gemeente Eindhoven
Raadsnummer xoRq.o6x Inboeknummer robstoogSg Dossiernummer o44.ror z november zoro
Raads informatiebrief Betreft aanpak kleine ergernissen in de openbare ruimte: keuze voor de "Bestuurlijke strafbeschikking overlast" of de "Bestuurlijke boete overlast". Inleiding Door nieuwe wetgeving vanuit de centrale overheid staan voor gemeenten twee nieuwe handhavingsinstrumenten ter beschikking bij de aanpak van kleine ergernissen in de openbare ruimte: de "bestuurlijke strafbeschikking overlast" en de "bestuurlijke boete overlast".
De bestuurlijke strafbeschikking en de bestuurlijke boete zijn verschillende afdoeningsinstrumenten die niet met elkaar mogen worden verward. De bestuurlijke strafbeschikking vloeit voor uit de "Wet OM-afdoening" net als de OM-strafbeschikking en de Politie-strafbeschikking en kan uitsluitend worden opgelegd voor 93 overlastfeiten uit de APV en Afvalstoffenverordening. De bestuurlijke boete is een algemeen afdoeningsinstrument dat voor meerdere wetten kan worden toegepast en waarvan de algemene procedure is geregeld in de Algemene wet bestuursrecht. Recent hebben wij besloten tot implementatie van de bestuurlijke boete op grond van de "Regionale Nood-Huisvestingsverordening 2010". Voor die verordening is het ook wettelijk niet mogelijk om een bestuurlijke strafbeschikking op te leggen. Deze notitie beperkt zich tot de aanpak van 93 overlastfeiten uit de APV en Afval-
stoffenverordening zoals bijvoorbeeld zwerfafval, wildplassen en loslopende honden. Kleine ergernissen die mede de kwaliteit van de leefomgeving en het veiligheidsgevoel van de inwoners en bezoekers van Eindhoven bepalen. Voor die feiten dient nu een keuze te worden gemaakt voor toepassing van een van de nieuwe handhavingsinstrumenten: de bestuurlijke strafbeschikking gebaseerd op de Wet OM-afdoening die per 1 december 2010 in Eindhoven kan worden toegepast of voor de bestuurlijke boete gebaseerd op de Wet bestuurlijke boete overlast in de openbare ruimte. De kenmerken van beide instrumenten zijn uitgebreid opgenomen in een overzicht.
Raadsnummer ZORqo6Z
Beide instrumenten naast elkaar gebruiken is niet mogelijk.
Besluit van college van burgemeester en wethouders Wij hebben besloten de "bestuurlijke strafbeschikking overlast" per 1 december 2010 te implementeren.
Argumenten 1.1. Er bestaan drie soorten handhavi ngsi nstrumen ten waarvan de bestuurlijke straf-
beschikking het best aansluit op het gemeentelijk handhavingsbeleid, de beste duidelijkheid geeft voor de burger en een gunstige kosten-baten verhouding kent. Vanaf 1 december 2010 bestaan er voor de boa formeel drie verschillende soorten
boete-instrumenten om repressief op te treden tegen de genoemde kleine ergernissen in de openbare ruimte: 1. de bestuurlijke strafbeschikking overlast; 2. de bestuurlijke boete overlast; 3. de politiestrafbeschikking. Ad.1. Bestuurlijke strafbeschikking overlast Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’ s) in dienst van gemeenten kunnen met het strafrechtelijk handhavingsinstrument "bestuurlijke strafbeschikking" een bestraffende sanctie opleggen via het strafrecht. Voor het toepassen daarvan is geen besluit van de gemeenteraad nodig. De boetes worden geind door het CJIB en geldbedragen die uit de tenuitvoerlegging van de beschikkingen zijn verkregen, komen via een proces-verbaal vergoeding deels ten goede aan de gemeente. De burger die de beschikking heeft ontvangen dient zelf het initiatief te nemen om bij het Openbaar Ministerie verzet aan te tekenen. Dit betekent voor de gemeente geen verzwaring van de ambtelijke capaciteit op de huidige werkwijze. Bij het kiezen voor de "bestuurlijke strafbeschikking overlast" is er sprake van inkomsten uit de proces-verbaalvergoeding. Kosten voor de gemeente zijn er verder in het traject niet omdat dat zich immers elders afspeelt bij het CJIB en het OM. Implementatie kan budget neutraal plaatsvinden. Ad. 2. Bestuurlijke boete overlast Bij invoer van het bestuurlijk handhavingsinstrument "bestuurlijke boete overlast"
draagt de gemeente de volledige verantwoordelijkheid van het hele proces van het organiseren van de handhaving tot het uitvaardigen van de boete, het beroep- en bezwaartraject en uiteindelijk de incasso. De opbrengsten van de boetes vloeien in de gemeentekas. Dit betekent met name een aanzienlijke verzwaring van de ambtelijke capaciteit. Doordat de landelijk vastgesteld boetebedragen betrekkelijk laag zijn staan de boeteopbrengsten niet in verhouding met de hoge personele kosten. Voor het toepassen van de bestuurlijke boete is een aanpassing van de APV en de
Raadsnummer ZORqo6Z
Afvalstoffenverordening noodzakelijk en daarvoor is een besluit van de gemeenteraad nodig. Het openbaar ministerie speelt bij de bestuurlijke boete geen rol. Ad.3. Politiestrafbeschikking Indien geen keuze wordt gemaakte tussen de "bestuurlijke strafbeschikking overlast" of de "bestuurlijke boete overlast" blijft de huidige werkwijze (politiestrafbeschikking) van kracht. Met de politiestrafbeschikking verandert er niets op de huidige situatie met uitzondering van het feit dat niet langer de politie maar de gemeente verantwoordelijk is voor toezending van de zaakgegevens aan het CJIB. Belangrijk nadelig aspect van de politiestrafbeschikking is het feit dat het Openbaar Ministerie (OM) in tegenstelling tot de bestuurlijke strafbeschikking de mogelijkheid behoudt om een zogenaamd beleidssepot toe te passen waarmee zij de zaak, wanneer die niet is betaald, alsnog om beleidsoverwegingen terzijde kan leggen. Het hele daaraan voorafgaande gemeentelijk handhavingsproces is dan voor niets geweest. Conclusie
Het invoeren van de bestuurlijke strafbeschikking is voor de gemeente aanmerkelijk goedkoper dan het invoeren van de bestuurlijke boete. Hoewel alle inkomsten van de bestuurlijke boete voor de gemeente zijn, zijn de kosten van de bestuurlijke boete per saldo voor de gemeente hoog omdat zij zelf zorg moet dragen voor de administratieve afhandeling van de opgelegde (betrekkelijke lage) boete, de inning en de inrichting van de bezwaar en beroepsorganisatie. Bij de bestuurlijke strafbeschikking krijgt de gemeente een vergoeding per opgelegde boete (pvvergoeding) en is de mogelijkheid tot verzet van de overtreder bij het openbaar ministerie georganiseerd. De gemeente draagt hiervan dus ook niet de kosten. Als het gaat om de duidelijkheid op straat voor de burger, prevaleert invoering van de bestuurlijke strafbeschikking boven de bestuurlijke boete. Dit is met name het geval omdat sinds kort de politiestrafbeschikking voor wat betreft uitvoering en rechtsbescherming sterk overeenkomt met de bestuurlijke strafbeschikking. Voor de burger is het dan niet anders of hij een beschikking krijgt voor het plegen van een
overlastfeit van een gemeentelijke boa of een beschikking van de politie voor datzelfde of een ander feit. Bij de keuze voor de bestuurlijke boete is er in dat geval sprake van twee sterk verschillende rechtsgangen hetgeen voor de burger verwarrend kan zijn. Bij de bestuurlijke strafbeschikking en de politiestrafbeschikking is er in het traject een belangrijke rol voor het openbaar ministerie weggelegd. Alleen het openbaar ministerie kan tot vervolging overgaan. In dat traject kan het openbaar ministerie onder de werking van het zogenaamde opportuniteitsbeginsel afzien van vervolging (seponeren). Al daaraan voorafgaande inspanningen zijn dan voor niets geweest. De openbaar ministerie zal echter in het geval van de bestuurlijke strafbe-
Raadsnummer ZORqo6Z
schikking geen gebruik maken van de mogelijkheid om beleidsmatige redenen te seponeren zodat het gemeentelijk handhavingsbeleid niet wordt doorkruist. Bij de bestuurlijke boete speelt het openbaar ministerie geen rol omdat dat gehele traject zich binnen de gemeente afspeelt. Ei ndconclusi e
Gelet op de goede aansluiting bij het gemeentelijk handhavingsbeleid, de duidelijkheid voor de burger en de gunstige kosten-baten verhouding wordt geadviseerd te kiezen voor de bestuurlijke strafbeschikking. 1.2. Naar aanleiding van een pilot hebben de G4-gemeenten gekozen voorinvoering van de Bestuurlijke s tra fbeschi kki ng overlast. Ook het Regionaal College Brabant
Zuid-Oost heeft zich daarvoor uitgesproken. In 2009 is er in de G4 gemeenten een pilot geweest met de bestuurlijke strafbeschikking voor de aanpak van genoemde overlastfeiten. Deze gemeenten hebben daarna nadrukkelijk voor de bestuurlijke strafbeschikking gekozen.
Vanaf 1 januari 2010 wordt de "bestuurlijke strafbeschikking overlast" onder regie van het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB), onderdeel van het ministerie van justitie, landelijk gefaseerd uitgerold voor die gemeenten die voor dit instrument kiezen. De regio Brabant Zuid-Oost hoort bij de laatste regio’s waar de implementatie in december 2010 is gepland. Geen enkele gemeente in Nederland heeft op dit moment gekozen voor de bestuurlijke boete voor de aanpak van deze overlastfeiten.
In januari 2009 is door het regionaal college het voornemen uitgesproken om tot regionale implementatie van de "bestuurlijke strafbeschikking overlast" in de 21 gemeenten van de regio Brabant Zuid-Oost te komen. Elk lokaal college van burgemeester en wethouders zal daar zelf een formele beslissing over moeten nemen.
Ter inzage gelegde stukken Kenmerken BSB en Bestuurlijke Boete en Bestuurlijke Strafbeschikking.
Burgemeester en wethouders van Eindhoven,
A. Verba kei, secretaris a.i.
Raadsnummer ZORqO6Z
BA10052672
Bijlage 1. Kenmerken BSB en BB
Bestuurlijke Boete
Bestuurlijke Strafbeschik-
Recht
Bestuursrecht
king Strafrecht
Feiten
APV en Afvalstoffenverordening
APV en
Hoogte boetes is bepaald in
AMvB bestuurlijke boete
AMvB bestuurlijke strafbeschikking
Bedrag boetes
Gelijk aan boetebedragen OM. Voor bepaalde APV-overtredingen waarvoor het OM geen boetebedragen heeft vastgesteld en die niet op de negatieve lijst staan, mag de raad echter de hoogte vaststellen tot het maximum
Gelijk aan boetebedragen
Aspect
Afvalstoffenverordening
OM.
genoemd in de gemeentewet: natuurlijke persoon: C 340,ÃćâĆňâĂİ en rechtspersoon 6 2.250,ÃćâĆňâĂİ
Betalingstermijn
Zes weken na onherroepelijk worden besluit
Aankondiging besluit
Boa uit naam college c.q. burgemeester
Oplegging besluit
Gemeente
Wijze van uitreiking beschikking
Binnen 8 weken na constatering: gedagtekende beschikking toegezon-
Uitreiking in persoon of afschrift naar GBA-adres (of
den aan opgegeven verblijfplaats (ofÃćâĆňâĂİ in geval van onbestelbaar ÃćâĆňâĂİ GBA-adres)
andere opgegeven woonof verblijfplaats) zo spoedig mogelijk
Rechtsmiddel
Bezwaar en beroep bij gemeente respectievelijk Kantonrechter
Verzet bij OM binnen twee weken. OM kan het verzet
Termijn
Termijn voor bezwaar of beroepschrift:
Termijn voor verzet: in
6 weken (art. 6r7 Awb)
beginsel binnen twee weken nadat de beschik-
Zes weken na uitvaardiging strafbeschikking door CJIB Boa uit naam college c.q. burgemeester CJIB namens gemeente
vervolgens aanhangig maken bij de Kantonrechter als zij niet zelf de beschikking intrekt of wijzigt
king de bestrafte bekend is geworden, maar uiterlijk 6 weken na toezending
Termijn behandeling bezwaar of beroep respectievelijk verzet
Binnen 6 weken na zekerheidsstelling
Zekerheidsstelling (bij bezwaar/beroep respectievelijk verzet) Hoger beroep
Wel
Niet
Hoger beroep mogelijk bij Gerechtshof Leeuwarden in geval van boete hoger
Behandeling in beroep, respectievelijk na verzet
Indien de bestuurlijke boete na een eventueel bezwaarschrift niet wordt
Regulier hoger beroep en cassatie mogelijk (na veroordeling na verzet) Indien het OM na verzet de
dan 670,ÃćâĆňâĂİ
De termijn waarbinnen de tenuitvoerlegging plaatsvindt
ingetrokken: procedure voor de Kantonrechter (in de hoedanigheid van bestuursrechter). De kantonrechter beoordeelt in beroep vooral de totstandkoming en (tegenwoordig ook ’inhoudelijk’) de hoogte van de boete aan de hand van de Algemene beginselen van behoorlijk bestuur Boete te betalen binnen 6 weken na
het onherroepelijk worden van de beschikking
Zo spoedig mogelijk na het verzet (oproepingstermijn: minimaal 10 dagen tussen het oproepen ter zitting en de dag waarop het verzet op de terechtzitting wordt behandeld)
strafbeschikking niet intrekt (of wijzigt): procedure voor de Kantonrechter (als strafrechter) conform de gewone procedure van titel XI, XII, XIII Boek 2 Wetboek
van Strafvordering
Binnen 14 dagen na toezending van de beschikking. (Het is mogelijk dat de bestrafte door het begin van de tenuitvoerlegging. voor het eerst op de hoogte raakt van de bestuurlijke strafbeschikking. Hij kan dan binnen 14 dagen in verzet gaan. Het verzet schorst de tenuitvoer-
legging De feitelijke inning van de boetes
Gemeente
Door het CJIB
Wijze van executie
Conform de wettelijke bepalingen inzake de invordering van gemeentelijke belastingen (maar geen kwijtschelding bij onvermogen; voorts: verjaring invorderingsbevoegdheid na twee jaar)
Na aanmaning (en eventueel. verhoging van het te betalen bedrag) kan de bestrafte met machti-
ging van de Kantonrechter gedurende een week worden gegijzeld (komt
niet in de plaats van de sanctie) en eventueel alsnog worden gedagvaard. Voorts: de ’normale’
Financien: kosten
Financien: opbrengsten
Kosten oplegging, uitvoering, inning en rechtsbescherming geheel voor rekening gemeente. Geheel voor gemeente.
verhaalsmogelijkheden Kosten oplegging voor gemeente. Overige kosten CJIB en OM.
PV-vergoeding conform
vergoedingsregeling (respectievelijk 640,ÃćâĆňâĂİ voor
overlastfeiten en 625,ÃćâĆňâĂİ voor
Mulderfeiten). Strafblad (aantekening in de Justitiele Registers) Normenstelsel
Geen aantekening strafblad
Soms wel (boete boven de 6100,-).
Gemeentewet (op grond van de Wet bestuurlijke boete overlast in de openbare ruimte) en de Awb
Wet OM-afdoening Wetboek van
Verantwoordelijkheid
24-uurs verantwoordelijkheid voor gemeente
Eenduidigheid voor de burger
Boa en politie opereren binnen verschillende systemen met verschillende bevoegdheden en verschillende rechtsbescherming. Binnen een gemeente kan iemand voor dezelfde overtreding een boete van de gemeente krijgen maar ook een strafbeschikking van de politie.
Voorlichting
Door gemeente
Strafvordering 24-uurs verantwoorde-
lijkheid voor gemeente Boa en politie hanteren hetzelfde systeem en dezelfde rechtsbescher-
ming. Onderscheid alleen ten aanzien van bevoegde feiten.
Door gemeente en Ministerie van Justitie.
Rol politie
Bestuurlijke boete
Bestuurlijke strafbeschikking
Operationeel
Te bepalen in driehoeksoverleg
Te bepalen in driehoeksoverleg
Direct toezichthouder boa’ s
Afspraken over invulling direct toezichthouder
Afspraken over invulling direct toezichthouder
Rol OM
Partner
Gemeente moet informatie delen
Gemeente moet informatie
Toezichthouder
Ziet toe op kwaliteit boa’ s
Ziet toe op kwaliteit boa’ s
delen. Overleg met OM over aantal (verzet)zaken.
Kosten bij beide instrumenten (er is in deze kolom geen sprake van extra kosten op de thans bestaande situatie)
Extra kosten bij Bestuurlijke boete
Salaris en toeslagen boa’ s
Wijziging APV en maken
Opleiding boa’ s
feitenboekjes Opleggen besluit bestuurlijke boete
Kosten uniform
Incassotraject
Backoffice en juridische advisering
Voorbereiding besluit en bezwaar en beroep Software
Communicatiemiddelen
Extra kosten bij
Bestuurlijke strafbeschikking
On-lineverbinding met CJIB via internetapplicatie
Hardware en kantoorartikelen
Vervoersmiddelen Huisvesting
Opbrengsten
Bestuurlijke boete Gehele boetebedrag
Bestuurlijke strafbeschikking PV-vergoeding conform
vergoedingsregeling (respectievelijk 6 40,ÃćâĆňâĂİ
voor overlastfeiten en 6 25,ÃćâĆňâĂİ voor Mulderfeiten)
BA100526728ijl
