documentnr.:int/4172 – zaaknr.: 1890
**
Raadsinformatiebrief Onderwerp Aard Portefeuillehouder Datum college Openbaar
: Subsidiebeschikking 'Ontmoet de Romeinen in de noordelijke Maasvallei' : Actieve informatie : Dhr. E.A. Baudet :12 november 2013 : Ja
Afdeling Contactpersoon Telefoon E-mail
: RMO : L.A.C. Jurgens : 0485-396672 :
[email protected]
In te vullen door de griffie
Nummer brief Datum verzending Nummer weekbericht
: 2013-178 : 21 november 2013 : 46
Aanleiding In maart 2013 heeft de gemeente Cuijk samen met de gemeente Boxmeer een subsidie aangevraagd bij de provincie in het kader van de subsidieregeling 'cultureel erfgoed NoordBrabant' met als doel het verhaal van de Romeinse bewoning binnen de Noordelijke Maasvallei (in bijzonder binnen de gemeente Cuijk) beter toegankelijk en beleefbaar te maken. De subsidie is door de provincie toegekend op grond van paragraaf 1 van de regeling: Erfgoed in context. Inhoud Binnen de provincie Noord-Brabant is een regeling in het leven geroepen voor de beleefbaarheid van erfgoed die zich naast erfgoed ook toespitst op gemeentegrensoverschrijvende initiatieven gebaseerd op een eerder gepubliceerd verhaal. Op basis van het verhaal ‘Ruimte voor herinnering in de Noordelijke Maasvallei’ hebben de gemeenten Boxmeer en Cuijk het plan opgevat om samen te werken om het cultureel erfgoed van Boxmeer en Cuijk toegankelijker en beleefbaarder te maken. Met het project willen de gemeenten een bijdrage leveren aan een betere woon- en leefomgeving in het Land van Cuijk door het toevoegen van betekenis aan deze omgeving. Een ander doel van het project is het verbeteren van de economische vitaliteit van de noordelijke Maasvallei door meer bezoekers te trekken. Het Romeinse en Middeleeuwse erfgoed helpt zo de verbinding te leggen met zowel het bedrijfsleven, de bewoners als bezoekers van de streek. Vanwege de nadruk op toeristische ontwikkeling is dit plan ook een uitvoeringsproject van de toeristische visie ‘De identiteit van het Land van Cuijk’. Cuijk en Boxmeer voeren het project ‘Romeinen in de noordelijke Maasvallei’ gezamenlijk uit waarbij Cuijk als aanvrager en eindverantwoordelijke optreedt voor dit project. Boxmeer is aanvrager en eindverantwoordelijke voor eenzelfde soort project ‘Middeleeuwen in de noordelijke Maasvallei’, waarbij Cuijk als partner optreedt.. Ruimtelijk gezien betekent intergemeentelijke samenwerking tussen Boxmeer en Cuijk dat er op Cuijks grondgebied verwezen wordt naar het Boxmeerse verhaal met nadruk op de Middeleeuwen en dat er in Boxmeer verwezen wordt naar het verhaal van Cuijk waarbij de nadruk ligt op het verhaal van de Romeinen waar Cuijk archeologisch gezien beroemd om is maar er ook aandacht wordt geschonken aan bijvoorbeeld het verhaal van Jan van Cuijk. Het project in Cuijk bestaat uit de zeven deelprojecten die in de bijlage verder uitgewerkt zijn inclusief begroting en planning. De basis van ieder project is het verhaal van de Romeinen in de noordelijke Maasvallei. Er is al informatie ter beschikking over het verhaal van de Romeinen en er zijn verschillende (vrijwilligers)organisaties die zich ermee bezig houden.
Er is een risico dat ieder deelproject voor zich het wiel opnieuw gaat uitvinden en dat de informatie in deelprojecten elkaar tegenspreekt dan wel dubbellingen vertoont. Om dit risico te ondervangen en de vrijwilligersorganisaties, waar veel kennis en ervaring aanwezig is, optimaal bij het project te betrekken, wordt het Team Romeinen ingesteld. Team Romeinen Dit is een werkgroep die bestaat uit mensen die kennis hebben van de Romeinse tijd in het land van Cuijk. Dit zijn vertegenwoordigers van Museum Ceuclum, Werkgroep Archeologie Cuijk, Foto Archief Dienst, duikclub Mergor in Mosam en VVV. Het team staat onder leiding van een ervaren, externe archeoloog die gespecialiseerd is in de Romeinse geschiedenis van Cuijk. Voor de verdere toelichting wordt verwezen naar het bijgevoegde projectplan. Financiën Op een budget van € 198.000 heeft de provincie een bedrag aan subsidie toegekend van €107.000.( 60%) In de definitieve begroting is het budget naar boven bijgesteld vanwege een extra bijdrage van één van de berokkenen. In de bijlage treft u de begroting. Bij het opstellen hiervan is uitgegaan van minimale geldelijke middelen voor de gemeente. De kosten voor de gemeente bedragen voornamelijk arbeidsuren die ook als bijdrage binnen de subsidieregeling kunnen worden opgevoerd. Uitgaande van de gedifferentieerde uurtarieven (CGM) betekent dit dat gedurende de duur van het project in 3 jaar 288 uren aan het project besteed gaat worden. Dat is per jaar een belasting van iets minder dan 100 uur. In de subsidieregeling wordt naast aandacht voor grensoverschrijdende projecten (samenwerking tussen Cuijk en Boxmeer) ook aandacht gevraagd voor grensoverschrijdende samenwerking (publiek-private sector). Voor meer informatie wordt verwezen naar het bijgevoegde projectplan inclusief begroting Procedurele informatie n.v.t. Bijlagen Projectplan inclusief begroting Beschikking
Burgemeester en wethouders van Cuijk mr. R.P. Hoffmann secretaris
mr. W.A.G. Hillenaar burgemeester
Ontmoet de Romeinen in de noordelijke Maasvallei ‘Tussen de Peel en de Maas ontmoet ik het Land van Cuijk’ projectplan
Colofon Opdrachtgever: Fra Jurgens, gemeente Cuijk Auteur Olav Reijers, Het verhaal van de plek Datum: 20 september 2013 Versie: 1.2
Ontmoet de Romeinen in de noordelijke Maasvallei ‘Tussen de Peel en de Maas ontmoet ik het Land van Cuijk’ ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Inhoudsopgave 1.
Aanleiding: visie Noordelijke Maasvallei
2.
Kader: ‘De identiteit van het Land van Cuijk’
3.
Projectopzet ‘Romeinen in de Noordelijke Maasvallei’
4.
Organisatie project
5.
Samenwerking Cuijk - Boxmeer
6.
Opslag en toegankelijkheid informatie
7.
Duurzaamheid en continuïteit
8.
Lijst gesprekspartners
Achtergrondinformatie Romeinen in de noordelijke Maasvallei Bijlage 1
Deelprojecten met begroting en planning
1. Aanleiding: visie Noordelijke Maasvallei De provincie Noord–Brabant en gemeente Boxmeer hebben in 2005 een gezamenlijke visie vastgesteld voor het gebied van de Noordelijke Maasvallei die door de andere gemeenten in het gebied, waaronder Cuijk, is onderschreven. De visie houdt in dat alle betrokken partijen zich inzetten om de duizenden jaren oude geschiedenis van het gebied beter zichtbaar en beleefbaar te maken om de ruimtelijke kwaliteit, economische vitaliteit en sociale cohesie in het gebied te bevorderen. ‘Ontmoet de Romeinen in de noordelijke Maasvallei’, een gezamenlijke project van de gemeenten Cuijk en Boxmeer, is een uitwerking van deze visie voor het zichtbaar en beleefbaar maken van de Romeinse geschiedenis van het gebied. De nadruk ligt op toeristische ontwikkeling en daarmee is dit plan ook een uitvoeringsproject van de toeristische visie ‘De identiteit van het Land van Cuijk’.
Reconstructie landschap en Romeinse bewoning noordelijke Maasvallei
2. Kader: ‘De identiteit van het Land van Cuijk’ De toeristische visie ‘De identiteit van het Land van Cuijk’ geeft een duidelijk en bruikbaar handvat om de toeristische ontwikkeling van het gebied te verbeteren op basis van de eigen, onderscheidende kwaliteiten van het gebied. De visie stelt voor het toeristisch concept daartoe uit te werken in vier richtingen waarvan de eerste ‘Het land van heerlijke ontmoetingen met onze geschiedenis’ is. Het voorliggende project past daar naadloos in en zou derhalve zelfs als pilot voor de aanpak in deze visie kunnen dienen. In de visie ‘De identiteit van het Land van Cuijk’ is als toeristische slogan gekozen voor ‘Het land van Cuijk. het Land van Heerlijke Ontmoetingen’. De titel van het project (Ontmoet de Romeinen) verwijst daar nadrukkelijk naar en zal in publicaties steeds gebruikt worden. De visie noemt vijf leidende principes: 1. Werk van binnen naar buiten 2. Werk vanuit de energie die er is, combineer bestaande initiatieven 3. Kies voor een duurzame organisatie 4. Neem de tijd, werk planmatig en communiceer dit 5. Hanteer het concept voor minimaal zeven jaar
Bij de uitwerking van het project ‘Romeinen in de noordelijke Maasvallei’ wordt met alle vijf principes rekening gehouden. Met name de eerste twee principes krijgen bijzondere aandacht omdat het project in samenspraak met lokale instellingen en vrijwilligers wordt uitgevoerd. Voorts legt de visie sterk de nadruk op de digitale ontmoeting - naast de werkelijke, fysieke ontmoeting - waarin steeds dezelfde waarden, beelden en beloften gecommuniceerd worden. De verschillende onderdelen van het verhaal van het Land van Cuijk moeten beleefbaar gemaakt worden op zo’n manier dat iedere gemeente inhoudelijk aansluiting vindt bij het grotere geheel. Dit kan alleen door de verhalen onder één noemer te brengen. Dat betekent dat, wil het voorliggende project aansluiten bij de toeristische visie, het zodanig opgezet dient te worden dat het toepasbaar en toegankelijk is voor het hele Land van Cuijk. 3. Projectopzet ‘Romeinen in de noordelijke Maasvallei’ De gemeenten Cuijk en Boxmeer hebben een ambitieus project ontwikkeld dat de bijzondere betekenis van de noordelijke Maasvallei in de (Romeinse) geschiedenis zichtbaar en toegankelijk wil maken voor een groot publiek. Doel is een betere leefbaarheid en economische impuls door meer bezoekers die langer blijven. Beide gemeenten willen dit bereiken door het nu nog verborgen Romeinse verleden op verschillende manieren en met verschillende media zichtbaar te maken en te vertellen. Met dit zeker op Nederlandse schaal onderscheidende verhaal kan het profiel van het gebied worden versterkt zodat het een economische impuls krijgt en de sociale cohesie wordt bevorderd. Het Romeins erfgoed helpt zo de verbinding te leggen met zowel het bedrijfsleven, de bewoners als bezoekers van de streek. Het project heeft ook nadrukkelijk de ambitie de verbinding te leggen met andere Romeinse centra als Nijmegen, Maastricht, Tongeren en Xanten om zo het grensoverschrijdende karakter van de site duidelijk te maken. Doelstellingen Het project kent de volgende doelstellingen: a. Het project wil een bijdrage leveren aan een betere woon- en leefomgeving door het toevoegen van betekenis en kwaliteit aan deze omgeving. b. Het project wil de economische vitaliteit van de noordelijke Maasvallei verbeteren door meer bezoekers te trekken. Deelprojecten In de aanvraag zijn negen deelprojecten gedefinieerd die allen uitgaan van hetzelfde Romeinse verhaal. Bij de uitwerking in het voorliggende projectplan zijn twee projecten samengevoegd, te weten de App en de 3D-reconstructie van de brug omdat zij uitgaan van hetzelfde digitale basismateriaal. Voorts is het project ‘Borden entree Cuijk’ vervallen omdat in de toeristische visie een andere keuze wordt gemaakt voor verwijzingen op plaatsnaamborden. Voor het project ‘Romeinen in de noordelijke Maasvallei blijven derhalve zeven deelprojecten over: 1. Verhaalpanelen in Cuijk en Boxmeer 2. Brochure ‘Romeinen in de Noordelijke Maasvallei’ met route 3. Romeins park met o.a. replica van brugpijler 4. 3D-beleving (App en reconstructie brug / castellum) 5. Website Canon van Cuijk en Historybox Boxmeer 6. Leskisten basisonderwijs Cuijk en Boxmeer 7. Deelname aan samenwerkingsverbanden: Limes, Spannendegeschiedenis.nl en Via Romana. Ieder deelproject is een project op zich met eigen begroting en verschillende projectverantwoordelijken en uitvoerders maar ze zijn allen onderling verbonden vanuit hetzelfde verhaal en hetzelfde doel. Het is daarom van het grootste belang dat de aansturing en afstemming eenduidig zijn. In de bijlage 1 staat een beschrijving van elk deelproject. Financiering Het project wordt mede gefinancierd vanuit de provinciale Subsidieregeling cultureel erfgoed NoordBrabant §1 Erfgoed in context. Eindrapportage en -afrekening dienen halverwege 2016 te geschieden conform de aanvraag dd 1 april 2013 en de beschikking van 24 mei 2013. Andere financiers zijn de gemeenten Cuijk en Boxmeer, hotel Van der Valk Cuijk. Vrijwilligersorganisaties als Museum Ceuclum, Foto Archief Dienst en werkgroep Archeologie Cuijk leveren een bijdrage in de vorm van inzet van vrijwilligers. In de bijlage staat per project aangegeven wat het beoogde eindresultaat, de planning en de begroting is, plus gegevens over uitvoerder en partners in ieder deelproject.
Voorbeelden verbeelding ‘Romeinen in de noordelijker Maasvallei’.
3D-reconstructie Romeinse brug
Colossus van Barletta (keizer Valentinianus’
e
App 4 eeuws castellum Cuijk
4. Organisatie project Het project wordt uitgevoerd onder verantwoordelijkheid en aansturing van de gemeente Cuijk. De gemeente wijst uit zijn organisatie een projectverantwoordelijke aan die aanspreekpunt is voor de projectleider en de verbinding vormt met de gemeentelijke organisatie inclusief het bestuur. De projectopzet sluit zoveel mogelijk aan bij de leidende principes van een duurzame en planmatige organisatie die van binnen naar buiten werkt en bestaande energie en verbanden gebruikt zoals vastgesteld in de toeristische visie. Het sluit daarmee ook nadrukkelijk aan bij het uitgangspunt van de visie dat vrijwilligers de dragers zijn van de identiteit van het Land van Cuijk. Zij vormen een belangrijk, uitvoerend deel van de projectorganisatie. Projectleider Het project staat onder leiding van een projectleider, aangesteld door de gemeente Cuijk, met als taken: - coördinatie en projectleiding - bewaking voortgang, budget en planning - budgetverantwoordelijk en tekenbevoegd binnen begroting - opdrachtgever en aanspreekpunt voor uitvoerders deelprojecten - periodieke terugkoppeling en overleg met ambtelijke aanspreekpunten Cuijk en Boxmeer - rapporteert aan colleges B&W van Cuijk en Boxmeer - deelname “Team Romeinen’, bewaakt mede deadlines en kwaliteit - overleg en afstemming partners en stakeholders - overleg en afstemming toeristische visie Land van Cuijk
Team ‘Romeinen’ Het project bestaat uit de zeven bovengenoemde deelprojecten die in de bijlage verder uitgewerkt zijn inclusief begroting en planning. De basis van ieder project is het verhaal van de Romeinen in de noordelijke Maasvallei. Er is al veel informatie over dit verhaal en er zijn verschillende organisaties die zich ermee bezig houden. Er is een risico dat ieder deelproject voor zich het wiel opnieuw gaat uitvinden en dat de informatie in deelprojecten elkaar tegenspreekt dan wel dubbellingen vertoont. Om dit risico te ondervangen en de vrijwilligersorganisaties, waar veel kennis en ervaring aanwezig is, optimaal bij het project te betrekken, wordt een Team Romeinen ingesteld. Dit is een werkgroep die bestaat uit mensen die kennis hebben van de Romeinse tijd in het land van Cuijk. Dit zijn vertegenwoordigers van Museum Ceuclum, Werkgroep Archeologie Cuijk, Foto Archief Dienst, duikclub Mergor in Mosam en VVV Land van Cuijk. Het team staat onder leiding van een ervaren, externe archeoloog die gespecialiseerd is in de Romeinse geschiedenis van Cuijk. Voorts bevat het team een redacteur die teksten schrijft en redigeert. De algehele projectleider woont de vergaderingen van het team bij. De deelnemers vanuit de lokale organisaties zorgen voor terugkoppeling naar en waar nodig het betrekken van de eigen achterban. Dit Team Romeinen zorgt ervoor dat alle benodigde informatie wordt verzameld, levert deze aan ieder deelproject, maakt en bespreekt de teksten, zoekt de afbeeldingen erbij en zorgt voor samenhang tussen de deelprojecten onderling. De uitvoerders van ieder deelproject zijn gehouden hun inhoudelijke kennis te betrekken van dit Team Romeinen Zo wordt geborgd dat elk deelproject de juiste informatie vertelt, zonder dubbellingen en tegenstrijdigheden. Het Team Romeinen blijft actief na afloop van het project zodat het kan inspelen op nieuwe informatie die uit archeologisch onderzoek naar voren komt. Denk aan de resultaten van de huidige duikcampagne van de RCE. Daar waar nodig en mogelijk zorgt het Team ervoor dat de producten en instrumenten worden aangepast. Indicatoren en monitoring De doelstellingen van het project worden gemonitord zoals in onderstaande tabel opgenomen. Omdat de verschillende deelprojecten met elkaar samenhangen, start de monitoring bij de oplevering van het complete project. Het jaar 2016 geldt als nulmeting, de monitoring beslaat minimaal drie jaren: Doelstelling a. Verbeteren kwaliteit woon- en leefomgeving
indicator Om de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van de leefomgeving te monitoren, leggen Cuijk en Boxmeer het plan bij de start van het project voor aan hun commissie Ruimtelijke kwaliteit / welstand / monumentenzorg. Halverwege en aan het eind van het project vragen de gemeenten opnieuw aan deze commissie hun oordeel uit te spreken over de vorderingen en de bereikte kwaliteit. De welstands- en monumentencommissie / commissie Ruimtelijke kwaliteit is een onafhankelijk adviesorgaan van de gemeente met veel kennis en ervaring op het brede terrein van erfgoed en ruimtelijke kwaliteit nadenken Deelname maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven aan project, meting per jaar
b. Groei in aantal bezoekers
Groei van aantal bezoekers van museum Ceuclum met 10% op jaarbasis (is nu 2.500) Bezoek- en gebruikgegevens van Historybox en Canon van Cuijk; groei van 10% op jaarbasis Gebruikgegevens app Romeins brug en castellum; groei van 10% op jaarbasis Aantal bezoekers Romeins park Heeswijkse Kampen (nulmeting bij oplevering) naar beneden Verkoopgegevens brochure met routes; oplage van 2.000 verkocht in vijf jaar Groei opbrengst toeristenbelasting met 5% op jaarbasis
5. Samenwerking Cuijk - Boxmeer Cuijk en Boxmeer voeren het project ‘Romeinen in de noordelijke Maasvallei’ gezamenlijk uit waarbij Cuijk als aanvrager en eindverantwoordelijke optreedt voor dit project. Boxmeer is aanvrager en eindverantwoordelijke voor eenzelfde soort project ‘Middeleeuwen in de noordelijke Maasvallei’, waarbij Cuijk als partner optreedt.. De samenwerking en afstemming binnen het Romeinse project krijgt per deelproject op de volgende wijze gestalte: 1. Verhaalpanelen in Cuijk en Boxmeer Er komen zowel in Cuijk als Boxmeer (Sterckwijk / Maasheggen, centrum) panelen over de Romeinse tijd te staan. De route langs deze plekken beslaat dus ook beide gemeenten. Uiteraard moet dit onderling afgestemd worden om te zorgen voor één verhaal en vormgeving. Tegelijk komen er ook panelen over de Middeleeuwen in Cuijk, in ieder geval op het Kerkplein over de Heren van Cuijk, waarvoor hetzelfde geldt. De panelen blijven minimaal 5 jaar staan. 2. Brochures met route Het ligt voor de hand – uit oogpunt van eenduidigheid en doelmatigheid - dat beide brochures over Romeinen en Middeleeuwen feitelijk een serie vormen met dezelfde opzet, vormgeving en kaartjes. Net als bij de panelen kan de inhoud uit verschillende bronnen komen. Feitelijk vormen de panelen, brochures en routekaart over Romeinen in de Noordelijke Maasvallei één project omdat zij hetzelfde verhaal vertellen dat op elkaar afgestemd moet zijn. In de brochure moet naar de plekken van de panelen worden verwezen die samen een route vormen en beide gebruiken hetzelfde kaartje. Ook voor het verhaal van de Middeleeuwen komt een brochure en zijn al borden in de maak. Omdat beide projecten zich op het grondgebied van beide gemeenten uitstrekken, is het raadzaam om de brochures, kaarten, routes en panelen onder één coördinatie te plaatsen om zo samenhang in vormgeving, plaatsing en inhoud te borgen. Omdat Boxmeer al bezig is met de uitvoering en daar bovendien uren voor heeft ingecalculeerd, ligt het voor de hand dat Boxmeer deze coördinatie op zich neemt en als projectleider en opdrachtgever optreedt namens beide gemeenten voor dit onderdeel. Verder dienen deze producten wat betreft uitstraling aan te sluiten bij de toeristische visie Identiteit Land van Cuijk. De inhoud (teksten, afbeeldingen) van de Romeinse panelen wordt aangeleverd door het ‘team Romeinen’. 3. Romeins park Informatie in het park zal verwijzen naar plekken in Boxmeer en vice versa. 4. 3D-beleving (App en reconstructie brug / castellum) Alle uitingen (panelen, brochure, lespakket) verwijzen naar de digitale producten van dit deelproject. 5. Educatie De educatieve producten over de Romeinen dienen ook bij het onderwijs in Boxmeer uitgezet te worden. Coördinatie kan het best vanuit museum Ceuclum plaatsvinden waar de leskisten zijn ondergebracht. 6. Canon en Historybox Boxmeer is al ver gevorderd met de eigen Historybox en zal zorgen dat het Romeinse verhaal daar goed in zit. Ook de heren van Cuijk kunnen hier een plek krijgen. Andersom dient de Canon van Cuijk aandacht te besteden aan de Heerlijkheid Boxmeer, o.a. vanuit de gedachte dat Cuijk de naamgever is van het hele gebied (Land van Cuijk). 7. Gremia / externe verbanden Cuijk zal beide gemeenten bij de Limes en Via Romana vertegenwoordigen. Spannendegeschiedenis.nl betreft locaties zodat Cuijk en Boxmeer daar eigen afspraken over moeten maken. Het verhaal op deze website wordt natuurlijk wel onderling afgestemd, voor de Romeinen is het ‘Team Romeinen’ aanspreekpunt. Algemeen: Monitoren Beide gemeenten wisselen de kengetallen uit die in de aanvraag naar de provincie genoemd staan.
6. Opslag en toegankelijkheid informatie De toeristische visie wil bereiken dat de toeristische ontmoetingen zoveel mogelijk onder een noemer worden gebracht, met werkelijke en digitale ontmoetingen, op zo’n manier dat iedere gemeente aansluiting kan vinden. Dit vraagt een visie binnen het onderhavige project op welke manier gegevens verzameld, opgeslagen en toegankelijk gemaakt worden. Met het Team Romeinen is een stevige basis gelegd voor een eenduidige verzameling van informatie. Hoe staat het nu met de toegankelijkheid? Centrale website De informatie over de Romeinse geschiedenis wordt op dit moment versnipperd bewaard en verspreid, de belangrijkste plekken met openbare, digitale informatie zijn: - Canon van Cuijk - Website museum Ceuclum - Website Spannendegeschiedenis.nl - Historybox Boxmeer. Idealiter staat alle informatie op een centrale website, beheerd door een aantal betrokkenen die zorgen dat de informatie aangevuld, actueel en toegankelijk blijft. Bewoners, ondernemers of bezoekers kunnen vervolgens de informatie gebruiken voor allerlei toepassingen, bijvoorbeeld voor toeristische, ruimtelijke of sociale doelen. Gezamenlijke aanpak Land van Cuijk Het Romeinse verhaal strekt zich uit over het hele land van Cuijk en de overheden hebben in de toeristische visie afgesproken om gezamenlijk de toeristische ontwikkeling van het gebied op te pakken. Daar past dan ook een eenduidige aanpak bij van de toegankelijkheid en verbeelding van het cultuurhistorische verhaal van het gebied. Belangrijk onderdeel van het project is dan ook om zo’n aanpak in ieder geval voor het Romeinse verhaal op te zetten in overleg met de andere betrokken gemeenten. Vraag daarbij is natuurlijk ook wie verantwoordelijk blijft voor de informatie en wie de kosten draagt van het onderhouden van de website. Zo wordt vermeden dat voor het Romeinse verhaal een ‘Cuijkse’ oplossing wordt gevonden die niet aansluit bij de wensen en aanpak van andere gemeenten, perioden of onderwerpen en er een versnipperd aanbod blijft bestaan. Groot voordeel is al dat Cuijk en Boxmeer gezamenlijk optrekken in dit project. Gebruik bewoners, bezoekers en ondernemers Doel van dit project is de Romeinse geschiedenis van het gebied beter beleefbaar te maken voor bewoners en bezoekers. Essentieel hierbij is dat de informatie over de Romeinse geschiedenis ook toegankelijk is voor alle partijen en belangstellenden. Niet voor de uitvoering van de hier behandelde zeven deelprojecten uit te voeren maar in veel breder verband. Wanneer het verhaal algemeen toegankelijk is, nodigt dit ondernemers, instellingen en particulieren uit meer met dit verhaal te doen in een toeristische context. Zo krijgt het project een belangrijke spin-off naar andere activiteiten en groepen om meer bezoekers te trekken. Het behoeft geen betoog dat alleen een digitale opslag ook een makkelijke en brede verspreiding borgt. Nu de gemeente Cuijk met zoveel ambitie het verbeelden van de Romeinse tijd oppakt, verdient het aanbeveling om tegelijk na te denken op welke manier de gegevens nu en de toekomst opgeslagen, geborgd en toegankelijk gemaakt worden in samenspraak met de andere partners in de toeristische visie. 7. Duurzaamheid en continuïteit De gemeenten Cuijk en Boxmeer beogen nadrukkelijk het eigen erfgoed duurzaam te behouden voor huidige en toekomstige bewoners en bezoekers door het te verbeelden en het verhaal eromheen op aantrekkelijke wijze voor het voetlicht te brengen. Het betreft erfgoed dat veelal is verdwenen en soms alleen in verhalen en gebruiken voortleeft. Door het met fysieke (inrichting, markeringen, verbeelding, panelen), digitale (Historybox, website) en virtuele (app) middelen te verbeelden komt het tot leven, raken mensen er meer bij betrokken en waarderen het meer. Door het erfgoed een duidelijker gezicht te geven en te koppelen aan de eigen identiteit van de bewoners wordt het meer vanzelfsprekend een deel van de eigen leefomgeving. Met dit project wordt het erfgoed ook de eigen leefomgeving ingetrokken omdat het op een aantal plaatsen deel gaat vormen van de openbare ruimte en in het voorbeeld van het Kerkplein richting geeft aan de inrichting van de openbare ruimte.
Met de instelling van het Team Romeinen dat bestaat uit vertegenwoordigers van lokale instellingen borgt de gemeente dat het verhaal blijft leven in de eigen omgeving en daarmee een zorgvuldig behoud en beheer. 8.
Lijst gesprekspartners / werkgroep
Om tot dit projectplan te komen, is met onderstaande personen gesproken. De meeste van deze gesprekspartners zijn ook beoogde partners in het Team Romeinen. Gemeente Cuijk Fra Jurgens (erfgoed) Gert Zegers (cultuur/accommodaties) Nanda van Woensel (toerisme) Gemeente Boxmeer Rob Setz (toerisme) Provincie Noord-Brabant Martin Meffert (archeologie) Foto Archief Dienst Jos Janssen (vz) Henny Kerkhoff Peter Bloemen Wietse Bakker (stagiair) Museum Ceuclum Harry Vens Werkgroep Archeologie Cuijk zie museum Hotel Van der Valk Fred van der Valk René van der Greft Regionaal platform toerisme zie Hotel Van der Valk The Missing Link Boudewijn Goudswaard (archeoloog)
Bijlage 1.
Deelprojecten met begroting en planning
Achtergrondinformatie: De Romeinen in de noordelijke Maasvallei De noordelijke Maasvallei was in de Romeinse tijd van bijzondere economische en strategische betekenis omdat bij Cuijk een belangrijke hoofdweg de Maas kruiste en zo de Maaskant met de korenschuur van het Romeinse Rijk (Picardië) verbond. Zodoende ontstond hier al in de eerste eeuw na Christus een militaire versterking. Het gebied eromheen raakte langzamerhand geromaniseerd zoals de opgegraven Romeinse villa bij Mook laat zien. e
In de 4 eeuw won het gebied van het huidige Noord-Brabant militair en strategisch aan belang. Vanaf die tijd bouwden de Romeinen in plaats van grote forten aan de Rijn veel kleinere forten in het binnenland om het hoofd te bieden aan de dreiging van binnenvallende Germaanse stammen. De al bestaande militaire vesting in Cuijk werd toen uitgebreid tot een stenen castellum met een dubbele gracht. Halverwege de 4e eeuw werd op deze plek ook een strategisch belangrijke brug gebouwd en later hersteld onder keizer Valentinianus. Het was een enorme constructie, vergelijkbaar met de nog aanwezige brug in Trier. De Maas was in deze periode namelijk de belangrijkste noord-zuid verbinding. De Maasbrug heeft enkele decennia gefunctioneerd als knooppunt in het Romeinse handels- en personenverkeer. Het belang van deze plek blijkt uit de weergave van Cuijk (Ceuclum) op de Peutingerkaart, een middeleeuwse kopie van een Romeinse wegenkaart.
Uitsnede Peutingerkaart met linksboven Ceuclum
Brug en castellum met de gebouwen eromheen zijn in de vroege Middeleeuwen teloor gegaan. Dit betekende ook het einde van het omringende landbouwsysteem met villa´s dat samenhing met bewoners en bedrijvigheid in en om het castellum. Zowel de locatie als de bouwmaterialen werden hergebruikt. Op het oog verdwenen de Romeinse bouwwerken. In de bodem werden ze – aan het oog ontrokken – echter geconserveerd voor latere generaties. Op de plaats van het castellum hebben de heren van Cuijk later hun kasteel gebouwd dat inmiddels ook is afgebroken. Nu strekt de binnenstad van Cuijk zich uit over het voormalige castellum- en kasteelterrein. Middenin staat nu de kerk en daarnaast is het museum gevestigd. Ook de Romeinse infrastructuur is verdwenen maar duikt op sommige plekken nog op zoals de Heerstraat bij Boxmeer. Te Sterckwijck is een Romeins grafveld en een deel van de Romeinse weg opgegraven. Op de huidige kade in Cuijk is in het beton de grootte van een brugpijler weergegeven. Tegenwoordig worden beide oevers van de Maas hier verbonden door een veerpont. Maar één keer per jaar komt de brug van Valentinianus weer tot leven. Op de vierde dag van de Nijmeegse wandel-4daagse maakt een pontonbrug de oversteek mogelijk voor ca. 40.000 wandelaars op precies dezelfde plek waar keizer Valentinianus de Grote ooit zijn strategische brug had liggen.
Romeinen in de Noordelijke Maasvallei - begroting versie 2. 20 september 2013 Project
1. Panelen 2. Brochure 3. Romeins park 4. 3D beleving 5. Canon - Historybox 6. Leskist 7. Deelname gremia Projectleiding
Totaal
Kosten
30.020 15.300 99.000 30.000 10.500 3.500 15.200 26.000
229.520
Dekking Cuijk
Opmerkingen Cuijk toelichting uurtarief € 75
Boxmeer Van der Valk
Instellingen Provincie uurtarief € 50 6.000
2.000 20 uur plaatsing € 500 materiaal 74.000 7.500
2.500 2.000 1.000 2.000
8.100 108 uur overleg 12.000 160 uur projectleiding
22.100
7.500
Team Romeinen
BTW is niet van toepassing op de subsidie, alle bedragen zijn derhalve ex BTW
74.000
13.500 13500
Verkoop brochure
22.020 7.490 23.000 29.000 1.000 3.500 7.100 14.000
107.110 13500
5.310
Levering 1 leskist Erfgoed Brabant Inclusief extern archeologisch adviseur Team Romeinen (€9000) en kosten opstellen projectplan (€2500) 5.310
Team Romeinen
9500 3500 2000 1000 2000
9000
27000
01. Inkomende documenten - 3244
Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 1 van 4
01. Inkomende documenten - 3244
Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 2 van 4
01. Inkomende documenten - 3244
Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 3 van 4
01. Inkomende documenten - 3244
Scan nummer 1 van 1 - Scanpagina 4 van 4