Preek – Psalm 1 (preek uit de serie De Psalmen: onbeperkt houdbaar) Liturgie 26 februari 2011 – ds. D. Vonck Houten Votum/ zegengroet Psalm 84:1,3 Gebed Lezing Psalm 1 Luisteren Ps.v. Nu 1 SPRINT (evt.) http://www.youtube.com/watch?v=gpkwsD-TYAA&feature=related Kindermoment Opwekking voor kinderen 074 Een wijs man bouwde zijn huis op de rots Preek Antifoon Psalm 1 + E&R 52 Welzalig de man die niet wandelt E&R 52 Psalm 1:1,2 E&R 52 beurtzang (zie onder) Psalm 1:3 E&R 52 beurtzang (zie onder) Overpeinzen van Gods wet Luisteren naar Gods wil Psalm 1 Sons of Korah (http://www.youtube.com/watch?v=cH1w_CxdkNE&feature=related) Gebed/ Voorbede Collecte Psalm 32:1,3 Zegen I Welzalig de man, die niet wandelt II in de raad der goddelozen. III Die niet staat op de weg der zondaars, IV noch zit in de kring der spotters, V maar aan des Heren wet VI zijn welgevallen heeft. VII En diens wet overpeinst VIII bij dag en bij nacht. IX Want hij is X als een boom XI geplant aan waterstromen. XII Die zijn vrucht geeft XIII op zijn tijd, XIV welks loof niet verwelkt, XV alles gelukt. 1e keer gezamenlijk 2e keer I-IV (m) V-VIII (v) IX-XI (m) XII-XIV (v) XV (allen) 3e keer I (m) II (v) III (m) IV (v) V-VIII (a) IX (m) X (v) XI (m) XII (v) XIII (m) XIV (v) XV (a)
1
Geliefde broers en zussen in de Here, De komende tijd gaan we zo af en toe eens kijken naar een psalm. Ik ben ervan overtuigd –en velen met mij- dat de psalmen zullen altijd blijven; de bewoordingen die we in de psalmen vinden zullen altijd een taal blijven die je in de kerk hoort, die je in je eigen geloofsleven kunt gebruiken, kunt doordenken en er gesterkt door kunt worden. Je hoort wel eens geluiden dat als we minder psalmen zouden gaan zingen, de psalmen naar de achtergrond zouden raken, dat de psalmen niet meer belangrijk zouden zijn… Ik ben ervan overtuigd dat dit niet zo is. Er zit veel te veel in de psalmen om ze zo maar even aan de kant te zetten. En ja, misschien is het zo dat we meer andere liederen zingen, maar heel vaak zijn die ook gebaseerd op de psalmen. Het is ook niet de enige manier waarop we psalmen gebruiken, allerminst zelfs zou ik willen zeggen. Als de psalmen afhankelijk zouden zijn van het zingen hier in de kerk, dan zouden we daar heel veel rijkdom van missen! Mijn hoop en verlangen is dat om dat af en toe eens met elkaar te gaan doordenken, naar een psalm te gaan kijken en gaan ontdekken wat daar in zit. Daar is alle reden voor. Psalmen: onbeperkt houdbaar! Ik heb de serie genoemd: Psalmen zijn onbeperkt houdbaar! Waarom? Omdat ze allereerst al eeuwen oud zijn. Moet je je voorstellen dat de woorden uit de psalmen waar we naar luisteren en die we zingen zo’n 2500, 3000 jaar oud zijn ! De psalmen hebben in de bijbel een hele belangrijke rol. In het nieuwe Testament is het het meest geciteerde boek. In het Nieuwe Testament wordt het vaakst van alle boeken die daarvoor staan, teruggegrepen op de psalmen. Daar is ook alle reden voor, want die psalmen zijn uit het leven gegrepen, zou je kunnen zeggen. In de psalmen kom je allerlei emoties tegen, allerlei ervaringen, allerlei gedachten, waarvan je zegt: in onze tijd is dat niet anders. Ook wij hebben te maken met blijdschap, met moeite, met verdriet, met liefde, met rouw, met eenzaamheid, met dat waarvan we onder de indruk kunnen zijn. In de psalmen kom je al die verschillende dingen tegen. Steeds weer wordt het op een manier beschreven, waarvan je zegt: ja, wacht, dat is ook mijn vraag …. of, zoals David dat durft te zeggen, ik zou het zelfs niet eens durven zeggen. Maar als hij dat zo zegt en ik lees dat, het zijn woorden van David, maar het is precies zoals ik me voel, het is precies zoals ik het denk. En op bepaalde momenten ook het tegenovergestelde: zo… David zegt van zichzelf dat hij rechtvaardig is, dat er helemaal niks in zijn leven mis is, dat hij volkomen vrij is tot God … durf ik dat bij mijzelf te zegen? Eén van de geluiden van de psalmen waarin wordt gezegd dat ze je verder kunnen helpen, dat ze je kunnen versterken. De psalmen zijn geschreven door mensen van vlees en bloed, die leefden in een hele andere tijd maar op dezelfde manier met gevoelens en ervaringen in het leven. Tegelijkertijd kun je zeggen dat de psalmen niet alleen door mensen zijn geschreven, maar ook door God zijn gegeven. Het zijn niet zomaar ervaringen van mensen waarbij je kunt aansluiten of iets dergelijks, het gaat verder. Het is opvallend, want Jezus zegt het zelf in Mattheus 22:43 in reactie op de schriftgeleerden die Hem aanvallen en gaan schermen met David (ze zeggen: David heeft dat toch gezegd…en David heeft dit toch gezegd) . Jezus zegt: ‘Hoe kan David hem (de Messias) dan, geïnspireerd door de Geest, Heer noemen? Dus wat Jezus hier doet is een gedeelte uit psalm 110 halen en zeggen: kijk, daar noemt David de Messias Heer! Hoe kan David dat ooit doen, zegt Jezus, anders dan dat de Heilige Geest dat in hem gedaan heeft. 2
Jezus zegt zelf, in de psalmen zitten meer dan alleen menselijke ervaringen. Het is God zelf die daar doorheen wil spreken, die de schrijvers geïnspireerd heeft, de woorden heeft gegeven om daarin Gods woorden te leggen. Er is alle reden om de psalmen te bekijken. De psalmen zijn gegeven om je hart, om je gedachten en ook om je gedrag te beïnvloeden. Door de psalmen ga je anders denken, ga je meevoelen en gaat je gevoel ook veranderen. In een psalm kun je soms meegenomen worden in een heel stuk verdriet en eenzaamheid, terwijl de psalm eindigt in een loflied op God. Als je het heel snel leest denk je: hoe zit dat precies? Maar als je het heel intensief leest en je er door mee laat leiden, wordt je vanuit de diepte waar je in zit meegenomen om vanuit Gods oogpunt naar jezelf te kijken. Psalmen zijn gegeven om op allerlei manieren jou te beïnvloeden. Tegelijkertijd –en het is goed om dat te zeggen- is het best wel lastig om de psalmen in deze tijd een goede plek te geven, ook in de eredienst. Er zijn psalmen waarvan ik denk: zoals ze er nu staan ga ik ze niet opgeven. Waarom niet? Omdat de woorden die erin staan mensen totaal niet begrijpen. Omdat er meer moeite voor nodig is om te begrijpen wat er in die psalm staat, dat je dan de preek al gehad hebt… Er zijn psalmen waar zo’n melodie bij zit, dat de melodie haast afdoet aan wat er in de psalm staat. Ik zou het op een hele andere manier laten zien. En daar kun je andere liederen voor gebruiken. Er is nog een reden waarom het lastig is als je bezig bent met de psalmen en dat is een reden waarvoor je niet weg moet lopen. De psalmen zetten dingen soms op zo’n spanning, dat wij het niet helemaal meemaken. In de psalm kun je een schitterend loflied hebben op God, terwijl er geëindigd wordt met: vervloekt al die andere mensen die niks met God te maken willen hebben. Of in nog veel zwaardere bewoordingen. Een psalm kan eindigen met echt een soort mineur, met hele heftige woorden. Hoe moet je dat dan zien? Hoe kan iemand zo vol van God zijn en dat zeggen? Dat is, om zo te zeggen, een soort theologische spanning. Het is een spanning die vraagt: welke God heb ik hier tegenover mij? Hoe kan het dat mensen dit zo zeggen en zo denken? Daar mogen we niet voor weglopen en de komende tijd zullen we ook wel eens een psalm naar voren halen waarvan je zegt: hè? Hoe zit dat nou? Hoe kun je dat op zo’n manier zeggen? Hoe zou ik het überhaupt kunnen zingen hier met elkaar? Alle reden om te gaan ontdekken hoe God ons wil beïnvloeden. Tot zover de intro op de serie van de psalmen. Laten we maar eens gaan kijken naar psalm 1 Psalm 1 De eerste psalm is ook een soort introductie op het hele psalmenboek, op de 150 psalmen. Het is niet een hele verzameling van liedjes die zomaar even bij elkaar is gezet en toevallig is dit psalm 1 … Er zit meer in het psalmenboek, er zit een soort structuur in. Psalm 1 is een psalm, is een lied ooit gemaakt. We weten er niet zoveel van. Er staat ook niet zoveel bij of omheen. Qua achtergrond kan ik er niets over zeggen. Maar deze psalm kun je zien als een intro op het hele psalmenboek, dat zullen we wel ontdekken. De psalm begint met 1 Gelukkig de mens. Gelukkig is hij/zij die…. en dan gaat het verder.
3
Hiermee zou je kunnen zeggen dat de psalm duidelijk maakt dat het gaat om een soort levenswijsheid. Er is iemand die nagedacht heeft over het leven, die nagedacht heeft over de vraag: wie is er nou echt gelukkig te noemen in de wereld waarin van alles gebeurt. In deze wereld waarin wij leven, maar net zo goed 2500/3000 jaar geleden. Toen gebeurde er ook van alles, waren de mensen net zo druk, hadden zij net zoveel ervaringen, net zoveel gedachten … De schrijver van de psalm begint met die vraag: wie is er nou gelukkig te noemen? Hij gaat verder in die psalm. Wie is er gelukkig te noemen? Vervolgens zou je de vraag kunnen stellen: maar hoezo is diegene dan gelukkig te noemen? We zullen in de preek ook de vraag stellen: wat betekent het dan? Wat betekent het als diegene gelukkig is? Wat heeft dat dan met ons te maken? Wie is gelukkig te noemen Allereerst de vraag: Wie is gelukkig te noemen? Wie noemt de psalm gelukkig? Gelukkig is de mens –let goed op: het gaat over ons geluk!die niet meegaat met wie kwaad doen, die de weg van zondaars niet betreedt, bij spotters niet aan tafel zit, De schrijver heeft naar mensen gekeken en heeft het leven overzien. Hij zegt: Gelukkig is degene die niet wandelt, die niet meegaat in de gedachten en denkvormen van mensen zonder God. Gelukkig is degene die niet meegaat als al zijn collega’s zeggen: het is toch belachelijk dat we 10 cent minder krijgen, ik ga 10% minder hard werken… Gelukkig is degene die niet meegaat met z’n collega’s of met z’n vrienden die zeggen: als jij niks meer voelt voor je vrouw, dan stop je er toch mee, je kunt toch niet leven met zo iemand… Gelukkig is zij die zich niet laat meenemen als vriendinnen zeggen: je bent zwanger? Joh, ga je het houden, dat ga je toch niet doen… je bent nog zo jong en je hebt nog zoveel plannen … Gelukkig is hij/zij die zich niet laat meenemen door de gedachtenvormen van mensen die niks met God te maken willen hebben. Dat is wat de psalmdichter zegt. Gelukkig is hij/zij die niet staat op de weg van zondaars, op de manier van onderweg-zijn in dit leven, die niet handelt als de zondaars, als mensen die alleen zichzelf tot doel hebben. Gelukkig is hij/zij die zich niet laat meeslepen in z’n carrière en alsmaar harder en harder moet werken om tegen de kinderen te kunnen zeggen: maar je hebt toch alles van mij gekregen… Gelukkig is hij/zij die nee zegt tegen vrienden die zeggen: kom, ga mee door de rosse buurt lopen, lekker een beetje ouwehoeren en lachen en zien wat daar allemaal gebeurt… Gelukkig is degene die niet gaat op die weg, zegt de psalm. Gelukkig is degene die niet zit in de kring van spotters, die niet meegaat en zegt: hier wil ik niets mee te maken hebben als er gelachen wordt en gezegd: ha, ha, moet je hem zien, wat een sukkel zeg, dat slaat helemaal nergens op… Gelukkig is hij/zij die niet blijft zitten en er niet in mee gaat wanneer er in zijn kring gesproken wordt over de kerk, of over de kerkenraad: tjonge, moet je toch zien, moet je zien wat voor zooitje ze er van maken… of over andere mensen in de kerk: moet je die heilige boontjes eens zien… Gelukkig is hij/zij die niet meegaat in die woorden, dat is wat de psalmdichter zegt. Dat is waar de psalmdichter mee begint. 4
Maar waarom zou je zo beginnen? Het klinkt toch niet zo positief: gelukkig hij die NIET …. dit en dit en dit doet. Maar dat is niet wat de psalmdichter zegt. Het gaat er niet over dat je allerlei dingen niet zou mogen doen, want dan had hij het veel simpeler kunnen zeggen. Dan had hij kunnen zeggen: gelukkig is hij die geen kwaad doet, die niet bij zondaars zit en die zijn woorden in bedwang kan houden. Zoiets had hij dan kunnen zeggen. Maar dat zegt hij niet. Wat de psalmdichter duidelijk wil maken is: gelukkig is degene die zich niet laat beïnvloeden in zijn gedachten, in zijn gedrag, in zijn woorden door degene die niks met God te maken wil hebben. Die zich daarin niet wil begeven om daarin meegenomen te worden. Daar gaat het over en dat is wat de psalmdichter duidelijk maakt; de invloed die daarvan uit gaat staat je geluk in de weg. Dat is goed om voor jezelf te bedenken: waarin worden mijn gedachten, waardoor wordt mijn gedrag en waardoor worden mijn woorden beïnvloed. Waar komt dat vandaan? Wat zit eronder dat ik dit en dit doe, zo en zo spreek en zo en zo denk. De psalmdichter wil dat duidelijk maken, omdat hij zegt: daar zul je je geluk niet in vinden. Waar is je geluk wel in te vinden? Gelukkig is de mens die.. 2 ... vreugde vindt in de wet van de HE E R en zich verdiept in zijn wet, dag en nacht. Gelukkig is de mens, die dag en nacht, elk moment, steeds weer bezig is om te ontdekken wat God wil, wat God zegt, hoe God dingen bedoelt. Hoezo is dat gelukkig te noemen? Hoezo is dat dan gelukkig te noemen? Gelukkig is de mens die vreugde vindt in de wet van de Here, staat er in vers 2. Heel gemakkelijk kun je bij deze psalm denken en misschien denk je dat ook wel: tjonge, jonge, daar kan ik me nou echt helemaal niks bij voorstellen… ik zie dan iemand die de hele tijd met z’n hoofd boven z’n bureau zit te lezen in de bijbel … daar is toch niks gelukkigs aan, tenminste, ik word daar niet gelukkig van, van dat beeld… De psalmdichter maakt duidelijk dat vreugde te vinden is in de wil van God, in de woorden van God. En waarom? Omdat de woorden van God altijd erop gericht zijn om je sterker te maken, om liefdevol tegen je te spreken, om je vooruit te helpen, om je het goede te geven. Die woorden van God zijn altijd daarop gericht! Alle reden om daar vreugde in te vinden! Bij God krijg je geen negatieve dingen te horen waardoor je je rot voelt, en alleen voelt, en schuldig voelt… Dat is nooit het doel van God. Dat is ook nooit het doel van de wet van God. Als hier staat ‘de wet van God’ zal de psalmdichter gedacht hebben aan de Tien Geboden. En wij kunnen dat nog breder trekken en zeggen: het gaat om de instructie van God, om hoe God zich in Jezus als de vervulling van de wet, bekent maakt. Dat is alle reden om daar vreugde in te vinden. Dat geeft leven. Oké, maar hoezo is diegene dan gelukkig te noemen? 5
Hoezo kun je gelukkig genoemd worden als je steeds op zoek bent en je laat vullen en laat beïnvloeden door God. Hij zal zijn als een boom, geplant aan stromend water. De psalmdichter zegt: denk eens aan een mooie boom. Die boom is geplant aan een kanaal dat gegraven is en waar steeds water doorheen stroomt. Een boom die steeds zijn voeding krijgt. Denk eens aan zo’n boom. Dat kanaal is kunstmatig aangelegd, zodat daar altijd water door heen gaat. Het is niet een riviertje wat op kan drogen of iets dergelijks. Nee, daar is over nagedacht, er is werk voor uitgevoerd. Zo moet je die waterstroom hier zien. Die boom heeft wortels en die zoeken dat water. Zodra ze dat water vinden, nemen ze dat in zich op en dat gaat de hele boom door. Dat is het beeld wat de psalmdichter hier neerzet. Via de wortels komen allerlei voedingsstoffen naar binnen. En wat gebeurt er met die boom? De boom bloeit! Op tijd draagt hij vrucht, zijn bladeren verdorren niet. Alles wat hij doet komt tot bloei. 3
Zo iemand moet je voor je zien, zegt de psalmdichter. Iemand die vruchtbaar is, waaraan je kunt zien dat diegene gevoed wordt. Probeer eens voor jezelf na te denken: welke mensen ken jij, waarvan je zegt: ja, die mensen zijn echt gevuld, aan hen kun je zien dat ze bezig zijn met de woorden van God, dat ze meer van hem willen leren. Als ik met diegene praat kom ik daar altijd bemoedigd of versterkt van weg. Als ik naar diegene kijk zie ik iets in de ogen… ik weet niet wat het is, het is anders. Diegene is mild, vriendelijk… Denk aan die boom, aan de woorden van God; als de woorden van God door je heen gaan werken, dan gaat het vrucht dragen, dan ga je veranderen. Dat kan niet anders. Op z’n tijd draag hij vrucht en zijn bladeren verdorren niet. We hebben het voorbeeld gezien met de kinderen tijdens het kindermoment. Als je gevoed blijft met het water, dan krijg je een sterke boom. Er kan van alles gebeuren in dit leven; er kan een harde wind komen, zeker in die tijd had je vaak een hele harde wind, die de bomen alle kanten op zwiepten… er kan een tijd van bepaalde droogte zijn waardoor het heel moeilijk is om die voeding te vinden En zijn bladeren verdorren niet, staat hier. Iemand die steeds weer zijn voeding haalt uit de woorden van God, die kan van alles meemaken in zijn leven. En reken maar dat het zwaar kan worden. Tegelijkertijd komt hier de overtuiging naar voren dat diegene niet zal verschrompelen en er niets van over zal blijven. Ik weet dat het heel makkelijk klinkt. Misschien heeft u het nieuws gehoord van de week dat er een zendeling is doodgeschoten in Kenia na een roofoverval, zijn vrouw misbruikt is … afschuwelijk. Dan denk je: hoe kan dat? Hoe moet dat ooit verder gaan? Hoe gemakkelijk klinkt dit dan. Tegelijkertijd is het niet zo dat daarmee het leven totaal zinloos zou worden; dat die vrouw en de kinderen geen toekomst meer zouden hebben. In mijn gedachten wel, ik zou daar niet bij kunnen. Maar hoe weet ik dat? Ik kan niet anders zeggen dan: de woorden van God, van Zijn nabijheid, van Zijn toekomst, van Zijn overtuiging, van Zijn van de woorden die Hij zegt ook -al begrijp je het niet, je hoeft het ook niet te begrijpen- : Ik zal je kracht geven om door te gaan.
6
Wat betekent het gelukkig zijn ? Op tijd draagt hij vrucht, zijn bladeren verdorren niet. Alles wat hij doet komt tot bloei. Zo! Dat zijn woorden! Alles wat hij doet komt tot bloei! Is dat zo? Is het zo dat mensen die in de bijbel lezen en zich verdiepen in de woorden van God dat hen alle lukt? Dat ze alleen maar voorspoed kennen en zegen? Het is te makkelijk om direct ‘nee’ te zeggen, want de bijbel laat wel degelijk zien –zeker in het Oude Testament- dat degene die God dient ook mag verwachten dat hij krijgt wat hij nodig heeft, zegen mag verwachten op zijn weg. Tegelijkertijd laat ook het Oude Testament zien –ook in de psalmen, psalm 73- : waarom gaat het de goddelozen allemaal zo voor de wind en ons niet? Dat klopt toch niet? Het is geen ‘voorspoed-evangelie’: wanneer je God dient zal het hier allemaal goed gaan. Nergens lees je dat in de bijbel. Zo was het leven van Jezus ook niet. Wat de dichter hier mee bedoelt maakt hij duidelijk : Zo niet de wettelozen! Het geldt niet voor de wettelozen, hier komt het contrast. Alles wat degene doet komt tot bloei, zo staat er, komt tot zijn recht, behaald zijn doel, zou je kunnen zeggen. Is doeltreffend. En dat kun je niet zeggen van de wettelozen, degenen die niets met de wil van God te maken willen hebben. Zij zijn als kaf dat verwaait in de wind. Niks geen vastigheid zit erin. Wat je in de lucht gooit en het waait weg! Zinloos! 4
Wettelozen houden niet stand waar recht heerst, ze houden niet stand in het gericht, staat er letterlijk. Ze redden het niet als ze tegenover hun Heer staan. Ze redden het niet als hun voorgehouden wordt: kijk, dit heb je in je leven niet goed gedaan, hoe je hebt geleefd. Ze hebben niks om zich aan vast te kunnen houden. Ze hebben geen Jezus, waardoor ze kunnen zeggen: ja het klopt, maar ik ben geworteld in Hem. 5
Zondaars kunnen niet staande blijven in de kring van de rechtvaardigen. Ze houden dat niet vol, ze voelen zich daar ongemakkelijk in. Ze hebben ook geen belang om voor eeuwig in de hemel bij God te zijn, wat zouden ze daar zoeken als ze niets met God te maken willen hebben? 6 De HEER beschermt de weg van de rechtvaardigen, letterlijk staat er: Hij kent de rechtvaardigen en de weg van de rechtvaardigen. Ik denk dat dit alles te maken heeft met: alles wat hij doet, komt tot bloei. Wat je in dit leven meemaakt en hoe je daarmee omgaat, wanneer je je laat beïnvloeden en laat voeden door de woorden van God door het zoeken naar Zijn wil en Zijn plannen, Zijn woorden van troost en bemoediging wil aanvaarden. Dan ga je daarin groeien. Dan heeft dat een doel. Daar komt je straks wanneer je Hem tegenkomt, je voordeel in tegen, want je kent Hem, je weet hoe Hij is. En ja, je hebt de eeuwigheid nodig om Hem nog verder te leren kennen, maar je kent Hem ook nu al. Alles wat hij doet komt tot bloei, ook op momenten waarop je het totaal niet zitten en het uitspreekt naar de Here. God wil het gebruiken en doet het in de psalm. Zeg het en spreek dingen uit naar God.
7
God wil al de ervaringen en alle dingen die we met Hem delen en alles wat we meemaken zo gebruiken dat we daardoor verder tot bloei komen. Dat we daardoor dichter bij Hem komen. Dat is een doeltreffend leven, een leven met vruchten. Psalm 1 heel kort: Gelukkig wie zich door de instructie van de Here laat leiden, Die zijn leven door de instructie van de Here wil laten beïnvloeden, door de woorden van Hem. Waarom? Dat levert een vruchtbaar en een sterk en doeltreffend leven op! Een leven met een doel, een doel dat behoudt. De vraag is: wat wil jij? Zo simpel is het in de psalmen, daarom maakt de psalm het zo duidelijk. Wat wil jij? Waar laat jij je door beïnvloeden? Kijk eens naar je leven. Wat levert je leven op? Ben je blij? Ben je dankbaar? Kun je zelf zeggen dat je gelukkig ben? Kun je het volhouden, ergens dat woord geluk blijven vasthouden, ondanks alles wat er gebeurt? De psalm wil duidelijk maken dat wie zich door God gekend weet, leven krijgt. Daar gaat het hier steeds over. En dát is geluk maakt de psalmdichter duidelijk. Dat is geluk: dat je weet dat je leven hier niet zinloos is en niet als kaf wegwaait … één keer in de lucht gegooid, tachtig… negentig jaren en het is weg… of misschien nog wel veel minder …. Nee, je leven heeft zin! God wil in Zijn woord alles daarin geven. Het is een hele hartelijk uitnodiging van de psalmdichter voor ons allemaal, zoals we hier zitten, hoe je hier ook zit … hoe gelukkig je ook bent, hoe weldoorvoed of misschien wel helemaal niet je bent… De uitnodiging is: laat je beïnvloeden door de Here. Begin er vandaag mee! Heel simpel: just do it! Zo simpel is het. Zoek die woorden. Ga die psalmen lezen, begin je dag ermee, eindig ermee en lees het tussendoor, luister er naar in liederen, wat je wilt. Zoek een vorm die bij je past, dat maakt niet uit, maar zoek die woorden van God. Laat de woorden die je niet snapt niet de reden zijn dat je zegt: oké, het zegt me niet zoveel. Ik heb een week lang deze psalm door zitten lezen en door zitten lezen en gedacht: wat moet ik hier nu over zeggen? Misschien is het wel helemaal niet gelukt, dan mogen jullie het zelf doen. Graag. Maar het gaat pas leven wanneer je steeds weer daar doorheen gaat: zoek naar de woorden wat het betekent, wat het over God zegt, wat God ermee wil doen… Het geeft leven. Want dat is wat God doet: leven geven!
Amen
8
