PREEK Psalm 150 en Efeziers 5:6-21 Christen-zijn & popmuziek (?)
Liturgie zondagmiddag 20 november 2011 - Ds. D. Vonck te Houten Stil gebed Opwekking 451 ( A – B- ½ A) Zegengroet Liedboek 434:1,2 (Lof zij de Heer) Psalm 150 Gebed Voorspel Psalm 33 + kids naar kidspoint Psalm 33:1,3 Lezing Psalm 150 Efeziërs 5:6-21 Preek dl.1 Filmpje popmuziek Preek dl.2 Opwekking 347(Geloofsbelijdenis) Voorbede Collecte (What faith can do – Kutless) Psalmen van nu 145 (Mijn God ik adem om van u te zingen) Zegen
Broers en zussen in onze Here Jezus Christus, We gaan deze middag met elkaar nadenken over christen zijn en popmuziek. Ik heb daar direct al een vraagteken achter gezet. Want ik kan me voorstellen dat u hier zit en denkt: ‘hoezo? Kan dat dan met elkaar samengaan?’ Wat is popmuziek? Allereerst: waar hebben we het over als we het over popmuziek hebben? Popmuziek is ontstaan in de periode na de oorlog, in de jaren ’50 en ’60. ‘Pop’ staat voor ‘populair’. Het was door de toegenomen mogelijkheden om muziek te maken en uit te zenden steeds meer mogelijk geworden om eigentijdse muziek te maken. Muziek die ging over andere manieren van leven dan wat men in die tijd gewend was. Ik kan me voorstellen dat er mensen zijn, zeker ouderen, die hier zitten en zeggen: ‘maar waarom zouden we het over popmuziek hebben?’ Ik heb een aantal jongeren gevraagd om iemand van boven de 50 te vragen naar zijn/haar ervaring met popmuziek. En hoe er in hun jeugd tegenaan gekeken werd. Vooral ook als christen. Daarin kwam het volgende naar voren – dat bevestigde mijn beeld-: daar moet je niet naar luisteren; dat is wereldse muziek; het gaat alleen maar over slechte dingen; het is alleen maar muziek waar lage zielen naar luisteren. En dat was niet
1
zo heel erg, want die kunnen allerlei gevloek en gescheld toch niet verstaan, dus dat zal niet zoveel schade aanrichten. Iemand zei ook: het was gewoon ook een beetje vreemd. Het week sterk af van wat we gewend waren. We waren gewend aan donkere mannenstemmen en toen kwamen de Beatles met hun hoge, zoet-gevoosde stemmen. Dat was vreemd. Ergens was er een afkeer voor: het is wereldse muziek, waarin gevloekt wordt. Het is slecht! Even voor de beeldvorming: wie luistert nu wel eens naar Radio 538? Naar Sky-radio? Naar Q-music? Waarom vraag ik daar naar? Dat zijn nu de zenders die veel pop (populaire) muziek uitzenden. Dat is Nederlandstalige muziek (Marco Borsato), allerlei Engelse muziek, een beetje rock, een beetje dance. Het is populair, in die zin, dat er heel veel mensen naar luisteren. Het zijn niet zozeer de extremen, die je op alle fronten ook wel vindt. Het zijn liedjes die heel veel verkocht worden, waar veel handel in is en waar allerlei lijsten van worden bijgehouden, van wat de meest populaire liedjes zijn op dat moment. En als je nu zo’n peiling houdt dan zie je dat ook heel veel mensen hier uit de gemeente luisteren naar dat soort muziek. En het opvallende was ook wel in de interviewtjes die de jongeren gehouden hebben dat er ook iemand bij was die het echt leuke muziek vond. Ik heb het altijd wel geluisterd, ik vond het wel leuk. Een ander zei: ik heb mijn kinderen opgevoed en gezegd dat het slecht is. Maar achteraf weet ik eigenlijk niet of ik daar toch te streng in ben geweest. Ook aan de jongeren van de catechisatiegroep heb ik gevraagd: wie luistert naar popmuziek? Eigenlijk iedereen, behalve twee. Die gaven aan ‘dit is niet echt mijn muziek’. Hoe kan dat? Wat is er gebeurd in die jaren? Betekent het dat we het zomaar geaccepteerd hebben? Dat we nu zeggen, ok, vroeger werd er zo naar gekeken, maar wij kijken nu anders. Het hoort er nu gewoon bij. Volgens mij niet. Dat was het mooie toen de jongeren aangaven dat ze het graag wilden hebben over popmuziek. Hier in de dienst. Het is iets wat ons en veel anderen ook bezighoudt. Niet alleen in de zin van: we vinden het leuk om er naar te luisteren maar ook: het roept vragen bij ons op! Hoe rijm je dat met christen-zijn? We zijn wel ín de wereld, maar niet ván de wereld Vragen die opkwamen: hoe moet je omgaan met teksten die onchristelijk zijn? Als er verkeerde woorden in zitten? Of als je de liedjes wel heel leuk vindt, maar weet dat de zangers een slechte levensstijl hebben, een verkeerde manier van kleden hebben, hoe ze omgaan met drugs, sex en roem. Als je de liedjes wel heel mooi vindt maar tegelijk ziet wat het met die mensen doet. Dat voelt als christen niet helemaal goed. Daar komt bij: muziek doet iets met je. En dat zijn niet altijd goede dingen. Soms blijven liedjes in je hoofd hangen terwijl je dat niet wilt. Maar je zegt ook niet : ik ga helemaal niet meer naar de radio luisteren. Dat lijkt zo extreem, is dat wel nodig? Is dat wat God vraagt? Allemaal hele eerlijke vragen. Allemaal zaken waar de bijbel over verteld. In het kader: wij zijn wel ín deze wereld maar niet ván deze wereld. Onze jongeren lijken dat heel goed te beseffen. Ze vragen zelf hoe we er mee om moeten gaan. En dat is een vraag die we gemeentebreed –jong en oud- serieus moeten nemen. Als we onze jongeren serieus willen nemen. Hoe ga je om met die spanning? Enerzijds: in deze wereld. Anderzijds: ja, maar ik ben toch anders!
2
Er is geen duimbreed in het leven waarvan Christus niet zegt: Mijn! Ik zou er nog wel een vraag bij willen stellen. Een vraag die ik op het spoor kwam door een uitspraak van Abraham Kuyper. ‘Er is geen duimbreed in het leven waarvan Christus niet zegt: dit is Mijn!’ Wat hij hier eigenlijk zegt is: Jezus Christus is Heer van deze wereld. In alles! Jezus Christus blijft niet buiten de discotheek staan. Hij is ook daar aanwezig. Popmuziek is niet een gebied waarin Jezus Christus totaal niet te vinden is. Nee, Hij is Heer in deze wereld, in alles! Dat is wat we met elkaar belijden. En de vraag is dus ook: hoe kan hierin het licht van Jezus Christus naar voren komen? Hoe kunnen we in het omgaan met muziek het licht van Jezus Christus naar voren brengen en zien schijnen? Je kunt het ook breder trekken: films, reclame, vul maar in. Welke elementen van het evangelie zitten hier in. Daarom gaan we hier nu samen over nadenken. Daarom hebben we ook samen gelezen uit de twee bijbelgedeeltes. De eerste vraag die we aan de orde stellen is: wat kun je zeggen over muziek in het licht van de bijbel? Met wat voor doel is muziek gemaakt? De tweede vraag is: hoe kun je als christen in deze wereld omgaan met dat soort dingen? Praktische handvatten vanuit Efeziërs. Ik vroeg aan de catechisanten wat het doel zou moeten zijn van deze dienst? Wat zouden de mensen moeten meekrijgen? Het zou mooi zijn als de mensen er thuis met verschillende generaties over doorpraten. Daarom geef ik aan het eind van de preek een aantal handvatten vanuit Efeziërs over het als christen omgaan met muziek, films, etc. Muziek een geschapen uitingstaal – verbindt hart en hoofd Allereerst over muziek. Muziek is een geschapen uitingstaal. God heeft de mens gemaakt met een mond, een hart, verstand. Muziek is daar een soort logisch gevolg van. We kunnen ons leren uiten in muziek. Je ziet bijvoorbeeld bij Adam, als hij Eva ontmoet, barst hij uit in een soort lied. Daarin brengt hij zijn vreugde onder woorden. Hij had het ook gewoon kunnen zeggen, maar als je het zingt komt er nog meer in mee. Zo heeft God ons gemaakt, dat we ons daarin kunnen uiten. Zowel naar elkaar toe als naar God toe. Het bijzondere van muziek is dat het hoofd en hart met elkaar verbindt. Als je zingt zijn dat woorden die niet alleen uit je hoofd komen, maar ook uit je hart. Dat komt daar in mee. Bij het zingen (bij muziek) zijn onze beide hersenhelften aan het werk. De linker hersenhelft gaat over onze logica en redeneren en de rechter hersenhelft gaat over onze emoties en ons onderbewustzijn. Daarom kan het zijn dat je soms een liedje hoort wat nog heel lang blijft hangen in je gedachten terwijl je dat helemaal geen mooi liedje vond. Dat komt omdat onze hersenhelften op zo’n manier werken. Zo heeft God dat blijkbaar gemaakt. Doel En waarom heeft God dat zo gemaakt? Omdat wij ons daarin zo kunnen uiten, ook naar God toe. Dat blijf je de hele bijbel door lezen: loof God! Prijs Hem! Zing voor Hem! Op bijzondere momenten in de bijbel zie je dat mensen gaan zingen: Mirjam die een lied zingt als het volk door de Rode Zee is gegaan; engelen die zingen; een hemel die zingt voor God in Openbaringen. Het is een uiting van genieten van de ander. Van God en van elkaar. zondeval
3
We weten allemaal dat de zondeval is geweest. Wat heeft dat hieraan veranderd? Eerst: er is een gedeelte niet veranderd. Onze hersenen functioneren nog steeds zo en we kunnen ons nog steeds door muziek uiten. Dat gebeurde toen en dat gebeurt nog steeds. Maar de uiting is wel veranderd. En daar lees je in de bijbel ook veel van. Als er gezongen wordt in de bijbel is dat lang niet altijd: loof God! Prijs Hem! We komen psalmen tegen waarin het uitgeschreeuwd wordt naar God. ‘Heer, waarom gebeurt dit?’ Waarin hele grote vragen gesteld worden. Waarin soms pijn beschreven wordt. En daarin zie je het gevolg van de zonde terug. Dus: wát we uiten is veranderd door de zondeval. Het is breder geworden. Niet alleen nog: Here, dank U, maar ook: Here, zie mij! Of: O, wat doet dit zeer! Of: waarom moet dit gebeuren? Ook dat vinden we in allerlei liederen in de bijbel terug. Daarnaast zie je dat ook de boodschap veranderd is. Van Lamech wordt verteld dat hij zegt: kijk mij! Ik ben zo ontzettend sterk, ik kan van alles aan. Het lijkt erop dat het ook een soort lied geweest is. Je ziet daar de zonde in doorwerken. Kijk mij! In veel liederen zie je dat terugkomen. Het gaat dan over het leven van nu. Maar tegelijk blijven er ook liederen waarin het uitgezongen wordt naar God. Hoe God redt. Hoe God opkomt terwijl dat niet verwacht wordt. popmuziek Als we deze dingen op popmuziek betrekken wat kunnen we dan over popmuziek zeggen? Allereerst: popmuziek is een uiting van wat iemand voelt. Wat hij ervaart en hoe hij het leven ziet. Levenservaringen. In alle liedjes die je hoort op de radio hoor je iets van wat mensen denken, hoe mensen het leven zien, wat ze hebben meegemaakt of wat mensen graag willen. Veel liedjes gaan over liefde. Over verscheurde relaties en pijn daarin. Je kunt dan op een bepaalde manier die mensen leren kennen. Hoe ze denken, wat ze willen. Als je de bijbelse lijn pakt kun je zeggen: hoe ga je om met de gebrokenheid en moeiten in dit leven? Met lijden, pijn en verlangens die niet beantwoord worden? De boodschap is vaak: hoe kun je overleven in deze wereld ondanks al die rottigheid? Dat varieert dan van ‘leef je leven, haal eruit wat erin zit’ tot ‘waar doen we het eigenlijk allemaal voor’. Daartussen zitten een heleboel mengvormen. boodschap In die liedjes zit vaak ook een boodschap. Mensen willen iets overbrengen met een lied. Er was eens het lied ‘mooi man’ van Mannenkoor Karrespoor waarin gezongen werd: ‘zuipen als een grote en tekeer gaan als een beest’. Een lied waar iets in zit van ‘neem het leven’! en dan in het meest extreme getrokken. Maar laten we eerlijk zijn, hoeveel mensen denken niet zo over het leven? Er is al zoveel rottigheid en je moet zo ontzettend veel dingen, dus áls je het ervan kunt nemen, haal er dan uit wat er in zit! Ga er voor! Zorg ervoor dat je het allemaal niet voelt! Aan de andere kant zijn er liedjes waarin heel veel vragen gesteld worden. Een van de catechisanten noemde het liedje van Joan Osborne: if God was one of us. Daarin wordt de vraag gesteld: stel dat God één van ons was, hoe zou Hij hier dan op aarde rondlopen. Hoe zouden wij dat dan moeten zien? Uiteindelijk eindigt dat lied dus in een vraag. Want het is niet zo.
4
Dus: als we de bijbelse lijn volgen dat weten we hoe de zonde doorwerkt ook in de muziek. Dan weet je wat je daarin kunt tegenkomen. Je kunt heel veel herkennen ook in die muziek. Wij zijn mensen met dezelfde gevoelens en uitingen. Het kan ons raken. Sommige boodschappen zijn precies zo als wij dat ook ervaren. Daarom is het niet vreemd wanneer een popliedje je raakt en je meeneemt. Soms beschrijft het precies wat je op dat moment voelt. Tegelijk kan het je ook in de weg staan. Wanneer er liedjes in je hoofd blijven hangen waarbij je niet blij bent met de teksten. Wanneer je ziet wat het doet met mensen. Voorbeeld: als je geniet van de liedjes van Amy Winehouse. Als je opmerkt wat voor meisje, een wrak, er over blijft. Onder de druk van roem, macht, geld en drugs legt ze er uiteindelijk het leven bij neer. Hoe moet je dan als christen daarmee omgaan? Efeziërs 5 Daarvoor gaan we kijken in Efeziërs 5. Daar worden wij opgeroepen: span je in om te zien wat God wil doen. Efeziërs 5 geeft drie heel concrete aanwijzingen om als christen in deze wereld te staan. 1. Laat je niet misleiden Het begint met vers 6: 6 Laat u door niemand met loze woorden misleiden, want wie God ongehoorzaam is, wordt getroffen door zijn toorn. 7 Gedraag u dus niet zoals zij, 8 want eens was u duisternis maar nu bent u licht, door uw bestaan in de Heer. Laat je niet misleiden, dat moesten de mensen in Efeze horen. Ze waren namelijk gewend aan een bepaalde manier van leven, hedonisme genoemd. Ze waren er op uit om het goed te hebben en te genieten van het leven. Paulus zegt hier: pas op! Ga niet die boodschap geloven waarin steeds maar weer wordt gezegd: je moet genieten! Je moet eruit halen wat er in zit. Je moet nú leven.. Pas op! zegt Paulus, laat je daardoor niet misleiden. Daar ben je juist uit gered! Dat is het grote risico. Mensen leiden hun leven onder het motto ‘we moeten er nu uithalen wat er in zit want straks is het over…’ Dat is niet waar! Wanneer je zo leeft dan loop je een groot gevaar. Want als God straks vraagt: hoe heeft jouw leven –het leven wat Ik je gegeven heb- in het teken van Mij gestaan? Dan zul je het antwoord schuldig moeten blijven. Daar ben je juist van gered! Pas op voor die woorden, het zijn lege woorden. Jullie zijn nu in het licht gebracht door Jezus Christus. Het is goed tussen God en jullie. Zorg ervoor dat je dat niet op het spel zet. Daarom zegt Paulus in vers 7, wordt er geen zakenpartners van. Zorg ervoor dat je daar anders in staat. Leef als mensen die weten dat het goed is tussen God en jou. En zorg ervoor dat dat niet in gevaar komt. Kijk naar vers 9, wat is de vrucht? 9 Het licht brengt goedheid voort en gerechtigheid en waarheid. Ik kom er straks nog even op terug hoe je dat kunt zien. Let er maar op wat het met je doet. 2. Ontmasker de leugen Vervolgens gaat Paulus verder: kijk heel goed om je heen wat er daadwerkelijk gebeurt. Hij zegt letterlijk 11 Neem geen deel aan de vruchteloze praktijken van de duisternis maar ontmasker die juist, We worden opgeroepen om het te ontmaskeren. Haal het mooie masker eraf en kijk nu eens echt naar wat het is. Ik noemde Amy Winehouse al. Heel veel mensen hielden van haar muziek. Maar wanneer je ziet wat het leven haar heeft opgeleverd merk ik bij mezelf dat ik het haast niet kan maken om een cd van haar te kopen. Ik zeg niet dat het niet kan als christen. Maar bij mezelf denk ik:
5
eigenlijk werk ik er dan haast aan mee dat zij in zo’n vreselijke positie terecht komt. Waarin ze gek gemaakt is door drugs en alcohol en vooral ook: doorgaan, doorgaan, doorgaan. Waarin ze zichzelf totaal kwijt is geraakt. In haar liedjes kunnen best hele sprekende teksten zitten, het kan je raken in je leven. Tegelijk moet je eerlijk zijn: een christen mag zich niet afsluiten voor wat er in de wereld gebeurt. Paulus maakt duidelijk: als christen hoef je je er niet van af te zonderen en te zeggen ‘daar heb ik niets mee te maken, dat doen andere mensen’. En ‘zoals het in de wereld gebeurt, nee, bij ons gaat dat heel anders’. Nee, Paulus zegt juist: ontmasker het! Laat zien wat er daadwerkelijk gebeurt! Dat kun je ook heel praktisch maken. Luister maar gewoon eens naar de liedjes die je leuk vindt en vraag: wat is hier nu de boodschap? Welke kant willen ze me op hebben? Wat als ik dat zou opvolgen? Wat zou dat met me doen? Wat zou het me opleveren? 3. Richt je verlangen op God De derde oproep die Paulus hierin doet is: richt al die verlangens, die emoties die aangeraakt worden door zoveel verschillende dingen in deze wereld, op God! Het zijn geen verkeerde emoties. De bijbel laat dat zien. Het verlangen naar sexualiteit, dat kom je in de bijbel gewoon tegen, Hooglied staat er vol van. Als je in jezelf een bepaalde boosheid over onrechtvaardigheden voelt, dat klinkt als een niet-christelijke emotie. Toch lees je dat heel vaak terug in de bijbel. Er zijn geen christelijke en niet-christelijke emoties. Maar het gaat erom waar je die emotie op richt, wat je er mee doet. Wat doe je met je verlangen naar troost en warmte en liefde? Paulus roept op: 18 Bedrink u niet, zorg ervoor dat je die gevoelens niet verkeerd oproept of juist verdoofd, want dat leidt tot uitspattingen, maar laat de Geest u vervullen. Dan kun je zingen en God loven. God wil die verlangens vullen! Bij God moet je zijn om daadwerkelijk die emoties recht te laten doen. Dat is waartoe Paulus hier oproept. Het levert een paar principes op over hoe je met popmuziek kunt omgaan. Dat gaan we ook met elkaar toepassen. We gaan samen luisteren naar een compilatie van de top 10 van de top 40. Dat zijn de nummers die heel veel mensen in Nederland beluisteren. Probeer vervolgens met elkaar te delen (liefst met iemand van een andere generatie) wat het bij je oproept. Geen enkele emotie is onchristelijk dus wees maar gewoon eerlijk naar elkaar. …. (gesprek) Veel verschillende reacties en daarbij ook de oproep om dit straks ook thuis te doen. Daarvoor wil ik drie dingen meegeven.
Efeziërs 5 in de praktijk: ontdek en ontmasker Welk gevoel? We hebben gezien dat Efeziërs 5 zegt: Pas op! laat je niet misleiden. De open vraag die je dan kunt stellen is: wat doet dit nummer met mij? Op welk spoor zet het mij? Welke emoties roept het bij mij op? Dat is een eerste vraag die je jezelf zou kunnen stellen. Een open vraag die je heel verschillend kunt beantwoorden.
6
Welke boodschap? Vervolgens kun je de vraag stellen: wat is nu de boodschap? Een bepaalt gevoel wordt hiermee opgewekt en wat is de bedoeling dat je daarmee gaat doen? Daarin klinkt de oproep: ontmasker de leugen! Wat past hiervan nu bij het evangelie en waarin is het evangelie anders? Ik geef een voorbeeld: een catechisant gaf een liedje op omdat hij dat echt mooi vond: ‘without you’ van David Guetta. Dat liedje is als het ware een oproep om bij elkaar te zijn. Je kunt ook de videoclip bekijken wat in sommige gevallen een aanrader is om helder te krijgen wat een artiest eigenlijk wil bereiken. Toen ik het liedje beluisterde dacht ik dat gaat gewoon over twee mensen die graag bij elkaar zijn. Daar zit verder niks in. Maar de catechisant beluisterde daarin het verlangen dat mensen bij elkaar komen en dat is precies wat God wil doen. God wil ook dat alle verschillende mensen, blank en bruin, bij elkaar komen. Je zou kunnen zeggen dat het liedje daarin een aanknopingspunt biedt met het evangelie. God wil inderdaad dat mensen met elkaar verbonden zijn. Tegelijk kun je zeggen: wat is de oplossing van dit liedje? De oplossing is: het lukt ons eigenlijk niet, alleen muziek brengt ons op een bepaalde manier samen. En daarvan kun je zeggen, dat is waar, maar zo zal het nooit lukken om echt samen te zijn. Wat er nodig is is Jezus Christus! Hij bindt mensen echt samen! Ook al verschil je nog zo van muziekstijl, Hij brengt mensen bij elkaar! Hij maakt mensen één! Wat zegt deze song jou? – is het goed? En een derde vraag die je kan stellen is: wat zegt dit liedje je? Wat doet het met je? Is het goed? Dat werd hier in Efeziërs gezegd over de vrucht van de Geest. Het licht brengt goedheid voort. En ‘goed’ in die zin dat het ook daadwerkelijk goed is. Als je de clip van Sean Paul bekijkt (dat is overigens niet aan te bevelen) dan zie je een meneer die alleen maar zegt: ik wil die liefde voor mij hebben. Een grote ongelijkwaardigheid tussen vrouwen en die man. Vrouwen die moeten dansen en van alles moeten doen om zijn aandacht te krijgen. Dat is een beeld wat heel gemakkelijk bij je kan blijven hangen en tot je kan doordringen. Maar dat is niet goed! Het is niet goed voor menselijke relaties. Het isoleert zelfs. Het isoleert die mevrouw die staat te dansen en die meneer die daar zit voor zijn eigen behoeften. Is het goed? Er zijn ook genoeg liedjes waarin je wel degelijk hoort dat het helemaal niet christelijk is. Dat er groot verlangen is naar echte liefde, echte eenheid. Iemand noemde het liedje van Adele ‘make you feel my love’. Een liedje wat je haast als een christelijk liedje zou kunnen zien. Als je van You een grote letter maakt kun je Christus daarin herkennen. Zo is het weliswaar niet bedoelt maar het zou op een moment zo kunnen werken. Wat zegt deze song jou? – is het eerlijk? Is het eerlijk? Rechtvaardig staat er in Efeziërs. Doet de boodschap recht aan hoe mensen geschapen zijn? Ik moest denken aan een liedje van Marco Borsato ‘vrij zijn, ze wil alleen maar vrij zijn’. Hij zegt daarin, we hebben samen iets gehad en dat zou ik zo graag willen behouden , maar ik moet haar de ruimte geven want zij wil vrij zijn. Dus ik moet haar laten gaan, dat moet ik respecteren. Allereerst: dat is herkenbaar. Soms moet je dat doen. Tegelijk voelt het niet eerlijk. Dat verwoordt hij ook in het liedje. Het doet zeer als iemand zegt ‘ik wil alleen maar vrij zijn’. En ‘ik zet jou aan de kant’. Het is niet rechtvaardig wat hier gebeurt en dat mag je ook zo benoemen. Want zo ben je niet geschapen als mens.
7
Wat zegt deze song jou? – is het waar? Is het waar? Is waar wat in dit liedje gezegd wordt? Mensen, er is zoveel rotzooi in deze wereld, dus haal er maar uit wat er in zit. Is dat waar? Ja, er is heel veel rotzooi in deze wereld. En moet je eruit halen wat er in zit? Dat zou je kunnen zeggen. Maar de énige manier waarop je daar achter komt is bij de Maker van het leven zelf. Drie vragen om gewoon het gesprek met elkaar te kunnen voeren. Om te luisteren, van je vooroordelen af te stappen en gewoon elkaar te vragen: wat doet het met je? Wat roept het bij je op? En: klopt dat eigenlijk wel? God zelf de vervulling van alle emoties Toch wil ik hier niet mee eindigen. Ik wil eindigen met waar Paulus eindigt. En waarmee Psalm 150 eindigt. Waarmee de bijbel eindigt. Daar klinkt steeds weer de oproep: kom met al die gevoelens, gedachten en emoties bij je hemelse Vader! Verdoof ze niet, wek ze ook niet op waar dat niet nodig is, maar laat de Geest u vervullen. Daar hebben we straks om gebeden en over gezongen. God zelf wil alles wat het bij je oproept vervullen. Hij wil daar iets mee doen. Zing psalmen! Dat is lang niet altijd ‘halleluja’, alle emoties komen daarin terug. Zing hymnen! Liederen die de Geest ons ingeeft. Die misschien van nu zijn en maar tien jaar mee gaan. Of maar één keer in een eredienst terugkomen. Maar die verwoorden wat wij aan onze God willen vragen. En dan mogen we zingen en jubelen als we ontdekken dat die God er voor ons is. Dank God die uw Vader is altijd voor alles! In de naam van onze Here Jezus Christus, de Koning van deze wereld. Diegene die ons in deze wereld zet om een licht te zijn.
Amen.
8
