Prijsvraag: Ontwerp een 1m2 bioscoop Juryrapport Van 4 juni t/m 13 juli 2014 is in het Architectuur Centrum Nijmegen (ACN) een overzicht te zien van inzendingen voor de prijsvraag ‘Ontwerp een 1m2 bioscoop’. De prijsvraag werd op 1 mei j.l. door het ACN i.s.m. LUX uitgeschreven. Architecten, ontwerpers, vormgevers en kunstenaars werden opgeroepen worden om een 1m2 bioscoopje vorm te geven naar basisontwerp van Van Bo LeMentzel, maar met een eigen identiteit. De ideeënprijsvraag stond open voor architecten, kunstenaars, vormgevers, ontwerpers en anderen die beroepsmatig een relatie met het onderwerp hebben. Daarnaast konden studenten die opgeleid worden in bovenstaande vakgebieden eveneens inzenden.
Het idee was dat de verschillende huisjes door de ontwerpers op een eigen manier zouden worden vormgegeven, maar dat ook de inrichting ervan door de ontwerpers bepaald zou worden. Belangrijk uitgangspunt van de prijsvraag was dat in elk huisje een beeldscherm geplaatst kan worden, waar filmpjes rondom een specifiek thema vertoond kan worden. Dat kan zijn in staande vorm, zittend of liggend, op het plafond, op de grond. Daarnaast moesten ze dusdanig ontworpen worden dat zij vaker gebruikt kunnen worden en zowel staand als liggend te gebruiken zijn. Ook dienen er wieltjes aan bevestigd te zijn zodat het huisje eenvoudig te vervoeren is. Met als startpunt de landelijke Dag van de Architectuur krijgen de 1m2 huisjes vervolgens een roulement langs verschillende andere events in en rond Nijmegen. Tijdens de Dag van de Architectuur, zaterdag 21 juni, worden de gerealiseerde huisjes tussen 11.00 en 16.00 uur geplaatst op het Mariënburgplein voor LUX. In de huisjes worden korte films rondom het thema van de dag, ‘Mensen maken de stad’, vertoond. Tegelijkertijd kan iedereen die een huisje gerealiseerd heeft, zich aanmelden bij het ACN om tijdens de dag ook zijn of haar huisje te presenteren. Op het plein is tevens een architectenmarkt waarbij vijf architecten zich presenteren. Jurering De oproep van de prijsvraag leverde 11 inzendingen op. Deze inzendingen werden beoordeeld door een jury met 3 leden: Paul van Hontem (Architectuur Centrum Nijmegen), Monique Coffeng (Nijmeegs
Ontwerp Platform), Allard Koers (ArtEZ). Zij hebben de inzendingen bekeken en beoordeeld aan de hand van verschillende criteria: originaliteit, functionaliteit, praktische haalbaarheid, financiële haalbaarheid en duurzaamheid. De jury selecteerde drie winnaars die een bedrag van €500,ontvangen om het ontwerp te realiseren. Door acceptatie van het budget verplicht de winnaar zich tot uitvoering van het ontwerp dat op 21 juni in gebruik genomen zal worden.
Jury: Paul van Hontem, Monique Coffeng, Allard Koers
De organisatie en jury waren positief verrast door het aantal van 11 inzendingen omdat ze zich bewust zijn van de hoeveelheid werk die deelname aan deze prijsvraag inhoudt. De deelnemers werd namelijk niet alleen gevraagd om een ontwerp te maken en te presenteren, maar de winnaars dienen het ontwerp ook binnen een kort tijdbestek te realiseren. Met als uitgangspunt het reglement en de verschillende criteria kwam de jury tot de keuze om 3 winnaars te selecteren en een eervolle vermelding. Eervolle vermelding: lightcapsule van Jeroen de Waal De eervolle vermelding wordt toegekend aan de inzending: lightcapsule van Jeroen de Waal. Deze lichtcapsule is een openluchtbioscoop, in zijn hoofdvorm herkenbaar als één van de huisjes. Niet de individualistische binnenkant is de plek voor de filmbeleving maar de extraverte buitenkant. Op deze manier is het een baken te midden van de verzameling huisjes. De lichtcapsule is spiegelend aan de buitenkant, de binnenkant is voorzien van een LED-scherm. Overdag een lichtbox, waarin je kunt genieten van kleur en licht, ’s avonds klapt de lichtcapsule open tot een openluchtbioscoop. De jury was zeer gecharmeerd van het concept achter het ontwerp. Ze vond het bijzonder, eigenzinnig, origineel en innovatief. Het betreft hier een openluchtbioscoop die met een zelfde vorm als het 1m2 huisje van Bo Le-Mentzel, toch een totaal ander concept hanteert en uitstraling heeft. Er wordt gespeeld met binnen- en buitenruimte, individualiteit en collectiviteit. Door de spiegels op de buitenzijde lost het volume in de stad op. De titel lichtcapsule spreekt de jury aan omdat hierin ook de oorsprong van de film terug te vinden is. Ten aanzien van drie gestelde criteria; de technische en financiële haalbaarheid en het duurzaamheidsaspect heeft de jury echter zijn bedenkingen.
Bij binnenkomst van de inzending stelde de organisatie vast dat de inzending niet aansluit bij de vooraf gestelde uitgangspunten. Het idee achter de prijsvraag is de winnende ontwerpen ingezet moeten kunnen worden bij diverse evenementen die overdag en/of ’s avonds plaatsvinden. De organisatie heeft hiervoor gesteld dat er in de huisjes een beeldscherm geplaatst moeten kunnen worden om filmpjes te vertonen. De inzender van de lightcapsule heeft dit aspect echter losgelaten en omgezet in het plaatsen van een LED-scherm. Deze keuze heeft echter tot gevolg dat het ontwerp, zoals de inzender ook zelf stelt, niet geschikt is om overdag films te vertonen. Daarnaast wordt verondersteld dat het ontwerp zeer waarschijnlijk ook niet middels het gestelde budget verwezenlijkt kan worden. Omdat de jury onder de indruk is van de inzending wil ze deze nadrukkelijk wel belonen met een eervolle vermelding.
Prijswinnaars: Cine-mini, Kruiscope, Met woorden te beschrijven Cine-mini van Jeroen Bomers Design Voor Jeroen Bomers is de bioscoop een plaats is voor gezamenlijke beleving. Het gesprek achteraf of tussendoor vormen voor hem een belangrijk deel van de meerwaarde boven de TV. De voorgeschreven 1m2 laat alleen niet veel ruimte voor meer dan 1 persoon. De oplossing is de CineMini; een uitklapbaar Van Bo Le-Mentzel huisje. In een paar simpele stappen is dit huisje omgebouwd tot een 6 persoonsbioscoop met de uitstraling van een bioscoop. De buitenkant van de Cine-mini refereert aan de traditionele uithangborden waarop bioscopen hun films aankondigden. Op z’n zijkant functioneert de Cine-mini als een eenpersoons relax plek waar je ook een filmpje kunt kijken. Liggend op het rood zwarte fluweel. De jury was unaniem enthousiast over deze inzending. Ze is positief omdat je het oorspronkelijke huisje er goed in terug ziet. Er is over de verschillende posities waarin het huisje geplaatst kan worden goed nagedacht. Het bioscoopje multipliceert op eenvoudige wijze. Het ontwerp heeft zowel een individueel als een collectief aspect. Je ervaart de film individueel, maar er is toch de mogelijkheid om je ervaring te delen. Vanuit een éénpersoonsbiosoop in een individualistisch tijdperk kan er toch een sociale ervaring ontstaan. In het ontwerp is gebruik gemaakt van spiegelingen en symmetrie. Dit en de sfeer van het gordijn dat doet denken aan een oude bioscoop, theater of café spreekt de juryleden
aan. Daarnaast is ze positief over de hele presentatie in tekst en beeld. Deze maken snel duidelijk hoe het ontwerp in elkaar steekt.
Kruiscope van Stijn Vossen Zoals de naam al doet vermoeden is het ontwerp gebaseerd op de kruiwagen en dan met name de kruiwagenstoel zoals die door surrealist Man Ray in 1937 werd gefotografeerd. Het trapeziumvormige vloerplan meet 1m². De opbouw, die grotendeels uit sloophout te realiseren is, heeft een 'bioscoopvorm' en ook de kleurstelling (sober matzwarte beits buiten, warm oranjerood vilt binnen) is afgeleid van het stereotype bioscoopinterieur. Het verstelbare zitje met losse kussens garandeert een comfortabele zit of ligpositie, ook in gekantelde positie. Het transparante dak geeft daglicht en uitzicht en kan, indien in gebruik afgesloten worden middels een rolgordijn.
De jury is positief over deze inzending ondanks dat het ontwerp sterk afwijkt van het basisontwerp. De inzender heeft de grenzen van de vorm opgezocht, maar houdt wel vast aan 1m2 principe. Er wordt een beweging gemaakt van rechthoek naar trapeziumvorm. De jury vindt de oorsprong van het ontwerp interessant en stelt vast dat het ontwerp een grappige uitstraling heeft. De jury waardeert de opvatting dat de bioscoop een projectiescherm is naar de stad en de stad als bioscoop ziet. Er liggen twee functies in besloten; een gesloten wereld waarin je je afsluit van de stad en het deel waarin je de stad binnenlaat.
Met woorden te beschrijven van Jordy Stamps Met grote letters aangekondigd... de film die je gezien moet hebben! De oude Amerikaanse cinema’s staan voor glitter, glamour en een volwaardig avondje uit. Het is precies dat gevoel dat de 1-SQM Cinema ook aan de bezoekers mee wil geven. De buitengevel van de mini-bioscoop refereert aan de grootse entree van de cinema, terwijl binnen door de kleine afmetingen juist intimiteit wordt gevonden. Door te kantelen, het raam te openen of te sluiten de bioscoop ook dienst doen als informatiekiosk, slaapplaats of mini-bibliotheek. Maar vergeet dan niet even een nieuwe tekst op de gevel te plaatsen!
De jury prijst de elementaire uitstraling van deze inzending. Ze vindt de inzending helder en iconografisch en is verrast door de letterlijke vertaling van die prikletters op de buitenzijde. De jury is van mening dat er in dit ontwerp een heel duidelijk onderscheid tussen binnen en buiten gehanteerd wordt terwijl de openheid van de kap het geheel op eigenwijze afmaakt. Grappig vindt de jury het raampje dat als de bioscoop bezet is, de ruimte kan afsluiten. De jury heeft veel vertrouwen in de uitvoering. Nijmegen, 2 juni 2014
