VERSLAG STREEKDEBAT Naam organisatie: Naam contactpersoon: Functie: E-mail contactpersoon:
Streekforum Zorg Zuid-West-Vlaanderen Robrecht Delputte Projectmedewerker RESOC Zuid-West-Vlaanderen
[email protected]
Datum streekdebat:
22/11/2012, 18u in Streekhuis Kortrijk
I.
Algemene indruk tijdens het debat
Dat RESOC zich reeds gedurende een aantal jaren bekommert om thema’s in de zorg, wordt sterk geappreciëerd. Het dynamiseren van samenwerkingsverbanden is tot op heden de hoofdbetrachting geweest van verschillende projecten en acties. Tijdens het debat over het Streekpact blijkt dat iedere organisatie zijn eigen accenten legt. Het blijft positief om vast te stellen dat iedereen rond de tafel de wens uitspreekt om in de Zuid-West-Vlaamse regio de zorgkwaliteit te willen optimaliseren door het hanteren van een inclusieve gezondheids- en welzijnsstrategie, waarbij niemand uitgesloten wordt. Veel deelnemers merken op dat er niet alleen goede intenties moeten zijn in acties gekoppeld aan het Streekpact, maar dat er ook vanuit de organisaties een duidelijk engagement moet komen.
II.
Beoordeling van de uitdagingen
Bij de uitdagingen is er bijzondere aandacht voor : 1) Samen krachten bundelen Bij het uitbouwen van de zorgvoorzieningen dient er samenwerking te zijn met alle actoren binnen gezondheid en welzijn. Maar er moet verder gekeken worden dan de traditionele 1
zorgmuren. Ook het verenigingsleven, de bedrijfswereld (innovatie , design , …) , wijkcomités, buurtnetwerken o.a. dienen hun plaats te krijgen in een zorgstrategische visie. 2) Armoede bestrijden Zorg moet toegankelijk zijn voor iedereen in de maatschappij. De kwetsbare groepen deel laten nemen aan de verschillende zorgvoorzieningen is een uitdaging. Niet iedereen heeft trouwens weet van de vele mogelijkheden in de zorg. Evenmin kunnen niet altijd alle zorgvragers zorg toegediend krijgen omwille van een beperkt budget. 3) 3/Transitiedenken De aanwezigen bevestigen dat het transitiedenken zeker aanwezig is in de zorginstellingen . Denken we maar aan electronische dossiers , innovatieve arbeidsorganisaties in veel instellingen , diagnosestelling op afstand en allerhande andere innovatieve technieken. Deze evolutie genereert een zorgeconomische dimensie die verder gedynamiseerd moet worden.
III.
Beoordeling van de ambities
De drie ambities worden overlopen. Bij de derde ambitie ‘warme regio’ wordt er stilgestaan. Bij het thema ‘ een sterke zorgketen’ wordt opgemerkt dat ‘zorgketen’ een wat achterhaalde term is. Men spreekt beter over ‘continuum of care ‘ of ‘zorgcontinuïteit’. De zorgcontinuïteit verder dynamiseren blijft een belangrijk doel voor het Streekforum Zorg.
IV.
Beoordeling van de doelstellingen
De doelstelling die hoofdzakelijk binnen het Streekforum wordt besproken, is doelstelling 6 : Kwaliteitsvolle zorg door meer samenwerking. Neerslag van de bespreking : A.Algemene opmerkingen 1/Er is nood aan cijfers. Er wordt soms te vlug conclusies genomen zonder dat die gebaseerd zijn op harde feiten. Graag een regiostudie met concrete indicatoren. 2/Zorg wordt nog altijd te veel als een knelpunt benoemd. Graag in de titelatuur positief en wervend te werk gaan. Nu krijg zorg de connotatie mee van ‘belastend’. 3/Er is grote schaarste aan publieke en beschikbare gronden. De vierkante meters worden zeer duur. Graag een bijsturing van 3.3. : ruimtelijke vrijheid van gronden : niet alleen voor industrie en handel maar ook voor de zorgsector. 4/Preventie & zorg graag horizontaal meenemen.
2
B. accenten/klemtonen/suggesties 1/Zorgeconomie Het zorgeconomisch aspect komt te weinig in the picture. Zorg staat niet alleen als een eiland, het is verbonden met de bedrijven. Denken we maar aan de vele technologische toepassingen inzake levenslang wonen : persoon-alarm-systemen , diagnose op afstand , domoticatoepassingen , communicatie via i-pad , … Er zou ook een actieplan kunnen opgezet worden om samen te werken met het MIC. 2/Zorg te eng als thema In plaats van te spreken van ‘zorg’ zou het aan te raden zijn om breder te gaan en doelstelling 6 te verbreden naar ‘welzijn en gezondheid’. Een mens moet zich niet alleen fysisch goed voelen, ook de mentale spankracht en de integratie in de maatschappij is evenzeer van belang. 3/Zorgketen ….voorbijgestreefd ? De term zorgketen is wat voorbij gestreefd. Het gaat hem eigenlijk om ‘continuum of care’ of beter gezegd om zorgcontinuïteit. 4/Zelfstandigheid en zorg op maat (6.1.) Bij de zelfzorg de empowerment nog meer accentueren. AZ Groeninge is daar al een tijdje mee bezig. Er zou hier een actie kunnen worden opgezet. 5/Nood aan strategische visie (6.2.) *Als we een zorgstrategische visie opmaken moet dit met gans de sector. Het moet een breed gedragen visie worden. Nu reeds zijn er overlegplatformen zoals het SEL, LOGO, het geriatrisch platform, het welzijnsconsortium o.a. We moeten nagaan hoe we nog meer kunnen samenwerken. * We moeten komen tot een jaarlijkse evaluatie van de beleidsplannen zodat doelstellingen kunnen bijgestuurd worden. *Basis zou een swot-analyse kunnen zijn met daaraan gekoppeld een operationeel gedefinieerde aanpak. Hierbij kunnen lacunes en opportuniteiten worden doorgegeven naar de overheid. RESOC heeft een duidelijke signaalfunctie. *Eerst moet nagekeken worden welke studies er reeds voorhanden zijn. Er wordt ook opgemerkt dat we niet mogen blijven steken in analyses en goede intenties maar dat er ook duidelijk engagement moet worden uitgesproken door de organisaties. 6/Bewaken van … Er wordt in 6.3. gewag gemaakt van het ‘bewaken’ van het regionale evenwicht tussen residentiële zorg, de ambulante zor ….Dit is volgens sommigen een te beladen term. RESOC hoeft geen controlerende instantie te zijn. Liefst schrappen of anders omschrijven. 7/Creatieve invulling van één loketfunctie (6.5.) Volgens sommigen dient het idee van één loket weggeschreven te worden. Het is niet haalbaar. Volgens anderen is dit juist een oplossing om de versnippering aan te pakken. Misschien moet er eerder gesproken worden over een centraal aanspreekpunt. 8/Sterke partnerschappen voor woonzorg (6.5.) *De sterke partnerschappen niet beperken tot woonzorg. Transversaal te werk gaan. Het gaat over ‘welzijn en gezondheid’. Het moet een inclusief verhaal worden. *Betaalbaar wonen is te weinig terug te vinden in de ontwerptekst. 3
C. Concrete actievoorstellen vanuit een aantal organisaties Een aantal organisaties hebben in de aanloop naar het Streekforum Zorg actievoorstellen geformuleerd. Deze voorstellen worden op het Streekforum kort toegelicht. Actievoorstellen : 1. Ann-Sophie Maes - vzw Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen 1.1. Werken aan sociaal weefsel in de streek: Voorstel om regionaal partnerschap te vormen rond het erkennen, waarderen, ondersteunen en versterken van het sociaal weefsel. Tegenover de evolutie van de vermaatschappelijking van zorg als beleidsmaatregel staat de nood aan zelfzorg, mantelzorg, burenzorg, het werken rond eenzaamheid, samenlevingsopbouw, veerkracht - draagkracht van mensen, buurten, dorpen... Er is nood aan ruimte voor dergelijke initiatieven. Mooie voorbeelden zijn de zorgnetwerken die al in verschillende gemeenten lopen, ook bvb. project wijsneuzen. 1.2.Multi-disciplinaire samenwerking zorg en welzijn versterken / sterkere vervlechting nodig van het welzijns- en gezondheidswerk in de streek: voorstel om een beknopt menu samen te stellen van max. 5 - tal samenwerkingsscenario's (cf. recent opgesteld project rond eerstelijnspsycholoog, ook bvb. samenwerking tussen huisartsen, OCMW's en algemeen welzijnswerk...) en de komende jaren enkele proefprojecten op te starten en lopende proefprojecten multi-disciplinair op te volgen om na 3 jaar te evalueren, bij te sturen en wat goed is te verduurzamen. 1.3.Wij wensen mee te werken aan de realisatie van een zorgstrategisch plan voor de regio, we willen bekijken welke capaciteit wij hiervoor kunnen vrijmaken, we voeren hierover momenteel verkennende gesprekken met o.m. LOGo Leieland en SEL Zuid-West-Vlaanderen om hierin eventueel te kunnnen samenwerken
2. Liesbet Mullie- vzw Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen 2.1.Verbreding van de crisistrajectbegeleiding
methodiek
multidisciplinaire
samenwerking
:
crisisoverleg
en
Partners: verschillende welzijnsorganisaties die dit willen uitwerken 2.2. Met het voorliggend projectvoorstel willen we een antwoord bieden op essentiële schakels die noodzakelijk zijn om de strijd tegen thuisloosheid aan te gaan : * onmiddellijk inzetbare kwaliteitsvolle (tijdelijke) woonvormen met begeleidingscapaciteit * strategie in functie van doorstroom kwalitatieve woonvormen * preventieve acties Partners: zowel welzijnspartners, woonactoren als lokale besturen
4
3. Nadine De Smedt – Logo Leieland 3.1.Algemeen welbevinden verhogen van de inwoners van de regio waarbij vooral ingezet wordt op versterken van beschermende factoren (sociale participatie, weerbaarheid...) en verminderen van risicofactoren (vervreemding, stigmatisering, sociale exclusie...). Partners: welzijn-en gezondheidsactoren, lokale besturen. 3.2. De gezondheidstoets voor het streekpact. Werken aan gezondheid is niet enkel een beleidsdomein op zich, maar gezondheid wordt gemaakt door keuzes binnen de verschillende beleidsdomeinen: onderwijs, wonen, mobiliteit, welzijn en cultuur, infrastructuur en omgeving, milieu enz... Partners: WZC en RESOC 3.3. Werkbaar werk! Langer werken, we kunnen er niet omheen...De meeste werknemers gaan met vervroegd pensioen om gezondheidsredenen en door onaangepast werk. Met een gezondheidsbeleid in het bedrijf zorgen we voor win-win situaties voor het bedrijf als voor de werknemer en dit leidt tot betere bedrijfsprestaties en tot meer werkbaar werk. NV gezond en jobfit zijn ondersteunende tools voor werkgevers en bedrijventerreinen. Partners: Leiedal, Resoc en SERR, bedrijventerreinen, werkgevers-en werknemersorganisatie 3.4. Preventie & zorg voor iedereen toegankelijk. De regio streeft naar maximale kansen op gezond leven in een gezonde omgeving voor alle burgers en in het bijzonder voor kwetsbare groepen. Sensibilisering voor gezonde levensstijl wordt op maat aangepast en een gezond aanbod wordt voor iedereen verbeterd. Dit via ondersteuning van alle organisaties die dicht bij de burgers staan (optimaliseren van forum buurtgericht werken) Partners: welzijnsorganisaties & lokale besturen 3.5. Uitwerken zorgstrategische visie welzijn en gezondheid. Via overleg de prioriteiten bepalen voor de regio voor welzijn en gezondheid. Als netwerk, bij voorkeur in samenwerking met de andere regionale netwerken ( WZC en SEL) willen wij hierop inzetten. Partners: alle leden van de regionale netwerken ( WZC-SEL-Logo)
4. Nele Vandaele – Leiedal 4.1.Woonzorg op mensenmaat: − noden en behoeften op buurtniveau in kaart brengen − overleg tussen alle woon-zorg-welzijnsactoren − woningniveau: ondersteuning woningaanpassing, toegankelijk aanbod zorg, realiseren van nieuwe woonvormen − kwaliteit woonomgeving: stimuleren van initiatieven die zorg en ontmoeting combineren Partners: provincie West-Vlaanderen, Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen,Agentschap Wonen Vlaanderen 5
4.2.Betaalbaar en kwalitatief huren (privaat en sociaal): − (multi)screening huurpatrimonium − intensieve renovatiebegeleiding − toeleiding svk − sociale lasten − renovatie strategie sociale huurwoningen − aanbod van tijdelijke woningen − sanctionerende maatregelen inzetten − sterke link gemeente – shm Partners: provincie West-Vlaanderen, Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen, Agentschap Wonen Vlaanderen
V.
Conclusies bij dit ontwerp Streekpact
De ontwerptekst dient hier en daar nog wat herschreven te worden (verfijnd).Zo zou ‘zorg’ beter vervangen worden door’ gezondheid en welzijn’. Er kon een verregaande consensus worden bereikt rond volgende acties : 1/Empowerment voor de zelfzorg: de zorg voor je eigen gezondheid en voor de zorg van de mensen uit je directe omgeving optimaliseren. 2/Regio-analyse: meten is weten. 3/Toegankelijkheid van de zorg voor iedereen ! Niemand mag uit de boot vallen. Het moet een inclusief verhaal worden. Hoe pakken we dat aan ? 4/Verder blijven werken rond zorgcontinuïteit. 5/De suggestie onderzoeken om te werken aan een centraal aanspreekpunt zorg. 6/Oog hebben voor het zorgeconomisch aspect : een actieplan uitwerken. 7/Bijzondere aandacht hebben voor de link met de bedrijfswereld. 8/Zorg en preventie zoveel als mogelijk ___________________________________________________________________________
6