2010 758 363 21 94 67 49 1 30 138 4 63 18 1606

2011 826 395 24 97 73 52 1 43 172 7 83 20 1793

Analyse cijfers Uit de cijfers blijkt dat het beroep op schuldhulpverlening in Roermond nog steeds stijgende is Ten opzichte van 2009 is er een stijging van het aantal aanmeldingen van 644 tot 826. Dit is een stijging van 28%. Ook het aantal intakes is gestegen van 213 tot 395. Dit is een stijging van 85%. Niet alle meldingen voor schuldhulpverlening leiden tot een intakegesprek. De verwachting is dat een groot aantal mensen dat zich heeft gemeld voor schuldhulpverlening er in geslaagd is om zelfstandig de financiële problemen op te lossen. Hierbij is het opvallend dat ten opzichte van 2009 in 2011 het aantal intakes naar aanleiding van een melding stijgende is van 33% naar 48%. Onze inschatting is dat de schuldenproblematiek van de burger steeds ingewikkelder wordt en de burger steeds vaker de hulp moet inroepen van de schuldhulpverlening om de problemen op te lossen. Dit wordt bevestigd door een stijging van het aantal producten dat wordt ingezet bij een problematische schuldensituatie. Het aantal ingezette schuldregelingen is ten opzichte van 2009 in 2011 gestegen van 131 naar 172 (+31%). Het aantal afgesloten saneringskredieten is ten opzichte van 2009 gestegen van 1 naar 7. Tenslotte is het aantal afgegeven WSNP-verklaringen ten opzichte van 2009 in 2011 gestegen van 49 naar 83 (+69%). Het lijkt erop dat het steeds minder gemakkelijk is om schulden te regelen via het minnelijke traject waardoor sneller een beroep op de rechter gedaan moet worden voor het regelen van de schulden.


18

Hoofdstuk 5 Financiële aspecten en beleidskeuzes 5.1 Financiële aspecten Over de jaren 2009, 2010 en 2011 heeft het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in verband met de economische crisis incidenteel extra gelden beschikbaar gesteld. Dit om de gemeenten in staat te stellen extra activiteiten op het gebied van schuldhulpverlening in te richten en uit te voeren. Voor Roermond ging het in 2009, 2010 en 2011 om respectievelijk € 129.429,-, € 183.707,-, en € 187.838,-. De tijdelijke middelen zijn, gezien het toenemende beroep op de schuldhulpverlening vanwege de economische crisis, hier ook voor ingezet . De middelen werden gebruikt om tijdelijke externe inhuur te financieren. Vanaf 1 januari 2012 zijn deze gelden niet meer beschikbaar. Daarboven op wordt de gemeente geconfronteerd met een extra korting ad € 83.900,- voor de schuldhulpverlening via de algemene middelen naar aanleiding van de mei-circulaire 2011. In het raadsbesluit naar aanleiding van de meicirculaire 2011 is besloten om deze korting nog niet op het budget schuldhulpverlening in mindering te brengen in afwachting van de beleidsmatige en financiële afwegingen in dit beleidsplan. Naar aanleiding van de september-circulaire 2011 is structureel extra geld beschikbaar gekomen om de gemeente in staat te stellen kwetsbare groepen te ondersteunen. In het raadsvoorstel naar aanleiding van de septembercirculaire is voorgesteld om het bedrag ad circa € 425.000 niet te verwerken maar te betrekken bij het te formuleren armoedebeleid en het beleid aangaande de schuldhulpverlening.

5.2 Beleidskeuzes De gemeente erkent het belang van schuldhulpverlening in de strijd tegen sociale uitsluiting. Door een goede schuldhulpverlening kunnen burgers participeren aan het maatschappelijke leven en wordt sociaal isolement voorkomen. Ook hebben we gezien dat er een directe relatie bestaat tussen schulden en het (verkorten van) uitkeringsafhankelijkheid. Daarnaast leidt schuldhulpverlening tot besparing op de kosten van uithuiszettingen en opvangvoorzieningen. De schuldhulpverlening kan, vanwege de tijdelijke extra financiële middelen, in Roermond momenteel stevig worden neergezet en functioneert hiermee grotendeels op het noodzakelijke wettelijke niveau. Dit ook vanwege het volwaardige NVVK-lidmaatschap van het Loket Schuldhulp. Gezien de onzekere economische tijden is de verwachting gerechtvaardigd dat het beroep op schuldhulpverlening de komende tijd in ieder geval niet zal afnemen. Daarbovenop betekent de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening een taakverzwaring voor het Loket Schuldhulp doordat de gemeentelijke schuldhulpverlening onder het regiem de Algemene wet bestuursrecht gaat vallen. De gemeente dient de keuze om iemand toe te laten tot de schuldhulpverlening in een beschikking te verantwoorden. Tegen deze beslissing is bewaar en beroep mogelijk. De huidige dienstverlening van het Loket Schuldhulp is voor een belangrijk deel gebaseerd op de tijdelijk extra financiële middelen die door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid beschikbaar zijn gesteld tot 1 januari 2012. Indien minder financiële middelen beschikbaar zijn betekent dit onherroepelijk een teruggang in dienstverlening. Met andere woorden: de financiële kaders zijn bepalend voor het aantal personen dat een beroep kan doen op het Loket Schuldhulp en het aantal instrumenten dat kan worden ingezet. Dit kan betekenen dat een groep schuldenaren wordt Beleidsplan schuldhulpverlening 2012-2014

19

uitgesloten, hetgeen kan leiden tot een verergering van de schuldenproblematiek, langere uitkeringsafhankelijkheid en andere maatschappelijke problemen. In dat kader zijn er een drietal scenario’s uitgewerkt. Scenario 1 Dit scenario gaat uit van de volgende financiële kaders: - de tijdelijk extra financiële middelen over de periode 2009 tot en met 2011 worden niet gecompenseerd; - de bezuinigingen uit de mei-circulaire ad € 84.000 worden ten laste gebracht van de schuldhulpverlening. - de extra financiële middelen die beschikbaar zijn gesteld bij de septembercirculaire 2010 voor de kwetsbare doelgroepen worden niet ingezet voor de schuldhulpverlening. In dit scenario wordt niet meer voldaan aan de vereisten van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening.

Scenario 2 Dit scenario gaat uit van de volgende financiële kaders: - de tijdelijk extra financiële middelen over de periode 2009 tot en met 2011 worden niet gecompenseerd; - de bezuinigingen uit de mei-circulaire ad € 84.000 worden niet ten laste gebracht van de schuldhulpverlening. - de extra financiële middelen die beschikbaar zijn gesteld bij de septembercirculaire 2010 voor de kwetsbare doelgroepen worden niet ingezet voor de schuldhulpverlening. In dit scenario wordt (minimaal) voldaan aan de vereisten van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening.

Scenario 3 Dit scenario gaat uit van de volgende financiële kaders: - de tijdelijk extra financiële middelen over de periode 2009 tot en met 2011 worden gecompenseerd voor een bedrag ad € 110.000 middels de extra financiële middelen die beschikbaar zijn gesteld bij de septembercirculculaire ter ondersteuning van kwetsbare groepen; - de bezuinigingen uit de meicirculaire ad € 84.000 worden niet ten laste gebracht van de schuldhulpverlening. In dit scenario wordt de huidige dienstverlening van het Loket Schuldhulp in de huidige vorm gecontinueerd en voldoen wij aan de vereisten van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening.


20

De beleidsscenario’s worden hieronder verder uitgewerkt. Het is aan de raad om een keuze te maken voor één van de scenario’s .

Maatregel

Scenario 1

Scenario 2

Scenario 3

Geen schuldhulpverlening is mogelijk bij huishoudens die in de schulden zijn gekomen als gevolg van sociale zekerheidsfraude, grove nalatigheid of in het geval van recidive.

Bij huishoudens die in de schulden zijn gekomen als gevolg van sociale zekerheidsfraude, grove nalatigheid of in het geval van recidive wordt alleen schuldhulpverlening alleen aangeboden aan gezinnen met kinderen.

Elk huishouden in Roermond komt in principe aanmerking voor schuldhulpverlening

Voor wat betreft de gestarte trajecten wordt gestreefd naar een slagingspercentage van 70%. Dit komt overeen met het landelijke slagingspercentage volgens de NVVK.



Wachttijden kunnen oplopen tot 4 maanden, crisisinterventie binnen 3 werkdagen plaats.

Wachttijden bedragen gemiddeld 6 weken, bij crisissituaties interventie binnen 3 werkdagen.

Wachttijden maximaal 4 weken, bij crisissituaties interventie binnen één dag.

1 Aantal huishoudens die door het Loket Schuldhulp geholpen kunnen worden. In principe komt elk huishouden in Roermond met financiële problemen in aanmerking voor schuldhulp. De beschikbare financiële middelen zijn echter bepalend voor het aantal huishoudens dat bediend kan worden. Op grond van de wet kunnen recidivisten of huishoudens met schulden als gevolg van fraude of anderszins grove nalatigheid uitgesloten worden van schuldhulp. De beleidskeuzes met betrekking tot de toegang tot de schuldhulpverlening worden nader uitgewerkt in een beleidsregel die uiterlijk 3 maanden ná inwerkingtreding van het beleidsplan worden vastgesteld.

Bij schulden als gevolg van sociale zekerheidsfraude, grove nalatigheid of in het geval van recidive wordt bij huishoudens zonder kinderen alleen het product stabilisatie ingezet. Voor deze groep wordt enkel ingezet op het beheersbaar maken van schulden.

2 Wachttijden De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening geeft termijnen met betrekking tot wachttijden. Volgens de wet dienen reguliere aanvragen binnen 4 weken te worden opgepakt. Bij crisissituaties geldt een termijn van 3 werkdagen. Beleidsplan schuldhulpverlening 2012-2014

21

3 Preventieve maatregelen Maatregelen om te voorkomen dat mensen schulden aangaan die ze niet kunnen betalen.

Er wordt niet meer geïnvesteerd in preventieve maatregelen.

Bestaande preventieactiviteiten worden gecontinueerd.

Er wordt maatwerk gebruikt om preventieve instrumenten in te zetten (bijv. bij jongeren) Om inzicht te krijgen in de risicogroepen in Roermond vindt een analyse plaats van het klantenbestand van het Loket Schuldhulp.

Lokale samenwerking wordt stopgezet.

Lokale samenwerking wordt gecontinueerd.

Lokale samenwerking wordt gecontinueerd en, afhankelijk van voornoemde analyse, uitgebreid.

Er vindt géén nazorg plaats.

Nazorg vindt alleen plaats op verzoek van klant.

Nazorg wordt aangeboden ná elk succesvol doorlopen traject.

Schuldhulpverlening voldoet niet meer aan de NVVK-vereisten.

De gemeente Roermond blijft als actief lid verbonden aan het NVVK.

De gemeente Roermond blijft als actief lid verbonden aan het NVVK.

Er vindt periodiek per 3 jaar een klanttevredenheidsonderzoek plaats.

Er vindt éénmaal per 2 jaar een klanttevredenheidsonderzoek plaats.

In de beleidsperiode streven we naar een stijging van de klanttevredenheid met 0,2% tot 7,0 %.

In de beleidsperiode streven we naar een stijging van de klanttevredenheid met 0,4% tot 7,3%.

4 Nazorg Nazorg kan voorwaarde zijn om recidive te voorkomen.

5 Kwaliteitsborging Maatregelen om de kwaliteit van de schuldhulpverlening te borgen.

Dit betekent een beëindiging van het lidmaatschap NVVK. 6 Verbetering dienstverlening In 2011 heeft een nulmeting plaatsgevonden met betrekking tot de klanttevredenheid van de klanten van het loket schuldhulp.

Er vindt geen klanttevredenheidsonderzoek plaats.

De klanttevredenheid werd beoordeeld met het cijfer 6,8. Het gemiddelde cijfer in de referentiegroep bedroeg een 6,9.


22

Bijlage 1: Beschrijving producten Loket Schuldhulp

1 Preventie: Preventie is gericht op het verstrekken van informatie en advies aan de burger, intermediairs en marktpartijen zodat financiële problemen en schulden bij burgers voorkomen kunnen worden of vroegtijdig worden gesignaleerd. Preventie is te onderscheiden in primaire en secundaire preventie.

1.1 Primaire preventie Primaire preventie heeft als doel te voorkomen dat mensen in een problematische schuldsituatie geraken en het voorkomen van nieuwe schulden. De primaire preventie richt zich op alle burgers waarbij dit risico reëel is. De in te zetten activiteiten, zoals voorlichting, communicatie of budgetteringscursussen zijn gericht op het brede publiek of op afzonderlijke risicogroepen. De interventiestrategie bestaat veelal uit het op verschillende wijzen en met verschillende middelen communiceren met de verschillende doelgroepen. De afdeling Sociale Zaken heeft in dit kader in de afgelopen jaren een scala van activiteiten ontwikkeld. -

-

-

-

-

-

Voorlichtingsmateriaal: door middel van een actieve benadering van de inwoners wordt bekendheid gegeven aan het bestaan van het Loket Schuldhulp. Voorlichtingsmateriaal is in de afgelopen jaren huis aan huis verspreid. Ook via de lokale media zoals huis-aan-huis bladen en de voormalige omroep Vox is bekendheid gegeven aan het bestaan van het Loket Schuldhulp. Er is een meldpunt Meld Armoede Anoniem: de burger kan via een (gratis) telefoonnummer of emailadres anoniem armoede in de omgeving melden. Naar aanleiding van deze melding wordt de persoon in kwestie benaderd door het Loket Schuldhulp. Het Loket Schuldhulp beschikt over een (gratis) telefoonnummer waar mensen terecht kunnen met algemene vragen over inkomensondersteuning, schulden en andere geldzaken. Roermond kent een ruimhartig armoedebeleid ter ondersteuning van de sociale minima. Verschillende inkomensondersteunende maatregelen zijn bedoeld om armoede en schulden bij minima zoveel mogelijk te voorkomen. De informatie over schuldhulp en inkomensondersteunende regelingen is voor burgers en intermediairs digitaal toegankelijk gemaakt via de gemeentelijke site www.socialezaken.roermond.nl. Deze site is aangesloten bij de landelijke websites Berekenuwrecht.nl. en Regelhulp.nl. Via deze sites kan op eenvoudige wijze berekend worden of iemand recht heeft op gemeentelijke en landelijke vergoedingen. De burger kan het rapport dat door het programma van Berekenuwrecht.nl wordt gegenereerd gebruiken als ondersteuning bij het indienen van een aanvraag. Jaarlijks wordt aan de diverse professionele en vrijwilligersorganisaties de Inkomenskaart Roermond uitgereikt. Deze kaart geeft een beknopt overzicht van de gemeentelijke en landelijke inkomensondersteunende regelingen en is bedoeld als wegwijzer voor intermediairs die in aanraking komen met minima en mensen met financiële problemen en schulden. Via de afdeling Sociale Zaken wordt elk jaar veel aandacht besteed aan het informeren en voorlichten van professionals en intermediairs over sociale voorzieningen en het gemeentelijke minimabeleid van de gemeente Roermond. Contacten worden onderhouden met de Voedselbank, Vincentiusvereniging Roermond, Stichting Leerhulp Roermond, Conferentie Sterrenberg, Humanitas thuisadministratie, Seniorenadviseurs Wel.kom, Servicepunt voor senioren, wijkservicepunten etc.


23

1.2 Secundaire preventie Secundaire preventie is het vroegtijdig onderkennen, opsporen en behandelen van schulden en financiële problemen. Ook het opsporen van risicofactoren behoort tot de secundaire preventie. Door vroegtijdige opsporing wordt de kans op herstel vergroot. Het Loket Schuldhulp heeft afspraken met lokale en regionale schuldeisers over vroegtijdige doorverwijzing van klanten met betaalachterstanden. Bij geringe betalingsachterstanden kan een oplossing meestal nog gevonden worden. Daarnaast zijn achterstanden in de vaste lasten vaak een goede indicatie dat er nog andere financiële problemen zijn. -

-

-

Convenant voorkomen huisuitzettingen: met de woningcorporaties in Roermond zijn afspraken gemaakt om huisuitzettingen te voorkomen. Huurders met betaalachterstanden worden door de woningcorporaties in vroeg stadium doorverwezen naar het Loket Schuldhulp. Convenant Water Maatschappij Limburg (W.M.L.): Het Loket Schuldhulp heeft met WML samenwerkingsafspraken gemaakt over gegevensuitwisseling om afsluiting van watervoorziening bij burgers met betalingsachterstanden. Werkafspraken energieleveranciers: met diverse energieleveranciers waaronder Essent zijn afspraken gemaakt om afsluiting van energie in een vroegtijdig stadium te voorkomen.

Ook de klantmanagers van de afdeling Sociale Zaken worden continu bijgeschoold en gecoacht zodat zij armoede of schulden bij uitkeringsgerechtigden kunnen signaleren. De uitkeringsgerechtigden worden, indien nodig, door de klantmanagers doorverwezen naar de dienstverlening van het Loket Schuldhulp. In het geval een uitkeringsgerechtigde een re-integratietraject volgt via de gemeente kan schuldhulpverlening als aanvullende verplichting worden opgelegd. Tenslotte worden uitkeringsgerechtigden door de klantmanagers tijdens gesprekken voorgelicht over de landelijke en gemeentelijke inkomensondersteunende inkomensvoorzieningen waardoor minima hun inkomen kunnen verruimen. Hierdoor wordt getracht te voorkomen dat mensen met een laag inkomen overlevingsschulden maken.

2 Curatieve hulp 2.1 Aanmelding, intake en crisissituatie Door de aanmelding wordt de hulpvraag van de klant bij het Loket Schuldhulp geregistreerd. Aanmelding kan plaatsvinden door de klant zelf maar ook door derden waarmee het Loket Schuldhulp samenwerkingsafspraken heeft gemaakt zoals de woningcorporaties en energieleveranciers. Tenslotte kan ook een melding plaatsvinden via intermediairs uit het maatschappelijk middenveld, schuldeisers of deurwaarders. Na de aanmelding wordt de klant uitgenodigd voor een intakegesprek. De intake heeft als doel om inzicht te krijgen in de financiële situatie van de klant maar ook om de samenhang met andere (immateriële) problemen duidelijk te krijgen. Tijdens de intake verzamelt de schuldhulpverlener gegevens met betrekking tot het inkomen, uitgaven, vermogen en schulden. Bij de intake wordt ook nagegaan of de klant in aanmerking komt en gebruik maakt van alle landelijke en lokale inkomensondersteunende regelingen. Na de intake wordt door de schuldhulpverlener een plan van aanpak opgesteld. In het plan van aanpak wordt een keuze gemaakt voor een of meer van de overige producten, de geplande activiteiten, te verwachten resultaten, de doorlooptijd, advies over noodzakelijk geachte flankerende Beleidsplan schuldhulpverlening 2012-2014

24

hulp, de voorwaarden waaronder het proces zal plaatsvinden, rechten en plichten van de gemeente en de klant, en machtiging van de klant indien van toepassing. De schuldhulpverlener ziet toe op goede en tijdige uitvoering van alle onderdelen van de schuldhulp. Ook zorgt hij voor afstemming van de schuldhulp met flankerende hulp zoals re-integratie, verslavingszorg of psycho-sociale hulp. Het doel van crisisinterventie is het afwenden van een crisis en daarmee de mogelijkheid te creëren om de klant te helpen via de reguliere schuldhulp. Crisissituaties zijn onder meer aanzegging tot huisuitzetting, aankondiging afsluiting van gas, water of energie of aangekondigde boedelverkoop. Om deze crisissituaties te voorkomen heeft het Loket Schuldhulp afspraken met de woningcorporaties in Roermond en de leveranciers van gas, water en energie.

2.2 Korte hulp In een aantal gevallen is een klant geholpen met een kort bemiddelingstraject om de financiële problemen op te lossen. Het gaat dan meestal om een eenmalige interventie van het Loket Schuldhulp. Voorbeelden van korte hulp zijn: - Het geven van informatie en advies; - Het voeren van korte bemiddelingsgesprekken met schuldeisers; - Het treffen van een eenvoudige betalingsafspraken. De schuldhulpverlener zet dit product in bij niet-problematische schulden. De problematiek is vaak goed op te lossen door de klant zelf, ondersteund door het Loket Schuldhulp. Hierin is veel ruimte voor maatwerk. De hulpvraag wordt beantwoord en de klant kan toch zijn zelfstandigheid behouden.

2.3 Stabilisatie Het doel van het stabilisatietraject is om rust te creëren voor de klant door het in evenwicht brengen en houden van inkomsten en uitgaven. Er wordt getracht om te komen om te komen tot een financieel stabiele situatie waardoor er geen nieuwe schulden meer ontstaan en de ontstane schuldensituatie opgelost kan worden. Stabilisatie omvat een aantal instrumenten. Deze kunnen worden ingezet in combinatie met de overige beschreven producten: -

budgetbegeleiding; budgetbeheer; betalingsregeling; beschermingsbewind en curatele.

Een korte beschrijving van de diverse stabilisatie-instrumenten:

2.3.1 Budgetbegeleiding Budgetbegeleiding leert de klant weer op een verantwoorde wijze om te gaan met geld en, voor zover mogelijk, inzicht in de financiën te krijgen. Het doel van budgetbegeleiding is dat de klant zelfstandig in staat is om zijn financiële huishouden juist te kunnen voeren. Budgetbegeleiding wordt meestal ingezet als er nog geen sprake is van een problematische schuldensituatie. Budgetbegeleiding richt Beleidsplan schuldhulpverlening 2012-2014

25

zich op een (duurzame) gedragsverandering om te voorkomen dat men in de schulden geraakt of hier weer in terugvalt tijdens een ingezet traject. Voorbeelden van budgetbegeleiding zijn: het ordenen van belangrijke papieren ten behoeve van huishoudfinanciën, het bijhouden van contante uitgaven, het maken van een overzicht van de eigen inkomsten en uitgaven (gemiddelde maandbegroting en jaarbegroting) met speciale aandacht voor reserveringsuitgaven, het regelen van betalingen (automatisch/gespreid), het vergroten van het inkomen door gebruik te maken van financiële regelingen en voorzieningen en verwerving van werk, het geven van geldbesparende tips, het omgaan met betalingsachterstanden, sparen, lenen en verzekeringen. Deze activiteiten zijn uitbesteed aan het Algemeen Maatschappelijk Werk. Het AMW start op verwijzing van het Loket Schuldhulp met budgetbegeleiding en koppelt de resultaten terug naar het Loket Schuldhulp.

2.3.2 Budgetbeheer Bij budgetbeheer maakt de klant zijn inkomen over op de rekening van een budgetbeheerder. De budgetbeheerder betaalt voor de klant de vaste lasten zoals huur/hypotheek, nutsvoorzieningen en wettelijke verplichte verzekeringen. Het doel van budgetbeheer is het garanderen dat betalingen tijdig worden gedaan en dat er geen (nieuwe) schulden of betalingsachterstanden ontstaan. Budgetbeheer kan een bijdrage leveren aan het integraal oplossen of beheersbaar maken van bestaande financiële problemen en het voorkomen van nieuwe financiële problemen. Budgetbeheer wordt als afzonderlijk middel maar ook als onderdeel van andere trajecten ingezet. Budgetbeheer wordt onder andere aangeboden door de Kredietbank Limburg. De klant is vrij in de keuze van de budgetbeheerder.

2.3.3 Beschermingsbewind en curatele Beschermingsbewind is mogelijk voor mensen die wegens een lichamelijke, geestelijke of psychische beperking (tijdelijk) niet in staat zijn om hun eigen vermogen of inkomsten te beheren. Een verdergaande vorm van beschermingsbewind is ondercuratelestelling. Beschermingsbewind kan een voorwaarde zijn voor verdere schuldhulp. Het Loket Schuldhulp verwijst de klant zo nodig door of legt dit op als verplichting voor verdere schuldhulpverlening.

2.4 Schuldbemiddeling Het product schuldbemiddeling wordt ingezet wanneer er sprake is van een problematische schuldensituatie. Hiervan is sprake als redelijkerwijs is te voorzien dat de schuldenaar niet zal kunnen voortgaan met het betalen van zijn schulden of als hij heeft opgehouden te betalen. Wanneer er sprake is van problematische schulden probeert de schuldhulpverlener een minnelijke regeling tot stand te brengen voor de totale schuldenlast, leidende tot een schuldregeling of een saneringskrediet. 2.4.1 Schuldregeling Een schuldregeling is een overeenkomst waarin tussen klant en schuldeisers wordt Beleidsplan schuldhulpverlening 2012-2014

26

afgesproken, dat de totale schuldenlast gedeeltelijk wordt terugbetaald in termijnen naar draagkracht tegen finale kwijting. Bij een schuldregeling maakt de schuldhulpverlener een inventarisatie van de schuldeisers en de hoogte van de schulden en een prognose van het bedrag dat terugbetaald kan worden. Daarna probeert hij een akkoord te bereiken met de schuldeisers. Dit betekent dat aan de schuldeisers een voorstel wordt gedaan voor de afkoop van een percentage van schulden tegen finale kwijting. Bij een schuldregeling worden alle schuldeisers betrokken. Een belangrijk uitgangspunt is dat alle schuldeisers eenzelfde percentage van hun vordering krijgen aangeboden. Dit noemt men gelijkberechting van schuldeisers. Er mogen dus geen schuldeisers worden bevoordeeld. Om een schuldregeling te realiseren dienen alle schuldeisers akkoord te gaan. Een schuldregeling houdt vervolgens in dat de schuldenaar drie jaar lang leeft van een inkomen van ongeveer 95 procent van de bijstandsnorm. Alle inkomsten boven dit ‘Vrij te laten bedrag’ worden aangewend voor de aflossing van de schulden. Wanneer na drie jaar de schuld op deze wijze nog niet volledig is afgelost, wordt de rest van de schuld volgens de afgesproken overeenkomst met de schuldeisers kwijtgescholden. Indien er sprake is van één of twee schuldeisers die zich onredelijk opstellen bestaat de mogelijkheid om een dwangakkoord op te stellen. Via een gerechtelijke uitspraak worden deze schuldeisers alsnog gedwongen om mee te werken aan de schuldregeling. Bij een schuldregeling wordt financieel beheer als ondersteuningsinstrument ingezet om de aflossing volgens de overeenkomst te kunnen garanderen. Bij financieel beheer machtigt de klant de schuldhulpverlener tot inning van zijn inkomen. De schuldhulpverlener houdt het vrij te laten bedrag in op het inkomen en reserveert dit voor de betaling van de schulden. Het restant bedrag wordt aan de klant doorbetaald zodat hiermee de vaste lasten en het huishouden bekostigd kunnen worden.

2.4.2 Betalingsregeling Een betalingsregeling is een overeenkomst tussen schuldenaar en schuldeiser, waarin wordt bepaald dat de vastgestelde vordering volledig wordt terugbetaald in vooraf vastgestelde termijnen. Bij deze betalingsregelingen onderhandelt de medewerker van het Loket Schuldhulp met de schuldeisers en zorgt hij voor een overeenkomst tussen de klant en schuldeiser en ziet hij erop toe dat de klant zijn verplichtingen nakomt. Een betalingsregeling komt meestal tot stand bij schuldenaren met niet problematische schulden die binnen een redelijke termijn terugbetaald kunnen worden.

2.4.3 Saneringskrediet / herfinanciering Bij een saneringskrediet wordt door middel van het afsluiten van een kredietovereenkomst de totale schuldenlast, op basis van betaling van een percentage van de totale schuldenlast, afgekocht. Doel van een saneringskrediet is het betalen van een gedeelte van de vordering ineens, tegen finale kwijting. Een saneringskrediet draagt bij aan het overzichtelijk maken van de totale schuldenlast doordat de klant ná het afsluiten van het krediet nog maar één vordering heeft waaraan hij moet aflossen. Op basis van de afloscapaciteit en het inkomensperspectief van de klant wordt berekend wat het maximale afkooppercentage van de vastgestelde vordering is. Hierbij wordt uitgegaan van het Beleidsplan schuldhulpverlening 2012-2014

27

verstrekken van één krediet met een looptijd van in principe 36 maanden. De kredietverstrekker beoordeelt of er voldoende vertrouwen is in het aflossingsbedrag van de klant. In voorkomende gevallen wordt er een gemeentelijke borgstelling gevraagd. De schuldhulpverlener bemiddelt hierbij tussen de klant en de Kredietbank Limburg, die het krediet verstrekt. In de meeste gevallen wordt bij een saneringskrediet budgetbeheer verplicht gesteld om aflossing van het saneringskrediet veilig te stellen en het financiële risico van de gemeente te verlagen. In sommige gevallen is het mogelijk om door middel van een verstrekte lening van de Kredietbank Limburg de gehele schuldenlast af te betalen. In die gevallen wordt gesproken van ‘herfinanciering’.

2.5 Afgifte WSNP-verklaring Als het minnelijk traject niet slaagt omdat meerdere schuldeisers niet akkoord gaan met het minnelijke voorstel wordt het zogenaamde wettelijke traject ingezet. Dit is de mogelijkheid om via de Wet Sanering Natuurlijke Personen (WSNP) schuldenvrij te worden. In de WSNP is bepaald dat de gemeente verantwoordelijk is voor het afgeven van een zogenaamde WSNP-verklaring. Het Loket Schuldhulp stelt een verzoekschrift op met als bijlage deze WSNP-verklaring. Met de WSNP verklaring worden schuldeisers gedwongen mee te werken aan een afbetalingsregeling die voor de schuldenaar haalbaar is. In de verklaring wordt aangegeven wat de oorzaken zijn van de schulden en welke inspanningen zijn verricht om via het minnelijk traject tot een regeling te komen. De stukken worden vervolgens naar de Arrondissementsrechtbank gestuurd en er vindt een rechtzitting plaats. De rechter vraagt tijdens de zitting om aanvullende informatie en legt de schuldenaar uit welke verplichtingen deze heeft als hij tot de WSNP wordt toegelaten. Als de klant wordt toegelaten tot het wettelijke traject dan wordt een WSNP-bewindvoerder aangewezen door de rechtbank. Gedurende het traject leeft de schuldenaar drie jaar van een inkomen van ongeveer 95 procent van de bijstandsnorm. Het inkomen boven dit ‘vrij te laten bedrag’ wordt afgedragen aan de bewindvoerder. De bewindvoerder reserveert deze bedragen ter aflossing van de schulden. Wanneer na drie jaar de schuld op deze wijze nog niet volledig is afgelost, wordt de rest van de schuld kwijtgescholden. De klant krijgt ‘een schone lei’ en hij is schuldenvrij.

2.6 Nazorg Nazorg werkt preventief: het voorkomt recidive. Tijdens een nazorgtraject kan een terugval of financiële problemen vroegtijdig worden gesignaleerd. Daardoor kan tijdig worden ingegrepen c.q. erger worden voorkomen. Nazorg geeft de gemeente bovendien inzicht in de duurzaamheid van de effectiviteit van schuldhulp in het algemeen en de afzonderlijke producten in het bijzonder. Dit is belangrijke managementinformatie.


28

Bijlage 2: Processchema schuldhulpverlening Schematisch kan het proces schuldhulpverlening als volgt worden weergegeven:


29

Samenvatting... 3 Inleiding... 5

Recommend Documents