Gemeente Amersfoort
RAADSINFORMATIEBRIEF 2015-070 Van Aan Portefeuillehouder
: Burgemeester en Wethouders : Gemeenteraad : Wethouder J.C. Buijtelaar
Reg.nr. Datum Programma
: 4998406 : 30 juni 2015 : 8. Mobiliteit
TITEL Ingebruikname van de OV-chipkaartpoorten en maatwerkoplossingen
KENNISNEMEN VAN De afspraken die ons college heeft gemaakt met NS over de ingebruikname van de OVchipkaartpoorten op station Amersfoort.
AANLEIDING Op 17 februari 2015 is uw raad in een bijeenkomst tijdens De Ronde geïnformeerd door NS over de plannen met de plaatsing en ingebruikname van OV-chipkaartpoorten op station Amersfoort. NS gaf in deze bijeenkomst aan met de landelijke uitrol van OV-chipkaartpoorten het aantal zwartrijders en het aantal geweldsincidenten in de trein en op de stations te willen verminderen. Ons college benadrukte in deze bijeenkomst nogmaals haar standpunt dat we liever geen afsluiting zien van de stationstraverse. Ons college heeft toegezegd met NS afspraken te maken over de maatwerkoplossingen voor verschillende gebruikers van de stationstraverse. Deze maatwerkoplossingen zijn er nu. Daarnaast heeft NS die avond toegezegd om aanvullende informatie over de uitgevoerde onderzoeken (het passantenonderzoek en een second opinion naar een alternatieve locatie voor de poorten) te sturen. Op 20 maart 2015 heeft uw raad van NS een brief ontvangen met daarin de toegezegde informatie. Inmiddels is NS gestart met de voorbereidende werkzaamheden voor het plaatsen van de OVchipkaartpoorten. Op 5 juni 2015 hebben wij u hierover in een collegebericht geïnformeerd en hebben wij u toegezegd met voorliggende Raadsinformatiebrief te komen.
KERNBOODSCHAP Ons college blijft bij het standpunt dat de stationstraverse open moet blijven om beide stadsdelen met elkaar te verbinden. Maar we begrijpen ook dat de NS maatregelen neemt om het zwartrijden tegen te gaan en de veiligheid op de stations te vergroten. Met het nemen van maatwerkoplossingen zien we dat NS zoveel als mogelijk heeft getracht rekening te houden met onze wensen om de stationstraverse open te houden voor de passanten. NS plaatst binnenkort OV-chipkaartpoorten op station Amersfoort. Vanaf 15 juli 2015 plaatst NS de poorten en vanaf 15 november worden ze stapsgewijs in gebruik genomen. Voor verschillende groepen passanten, bedrijven in de stationsomgeving, bezoekers van restaurant ‘Perron 4/5 volgens Tollius’ en werknemers op het station komen er maatwerkoplossingen om de poorten te kunnen passeren. Ook komt er een proef met ‘single check in check out’ voordat de poorten volledig worden gesloten. Alle poorten worden naar verwachting in het eerste kwartaal van 2016 volledig gesloten.
Inlichtingen bij:
A.M. van den Aker, DIR/SO, (033) 469 49 28
Gemeente Amersfoort raadsinformatiebrief 4998406 pagina 2
CONSEQUENTIES 1. Er komen ‘hoge’ poorten aan allebei de zijden van het station: in de stationshal en bovenaan de trap aan de kant van het Piet Mondriaanplein De poorten die worden geplaatst zijn ‘hoge’ poorten, zie afbeelding 1. Het aantal ‘poortenspringers’ (zwartrijders die over de OV-chipkaartpoorten springen, zoals onlangs op Rotterdam CS) zal daarmee volgens NS beperkt blijven.
Afbeelding 1. ‘Hoge’ poorten
2. Voor passanten met een OV-chipkaart zijn er meerdere opties om de poorten te passeren Passanten reizen niet met de trein, maar willen wel gebruik maken van de stationstraverse. Het grootste deel van deze passanten is in het bezit van een OV-chipkaart. Deze passanten kunnen met de volgende ‘sleutels’ de poortjes passeren: • Passanten kunnen het station gratis passeren via de poortjes, mits zij voldoende saldo (20 euro) of 10 euro plus een NS-product op hun OV-chipkaart hebben staan (een NS-abonnement, Reizen op Saldo, of een NS-Business Card). Bezoekers die op een station binnen een uur inen uitchecken betalen niets. Dat in- en uitchecken mag aan dezelfde of aan de andere kant. • Passanten die een OV-chipkaart zonder voldoende saldo hebben, kunnen via de NS-automaat gratis een eenmalig product, het passagerecht, op hun OV-chipkaart laden. Passanten hebben hierna een uur passagetijd tussen in- en uitchecken. Na het uitchecken verdwijnt het passagerecht van de kaart. Voor een eventuele terugreis moet opnieuw het passagerecht op de kaart worden geladen. Op deze manier kunnen passanten meerdere keren per dag heen- en weerlopen. NS communiceert duidelijk aan beide zijden van de stationstraverse over de mogelijkheid van het laden van het passagerecht. 3. Voor passanten zonder OV-chipkaart heeft NS een passagepas beschikbaar. Bewoners uit het geselecteerde gebied (zie afbeelding 2) krijgen een brief met informatie over de ingebruikname van de poorten en op welke manieren zij de poorten kunnen passeren. Deze brief bevat een uitnodiging om via een speciale website een passagepas (maximaal 4 passen per huisadres) aan te vragen. NS stuurt de passagepas binnen vijf werkdagen naar het huisadres. De pas maakt een dagelijkse (onbeperkte) passage mogelijk (binnen 60 minuten moet weer worden uitgecheckt). De pas is gratis en twee jaar geldig, tot eind 2017. Daarna worden de passagepassen op initiatief en door NS vervangen en krijgen omwonenden een nieuwe passagepas. Omwonenden die meer passen nodig hebben of net buiten het postcodegebied vallen, kunnen contact opnemen met de Klantenservice van NS. Zij beoordelen deze speciale aanvragen en gaan hier coulant mee om.
Gemeente Amersfoort raadsinformatiebrief 4998406 pagina 3
Afbeelding 2. Verspreidingsgebied passagepas voor omwonenden van station Amersfoort
Het verspreidingsgebied is gebaseerd op het passantenonderzoek ‘Meer kijk op Interwijk – Amersfoort’, uitgevoerd in juli 2013. NS heeft u dit onderzoek op 20 maart 2015 toegestuurd. Uit dit onderzoek blijkt dat verreweg de grootste passantenstroom van het Soesterkwartier naar het centrum loopt en vice versa en van het Soesterkwartier naar het stationsgebied (samen 69%). Een aanvullende stroom van passanten loopt van het Soesterkwartier naar De Berg / Leusderkwartier (17%). Door het gekozen verspreidingsgebied wordt het grootste gedeelte van de gebruikers van de stationstraverse bereikt. 4. NS informeert bedrijven in de stationsomgeving over alternatieven voor werknemers en bezoekers In de stationsomgeving is een aantal (grote) bedrijven en restaurants gevestigd (zoals Arcadis, Friesland Campina, en Twynstra Gudde). Voor bezoekers van deze bedrijven en restaurants zijn aan beide kanten van het station voldoende parkeerplaatsen op korte afstand (zie de kaart in bijlage 1). NS informeert de bedrijven per brief over de planning van de plaatsing en ingebruikname van de OVchipkaartpoorten. NS licht toe op welke manieren werknemers en bezoekers de poortjes kunnen passeren met hun OV-chipkaart. NS zal bedrijven adviseren over een mogelijke communicatieboodschap richting bezoekers over geschikte parkeerplaatsen en mogelijkheden om de poorten te passeren. Voor geïnteresseerde bedrijven komen er passagepassen beschikbaar voor algemeen gebruik. Ook voor taxichauffeurs komen passagepassen beschikbaar. 5. NS heeft afspraken gemaakt met restaurant ‘Perron 4/5 volgens Tollius’ voor hun bezoekers Restaurant ‘Perron 4/5 volgens Tollius’ ligt binnen het beheerst toegankelijk gebied binnen de OVchipkaartpoorten. Bezoekers van het restaurant krijgen indien gewenst bij reservering een barcode. Met deze barcode maken restaurantgasten gebruik van de OV-chipkaartpoort die is uitgerust met een barcodelezer. Voor vaste bezoekers krijgt het restaurant passagepassen beschikbaar. Het restaurant krijgt de beschikking over een ‘swipecard’ waarmee makkelijk grote groepen bezoekers door een medewerker van het restaurant door de poortjes kunnen worden gelaten. In het restaurant komt een inen uitcheckpaal waar de bezoekers met een OV-chipkaart kunnen uitchecken en op die manier langer dan een uur in het restaurant kunnen verblijven. 6. Voor werknemers op het station stelt NS speciale stationspassen beschikbaar De bedrijven die in en om de stationshal zitten blijven voor de medewerkers toegankelijk via speciale stationspassen. Deze verspreidt NS. 7. Van de proef met ‘single check in- check out’ merkt de reiziger weinig Connexxion verzorgt de treindienst van de Valleilijn (tussen Amersfoort en Ede-Wageningen). Momenteel moeten reizigers voor de Valleilijn in- en uitchecken bij de in- en uitcheckpalen van
Gemeente Amersfoort raadsinformatiebrief 4998406 pagina 4
Connexxion. Bij een overstap tussen de twee vervoerders moet eerst worden uitgecheckt bij de ene vervoerder en daarna worden ingecheckt bij de andere. Dit is voor reizigers onhandig. NS wil daarom samen met Connexxion een proef doen met het in- en uitchecken bij hetzelfde poortje. Deze proef richt zich vooral op de backoffice van de vervoerders. De reiziger merkt hier weinig van. Als dit ‘single check in check out’ werkt worden binnen twee tot drie weken na de start van de proef de poorten ‘aangezet’. Zie ook ‘Vervolg’. Indien er problemen zijn vanuit de proef, blijven de poortjes voorlopig open. 8. De poorten worden stap voor stap gesloten Om de reizigers te laten wennen aan het gebruik van de poorten worden na de proef de poorten stapsgewijs gesloten. In het eerste kwartaal van 2016 sluit NS de laatste poort.
DUURZAAMHEID Bij dit onderwerp spelen duurzaamheidaspecten een beperkte rol. Enerzijds vinden we het duurzaam om de stationstraverse voor voetgangers bereikbaar te houden. Anderzijds zorgen OVchipkaartpoorten ervoor dat reizigers niet vergeten in- of uit te checken. Uit een proef bij station Rotterdam-Zuid blijkt ook dat gebruikers van het station het gevoel hebben dat de (sociale) veiligheid toeneemt als de poorten niet meer openstaan.
FINANCIËN Er zijn voor gemeente Amersfoort geen financiële consequenties. De kosten voor het plaatsen van de OV-chipkaartpoorten zijn voor NS.
RISICOPARAGRAAF NS heeft inmiddels ervaring met het plaatsen en sluiten van OV-chipkaartpoorten en met de distributie van passagepassen. NS zorgt voor bemensing van informatiestandjes voor hulp bij het aanvragen van een passagepas tijdens de eerste week van ingebruikname van de poorten. Er zijn dan ook NSmedewerkers bij de poorten aanwezig om passanten zonder pas door te laten. Het risico dat passanten ‘overvallen’ worden door de sluiting van de poorten is hierdoor beperkt. Bij het vaststellen van het benodigde aantal poorten is rekening gehouden met de drukste momenten in de spits om zo de transfercapaciteit te waarborgen. Er zijn voldoende poorten om de reizigerstromen snel en goed af te handelen. Bij calamiteiten worden de poorten opengezet en kan iedereen het station snel verlaten. Bij elke poortrij staat een service- en informatiezuil waar reizigers via een meldknop verbinding kunnen krijgen met een medewerker van de NS Service Centrale. De medewerkers van de Service Centrale kijken mee via een monitor en kunnen informatie geven aan reizigers en passanten.
COMMUNICATIEBOODSCHAP EN BETROKKEN PARTIJEN De poorten worden vanaf 15 juli geplaatst en vanaf 15 november stapsgewijs in gebruik genomen. In het eerste kwartaal van 2016 zijn alle poorten volledig gesloten. Voor verschillende groepen passanten, bedrijven in de stationsomgeving, bezoekers van restaurant ‘Perron 4/5 volgens Tollius’ en werknemers op het station komen er maatwerkoplossingen om de poorten te kunnen passeren. NS verzorgt de communicatie richting reizigers en genoemde groepen belanghebbenden. Betrokken partijen NS, treinreizigers, omwonenden, bedrijven in en om het station, restaurant ‘Perron 4/5 volgens Tollius’, taxichauffeurs.
Gemeente Amersfoort raadsinformatiebrief 4998406 pagina 5
VERVOLGSTAPPEN Planning Vanaf 5 juni 2015
Uitvoeren van de voorbereidende werkzaamheden door de aannemer
Vanaf 15 juli 2015
Plaatsen van de poorten, camera’s, barriers, noodknoppen etc. en testen van de poorten
Vanaf 15 november - Uitvoeren van een proef ‘single check in check out’ 2015 - ‘Aanzetten’ van de poorten, de poorten worden door de reizigers gebruikt voor in- en uitchecken - Verwijderen van de bestaande in- en uitcheckpalen Vanaf 1 december 2015
Aanvragen en distributie van de passagepassen
Q1 2016
Sluiten van de poorten
Met vriendelijke groet, Burgemeester en wethouders van Amersfoort, de secretaris,
de burgemeester,
Gemeente Amersfoort
Bijlage 1. Kaart Bedrijven en parkeervoorzieningen in het stationsgebied van Amersfoort
Inlichtingen bij:
A.M. van den Aker, DIR/SO, (033) 469 49 28
