Projectvoorstel: MVO in MKB in Noord Nederland Indieners Milieudienst Gemeente Groningen en COS Groningen In overleg met de Kamers van Koophandel Noord Nederland Tbv: LvDO Subsidieaanvraag
Groningen, juli 2006
Contact: Gosse de Boer, MVO Consulent COS Groningen Hereweg 85 C III 9725 AC Groningen 050 5207114
[email protected]
Petra Hof Beleidsmedewerker Milieudienst Gemeente Groningen Duinkerkenstraat 45 9723 BP Groningen 050 3671094
[email protected]
Inhoudsopgave 1
Aanleiding............................................................................................................................... 1
2
Projectomschrijving ................................................................................................................ 1
3
Projectuitwerking .................................................................................................................... 2 3.1 Doelgroepen .................................................................................................................... 2 3.2 Doelstelling ..................................................................................................................... 2 3.3 Aanpak en werkwijze...................................................................................................... 2 3.4 Resultaten........................................................................................................................ 4
4
Projectuitvoering..................................................................................................................... 4 4.1 Organisatie en planning .................................................................................................. 4
5
Begroting en Dekking ............................................................................................................. 5
MVO voor MKB in Noord Nederland
Projectvoorstel MD / COS
Projectvoorstel ‘MVO in MKB in Noord Nederland’ Indieners: COS Groningen en Milieudienst Gemeente Groningen, in overleg met de noordelijke Kamers van Koophandel Juli 2006
1
Aanleiding
Op de noordelijke bedrijvencontactdagen op 8 en 9 november 2005 organiseerden de Milieudienst Groningen, COS Groningen, de Kamer van Koophandel en anderen een succesvol voetpad en forum over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Vier zaken werden uit de evaluatie duidelijk: Er is veel te leren en te winnen door uitwisseling tussen MKB-ers Diverse MVO thema’s kunnen concreet in projectvorm uitgewerkt worden Aanhaken bij bestaande voorzieningen, geen nieuwe voorziening creëren Maatwerk en netwerken zijn sleutelbegrippen Er valt veel te winnen door op basis van ‘learning by doing’samen met MKB bedrijven te zoeken naar geschikte manieren om MVO, méér dan thans het geval is te laten aansluiten bij de concrete bedrijfspraktijk. Het LvDO programma vormt een passend kader om de leerprocessen die daarbij een rol spelen en die essentieel zijn, centraal te kunnen stellen. Mainstream ontwikkeling. Noord Nederland wordt in snel tempo op alle terreinen van het leven onderdeel van een proces van globalisering. Dat vormt een grote uitdaging voor de toekomstige positie , kansen en ontwikkeling van het MKB in de regio. MVO is een manier van denken en doen om die uitdaging aan te gaan. 2
Projectomschrijving
COS Groningen en de Milieudienst Groningen nemen gezamenlijk het initiatief om – vanuit diverse invalshoeken – MVO in het MKB in een aantal concrete deelprojecten aan de orde te stellen. Zodra het project van start gaat zal een stuurgroep geformeerd worden (met daarin ook de noordelijke Kamers van Koophandel), die zorg draagt voor projectmanagement en (delegatie van) de uitvoering van minimaal 3 MVO deelprojecten. Voorbeelden van mogelijke MVO thema’s staan onder paragraaf 3.3 opgesomd Het project omvat drie fasen: Fase 1: In de stuurgroep worden een aantal MVO thema’s ‘vertaald’ in mogelijke deelprojecten. Fase 2: In de projectperiode van bijna anderhalf jaar zullen minimaal 3 deelprojecten kunnen worden uitgevoerd. Fase 3: Rapportages en voorstellen voor vervolgprojecten, gebaseerd op de opgedane ervaringen.
MVO voor MKB in Noord Nederland
Projectvoorstel MD / COS 1
3
Projectuitwerking
3.1 Doelgroepen - MKB bedrijven in Noord Nederland vormen de eerste en belangrijkste doelgroep. De nadruk ligt op MKB bedrijven omdat deze de meeste moeite ondervinden met het vormgeven van MVO initiatieven die passen bij de bedrijfsomvang, cultuur en reikwijdte. - Een tweede, afgeleide doelgroep vormen de overige actoren die in de projecten in hun relatie met het MKB naar voren komen. Dat kunnen in dit verband (diensten van) lokale en regionale overheden zijn maar eveneens andere initiatiefnemers. Het proces om tot goede samenwerking en uitwisseling te komen is een leerproces waar per definitie meerdere partijen (doelgroepen) bij betrokken zijn. 3.2 Doelstelling De algemene doelstelling is het vergroten van kennis en vaardigheden (learning by doing) bij deze doelgroepen om aspecten van MVO te operationaliseren, door middel van uitwisseling en voorbeeldprojecten (= leren van elkaars ervaringen). Op deelprojectniveau zullen de werkdoelen apart geformuleerd worden. Centraal staat steeds het leren maken van duurzame afwegingen en het effectief communiceren van het geleerde. Essentieel is dat een groeiend netwerk van ‘stakeholders’ bij de successen en gebreken in de deelprojecten wordt betrokken en er haar voordeel mee doet. 3.3 Aanpak en werkwijze Projectfasen: Fase 1 – Inventarisatie, formuleren en kiezen van deelprojecten Fase 2 - Uitvoering minimaal 3 deelprojecten Fase 3 – Leermomenten en formulering van mogelijke vervolgtrajecten Uitwerking Fase 1: Consultatie ronde en kiezen van deelprojecten Een korte consultatieronde langs stakeholders, per deelproject thema, met als doel om de gegevens te verzamelen op basis waarvan het betreffende deelprojectplan kan worden geformuleerd. Een pragmatische benadering bij het formuleren én vervolgens bij het stellen van prioriteiten is van belang, mede gezien de beschikbare tijd. Hieronder staan een aantal mogelijke voorbeelden van deelproject thema’s. De stuurgroep kan hieruit kiezen of nieuwe thema’s toevoegen. Duurzaam inkopen. Voor bedrijven zijn er in toenemende mate mogelijkheden om via gericht duurzaam inkopen zich te profileren op een duurzame manier van werken. Maar wat zijn de duurzame afwegingen welke dan een rol spelen? Rond bijvoorbeeld de productgroep ‘hardhout’ zijn deze afwegingen inmiddels zodanig in kaart gebracht dat er op voor de ondernemer aansprekende wijze lering uit kan worden getrokken. Branche benadering. Aandacht voor de MVO aspecten in een specifieke branche, bijvoorbeeld de installatiebranche. Welke investeringen kun je doen. Hoe gaan stakeholders als woningcorporaties, handhavers en bouwmarkten daar mee om in de praktijk? Wat levert een MVO scan op per branche? Een branche benadering levert compacte en concreet toepasbare MVO discussiestof waar ‘werk’ van gemaakt kan worden.
MVO voor MKB in Noord Nederland
Projectvoorstel MD / COS 2
Landschappelijke inpassing bedrijventerreinen Om ontwikkelaars en ondernemers te laten zien hoe een bedrijventerrein(tje?) optimaal en duurzaam kan worden ingepast in het landschap is een voorbeeld wenselijk. Daartoe kan een prijsvraag worden uitgeschreven onder kennisinstellingen en/of ontwerpers. De publiciteit rond zo’n initiatief kan ondernemers en gemeenten aan het denken zetten over nieuwe vormen van bedrijfshuisvesting. MKB breed. Aandacht voor MVO op de bedrijvencontactdagen in Drenthe en Friesland en een follow-up in Groningen. Hierbij wordt voortgebouwd op de ervaringen opgedaan tijdens de bedrijvencontactdagen in Groningen in november 2005. Tijdens deze dagen was er prominent aandacht voor MVO via een MVO voetpad en een forum voor en door ondernemers. Sector screening mbt relevante MVO onderwerpen in de regio, door studenten, o.l.v. RUG – Wetenschapswinkel Economie en bedrijfskunde. Veel MVO thema’s zijn direct te koppelen aan problematiek op mondiale schaal. Maar er is geen mondiale overheid om te reguleren of in te grijpen. Waar zit nu in een – nog te kiezen - sector van het noordelijke bedrijfsleven dergelijke problematiek waarbij duidelijk lokale handelingsalternatieven voor bedrijven aanwezig zijn? Energiebesparing Dit thema kan, gezien de stijgende prijzen van olie, gas en elektriciteit, maar ook gezien technische ontwikkelingen en regelgeving (Kyotoverdrag) voor ondernemers interessant zijn. Aan de hand van concrete voorbeelden kan kennisoverdracht plaatsvinden aan ondernemerscollectieven als industriekringen en parkmanagementverenigingen. Criteria bij de keuze van deelprojecten zijn: 1. Inhoud: Is er in het projectvoorstel voldoende sprake van ‘duurzame afwegingen’ en kunnen de verschillende actoren een voldoende ‘eigen’ inbreng hebben? 2. Leerproces: Valt er genoeg uit het project te leren dat ook overgebracht kan worden naar anderen of kan worden opgeschaald? 3. Actoren: Kunnen de betrokkenen goed profiteren van de ervaringen? De specifieke deskundigheid en belangen van de stuurgroepleden COS (mondiale componenten van MVO), Milieudienst (duurzaam ondernemen) en KvK (stimulering bedrijvigheid) spelen bij de beoordeling ook een rol. Fase 1 wordt per deelproject afgesloten met: - duidelijke planvorming, taakverdeling, verantwoordelijkheden - concrete afspraken over de verspreiding van de ervaringen (leerdoelen in kaart gebracht) - een sluitende begroting Fase 2: Uitvoering minimaal 3 deelprojecten Per gekozen thema zal een deelprojectplan worden uitgevoerd. De schaal waarop het thema wordt opgepakt en aan de orde gesteld kan variëren van het bedrijfs- of gemeentelijk niveau tot branche, sector of geheel Noord Nederland. Focus op het thema, de haalbaarheid, de leerelementen en duidelijke handelingsperspectieven als resultaat staan voorop in de planvorming. Leren ‘wat werkt en wat werkt niet’. Ieder plan omvat naast bovengenoemde thematische aspecten een communicatie- en leerplan waarin specifieke aandacht voor het delen en waar mogelijk opschalen van de ervaringen.
MVO voor MKB in Noord Nederland
Projectvoorstel MD / COS 3
De planning van de resultaten houdt rekening met het eind van de LvDO financieringsperiode. Fase 3: MVO voor MKB in Noord Nederland is een initiatief dat ook mikt op de langere termijn. De deelnemende bedrijven en overheden zien niet alleen resultaten van hun deelname, maar leveren tevens stimulansen voor vervolgtrajecten voor nieuwe branches en stakeholders. Fase 3 heeft als doelstelling het verspreiden van de opgedane ervaringen op zodanige wijze dat er op voortgeborduurd kan worden. Niet alleen inhoudelijk maar ook qua organisatorische opzet, zodat bij vervolgtrajecten niet het wiel opnieuw hoeft te worden uitgevonden en met eenvoudige makelaars ingrepen nieuwe zaken efficiënt kunnen worden opgepakt. 3.4 Resultaten De verslaglegging richt zich in fase 3 op ‘hoe kunnen we verder en hoe, gezien de ervaringen, beslist niet’. De do’s en dont’s. De rode draad in de resultaten vormt het leerproces rond het maken van duurzame afwegingen. Wat speelt daarbij, in die specifieke deelproject setting, een rol? Wat zijn de kansen wat de belemmeringen, welke andere actoren zijn van belang (netwerk)? Dat leertraject zal voor de individuele MKB deelnemer kunnen leiden tot keuzes in de bedrijfsvoering die bijdragen aan een duurzamer toekomst voor zijn bedrijf (continuïteit). Voor meerdere MKB deelnemers die samen in een deelproject hebben geparticipeerd zal het netwerk in het eigen werkterrein met waardevolle actoren kunnen zijn uitgebreid. Binnen de deelterreinen wordt gemikt op vruchtbare samenwerking rond duurzame initiatieven. Voor de maatschappelijke actoren rondom het MKB zullen de resultaten bestaan uit meer inzicht in de duurzame afwegingen die op bedrijfsniveau kunnen en moeten worden gemaakt, en de beperkingen ook die daarbij spelen. Het project wordt afgesloten met een stakeholderbijeenkomst waarin deze en andere leermomenten worden geïnventariseerd en vertolkt. Ook kan in deze afsluiting tot een doorstart op bepaalde onderdelen worden besloten. 4
Projectuitvoering
4.1 Organisatie en planning COS Groningen, de noordelijke KvK’s en de Milieudienst Gemeente Groningen vormen in eerste instantie de stuurgroep welke zorg draagt voor (delegatie van) de uitvoering van minimaal 3 deelprojecten. Deze groep kan eventueel met andere actoren worden uitgebreid. De stuurgroep draagt zorg voor het aantrekken van expertise voor het projectmanagement van de deelprojecten en bewaakt het overall programma. Het geheel wordt administratief ondergebracht bij COS Groningen, dat als penvoerder optreedt. Duur totale project: bijna 1½ jaar, looptijd van september 2006 tot eind 2007. Fase 1: sept 2006 – nov 2006 Fase 2: okt 2006 – dec 2007 Fase 3: tussentijds bij afronding deelproject, eindronde dec 2007
MVO voor MKB in Noord Nederland
Projectvoorstel MD / COS 4
5
Begroting en Dekking
Begroting toelichting Projectformulering Penvoerderschap, administratieve afhandeling Projectmanagement (deelproject formulering, uitvoering, bewaking, verslaglegging) 3 Deelprojecten: Additioneel aan proj. management, gemiddeld 200 uur / deelproject Kosten Activiteiten, incl. reiskosten Kosten Verslaglegging / verspreiding (totaal budget) Totaal:
Dekking
MVO voor MKB in Noord Nederland
600
52200 10000 5000 107900
toelichting
LvDO – 85% van de begrote kosten Andere bronnen – 15% van de begrote kosten Totaal:
uren totaal 40 3480 60 5220 320 32000
91900 16000 107900
Projectvoorstel MD / COS 5