Prima Pleegzorg: op volle kracht vooruit innovatieplan voor de pleegzorg in Limburg
2
Limburgse Pleegzorg ‘in transitie’ Met het meerjarige innovatieprogramma Prima Pleegzorg willen wij stappen zetten naar de toekomst. Hieraan wordt door iedereen die bij pleegzorg betrokken is invulling gegeven. De onderlinge banden worden verstevigd en hernieuwd, waarmee draagvlak voor de pleegzorg wordt vergroot. In de eerste plaats komt dit de zorg voor het kind, de ouders en de pleegouders ten goede. In de tweede plaats zet de sector een flinke stap in de richting van de voor de hele jeugdzorg beoogde veranderingen. Wij dragen graag bij aan een pleegzorg die over enkele jaren goed voorbereid kan worden overgedragen aan de gemeenten. Dr. Th.F.W.A. Krebber Gedeputeerde voor jeugdzorg
Prima Pleegzorg Prima Pleegzorg is de werknaam van het innovatieplan voor verbetering van de pleegzorg in Limburg. Het plan komt voort uit een groot aantal aanbevelingen van pleegkinderen, ouders, pleegouders en professionals in de jeugdzorg. Deze zijn door de Provincie Limburg overgenomen in het Beleidskader Jeugdzorg Limburg 2009 – 2012. In april 2010 zijn alle participanten van Prima Pleegzorg gestart met de uitvoering. In oktober 2012 moet de werkwijze volgens Prima Pleegzorg volledig geïntegreerd zijn in de Limburgse pleegzorg. Inmiddels zijn we met z’n allen dus een heel eind op koers. In dit boekje leest u hoe we ervoor staan.
Pleegzorg in Limburg: facts & figures In Limburg wordt pleegzorg uitgevoerd door drie organisaties: Rubicon jeugdzorg, XONAR en William Schrikker Pleegzorg. Netwerkplaatsing: een kind dat woont in een pleeggezin uit zijn eigen netwerk.Bestandsplaatsing: een kind dat woont in een voor hem onbekend pleeggezin, buiten zijn eigen netwerk.
Aantal kinderen in een pleeggezin 982 Aantal pleeggezinnen 791 Netwerkplaatsing 53% Bestandsplaatsing 47%
Peildatum: 1 juli 2011
3
Prima Pleegzorg: de ambities Continuïteit De jeugdige maakt zo weinig mogelijk wisselingen mee in de plek waar hij woont en de mensen die voor hem zorgen. Dit vraagt van pleegouders om zich te committeren aan een jeugdige en niet aan een bepaalde vorm van pleegzorg. De jeugdige heeft een cirkel van mensen om zich heen met wie hij zich verbonden voelt en mag voelen en die na zijn 18e nog steeds een rol spelen in zijn leven. Ouders, kinderen en pleegouders worden zoveel mogelijk door eenzelfde professional begeleid. Als een wisseling onvermijdelijk is dan moet de opvolger zich conformeren aan het gezamenlijke actieplan dat er ligt. Pleegzorg op maat Pleegzorg op maat betekent niet te veel hulp voor ouders en jeugdigen en begeleiding voor pleegouders waardoor zij verstikken en hun eigen kracht niet meer kunnen laten zien. Maar ook niet te weinig, waardoor zij gaan zwemmen en niet meer in staat zijn hun eigen kracht te gebruiken. Het is belangrijk om uit te gaan van oplossingen die deze participanten zélf aandragen.
Vraaggericht werken vanuit de dialoog Bij vraaggericht werken staat de dialoog centraal. Deze gaat over antwoorden op de vraag van het kind. In de dialoog verkennen alle participanten de verschillende perspectieven, verbinden deze en komen tot een gezamenlijk plan. Hoe gaan wij het aanpakken, wat moet er gebeuren en wie doet wat binnen de familie, het sociale netwerk en het pleeggezin. En tenslotte welke taken blijven er over voor de professionals. Één kind, één gezin, één familie, één plan, één verantwoordelijke! Voor ieder kind komt er één plan waarin alle participanten gezamenlijk besluiten nemen, plannen maken en uitvoeren. De participanten rond de jeugdige werken samen in een actieteam. Dit geldt ook voor de diverse organisaties die betrokken zijn bij een pleegzorgplaatsing. Zij maken met elkaar één plan voor de pleegzorg en werken hierin samen.
november 2009
Formele toekenning opdracht uitvoering Prima Pleegzorg
december 2009
Planning trainingen en Community’s of Practice (CoP’s)
maart 2010
Start uitvoering Prima Pleegzorg
april 2010
Plenaire aftrap uitvoering Prima Pleegzorg in Oranjerie Roermond
april 2010 – september 2012
Uitvoering Prima Pleegzorg
september 2012
Oplevering handboek en onderzoek Prima Pleegzorg
oktober 2012
Volledige integratie werkwijze Prima Pleegzorg in Limburgse pleegzorg.
‘Prima Pleegzorg: op volle kracht vooruit’
4
Riet Portengen is projectleider van het innovatieprogramma Prima Pleegzorg. Zij is door de Provincie Limburg aangezocht om samen met alle betrokkenen aan de ambities uitvoering te geven.
“We hebben goede keuzes gemaakt” “Amper 21 jaar was ik toen ik in Amsterdam verantwoordelijk was voor zo’n 35 kinderen van wie er verschillende in een pleeggezin woonden. Kun je het je voorstellen? Een jonge meid die als kersverse gezinsvoogd adviseert of kinderen uit huis geplaatst worden. Dat accepteren ouders niet zomaar van een groentje. Het is de basis geweest voor mijn verdere loopbaan als pedagoog, gespecialiseerd in gezinsinterventies, staf en –beleidsmedewerker en uiteindelijk mijn eigen bedrijf. Waarin ik me vooral bezig houd met het leren en de ontwikkeling van mensen, teams en organisaties. Met het bedenken en invoeren van nieuwe werkmethodes ook; bijvoorbeeld de netwerkpleegzorg, het werken vanuit Sociale NetwerkStrategieën en gezinscoaching. In 2007 kreeg ik van de Provincie Limburg het verzoek om een lezing en workshop te verzorgen tijdens een congres rond pleegzorg. Voor ik het wist mocht ik een visiedocument schrijven op basis van de oogst van dit congres. Daarna hebben we met alle betrokken partijen een innovatieplan ontworpen met als resultaat Prima Pleegzorg. Een heerlijke opdracht, de pleegzorg heeft me nooit losgelaten. Ik ben altijd een pleitbezorger geweest van netwerkpleegzorg. Waarom een kind dat voor korte of langere tijd niet bij de ouders kan wonen verplaatsten naar een wildvreemde omgeving? Een vreemde school, vriendjes en vriendinnetjes weg, andere sportclub; kortom in een compleet andere sociale omgeving. Het is toch veel beter om in het eigen netwerk van dat kind te zoeken naar een pleeggezin. Bij familie of goede vrienden. Niets ten nadele overigens van de bestandspleegouders die er zijn als opvang nodig is, helemaal niet. Ook deze pleegouders zijn hard nodig voor die kinderen die niet binnen de eigen familie of sociaal netwerk terecht kunnen. Pleegouders zijn zo belangrijk. En ze worden zo onderschat. Alsof het gemakkelijk is om een kind dat toch het een en ander heeft meegemaakt onderdak te bieden. In de pleegzorg moet de vraag van het kind centraal staan. Kansen op ontwikkeling, continuïteit, veiligheid en verbondenheid; daar gaat het om in de pleegzorg. Maar pleegzorg is veel meer. Het gaat ook om samenwerken met de ouders van het kind, hun familie en sociaal netwerk. In het plan Prima Pleegzorg is dat één van de speerpunten. Zij spelen een cruciale rol. Het is immers hún kind. De bedoeling van pleegzorg is primair dat kinderen weer terugkeren in het eigen gezin. Daarom staat in Prima Pleegzorg de samenwerking tussen ouders, pleegouders en hulpverlening op de eerste plaats. Die partijen moeten in gesprek komen en blijven. Samen één plan maken én uitvoeren zodat het kind veilig opgroeit en later op een goede manier in de maatschappij komt te staan. “Pleegouderschap is aanvullend op de rol van ouders, geen overname. Dat is ook het grote verschil met vroeger: niet Bureau Jeugdzorg, Rubicon, XONAR of WSG bepalen, nee alle betrokken partijen doen dat samen. Maar vooral ook met de ouders. Zij zijn samen eigenaren van het probleem, maar ook van de oplossing. Een mentale omslag van jewelste. Maar ik zie de eerste resultaten. Ik proef het enthousiasme bij ouders, pleegouders en begeleiders. We hebben goede keuzes gemaakt.”
5
Vijf kinderen kregen Mia en Jack* en alle vijf werden ze op een dag uit huis geplaatst. Tegelijk. Vier kinderen vonden een plek bij familie in de buurt, de jongste kwam nog vóór zijn eerste verjaardag in Zeeland terecht. De pijn van het niet zelf kunnen opvoeden schrijnt na zes jaar nog onverminderd. Toch voelt Jack zich door-en-door vader.
“Er wordt beter samengewerkt” “Mijn vrouw kon de opvoeding niet aan, zo is uiteindelijk geconcludeerd door de deskundigen. Zelf is ze het er niet mee eens. Ze spreekt nog steeds over ontvoering en daar had het ook wel wat van weg, die bewuste dag. De kinderen werd tussen de middag van school en crèche gehaald en naar een pleeggezin in Zeeland gebracht. Wij wisten van niets. Vervolgens hebben we ze maanden niet gezien. Zeker, het ging ook niet goed thuis. Dat zag ik ook wel in, maar de manier waarop het allemaal ging was wel erg heftig. Geen fijne kennismaking met de pleegzorg. Na een half jaar hebben een zus van Mia en haar man de vier oudste kinderen opgenomen. Ze hebben een groot boerenbedrijf met voldoende ruimte. Dat was voor ons een grote opluchting. Je hebt toch liever dat je kinderen bij bekenden opgroeien. Niet veel later ben ik op dezelfde boerderij gaan werken. Niet een baan die ik echt ambieerde, maar zo kon en kan ik wel vijf dagen per week mijn kinderen zien. We eten vaak samen, ik zie ze terugkomen van school, we doen samen dingen. Ik bemoei me niet met de opvoeding, maar zo ben ik wel vader. En natuurlijk komt ook Mia regelmatig op bezoek, zij het op afspraak. Ze is de moeder hoewel ze het erg vindt dat ze zelf geen inspraak heeft en geen beslissingen kan nemen over de opvoeding.
Ach, dit is niet wat je voor ogen hebt als je kinderen gegund zijn. Maar het is niet anders. Wat wel blijft steken, is de situatie met de jongste. Hij is zes en we willen heel graag dat hij terugkomt naar Limburg. Nu kan het nog, er is nog plek bij mijn schoonfamilie. De instanties hebben dat echter jaren tegen gehouden. Met de reglementen en regels als argument. Gelukkig zit er nu beweging in de zaak. Ik heb het gevoel dat er beter wordt samengewerkt tussen de verschillende instellingen en partijen. Er wordt meer gepraat en geluisterd. Pleegzorg nieuwe stijl, heb ik begrepen. Fijn, ik wil niemand beschuldigen of zwartmaken, maar het kon beter. Ook het contact met het Zeeuwse pleeggezin. Goed, samen met de mensen van Bureau Jeugdzorg en XONAR zijn we tot de conclusie gekomen dat terugkeer het beste is voor de jongen. En daar gaat het toch allemaal om, om zijn welzijn? We hopen vurig dat de rechter er ook zo over denkt. Is ons gezin op de een of andere manier toch compleet.” * Om privacyredenen zijn de namen in dit artikel gefingeerd.
6
Marleen Martens begeleidt uit huis geplaatste kinderen, hun ouders én de pleegouders. Ze voelt zich helemaal thuis bij de uitgangspunten van Prima Pleegzorg waarin alle partijen samen een plan maken en uitvoeren. Met als middelpunt het kind, uiteraard.
“Een jas die precies past” “Al tijdens mijn werk in de psychiatrie en bij een medisch kleuterdagverblijf was ik ervan doordrongen dat je een kind nooit los kunt zien van zijn omgeving. Er zijn ouders, familie, vrienden, de school, vriendjes en vriendinnetjes, sportclubs, enzovoort. Vergelijk het met een mobiel: als je één element aanraakt begint alles te bewegen. Zo is het ook in de pleegzorg. Een kind mag dan uit huis geplaatst worden, de bloedband met de ouders en familie is niet door te snijden. Daarom is pleegzorg in principe tijdelijk, totdat de ouders weer in staat zijn om hun kind op te voeden. Dat kan variëren in tijd, natuurlijk, en niet zelden is het pleeggezin een thuishaven. Maar uitgangspunt blijft de beste plek voor het kind nu en in de toekomst. Waar dat ook moge zijn. Na verschillende opleidingen in het zogenoemde contextuele werken en gezinsbegeleiding ben ik tot mijn grote vreugde bij pleegzorg aangenomen. Daarin kon ik direct Prima Pleegzorg handen en voeten geven. Heerlijk, hier komt voor mij alles samen. Ik kan de verbanden leggen, mensen bij elkaar brengen en heel concreet vraagstukken oplossen. Zonder daarin te worden geremd door het verleden toen het allemaal anders was en de pleegzorg veel kritiek te verduren kreeg. Terecht of onterecht, ik zie dat Prima Pleegzorg goede resultaten oplevert. Ik ben er niet om het belang van de ouders of de pleegouders te dienen, nee het kind zelf staat voorop. Ik breng alle partijen waarmee het kind te maken heeft aan tafel in een netwerkberaad.
‘Prima Pleegzorg: op volle kracht vooruit’
Ouders en pleegouders, ooms, tantes, opa en oma, de schooljuf, de kinderleidster, de buurvrouw; iedereen die belangrijk is voor het kind. Zij maken een plan hoe het verder moet, rekening houdend wat voor het kind belangrijk is. Welk pleeggezin komt in aanmerking? In eigen familiekring of een bestandspleeggezin? Hoe geven we het contact tussen ouders en pleegouders vorm? Wat is de rol van ons, de hulpverleners? Wanneer zijn ouders er weer aan toe om de zorg over te nemen? Iedere mening telt, elke partij krijgt erkenning. Ik vergelijk het vaak met een jas die op precies maat gemaakt wordt. Natuurlijk, dat klinkt makkelijker dan het is. Een kind wordt niet voor niets uit huis geplaatst. We hebben het hier over gezinnen met problemen. Verhoudingen zijn vaak vertroebeld, de meningen verdeeld, er is pijn en verdriet, boosheid. Het besef dat het gaat om het welzijn van het kind krijgt meestal de overhand. Ook bij pleegouders. Hun rol is zeer belangrijk, zij vangen immers het kind op. Maar ze weten ook dat er misschien een dag komt dat de pleegperiode stopt als dat beter is voor het kind. Passende jas, maatwerk. Een plan is niet vrijblijvend. Er zijn regels en piketpalen waar iedereen zich aan moet houden. Dat betekent dus ook: de afspraken uitvoeren. En aanpassen waar nodig. Een plan moet passend zijn, dynamisch. En ik zeg het nog maar eens: dat plan dient het kind dat op zijn 18e de maatschappij aan moet kunnen.”
7
Zes jaar woonde Roel Strijbos bij de familie Dullens in Bunde. In het voorjaar vierde hij uitbundig zijn 18e verjaardag: eindelijk volwassen, geen pleegkind meer. “Ik ben vrij, zo voelt dat wel. Maar tegelijk ben ik heel blij dat ik hier mag blijven wonen. Ruud en Lilian gaan met mij om zoals met hun eigen kinderen. Ze hebben me vertrouwen gegeven. Als ik me ergens thuis voel, dan is het hier wel.”
“Ik sta stevig in mijn schoenen” “Ik zal die week in de zomervakantie van 2005 niet snel vergeten. Ik woonde hier in Bunde tijdelijk bij een pleeggezin. Bij overbuurman Ruud mocht ik een handje meehelpen op zijn boerderij. Wat opruimen, plukken, de groenten- en fruitwinkel bijvullen, met de tractor het land op. Heerlijk. Het dagje werd een volle week, in de herfstvakantie mocht ik terugkomen en opeens kwam de vraag van pleegzorg of ik misschien hier wilde komen wonen. Niets liever dan dat! Mijn moeder wilde me niet meer in huis, mijn twee broers waren al het huis uit en mijn vader was op mijn zesde jaar overleden. Hier op de boerderij zag ik mezelf wel leven. En het klikte zo goed met Ruud en Lilian. Ze vertrouwden me, ik mocht dingen die ik thuis nooit mocht. Aan een brommer sleutelen of met vrienden op pad. Ze lieten me klusjes doen, klanten helpen in de boerderijwinkel. Natuurlijk waren er regels en afspraken. Ze gaven me verantwoording, dat kende ik niet van thuis. Met mijn moeder had ik altijd ruzie. Nooit kon ik iets goed doen. Ze heeft het niet gemakkelijk gehad, ik begrijp dat wel. Maar als het nooit deugt, als er altijd conflicten zijn; dan word je dwars. Het ging echt niet meer, soms liepen ruzies uit de hand. Pleegzorg heeft destijds goed ingegrepen en meegewerkt dat ik bij Ruud en Lilian kon wonen.Van de andere kant heb ik ook wel een hekel gehad aan die instanties, het systeem om me heen. Ik had niet het gevoel dat er echt naar me geluisterd werd.
De versie van mijn moeder werd meestal geloofd. En ook al was ik het huis uit, zij besliste over bepaalde zaken. Of ik met vrienden op vakantie mocht bijvoorbeeld, de schoolkeuze, over spaargeld dat ik nog van mijn vader tegoed had. Dat heb ik nooit helemaal begrepen. Ik woonde toch in dit gezin, hier in Bunde? Met regels en afspraken waarmee ik goed kon leven. Wat had mijn moeder daarmee te maken? Dat zat me dwars zoals wel meer dingen. In de laatste twee jaar heeft mijn begeleidster pleegzorg dat goed opgepakt volgens de Prima Pleegzorg methodiek. Er is veel gepraat, samen met mijn pleegouders en moeder. Mijn gevoelens, teleurstellingen en boosheid stonden centraal. Veel pijnpunten hebben we nog vóór mijn 18e kunnen oplossen. Ik heb nu een goed contact met mijn broers, met mijn oma en met een oom en tante. Met mijn vroegere buurman ook die me als kleine jongen veel heeft opgevangen. De banden zijn niet doorgesneden en ook mijn moeder heeft haar plek in mijn leven. Ik sta niet meer tussen verschillende vuren in. De rancune is verdwenen. Daarvoor ben ik de instanties en met name mijn begeleidster pleegzorg dankbaar. Ik heb een technische opleiding en ga verder als zelfstandige. Ik verhuur me voor klussen in de metaalbewerking en landbouw, ik ga machines verhuren. Ruud helpt me, hij weet wat ondernemen is. Ik verheug me op die nieuwe fase in mijn leven. Het klinkt misschien erg volwassen, maar ik heb mijn rust hier gevonden.”
Pleegzorg gaat zeer zorgvuldig om met cliëntgegevens. Roel wil zelf graag zijn naam in dit artikel vermeld zien.
8
Peter Cuijpers is als familienetwerkberaad-coördinator en gezinsvoogd van Bureau Jeugdzorg bijzonder ingenomen met de uitgangspunten van Prima Pleegzorg. “Als ouders niet meer zelf voor hun kind kunnen zorgen, schuiven we samen aan tafel om de best mogelijke oplossing te bedenken. Centraal staat altijd het de ontwikkeling en het belang van het kind. Sámen opvoeden dus: ouders, familie, buren, vrienden, juffen, hulpprofessionals; iedereen die voor het kind belangrijk is. Daar komen we altijd uit. Geweldig om daarvan getuige te zijn en aan bij te dragen.”
“Minder schotten, meer resultaat” “De pleegzorg is de laatste twintig jaar sterk in beweging. Eerst was de zorg ondergebracht bij onze instelling. Daarna hebben we de zogenoemde ontvlechting meegemaakt waarin de pleegzorg en de pleegzorgwerkers een eigen rol kregen. Zij waren er voor de pleegouders, wij hadden contact met het kind en de ouders. Want in ons vak praten wij niet over kinderen maar altijd met kinderen. Zij zijn tenslotte mijn morele opdrachtgever, met respect voor de ouders en het netwerk. In de beginperiode verliep de afstemming soms moeizaam. Ouders, pleegouders en andere betrokkenen hadden los van elkaar het ene gesprek na het andere met diverse hulpverleners die op zichzelf ook weer moesten afstemmen. Je raadt het al, daar gaat veel tijd en energie in zitten. En het kind zelf? Dat stond naar mijn idee niet altijd centraal. Zeker geen kwestie van kwade wil want zo was het eenmaal geregeld. Het is zoals met veel leerprocessen: gaandeweg de tijd kom je tot het besef dat het anders kan, ja beter moet. Met als gevolg Prima Pleegzorg. Volgens mij dus geen plan dat spontaan uit de lucht is komen vallen, maar het resultaat is van voortschrijdend inzicht. In gang gezet door beleidsmakers samen met professionals die gepassioneerd samenwerken om de praktijk beter op elkaar af te stemmen. Natuurlijk had dit eerder geformaliseerd moeten worden, maar ik ben zeer tevreden dat we sinds een paar jaar volgens het principe van Prima Pleegzorg werken. Als duidelijk is dat een kind niet meer thuis kan wonen, dan ga ik eerst met het kind in gesprek en organiseren we een zo breed mogelijk familienetwerkberaad waarin we een integraal kindplan maken. Dat kunnen soms heftige, emotionele bijeenkomsten zijn waarin ook leed en sluimerende conflicten naar boven kunnen komen. Maar altijd zijn er die ontroerende momenten. Bijvoorbeeld een oom die zijn baan in de Randstad wil opgeven om in Limburg de pleegzorg op zich te willen nemen. Een oma die haar man net heeft verloren en toch besluit een deel van de opvoeding op zich te willen nemen. In de rol van FNB (familienetwerkberaad)coördinator heb in dergelijke bijeenkomsten meer een faciliterende rol. Ik luister, en bundel de vakkennis van hulpverleners met de kennis van ouders en het netwerk. De hulpverleners vertegenwoordigen de belangen op basis van de vraag van het kind. In één sessie komen betrokkenen tot een goed doordacht plan. Fantastisch toch, dat is voor mij ook Prima Pleegzorg! Er worden muren geslecht, schotten afgebroken. Op basis van een gezamenlijk analyse en afgesproken kindcriteria blijken mensen best goed zelf in staat om een plan op te stellen. Ik heb ervaren dat mensen de wil, energie, en de creativiteit in zich hebben om die bijdrage te kunnen leveren. Wij professionals hebben de opgave om het kind centraal te blijven stellen, maar ook iedereen te activeren omdat elke bijdrage telt. Als je alle betrokkenen doodgewoon bij elkaar aan de keukentafel zet, dan kunnen er buitengewone dingen gebeuren. Het is mooi om te zien wanneer mensen het verleden parkeren en alles willen doen voor dat kind. Als ze boven zichzelf uit stijgen en er voor dat kind gaan staan. En als het kind dan weer lacht, is dat de gezamenlijke beloning. Dat motiveert mij.”
9 Natascha en Berrie zijn nu bijna twee jaar de trotse en blije pleegouders van Youri*. Met de ouders onderhoudt het Maastrichtse echtpaar een intensief contact. “Zij moeten ook kunnen genieten van hun kind. Bovendien moet Youri weten wie zijn ouders zijn en waarom hij bij ons is komen wonen.”
“Respect voor de ouders” Natascha: “Vanwege gezondheidsproblemen konden wij geen kinderen krijgen. Daar gaat dan je kinderwens. We hebben nog nagedacht over adoptie, maar daar zitten wat ons betreft te veel haken en ogen aan. Een kennis wees ons op de mogelijkheid om pleegouders te worden. We hebben ons laten voorlichten, de cursus pleegzorg met succes gevolgd en voor we het goed en wel in de gaten hadden werd hier een baby van drie dagen oud gebracht. De ouders zijn beiden zwakbegaafd en niet in staat om hun kind op te voeden. Wat niet wil zeggen dat ze niet van hun kind houden. Een keer in de maand spreken we een plek af waar ze Youri ontmoeten. Onder begeleiding van de voogd en de begeleider pleegzorg. De bezoeken staan in het zorgplan dat we samen met alle betrokken partijen voor Youri hebben gemaakt. Wij vinden het belangrijk dat er een goed contact is met de ouders. We moeten het samen doen, teamwork. Daarbij spelen ook kleine dingen een rol. Het eerste haarlokje bewaren we voor de ouders, we sturen een kaartje met de verjaardag. We respecteren hen als ouders. Ons pleegkind is niet ons eigendom, wij zorgen voor hem. En natuurlijk houden we zielsveel van dat manneke. We zouden erg verdrietig zijn als hij om een of andere reden weg zou moeten. Maar net daaróm beseffen we wat de ouders voelen en hechten we aan een goed contact. Het is een van de speerpunten in Prima Pleegzorg waar ik het helemaal mee eens ben! Het gaat erom dat het kind een goede opvoeding krijgt, zich goed en veilig ontwikkelt.”
Berrie: “Gek hoe snel we vertrouwd waren met Youri. Vanaf de eerste dag hoorde hij erbij. Het is natuurlijk een geweldige verandering in ons gezin, maar gelukkig is de begeleiding vanuit pleegzorg en Bureau Jeugdzorg uitstekend. We werden en worden zeker niet aan ons lot overgelaten. Er is regelmatig overleg, we kunnen altijd bellen of mailen met vragen. Over de bezoeken bijvoorbeeld. Die zijn best emotioneel, vooral de moeder is verdrietig dat ze haar kindje niet bij zich kan hebben. Ze begrijpt dat ook niet, iets wat de voogd en de begeleider pleegzorg weer heel goed kunnen uitleggen. Nu ik zelf pleegvader ben, is mijn beeld van de pleegzorg wel bijgesteld. Er komt veel bij kijken, ik vind het een grote verantwoording. Je overlegt met anderen en bent gebonden aan regels en voorschriften. Terecht, het is niet ons kind al voelt dat wel zo. En ja, er is altijd de kans dat de rechter anders beslist over Youri. De kans dat hij teruggaat naar zijn ouders is echter heel erg klein. Dan nog zouden we er geen spijt van hebben. Als het goed is voor Youri, het zij zo. Dat is Prima Pleegzorg: het kind centraal. Het is heerlijk om voor een kind te zorgen. Misschien geven we ons op voor een tweede pleegkind, daar denken we nog over na.” * De naam van het pleegkind is om privacyredenen gefingeerd.
‘Prima Pleegzorg: op volle kracht vooruit’
10
11
Natalie Sevriens is bij XONAR verantwoordelijk voor de communicatie en PR rond de pleegzorg. In het kader van Prima Pleegzorg is ze, samen met een werkgroep, druk doende met het opzetten en vormgeven van de Servicedesk Pleegzorg Limburg.
“Meer samenwerking, één gezicht” “Pleegzorg Limburg moet één gezicht krijgen. Rubicon en XONAR zijn in Limburg verantwoordelijk voor de uitvoering van de pleegzorg. Ze werven pleegouders, verzorgen de benodigde cursussen en middelen, hebben de contacten met de ouders en het kind, met Bureau Jeugdzorg en alle andere betrokken instanties. Ze doen dat goed en naar beste vermogen, inhoudelijk zijn er weinig verschillen. In de uitvoering leggen ze echter hun eigen accenten. Elke organisatie verzorgt de communicatie op zijn eigen manier. Naar het publiek en de betrokkenen toe kan dat verschil in aanpak verwarrend zijn. Prima Pleegzorg staat voor een eenduidige aanpak in Limburg. Alle organisaties onderschrijven dat en zitten nu veelvuldig met elkaar aan tafel om zaken af te stemmen. Een belangrijke ontwikkeling is ook de opzet van een webportal, die dit najaar de lucht in gaat: www.pleegzorglimburg. nl. Hier kunnen ouders, pleegouders, kinderen en professionals antwoord vinden op al hun vragen. Over vergoedingen, fiscale aspecten, als er reisplannen zijn, wat de wet zegt over bepaalde zaken, enzovoort. De antwoorden op vaak gestelde, standaardvragen worden op de website gepubliceerd. Achter de website staat een team van deskundigen dat zich buigt over de moeilijke en situatiegebonden vragen, die persoonlijk beantwoord worden. Zoals de mogelijke korting op een uitkering door de vergoeding voor pleegzorg. In het team zitten onder meer financieel deskundigen. Deze webportal maakt onderdeel uit van de Servicedesk Pleegzorg Limburg, welke ook via mail en telefonisch te bereiken is. De desk wordt bemenst door medewerkers van Rubicon en XONAR. Beide organisaties zijn bereid daarin uren te investeren, ondanks de bezuinigingen die op ons af komen. Nog een belangrijk item is de afstemming tussen de pleegzorguitvoerders over het 18plus-beleid, en de communicatie naar (pleeg)ouders en jeugdigen hierover. In principe stopt pleegzorg als een kind 18 jaar wordt. Maar er zijn mogelijkheden om de zorg en dus ook de vergoeding te verlengen. Een kind is op zijn of haar 18e verjaardag niet altijd toe aan zelfstandigheid. Er zijn financiële obstakels. De school is nog niet afgerond, er is geen inkomen. Hoe moet het met de ziektekostenverzekering? Of met woonruimte? De laatste twee jaar van de pleegzorg, vanaf het moment dat de jeugdige 16 jaar is, wordt hier weliswaar veel aandacht aan besteed. Maar soms is niet alles geregeld, is die zorg nog even nodig. We gaan nu samen communiceren dat er mogelijkheden zijn. Ik vind dit een van de goede punten van het plan Prima Pleegzorg: samenwerking, één gezicht en goede communicatie.”
‘Prima Pleegzorg 4 x i’ wordt uitgevoerd in opdracht van de Provincie Limburg. Het programma is onderdeel van programmalijn 3: ‘Perspectief op methodische vernieuwing’ van de Vernieuwingsagenda jeugdzorg van het Beleidskader jeugdzorg Limburg 2009-2012. Het programma kent acht ontwikkellijnen: Pleegzorg Limburg: één gezicht, Werken van uit sociale netwerkstrategieën, Respectvol samenwerken, Netwerkpleegzorg, Ouders en jeugdigen in de pleegzorg, Kleurrijke pleegzorg, Leren en ontwikkelen in de pleegzorg en Vraaggerichte pleegzorg. De projectleiding van ‘Prima Pleegzorg 4 x i’ wordt in opdracht van de Provincie uitgevoerd door mevrouw R. Portengen van Bureau Topic. Ontwikkeling en uitvoering van het programma gebeurt in samenwerking met: Rubicon Jeugdzorg, XONAR, William Schrikker Pleegzorg, Bureau Jeugdzorg Limburg, Servicepunt Jeugdzorg, Nederlandse Vereniging voor Pleeggezinnen afdeling Limburg, Stichting Jeugd Zorgvragers Limburg, Pleegouderraad Rubicon Jeugdzorg, Pleegouderraad XONAR, Stichting Meer Kleur en Kwaliteit, Provinciaal Platform Minderheden, Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg.
Redactie: Auteur: Grafische vormgeving: Print: Oplage:
Natalie Sevriens, Jos Cortenraad Jos Cortenraad P&P Company, Beek Provincie Limburg 1500 exemplaren
