R Book Persoonlijke Groei

R Book Persoonlijke Groei

Copyright© MyHappiness.biz 2010 – niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gedistribueerd zonder de schriftelijke toestemming van de uitgever.

2

Inhoudsopgave 1 Goals _________________________________________________ 5 Doorzettingsvermogen _____________________________________________________ 5 Hoe creëer je doorzettingsvermogen? _________________________________________ 5 Geef nooit op_____________________________________________________________ 5 De “Triple F Method” ______________________________________________________ 6 De wet van Parkinson ______________________________________________________ 8 Kies niet voor de makkelijke weg ____________________________________________ 10 Wees actief _____________________________________________________________ 11 Ja, maar…_______________________________________________________________ 12 Hoe blijf je gemotiveerd en gedisciplineerd? ___________________________________ 13 Discipline wordt routine ___________________________________________________ 13 Blijf altijd leren __________________________________________________________ 14 De balans tussen kennis en actie ____________________________________________ 15 Moeilijke dagen tellen dubbel zo zwaar _______________________________________ 16 Maak alles meetbaar ______________________________________________________ 16 Maak een planning _______________________________________________________ 16 Vier je behaalde deadlines _________________________________________________ 17 Wees proactief __________________________________________________________ 17 Hoe bereik je je doel sneller dan ooit tevoren? _________________________________ 18 Denk en praat altijd over je doel _____________________________________________ 18 Speel om te winnen, niet om niet te verliezen __________________________________ 19 Begin met het einde in zicht ________________________________________________ 19 Richt je op je sterke punten ________________________________________________ 20

2 Mensen ______________________________________________ 22 Je bent het gemiddelde van de vijf personen met wie je het meeste omgaat__________ 22 Ga alleen om met A-players ________________________________________________ 24 Je persoonlijke mastermind ________________________________________________ 27 Maak een lijst van mensen die je wilt ontmoeten. _______________________________ 28 Bezoek cursussen en seminars ______________________________________________ 29 Vind gelijkgestemde mensen _______________________________________________ 29 Lastige situaties __________________________________________________________ 30 Jij bent verantwoordelijk ___________________________________________________ 30 Stress of geen stress: het resultaat blijft hetzelfde ______________________________ 31 Ga nooit met ruzie uit elkaar________________________________________________ 32 Wanneer je niets aardigs te zeggen hebt, zeg dan ook niets _______________________ 33 Vermijd discussies ________________________________________________________ 33 Tel tot tien ______________________________________________________________ 34 Zet je trots opzij__________________________________________________________ 34 3

“Zo ben ik nu eenmaal…” __________________________________________________ 34 Elk nadeel heb zijn voordeel ________________________________________________ 35 Leermomenten __________________________________________________________ 36 Wees voorbereid op tegenslagen ____________________________________________ 37 Miljoenen in de min?______________________________________________________ 37 Los problemen op voordat ze groter worden ___________________________________ 38

3 Skills die je verder helpen ________________________________ 41 Wees eerlijk tegen jezelf ___________________________________________________ 41 Luister niet naar anderen __________________________________________________ 41 Doe geen dingen tegen je gevoel in __________________________________________ 44 Durf nee te zeggen _______________________________________________________ 45 Koop een mp3-speler _____________________________________________________ 45

4 Sociale vaardigheden ___________________________________ 47 Geef zonder er iets voor terug te verwachten __________________________________ 47 Leer luisteren____________________________________________________________ 47 Wees positief, maar niet naïef ______________________________________________ 49 Bouw gesprekken stap voor stap op als je samen iets wilt bereiken _________________ 49 Ga ook eens een project voor de gemeenschap aan _____________________________ 50 Better be rich than right ___________________________________________________ 51 Geef complimentjes ______________________________________________________ 51 The butterfly effect _______________________________________________________ 52

4

1 Goals Doorzettingsvermogen Hoe gek het ook klinkt: doorzettingsvermogen heb je nodig, zelfs om dit boek uit te lezen. Wist je dat meer dan 90% van alle boeken niet wordt uitgelezen? Als jij voldoende doorzettingsvermogen hebt om dit boek helemaal uit te lezen, dan zul je zien dat je er gigantisch veel uit zult halen. Ik hoop dat het echt een “butterfly effect” heeft en een keerpunt in jouw leven zal zijn. Dat jij uiteindelijk beter wordt in alle onderdelen, waar we het in dit boek over zullen hebben.

Hoe creëer je doorzettingsvermogen? Ik had dit onderwerp ook aan het einde van het boek kunnen plaatsen, maar ik heb er bewust voor gekozen om het op de eerste pagina te doen, zodat je een klein beetje een idee krijgt hoe je doorzettingsvermogen creëert. Als je immers geen doorzettingsvermogen hebt, dan kom je simpelweg niet zo heel erg ver. En doorzettingsvermogen heb je nodig om uiteindelijk groot of in ieder geval beter te worden. Dus hoe creëer je doorzettingsvermogen? Bij mezelf merk ik dat ik behoorlijk ver ben gekomen doordat ik uiteindelijk een stukje doorzettingsvermogen heb gecreëerd bij mezelf. Als je het niet hebt, betekent dat dus niet dat je het nooit kunt krijgen. Nee, je kunt het creëren. En doorzettingsvermogen is gerelateerd aan het creëren van momentum.

Geef nooit op Stap 1 is heel simpel: geef nooit op Op het moment dat je doorzettingsvermogen gaat creëren, zul je door heel moeilijke periodes gaan. Je zult tegenslagen tegenkomen, maar opgeven moet je nooit. Mijn voorbeeld daarbij of een voorbeeld van mensen om mij heen: bij ondernemers gaat het nooit 100% goed. Ondernemers zijn vaak heel erg positief ingesteld en denken altijd vanuit het beste resultaat.

5

Over het algemeen is het zo, als je denkt dat je een miljoen omzet gaat draaien, dat je misschien op 250.000 euro uitkomt. Zo werkt het bij ondernemers: die denken altijd aan het beste geval. Oftewel je gaat heel veel tegenslagen tegenkomen. Op het moment dat ondernemers gaan opgeven, houdt alles op. Zo simpel is het. Simpel, maar niet eenvoudig. Doorgaan is ook niet eenvoudig, maar zodra je opgeeft, houdt het simpelweg gewoon op en zal het ook nooit een succes worden. Dus geef nooit op, ondanks de tegenslagen Voor jou is het heel erg belangrijk om te kijken naar jouw privésituatie, maar ook naar je zakelijke situatie. Heb je wel eens de handdoek in de ring gegooid omdat je dacht dat het niet werkte of dat het niet lukte? Dat zijn dus de periodes geweest dat je hebt opgegeven en dat het uiteindelijk niet is gelukt. Wist je wel dat de grootste successen zijn geboekt vlak nadat de succesvolle persoon het bijna had opgegeven? Succes behaal je wanneer je net even wat langer doorgaat; wanneer je volhoudt wanneer het moeilijk wordt. Nooit opgeven is een eigenschap om succesvol te worden en doorzettingsvermogen te creëren. Stop simpelweg niet. Zolang jij nooit opgeeft, gaat het allemaal goed komen en zul je enorm succesvol worden. In het begin werk je en werk je en werk je; onderneem je actie en ga je ervoor en uiteindelijk kom je in een fase terecht waarin alles voor de wind gaat. Voordat dit echter gebeurt, moet je heel veel actie hebben ondernomen. Op het moment dat je veel actie onderneemt, echt doorzet en nooit opgeeft, dan zul je zien dat je geluk gaat creëren. En geluk overkomt je niet; dat creëer je zelf. Dus stap 1 is heel eenvoudig: geef nooit op.

De “Triple F Method” Een heel belangrijke methode die ervoor gaat zorgen dat je veel sneller succesvol gaat worden, is de Triple F Method. De Triple F Method houdt heel simpel in: Fail Fast Forward! Het klinkt misschien raar, want ik heb het over succes creëren, dingen behalen in je leven en beter worden en nu zeg ik: FAIL FAST FORWARD, wat inhoudt dat je snel moet falen. Dit betekent dat je snel actie moet ondernemen, veel dingen doen, knallen, niet opgeven en vervolgens een paar keer onderuit moet gaan.

6

Dit klinkt heel erg zwaar. Je zult zien dat je een aantal malen tegenslagen zult krijgen, dat er resultaten zijn die je niet had verwacht. Als jij bijvoorbeeld een bedrijf begint en je lanceert een bepaald product, dan zul je merken dat niet alles direct een succes wordt. Het kan zijn dat je een bepaald product lanceert en het wordt een flop: dan heb je dat maar weer geleerd. Hoe sneller je dat doet, hoe eerder je succesvol wordt. Stel je voor dat je moet solliciteren voor je droombaan. Elke keer dat jij een nee krijgt, kom je dichter bij een ja Elke keer dat je ergens solliciteert en iemand zegt nee, omdat je bijvoorbeeld niet de juiste opleidingen hebt, dan moet je dat zien als de Triple F Method: je hebt snel actie ondernomen, FAIL FAST FORWARD. Voorbeeld: nadat je bij KPN hebt gesolliciteerd en ze hebben je afgewezen omdat je niet de juiste opleiding hebt, dan ga je naar T-Mobile. Ook daar word je niet aangenomen, dus je hebt weer gefaald. De volgende stap is dat je naar Aegon gaat. Daar solliciteer je en krijg je weer een nee. Vervolgens ga je naar het hoofdkantoor van McDonald’s. Daar krijg je weer een nee. Elke keer dat je een nee krijgt, ben je een stap dichter bij een ja. Uiteindelijk krijg je een keer een ja. Maar wat belangrijk is, is dat je niet te lang blijft hangen in die nee. Op het moment dat je ergens solliciteert en je krijgt een nee, dan moet je gewoon snel doorgaan met de volgende stap. Je moet het ook niet zien als falen of een mislukking. Nee, je moet het zien als een stap dichter bij de ja. Dus de Triple F Method houdt in: FAIL FAST FORWARD. Wanneer je een uiteindelijk doel voor ogen hebt (bijvoorbeeld ergens account manager worden bij een groot bedrijf) dan moet je net zo lang en net zo snel doorgaan totdat je de ja krijgt. En als je vijftig afwijzingen nodig hebt om bij die ja te komen, dan moet je dat dus snel doen. Je kunt wel snel solliciteren en er drie weken over in zitten dat je een nee hebt gekregen, maar nee: je moet gewoon snel doorgaan en FAIL FAST FORWARD. En hoe sneller je faalt, hoe sneller je bepaalde dingen niet behaalt omdat het gewoon simpelweg mislukt is. Hoe sneller je dat doet, hoe eerder je bij de ja komt. De Triple F Method kun je op een hele hoop dingen toepassen. Dus het is eigenlijk ook weer heel erg simpel maar niet eenvoudig. Het is niet eenvoudig om vijftig keer afgewezen te worden, maar uiteindelijk komt er een ja N.B. Een heel mooie film die hierop van toepassing is, is The Pursuit of Hapiness. Will Smith speelt hier de hoofdrol in en hij speelt deze film samen met zijn zoontje (dat ook in het echt 7

zijn zoontje is). Het is een fantastische film over iemand die dakloos is en door de Triple F Method heel erg veel toe te passen uiteindelijk razend succesvol is geworden. Het verhaal is waargebeurd en beschrijft het leven van Chris Gardner. Als je deze film ziet, begrijp je ook meer van de Triple F Method. Op het moment dat jij iets wilt bereiken, dan moet je zoveel mogelijk actie ondernemen om daar te komen. Het betekent dus niet dat je moet gaan schieten met hagel en hopen dat er iets blijft steken. Nee, je moet alles eraan doen om zo snel mogelijk de ja te krijgen of een succes te creëren. Blijf niet hangen in die keren dat iets niet is gelukt, want ik kan je nu al garanderen dat lang niet alles wat jij gaat doen succesvol wordt. Lang niet elke relatie die je aangaat met mensen zal goed uitpakken. Lang niet elk project dat je gaat lanceren wordt succesvol. Hoe meer fouten jij gaat maken, hoe sneller je ze doorloopt en hoe eerder je succesvol gaat worden. Zo creëer je doorzettingsvermogen. Als je vijftig keer wordt afgewezen voor een sollicitatie en de 51e keer krijg je de baan, wat zou dat dan doen met je doorzettingsvermogen? Gigantisch veel. Je ziet in dat je er, doordat je hebt doorgezet en nooit heb opgegeven, uiteindelijk komt en zo creëer je doorzettingsvermogen. Blijf dus niet hangen in de dingen die niet hebben gewerkt. Je kunt er enorm van balen, maar het heeft geen zin: je moet gewoon door.

De wet van Parkinson Een andere tip die ik je kan geven op het gebied van doorzettingsvermogen is de wet van Parkinson, oftewel Parkinson’s law. De wet van Parkinson houdt simpelweg in: als jij bijvoorbeeld een project moet afronden en je krijgt daar een maand de tijd voor, dan zul je zien dat het binnen een maand gaat lukken. Als jij daar een jaar voor krijgt, dan zul je zien dat jij daar een jaar de tijd voor neemt om dat project af te ronden. Je neemt er de tijd voor die je krijgt. Wat ik je dus aanraad om te doen, is strikte deadlines te stellen. En het voorbeeld wat ik nu noem is een heel slecht voorbeeld en moet je ook zeker niet gaan doen, maar stel je voor dat iemand vandaag tegen je zegt dat je naar Parijs toe moet en die geeft je daar een week de tijd voor. Dan zul je waarschijnlijk vanavond nog even lekker relaxen, morgen uitslapen en misschien nog een paar dagen gaan werken. Dan zou je misschien overmorgen of nog later richting Parijs rijden en doe je lekker rustig aan. Maar wanneer jij nu binnen vijf uur in Parijs moet zien te komen omdat daar een

8

miljoen euro op jou staat te wachten, dan weet ik zeker dat het jou gaat lukken om binnen vijf uur in Parijs te komen, ook al moet je vluchtstroken nemen en rode stoplichten negeren. Of je er nu vijf uur voor krijgt of een week: je neemt in alle gevallen alle gegeven tijd om dat te doen. Als je een project moet afronden binnen een maand, doe je dat binnen een maand. Als je er een jaar voor krijgt, lukt je dat binnen een jaar. Wanneer je een jaar de tijd krijgt, ga je meer onderzoek doen, dingen beter voorbereiden, het beter afronden, het perfectioneren. Door de wet van Parkinson toe te passen en jezelf kortere deadlines te geven, zul je zien dat je meer doorzettingsvermogen creëert. Wanneer je bij jezelf iets hebt van: “ja, ik ben een beetje slapjes ingesteld en het lukt me vaak gewoon niet om door te gaan”, zorg er dan zeker voor dat je de wet van Parkinson toe gaat passen, ofwel dat je deadlines voor jezelf gaat stellen, die je moet behalen. Die deadlines worden zwaarder op het moment dat jij het andere mensen bekend gaat maken. Dus als jij tegen andere mensen zegt, dat je over een half jaar vijftien kilo afgevallen zult zijn en dat tegen iedereen om je heen zegt, er gewoon open en eerlijk in bent, dan heb je een soort deadline. Dit is maar een voorbeeld, en je weet voor jezelf wel welke voorbeelden je kunt gaan toepassen. Denk na over de wet van Parkinson; deadlines werken heel erg goed voor het creëren van doorzettingsvermogen. Wat ook heel erg belangrijk is wanneer jij doorzettingsvermogen wilt creëren, is dat je je omringt met mensen die hetzelfde al gedaan hebben. Succes laat zijn sporen na. Wanneer je je gaat omringen met mensen die hetzelfde wat jij uiteindelijk wilt gaan doen al hebben gedaan, zul je zien dat het allemaal een stuk makkelijker gaat. Daarnaast is het ook goed om je met dergelijke mensen te omringen zodat jij beseft: als zij het kunnen, kan ik het ook. Zo simpel is het ook. Als mensen om je heen iets kunnen wat jij niet kunt, dan kun jij dat in de meeste gevallen uiteindelijk ook wel. Vanzelfsprekend zal ik nooit de honderd meter in tien seconden lopen - ook al ga ik heel veel met iemand om die dat wel kan. En ik zal ook nooit groene ogen krijgen, want ik heb blauwe ogen. Maar waar het op neerkomt, is: wanneer je je omringt met de mensen die hetzelfde al hebben gedaan, dan zul je zien dat je meer doorzettingsvermogen gaat krijgen. Want doordat je ziet dat zij het al gedaan hebben, wil jij het ook kunnen. Wanneer je een succesvol ondernemer wilt zijn en je bent het nu nog niet, ga dan met succesvolle ondernemers om. Dan zie je wat zij doen: dat ze bijvoorbeeld eerder uit bed gaan, sportiever zijn, dingen beter in balans houden, meer doorzettingsvermogen hebben. Als je dat ziet, creëer je uiteindelijk meer doorzettingsvermogen bij jezelf. En dit heb je nu eenmaal nodig om groter te worden, om gelukkiger te worden en om momentum te creëren. 9

Kies niet voor de makkelijke weg Iets anders wat heel erg belangrijk is (en het is ook weer simpel, maar niet eenvoudig): kies ervoor om de lastige dingen te doen en het leven wordt eenvoudiger. Kies je ervoor om de eenvoudige dingen te doen, dan wordt het leven lastiger. Wanneer je er slecht voor staat qua geld, dan is het heel erg eenvoudig om naar de bank te gaan en een krediet aan te vragen, want dat is de makkelijke manier. Het is gemakkelijk om naar de bank toe te gaan en een lening aan te vragen (hoewel dat momenteel dankzij kredietcrisis niet helemaal opgaat). Of om naar familie toe te gaan en geld te lenen of om dingen op afbetaling te kopen. Dat is eenvoudig om te doen, maar het is een korte termijn oplossing. Uiteindelijk wordt je leven daardoor lastiger. Want je ziet dat je in de schulden komt, je moet veel meer rente betalen en uiteindelijk zie je dat je in een negatieve spiraal terechtkomt. Misschien een negatief voorbeeld, maar wel een duidelijk voorbeeld. Als jij voor het eenvoudige gaat: snel geld lenen, dingen op afbetaling kopen, krediet aanvragen -dergelijke zaken - dan zul je zien dat het leven uiteindelijk lastiger wordt. Als je daarentegen voor het lastige gaat… Je gaat een half jaar besparen; je gaat zorgvuldig bekijken hoeveel geld er allemaal uitgaat en wat er allemaal binnenkomt; je gaat een keer niet op vakantie; je neemt er een bijbaantje bij: dat is lastig. Maar dan zul je zien dat het uiteindelijk allemaal een stuk eenvoudiger wordt. Je ziet dat je bankrekening groeit; je ziet dat je rente krijgt in plaats van dat je rente betaalt. Het leven wordt eenvoudiger en dus beter. Een ander mooi voorbeeld is wanneer jij helemaal niets aan sport doet. Je weet waarschijnlijk net zo goed als ik dat het heel erg belangrijk is om sportief te zijn. Hoe sportiever je bent, des te fitter je bent. Je bent productiever, ziet er beter uit, krijgt meer dingen gedaan, et cetera. Maar het is makkelijker om ’s avonds op de bank te gaan zitten voor de tv. Het is lastig om ’s avonds van die bank op te staan om naar de sportschool te gaan wanneer je net gegeten hebt. Wat je wel gaat zien, is dat je wanneer je voor het eenvoudige gaat, uiteindelijk dikker wordt, dat je minder conditie krijgt en er minder goed uit gaat zien, dat je minder energie hebt, dat je minder dingen gedaan krijgt. Je gaat voor het eenvoudige. Wanneer je voor het lastige gaat, dan zul je zien: lastig, ik moet nu even opstaan. Maar daarna heb je gesport, voel je je beter en het leven wordt eenvoudiger. Je wordt fitter, je krijgt meer dingen gedaan en je wordt gelukkiger. Dit vind ik een heel mooi voorbeeld: kies ervoor de lastige dingen te doen en het leven wordt eenvoudiger. Kies ervoor om de eenvoudige dingen te doen en het leven wordt uiteindelijk lastig.

10

Wanneer je de lastige dingen doet, zul je meer doorzettingsvermogen creëren en we weten nu hoe belangrijk het is om doorzettingsvermogen te ontwikkelen. Jij bent nu dit boek aan het lezen. Je had nu ook gewoon lekker op de bank kunnen liggen, je had met een zak chips Goede Tijden, Slechte Tijden kunnen gaan kijken, maar nee: je hebt ervoor gekozen om dit boek te lezen. Het kost je tijd en energie en hoewel het je uiteindelijk tijd en energie gaat opleveren, kan het op dit moment best zijn dat dit een lastige beslissing voor jou was. Op de lange termijn is dit een heel goede beslissing. Dan zul je zien dat het leven eenvoudiger wordt. Zorg ervoor dat je nu opofferingen doet (opofferingen klinkt heel erg zwaar), zodat je later gelukkiger wordt en dat het leven eenvoudiger wordt. Het is allemaal niet zo moeilijk.

Wees actief Kijk naar de mensen om je heen die succesvol en gelukkig zijn: een eigenschap van veel van die mensen is dat ze goed werk leveren, dat ze geen oogkleppen op hebben, dat ze proactief zijn, dus dat ze veel dingen ondernemen. Dan zie je ook dat ze het allemaal goed voor elkaar hebben. Als je om je heen kijkt en de mensen ziet die een belabberd leven leiden, die gewoon niet echt gelukkig zijn en de zaken niet goed voor elkaar hebben, dan zie je eigenlijk dat een eigenschap van die mensen is dat zij bijvoorbeeld snel opgeven. Of dat ze bijvoorbeeld ongezond leven of een aantal andere bepaalde dingen gewoon niet goed doen: je ziet dat de mensen die gelukkig zijn de lastige dingen niet ontwijken en er gewoon voor gaan, en vervolgens een eenvoudiger leven leiden. Hoe vaker je die lastige dingen doet, hoe minder lastig het wordt. Als jij nu voor de eerste keer weer naar de sportschool moet gaan, dan is de eerste keer weer even zwaar, maar als het een routine wordt (het creëren van een routine bespreek ik verderop), als je gewoon twee of drie keer per week naar de sportschool gaat, bijvoorbeeld op dinsdag, donderdag en zaterdagochtend, dan is het uiteindelijk niet meer lastig; dan is het routine en denk je er niet meer over na. Als jij je leven lang je tanden niet hebt gepoetst, dan is het heel erg lastig om opeens twee tot drie keer per dag je tanden te poetsen. Maar als je dat je leven lang al hebt gedaantwee keer per dag je tanden poetsen - dan hoef je er niet eens meer bij na te denken. Kies ervoor de lastige dingen te doen en het leven is eenvoudig. Kies voor de eenvoudige dingen en het leven kan aardig lastig worden

11

Ja, maar… Schrap “Ja, maar” per direct uit je woordenboek ‘Ja, maar’ is een eigenschap van heel veel mensen die alleen maar denken aan problemen en niet aan oplossingen of mogelijkheden. Het kan best zijn dat tijdens het lezen van dit boek het volgende een aantal malen in jouw gedachten is opgekomen: ‘Ja, maar, dat kan niet bij mij want…” “Ja, maar, ik kan niet naar de sportschool, want ik heb last van mijn elleboog.” “Ja, maar, ik kan niet de wet van Parkinson toepassen, want ik heb een baan waar ze dat niet toelaten.” Schrap ‘Ja, maar’ uit je woordenboek. ‘Ja, maar’ zijn de slechtste twee woorden die je kunt bedenken. Zorg dat je nooit meer een ‘Ja, maar’ gebruikt. Denk in mogelijkheden; denk in opportunities en ontwikkelingen in plaats van problemen. Blijf niet in problemen hangen. Als iemand jou een advies geeft, denk dan: “Hoe kan ik dit advies opvolgen. Hoe kan ik dit gaan doen?” In plaats van: nee, dat kan niet, want…. Je bent zelf verantwoordelijk. Je moet voor jezelf gaan kijken: hoe kan ik hier het allerbeste van maken. Jij bent verantwoordelijk voor jouw geluk, voor jouw momentum, voor de doelen die jij gaat stellen en tot slot voor de mate van geluk die je gaat creëren. Denk dus niet in moeilijkheden, maar denk in mogelijkheden Dat maakt het allemaal veel makkelijker. Op het moment dat je een probleem voorgeschoteld krijgt en je hebt de ‘Ja, maar’-attitude, de ‘Ja, maar’-instelling, dan zal dat probleem blijven hangen of zal het nog groter worden. Wanneer je een probleem anders aanpakt en je in mogelijkheden gaat denken – hoe kunnen we van dit probleem een voordeel maken? – dan is dat een heel andere instelling. Dus schrap ‘Ja, maar’ uit je woordenboek. Het maakt niet uit als je het nu nog hebt. Maar betrap jezelf iedere keer dat jij ‘Ja, maar’ in je hoofd krijgt. Denk dan: hoe mak ik van dit probleem een voordeel? Met ‘Ja, maar’ schiet je namelijk helemaal niet op. Alles wat ik zeg hoeft niet per definitie waar te zijn. Het hoeft ook niet per definitie op jou van toepassing te zijn, maar het is wel belangrijk om erover na te denken. Op het moment dat je het ergens niet mee eens bent of denkt: dit is niet voor mij geschikt, bedenk dan waarom het volgens jou niet voor je geschikt is. “Is dat echt zo, of bedenk ik een excuus voor mezelf?”

12

Hoe blijf je gemotiveerd en gedisciplineerd? In dit hoofdstuk gaan we door op goals: hoe je bepaalde goals moet opstellen en hoe je die ook daadwerkelijk zult gaan realiseren. Hoe blijf je gemotiveerd en gedisciplineerd? Een groot probleem van veel mensen is dat ze wel goals stellen en dus doelen hebben die ze willen behalen, maar dat ze niet echt de discipline kunnen opbrengen om die ook daadwerkelijk te gaan bereiken. Als jij structureel bezig bent, is dat momentum. Je bent constant bezig om jezelf te verbeteren en om te groeien. Daar gaan we het nu over hebben: hoe kun je gemotiveerd en gedisciplineerd blijven? Een mooie uitspraak (van Mike Litman): "Be consistent or non-existent". Oftewel, je moet structureel bezig zijn en niet alleen af en toe even knallen. Het moet een soort ritme worden. Op het moment dat jij een ritme te pakken hebt in bepaalde dingen, bijvoorbeeld in discipline, dan wordt ineens alles een stuk makkelijker en creëer je dus daadwerkelijk momentum. Nu zal ik een paar tips en adviezen geven waar je over na moet gaan denken voordat je daadwerkelijk bepaalde resultaten wilt gaan boeken. Als je die eenmaal in je hoofd hebt en gaat toepassen, dan zul je zien dat je veel gemotiveerder raakt en gedisciplineerd zult worden.

Discipline wordt routine Als jij je tanden moet gaan poetsen, dan heb je daar ’s ochtends waarschijnlijk niet zoveel discipline voor nodig. Het is immers al routine voor je. Op het moment dat dat zo is, gaat het haast vanzelf. Discipline wordt dus routine. Daar moet je wel even doorheen breken. Op het moment dat het routine wordt, is discipline ineens niet meer nodig. Net zoals jij ’s ochtends je tanden zonder moeite poetst: daar heb je helemaal geen discipline voor nodig. Dat is een routine waar je eigenlijk helemaal niet meer bij nadenkt. Wat heel erg krachtig is, is om momentum te creëren; dat jij een zekere routine creëert. Een voordeel van het hebben van routine is dus dat je geen discipline nodig hebt, omdat het eigenlijk allemaal vanzelf gaat. Een nadeel van het aanmaken van nieuwe routines is dat je je niet (het kan wel, maar het is vrij uitzonderlijk) meerdere routines tegelijk kunt toe-eigenen.

13

Wanneer je voor het aankomende jaar twaalf nieuwe routines wilt creëren, dan heb je gevoelsmatig het idee: oké, ik ga nu beginnen met de twaalf routines. Wat ik je echter aanraad om te doen, is om één keer in de maand een nieuwe routine toe te voegen. Als je bijvoorbeeld wilt stoppen met koffie drinken, af wilt vallen, stoppen met roken, geld sparen, betere relaties hebben en nog een aantal dingen… dan kun je dat allemaal in één keer doen. Maar het is beter om bijvoorbeeld vandaag te stoppen met koffie drinken en daar een maand de tijd voor te nemen. Op een gegeven moment kom je er dan achter: na een maand lang geen koffie merk je dat je daar in het begin discipline voor nodig had, maar nu is het gewoon routine geworden. Je hoeft er niet eens meer bij na te denken; je hebt helemaal geen behoefte meer aan koffie. Zo is het bijvoorbeeld ook met roken. Misschien een grotere opgave dan het stoppen met koffie, maar ook dit zal na een maand een stuk minder worden. Als je dat allemaal tegelijk probeert, wordt de opgave te groot. Je kunt nu eenmaal niet van de een op de andere dag een ander mens worden, dus probeer het stap voor stap. Probeer doelen te stellen en bedenk: waar moet ik mijn routine aanpassen? Waar moet ik meer routine creëren? Op het moment dat je dat weet, moet je stukje bij beetje een nieuwe routine gaan aannemen. Dus als jij bijvoorbeeld goede voornemens voor het aankomende jaar hebt, zet die doelen dan op papier en ga voor jezelf na met welke je het beste kunt beginnen. Het beste is om te beginnen met het meest belangrijke doel: het doel dat het meeste effect op jouw leven heeft. Alleen als je dat weet, kun je met het meest belangrijke beginnen en dan ga je na dertig of veertig dagen door met de volgende stap. In het begin heb je dus discipline nodig, maar na dertig tot veertig dagen wordt zoiets routine en wordt het ineens allemaal een stuk makkelijker.

Blijf altijd leren Andere tip om altijd gemotiveerd en gedisciplineerd te blijven: blijf altijd leren. Vergeet Goede tijden, Slechte Tijden ’s avonds van acht tot half negen. Zet de tv uit en ga een boek lezen: bijvoorbeeld binnen jouw vakgebied, voor je werk, iets inspirerends of misschien in een andere taal. Je kunt zoveel leren; er komt nooit een einde aan. Het is zonde om al te veel tijd te verkwisten aan dingen die eigenlijk nergens toe leiden. Natuurlijk is het belangrijk om je ontspanning te nemen, maar kijk daarbij of je bepaalde dingen kunt veranderen of combineren met studeren. Dat kan namelijk hartstikke leuk en leerzaam zijn.

14

Als je niet echt een boekenlezer bent, dan zou je bijvoorbeeld in plaats van te lezen naar seminars, workshops en cursussen kunnen gaan. Of je kunt luisterboeken op je mp3- speler zetten, seminars op dvd’s bekijken, et cetera. De mogelijkheden zijn ongelimiteerd. Maar je kunt altijd blijven leren en als je dat structureel doet (en daar dus ook weer routine van maakt), stel je dan eens voor wat dat op de langere termijn met je zal doen. Als je elke dag een uurtje leert en dat de rest van je leven blijft doen, hoeveel slimmer zul je dan uiteindelijk worden? Welk effect zal dat binnen een jaar hebben? Hoeveel slimmer ben je over een jaar geworden op het moment dat je elke dag een uur leert? Stel je voor dat je vijf jaar verder bent en je hebt elke dag een uur bijgeleerd. Nogmaals, dit kan op verschillende manieren: via je mp3-speler; het lezen van boeken of het bezoeken van seminars en dergelijke. Stel je voor dat je dat altijd blijft doen. Uiteindelijk heb je een exponentieel effect en zul je zien dat je gigantisch veel sneller gaat leren en veel meer gaat opsteken, omdat je slimmer wordt. Je hersenen zijn in feite een soort spieren en je kunt alleen maar slimmer worden door die spieren intensief te trainen en door dat structureel te doen. Het heeft weinig zin om eens in de zoveel tijd een boek te lezen en dan een half jaar niets meer, want dan zwakt het allemaal weer af. Kortom, je moet altijd blijven leren. Dan zul je vanzelf zien dat het voor de rest van je leven een enorm effect op je kan hebben. Niet alleen qua inkomen, maar ook qua geluk en andere zaken.

De balans tussen kennis en actie Het is belangrijk om een balans te vinden: de balans tussen kennis en actie. Wat bedoel ik met kennis en actie? Het wordt met klem aangeraden om veel te leren, jezelf te ontwikkelen, maar er moet ook actie ondernomen worden. Op het moment dat jij jouw kennis omzet in actie, dan gebeurt er iets magisch. Daarom moet je dus de kennis die je tot je neemt ook daadwerkelijk in de praktijk brengen. Dan zul je zien dat het ook daadwerkelijk nut heeft. Je kunt wel professor zijn, bijzonder erudiet en ontwikkeld, maar op het moment dat je er niets mee doet, heb je er ook niets aan. Probeer dus een goede balans te vinden tussen kennis en actie. Op het moment dat jij die balans een beetje gevonden hebt, zul je zien dat je echt momentum creëert en dat je de hele wereld aan kan.

15

Moeilijke dagen tellen dubbel zo zwaar Hoe goed je alles ook hebt voorbereid, hoe lekker je ook in je vel zit en hoe positief je instelling ook is: je gaat mindere dagen hebben. En als je een dergelijke mindere dag door bent gekomen, moet je niet aan het eind van die dag denken: bah, slechte dag heb ik gehad. Nee, je moet denken: oké, ik heb een slechte dag gehad, maar doordat ik die slechte dag relatief goed door ben gekomen, telt die dubbel zo zwaar. Je groeit ook – of misschien juist – van je mindere dagen, misschien zelfs wel sneller dan van je betere dagen. Ga dus niet bij de pakken neerzitten op het moment dat er iets tegenzit of dat het allemaal niet gaat zoals je wilt. Nee, op zo’n moment groei je juist daarvan. Als je dit inziet, ben je al goed op weg.

Maak alles meetbaar Op het moment dat jij bijvoorbeeld wilt gaan afvallen, dan kun je wel heel gezond gaan leven en hopen dat het uiteindelijk helpt, maar het is beter om gewoon wekelijks op de weegschaal te gaan staan en te kijken of het ook daadwerkelijk heeft geholpen. Zodra jij gezonder gaat leven en je dus ziet dat je bijvoorbeeld elke week een halve kilo kwijtraakt, dan motiveert dat. Doordat jij op die weegschaal gaat staan en je de teller naar beneden ziet gaan, maakt je lichaam endorfine aan. Daardoor ga je weer lekkerder in je vel zitten en raak je geïnspireerd om door te gaan. Aan de andere kant: als het minder goed gaat als je op de weegschaal gaat staan en je de waarheid onder ogen durft te zien, dan zie je ook direct dat er wat aan moet gebeuren. Bij financiën bijvoorbeeld werkt het precies hetzelfde. Als jij met je financiën zit en je weet dat je het allemaal niet zo goed voor elkaar hebt, is het verstandig alles meetbaar te maken. Op het moment dat je dat doet, maak je het inzichtelijk. Dan weet je precies wat je moet doen en ook waarom je het moet doen. Op het moment dat je het niet meetbaar maakt, blijft het gokwerk. Maak dus alles meetbaar en laat je door de resultaten inspireren. Op die manier zul je ook de waarheid onder ogen zien en tot actie overgaan.

Maak een planning Op het moment dat jij een bepaald doel hebt en je bent gemotiveerd en natuurlijk ook gedisciplineerd om dat doel te behalen, dan moet je een planning maken. Maak een planning om je doel uiteindelijk te bereiken en probeer die ook zo specifiek mogelijk uit te schrijven. Als jij weet dat je over zes maanden een marathon wilt gaan lopen, dan moet je nu een exacte planning gaan maken van welke afstanden je moet afleggen op welke dagen, maar 16

ook hoe vaak, op welke tijdstippen en zulk soort zaken. Als je dat doet en je volgt je planning, dan kom je er. Als je bijvoorbeeld wilt afvallen, dan maak je een planning van wat je elke dag gaat eten, hoe vaak en wanneer je gaat sporten, enzovoorts. Maak dus een planning om uiteindelijk je doel te bereiken. Als jij binnenkort naar Parijs wilt gaan met de auto, dan maak je ook een planning. Bijv.: ik wil om negen uur weg, dan rijd ik om elf uur langs Utrecht en om twaalf uur ben ik ongeveer in Breda, et cetera. Daarbij maak je ook een planning. Waar ga je langs, welke route neem je? Waarom? Dergelijke zaken. Maak dus een planning om uiteindelijk je doel te bereiken.

Vier je behaalde deadlines Als jij je doel hebt bereikt, is het daarnaast belangrijk om je deadlines te vieren. Als jij een deadline opstelt, is de kans veel groter dat je je doel haalt. Misschien heb je er wel wat stress van, maar die stress werkt positief, want het voert de druk op om daadwerkelijk actie te ondernemen en je doel te behalen. Op het moment dat je dat doet, moet je het ook daadwerkelijk gaan vieren Want op het moment dat je heel veel doelen gaat stellen en je ze ook echt gaat bereiken, word je daar steeds beter in. Je gaat zien dat je niet zo vaak meer achterom kijkt, omdat je vooruit kijkt. Toch is het wel belangrijk om ook een klein beetje in het heden te leven; om te kijken: wat hebben we vandaag gedaan? Zijn we vandaag productief geweest en hebben we vandaag goede dingen gedaan? En mocht dat zo zijn, dan moet je die deadlines vieren, want dan associeer je deadlines en bepaalde doelen behalen niet met pijn, maar met plezier en met geluk. Dan is het ook minder vervelend om een keer door te bikkelen om bepaalde dingen te halen. Je gaat jezelf als het ware africhten om deadlines en productief gedrag met plezier en geluk te combineren en zo associeer je dus deadlines en hard werken met een stukje geluk.

Wees proactief Wees een doener. Je zult alleen maar dingen bereiken, discipline krijgen, gemotiveerd raken en een routine creëren door een doener te zijn, dus daadwerkelijk dingen te doen. Die balans tussen kennis en actie is heel erg belangrijk. Op het moment dat jij daadwerkelijk dingen gaat doen, zullen er ook echt resultaten geboekt worden. Als jij niets doet, dan zal het resultaat hetzelfde zijn als altijd. Dus wees een doener. Zorg ervoor dat je proactief bent; dat je veel dingen onderneemt. Daar leer je heel veel van en daardoor bereik je veel meer. Samenvatting 17

In het begin is discipline lastig; je moet jezelf dwingen bepaalde dingen doen. Maar uiteindelijk wordt dat routine. Ten tweede moet je altijd blijven leren. Door altijd te blijven leren zul je jezelf keer op keer blijven inspireren en meer actie ondernemen. De balans tussen kennis en actie is ook erg belangrijk. Je kunt heel veel weten, maar je moet het wel in de praktijk brengen. En andersom geldt natuurlijk ook: je moet goed nadenken voor je actie onderneemt. De mindere dagen tellen dubbel zo hard. Ga dus niet bij de pakken neerzitten op het moment dat het even wat minder gaat. Het is ook belangrijk om alles meetbaar te maken, zodat je precies weet waar je aan toe bent. Dat motiveert als de resultaten goed zijn en het doet je ook realiseren dat je bepaalde dingen anders moet doen als het minder gaat. Maak het dus altijd meetbaar. Daarnaast moet je een planning maken. Als jij je doel gesteld hebt, dan moet je een exacte planning maken van hoe je dat doel uiteindelijk wil gaan bereiken. Vergeet vervolgens niet om je behaalde deadlines te vieren, want daardoor associeer je positieve dingen met het daadwerkelijk uitvoeren van bepaalde zaken. Ten slotte is het belangrijk om een doener te zijn. Wees dus proactief en voer dingen daadwerkelijk uit.

Hoe bereik je je doel sneller dan ooit tevoren? Zodra je eenmaal weet waar je naar toe gaat en je naar je ideale dag gaat streven, is het belangrijk om dat zo snel mogelijk te bereiken. Zo kun je zo snel mogelijk jouw ideale levensstijl gaan toepassen. Daarom ga ik je nu een aantal tips geven hoe je sneller je doel kunt bereiken dan ooit tevoren en het werkt allemaal gegarandeerd. Zelf pas ik het altijd toe en het werkt keer op keer.

Denk en praat altijd over je doel Op het moment dat jij iets heel graag wilt, moet je er simpelweg altijd over nadenken en continu over praten. Doordat je het aan andere mensen vertelt (of ze nu geïnteresseerd zijn of niet), heb je jezelf een soort verplichting opgelegd: zij zijn op de hoogte van je plannen en jij bent hun dus min of meer verplicht die plannen ten uitvoer te brengen. Denk en praat dus altijd over je goal. 18

Hoe meer je eraan denkt en hoe meer je erover praat, des te groter de kans dat je je goal snel gaat bereiken. Visualiseer wat je wilt bereiken. Misschien ken je The Secret wel, een film (en boek) over visualiseren. Door bepaalde beelden te visualiseren, je ogen dicht te doen en bepaalde dingen te denken – het echt voor je te zien – vergroot je de kans dat het ook daadwerkelijk op je pad gaat komen. En dat kun je doen door je ogen te sluiten en een plaatje in te beelden, maar je kunt er ook gewoon aan denken en erover praten. Neem er dus de tijd voor: ga er regelmatig even voor zitten of liggen en denk na over wat je zo graag wilt gaan bereiken. Hoe meer je erover nadenkt, hoe eerder je ook actie gaat ondernemen om dat doel te gaan behalen. Denk en praat dus altijd over je goal en visualiseer hetgeen je wilt bereiken.

Speel om te winnen, niet om niet te verliezen Je ziet het altijd met bijvoorbeeld voetbal of andere sporten: als twee teams tegen elkaar spelen, dan is er vaak één team dat wil winnen en één team dat daarnaast ook bang is om te verliezen. De laatste speelt dus om niet te verliezen. Dat is de verkeerde instelling. Je moet vooruit; niet achteruit. Je moet niet verdedigen, maar aanvallen. Je moet spelen om te winnen en niet om niet te verliezen. Je moet niet bang zijn om te verliezen of om te falen, maar je moet er gewoon voor gaan. Speel dus om te winnen en ga vooruit in plaats van dat je constant met het opbouwen van de verdediging bezig bent.

Begin met het einde in zicht Dit heeft ook voor een deel met visualiseren te maken. Op het moment dat jij iets voor ogen hebt, een bepaald doel hebt, dan begin je eigenlijk met het einde in zicht. Als jij honderd stappen moet ondernemen om iets te bereiken, dan kun je je heel erg focussen op die stappen, maar je kunt je ook focussen op wat je zal hebben bereikt als je al die honderd stappen hebt doorlopen. Dan merk je pas dat het veel makkelijker is om die stappen ook echt te nemen. Je kunt ze het beste als hobbeltjes, kleine drempels zien. Op het moment dat jij een doel hebt, dan ga je onderweg allerlei hobbeltjes tegenkomen. Als je 100% gaat focussen op die hobbeltjes, dan ga je het uiteindelijke doel nooit bereiken. Maar als je blijft denken aan het einddoel en wat je wilt bereiken, dan begin je dus met het einde in zicht. Dan zijn die hobbeltjes ineens overzienbaar. Als je een bepaalde afstand met een auto moet afleggen, dan focus je ook niet constant op de dorpjes waar je doorheen gaat. Nee, je hebt uiteindelijk het einde in zicht. Hetzelfde geldt 19

voor doelen: je moet je doel gewoon voor je hebben, en dan kom je er vanzelf achter dat het helemaal niet zo erg is om die hobbeltjes over te gaan. Begin dus altijd met het einde in zicht. Doe alleen dingen die je dichterbij je doel brengen. We nemen ook hier weer het voorbeeld van het autorijden: als je naar Parijs gaat en je komt vanuit Groningen, dan heeft het weinig zin om allerlei afslagen te nemen die je niet dichterbij het doel brengen. Dus als ik via Utrecht rijd, dan is niet verstandig als ik vervolgens via Amsterdam om ga rijden. Overal waar je rijdt zijn er wegen waar je af kunt gaan. Maar als deze jou niet dichter bij je doel brengen, dan moet je die afslagen niet nemen. Houd dus altijd het einde in zicht en trek een rechte lijn om daar naartoe te gaan. Als je toch al die afslagen gaat nemen, dan zullen die er alleen maar voor zorgen dat je vertragingen oploopt en dan zul je je doel dus pas later gaan bereiken. Zorg dus dat je het einddoel waar je naartoe wilt voor je hebt. Bedenk vervolgens het beginpunt en trek een rechte lijn. Vermijd zoveel mogelijk de overbodige afslagen, zodat je zo snel mogelijk je doel zult bereiken. Kortom, doe alleen dingen die jou dichterbij jouw doel brengen.

Richt je op je sterke punten Op het moment dat jij een bepaald doel voor ogen hebt, dan is het makkelijker om dat doel te bereiken door te focussen op de dingen waar je echt goed in bent. Als jij bijvoorbeeld ondernemer bent en je kent een aantal zeer sterke punten van jezelf, dan is het belangrijk om je daar 100% op te focussen. Hierdoor zul je op die punten verder groeien en nog meer uitblinken. Als je bijvoorbeeld heel creatief bent, dan moet je je focussen op manieren om die creativiteit in de praktijk te brengen. Het is ook een optie om je te gaan focussen op de dingen waar je slecht in bent, maar dan ben je verkeerd bezig. Natuurlijk zijn er ook belangrijke dingen, die je zult moeten doen, ook al ben je er misschien niet goed in, zoals boekhouding bij het ondernemerschap. Als je heel slecht bent in boekhouding, dan kun je er bijvoorbeeld wel voor zorgen dat je weet hoe boekhoudkunde enigszins in elkaar steekt, maar je hoeft je er niet op te focussen. Besteed de boekhouding bijvoorbeeld uit, zodat je het niet zelf hoeft te doen. Samenvatting Het is belangrijk om altijd te denken en te praten over je gestelde goals, dan zul je ze sneller dan ooit tevoren gaan behalen. Je moet hetgeen je bereiken wilt, visualiseren. Hoe beter je het voor je hebt, hoe meer je erover gaat praten en hoe meer actie je daardoor zult ondernemen. 20

Ook is het belangrijk om te spelen om te winnen en niet om niet te verliezen. Je moet gas geven; ga niet achteruit en stap ook niet op de rem. Werk altijd met het einde in zicht en doe alleen maar dingen die je dichterbij je doel brengen. Vergeet dus al die afslagen: probeer een rechte lijn te trekken tot je goal en ga ervoor. Tot slot is het belangrijk om je te richten op de dingen waar je goed in bent en je niet te concentreren op je slechte kanten.

21

2 Mensen In dit hoofdstuk gaan we het hebben over geluk en mensen. Geluk klinkt misschien een beetje vaag, want wat is nu precies geluk? Geluk, je weet ongetwijfeld wel wat het is; welk gevoel het je geeft. Geluk is altijd het uiteindelijke doel in je leven, wat dat ook voor jou betekent. Alles waar je naartoe wilt werken, heeft uiteindelijk te maken met geluk. Je wilt bijvoorbeeld meer geld verdienen om gelukkig(er) te worden. Je wilt fitter worden en meer energie hebben; je wilt je tijd beter managen; je wilt meer tijd over hebben voor leuke dingen en ga zo maar verder. Geluk is dus heel erg belangrijk. Ik zal je nu een aantal dingen vertellen die jouw geluk kunnen vergroten. Het zal geen zweverig gebeuren gaan worden, maar het zal duidelijk to te point zijn met tips die je direct al kunt gaan toepassen. Ook zullen er dingen passeren waar je goed over moet gaan nadenken, want het kan best zijn dat je structureel bepaalde dingen fout doet, waardoor je minder gelukkig wordt. Of je nu op dit moment gelukkig bent of niet, het gaat erom dat je de dingen die ik nu ga vertellen, gaat toepassen. Als je dat doet, zul je uiteindelijk gelukkiger worden. Dat kan ik je bijna garanderen. Eén van de belangrijkste factoren om gelukkig te worden, zijn mensen. Vooral de mensen om je heen zijn daar heel erg belangrijk bij. Wanneer jij in het leven dat je leidt alleen maar omgaat met mensen die heel erg negatief in het leven staan, heel erg pessimistisch zijn en altijd problemen hebben, dan zorgen die ervoor dat jij ook altijd in de problemen komt. Die mensen hebben een heel grote impact op jouw mate van geluk. Als je dus met veel negatieve mensen omgaat, ben je minder gelukkig. Als je met veel positieve mensen omgaat, zul je een stuk gelukkiger zijn. Dat klinkt allemaal heel erg logisch en dat is het ook. Daar zullen we het nu verder over gaan hebben.

Je bent het gemiddelde van de vijf personen met wie je het meeste omgaat Een fantastische uitspraak is: ‘Je bent het gemiddelde van de vijf personen met wie je het meeste omgaat.’ Je weet precies wie die vijf personen zijn: het kan familie zijn, je vrienden, je collega’s, enzovoorts. Van die vijf personen ben jij ongeveer het gemiddelde.

22

Natuurlijk moet je dit niet te letterlijk nemen, maar je kunt er wel van uitgaan dat jij, wanneer jij constant omgaat met vijf zeer pessimistische personen, uiteindelijk zelf ook pessimistischer wordt dan je eigenlijk wilt zijn. Als je daarentegen met succesvolle mensen omgaat, dan zul je zien dat jij uiteindelijk ook succesvoller wordt. Je bent het gemiddelde van de vijf personen met wie je het meeste omgaat. Natuurlijk is het niet helemaal 100% exact, maar we hadden het in het vorige hoofdstuk over ‘Ja, maar…’ Het kan dus best zijn dat er nu iets in jouw gedachten speelt in de trant van: ‘Ja, maar dat klopt helemaal niet, want…’ Ik heb het zelf meegemaakt en ik zie het bij veel mensen om me heen: als je met een bepaald type personen omgaat, dan zul je uiteindelijk ook gedeeltelijk op dat type persoon gaan lijken. Neem bijvoorbeeld mensen die naar de gevangenis gaan, een positieve kijk op het leven hebben en (ondanks hun misdaden) als persoon een goed karakter hebben. Deze mensen veranderen vaak compleet op het moment dat ze in de gevangenis terechtkomen. Na een paar maanden of jaren zijn ze veel harder, ongevoeliger, negatiever, vertrouwen de mensen niet meer enzovoorts. Zij worden het gemiddelde van de vijf personen met wie ze het meest omgaan, ofwel de gevangenen. Wanneer jij met allemaal toppers omgaat dan zul je zien dat jij je uiteindelijk positieve eigenschappen toe gaat eigenen van de mensen met wie je omgaat. Heb je misschien een rotte appel in je directe omgeving? Bijvoorbeeld een vriend die steeds maar in de problemen zit, met wie je altijd alleen maar ellende hebt? Die er altijd voor zorgt dat jij veel minder energie hebt en niet lekker in je vel zit? Als je op de een of andere manier daar vanaf kunt, dan zal dat ervoor zorgen dat jij groeit, dat jij je beter gaat voelen en dat je lekkerder in je vel gaat zitten. Het klinkt misschien hard, maar het gaat uiteindelijk om jezelf, dat jij jezelf sterk maakt. Tussen haakjes: het zal misschien moeilijk zijn, maar dergelijke beslissingen moet je geheel zelf nemen. Jij bent de enige die hierover gaat. Een ander mogelijk ‘Ja, maar’-punt is als zich bijvoorbeeld een dergelijke rotte appel onder je familie, gezin of kinderen, ouders of andere belangrijke personen bevindt. Dit zijn heel andere situaties. Er zijn heel veel voorbeelden van “slechte” kinderen of mensen die zich in iemands directe omgeving bevinden, waarbij die persoon al bijna opgegeven was omdat het zo slecht ging, maar waarbij de ouders of familieleden toch jarenlang in hem of haar bleven geloven, geloven en nog eens geloven. Nu heb ik bijvoorbeeld het niet over twee of drie jaar maar over tien tot vijftien jaar lang: geloven. In dit geval was het een dochter: blijven geloven in die dochter en haar ondersteunen, ondersteunen, ondersteunen. Die dochter ging door een heel moeilijke 23

periode. Ze had een gigantisch moeilijke jeugd gehad, eigenlijk alle ellende meegemaakt die je maar bedenken kunt en toch zijn haar ouders in haar blijven geloven. Nu gaat het dankzij alle steun eindelijk weer goed met haar. Ze heeft een baan en het gaat haar voor de wind. Na een heel moeilijke periode is de basis bij haar nu eindelijk goed. Ze is zowaar zelfs een momentum aan het creëren nu en is dus werkelijk mooie dingen aan het doen. Wat bedoeld wordt met verkeerde mensen om je heen is dus niet per se familieleden of iets dergelijks. Wel kan het zo zijn dat het zelfs in geval van familieleden beter is om er (even) afstand van te nemen en daar vrede mee te hebben. Wanneer het collega’s of vrienden betreft, is het een ander verhaal. Wanneer je merkt dat bepaalde collega’s van jou een erg negatieve instelling hebben, altijd de baas zitten af te kraken of alleen maar zitten roddelen en dergelijke, dan kan het erg vermoeiend zijn om met hen om te gaan. Als je bijvoorbeeld iedere dag je pauze met hen deelt, kan het enorm energiezuigend voor je zijn om je in hun aanwezigheid te bevinden. Bedenk of je wel met zulke mensen om wilt gaan en zo niet, hoe je zoveel mogelijk het contact met hen kunt vermijden. Op de werkplaats gaat dat misschien wat lastiger, maar tijdens de pauzes kun je apart gaan zitten of een wandeling maken. Je wordt naar boven getrokken op het moment dat je met mensen omgaat die beter zijn in bepaalde dingen dan jij, die over het algemeen meer momentum hebben en ‘hoger’ staan dan jij. Dit is helemaal niet erg, integendeel. Je zult namelijk zien dat jij je aan hen op gaat trekken. Je moet omgaan met mensen aan wie jij je kunt optrekken. Probeer zo weinig mogelijk om te gaan met mensen die jou naar beneden proberen te trekken. Omring je dus met mensen die net even iets hoger staan dan jij. Zo word jij er beter van en trekken mensen die minder zijn dan jij (qua karakter, mentaliteit en algemene instelling, oftewel: pessimistische en negatieve mensen die altijd maar in de problemen zitten) jou niet naar beneden. We hebben het over momentum; we hebben het over overall improvement. Je moet er uiteindelijk beter van worden. Mijn advies aan jou is dus om met mensen om te gaan aan wie jij je kunt optrekken. Het is makkelijker om naar beneden getrapt te worden dan om je op te trekken aan mensen. Het is vergelijkbaar met de wet van de zwaartekracht: je valt makkelijker naar beneden dan dat je in de lucht springt.

Ga alleen om met A-players Een ander belangrijk aspect bij mensen zijn A-players. Voordat ik precies ga vertellen wat Aplayers zijn, wil ik je ook vertellen wat B-players en C-players zijn. Naast A-players zullen dus ook B- en C-players behandeld worden.

24

Een C-player is een persoon die jou heel erg veel energie ontneemt. Het is iemand die altijd zit te klagen en te zeuren, in de problemen zit en jou daarin meetrekt. Het zal je bekend voorkomen: als iemand jou belt en die persoon zit een kwartier lang tegen jou aan te klagen, dan ben je na dat kwartier helemaal kapot. Je hangt op en bent na het gesprek zo moe, dat je direct je bed in zou kunnen duiken. Dat zijn de echte C-players: mensen die energie uit je trekken. Negatieve mensen die altijd in de problemen zitten. Het is natuurlijk niet zo dat je niet naar mensen mag luisteren als ze een keer een probleem hebben of iets dergelijks, maar C-players hebben altijd problemen. Dit zijn de mensen die altijd maar zitten te zeuren en die alleen maar over anderen zitten te klagen en te roddelen. Negatieve mensen: C-players. Daarnaast heb je B-players. Dit zijn de normale mensen die het prima doen, maar die niet echt uitblinken en niet bijzonder inspirerend zijn. Als ze een keer iets voor je moeten doen, moet je het twee tot drie keer vragen en dan doen ze het misschien. Ze zouden je echter niet uit zichzelf bellen om te vragen of ze je ergens mee kunnen helpen of iets voor je kunnen doen. Een B-player zou je als de gemiddelde persoon kunnen beschrijven die doet wat jij hem vraagt, maar je moet niet al te veel van hem verwachten. Uit zichzelf zal een B-player nergens mee komen, maar als je ze ergens toe pusht, zullen ze meestal wel doen wat je van ze verlangt. Een B-player: de doorsnee mens. C-players zijn dus zeer negatieve mensen die veel energie kosten. Ongetwijfeld heb jij ooit weleens gewerkt met collega’s of heb je nu collega’s van wie je denkt: dat is een C-player. Wie in jouw omgeving is een C-player? B-players heb je overal, dat zijn zo ongeveer de gemiddelde mensen, of misschien iets onder het gemiddelde. Je hebt weinig aan ze; ze zijn niet bijzonder leuk of gezellig. Ze zijn gewoon redelijk neutraal, de middenmoot. En dan heb je A-players… Daar val jij onder. Want als je geen A-player was, dan had je niet in dit boek geïnvesteerd. A-players zijn altijd op zoek naar verbetering, zijn positief ingesteld en willen altijd meer; ze willen leuke, nieuwe dingen doen in het leven. A-players zijn goed om je mee te omringen. Het zijn mensen met wie het leuk is om dingen te ondernemen; om mee op stap te gaan, uit eten te gaan, enzovoorts. A-players zijn mensen die een indruk achterlaten, mensen die inspireren. Als je met iemand samenwerkt en je zegt wat er moet gebeuren, dan pakken ze het project op, hoor je niets meer van ze en twee dagen later leveren ze een compleet project aan. Zonder vragen te stellen, zonder moeilijk te doen. A-players zijn toppers, naast de doorsnee B-players en de negatieve C-players. Dit is allemaal nog redelijk eenvoudig; het is nog geen rocket science. Het is logisch dat je mensen hebt die

25

negatief zijn, het is logisch dat er mensen zijn die ertussenin vallen en het is logisch dat er mensen zijn die uitblinken; die top, leuk en inspirerend zijn. Daar is allemaal niets nieuws aan, dat weet je allemaal zelf ook wel. Wat nu volgt - en dit heeft voor mij een grote impact gemaakt op de manier waarop ik werk, de manier waarop ik mensen aanneem in mijn bedrijf en de keuze van mensen met wie ik omga - is deze uitspraak van Eben Pagan: C-players make A-players B-players Met andere woorden: als je een A-player bent en je gaat veel om met een C-player of je moet werken met een C-player, dan word jij als A-player uiteindelijk een B-player. Oftewel, hij zwakt af, wordt gemiddeld, wordt normaal. Dit is voor veel mensen een echte eyeopener. Het klinkt heel simpel en dat is het ook. Cplayers make A-players B-players. Dus wat ik jou aanraad om te doen, is je alleen nog maar te omringen met A-players. Misschien is het lastig in je huidige situatie of misschien ga je al alleen maar om met Aplayers, maar wat ik je aanraad om te doen, is om ervoor te zorgen dat nieuwe mensen om je heen A-players zijn. Probeer een klein beetje een onderscheid te maken. Als je een afspraak met iemand hebt, je iemand voor je bedrijf aan wilt nemen, nieuwe collega’s krijgt of een date met iemand regelt, zorg er dan voor dat het A-players zijn. Hoe meer A-players in je directe omgeving, hoe sneller je zult stijgen. Dat hangt ook weer samen met het vorige punt: Je bent het gemiddelde van de vijf personen met wie je het meeste omgaat Als je met vijf A-players omgaat, dan zul je zien dat jij uiteindelijk ook een A-player wordt. Of misschien ben je het al. Wanneer jij met allemaal C-players omgaat en je bent nu een Aplayer, dan zul je uiteindelijk een B-player worden. Dat wil je natuurlijk niet laten gebeuren. Zorg er dus voor dat je alleen maar met A-players omgaat. Als het geen A-player is, dan zijn ze niet welkom. C-players en B-players maken A-players B-players. Zorg ervoor dat je het jezelf makkelijk maakt. En dat doe je door je alleen maar met Aplayers te omringen. Je maakt het jezelf moeilijker of werkt jezelf zelfs tegen, wanneer je je alleen maar omringt met B-players en C–players. Zorg er dus voor dat jij je omringt met allemaal A-players. Zo zul jij ook naar hun niveau stijgen. Wanneer jij een A-player herkent, moet je actie ondernemen. Stel je gaat een keer naar een cursus of seminar en je raakt daar met iemand in gesprek. Merk je dat het een interessant persoon is? Dat die persoon weet waar hij het over heeft, of een positief, inspirerend persoon is?

26

Op zo’n moment moet je uit je comfort zone stappen. En dat betekent dat je dingen gaat doen die je spannend vindt, die je anders niet zou doen. Als jij een A-player herkent, wat doe je dan? Heel simpel: je gaat naar die persoon toe, maakt een praatje en vraagt of hij/zij misschien zin heeft om een keer met je te gaan lunchen of iets te gaan drinken. Stel bijvoorbeeld voor een afspraak te maken, omdat je ergens een idee over hebt dat je graag met hem/haar wilt bespreken. Als je dat regelmatig doet, dan zul je je uiteindelijk omringen met A-players. Het is heel erg spannend om te doen en misschien gaat het ook een beetje tegen je gevoel in om een afspraak te maken met iemand die je nog helemaal niet kent, maar het betaalt zich zeker terug. Zelf heb ik het nu meerdere malen gedaan en ik merk dat ik me hierdoor ben gaan omringen met meer A-players. Het gevolg is dat ik meer inspiratie heb gekregen, ik meer gedaan krijg en meer ideeën heb. Nu voel ik me beter en gelukkiger en dat is waar het uiteindelijk om draait. We hebben het namelijk over geluk. Als jij met C-players omgaat, zul je minder gelukkig zijn dan wanneer je met A-players omgaat. Waar het op neerkomt, is dat je actie onderneemt wanneer jij een A-player herkent. Zorg ervoor dat je contact met hem opneemt. Vraag hem of haar een keer een afspraak te maken, een biertje te drinken of een lunchafspraak of een etentje te houden. Of vraag via email contact te onderhouden. Probeer het eens. Mensen vinden dat niet raar als je dit aan hen vraagt. Wees daar dus niet bang voor. Als je het eng vindt, zorg er dan voor dat je uit die comfort zone stapt. Zorg ervoor dat je dingen doet die je spannend vindt. Hier zullen we het later ook nog over hebben: hoe je uit de comfort zone stapt en hoe je dingen doet die je spannend vindt. Doordat je dingen doet die spannend zijn, groei je zelf ook. Maar begin door te groeien van de mensen om je heen: zorg ervoor dat je alleen met A-players omgaat. C-players make Aplayers B-players. Laat van jou geen B-player maken.

Je persoonlijke mastermind Een ander aspect om echt succesvol en gelukkig(er) te worden, is de mastermind. Een mastermind is een groep van mensen die enigszins hetzelfde denken als jij. Jij hebt je eigen ideeën over bepaalde dingen; jij hebt de ambitie om beter te worden; grootser, gezonder, succesvoller en gelukkiger te worden. Zorg ervoor dat je een vaste groep van mensen vindt die op één lijn zit met jou en die jou kan steunen. Ook jij kunt je steentje hieraan bijdragen door hun weer te helpen.

27

Een mastermind is een groep mensen die elkaar helpt. In het Engels noemen ze dit likeminded people. Mensen met dezelfde gedachten dus. Mensen die hetzelfde denken als jij. Zorg ervoor dat je zo’n groepje creëert. Het is lastig om zo’n groepje te creëren, maar denk daar goed bij na. Hoe kun jij je omringen met mensen die een beetje hetzelfde denken als jij? Eén tip die ik je kan geven is het volgen van seminars en cursussen. Zorg ervoor dat jij een groepje creëert van mensen die hetzelfde denken als jij en dat je minimaal één keer per maand bij elkaar komt of via de telefoon gezamenlijk contact met elkaar opneemt. Maak van deze gelegenheid gebruik om over je problemen, uitdagingen en succes te praten. Zo kun je elkaar inspireren en elkaar helpen. Zorg ervoor dat je uiteindelijk een mastermind creëert. Het kan vrij lastig zijn om op te zetten, maar als je er eenmaal een gevormd hebt, zal het zijn vruchten afwerpen. Ook nu is het weer een kwestie van actie ondernemen. Misschien heb je nu al een idee als: ik ken twee personen die elkaar niet kennen, en misschien nog een derde, die stuk voor stuk wel interessante mensen zijn. Als je die bij elkaar in een groep zet en je zou dat elke maand doen, dan zou er best weleens iets moois uit kunnen ontstaan. Het zou een positieve draai aan je leven kunnen geven. Samen zouden jullie er weleens voor kunnen zorgen dat jullie met zijn vieren of vijven een stuk succesvoller worden. Als je dat nu al denkt, maak dan direct een plan! Schrijf het op in een soort dagboek en onderneem actie.

Maak een lijst van mensen die je wilt ontmoeten. Zelf heb ik een uitgebreide lijst van mensen die ik ooit een keer wil ontmoeten. Dat betekent dus niet tijdens een seminarontmoeting, maar een ontmoeting waarbij ik even met hen samen kan zijn. Daarbij kan het gaan om bijvoorbeeld een gesprekje van drie of tien minuten, of een langere afspraak van een half uur of een paar uren. Zolang je maar even met hen alleen kan zijn, met hen kan praten en ze kan leren kennen, is het goed. Denk niet in moeilijkheden maar in mogelijkheden en wie weet komt het er dan ooit van. Denk hier goed bij na, maak een lijst van mensen die je wilt ontmoeten – en dat hoeven geen wereldsterren te zijn. Het kan ook een bepaalde advocaat zijn die je hartstikke boeiend vindt of de auteur van een boek dat je een tijdje geleden hebt gelezen. Of misschien is het wel je buurman. Het maakt helemaal niets uit, zolang je maar een lijst maakt van mensen die je wilt ontmoeten. Dan zullen ook hier veel goede dingen uit komen.

28

Bezoek cursussen en seminars Een andere tip die ik je wil geven wat betreft mensen is om seminars en cursussen te bezoeken en dan wel het liefst seminars en cursussen binnen jouw vakgebied. Hier maak je namelijk veel kans om leuke, boeiende mensen te vinden om je kennissenkring mee uit te breiden. Vind mensen voor je mastermind, ontmoet A-players en laat ze B-players vervangen binnen de groep van vijf mensen met wie je gemiddeld het meeste omgaat. Als jij wat werk betreft niet zo ambitieus bent en je niet per se mensen binnen jouw vakgebied hoeft te ontmoeten, ga dan naar seminars voor persoonlijke ontwikkeling. Er zijn talloze seminars op dit gebied die jou verder kunnen helpen. Ik heb nog niet meegemaakt dat ik naar een seminar of cursus ben geweest die zich niet dubbel en dwars heeft terugbetaald. En naast het feit dat seminars en cursussen leuk en leerzaam zijn, is de kans bijzonder groot dat je mensen ontmoet die hetzelfde denken als jij.

Vind gelijkgestemde mensen Het kan best lastig zijn om mensen te vinden die met jou op één lijn zitten. Ongetwijfeld heb jij mensen om je heen (collega’s, vrienden of familie) die jou voor gek verklaren als jij tegen hen zegt: ik heb geïnvesteerd in een coachingsprogramma dat ik via internet volg. 'Wat kost het wel niet en hoeveel tijd moet je daar niet in investeren?' zullen ze sceptisch vragen. Het is niet eenvoudig om mensen te vinden die ook met persoonlijke ontwikkeling bezig zijn, mensen die zich ook met time management bezighouden, met ondernemerschap, internetmarketing, et cetera. Daarvoor zul je dus seminars en cursussen moeten bezoeken en ik merk bij mezelf dat ik tijdens deze seminars en cursussen de beste vriendschappen heb gesloten. Daar zijn immers de mensen die hetzelfde denken als jij, die leuke dingen doen, inspirerend zijn. Dat zien ze in jou waarschijnlijk ook en zo worden er dus contacten gelegd. Dat lukt het beste wanneer je seminars en cursussen gaat bezoeken, of in ieder geval maak je het er een stuk makkelijker mee. Samenvatting Je bent het gemiddelde van de vijf mensen met wie je het meeste omgaat. Probeer om te gaan met mensen aan wie jij je kunt optrekken; niet met mensen die jou naar beneden proberen te halen. Er zijn A-players, B-players en C-players. C-players make A-players Bplayers. Zorg ervoor dat C-players van jou geen B-player maken. Ga zoveel mogelijk met Aplayers om. Daarnaast is het belangrijk om na te denken over een mastermind. Vind een groepje mensen dat met jou op één lijn zit, zodat jullie ideeën uit kunnen wisselen en elkaar kunnen helpen.

29

Een groep mensen die net zoals jij denkt, die minimaal eenmaal per maand bij elkaar komt om te netwerken, inspiratie op te doen, problemen op tafel te leggen en om andere mensen te helpen. Ook is het belangrijk om een lijst te maken van mensen die je wilt ontmoeten. Tot slot kan het erg nuttig zijn om seminars en cursussen te bezoeken.

Lastige situaties We gaan het onderwerp geluk uitbreiden, maar nu met betrekking tot lastige situaties. Lastige situaties zul je namelijk geheid tegen gaan komen en daarbij is het heel belangrijk hoe je ermee omgaat. Wanneer je de dingen gaat toepassen die ik je nu ga leren, dan zul je zien dat het allemaal een stuk gemakkelijker gaat worden en dat het leven zelf uiteindelijk ook een stuk eenvoudiger wordt. Het kan best zijn dat je al veel dingen doet op de manier zoals ik ze nu ga uiteen ga zetten, maar wanneer je dat nog niet deed, dan maakte je het jezelf veel moeilijker dan nodig was. Wat ik nu dus ga doen, is jou een aantal regels meegeven. Zorg ervoor dat je uiteindelijk op de lange termijn deze kennis toe gaat passen, want als je dat niet doet, dan maak je het jezelf onnodig moeilijk. En als je het jezelf onnodig moeilijk maakt, is het veel minder makkelijk om uiteindelijk momentum te creëren. Het is belangrijk om deze lastige situaties waar we het nu over gaan hebben, op een bepaalde manier te behandelen. Op het moment dat je dat doet, zul je zien dat het allemaal veel makkelijker gaat, dat er veel minder wrijving is. En doordat er minder wrijving is en je de rem er minder op hebt, zul je zien dat het allemaal veel makkelijker wordt: succesvol worden, gelukkig worden enzovoorts. We gaan het dus hebben over lastige situaties. Probeer het echter niet als een negatief beladen onderwerp te zien, want dat hoeft het helemaal niet te zijn. Wat ik je nu ga vertellen zijn namelijk verschillende methoden om het jezelf een stuk gemakkelijker te maken. Wanneer je deze kennis niet toepast, heb je daar alleen jezelf ermee.

Jij bent verantwoordelijk Voordat we gaan beginnen, is het belangrijk om te weten dat jij verantwoordelijk bent. Jij bent verantwoordelijk voor alles wat er gebeurt in je leven. Natuurlijk zijn er situaties waar je niets aan kunt doen zoals het overlijden van dierbaren en dergelijke, maar over het algemeen ben jij voor 99% van de dingen waar je in belandt en de situaties waar je in zit verantwoordelijk. Een groot probleem van veel mensen is dat ze vaak de schuld in andermans schoenen schuiven…

30

Je ziet bijvoorbeeld vaak dat ondernemers die failliet zijn verklaard, zeggen dat dit kwam doordat hun grootste klant failliet is gegaan. Zelfs als dat waar is en het de schuld was van hun grootste klant, dan was de ondernemer uiteindelijk toch nog zelf verantwoordelijk voor zijn eigen faillissement. Hij heeft er immers voor gezorgd dat zijn business grotendeels afhankelijk was van één klant. Wanneer de belastingdienst langskomt om je zaak op te rollen omdat je de zaken niet goed voor elkaar hebt, dan is de reactie van veel mensen: ja, maar mijn boekhouder heeft er een zootje van gemaakt. Hij is degene die slecht heeft gehandeld; hij heeft ervoor gezorgd dat de cijfers niet kloppen. Maar nee: jij bent ervoor verantwoordelijk. Jij had ervoor moeten zorgen dat de boekhouding regelmatig gecontroleerd werd voordat de Belastingdienst langs zou komen. Probeer geen excuusjes te bedenken. Leg niet de schuld bij iemand anders neer. Over het algemeen ben jij zelf verantwoordelijk. Zorg ervoor dat je hier goed over nadenkt en laat het besef tot je doordringen. Het is te makkelijk om iemand anders van jouw lastige situaties de schuld te geven. Doe er iets aan als een lastige situatie zich voordoet en probeer het natuurlijk ook te voorkomen. Maar onthoud dat je uiteindelijk zelf verantwoordelijk bent. Houd deze kennis in gedachten als we doorgaan met de volgende onderwerpen.

Stress of geen stress: het resultaat blijft hetzelfde Er zijn veel mensen die enorm stressen over dingen waar ze helemaal geen invloed op hebben. Stel je voor dat jij bang bent om te vliegen, en dat je toch een ticket hebt geboekt. Dan kun je er van tevoren maandenlang last van hebben en vrezen dat het vliegtuig neer zal storten, maar of je er nu stress van hebt of niet, het resultaat blijft hetzelfde. Je er zorgen over maken is dus onnodig. Dit is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Als je dit in gedachten houdt, dan kan deze kennis je in sommige gevallen helpen. Ik vind het zelf bijvoorbeeld niet leuk om naar de tandarts te gaan, maar ik blok het bewust weg uit mijn gedachten tot op de dag dat ik daadwerkelijk naar de tandarts moet. Dan ga ik er gewoon heen en probeer ik er van tevoren zo min mogelijk stress van te hebben. De tijd en energie die je in het stressen stopt, kun je namelijk beter stoppen in bijvoorbeeld het goed verzorgen van je gebit. Of je er nu stress van hebt of niet, het resultaat blijft hetzelfde Dit houdt niet in dat je naïef moet zijn, bepaalde dingen moet negeren als een probleem zich voordoet of wat dan ook, nee. Een probleem moet je oplossen, zo simpel is. In veel gevallen heeft het echter geen zin om je er zorgen over te maken, want het resultaat blijft vaak hetzelfde. 31

Als jij morgen een vervelend gesprek hebt met een collega, dan kun je je er de nacht ervoor op voorbereiden door erover na te denken. En alle mogelijke reacties te bedenken, die hij of zij zou kunnen geven. Maar of je er stress van hebt of niet: het resultaat blijft hetzelfde. Op het moment dat je stress hebt, moet je er iets aan doen. Stel je voor dat je stress hebt omdat je financiële plaatje niet op orde is: je hebt helemaal geen overzicht in je financiën en je weet dat je eigenlijk elke maand te veel uitgeeft en te weinig geld overhoudt. Dan heb je daar stress van. Waar je dan voor moet kiezen, is om niet te stressen en te piekeren, maar om het probleem op te lossen. Als je ergens stress van hebt, dan moet je naar die stress luisteren en ervoor zorgen dat je de oorzaak oplost. Op het moment dat je het probleem niet oplost, zal die stress waarschijnlijk alleen maar groter worden. Als je een presentatie moet geven aan een groep mensen waarbij ook een aantal directeuren tussen het publiek zit, levert dat extra stress op. Maar of dat stress oplevert of niet, maakt in feite niet uit als je de presentatie goed hebt voorbereid. Het resultaat blijft dan hetzelfde. Hoeveel negatieve gedachten je daarover ook hebt, of hoeveel stress dat ook oplevert, dat maakt in feite niet uit. Die directeuren zitten er toch wel. Denk daaraan op het moment dat je in een lastige situatie zit. Probeer te bedenken of je die stress kunt verminderen of niet. En als dat niet lukt, probeer je er dan zo weinig mogelijk van aan te trekken. Een ander belangrijk ding bij lastige situaties is: ga nooit met ruzie uit elkaar. Dat is heel moeilijk voor veel mensen. Maar probeer te bedenken dat boos weggaan of -rijden de gemakkelijkste weg is. Door die ‘vlucht’ wordt het probleem alleen maar groter. Als je ruzie of een discussie hebt met een collega, kun je de gemakkelijkste weg kiezen door te zeggen: ‘We hebben het er niet meer over,’ of woorden van gelijke strekking. Als je een probleem hebt met iemand met wie je dagelijks om moet gaan, dan moet je het probleem proberen op te lossen.

Ga nooit met ruzie uit elkaar Ga nooit met ruzie uit elkaar. Op het moment dat je dat doet ontstaat er een stuk wrijving. Je kent dat gevoel in je maag wel: je voelt je er niet lekker onder en dat gevoel zal steeds groter en groter worden. Probeer nooit met ruzie uit elkaar te gaan, omdat je immers nooit weet wat er gaat gebeuren. Privé niet, maar ook zakelijk niet. Probeer het altijd goed te maken, probeer het altijd uit te praten. Als het uiteindelijk echt niet lukt, houdt het op, maar doe er alles aan om nooit met ruzie uit elkaar te gaan. Dit klinkt heel simpel en dat is het ook, maar het is wel heel belangrijk.

32

Wanneer je niets aardigs te zeggen hebt, zeg dan ook niets Een ander belangrijk aspect waardoor je het jezelf veel gemakkelijker maakt, is dat je niets moet zeggen als je niets aardigs te melden hebt. Hierdoor word je ook een beter persoon. Want één van de slechtste eigenschappen die je kunt hebben, is roddelen. Als je het leuk vind om negatief over andere mensen te spreken en als je daar ook een goed gevoel bij hebt: dat betekent dat je een C-player bent. C-players vinden het leuk om negatieve dingen over andere mensen te vertellen of zijn op zoek naar de minpunten van mensen. Als je niets aardigs te melden hebt over anderen, zeg dan ook niets. Het zal regelmatig gebeuren dat je iemand niet mag, of niet leuk vindt, of dat het niet klikt met die persoon. Als dan iemand anders naar je toekomt om negatieve uitlatingen te doen over die persoon, moet je voorzichtig zijn. Het is dan heel belangrijk om je mond te houden. Vooral op feestjes komt het vaak voor dat je in gesprek raakt met iemand die negatief praat over iemand anders. Dat is typisch het gedrag van een C-player en jij bent geen C-player. Nee, jij bent een Aplayer en A-players praten niet negatief over anderen. Die begrijpen dat daar alleen maar negatieve zaken uit voorkomen en geen resultaten. Als je niets aardigs te vertellen hebt over iemand anders, kun je beter niks zeggen. Dat maakt het ook gemakkelijker voor jezelf. En datzelfde geldt niet alleen voor roddelen maar ook als je het tijdens een gesprek niet eens bent met iemand en denkt: ‘Ik kan wel in discussie gaan, maar dat zal waarschijnlijk toch nergens toe leiden.’

Vermijd discussies Waarom zou je in discussie gaan? Jouw tijd is waardevol. Jouw energie is waardevol. Het is belangrijk dat jij er voortdurend voor zorgt dat je positief blijft. Als je met iemand in discussie raakt omdat jullie het oneens zijn, is dat allemaal zonde van je energie. Als je niets aardigs te zeggen hebt, zeg dan niets. Als je slecht geholpen wordt in een restaurant, moet je dat gemakkelijk naast je neer kunnen leggen. Je kunt weliswaar de manager erbij roepen en een klacht indienen, maar daar schiet je zelf niets mee op. Die ober die een slechte service verleent, kom zichzelf op een gegeven ogenblik zonder meer tegen. Veel mensen willen gerechtigheid. Maar als jij je ermee gaat bemoeien dat iemand op zijn plaats gezet wordt, betekent dat energieverlies. Laat andere mensen dat maar voor jou oplossen. Het heeft totaal geen zin om jezelf te focussen op de minpunten van anderen.

33

Jij moet je energie richten op jezelf en je moet ervoor zorgen dat jij beter en gelukkiger wordt. Als je niets te maken hebt met de minpunten van anderen, moet je jezelf daar niet mee belasten. Als je niets aardigs te melden hebt, zeg dan niets. Leg het naast je neer en ga door met datgene waarmee je bezig was. Zo simpel is het.

Tel tot tien Een andere belangrijke en praktische tip is: tel tot tien voordat je iets slechts wilt gaan zeggen of als je boos en geïrriteerd bent. Het is heel eenvoudig: tel in jezelf van een tot tien en denk in de tussentijd na of het zin heeft om erop door te gaan. Als je in een discussie belandt die nergens naartoe gaat of als je om de een of andere reden boos bent, heb je vaak na tien tellen al zoiets van: ‘Het heeft geen zin om hierop door te gaan.’ Dus tel tot tien. Het is een heel praktische tip maar hij werkt altijd. Probeer het maar eens.

Zet je trots opzij Zodra jij je trots opzij zet, zul je zien dat anderen je meer respecteren. Het volgende voorbeeld heeft daarmee te maken. Als je iets verkeerd doet (en iedereen doet dingen verkeerd), dan kun je trots blijven en het vertikken om je excuses aan te bieden. Maar als je iets verkeerd doet en je daarvoor verontschuldigt en zegt: ‘Sorry, het is compleet mijn fout. Dat had ik niet moeten doen. Hartstikke dom. Mijn excuses,’ dan zul je zien dat het allemaal een stuk gemakkelijker wordt. Zet je trots en je principes opzij op het moment dat ze niets voor je doen. Je kunt heel trots zijn en geen excuses aanbieden voor een fout die je gemaakt hebt, maar daar schiet je per saldo niets mee op. Het is beter om je trots opzij te zetten en je excuses aan te bieden. En datzelfde geldt ook voor andere dingen. Als je een trots persoon bent en heel veel moeite hebt om tegen je partner te zeggen: ‘Ik houd van jou,’ omdat je dat voelt, dan kun je beter je trots vergeten en het tóch zeggen. En dat voelt bovendien nog fijn aan ook.

“Zo ben ik nu eenmaal…” Veel mensen denken dat ze met een bepaalde eigenschap geboren zijn (en dat gaat in bepaalde gevallen wel op). Als iemand al zijn hele leven lang te dik is kan hij dat als excuus gebruiken om te zeggen: ‘Zo ben ik nu eenmaal. Ik heb aanleg om dik te worden.’ En als jij vindt dat je niet erg intelligent bent, kun je ook denken: ‘Zo ben ik nu eenmaal. Ik ben niet één van de slimsten.’ 34

Maar je kunt er ook wat aan doen. Als je te dik bent, kun je naar de sportschool gaan en ervoor zorgen dat je beter gaat eten. Je kunt daarvoor een plan maken zodat je uiteindelijk fit wordt. Iedereen kan fit worden, dus eigenlijk is het simpel. Als je denkt dat je niet zo slim bent, kun je gaan studeren. Je kunt boeken lezen en je kunt slimmer worden. Zo simpel is het in feite. ‘Zo ben ik nu eenmaal,’ mag nooit een excuus zijn. Als je een kort lontje hebt, heel gauw geïrriteerd raakt en snel uit je slof schiet, dan zeg je waarop het staat en daarmee kun je soms wel eens mensen beledigen. Het is een eigenschap van veel mensen om te zeggen: ‘Zo ben ik nu eenmaal.’ Als iemand nieuwe schoenen heeft gekocht die jij erg lelijk vindt, kun je dat natuurlijk zeggen. Veel mensen zijn er trots op dat ze alles recht voor zijn raap zeggen en hebben daarbij iets van: ‘Zo ben ik nu eenmaal, ik zeg waarop het staat.’ Dat heeft weer te maken met trots. Soms moet je die trots opzij zetten en gewoon niets zeggen. En je bent helemaal niet zo, je denkt alleen maar dat je zo bent. Momenteel ben jij het resultaat van je verleden, maar het verleden is het verleden. Vanaf vandaag ga je nieuwe stappen zetten en kun je veranderen. Als je snel geïrriteerd en veel te zwaar bent, niet aan sport doet en je zaakjes niet op orde hebt, kun je blijven zeggen: ‘Zo ben ik nu eenmaal.’ Maar zo werkt het niet. Je kunt zeggen: ‘Zo ben ik nu eenmaal, ik ben chagrijnig als ik moe ben...’ Hoezo ben je chagrijnig als je moe bent? Als je moe bent, kun je best minder chagrijnig zijn. Je kunt altijd je mond houden en tot tien tellen zodra je chagrijnig bent. ‘Zo ben ik nu eenmaal,’ is geen geldig excuus om bepaalde acties te ondernemen. Je kunt jezelf veranderen. Werk aan je zwakke punten!

Elk nadeel heb zijn voordeel ‘Elk nadeel heb zijn voordeel,’ de beroemde uitspraak van Johan Cruijff. Als er een nadeel op je pad komt, dient er zich dikwijls tegelijkertijd een voordeel aan, zul je merken. Vaak komen uit problemen creatieve oplossingen voort die beter zijn, waardoor er meer uitgehaald kan worden dan er oorspronkelijk in zat. Elk nadeel heb zijn voordeel. Houd dat in gedachten als zich een probleem voordoet. Denk dan: ‘Oké, hier kunnen we iets moois uit halen. Is dit niet eerder een kans dan een probleem?’ Als er iets fout gaat of als je iets verliest, komt er altijd iets beters voor terug en dan heb ik het uiteraard niet over dierbaren of wat dan ook. Als je iets kwijtraakt of als er iets niet lukt, komt er altijd iets beters voor terug.

35

Op het moment dat een personeelslid ontslag neemt en ergens anders gaat werken en als je ervan uitgaat dat er iets beters terug moet komen, ga je dus zoeken naar een nieuwe Aplayer. Die is misschien dan wel twee keer zo goed als jouw vorige personeelslid. Als jij afwijzingen krijgt voor bepaalde zaken, zijn die waarschijnlijk niet goed voor je geweest en dan zal er wel iets beters op je pad komen. Dus een klein beetje positief denken en misschien zelfs wel een beetje naïef is een relaxte gedachte. Het gebeurt vaker en als je echt je zinnen erop hebt gezet om iets beters te vinden, gaat het wel lukken.

Leermomenten Je zult in het afgelopen jaar fouten hebben gemaakt waar je nu spijt van hebt. Het zullen geen bewuste fouten zijn geweest, maar zaken die gewoon slechte beslissingen bleken te zijn. En het komende jaar en het jaar daarop zul je waarschijnlijk ook een hoop slechte beslissingen nemen: ‘Fail Fast Forward.’ Maar daarmee moet je niet zoveel moeite hebben. Je moet niet bang zijn om fouten te maken en je moet daar zeker niet in blijven hangen. Je moet ze zien als leermomenten. En je wordt niet wijzer van het lezen van een boek, maar door een fout die je maakt en waar je weer bovenop bent gekomen. Natuurlijk moet je het jezelf niet bewust moeilijk gaan maken en jezelf verwikkelen in lastige situaties. Maar jij zult fouten maken en jij zult in lastige situaties terechtkomen. Jij gaat dingen doen waarvan je na een tijd denkt: ‘Hm, had ik dat maar niet gedaan.’ Daar ga je van balen en daar zul je veel spijt van krijgen, maar je kunt die fouten ook zien als leermomenten. Nogmaals: je gaat de komende jaren talloze fouten maken waarvan je na een tijd denkt: ‘Dat had ik niet moeten doen. Slecht van mij,’ maar je moet ze blijven zien als leermomenten. Als jij daar doorheen gaat, leer je veel meer dan je van anderen zou kunnen leren. Uiteraard moet je zoveel mogelijk fouten zien te vermijden, maar doordat je de komende tijd heel veel fouten gaat maken, creëer je ook een boel leermomenten. Zie daarom de fouten waarbij je niet echt onderuit bent gegaan als leer- en niet als faalmomenten en dus ook niet als negatieve ervaringen. Elke keer dat je een fout maakt, er weer bovenop komt en er slimmer van bent geworden, want dat is waar het om gaat, dan is dat een leermoment. Maar natuurlijk is het erg dom als je een fout maakt en daar niet van leert. Dat is dan niet een leermoment maar een ezelsactie. Zie een fout als een leermoment en zorg ervoor dat je die fout nooit meer maakt. Als jij het gevoel hebt dat jij niet verantwoordelijk bent voor je eigen succes of falen, dan ga je de schuld bij anderen neerleggen. De kans is dan vele malen groter dat je die fout nog eens maakt en het niet ziet als een leermoment maar als het probleem en een fout van 36

iemand anders. Nee, jij bent ervoor verantwoordelijk als er iets fout gaat in jouw omgeving, in jouw bedrijf, in jouw werk. Als één van jouw collega’s een klant niet heeft nagebeld en je daardoor die klant verliest, ben jij verantwoordelijk. Jij bent degene geweest die niet heeft gecontroleerd of de klant is teruggebeld. Zodra jij de gedachte hebt: ‘Oké, zijn fout, zijn probleem,’ en het vervolgens nog eens bij iemand anders gebeurt, dan is dat al de tweede keer dat diezelfde fout is gemaakt. Dan is het dus geen leermoment geweest. Jij bent verantwoordelijk, dus leg die verantwoordelijkheid bij jezelf en zie het als en leermoment als er iets fout gaat. Doordat je de verantwoordelijkheid bij jezelf legt, ga je dat zien als een leermoment. Dan zul je zien dat je dezelfde fout niet nog een keer maakt, tenzij je dat wel zou doen en dan is dat uiteraard een slechte zaak. Zie dus de fouten die je maakt niet als falen maar als leermomenten. Daardoor is het ook veel minder spannend om dingen fout te doen of in ieder geval om dingen te ondernemen. Nogmaals: als het een beetje meezit ga je nog een boel fouten maken, maar beperk dat tot één keer en niet meer, want dan pas worden die fouten leermomenten.

Wees voorbereid op tegenslagen Op het moment dat jij sterker wordt, ben je beter voorbereid op tegenslagen. Als je 100% fit bent, dan ben je beter voorbereid op bijvoorbeeld een griepje. Als je erg ongezond leeft en je hebt een griepje, dan ben je misschien twee weken uit de roulatie. Als je in topconditie bent, blijft dat beperkt tot misschien drie of vier dagen. Er is een verschil tussen wanneer je een tegenslag kunt hebben of niet. Als jij als ondernemer je zaakjes goed voor elkaar hebt, dan weet je: mocht er een keer iets fout gaan, dan zou je op een keer 50.000 euro in de min kunnen komen. Dan kun je de lonen niet uitbetalen, waardoor je failliet gaat. Zorg ervoor dat je voorbereid bent op tegenslagen. Zorg ervoor dat je bijvoorbeeld een buffer van een ton hebt op een spaarrekening en dat dit een buffer is voor het geval er iets totaal verkeerd gaat. Wees dus voorbereid op tegenslagen, want jij bent verantwoordelijk. Als je bijvoorbeeld een gigantische tegenslag moet incasseren en plotseling een groot bedrag op tafel moet leggen zodat je failliet gaat, dan moet je de verantwoording ook nemen. Je zult moeten zeggen: ‘Het was dom. Ik was niet goed voorbereid op een tegenslag. Ik had geen geld moeten uitgeven aan dingen die niet nodig waren en dat alles is mijn eigen schuld.’

Miljoenen in de min? Een prachtig voorbeeld is Donald Trump. Hij stond op een bepaald moment negenhonderd miljoen dollar in de schuld. In de jaren ’90 kocht hij gigantisch veel vastgoed, waardoor hij in

37

korte tijd heel groot werd. Vervolgens zakte de economie in elkaar en stond hij ineens een paar honderd miljoen in de min. Op een gegeven ogenblik liep hij met zijn vrouw door New York en zag een zwerver, waarna hij tegen zijn vrouw zei: ‘Die zwerver is negenhonderd miljoen dollar meer waard dan ik.’ Zijn vrouw begreep hem niet helemaal, maar hij des te meer. Hij wist dat hij zoveel honderd miljoen in de min stond en dat is niet iets waarop je zit te wachten. Dat was een enorme tegenslag voor hem. Trump deed zaken met zo ongeveer vijftig verschillende banken en hij is naar al die banken gegaan om een persoonlijk gesprek te hebben over zijn financiële situatie en over het geld dat hij hen schuldig was. Hij had daarvoor een plan ontworpen dat hij ‘Survive till ‘95’ noemde. Hij wist zijn zaakjes zo goed te presenteren dat men het idee kreeg dat het onverstandig was om hem failliet te laten gaan, waardoor ze helemaal niets zouden terugkrijgen. Men wilde liever een paar jaar wachten waardoor het geld mogelijk terug zou komen. En het is hem gelukt. Het is hem gelukt om vijftig personen achter zich te krijgen, terwijl de meeste van zijn collega’s in die tijd onderuit zijn gegaan omdat ze zich neergelegd hadden bij de tegenslagen: ‘Oké, we staan een paar miljoen of een paar honderd miljoen in de min, we gaan failliet, jammer dan.’ Trump is niet failliet gegaan. Hij heeft doorgezet en nu is hij multimiljardair. Hoewel hij voorbereid was op tegenslagen, had hij zich natuurlijk veel beter moeten indekken. Hij zegt dan ook in zijn boek dat hij laks werd, waardoor hij zo diep in de min kon komen te staan. Ook Trump legt de verantwoordelijkheid bij zichzelf. Hij zegt: ‘Nee, het is mijn eigen fout. Ik werd op een gegeven moment laks, het ging allemaal gemakkelijk en ik vertrouwde te veel op de mensen om mij heen.’ En hij is onderuit gegaan of eigenlijk toch niet, want hij legt de verantwoordelijkheid bij zichzelf. Als hij die verantwoordelijkheid bij anderen of bij externe factoren zoals de slechte economie had gelegd, was hij failliet gegaan. Dat heeft hij niet gedaan. Hij heeft zijn eigen verantwoordelijkheid genomen. Wees dus voorbereid op tegenslag en als jij je wilt voorbereiden op tegenslagen of daarover een goed verhaal wilt lezen, is het boek van Donald Trump ‘The Art of the Deal’ een echte aanrader. Hierin vertelt hij hoe hij zich uit die slechte situatie heeft weten te redden. Het is een goed, inhoudelijk boek uit een periode waarin hij nog niet heel erg groot of bekend was. Vervolgens belanden we bij het laatste punt op het gebied van lastige situaties:

Los problemen op voordat ze groter worden 38

Je moet bereid zijn om oude wonden open te trekken. Waarschijnlijk heb je flink wat oude wonden die nog open getrokken moeten worden. Misschien heb je nog ergens een bult met facturen openliggen of een bult met enveloppen die je eigenlijk niet durft open te maken omdat het er zo slecht uitziet. Of misschien ben jij wel heel erg ongezond in de zin van: ‘Als ik nog langer ongezond blijf of nog langer doorga met roken, dan kan het best zijn dat mijn probleem veel groter wordt. Misschien krijg ik wel longkanker of een andere aandoening.’ Los problemen op voordat ze te groot worden. Het is veel beter om de realiteit onder ogen te zien en oude wonden open te trekken, waardoor je vervolgens je problemen kunt oplossen. Het is moeilijker om problemen op te lossen als ze gigantisch groot zijn, dan als ze klein zijn. Je moet problemen tackelen als ze nog klein zijn, want dan zijn ze gemakkelijker af te handelen. Zodra problemen te groot geworden zijn wordt het lastig. Als je het gevoel hebt dat je de mist ingaat en dat je te maken hebt met een probleem dat uiteindelijk groter zal worden, dan moet je dat probleem oplossen. En zo’n probleem kan zich voordoen op allerlei terreinen: dat kan zijn op het gebied van gezondheid, op het gebied van geld maar ook op het gebied van persoonlijke relaties. Als jij een persoonlijke relatie hebt met iemand en jullie gaan met ruzie uit elkaar, dan wordt het probleem groter naarmate je langer wacht, De afstand tussen jou en je partner zal steeds groter worden. De drempel om die persoon te bellen, wordt steeds hoger, dus je moet zorgen dat die drempel laag en het probleem klein blijft. Los problemen op voordat ze te groot worden. En groot worden zullen ze, daar kun je van op aan. Belangrijk is dus om problemen op te lossen voordat ze te groot worden. Lastige situaties is een vrij uitgebreid onderdeel. Samenvatting Zorg ervoor dat jij het gevoel hebt dat jij verantwoordelijk bent voor je eigen succes, maar ook voor je eigen falen. Oftewel denk goed na over je leermomenten. Als je niets aardigs te zeggen hebt, zeg dan niets want dat heeft geen zin. Jij bent een Aplayer. C-players roddelen over andere mensen en A-players doen dat niet. Ga nooit met ruzie uit elkaar, omdat het probleem er alleen maar groter van wordt. Tel tot tien. Als je op het punt staat om een bepaalde opmerking te maken of een bepaalde actie te ondernemen, denk dan nog een keer extra na. Het is een heel praktische tip, maar het werkt zeker. Belangrijk is om je trots opzij te zetten. De zin ‘Zo ben ik nu eenmaal,’ moet je niet meer uitspreken en niet meer denken. Je kunt veranderen.

39

‘Elk nadeel heb zijn voordeel,’ dus je kunt uit een slechte situatie vaak goede dingen halen en er komt altijd iets voor terug. Als er iets verkeerd gaat of je raakt iets kwijt, komt er iets beters voor terug, mits jij er maar open voor staat. Het nemen van actie brengt fouten met zich mee. Als je die fouten één keer maakt is het een leermoment. Als je diezelfde fout vaker maakt, is dat niet echt slim. Het is belangrijk om jezelf voor te bereiden op tegenslagen en heel erg belangrijk om problemen op te lossen voordat ze groot worden.

40

3 Skills die je verder helpen Wees eerlijk tegen jezelf Een simpele eerste stap is: wees eerlijk tegen jezelf. Alleen jijzelf bent verantwoordelijk als je iets verpest of verkeerd doet en die waarheid moet je onder ogen durven te zien. Als je problemen hebt met je gezondheid, moet je kijken naar de kern van die ongezondheid en geen uitvluchten bedenken als: het zit in de familie, dus ik kan er niets aan doen. Blijf eerlijk tegen jezelf. Ben je te zwaar omdat je daar aanleg voor hebt of ben je te zwaar omdat je simpelweg te veel eet? Ben je moe omdat je van nature gauw moe bent of leef je gewoon heel ongezond? Heb je geen vrienden omdat ze jou allemaal in de steek hebben gelaten of ben je zelf ook een beetje nalatig geweest met een aantal dingen? Eerlijk tegen jezelf zijn is best moeilijk, vooral als het gaat om het onder ogen zien van je eigen zwakke punten. Pas op het moment dat je in staat bent om kritisch naar jezelf te kijken, kun je er wat aan doen. Zolang je de eigen betrokkenheid niet durft te onderkennen, is het veel moeilijker om te werken aan dingen die belangrijk zijn. Wees eerlijk tegen jezelf in alle onderdelen van het leven. Als je dat kunt inzien, wordt het allemaal stukken eenvoudiger. Het is ook helemaal niet erg om fouten te maken, zolang je maar eerlijk tegen jezelf blijft. Als je op het punt staat iets te gaan doen waar je twijfels bij hebt, wees dan eerlijk tegen jezelf. Wil ik dit echt? Heb ik hier een goed gevoel bij? Als het antwoord op die vragen negatief is, moet je het niet doen. Het is dus in feite vrij eenvoudig. Als je dat soort zaken structureel onder ogen durft te zien, kom je verder in het leven.

Luister niet naar anderen In je directe omgeving kom je een tweetal types mensen tegen die je zullen proberen af te houden van plannen die je wilt uitvoeren. De ene categorie wordt gevormd door de mensen die om je geven, die bang zijn dat je fouten gaat maken en daardoor ongelukkig zult worden. Veel mensen associëren fouten met falen en niet met de leermomenten die fouten eigenlijk behoren te zijn. De kans is groot dat 41

die mensen tegen je zullen zeggen: ‘Zou je dat nou wel doen? Straks gaat het fout en dat gaat pijn doen.’ Het andere type mensen is bang dat jij succesvoller zult worden dan zijzelf en zij zullen geneigd zijn om tegen jou te zeggen: ‘Zou je dat wel doen? Kun je dat wel? Ben je wel in staat om dat te doen?’ Die hebben zo hun eigen motieven om je jouw plannen uit je hoofd te praten. Je eigen pad blijven volgen, kan je heel ver brengen en daarin mag je best redelijk eigenwijs zijn. Een kenmerk van heel veel succesvolle mensen is eigenzinnigheid, waardoor ze twee keer zo hard gas geven wanneer zij een obstakel op hun weg tegenkomen. Mensen die hun eigen pad volgen, komen vaak ook veel verder dan anderen. Lees maar eens wat biografieën van succesvolle mensen. En dan maakt het niet uit of het nou gaat om sportmensen, zakenmannen of personen die in de regering zitten. Zij trekken zich weinig aan van wat anderen zeggen en blijven de door hen gekozen richting en visie volgen. Dat betekent overigens niet dat je nooit naar verstandige adviezen hoeft te luisteren. Je moet altijd openstaan voor andermans adviezen en ideeën. Maar zodra ze beginnen met ‘Zou je dat nou wel doen?’, ‘Wat stom,’ of ‘Dat kun je helemaal niet,’ wordt het tijd om af te haken. Ongetwijfeld zullen mensen inmiddels al tegen je gezegd hebben: ‘Wat moet je nou met zo’n e-book over persoonlijke groei? Heb je niets beters te doen?’ En dan komen weer die A-, B- en C-players om de hoek kijken en al die mensen om je heen die het maar raar vinden. Dat zal best allemaal, maar luister niet naar anderen en blijf je eigen koers volgen. Trek je daarom niets aan van wat anderen zeggen als je een bepaald plan voor ogen hebt. Als iemand tegen je zegt: ‘Dat kun je niet,’ of ‘Dat wordt moeilijk,’ of ‘Dat wordt lastig,’ of wat dan ook, dan is dat een uitdaging. Een uitdaging om twee keer zo hard gas te geven, om te laten zien dat je het wel degelijk kunt. Eigenlijk moet je het zien als een klein stukje inspiratie en aansporing dat je uiteindelijk zal brengen waar je wilt. En de grens is daarmee nog niet bereikt, want als je deze insteek blijft volgen, kan het je in de toekomst nog veel verder brengen.

Van klagen is nog nooit iemand rijk of gelukkig geworden Veel mensen klagen en dat kom je overal om je heen tegen. Er zullen altijd klagers zijn, maar in feite gaat het helemaal nergens over. Vooral in Nederland is er vrij weinig reden tot klagen. Mensen die klagen dat ze te weinig uitkering krijgen, dat de belastingen te hoog zijn, dat de buren de auto verkeerd op de oprit hebben gezet, enzovoort. Van klagen is nog nooit iemand gelukkig of rijk geworden dus probeer niet te klagen. Dat kost alleen maar energie en je schiet er helemaal niets mee op.

42

Er zijn genoeg onderwerpen te bedenken waarover je kunt klagen. Maar als je reëel om je heen kijkt, zul je vooral in Nederland weinig redenen tot klagen aantreffen, zeker in vergelijking met andere landen. In plaats van je te focussen op de dingen die er eigenlijk minder toe doen kun je beter aandacht besteden aan de dingen die meer aandacht nodig hebben. Je kunt je focussen op jezelf, op verbetering, op positiviteit. Het heeft geen zin om te klagen als je een keer in de file staat of als je een belastingaanslag krijgt. Je krijgt niet voor niets een hoge belastingaanslag: je verdient natuurlijk ook het een en ander. De kern is eigenlijk dat er nog nooit iemand rijk geworden is van klagen. Nog belangrijker is misschien wel om zo weinig mogelijk klagende mensen om je heen te verzamelen. Klagen kost een heleboel energie en niet alleen voor de klager zelf. Mensen die maar blijven klagen tegen anderen zuigen als het ware de energie uit hun gesprekspartner weg. De beste tactiek is dan ook om niet te veel in te gaan op deze klachten en ze het ene oor in en het andere oor uit te laten gaan of om gewoon weg te lopen. Klagers zijn vaak mensen die denken in problemen en als je positief tegen het leven aankijkt, denk je in oplossingen. Dat laatste is veel gemakkelijker en eenvoudiger en is de enige manier om je problemen de baas te worden. Klagers zitten zó verweven in hun problemen dat ze denken niet serieus genomen te worden zodra een oplossing voor hun probleem aangedragen wordt. De beste optie is dan om de problemen aan te horen en er vervolgens niet al te veel meer bij stil te staan. Uiteraard is het soms wel lekker om even te klagen. Iedereen heeft daar op zijn tijd behoefte aan. Als dat echter ontaardt in een structureel gebeuren, dan moet je tegen jezelf zeggen: ‘Heeft dit wel zin? Schiet ik hier iets mee op?’ En natuurlijk schiet je er niets mee op. Probeer een positieve instelling aan te houden. Ga ook niet klagen over andere mensen, maar zorg dat je zelf je zaakjes goed voor elkaar hebt. Creëer momentum en ga ervoor. Van klagen is nog nooit iemand rijk of gelukkig geworden. Als je iets doet, doe het dan goed. Dat is een heel belangrijke factor en het schenkt veel voldoening om iets zo goed mogelijk uit te werken of af te handelen. Als je jezelf volledig inzet voor een doel, kun je trots zijn op het resultaat. Een voorbeeld is deze en andere cursussen. Hierin is heel veel werk gaan zitten, maar ze zijn supermooi en uitgebreid geworden en ze zitten goed in elkaar. Als je de klus geklaard hebt, schept dat ontzettend veel voldoening. Het geheim van succes is om je eisen niet te laag te stellen. Stel je niet tot doel om vijf kilometer te lopen, maar ga direct voor de marathon. Wanneer je iets doet, doe het dan goed en zorg dat het gewoon leuk is. Probeer daar een klein beetje creatief in te zijn. 43

Het heeft geen zin om af en toe dingen een beetje half te doen. Als je jezelf een doel stelt, zorg dan dat het iets groots is en iets waarop je trots kunt zijn. Anderen houden zich al genoeg bezig met de futiele zaakjes in het leven. Uiteraard moet iedereen dat voor zichzelf weten, maar een goede aanpak kan op veel dingen van toepassing zijn. Als je een zaak hebt en je wilt bijvoorbeeld adverteren, dan heeft het weinig zin om overal kleine advertenties te plaatsen in de hoop dat het goed gaat komen. Nee, je moet het groots aanpakken, dingen uittesten en op grote schaal uitrollen. Ten slotte heb je die zaak gestart om succes te hebben. Dus als je iets doet: doe het goed.

Doe geen dingen tegen je gevoel in Deze skill hangt een beetje samen met het eerste onderdeel: Wees eerlijk tegen jezelf. Op het moment dat je dingen tegen je gevoel in gaat doen, dus als je denkt: ‘Dit is eigenlijk niet goed, maar het klinkt heel erg mooi dus ik doe het toch maar,’ dan moet je het simpelweg niet doen. Een mooie uitspraak in dit verband is: ‘Als iets te mooi is om waar te zijn, dan is het te mooi om waar te zijn.’ En dat is ook zo. Als je ergens in wilt stappen, als je iets gaat kopen, als je een samenwerkingsverband opstart of als je een relatie met iemand wilt aangaan en als dat alles eigenlijk een klein beetje tegen je gevoel ingaat, dan moet je het niet doen. De term comfort zone is al eens langsgekomen en we gaan het daar nog verder over hebben. Maar die comfort zone houdt in dat je dingen moet gaan doen die je spannend vindt. Dat je dingen moet doen die je eng vindt. Maar dat moeten geen dingen zijn die tegen je gevoel ingaan. Als jij nog nooit een presentatie hebt gegeven in het openbaar, dan vind je dat waarschijnlijk heel erg spannend. Maar dat hoeft dus niet iets te zijn dat tegen je gevoel ingaat. Dat is gewoon spannend. Maar als je een verkoopfunctie hebt en je moet iets verkopen aan iemand waarvan je weet dat die geen geld heeft, dan gaat dat waarschijnlijk tegen je gevoel in. Dat is dan iets wat je absoluut niet moet gaan doen. Als je overweegt om een samenwerkingsverband met iemand aan te gaan die je gouden bergen belooft, maar je hebt daar je twijfels bij en denkt: ‘Ik weet het niet, maar ik probeer het toch maar, want die man heeft misschien gelijk,’ dan is dat het moment om op te gaan passen. Als vuistregel kun je aanhouden dat je nooit dingen tegen je gevoel in moet doen. Meestal is je gevoel een scherp instrument dat door de bank genomen gelijk heeft. Natuurlijk gaat dat niet in alle gevallen op. De eerste indruk van mensen kan bedrieglijk zijn. Soms heb je bij iemand een goed gevoel en bij een ander juist niet, terwijl die laatste nou nét een van je beste vrienden blijkt te zijn geworden. Maar over het algemeen geldt: doe geen dingen tegen je gevoel in.

44

Als je ergens een slecht gevoel over hebt, is het antwoord simpel: doe het dan gewoon niet. Je zult merken dat het dan allemaal veel beter gaat en dat dit een skill is die je echt verder kan helpen. Als je gevoel zegt: ‘Nee, dat moet ik niet doen,’ luister dan naar dat gevoel.

Durf nee te zeggen Dit is ook een belangrijke zaak die je verder kan helpen: durf nee te zeggen. Als iemand iets met jou wil of als iemand dingen wil doen waarover je twijfels hebt, zeg dan niet ja uit beleefdheid, maar durf gewoon nee te zeggen. Als jij niet achter iets kunt staan, als je iets niet wilt of niet accepteert, durf dan simpelweg nee te zeggen. Dit komt ook naar voren in de cursus Time Management: nee is de grootste tijdbespaarder ooit. Het is ook heel vaak een prettig gevoel om nee te durven zeggen. Als iemand bijvoorbeeld een samenwerkingsverband met je wil aangaan en het past niet in het plaatje dat je over je eigen bedrijf hebt, durf daar dan heel duidelijk over te zijn. Blijf vriendelijk, maar geef duidelijk aan dat je geen belangstelling hebt. De meeste mensen vinden dat ook niet erg. Mensen waarderen duidelijkheid. Ze vinden het dan ook alleen maar positief als je eerlijk bent en nee durft te zeggen op het moment dat het nee is, of als je twijfelt omdat het tegen je gevoel ingaat.

Koop een mp3-speler Een hele praktische tip: koop een MP3 speler. Je kunt dan luisteren naar muziek en programma’s tijdens je wandeling naar kantoor, tijdens het sporten, als je een lange autorit moet maken enzovoort. Elke keer als je wat beluistert, word je weer een stukje slimmer. Via de MP3-speler kun je tussen de bedrijven door kennis tot je nemen, maar natuurlijk is het ook heel lekker om naar muziek te luisteren. Koop een MP3-speler en zet die vol met dingen waarvan je slimmer wordt, wat jij leuk vindt om te doen of leuk vindt om beter in te worden. Je moet jezelf altijd proberen te verbeteren op allerlei terreinen. En het mooie is dat een MP3-speler je in staat stelt om jezelf te verbeteren tijdens het sporten, het wandelen naar kantoor, tijdens pauzes, als je moet wachten en tijdens nog veel dingen meer. En zet op die MP3-speler allerlei audiobestanden die jou inspireren. Er zijn duizenden audio books of luisterboeken die jij kunt gebruiken om jezelf te inspireren of om jezelf te ontwikkelen. Koop en MP3-speler en zet die vol met inspirerende, motiverende en interessante dingen, zodat je jezelf op elk gewenst moment van de dag kunt blijven ontwikkelen. 45

Het scheelt gewoon een hele hoop tijd, het is heel erg inspirerend en het levert veel extra energie op. Natuurlijk is dit niet echt een skill, maar wel iets dat je verder kan helpen. Dus koop een MP3-speler en probeer jezelf elke dag te inspireren. We hebben het in dit onderdeel gehad over skills die je verder kunnen helpen: Wees eerlijk tegen jezelf Volg je eigen weg en luister niet naar anderen Van klagen word je niet rijker Als je iets doet, doe het dan goed Doe geen dingen tegen je gevoel in Durf nee te zeggen Koop een MP3-speler Dit alles gaat over geluk, dus we hebben geen aparte oefening op het gebied van geluk. Wel is er een oefening met betrekking tot energiemanagement en dat is ook het volgende onderdeel waarover we het gaan hebben. We gaan dan kijken hoe jij jouw energieniveau dagelijks kunt verhogen.

46

4 Sociale vaardigheden In dit hoofdstuk gaan we het hebben over sociale vaardigheden. Hoe kun je ervoor zorgen dat je nog gelukkiger gaat worden met behulp van sociale vaardigheden? Sociale vaardigheden kunnen je helpen bij het behalen van betere resultaten in een aantal dingen. Ze hebben effect op een heleboel zaken die je vooruit kunnen helpen in je leven en dat is belangrijk om gelukkig te worden.

Geef zonder er iets voor terug te verwachten Je doel moet zijn om zoveel mogelijk mensen te helpen en zoveel mogelijk te geven als je kunt. Voor iemand anders kan dat een heel groot verschil maken, terwijl het misschien voor jou weinig moeite is. Het scheelt enorm als je een onderneming hebt, maar dat is in principe geen vereiste voor het helpen van mensen. Als je bijvoorbeeld een oud vrouwtje helpt om de weg over te steken, is dat voor jou een kleine moeite waar je niets voor terug hoeft te verwachten. Het schenkt jou alleen weer een stukje voldoening, een stukje geluk. Als jij geld hebt en je geeft een keer wat weg, heb je natuurlijk minder geld op dat moment, maar het geeft jou ook geluk. Als je iemand gedurende een tijd coacht of begeleidt, ben je aan het groeien, ook al doe je dat gratis en zonder er iets voor terug te krijgen. Zorg ervoor dat je veel weggeeft zonder er iets voor terug te verwachten. Je bent goed bezig op het moment dat je dat doet en als je een onderneming hebt is dat helemaal ideaal. Als één van de doelen van je onderneming is om zoveel mogelijk weg te geven, zal er uiteindelijk ook voldoende terugkomen. Hoe meer je weggeeft, hoe meer er terugkomt. En zo werkt dat ook met jouw leven en met jouw geluk. Veel mensen vinden het erg slecht om een dakloze te helpen door hem geld te geven, dus je hoeft niet te verwachten dat iemand je daarvoor gaat belonen. Maar uiteindelijk komt het in veelvoud bij je terug. En je hoeft dat ook niet tegen anderen te vertellen. Het is effectiever als je in stilte goede dingen doet. Je hoeft niet te etaleren hoe goed je bent of welke goede dingen je allemaal doet.

Leer luisteren Voordat er ingegaan wordt op het effect van goed luisteren, is een klein verhaal op zijn plaats. 47

Jay Abraham, een marketeer die veel cursussen geeft, had het laatst over luisteren, of eigenlijk meer over geïnteresseerd zijn in de ander. Enkele jaren geleden gaf hij een seminar waarvoor vijfhonderd mensen ieder vijfduizend euro hadden neergeteld, wat aangeeft dat hij een belangrijk persoon in het seminarcircuit is. Hijzelf zat in een ander hotel dan het hotel waar het seminar gegeven werd. Omdat hij niet kon slapen, besloot hij om een slaapmutsje in de lobby te nemen. Daar ontmoette hij een man uit Duitsland met wie hij in gesprek kwam met de openingszin: ‘Mijn naam is Jay Abraham. Ik ben hier voor zaken, maar wie ben jij?’ Vervolgens deed hij niets anders dan anderhalf uur lang vragen stellen. Hij vertelde niets over zichzelf, maar luisterde aandachtig naar het verhaal van de Duitser. Ondertussen dronk hij lekker zijn cognacje, ontspande en stelde vragen, terwijl de man het leuk vond om over zichzelf, zijn land, zijn bedrijf, zijn vrouw en zijn kinderen te vertellen. Jay Abraham kwam geen moment zelf ter sprake en de Duitser had dan ook geen flauw idee met wie hij sprak en welke status hij bekleedde. Na anderhalf uur kreeg Jay Abraham slaap en zei: ‘Meneer, ik vond het erg interessant om met u te spreken. Ik moet nu alleen echt gaan slapen omdat ik morgen een drukke dag heb.’ Waarop de man uit Duitsland zei: ‘Meneer, u bent de meest interessante persoon die ik de afgelopen vijf of tien jaar heb ontmoet.’ En het boeiende hieraan is dat Jay Abraham eigenlijk helemaal niets over zichzelf heeft verteld, maar alleen maar gevraagd en geluisterd heeft. Als ook jij gaat luisteren, zul je tot de ontdekking komen dat je gaat groeien en dat mensen je interessanter vinden. Jay Abraham drukte dat erg goed uit in het volgende citaat: “If you want to be interesting, you have to be interested” Je moet dus geïnteresseerd zijn, om interessant gevonden te worden. Leer dus luisteren. Luisteren is een belangrijke skill die iedereen kan aanleren. Praat wat minder, vraag wat meer en luister vooral naar de mensen. Je zult veel gaan leren als je luisteren tot een goede eigenschap weet te maken. Waarom zou je trouwens veel praten? Datgene wat je zegt, weet je al lang, dus je leert daar helemaal niets van. Je leert door naar andere mensen te luisteren. Door zelf dingen te zeggen, zul je niet veel kennis opdoen maar je leert des te meer door aandacht te schenken aan wat anderen zeggen. Als verkoper bijvoorbeeld moet je kunnen luisteren. Als je luistert en veel goede vragen stelt, hebben mensen het idee dat je interesse in hen hebt en dat is natuurlijk ook zo. Je moet oprecht interesse tonen.

48

Dan zul je merken dat verkopen veel soepeler verloopt. Leer dus luisteren naar de mensen om je heen en luister gefocust. Luister niet met een laptop op je schoot of met je aandacht bij een ander gesprek maar blijf gefocust. Leer luisteren naar mensen. Je zult daar heel veel van leren en je zult ervan groeien. Dus leer luisteren.

Wees positief, maar niet naïef Veel mensen associëren positiviteit met naïviteit en zullen vreemd kijken als je zegt: ‘Wees positief.’ Er is een groot verschil tussen positiviteit en naïviteit. Als jij heel veel schulden hebt, val je uiteindelijk onderuit, hoe positief je ook denkt. Dan ben je naïef. Je hebt je zaken niet op orde, je hebt geen inzicht in je financiën. Je bent naïef als je denkt: ‘Het komt allemaal wel goed,’ terwijl het eigenlijk helemaal niet goed gaat. Probeer altijd zo positief mogelijk te zijn, ook naar de mensen om je heen. Probeer een persoon te zijn met wie mensen graag omgaan omdat je positief bent. Jij geeft ook de voorkeur aan mensen die positief zijn, veel lachen en veel leuke dingen doen boven mensen die de hele dag negatief zijn. Maar verwar positiviteit niet met naïviteit. Geef zonder er iets voor terug te verwachten. Dan zul je zien dat hoe meer je geeft, hoe meer er terugkomt. En dan gaat het niet om geld of om materialistische dingen, maar gewoon om jouw hulp, jouw passie en jouw interesse. Dat is het leven ten voeten uit: hoe meer je geeft, hoe meer er terugkomt. Dat is een fantastische uitspraak die ook werkt!

Bouw gesprekken stap voor stap op als je samen iets wilt bereiken Als je iemand net nieuw hebt leren kennen, bouw dan eerst vertrouwen op door te delen wat je belangrijk vindt, waar je voor staat. Bedenk ook wat die persoon belangrijk vindt, als je daar een indruk van hebt, en zeg daarover hoe jij daarin staat. Op die manier, door hieraan tijd te besteden, bouw je een relatie op waarvan je weet wat je eraan hebt. Dit is cruciaal. Als er onvoldoende relatie is opgebouwd, zijn de mogelijkheden tot samenwerking beperkt. Neem hier dus de tijd voor. Als de relatie zich in gesprek voldoende heeft ontwikkeld, dan zul je merken dat het makkelijk is verder te gaan op mogelijkheden die je samen zou kunnen ontwikkelen. Dit is een “voeten op tafel” gesprek, dus hier zitten geen verplichtingen aan. Het kan belangrijk zijn dat ook met zoveel woorden te zeggen. Dus iets in de trant van “Laten we hier eens even verder over denken, zonder dat we het nou persé direct hoeven te doen. Wat zou er mogelijk kunnen zijn?” Die vrijblijvende context kan enorm veel enthousiaste energie losmaken, waardoor momentum ontstaat om te kijken wat je samen echt aan kan gaan. Als dat zover is, komt het gesprek weer in een heel andere fase, waarin je opnieuw kijkt naar concrete gelegenheden en routes die je – samen en ieder individueel – kan nemen, om echt voor elkaar te krijgen wat eerst alleen nog een mogelijkheid leek. Ook dit gesprek is nog 49

vrijblijvend – je legt je nu nog niet vast op afspraken, maar inventariseert eerder wat gelegenheden kunnen zijn. Als je dit gesprek echter lang genoeg voert, dan moet het er gewoon van komen. Dan is de lucht helemaal geklaard om echt concrete afspraken te maken, toezeggingen en beloften aan elkaar te doen. Dat betekent dus concrete acties inplannen op bepaalde data en tijdstippen. Dan is nog van belang te bekijken wat je doet als dingen blijken tegen te vallen. Zowel van tevoren – hoe gaan we met tegenvallers om als uitgangspunt – als ook wanneer het zich onverhoopt inderdaad voor heeft gedaan. Om weer wat vrijheid te krijgen is het op zo’n moment wel belangrijk samen te verklaren dat het resultaat is tegengevallen, en daarmee de realiteit onder ogen te zien. Dan is de volgende stap te bedenken wat het ook alweer was waar je voor stond. Is dat nog steeds zo? Of is dat nu, in deze nieuwe omstandigheden, anders geworden? En zo ja, waar sta je dan voor in deze nieuwe situatie? In feite begin je dan opnieuw met de relatie die je samen hebt te funderen, de mogelijkheden te onderzoeken, de gelegenheden te vinden en nieuwe afspraken te maken, dus de hele structuur van het gesprek, zoals hierboven beschreven. Wat is plan B? Welk voordeel kunnen we zien in deze schijnbaar nadelige situatie? Dit is echt veel effectiever, maar bovendien ook veel leuker dan te kijken wat er nou is “mis” gegaan, wie de schuld heeft en te gaan zwartepieten! Als je samen iets wilt bereiken dan is dus van belang eerst voldoende relatie te leggen, dan de mogelijkheden vrijblijvend te verkennen, daarna – nog steeds vrijblijvend – te kijken welke concrete gelegenheden je samen hebt en welke routes je kan nemen. Daarna pas, kunnen gemaakte afspraken ook steek houden en uitvoerbaar blijken. Dan is nog zinvol zowel van tevoren als op het moment zelf te bezien wat de situatie te bieden heeft als het tegenvalt, en het gesprek dan van voren af aan opnieuw in te gaan. Het toepassen van deze volgorde kan veel teleurstellingen voorkomen. Oefen je in het structureren van belangrijke gesprekken op deze manier, en je zult zien dat veel meer zaken tot een succes komen!

Ga ook eens een project voor de gemeenschap aan Deze tip geldt als je een eindje bent gekomen met toepassen van de methoden hierboven beschreven, en je een aantal basiszaken jezelf betreffende enigszins onder controle hebt gekregen. Ga dan eens iets aan waarvan je ziet dat het ontbreekt of problemen oplevert, of dat gewoon heel mooi zou zijn als het er is, voor iedereen. Beschouw het als een afgerond project voor een bepaalde periode, dat daarna klaar is, of beter nog, waarvan iemand anders dan het leiderschap overneemt. Een voorbeeld is de rommel in de buurt samen opruimen – meestal zie je in het vroege voorjaar wat een bende er overal ligt – en dat is ook de tijd dat mensen hiervoor wel te porren zijn. Organiseer samen prikstokken, afvalzakken, eventueel vervoer e.d. Een ander 50

voorbeeld uit de praktijk is een architect die honderden kinderen in de Beurs van Berlage – het oude beursgebouw in Amsterdam van de beroemde architect Berlage – een ochtend maquettes van hun fantasiegebouwen laat maken onder begeleiding van een team van architecten, die daarvoor hun tijd op zondagochtenden gratis ter beschikking stellen. Of werf een clubje mensen om samen biologisch te gaan tuinieren, bijvoorbeeld 1.000 m2 permacultuur. Belangrijk is dat je hiervoor je tijd belangloos ter beschikking stelt, en dat het je enorm inspireert om hieraan te beginnen! Het is niet uit te sluiten dat het uitgroeit tot een business, als het zich daarvoor leent, maar kies het omdat het je inspireert en niet om er geld aan te verdienen. Voor veel mensen heeft een dergelijke belangeloze inzet, hun “blow-for-freedom-project”, echt een hele nieuwe dimensie aan hun leven gegeven.

Better be rich than right Een erg belangrijke sociale skill is: ‘Better be rich than right.’ En rich staat dan niet per definitie voor geld, maar gewoon voor geluk. Als iemand met jou een discussie wil aangaan over iets dat je eigenlijk niet boeit of waarvan je weet dat het veel energie gaat kosten dan kun je misschien beter die discussie vermijden. Als iemand zijn beklag bij je doet over bijvoorbeeld de politiek, is het misschien het verstandigste om even te knikken en hem gelijk te geven en er vervolgens geen aandacht meer aan te besteden. Als jij een onderneming start en je een bepaald product gaat lanceren waar je veel geld mee kunt verdienen en de mensen om je heen zeggen: ‘Dat moet je niet doen, want dat koopt toch niemand,’ of ‘Dat zou ik nooit doen,’ of woorden van gelijke strekking, dan is het verstandig om te denken: ‘Oké, better be rich than right.’

Geef complimentjes Het is heel erg leuk om complimentjes te krijgen, maar het is ook leuk om ze te geven. Mensen onthouden het als jij ze complimenten geeft. Dus als iemand iets goed doet, geef die persoon dan een compliment. Of als jij vindt dat iemand gegroeid is of is afgevallen of er beter uitziet, zeg het dan gewoon. Het is leuk om complimenten te ontvangen, maar het is misschien nog wel leuker om ze te geven. Als jij een reden ziet om een compliment te geven of als je vindt dat iemand iets goed doet: laat dat dan merken. Je zult zien dat je daardoor ook andere mensen weer gelukkiger kunt maken.

51

Doordat je iemand een compliment geeft, maak je hem of haar gelukkiger. En als je andere mensen gelukkiger maakt, slaat dat ook terug op jezelf.

The butterfly effect Er bestaat een theorie dat een vlinder in Friesland een wervelstorm kan veroorzaken aan het andere einde van de wereld door met zijn of haar vleugels te wapperen. Kleine dingen kunnen ervoor zorgen dat iets anders groter en groter wordt. En iedereen beschikt over dit vlindereffect. Jij kunt ervoor zorgen dat een persoon uit je omgeving gelukkig wordt. Die persoon zal dan bijvoorbeeld een betere relatie hebben met zijn of haar partner waardoor ze kinderen krijgen. Doordat zij gelukkiger zijn, zullen zij samen een betere relatie hebben en daardoor hebben hun kinderen een betere jeugd, waardoor zij ook weer groeien, et cetera, et cetera, et cetera. Dat vlindereffect kun je ook zien als turning points in je leven Als je terugkijkt op je leven, zul je een heleboel turning points herkennen. Op sommige tijdstippen in je leven kon je kiezen uit twee richtingen en iemand heeft er toen voor gezorgd dat je de goede kant koos. Of misschien heeft hij je juist de verkeerde richting gewezen. Als jij in staat bent om veel mensen de goede kant op te sturen en dus af en toe kleine dingen doet waardoor anderen een positiever leven krijgen, dan moet je je realiseren wat voor effect dat op de lange termijn kan hebben. Iedereen beschikt over dit vlindereffect en kan ervoor zorgen dat andere mensen op lange termijn, misschien wel over duizend of tienduizend jaar, vele malen gelukkiger worden. Kijk bijvoorbeeld eens naar Obama. Obama is gekozen omdat hij een fantastische persoon is. Hij is gekozen omdat hij waarschijnlijk een heel goede opvoeding heeft genoten en daardoor kon groeien. Waarschijnlijk hebben zijn ouders dan ook een heel goede opvoeding gehad et cetera, et cetera, et cetera. Als je bijvoorbeeld vijf generaties omhoog gaat, zal er iemand een turning point hebben gehad waardoor dingen positiever en beter zijn geworden. En dat kunnen heel kleine zaken zijn. Misschien help jij bijvoorbeeld een keer iemand in een lastige situatie, waardoor die persoon die avond beter in zijn vel zit. Misschien krijgt hij of zij daardoor een topidee, zodat dingen aan het rollen gebracht worden. En je kunt hierbij allerlei scenario’s tegenkomen. Dat zijn van die kleine dingen die uiteindelijk een heel groot effect kunnen hebben. Waarschijnlijk klinkt het een klein beetje wazig, maar bepaalde turning points kunnen in je leven een gigantische impact hebben opgeleverd.

52

Ook jij bent in staat om andere mensen te helpen bij de turning points in hun leven en ze de juiste richting op te sturen. Iedereen is daartoe in staat. Iedereen is in staat om echt verschil te maken, dus maak dat verschil dan ook. Iedereen moet toegewijd zijn en niet alleen naar zichzelf kijken, maar ook anderen helpen om de juiste keuze te maken. En het hoeft helemaal niet te gaan om grote dingen. Het kan ook iets kleins zijn. Probeer daaraan te denken. Probeer in te zien dat een klein duwtje van jou in de goede richting op de lange termijn een gigantische impact kan hebben. Het vlindereffect is zonder meer een krachtig instrument. Samenvatting Belangrijke sociale vaardigheden zijn: geef zonder er iets voor terug te verwachten. Probeer te luisteren. Wees geïnteresseerd in plaats van interessant te zijn. Wees positief, maar niet naïef. Hoe meer je geeft, hoe meer er terugkomt. Better be rich than right. Het is leuk om complimenten te ontvangen, maar nog leuker om ze te geven. En ook dat kan weer een turning point zijn en het vlindereffect. Op de lange termijn kun jij een heel groot verschil maken in deze wereld

53