PROJECT VOORTGANGSRAPPORTAGE
Naar betere psychosociale zorg voor mensen met kanker ‘Bevorderen en borgen van de kwaliteit en vergroten van de toegankelijkheid van betaalbare professionele psycho-oncologische zorg’ (d.d. 21 januari 2014)
1
1. Titel Naar betere psychosociale zorg voor mensen met kanker: Bevorderen en borgen van de kwaliteit en vergroten van de toegankelijkheid van betaalbare professionele psycho-oncologische zorg. 2. Achtergrond Kanker kan gepaard gaan met angst voor de dood, diepe onzekerheid en het verlies van sociale en maatschappelijke rollen. Als gevolg hiervan kunnen depressie en andere psychosociale problemen ontstaan waar de patiënt en zijn naasten, ook bij een gunstig verloop van de ziekte, nog jarenlang de gevolgen van kan ondervinden. Een goede signalering en begeleiding is dan ook van groot belang. De NVPO zet zich middels het project ‘Naar betere psychosociale zorg voor mensen met kanker’ in voor de doelstelling dat binnen vijf jaar alle mensen met kanker en hun naasten die behoefte hebben aan professionele psychosociale zorg geholpen worden door deskundige professionals die zich ook als zodanig aan hen kenbaar kunnen maken. Dit betekent dat er voldoende professionals, voldoende deskundigheid, voldoende financiering en noodzakelijke richtlijnen/standaarden moeten zijn. 3. Betreffende periode: De totale projectduur betreft een periode van 3½ jaar (december 2011 – juni 2015). In dit rapport wordt een kort overzicht gegeven van de taken/activiteiten en resultaten van het tweede jaar van het project ‘Naar betere psychosociale zorg voor mensen met kanker’; periode december 2012-december 2013. De huidige verwachting is dat alle doelstellingen aan het einde van het project zullen zijn behaald. 4. Primaire doelstelling De doelstelling van het project ‘Naar betere psychosociale zorg voor mensen met kanker’ is tweeledig: 1. Het vergroten van de toegankelijkheid van betaalbare psychosociale zorg (kwantiteit) 2. Het verbeteren en borgen van de kwaliteit van de psychosociale zorg 5. Formulering deelprojecten Uit het oogpunt van doelmatigheid is de tweeledige doelstelling van het project opgedeeld in de onderstaande vier deelprojecten (1a, 1b, 2a, 2b): 1. Het vergroten van de toegankelijkheid van de psychosociale zorg (kwantiteit) 1a: Transparantie & Communicatie 1b: Betaalbaarheid van de zorg
2. Het verbeteren en borgen van de kwaliteit van de psychosociale zorg 2a: Deskundigheidsbevordering 2b: Translatie van psychosociaal oncologisch onderzoek naar de klinische praktijk 6. Voortgang algemeen 6.1 Projectteam Het projectteam bestaat uit dr. Chantal Lammens (projectcoördinator), dr. Vivian Engelen (projectmedewerker) en Gre Haan (secretarieel medewerker). Sinds 1 november 2013 maakt dr. Evelien Spelten tevens deel uit van het projectteam. Zij is sinds 1 november 2013 als ZZP-er voor een afgebakende periode werkzaam voor de NVPO (november 2013-april 2014). Evelien is verantwoordelijk voor de uitvoering van het extra deelproject ‘Inventarisatie interventies psychosociale oncologie’ ten behoeve van de onderbouwing voor het gezamenlijk lobbyplan t.b.v. de betaalbaarheid van de psychosociale zorg. Voor dit deelproject heeft de NVPO in 2013 een aparte subsidie ontvangen en hiervoor zullen wij medio 2014 dan ook een apart eindrapport opstellen en toesturen. De projectmedewerkers en secretarieel medewerker werken onder verantwoordelijkheid van de projectcoördinator. Het projectteam is gevestigd aan de Delflandlaan 20 te Amsterdam, tegenover KWF Kankerbestrijding.
2
6.2 Stuurgroep De stuurgroep verzorgt in opdracht van het NVPO bestuur op onbezoldigde basis de aansturing van het projectteam. Vanuit het bestuur hebben minimaal twee leden zitting in de stuurgroep. De projectcoördinator legt verantwoording af aan de voorzitter van de stuurgroep. Het bestuur van de NVPO is eindverantwoordelijk voor het project. De stuurgroep bestond in 2013 uit de volgende leden: Dr. Marjolein van der Pol
Voorzitter stuurgroep, algemeen bestuurslid NVPO en senior adviseur Netwerken regio Leiden/Utrecht bij IKNL.
Dr. Josette Hoekstra-Weebers
Voorzitter Bestuur NVPO en adviseur productontwikkeling IKNL en principal investigator UMCG.
Dr. Eveline Bleiker
Senior Groepsleider, afdeling Psychosociaal Onderzoek & Epidemiologie, NKIAVL, te Amsterdam.
Drs. Fenna Postma
Lid Raad van Advies NVPO, voormalig consulent voorlichting en psychosociale zorg IKNL locatie Amsterdam en voorzitter stichting ‘Look good feel better’.
Drs. Marike Lub
Klinisch psycholoog/psychotherapeut te MC Haaglanden te Den Haag met als speerpunt ‘oncologie’.
Drs. Anette Pet
Klinisch psycholoog en hoofd therapie bij het HDI te Utrecht.
Prof. dr. Jan Anne Roukema
Oncologisch chirurg Elisabeth Ziekenhuis te Tilburg en hoogleraar ‘Kwaliteit van leven’ aan de UvT (t/m september 2013).
7.
Voortgang per deelproject
De inhoudelijke voortgang van het project wordt hieronder per deelproject uiteengezet. 7.1 Transparantie & Communicatie Geplande activiteiten/diensten t.t.v. looptijd project: -
-
Ontwikkelen en implementeren van een online deskundigenbestand waarin beroepsbeoefenaren in de psychosociale oncologische zorg een erkende status krijgen en adequaat worden vergoed. Het opzetten van een online verwijsgids om een structuur te bieden voor doorverwijzing van potentiele cliënten door medische professionals naar psychosociale hulpverleners, en om cliënten de mogelijkheid te bieden dicht bij huis een deskundige hulpverlener te vinden: ‘In een oogopslag de deskundige bij u in de buurt’. Het opzetten en implementeren van een PR en communicatieplan ‘Deskundigenbestand en online verwijsgids’ t.b.v. patiënten en professionals. Het ondersteunen van de implementatie en evaluatie van de richtlijn ‘Detecteren behoefte psychosociale zorg’.
Behaalde resultaten anno december 2013 -
Ontwikkelen en implementeren online deskundigenbestand o Na het formuleren van de voorwaarden voor inschrijving in het deskundigenbestand in 2012 en het opstellen van een dispensatieregeling is het deskundigenbestand per 1 maart 2013 geopend voor inschrijving voor de doelgroep psychologen en psychotherapeuten. Bigregistratie is basisvoorwaarde voor inschrijving. o Inmiddels staan er meer dan 100 psychologen en psychotherapeuten ingeschreven in het deskundigenbestand en komen er steeds meer bij. o In 2013 zijn de voorwaarden voor inschrijving geformuleerd en geaccordeerd voor de doelgroep maatschappelijk werkers. Een BamW registratie is hier een basisvoorwaarde voor inschrijving. o Sinds 1 december 2013 is de inschrijving in het deskundigenbestand voor maatschappelijk werkers geopend. Momenteel zijn er 3 maatschappelijk werkers ingeschreven in het deskundigenbestand en is er een vijftal aanvragen in behandeling door de inschrijvingscommissie.
3
o
-
Voor zowel de doelgroep psychologen/psychotherapeuten als voor de doelgroep maatschappelijk werkers is een inschrijvingscommissie samengesteld, welke verantwoordelijk is voor de beoordeling van registratieverzoeken (via de dispensatieregeling) en in de toekomst tevens voor verzoeken tot herregistratie.
Online verwijsgids o Gesprekken ten behoeve van de ontwikkeling en implementatie van een ‘online verwijsgids’ hebben in 2013 verdere doorgang gevonden. Inmiddels heeft de stuurgroep van KankerNL akkoord gegeven voor het verdere uitwerken van een projectplan voor een ‘Landelijke digitale verwijsgids oncologie’ (DVO). Er is een startfinanciering toegekend aan het projectteam van KankerNL, welke onder andere zal worden aangewend voor het verdere uitwerken van een concreet projectplan. Opdracht is te onderzoeken/inventariseren of het mogelijk is om (gezamenlijk) een DVO te ontwikkelen en te onderhouden. Hierbij wordt uitgegaan van een behoefte aan zorg op basis van literatuur en producten die ontwikkeld worden/zijn, waarbinnen een aanbod van zorgverleners past waarnaar verwezen kan worden. Er is een klein voorbereidend projectteam samengesteld om dit plan verder uit te werken, bestaande uit, naast een afgevaardigde van KankerNL, een afgevaardigde van KWF Kankerbestrijding, NFK, IKNL, VUMC (OncoKompas), Stichting Roparun Centra (hulpwijzer) en de NVPO (als leverancier via deskundigenbestand). Het NVPO projectteam neemt deel aan de bijeenkomsten en taken van het DVO projectteam. Met de ontwikkeling en bouw van de database t.b.v. het deskundigenbestand is rekening gehouden met deze gewenste samenwerking met KankerNL, zodat deze database/webapplicatie kan worden gekoppeld aan www.kanker.nl of de daaronder liggende DVO die door meerdere afnemers geraadpleegd kan worden. Op deze wijze kunnen wij een volledig geautomatiseerde, vooraf vastgestelde en geupdate informatiestroom aanleveren t.b.v. het ontsluiten van gegevens uit het online deskundigenbestand. Op dit moment wordt via de bibliotheek van www.kanker.nl reeds verwezen naar het NVPO-deskundigenbestand bij de informatie over de gevolgen van leven met en na kanker, zowel de algemene informatiepagina’s als bij informatie voor specifieke vormen van kanker (bv. https://www.kanker.nl/bibliotheek/acute-lymfatische-leukemie/gevolgen/187-gevolgen)
-
PR & communicatie o Er is een PR plan opgesteld t.b.v. de promotie en implementatie van het deskundigenbestand. Dit plan is vanaf de lancering van het deskundigenbestand in werking gesteld. Zo zijn de diverse stakeholders binnen de (psychosociale) oncologie en de monodisciplinaire verenigingen middels een brief op de hoogte gebracht van de lancering van het deskundigenbestand, is er een folder ten behoeve van werving voor het deskundigenbestand ontworpen, is de NVPO bij relevante congressen en symposia aanwezig om het deskundigenbestand te promoten en is een persbericht opgesteld en uitgestuurd om het deskundigenbestand breed onder de aandacht te brengen bij verwijzers en patiënten. Onder andere om het deskundigenbestand en overige producten en diensten van de NVPO duidelijk onder de aandacht te kunnen brengen is een nieuwe NVPO-website ontworpen (gefinancierd uit algemene NVPO middelen). Deze vernieuwde site is sinds 1 november 2013 in de lucht.
-
Richtlijn ‘Detecteren behoefte psychosociale zorg’ In 2013 is een aanvraag voor revisie van de richtlijn ‘Detecteren behoefte psychosociale zorg’ opgesteld en ingediend bij KWF Kankerbestrijding. Deze aanvraag is gehonoreerd.
Planning - Momenteel wordt gewerkt aan een evaluatie van het deskundigenbestand voor psychologen en psychotherapeuten. Zo zal onder andere worden gekeken naar het aantal geregistreerde relevante leden van de NVPO en bijvoorbeeld IPSO therapeutische centra, geografische verdeling van de deskundigen en bekendheid van het deskundigenbestand bij zorgverleners (zowel psychologen en psychotherapeuten als potentiele verwijzers). Dit evaluatierapport zal februari 2014 gereed zijn en op basis van deze resultaten zullen nodige aanvullende gerichte acties t.b.v. werving en promotie voor het deskundigenbestand onder professionals worden ingezet. - Begin 2014 zal de mogelijkheid tot inschrijving in het deskundigenbestand voor de discipline geestelijk verzorgers worden ingericht. Hiervoor zal tevens een commissie worden opgesteld t.b.v. het formuleren van de voorwaarden en zal een inschrijvingscommissie worden ingericht t.b.v. het beoordelen van de verzoeken tot dispensatie. Naar verwachting zal in het voorjaar van 2014 de inschrijving voor geestelijk verzorgers in het deskundigenbestand worden geopend.
4
-
-
-
-
In de originele projectplanning stond dat een start gemaakt zou worden met de differentiering op basis van specialisaties. Echter, voortschrijdend inzicht en de samenwerking binnen de werkgroep ‘Digitale Verwijsgids Oncologie’ (DVO), heeft ons doen besluiten allereerst meerdere relevante beroepsgroepen voor de DVO die vallen binnen de scoop van de NVPO, al dan niet tezamen met de monodisciplinaire beroepsvereniging, op te nemen in het deskundigenbestand. Doelstelling ten behoeve van de DVO is allereerst groepen relevante psychosociale zorgverleners gespecialiseerd in de oncologie op te nemen in de DVO en om daarna te differentiëren op basis van specialisaties. Naast de uitbreiding met geestelijk verzorgers in 2014 zal de NVPO zich daarom inzetten het deskundigenbestand met minimaal nog een discipline uit te breiden in 2014. Met de informatie van de DVO en de in dat kader gevoerde oriënterende gesprekken met overige beroepsverenigingen, alsmede op basis van de eigen kennis en ervaring met het werkveld zal begin 2014 besloten worden met welke overige doelgroep(en) in de komende periode uit te breiden, hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan HBO psychologen. Tot het moment van realisatie van de ‘Digitale verwijsgids oncologie’ via www.kanker.nl zal de NVPO haar uiterste best doen om het deskundigenbestand onder de aandacht te krijgen van de patiënten en diens naasten, bijvoorbeeld door plaatsing van bijvoorbeeld een artikel in de verscheidene tijdschriften van de patiëntenverenigingen, Plus magazing, ZO! Magazine van het NFK en ‘Kracht’ van KWF Kankerbestrijding. Eind 2014/begin 2015 zal gefaseerd worden gestart met de differentiering binnen het deskundigenbestand, allereerst voor de specialisatiegebieden genetica en kinderen, aangezien dit duidelijke specialisatie gebieden betreft en hier naar verwachting relatief eenvoudig toetsbare criteria kunnen worden opgesteld. Begin 2014 wordt gestart met de revisie van de richtlijn ‘Detecteren behoefte psychosociale zorg’ waarbij IKNL de procesbegeleiding verzorgd.
7.2 Betaalbaarheid van de zorg Geplande activiteiten/diensten t.t.v. looptijd project -
Het volgen van de politieke en beleidsagenda met betrekking tot de psychosociale oncologisch zorg. Het opstellen van een lobbyplan.
Behaalde resultaten anno december 2013 -
Volgen politieke en beleidsagenda o Het beleid, de informatie en de communicatie van de overheid, zorgverzekeraars en partners in het veld op het gebied van de psychosociale oncologische zorg, en in het bijzonder de financiering, is structureel bijgehouden, mede dankzij inzet van een lobbyist (o.a. bijhouden relevante rapportages, zoals hervormingen en bezuinigingen G-GGZ van CVZ; relevante vergaderdata bijhouden, zoals vergaderingen ten behoeve van de ZVW pakketdiscussie, om zo input bij politici aan te leveren om de standpunten van de sector te agenderen).
-
Lobbyplan o In 2013 is besloten met de initiële partners in het psychosociaal oncologische veld (KWF Kankerbestrijding, IKNL, NFK, IPSO, Stichting Roparuncentra en de NVPO) een gezamenlijk plan op te stellen ten behoeve van het realiseren en borgen van betaalbare psychosociale zorg voor mensen met kanker. Deze bovengenoemde partijen verenigen zich in het ‘Landelijk overleg Psychsociale Oncologie’ (PSO) ten behoeve van toegankelijke, kwalitatief hoogwaardige en betaalbare zorg. Zij stellen zich het volgende tot doel: het realiseren en borgen van tijdige en (kosten)effectieve toekomstbestendige psycho(sociale) zorg en begeleiding binnen de oncologische keten, waarbij de zorgbehoefte en de vraag van de patiënt leidend is, met oog voor goede verwijzing en financiering van deze zorg. Laagdrempelig, dicht bij huis waar het kan, maar specialistisch waar nodig. Empowerment van de patiënt staat hierbij centraal. De NVPO heeft de projectcoördinator afgevaardigd als coördinator voor het ‘Landelijk overleg PSO’ en heeft de expertise van een lobbyist/adviseur in de hand genomen, welke tevens deels werkzaam is bij KWF Kankerbestrijding. De lobbyist/adviseur heeft onder andere als taak het adviseren van de sector over het verder vormgeven van de samenwerking, het agenderen van de standpunten betreffende betaalbaarheid van de psychosociale zorg bij politiek Den Haag en het aanjagen van de lobby inzake de pakketdiscussie over de G-GGZ ten behoeve van mensen met kanker en hun naasten. o
Het landelijk overleg zet zich in voor samenwerking op de korte termijn door zich te richten op de actualiteit. In 2013 waren dit specifiek de bezuinigingen en hervormingen binnen de G-GGZ. Zo hebben
5
wij een tweetal gezamenlijke reacties op de conceptrapporten G-GGZ van CVZ toegestuurd aan Minister Schippers en hebben wij een toelichting gegeven en een pleidooi gehouden ten tijde van het Algemeen Overleg van CVZ in juni 2013. o
Daarnaast zet het ‘Landelijk overleg PSO’ zich in voor samenwerking op de lange termijn. Voor de samenwerking op de lange termijn wordt een gezamenlijke visie voor zorg op maat geformuleerd, met daaraan gekoppeld concrete acties en resultaten ten behoeve van het bereiken van deze zorg op maat en het adresseren van de knelpunten op de weg hiernaartoe. Een tweetal belangrijke knelpunten zijn het feit dat de ketenzorg op dit gebied nog in de kinderschoenen staat en dat de financiering van deze zorg nog onvoldoende is geregeld. In een tijd van het terugdringen van het overheidstekort en autonoom oplopende zorgkosten is het van belang om met overtuigende en gestaafde argumenten te komen om betaalbaarheid van deze zorg te realiseren en te borgen en aantoonbaar te maken dat je aansluit bij de behoefte van zowel de patiënt als de overheid.
o
In het kader van het realiseren van de benodigde onderbouwing/argumentatie zet de NVPO zich momenteel in voor het realiseren van een ‘Inventarisatie interventies psychosociale oncologie’.
o
Om het knelpunt financiering te adresseren wordt februari/maart 2014 een expertmeeting georganiseerd in De Nieuwspoort in Den Haag. Hier zullen wij onze visie voor zorg op maat als sector presenteren. Hier zal in het kader van onze gezamenlijke visie worden besproken wat wij als sector al doen om deze visie na te streven, welke toekomstige acties wij hebben gepland, en met name waar de knelpunten liggen ten behoeve van het realiseren van deze visie met het oog op de huidige knelpunten binnen de financiering. Vraag wordt: Hoe gaan we dit in gezamenlijkheid oplossen? Voor de expertmeeting worden onder andere de woordvoerders GGZ uit de Tweede Kamer uitgenodigd, CVZ, zorgverzekeraars en de directie van de stakeholders binnen de psychosociale oncologie. Voor de organisatie van deze expertmeeting wordt tevens gebruik gemaakt van de expertise van een lobbyist/adviseur public affairs. De visie zorg op maat wordt binnen het ‘Landelijk overleg PSO’ nader uitgewerkt en acties worden opgetekend en geprioriteerd. De ‘Inventarisatie interventies psychosociale oncologie’ zal naar verwachting in april 2014 worden opgeleverd.
Planning
o o
7.3 Deskundigheidsbevordering Geplande activiteiten/diensten t.t.v. looptijd project -
-
Het (laten) ontwikkelen van een bij- en nascholingsprogramma voor professionals werkzaam in de oncologie. Het gevolgd hebben van zo’n programma is voorwaarde voor registratie in het deskundigenbestand. Implementatie van de opleiding ‘communiceren in de oncologie’ voor medisch specialisten. Het certificeren van permanente educatie op het gebied van de psychosociale oncologie. o Inrichten en kwaliteitsbewaking van het NVPO-keurmerk voor scholing. o Scholingsprogramma’s op het gebied van de psychosociale oncologie hebben het NVPO keurmerk. Aanbieden en inzichtelijk maken van geaccrediteerd scholingsaanbod en intervisie voor beroepsbeoefenaren werkzaam in de psychosociale oncologie.
Behaalde resultaten anno december 2013 -
Certificeren van permanente educatie: NVPO keurmerk o In 2013 heeft een opleidingsconcilium de minimale inhoudelijke en kwaliteitscriteria voor opleidingen op het gebied van de psychosociale oncologie voor psychologen en psychotherapeuten opgesteld. Opleidingen die aan deze voorwaarden voldoen kunnen sinds januari 2013 het NVPO keurmerk aanvragen. Het keurmerk is op dit moment verleend aan de opleiding ‘Psychosociale oncologie voor psychologen en psychotherapeuten’ van de RINO te Utrecht. o De functionaliteit om het NVPO-keurmerk aan te vragen is mee ontwikkeld binnen de webapplicatie t.b.v. het online deskundigenbestand en de verwijsgids. o Er is een concilium samengesteld t.b.v. het formuleren van de minimale inhoudelijke en kwaliteitseisen voor scholing op het gebied van de psychosociale oncologie voor maatschappelijk werkers. Opleidingen die aan deze voorwaarden voldoen kunnen sinds november 2013 het NVPO Keurmerk aanvragen. Het
6
keurmerk is tot op heden verleend aan de opleiding ‘Psychosociale oncologie voor maatschappelijk werkers’ van de HAN/VDO te Nijmegen. Voor maatschappelijk werkers werkzaam in de eerste lijn en deels voor de maatschappelijk werkers in de 2e lijn, is het hebben gevolgd van een opleiding met het NVPO keurmerk een voorwaarde voor inschrijving in het deskundigenbestand. -
Bij- en nascholingsprogramma’s o De opleiding ‘Psychosociale oncologie voor maatschappelijk werkers’ welke wordt aangeboden door de HAN VDO te Nijmegen is wegens een tekort aan inschrijvingen de drie jaar voorafgaand aan het project niet van start gegaan. Door het opleidingsinstituut werd derhalve besloten dat het (m.n. vanuit kostentechnisch perspectief) niet meer loonde om de opleiding nog langer aan te bieden. Na terugkoppeling aan de NVPO is besloten dat, in het kader van het belang van o.a. het deskundigenbestand, de NVPO gedurende de loop van het project zal optreden als makelaar voor deze opleiding en daarmee o.a. de werving op zich zal nemen. In 2012 is een evaluatie uitgevoerd m.b.t. de knelpunten die hebben geleid tot het tekort aan inschrijvingen, aan de hand waarvan de opleiding inhoudelijk en logistiek is aangepast. De werving is sinds 2012 door de NVPO succesvol overgenomen. In november 2012 is een lichting van start gegaan met 15 deelnemers. In november 2013 is de opleiding wederom van start gegaan met in totaal 16 deelnemers. o Samen met de RINO Utrecht en de ‘Special Interest Group (SIG) psychosociale oncologie van de V&VN is een opleiding ‘Psychosociale oncologie voor verpleegkundigen’ opgezet. Deze opleiding is in maart 2013 met 6 deelnemers van start gegaan. o De NVPO heeft een adviserende rol bij het up-to-date houden van reeds ontwikkelde scholingsprogramma’s voor psychologen, geestelijk verzorgers en verpleegkundigen van de RINO Utrecht.
-
Implementatie training ‘communiceren in de oncologie’ voor medisch specialisten o In oktober 2012 is de training van start gegaan in het Erasmus MC/Daniel den Hoed Kliniek te Rotterdam. Een 16 tal AIOS oncologie volgden de training alhier. Tegelijkertijd werden er door de NVPO trainers een tweetal lokale trainers getraind om een vervolgaanbod binnen het ErasmusMC zelf te kunnen realiseren en doceren. In februari 2014 gaat de tweede training voor AIOS oncologie hier van start. o Op 7 november 2012 heeft de NVPO een 2 ½ uur durende workshop gegeven tijdens de nationale opleidingsdag van de jNVMO tijdens de oncologiedagen van de NVMO (N=65 aanwezige fellows). Tijdens deze workshop is de gehele opleiding in vogelvlucht besproken. Aanwezigen kunnen vervolgens binnen hun eigen ziekenhuis hun interesse in de volledige training kenbaar maken en zodoende fungeren als ambassadeur de opleiding binnen hun eigen ziekenhuis. o Op 26 maart 2014 wordt binnen het LUMC module 1 en 4 van de training (‘Schokbrekers en informatie geven’ en ‘De communicatie rond symptoomgerichte behandeling in de palliatieve fase) aan een 20-tal AIOS op het gebied van de oncologie aangeboden. o Er is een gebruikerskader voor de training opgesteld, waarin de inhoud van de training wordt geborgd, en voorwaarden voor het gebruik van de opleiding worden uiteengezet.
-
Scholingsaanbod en intervisie o In 2013 zijn er in samenwerking met IKNL in het voor- en najaar intervisiebijeenkomsten/casuistiek besprekingen georganiseerd op een drietal locaties: Amsterdam, Rotterdam en Nijmegen. De bijeenkomsten zijn inhoudelijk, logistiek en financieel goed geëvalueerd. De samenwerking met IKNL wordt voor 2014 gecontinueerd. In 2014 zullen wederom een tweetal intervisiebijeenkomsten/casuistiek bijeenkomsten worden georganiseerd op de bestaande locaties en daarnaast worden de bijeenkomsten in 2014 tevens aangeboden in Groningen en Utrecht. Met voortschrijdend inzicht is er voor gekozen vooralsnog niet uit te breiden met de locatie Leiden, gezien de centrale ligging ten opzichte van Rotterdam, Amsterdam en Utrecht, waar men op dit moment bijeenkomsten kan bijwonen.
Planning o
In het eerste kwartaal van 2014 wordt een opleidingsconcilium samengesteld om de inhoudelijke en kwaliteitseisen voor opleidingen op het gebied van de psychosociale oncologie voor geestelijk verzorgers te formuleren. Opleidingen die aan deze eisen voldoen kunnen vervolgens het NVPOkeurmerk aanvragen. Voor geestelijk verzorgers werkzaam in de 1 e lijn en voor een deel van de geestelijk verzorgers werkzaam in de 2e lijn zal het hebben gevolgd van een opleiding met het NVPOkeurmerk een voorwaarde zijn voor inschrijving in het deskundigenbestand.
7
o
o
Een scholingsagenda ‘Psychosociale oncologie’ zal worden ingericht op de NVPO-website. Zorgverleners en onderzoekers krijgen aldaar een duidelijk overzicht van de (geaccrediteerde) deskundigheid bevorderende activiteiten op het gebied van de psychosociale oncologie. Ten behoeve van de implementatie van de training ‘communiceren in de oncologie voor medisch specialisten’ is een concreter plan van aanpak nodig via zowel een bottom-up als top-down procedure. In het eerste kwartaal van 2014 zal dit concrete plan van aanpak worden opgesteld en in 2014 zal een van de hoofdpunten van het project de implementatie van deze training zijn. Zo wordt binnen een dergelijk plan onder andere gedacht aan: Het uitbreiden van het aantal potentiele trainers door een ‘train de trainer dag’ te organiseren. Gesprekken aangaan met de KNMG en medisch oncologische beroepsverenigingen Potentiele ambassadeurs (medisch specialisten binnen ziekenhuizen) benaderen voor de bottom-up implementatie van de training.
7.4. Translatie van psychosociaal oncologisch onderzoek naar de klinische praktijk Geplande activiteiten/diensten t.t.v. looptijd project -
Het oprichten van een ‘Platform Wetenschap & Praktijk Psychosociale Oncologie’. Het uitbouwen van de NVPO als wetenschappelijke vereniging door middel van de verhoging van de participatie van het aantal onderzoekers bij de vereniging in het algemeen en het NVPO-congres in het bijzonder.
Behaalde resultaten anno december 2013 -
Gedurende het eerste loopjaar van het project is het deelproject ‘Translatie’ nader uitgewerkt, hiervoor is een concreet plan van aanpak opgesteld. Hierbij is de volgende doelstelling geformuleerd: ‘Het realiseren van een grotere synergie tussen psychosociaal oncologische onderzoekers en de klinische praktijk (1 e en 2e lijn) ten behoeve van het optimaliseren van de kwaliteit van de psychosociale oncologische zorg’. Drie subdoelstellingen zijn hier nader uitgewerkt, waarbij de NVPO zich richt op 1) het creëren van awareness (bewustwordingsproces) van de noodzaak van ‘Knowledge Translation’ (KT) ten behoeve van het leveren van kwalitatief goede zorg, 2) het bevorderen van de toegankelijkheid van psychosociale onderzoeksresultaten en 3) het gebruik van onderzoeksresultaten in de praktijk ondersteunen d.m.v. het stimuleren en ondersteunen van implementatieprocessen. o Awareness: Een Nederlandstalige publicatie t.b.v. de bewustwording voor KT op het gebied van de PSO is gepubliceerd in editie 2 2013 van het tijdschrift ‘Psychosociale Oncologie’. Spelten, Duijts & Lammens, 2013: Kennis delen voor betere psychosociale zorg, Psychosociale Oncologie; vol 2: pag 12-13. De onderzoekers op het gebied van de psychosociale oncologie in Nederland zijn in kaart gebracht. Deze onderzoekers hebben bijvoorbeeld onder andere allen een mailing ontvangen met het verzoek tot deelname aan de Jaarindex en de Inventarisatie Interventies. Ten tijde van het internationale IPOS congres te Rotterdam in november 2013 heeft KWF Kankerbestrijding in samenwerking met de NVPO een satelliet symposium over kennistranslatie georganiseerd. Hiervoor waren naast onderzoekers en clinici tevens beleidsmakers en zorgverzekeraars uitgenodigd. In totaal hebben, naast de reguliere deelnemers van de IPOS die konden deelnemen aan het symposium als onderdeel van het reguliere IPOS programma, 60 mensen deelgenomen aan het satelliet symposium. o Actief stimuleren kennisuitwisseling Verscheidene gesprekken hebben plaatsgevonden met de projectleider en/of medewerkers van het KWF Kankerbestrijding speerpunt ‘Translatie’. Beide partijen houden elkaar structureel op de hoogte en mogelijkheden tot samenwerking worden nader bekeken. Dit heeft in 2013 onder andere geresulteerd in de gezamenlijke organisatie van het satelliet symposium over kennistranslatie t.t.v. de IPOS te Rotterdam. Op 26 februari 2013 heeft een gezamenlijk themadag ‘Gluren bij de buren’ plaatsgevonden, een samenwerking tussen de KWF Werkgemeenschap Psychosociale Oncologie en de NVPO. Deze middag stond in het teken van kennistranslatie. Zowel clinici als onderzoekers waren bij deze themadag aanwezig (ca. 60 deelnemers). In januari 2014 staat een vervolgoverleg gepland om de mogelijkheden voor verdere samenwerking en afstemming met de KWF Kankerbestrijding werkgemeenschap ‘Psychosociale Oncologie’ te bespreken.
8
o Toegankelijkheid vergroten De eerste editie van de Jaarindex Psychosociale Oncologie is in november 2013 uitgebracht, een overzicht van actueel en lopend onderzoek op het gebied van de psychosociale oncologie. Deze index is in het kader van translatie toegestuurd aan alle leden van de NVPO, deelnemende onderzoekers, beleidsmakers, overheid (o.a. ministerie VWS en CVZ), zorgverzekeraars, fondsen en overige relevante partners in het veld. Tevens is de Jaarindex te downloaden via de NVPO-website. Vanaf editie 1 2013 van het tijdschrift ‘Psychosociale Oncologie’ is er structureel aandacht voor nieuwe onderzoeksresultaten. Planning o
o
o o
Nationale werkbezoeken aan gerenommeerde onderzoeksinstituten worden ingepland (bv. NIVEL en ZonMW) om te bezien of zij zich bezighouden met KT of deze wens voor de nabije toekomst hebben en te bezien wat mogelijkheden voor samenwerking zijn. In 2014 wordt een concreet plan van aanpak uitgewerkt om te komen tot een Digitale Kennispoort Psychosociale Oncologie, waar onderzoekers, zorgverleners en beleidsmakers de nodige informatie kunnen vinden en kennis en ervaringen kunnen uitwisselen om de kwaliteit van de psychosociale zorg verder te bevorderen en borgen. Eind 2014 wordt de tweede editie van de Jaarindex Psychosociale Oncologie uitgebracht. De afstemming en samenwerking met het KWF Kankerbestrijding speerpunt ‘Translatie’ wordt gecontinueerd. Daarnaast zal er tevens contact worden gelegd met overige gezondheidsfondsen (bv. Pink Ribbon) om suggesties van de NVPO t.b.v. het structureel aanpassen van subsidieaanvragen nader te bespreken zodat onderzoeksresultaten sneller en efficiënter het klinisch en beleidsmatige werkveld, en daarmee de patiënt, bereiken. Hierbij kan gedacht worden aan het opnemen van implementatie en translatie doelen, open access publicatie, minimaal 1 Nederlandstalige publicatie per project, maar bijvoorbeeld ook het introduceren van implementatiesubsidies.
9