PROGRAMME. Conférence Erasme-Descartes. Centrale Openbare Bibliotheek Amsterdam

PROGRAMME Conférence Erasme-Descartes

Centrale Openbare Bibliotheek Amsterdam 30/10/2015

MOT DE BIENVENUE

Depuis 2002, les conférences ErasmeDescartes contribuent au dialogue et aux échanges entre les Pays-Bas et la France. Elles favorisent l’essor de notre coopération à de nouveaux domaines, qui correspondent aux défis communs auxquels nos deux pays sont confrontés. Des politiques ambitieuses ont ainsi été engagées en faveur de la transition écologique et de la croissance verte, auxquelles l’édition 2015 est consacrée. A un mois de la Conférence Paris-Climat 2015, dont l’objectif est de parvenir à un accord global qui permettra de limiter le réchauffement climatique au-dessous de la barre fatidique des 2°C, la France travaille à une mobilisation générale de tous les acteurs, y compris les collecti­ vités locales, le monde académique, les entreprises et la société civile. Une telle mobilisation ne peut que bénéficier d’une compréhension de plus en plus large car la lutte contre les dérèglements climatiques s’accompagne de nombreuses opportunités, en termes de développement économique, d’innovation et d’emploi. C’est bien là tout le potentiel de la transition écologique et de la croissance verte.

Depuis quelques années, la France et les Pays-Bas se dotent de stratégies de développement durable qui sont autant de leviers destinés à nous permettre de saisir toutes ces opportunités. Par leurs réflexions, leurs initiatives, leur dynamisme et leur esprit d’innovation, nos deux pays sont à la pointe de la lutte contre le changement climatique et le gaspillage, de la réduction de notre empreinte carbone, de la promotion des économies d’énergie, de l’efficacité énergétique et de l’économie circulaire, du développement des transports propres et de la ville durable. Sur tous ces sujets, le partage de nos expériences respectives est d’une valeur inestimable. C’est donc à un moment d’échange que nous avons le plaisir de vous convier, à ­Amsterdam. Que cet événement, qui s’inscrit dans le cadre de l’année économique franco-­néerlandaise ­#economieFRNL, soit utile et source d’inspiration !

M. Laurent Pic, Ambassadeur de France aux Pays-Bas

1

WELKOMSTWOORD

Sinds 2002 dragen de Erasmus-­Descartes conferenties bij aan de dialoog en de uitwisseling tussen Nederland en ­Frankrijk. Deze conferenties bevorderen de ont­ wikkeling van onze samenwerking naar nieuwe onderwerpen die in lijn zijn met de gezamenlijke uitdagingen waarvoor we ons gesteld zien. Zo is er ambitieus beleid ontwikkeld ten gunste van de ecologische transitie en groene groei, onder­ werpen waaraan de editie 2015 is gewijd. Over een maand vindt de conferentie ­“Paris-Climat 2015” plaats, die als doelstelling heeft een internationaal akkoord te bereiken om de opwarming van de aarde onder de kritische grens van 2°C te houden. Frankrijk wil hier alle belanghebbenden bij betrekken, inclusief lokale overheden, de academische wereld, het bedrijfsleven en de samenleving. Deze gezamenlijke inzet is zonder meer gebaat bij een groeiend besef dat de bestrijding van klimaatverandering gepaard gaat met vele kansen op het gebied van economische ont­ wikkeling, innovatie en werkgelegenheid. Juist daar liggen de mogelijkheden van de ecologische transitie en groene groei.

Sinds enkele jaren ontwikkelen Frankrijk en Nederland duurzame ontwikkelingsstra­ tegieën die het mogelijk maken om al deze kansen te benutten. Door hun denk­ vermogen, initiatieven, daadkracht en innovatievermogen gaan onze beide landen voorop in de strijd tegen klimaat­ verandering en verspilling. Maar ook nemen zij het voortouw als het gaat om de verkleining van onze CO2-voetafdruk, het bevorderen van energiebesparing, energie-efficiëntie en circulaire economie, het ontwikkelen van schoon vervoer en de duurzame stad. Met betrekking tot al deze onderwerpen is het uitwisselen van onze ervaringen van onschatbare waarde. Wij hebben dus het genoegen u uit te ­nodigen voor een moment van uit­ wisseling in Amsterdam. Dat dit evenement, dat wordt georganiseerd in het ­kader van het Frans-Nederlands economisch jaar ­#economieFRNL, een nuttig evenement moge worden en een nuttige inspiratiebron moge zijn!

dhr. Ed Kronenburg, Ambassadeur van Nederland in Frankrijk

2

PREFACE Ayant lieu alternativement à Paris et à ­Amsterdam depuis 2002, les conférences Erasme-Descartes visent à stimuler le dia­ lo­gue entre la France et les Pays-Bas. Elles consti­tuent un événement phare de la coopération bilatérale franco-néerlandaise. Le thème de 2015 se situe dans la continuité des éditions précédentes : “Vivre avec l’eau” (2011) ; “Nourrir la planète” (2012) ; “La ville du futur” (2014). En tant que pays hôte de la conférence Paris-Climat 2015 et future présidence de la COP21, la France souhaite faire preuve d’exemplarité environnementale non seulement pour limiter les conséquences du dérèglement climatique, mais aussi pour développer des modes de production, de consommation et de mobilité, générateurs d’une croissance plus stable. La France et les Pays-Bas font face à des défis environnementaux communs aux nombreuses implications économiques et sociales. Pour y répondre, ils se sont dotés de stratégies de développement durable, véritables leviers de développement d’une croissance verte. Aujourd’hui, les deux pays sont pleinement engagés dans une transition écologique accélérée vers des sociétés décarbonées et résilientes.

3

Ainsi la France a adopté la loi relative à la transition énergétique pour la croissance verte le 22 juillet 2015. De leur côté, les Pays-Bas ont lancé en 2011, le programme Green Deal qui constitue l’instrument central du développement de la croissance verte. Au-delà des mesures en matière de politiques publiques, la transition écologique soulève de nouveaux défis et crée des opportunités pour la société civile et pour notre développement économique. Les Pays-Bas et la France sont riches d’une gamme d’initiatives et de solutions différentes mais convergentes. En cette année économique bilatérale, le but principal de cette conférence est d’échanger sur nos savoir-faire et de créer des liens solides entre des partenaires de nos deux pays. Plus particulièrement, la conférence doit permettre de renforcer la coopération entre la France et les Pays-Bas en faveur du développement d’une société à bas carbone. Au niveau scientifique et technique, la conférence doit faire ressortir toutes les opportunités en matière d’innovation pour faire face aux défis communs. Au niveau économique, elle doit permettre de valoriser la grande expertise des entre­ prises en vue de nouveaux partenariats.

INLEIDING Sinds 2002 vinden er afwisselend in ­Parijs en Amsterdam Erasmus-Descartes Conferenties plaats met als doel de dialoog tussen Frankrijk en Nederland te stimuleren. Het evenement vormt een belangrijke component van de samenwerking tussen de twee landen. Het thema van 2015 sluit goed de vorige edities: ‘Leven met (2011), ‘Duurzame landbouw’ en ‘De stad van de toekomst’

aan bij water’ (2012) (2014).

Als gastland van de klimaatconferentie van 2015 in Parijs en als toekomstig voorzitter van COP21 wil Frankrijk een voorbeeldfunctie vervullen op het gebied van milieu, niet alleen om de gevolgen van de klimaatontregeling te beperken, maar ook om methodes te ontwikkelen voor productie, consumptie en mobiliteit die tot een stabielere groei kunnen leiden. Frankrijk en Nederland zien zich gesteld voor gezamenlijke milieu-uitdagingen met vele economische en maat­schappelijke implicaties. Om hieraan het hoofd te bieden, hebben beide landen duurzame ontwikkelingsstrategieën ont­wikkeld, die constructief bijdragen aan groene groei. Op dit moment zetten beide landen zich volledig in voor een versnelde ecologische transitie richting koolstof­vrije en veerkrachtigere maatschappijen.

In het kader hiervan heeft Frankrijk op 22 juli 2015 een wet aangenomen op de overgang naar duurzame energie voor groene groei. Nederland heeft in 2011 het initiatief ‘Green Deals’ gelanceerd, dat een centraal instrument vormt voor groene groei. Behalve overheidsmaatregelen brengt de ecologische transitie ook nieuwe uit­ dagingen en kansen met zich mee voor het maatschappelijk middenveld en voor de economische ontwikkeling van landen. Nederland en Frankrijk hebben een breed pakket aan verschillende initiatieven en oplossingen die hetzelfde doel beogen. In dit jaar van economische samen­werking is het belangrijkste doel van de con­ ferentie om kennis en kunde uit te wisselen en sterke samenwerkingsverbanden te smeden tussen de partners uit onze beide landen. Meer in het bijzonder beoogt de conferentie de samenwerking tussen Nederland en Frankrijk te versterken en de definiëring van een gezamenlijke positionering met betrekking tot een kool­ stofarme samenleving te bevorderen. Op wetenschappelijk en technisch vlak moet de conferentie innovatie stimuleren om een oplossing te vinden voor gezamenlijke uitdagingen. Op economisch vlak ten slotte, zal er aandacht worden besteed aan de brede expertise van ondernemingen met het oog op nieuwe samenwerkingsverbanden.

4

JEUDI 29 OCTOBRE RENCONTRE JEUNES TALENTS De Ceuvel

Organisée par l’EP-Nuffic et le Réseau Franco-Néerlandais en collaboration avec l’Institut français des Pays-Bas

12h00

Accueil des Jeunes talents sur le site De Ceuvel Bateau De Worksh!p

12h15 - 12h30

Ouverture de la Rencontre Jeunes Talents 2015 par M. Laurent Pic, Ambassadeur de France aux Pays-Bas et M. Ed Kronenburg, Ambassadeur des Pays-Bas en France

12h30 - 13h00

Introduction au thème, mise en relation avec le projet De Ceuvel

13h00 - 14h00

Déjeuner au Café De Ceuvel

14h00 - 17h30

Travaux en trois tables rondes parallèles

17h30 - 18h30 19h00

Mise en commun et conclusions en prévision de la conférence Dîner au restaurant De IJ-kantine

5

DONDERDAG 29 OKTOBER ONTMOETINGEN JONG TALENT De Ceuvel

Georganiseerd door EP-NUFFIC en het Nederlands-Frans Netwerk in samenwerking met het Institut français des Pays-Bas

12:00



Ontvangst bij De Ceuvel – De Worksh!p

12:15 - 12:30

Opening door dhr. Laurent Pic, Franse ambassadeur in Nederland en dhr. Ed Kronenburg, Nederlandse ambassadeur in Frankrijk

12:30 - 13:00

Introductie van het thema, koppeling met het project De Ceuvel

13:00 - 14:00

Lunch bij Café De Ceuvel

14:00 - 17:30

Workshops in drie parallele sessies

17:30 - 18:30

Samenvoeging van de uitkomsten en conclusies ter voorbereiding op de conferentie

19:00

Diner bij restaurant De IJ-kantine



6

VENDREDI 30 OCTOBRE CONFERENCE ERASME-DESCARTES Centrale Openbare Bibliotheek Amsterdam Modératrice : Paula Patricio

9h00-09h30

Accueil et enregistrement

9h30-09h45

Discours d’ouverture des ambassadeurs

9h45-10h30

Séance plénière

10h30-10h45

Pause

10h45-12h15

Tables rondes

12h15-13h00

Déjeuner

13h00-14h00

Séance plénière

14h00-15h30

Tables rondes

15h30-16h00

Pause

16h00-17h00

Synthèse plénière et conclusions

17h00-18h00

Apéritif offert par la ville d’Amsterdam





7

VRIJDAG 30 OKTOBER ERASMUS-DESCARTES CONFERENTIE Centrale Openbare Bibliotheek Amsterdam Moderator: Paula Patricio

9:00-09:30

Ontvangst

9:30-09:45

Toespraak door ambassadeurs

9:45-10:30

Plenaire sessie

10:30-10:45

Pauze

10:45-12:15

Workshops

12:15-13:00

Lunch

13:00-14:00

Plenaire sessie

14:00-15:30

Workshops

15:30-16:00

Pauze

16:00-17:00

Plenaire sessie en conclusies

17:00-18:00

Borrel aangeboden door de Gemeente Amsterdam



8

CONFERENCES PLENIERES MATIN Mots de bienvenue de M. Laurent Pic, ambassadeur de France aux Pays-Bas et M. Ed Kronenburg, ambassadeur des Pays-Bas en France

Interventions Richard Lavergne, conseiller du directeur général de l’énergie et du climat, ministère de l’Ecologie, du Développement Durable et de l’Energie Prof. dr. Jacqueline Cramer, ambassadeur économie circulaire, Région Métropole Amsterdam ; ­ministre de l’Aménagement du Territoire et de l’Environnement (2007-2010) Regard des Jeunes Talents APRES-MIDI 13h00 : Plénière avec les interventions Jean-Marc Janaillac, président, Transdev Marten Berendse, directeur, OBA Frédéric de la Mure, photographe, ministère des Affaires étrangères et du Développement international 16h00 : Plénière et conclusions Synthèse par les rapporteurs des tables rondes Conclusion de l’ambassadeur

9

PLENAIRE SESSIES OCHTEND Welkomstwoord door dhr. Laurent Pic, Franse ambassadeur in Nederland en dhr. Ed Kronenburg, Nederlandse ambassadeur in Frankrijk

Toespraak Richard Lavergne, expert energie en klimaat, Franse ministerie van Milieu, Duurzame ont­wikkeling en Onderzoek Prof. dr. Jacqueline Cramer, ambassadeur circulaire economie, ­Metropool Regio Amsterdam; minister van Volkshuisvesting, ­Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (2007-2010) Visie van de Jonge Talenten MIDDAG 13:00 : Plenaire sessie en toespraak door Jean-Marc Janaillac, voorzitter, Transdev Marten Berendse, directeur, OBA Frédéric de la Mure, fotograaf, Franse ministerie van Buitenlandse Zaken 16:00 : Plenaire sessie en conclusies Samenvatting van de workshops door de rapporteurs Conclusie van de ambassadeur

10

10h45-12h15 : ATELIER

Economie circulaire Créatrice de richesses, de valeurs matérielles (économiques) et immatérielles (sociales et environnementales), l’économie circulaire offre une réelle opportunité aux entreprises industrielles. Dans sa feuille de route du 28 mars 2013 pour une croissance verte, robuste et durable « Groene groei : voor een sterke, duurzame economie», le gouvernement néerlandais a formalisé sa volonté d’œuvrer, entre autres, en faveur d’une utilisation durable des ressources naturelles et de l’éco-conception de produits. En France, la mission d’identifier des objectifs et de préparer l’engagement des filières industrielles dans l’économie circulaire a été confiée au Conseil ­National de l’Industrie. La loi sur la transition énergétique comporte un volet sur l’économie circulaire, dont l’objectif est zéro gaspillage. Les témoignages dans cet atelier viendront éclairer sur les effets de ces politiques publiques en matière d’économie circulaire et sur les opportunités de croissance verte qu’elles développent. Intervenants Klaas van den Berg, directeur, Orgaworld Igor Bilimoff, président de la commission Europe, Institut de l’Economie circulaire Abdeluheb Choho, adjoint au maire d’Amsterdam en charge du développement durable, de l’espace public et des services Antoinette Guhl, conseillère, adjointe à la Maire de Paris en charge de l’économie sociale et solidaire, de l’innovation sociale et de l’économie circulaire Ben Kubbinga, expert, Circle Economy

11

10:45-12:15 : WORKSHOP

Circulaire economie De kringloopeconomie biedt reële mogelijkheden voor ondernemingen in de industriële sector doordat zij materiële (economische) en immateriële (maatschappelijke en ecologische) rijkdom creëert. In haar stappenplan van 28 maart 2013 ‘Groene groei: voor een sterke, duur­ zame economie’ heeft de Nederlandse overheid haar streven vastgelegd om te ijveren voor een duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen en het ontwerpen van intelligente producten. In Frankrijk heeft de Conseil National de l’Industrie de opdracht gegeven om doelstellingen te definiëren en te zorgen dat de industriële sector zich aan­ sluit bij dit initiatief. De wet op de overgang naar duurzame energie bevat een gedeelte over de kringloopeconomie, waarbij de doelstelling is om verspilling uit te bannen. De bijdragen van de deelnemers aan deze workshop zullen meer inzicht ­verschaffen over de effecten van dit overheidsbeleid op het gebied van de circulaire economie en over de groene groeimogelijkheden die erdoor gecreëerd worden. Sprekers Klaas van den Berg, directeur, Orgaworld Igor Bilimoff, voorzitter commissie Europa, Institut de l’Economie circulaire Abdeluheb Choho, wethouder voor duurzaamheid, openbare ruimte, dienstverlening en bestuurlijk stelsel, Gemeente Amsterdam Antoinette Guhl, wethouder voor circulaire economie, sociale innovatie en ­sociale economie, Gemeente Parijs Ben Kubbinga, expert, Circle Economy

12

10h45-12h15 : ATELIER

Une agriculture intelligente face au changement climatique Aujourd’hui, l’agriculture est face à un double défi. Le changement climatique va avoir un impact fort sur certaines zones de production alors que la demande alimentaire devrait progresser pendant les quarante prochaines années. Il faudra ­produire plus et mieux, en intégrant les effets du changement climatique. La France et les Pays-Bas se sont mobilisés pour apporter des solutions à ces enjeux. Ils participent à « l’Alliance Globale pour une agriculture intelligente face au climat », lancée par les Pays-Bas lors du Sommet climatique des ­Nations Unies en Septembre 2014. Cet atelier se veut un échange sur l’agriculture durable et innovante qui nécessite la coopération entre les entreprises, les pouvoirs publics et le monde de la recherche. Ce domaine constitue un lien déjà privilégié entre nos deux pays et les échanges doivent permettre d’amplifier la coopération bilatérale au niveau public et scientifique.

Intervenants Christophe Clément, professeur, Université de Reims Catherine Geslain-Lanéelle, directrice générale des politiques agricoles, agroalimentaires et des territoires, ministère de l’Agriculture, de l’Agroalimentaire et de la Forêt Michel Griffon, économiste, Griffon Conseil Arthur Mol, recteur, Université de Wageningue Thierry Stadler, président, Pôle de compétitivité Industrie Agro-Ressources (IAR)

13

10:45-12:15 : WORKSHOP

Intelligente landbouw en klimaatverandering De landbouw staat op dit moment voor een dubbele uitdaging. De ­klimaatverandering heeft een negatief effect op de voedselproductie, terwijl de vraag naar voedsel zich in de loop van de komende veertig jaar sterk zal toenemmen. Er zal meer en beter geproduceerd moeten worden om het klimaat en de voedselveiligheid te blijven waarborgen. Frankrijk en Nederland hebben stappen ondernomen om oplossingen te vinden voor deze uitdagingen. Zo nemen ze beide deel aan de door Nederland tijdens de klimaattop van de Verenigde Naties van september 2014 opgezette Global Alliance for Climate Smart Agriculture. Deze workshop is een uitwisseling van ideeën op het gebied van duurzame en innovatieve landbouw, die een samenwerking vereist tussen onder­zoekers, ondernemers en de overheid. Op dit gebied bestaat er al een brede samen­ werking tussen de twee landen en het doel is dat de gesprekken de samenwerking op het gebied van overheidsbeleid en onderzoek zullen intensiveren.

Sprekers Christophe Clément, hoogleraar, Universiteit van Reims Catherine Geslain-Lanéelle, directeur-generaal van het landbouwbeleid, ­voedsel en ­grondgebied, Franse ministerie van Landbouw, Voedingszaken en Bosbeheer Michel Griffon, economist, Griffon Conseil Arthur Mol, rector magnificus, Wageningen Universiteit en Research Center Thierry Stadler, voorzitter, Cluster Industrie en Agro-Ressources (IAR)

14

10h45-12h15 : ATELIER

Les énergies renouvelables comme levier économique de la croissance verte La transition énergétique est un volet essentiel de la transition écologique. En France, la loi sur la transition énergétique dessine, pour les décennies à venir, un système énergétique plus sobre, plus durable avec de fortes réductions des émissions de gaz à effet de serre, une diminution de la consommation énergétique globale et l’accroissement de la part des énergies renouvelables. En réponse à l’objectif européen de réduction des émissions de CO2, le ­gouvernement néerlandais et ses partenaires proposent des actions concrètes visant à la fois à favoriser la croissance verte, à limiter la consommation éner­ gétique et à satisfaire la demande en énergie par recours aux énergies renouvelables. L’accord énergétique SER d’août 2013 s’intègre dans cette dynamique. Cet atelier propose d’explorer les trajectoires et stratégies bas carbone de la France et des Pays-Bas aux fins de réduire les émissions à effet de serre (bonnes pratiques et outils pour maîtrise de la demande, la diversification des sources d’énergie…) et d’entendre le témoignage d’entreprises françaises et néerlandaises avant-gardistes dans ces domaines. Intervenants Pierre-Henri Bigeard, directeur adjoint, IFP Énergies nouvelles Maria van der Hoeven, directrice exécutive (2011-08/2015) ; ministre de l’Education, de la Culture et des Sciences (2002-2007) ; ministre de l’Economie (2007-2010), Agence Internationale de l’Energie Dominique Janodet, directeur, TOTAL E&P Pays-Bas Jean-Francois Rous, directeur, SAS Pivert Willem Vos, professeur et lauréat du prix Descartes-Huygens 2014-2015, ­Université de Twente

15

10:45-12:15 : WORKSHOP

Duurzame energiebronnen als economische hefboom voor groene groei De overgang naar duurzame energie is een belangrijk onderdeel van de ecologische transitie. In Frankrijk voorziet de wet in de overgang naar duurzame energie een ­soberder en duurzamer energiesysteem voor de komende decennia, dat ­minder berust op nucleaire energie. Een systeem dat vermindering van de uitstoot van broeikasgassen en een bevordering van duurzame energiebronnen beoogt. In het kader van de Europese doelstelling om de CO2-uitstoot te verminderen, stellen de Nederlandse overheid en haar partners op dit moment concrete ­acties voor met het oog op de bevordering van groene groei, de beperking van het energieverbruik en het gebruik van duurzame energiebronnen om aan de vraag naar energie te voldoen. Het in 2013 gesloten energieakkoord SER kan een belangrijke rol gaan spelen in het behalen van dit doel. Het doel van deze workshop is het verkennen van de koolstofarme trajecten en strategieën van Frankrijk en Nederland om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen (good practices en instrumenten om de vraag te beheersen, de diversificatie van energiebronnen, enz.) en de ervaringen te horen van Franse en Nederlandse ondernemingen die pionier zijn op dit ­gebied.

Sprekers Pierre-Henri Bigeard, adjunct-directeur, IFPEN Maria van der Hoeven, directeur Internationaal Energie Agentschap (201108/2015), minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (2002-2007), ­minister van Economische Zaken (2007-2010) Dominique Janodet, directeur, TOTAL E&P Nederland Jean-Francois Rous, directeur, SAS Pivert Willem Vos, hoogleraar en Descartes-Huygens prijs winnaar ­Universiteit Twente

2014-2015,

16

14h00-15h30 : ATELIER

Comment orienter l’éducation, la formation et la recherche vers la transition écologique ? Le déploiement d’une économie plus durable nécessite de former autrement les jeunes générations afin qu’elles puissent répondre au monde du travail de demain. Ceci demande non seulement d’agréger différemment les connaissances, de mettre en œuvre de nouveaux outils de diffusion des savoirs pour de nouvelles formations, mais aussi, vraisemblablement, d’interpeller le monde de la recherche pour générer les connaissances nouvelles qui seront nécessaires. La France et les Pays-Bas sont déjà impliqués dans cette démarche grâce à leurs instituts et à leurs établissements d’enseignement et de recherche. Cet atelier constitue un lieu d’échange sur les évolutions actuelles et à venir du continuum enseignement supérieur et recherche pour répondre au mieux aux défis économiques et sociétaux soulevés par la transition ­énergétique.

Intervenants Béatrice Bellini, enseignante, Université Paris Ouest Nanterre La Défense Paul Colonna, directeur de recherche, INRA Stephan van Dijk, chef de projets, Amsterdam Institute for Advanced ­Metropolitan Solutions Jan Jonker, professeur, Toulouse Business School (TBS), Chaire Pierre de ­Fermat & Nijmegen School of Management

17

14:00-15:30 : WORKSHOP

Hoe kunnen onderwijs en onderzoek afgestemd worden op de ecologische transitie? Om onze huidige economische modellen te kunnen laten evolueren richting groene groei is het nodig om een nieuwe richting te geven aan zowel het onderwijs, onderzoek, als binnen de beroepspraktijk. Zo heeft de energie-efficiëntie in de bouw een grote impact op beroepen en opleidingen in de bouwsector. Sommige beroepen zullen niet drastisch veranderen. Hier blijft het bij het aanpassen van het onderwijs en de beroepspraktijk: het opdoen van aanvullende kennis en kunde, de toepassing van digitale systemen, de herinrichting van het werk en het toepassen van bepaalde professionele praktijken. Parallel hieraan zien we ook de ontwikkeling van nieuwe opleidingen en nieuwe beroepen. Het is essentieel om onderzoek te ondersteunen om de vooruitgang van deze ­nieuwe domeinen te stimuleren en de toegang tot hulp en kennis op het gebied van onderzoek en innovatie voor het MKB te verbeteren. Deze workshop is een platform voor de uitwisseling van huidige en toe­ komstige ontwikkelingen op het gebied van hoger onderwijs en onderzoek om een zo goed mogelijke oplossing te kunnen bieden voor de economische en maatschappelijke uitdagingen die door een duurzamer energieverbruik worden gesteld.

Sprekers Béatrice Bellini, universitair docent, Universiteit Paris Ouest Nanterre La Défense Paul Colonna, onderzoeksdirecteur, INRA Stephan van Dijk, program leider, Amsterdam Institute for Advanced ­Metropolitan Solutions Jan Jonker, hoogleraar, Toulouse Business School (TBS), Chaire Pierre de Fermat & Nijmegen School of Management

18

14h00-15h30 : ATELIER

La ville durable Le secteur du bâtiment constitue un gisement majeur pour les questions relatives à l’efficacité énergétique, tant dans la rénovation que dans la construction. A ces questions s’ajoutent aussi les questions d’urbanismes et de bienêtre des citoyens. La France et Les Pays-Bas sont riches d’initiatives visant à une ville plus durable telles que la loi sur la transition énergétique en France et l’accord « Plus avec moins » aux Pays-Bas. Cet atelier propose un échange mutuel sur les bonnes pratiques et d’explorer le rôle des pouvoirs publics qui permet aux acteurs locaux et aux entre­prises d’innover toujours plus dans ce domaine et de favoriser l’émergence de filières de croissance verte.

Intervenants Rodolphe Deborre, directeur du Développement Durable, Rabot Dutilleul Egon de Haas, directeur gouvernement et secteur public, PricewaterhouseCoopers Claude Lenglet, chef de projet, Région Nord-Pas de Calais Jean Robert Mazaud, architecte, AFEX (Architectes français à l’export) Raymond van Praag, chef de projet, Ville de Rotterdam Jean-Luc Sadorge, directeur général, Pôle Alsace Energivie

19

14:00-15:30 : WORKSHOP

De duurzame stad In zowel Frankrijk als Nederland is de bouwsector een toonbeeld van energieefficiëntie, zowel op het gebied van renovatie als van nieuwbouw. De plano­ logische voorschriften moeten verbeterd worden om steden minder energie­ verslindend te maken en er een aangenamer leefklimaat te creëren. Zowel Frankrijk als Nederland zijn rijk aan initiatieven gericht op een duurzamere samenleving. Het doel van deze workshop is de uitwisseling van good practices en het onderzoeken welke rol de overheid kan spelen om lokale actoren en ondernemingen in staat te stellen steeds meer te innoveren in de bouw, en om de ontwikkeling van productietakken op het gebied van groene groei te bevorderen.

Sprekers Rodolphe Deborre, directeur durzaamheid, Rabot Dutilleul Egon de Haas, global director overheid en publieke sector, PricewaterhouseCoopers Claude Lenglet, projectleider, Région Nord-Pas de Calais Jean Robert Mazaud, architect, AFEX (Architectes français à l’export) Raymond van Praag, teamleider Bestemmingsplannen en Milieu, Gemeente Rotterdam Jean-Luc Sadorge, directeur, Pôle Alsace Energivie

20

14h00-15h30 : ATELIER

Mobilité durable et décarbonation du transport Les transports participent à la création de valeur et d’emploi ainsi qu’à la compétitivité des territoires. Ils sont le premier secteur émetteur de gaz à effet de serre avec 35 % des émissions totales de CO2. La France et les Pays-Bas se sont engagés à encourager et à développer les transports propres afin d’améliorer la qualité de l’air, protéger la santé et diminuer les coûts des dépenses énergétiques. La mise en œuvre de ces politiques publiques se retrouve dans la Feuille de route du gouvernement français du 4 février 2015 fixant les orientations de la mobilité durable et dans la stratégie nationale pour la décarbonation des PaysBas appliquée au secteur des transports. Cet atelier propose d’échanger sur les expériences respectives de la France et des Pays-Bas en matière de mobilité durable et décarbonation des transports, avec un focus particulier sur les outils de politique publique mis en place pour favoriser l’émergence d’une société à bas carbone. Ce sera l’occasion de montrer aussi comment l’implication du secteur privé, de la recherche et de la société civile ont permis de grandes avancées de cette transition.

Intervenants Nicolas Bernard , responsable du pôle relations institutionnelles, SNCF Guillaume Berthier, directeur des ventes véhicules électriques, Renault Jelle Boonstra, chargé des affaires publiques, Transport Logistiek Nederland Marc Charlet, directeur, MOV’EO Inka Pieters, directrice du développement durable, KLM Els de Wit, chef de projet, ministère néerlandais de l’Infrastructure et de l’Environnement

21

14:00-15:30 : WORKSHOP

Naar een duurzame mobiliteit en koolstofvrije vervoermiddelen Vervoermiddelen dragen bij aan het creëren van toegevoegde waarde en werkgelegenheid en het verhogen van de concurrentiekracht van regio’s. Tegelijkertijd is transport echter ook de sector die de meeste broeikasgassen uitstoot: de sector is goed voor 35% van de totale CO2-uitstoot. Met het oog hierop hebben Frankrijk en Nederland zich eraan gecommiteerd schone vervoermiddelen te ontwikkelen om de luchtkwaliteit te verbeteren, de maatschappelijke gezondheid te beschermen en de energierekening te verlagen. In Frankrijk heeft de overheid, naar aanleiding van de milieuconferentie van 2014, op 4 februari 2015 een stappenplan opgesteld waarin de richtlijnen voor een duurzame transportsector uiteengezet zijn. In Nederland wordt in het kader van het energieakkoord een landelijke stra­ tegie uitgerold voor het koolstofvrij maken van de vervoerssector. Het doel van deze workshop is de uitwisseling van de ervaringen van Fran­ krijk en Nederland op het gebied van duurzame mobiliteit en het koolstof­ vrij maken van de transportsector, waarbij de focus met name zal liggen op de nationale beleidsinstrumenten die ingezet zijn ter bevordering van een koolstof­­­arme maatschappij. Deze workshop is eveneens een goede gelegenheid om te laten zien hoe het betrekken van het bedrijfsleven, de onderzoeksector en maatschappelijke organisaties grote stappen mogelijk hebben gemaakt op de weg van deze omschakeling.

Sprekers Nicolas Bernard , institutionele relaties, SNCF Guillaumer Berthier, directeur verkoop elektrische autos, Renault Jelle Boonstra, manager collectieve belangen, Transport Logistiek Nederland Marc Charlet, directeur, MOV’EO Inka Pieters, directeur MVO & Milieustrategi, KLM Els de Wit, projectleider, ministerie van Infrastructuur en Milieu

22

NOTES

23

Centrale Openbare Bibliotheek Amsterdam Oosterdokskade 143 1011 DL Amsterdam

#economieFRNL

Contacts : Jean-Marc Chourot, Attaché de coopération scientifique et universitaire [email protected] Gala-Alexa Amagat, Chargée de mission scientifique et universitaire [email protected] Maquette : Florian Vanicatte

AMBASSADE DE FRANCE AUX PAYS-BAS