Psalm 150:3b - Leven in Gods wereld: muziek

Psalm 150:3b - Leven in Gods wereld: muziek Muziek: het is overal. Soms op de achtergrond. Maar soms kan het je ook diep raken. Maar wat heeft God met muziek te maken? Hoe kun je je muziek voor God gebruiken? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: [email protected]. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Zingen: GKB Gezang 132 : 1, 3, 4 en 5 Stil gebed Votum en groet Zingen: GKB Gezang 147 : 1, 3 en 4 Gebed Zingen: Psalm 95 : 1 en 3 Lezen: 1 Samuël 16 : 14 – 23 Muzikaal intermezzo Lezen: Psalm 150 : 1 – 6 Zingen: GKB Gezang 70 : 1, 2 en 3 Preek over Psalm 150 : 3b Zingen: Psalmen voor Nu 145 Lezen wet Zingen: Opwekking 548 Gebed Collecte Zingen: ‘Maak een vrolijk geluid’ (=Evangelische Liedbundel 462) Zegen

Leven in Gods wereld: muziek Introductie serie Wat heeft God met het gewone leven te maken? Je kunt dan denken aan hoe je elke dag met God leeft. Je kunt dan denken aan hoe je met mensen omgaat. Maar er is nog iets: je leeft middenin Gods wereld. Gods grote verlossingsplan gaat ook over de wereld! Deze weken staan we stil bij het leven in Gods wereld. Bij natuur, techniek, muziek, arbeid en milieu. Vandaag: muziek. We lezen eerst 1 Samuël 16 : 14 – 23. Daarna speelt Lysanne op de klarinet. En dan lezen we Psalm 150. Inleiding

dia 1 – zwarte zaterdag Gisteren was het weer zover: zwarte zaterdag. Oké, officieel was er dit jaar maar een zwarte zaterdag, vorige week, maar het verkeer stond net zo goed muurvast. Elk jaar is het weer hetzelfde liedje: iedereen heeft een hekel aan files, en toch kiezen we er massaal voor op zwarte zaterdag heel Europa door te reizen. Je kunt veel beter in Friesland blijven! dia 2 – koptelefoon Maar goed, als je dan toch stil staat bij Parijs, en je nog honderden kilometers moet rijden, dan is terug naar Friesland geen optie meer… Je moet verder, en de vraag is dan: hoe kom je die lange, lange reis door? Het antwoord is simpel: muziek. Cd-speler aan, op de achterbank ieder zijn eigen koptelefoon op, en de tijd gaat tenminste iets minder langzaam. Muziek maakt de reis draaglijk. dia 3 – zwart Maar muziek is veel meer dan tijdverdrijf, veel meer dan leuk om naar te luisteren. Een voorbeeld: als ik dit melodietje neurie, (HEMA-tune neuriën) dan zeggen jullie: … Drie keer raden waar ik was toen ik deze preek voorbereidde… Muziek is niet alleen leuk, muziek is ook krachtig. Zo’n HEMA-riedeltje zet zich vast in je hoofd, en als je het hoort associeer je het direct met de HEMA. Het reclamebureau van de HEMA heeft zijn werk goed gedaan. In theorie zou zo’n muziekje klanten naar de HEMA moeten lokken. Nou heb ik nog nooit gehad dat ik dat muziekje hoorde, en dacht: ‘hé, laat ik eens wat bij de HEMA kopen.’ Dat schijnt vooral onbewust te gebeuren: dat als je het muziekje maar vaak genoeg hoort, je eerder geneigd bent naar de HEMA te gaan. Met de muziek wordt je dus beïnvloedt zonder dat je het doorhebt. Een ander voorbeeld is filmmuziek. Een saaie scene kan opeens heel spannend worden als de goede muziek eronder is gemonteerd. dia 4 – leven in Gods wereld: muziek Muziek heeft veel invloed. Dat lijkt mij een goede reden om vandaag eens bij muziek stil te staan.

Wat zegt de bijbel over muziek en wat heeft God met muziek te maken? Trouwens: veel dingen die ik over muziek zeg, kun je ook toepassen op andere vormen van kunst, zoals schilderijen, beeldhouwwerken, boeken en films. Maar ik houd het maar bij muziek, anders wordt het zo’n onoverzichtelijk verhaal… 1. Muziek doet iets met je dia 5 – muziek doet iets met je Of je nu veel met muziek hebt of weinig, muziek doet iets met je. Daarmee komen we bij Saul en David: de muziek van David doet iets met Saul. dia 6 – muziek om rust te vinden Saul, hij was de allereerste koning van Israël. Een eigenwijze koning… Van hoe God het wil trekt hij zich niet zo veel. Saul maakt zijn eigen keuzes, God moet niet zo moeilijk doen. En dan komen we in 1 Samuël 16. Saul heeft de gunst van God verspeeld, en wordt daarom gekweld door een boze geest. Saul zit niet lekker in zijn vel. Hij is somber, hij heeft angstaanvallen en woedeuitbarstingen. Als het weer eens zo ver is, kun je maar beter niet bij Saul in de buurt komen. Sauls personeel merkt ook dat Saul niet zichzelf is. Terwijl ze in de keuken staan, bespreken ze de gesteldheid van hun baas. Maar, en dat vind ik best dapper, ze praten niet alleen met elkaar over Saul, ze beginnen er ook over tegen de koning zelf: ‘majesteit, u bent de laatste tijd zo somber, kunnen wij u niet helpen?’ Saul staat daarvoor open, en het personeel stelt voor om iemand muziek te laten maken voor Saul. Een van de koks weet nog wel iemand, een zekere David. Saul vindt het prima: baat het niet, dan schaadt het ook niet. Zo leren Saul en David elkaar kennen. Dat David Sauls opvolger wordt, daar weet Saul nog niets vanaf. David is nu nog gewoon een muzikant. Hij speelt op de lier, een instrument dat tegenwoordig niet zo bekend is. Een deuntje neuriën, dat kan ik nog wel, maar een lier nadoen… Daar heb ik iets op gevonden, een filmpje van iemand die een lier speelt. dia 7 – filmpje

https://www.youtube.com/watch?v=27opcKxcg1c dia 8 = dia 6 Daar wordt je rustig van toch? Saul in ieder geval wel. De muziek helpt hem om even te ontsnappen aan alle ellende. Het bevalt hem zo goed, dat David een vast contract krijgt. De muziek doet iets met Saul: het maakt hem rustig, en hij wordt er direct een aangenamer mens van. dia 9 – muziek is altijd en overal Nog nooit is er zoveel muziek geweest als tegenwoordig. Als je muziek wilt luisteren, hoef je geen muzikant in te huren. Gelukkig niet… Muziek is overal: in de auto, in winkels, in je telefoon, het is niet meer weg te denken uit ons leven. Maar ook met zoveel muziek, blijft muziek iets met ons doen. Muziek herinnert je aan mooie, maar ook aan moeilijke momenten. Een lied dat op een begrafenis is gezongen, zal altijd een bijzonder plekje blijven houden. Muziek kan emoties oproepen. Ik ben zelf niet zo emotioneel aangelegd, maar muziek kan soms een traantje in mij losmaken. Muziek kan je even laten vluchten uit het gewone leven, je droomt weg op de muziek. Hoe je je ook voelt, voor elke stemming is er wel passende muziek. 2. Muziek: een geschenk van God dia 10 – muziek: een geschenk van God Maar wat heeft God nu met die muziek te maken? Daarover gaat het in Psalm 150. Een Psalm die barst van de muziek. Die lier, waar David op speelt, is er om God te loven! Muziek is een geschenk van God! dia 11 – muziek kan God niet vervangen Met mooie dingen is het vaak zo dat we ze te belangrijk maken. Zoals bijvoorbeeld de natuur waar we het twee weken geleden over hadden. Dat de natuur zo indrukwekkend is, dat je niet eens meer ziet dat God het heeft gemaakt. Dan neem je met te weinig genoegen! Om het even iets moeilijker te zeggen: je geniet wel van de schepping, maar niet van de Schepper. Met muziek is dat ook zo: God heeft ons de mogelijkheid gegeven om muziek te maken, hij heeft het bedacht. Muziek kan dus nooit God zelf vervangen! Muziek is er juist om God mee te eren.

Dan zit je midden in Psalm 150. Een Psalm vol muziek, maar het gaat niet om de muziek. Er staat niet ‘loof de lier, want die geeft je rust’. Er staat: ‘loof God met de lier’. Dat is ook precies het verschil tussen Saul en David. Saul vindt rust in de muziek, David vindt rust bij God. David is vol van God. Als hij speelt, is het voor God. Hij draagt zijn muziek aan God op. Saul wil daar niets van weten. Daarom kan de muziek hem wel even verdoven, even tot rust laten komen, maar het echte probleem kan de muziek niet oplossen: dat het niet goed zit tussen Saul en God. Voor Saul is er maar een oplossing: terug naar God. Daar wil Saul niets van weten. En als later voor Saul duidelijk wordt dat het tussen God en David wel goed zit, kan de muziek hem niet meer rustig maken. Die vrome David met zijn lier, het maakt Saul woest. Terwijl David speelt, probeert Saul hem te doden. dia 12 – door muziek dichter bij God komen Hoeveel muziek je ook doet, uiteindelijk gaat het niet om de muziek maar om God. Muziek is een geschenk van God. Het is prachtig als je door muziek geraakt wordt, maar het is pas af als je Gods grootheid erachter ziet. Alles wat muziek met je doet, daar mag je God in betrekken. Want God gaat veel verder dan muziek. Muziek kan even een glimlach op je gezicht brengen, Jezus geeft je eeuwige vreugde. Muziek kan even je pijn dragen, Jezus maakt een einde aan alle pijn. Muziek kan je even laten ontsnappen aan de wereld, Jezus brengt een compleet nieuwe wereld. Dan is muziek een manier om dichter bij God te komen, en doe je wat in Psalm 150 staat: God loven met muziek. 3. En ‘gewone’ muziek dan? dia 13 – en ‘gewone’ muziek dan? Muziek en God, ze hebben alles met elkaar te maken. Muziek is een geschenk van God en muziek is er om God te loven. Als je kijkt naar de liederen die we in deze dienst zingen, of als je een cd met christelijke muziek luistert, dan is dat duidelijk. Maar er is zoveel meer muziek!

Die gewone muziek, zo noem ik het maar even, muziek die helemaal niet over God gaat, muziek die vaak helemaal niet door christenen is gemaakt, is dat ook een geschenk van God waar je God mee kunt eren? dia 14 – verschil toen en nu: muziek is overal Ik zei al dat er in onze wereld veel meer muziek is. Dat je in de file staat bij Parijs, en muziek aan zet voor wat afleiding, zulke muziek komt in de bijbel niet voor. In de bijbel kom je vooral muziek tegen in de tempel en op straat als er feesten voor God worden gehouden. Nu is muziek overal. Dat is wel een verschil om rekening mee te houden! dia 15 – ook met niet-christelijke muziek kun je God eren Ja, in de bijbel staat veel aanbiddingsmuziek. Muziek zoals Psalm 150, een jubellied voor God. Maar ook in de bijbel komt meer muziek voor. Muziek die helemaal niet vrolijk is. Er is zelfs een heel bijbelboek met die muziek gevuld: Klaagliederen. In de bijbel staat ook muziek waar het niet over God gaat. Alweer een bijbelboek vol: Hooglied, over de liefde. Muziek hoeft niet uitbundig te zijn, muziek hoeft niet over God te gaan, om toch God ermee te eren. Je kunt zelfs God eren met muziek die niet door christenen gemaakt is. Dat een muzikant geen christen is en dat hij zijn muziek helemaal niet maakt om God ermee te eren, dat betekent nog niet dat zulke muziek niet tot Gods eer is. En als je dat gek vindt: denk nog even terug aan vorige week toen het over techniek ging. Dat een uitvinder geen christen is, betekent nog niet dat je zijn uitvinding niet tot Gods eer kunt gebruiken. Waarom zou dat met muziek opeens anders zijn? En dan denk ik aan popmuziek, maar net zo goed aan klassieke muziek. Andersom kan ook: dat christelijke muziek niet tot Gods eer gebruikt wordt, denk maar weer aan hoe Saul naar Davids muziek luistert. dia 16 – niet alle muziek is goed Is alle muziek dan goed? Nee! Muziek is goed als je het aan God verbindt. In de bijbel staan ook voorbeelden van muziek die dat niet doet. Bijvoorbeeld in Jesaja 5:12: “Bij al hun drinkgelagen klinkt muziek

van lier en tamboerijn, van trommel en fluit. Maar voor de daden van de Heer hebben zij geen oog, wat hij tot stand brengt zien ze niet. Daarom gaat mijn volk in ballingschap.” Ze gebruiken de muziek niet voor God maar voor zichzelf. Of Amos 5:23: “bespaar mij het geluid van jullie liederen; de klank van jullie harpen wil ik niet horen. Laat liever het recht stromen als water, en gerechtigheid als een altijd voortvloeiende beek.” Je kunt nog zulke mooie muziek maken voor God, maar als in de rest van je leven blijkt dat God je niets kan interesseren, is je muziek voor God ook niet om aan te horen. 4. Loof God in je muziek dia 17 – loof God in je muziek God heeft de wereld gemaakt, hij maakt muziek mogelijk. Muziek is pas echt goed als je God er mee looft. Ik wil dat nog praktisch maken voor de muziek die je zelf luistert: hoe je God looft in je muziek. dia 18 – sta eens bewust stil bij muziek Ik snap ook wel dat je niet bij alle muziek die je luistert jezelf kunt afvragen: hoe eer ik God hiermee. Er is niets mis met een muziekje op de achtergrond, of met muziek als afleiding in de auto. Maar luister ook eens bewust naar muziek! Kun je met je muziek God eren? dia 19 – brengt muziek je dichterbij of verder van God? Muziek heeft veel invloed op ons, het zet zich in je vast, dus het maakt echt uit met welke muziek jij je laat vullen. Dan kan wat Paulus schrijft in Filippenzen 4:8 helpen: “schenk aandacht aan alles wat waar is, alles wat edel is, alles wat rechtvaardig is, alles wat zuiver is, alles wat lieflijk is, alles wat eervol is, kortom aan alles wat deugdzaam is en lof verdient.” Wat draagt de muziek die je luistert uit? Hoe beïnvloedt muziek jou? Muziek kan je laten geloven dat het leven om succes gaat. Muziek kan je laten geloven dat je leeft voor het weekend. Muziek kan je laten geloven dat het belangrijkste is dat jij gelukkig bent. Wat volgens mij de vraag is waar het om draait: brengt de muziek die je luistert je dichterbij of verder van God? En dat kan ook nog per persoon verschillen… Op die manier wil even naar twee liedjes kijken. Hoog in de hitlijsten staat het nummer ‘Drank en drugs’.

Nederlandse rap, en ik zet er de radio voor uit. Drank en drugs, voeg er nog wat seks aan toe, en je hebt de boodschap van het liedje ook wel te pakken. Daar kan ik God niet in betrekken. Vorige week hoorde ik toevallig een liedje van een andere Nederlandse rapper, Diggy Dex, het heet ‘Sterren tellen’. Het is opgedragen aan de slachtoffers van de vliegramp met vlucht MH17. Taalgebruik is niet altijd even netjes, maar het nummer brengt me wel dichter bij God. Hij zingt over dat als je op je sterfbed ligt, het echt niet uit maakt wat je hebt verdiend. Hij zingt over Twitter, dat het zo leeg voelt als je wordt geconfronteerd met de dood. Het gaat over het leven dat tegenvalt, het leven dat niet maakbaar is. En dat raakt mij, ik herken het. De troost in het liedje is niet meer dan ‘ik tel de sterren.’ Ik denk verder, ik zie het liedje als een schreeuw naar boven: ‘God, wat heeft het voor zin zonder u?’ Zo kan God geëerd worden met muziek die helemaal niet over hem gaat. dia 20 – muziek in de kerk om dicht bij God te komen Hier in de kerk gaat de muziek wel over God, en we zingen het voor hem. Zoals iemand ooit zei: ‘zingen is dubbel bidden’. Laat die muziek hier in de kerk zich ook maar in je vastzetten: dat de muziek ook na de dienst nog in je rondzingt. Het is een goede manier om dicht bij God te komen. “God ik adem om van u te zingen!” Doe je mee? Amen.

Psalm 104:24 - Leven in Gods wereld: natuur De natuur is indrukwekkend. Maar het staat niet op zichzelf: het is van en voor God. God heeft het prachtig gemaakt en wil graag dat je zijn hand er in ziet. Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: [email protected]. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Zingen: Psalm 19 : 1 Stil gebed Votum en groet Zingen: GKB Gezang 145 : 1, 2 en 3

Gebed Zingen: LvK Lied 1 : 1, 2, 3 en 4 Lezen: Psalm 104 : 1 – 35 Zingen: Psalm 148 : 2, 3 en 4 Preek over Psalm 104 : 24 Zingen: GKB Gezang 148 Lezen wet Zingen: Opwekking 672 Gebed Collecte Zingen: LvK Lied 479 : 1, 3 en 4 Zegen

Leven in Gods wereld: natuur Introductie serie Wat heeft God met het gewone leven te maken? Je kunt dan denken aan hoe je elke dag met God leeft. Je kunt dan denken aan hoe je met mensen omgaat. Maar er is nog iets: je leeft middenin Gods wereld. Gods grote verlossingsplan gaat ook over de wereld! Deze weken staan we stil bij het leven in Gods wereld. Bij natuur, techniek, muziek, arbeid en milieu. Vandaag: de natuur. We lezen Psalm 104. Inleiding dia 1 – kleurwedstrijd Heb je wel eens iets gewonnen? Met een kleurplaat, een slagzin of een foto? Wie heeft daar wel eens een prijs voor gekregen? Zelf heb ik eens een prijs gewonnen met een kleurwedstrijd. Ik ben niet zo goed in kleuren met potloden, maar daar had ik iets op bedacht: je kunt een kleurplaat ook verven. De jury vond dat een leuk idee, en dat ik niet netjes binnen de lijntjes ben gebleven, maakte niet uit: ik werd beloond met een dagje Avonturenpark Hellendoorn. dia 2 – prijs Het is leuk om iets te winnen. Maar waarom eigenlijk? Ja, natuurlijk omdat een prijs leuk is. Maar er is nog iets. Als je iets wint, is dat omdat je iets moois hebt gemaakt.

Van alle kleurplaten of slagzinnen die zijn ingeleverd, was die van jou een van de mooiste. Toen ik die prijs won, zei de jury daarmee tegen mij: ‘Mark, wat heb jij een mooie kleurplaat gemaakt.’ Zulke complimenten zijn leuk! Maar ook als je niets kunt winnen is het leuk om iets te maken en aan anderen te laten zien. Hoe vaak ik Hanneke wel niet iets wil laten zien… ‘Kijk Hanneke, heb je al gezien dat ik de appelboom weer rechtop heb gezet?’ Of, als ik knutsel aan een modelbouwpakketje: ‘kijk eens, ik heb een stofje over de stoeltjes gedaan, mooi he?’ en ‘zelfs de wieldoppen hebben nu de goede kleur!’ En Hanneke moet het allemaal maar aanhoren… Andersom gebeurt gelukkig ook, maar daar zal ik jullie nu niet mee vermoeien. Waar het om gaat: het is leuk om erkenning te krijgen als je iets moois hebt gemaakt. dia 3 – leven in Gods wereld: natuur Bij God is dat ook zo. Hij heeft iets heel moois gemaakt: de wereld. Bedenk maar elke keer dat je iets moois hebt gemaakt en het graag aan anderen wilt laten zien, bedenk dan maar dat God ook iets moois heeft gemaakt, wat hij graag aan jou wil laten zien. Want je leeft in Gods mooie wereld, in zijn natuur. 1. Indrukwekkende natuur dia 4 – indrukwekkende natuur Die natuur is prachtig en indrukwekkend. Psalm 104 gaat erover. Wie de Psalm geschreven heeft, is niet bekend, maar het was in ieder geval iemand die om zich heen keek en onder de indruk was van wat hij zag. dia 5 – natuur op vakantie… Voor veel mensen is het deze weken vakantie. Juist de vakantie is een goede tijd om om je heen te kijken, om de natuur te ontdekken. Wij zijn alweer terug van onze vakantie in Engeland, en we hebben genoten van de natuur. Vooral van de zee: de zee is nooit hetzelfde. De ene dag geeft de zee heerlijke verkoeling, de andere breekt het onze zandkastelen af, en weer een andere dag slaat het water woest tegen de rotsen.

Prachtig! dia 6 – …en dicht bij huis Maar om onder de indruk te zijn van de natuur, hoef je het echt niet ver van huis te zoeken. Sterker nog: mensen komen zelfs bij ons in de straat vakantie vieren! Misschien ben je vandaag bij ons te gast omdat je hier op vakantie bent. Voor de indrukwekkende natuur hoef je niet ver weg: het is overal. Alleen zie je het in je eigen omgeving misschien wat minder snel omdat je er aan gewend raakt. Maar dan kun je nog steeds onder de indruk zijn van een heftige onweersbui of van een avondlucht in schitterende kleuren. En dan Psalm 104. Het gaat maar door en door. Wolken, wind, bergen, dalen, bronnen, beken, dieren, gras… Het heeft ook nog allemaal met elkaar te maken. Zonder water geen bomen, en zonder bomen geen vogels. Wat zit het allemaal indrukwekkend in elkaar! En dan noemt Psalm 104 maar een heel klein stukje van die enorme natuur. dia 7 – natuur los van God? Geen wonder dat mensen ontzag hebben voor de natuur. Wat een machten en krachten zijn er in de natuur. In de tijd dat Psalm 104 is geschreven, zagen veel mensen die machten als goden. Bijvoorbeeld de zee: niet zomaar een grote plas water, maar een god die je te vriend moest houden. Want als de zee boos wordt, is het levensgevaarlijk… Tegenwoordig weten we wel beter, alsof je de zee kunt kalmeren met een stukje offervlees… Toch is het verschil tussen toen en nu niet zo heel groot. De mensen toen waren zo onder de indruk van de natuur, dat ze niet meer verder keken. De zee is al zo machtig, waarom zou je dan nog geloven dat er een God is die nog machtiger is, die de zee gemaakt heeft? Dat is vandaag toch net zo? We geloven in wat we kunnen zien. De natuur is al indrukwekkend genoeg van zichzelf! Die prachtige natuur staat vaak los van God. Ook als je wel gelooft dat God het heeft gemaakt, zie je God zomaar over het hoofd. Je geniet volop van de zee, maar met je geloof in God heeft het niets te maken.

2. Natuur is van God dia 8 – natuur is van God Nee, ik denk niet dat als je geniet van de natuur, je altijd ook direct aan God moet denken. Maar die natuur heeft wel alles met God te maken! Het is een kans om God te leren kennen. Hoe mooi de natuur ook is, hoe veel Psalm 104 daar ook over zegt, uiteindelijk gaat het om God: ‘prijs de Heer, mijn ziel.’ Want de natuur is van God. dia 9 – God is overal te zien Toen ik in Kampen theologie studeerde, was er een studentenpastor die alle studenten minstens een keer per jaar sprak. Met hem maakte ik een wandeling door het stadspark van kampen, en ondertussen hadden we een gesprek over wat je van God kunt merken. In de boeken die ik als theologiestudent las, stonden de mooiste dingen over God, maar waar was God nou in mijn eigen leven? Zijn antwoord vergeet ik nooit meer: ‘Mark, zie je die boom daar?’ Daar kon je moeilijk omheen kijken… ‘Van wie is die boom? En de grond waar je op loopt, van wie is dat?’ Natuurlijk wist ik wel dat God alles heeft gemaakt, God is de Schepper, maar ik moest het opnieuw zien. ‘Hoe talrijk zijn uw werken, Heer. Alles hebt u met wijsheid gemaakt, vol van uw schepselen is de aarde.’ Zonder God zou het er allemaal niet zijn! dia 10 – Kikker Wij hebben in de vakantie veel gelezen. Het favoriete boek, jawel, was: ‘het dikke verjaardagsboek van Kikker’. Over de avonturen van Kikker en zijn vrienden. Kikker was voor ons een aangename vakantievriend. Maar zonder de schrijver, Max Velthuijs, zou Kikker er helemaal niet zijn. Ook al zie je in het boek niets van Max Velthuijs, zonder hem zou het boek er niet zijn. Met God is dat ook zo: ook al zie je God zelf niet, zonder God zou deze wereld er niet zijn. God is geen onderdeel van de schepping, hij woont niet op een planeet ver weg, God is de schepper, de natuur is Gods kunstwerk. dia 11 – God in de natuur leren kennen

Maar in dat kunstwerk kun je God wel leren kennen. En dan kom ik weer met Kikker. In een interview kreeg Max Velthuijs eens de vraag: bestaat Kikker echt? Hij antwoordde: ‘Jazeker, Kikker dat ben ik zelf.’ Als je Kikker leert kennen, leer je ook zijn schrijver kennen. Dat geldt voor alle kunstenaars: ze schrijven of schilderen over dingen waar ze door geraakt worden. Met het kunstwerk van God is dat ook zo: in de natuur kun je God leren kennen. Als de natuur al indrukwekkend is, dan is God nog veel indrukwekkender. dia 12 – van Gods natuur genieten Nu is het met een boek over Kikker nog zo dat je het mooi kunt vinden of niet. Er is niemand die je verplicht om Kikker te lezen. Als je het mooi vindt, is dat fijn, als je het niet mooi vindt lees je maar wat anders. Dat is bij God anders. Je kunt Gods wereld niet beoordelen zoals je een boek van Kikker beoordeelt, omdat je zelf onderdeel bent van Gods wereld. Je hoort bij die natuur die hij gemaakt heeft. God wil graag dat je ervan geniet, dat je het mooi vindt en hem erkent. Daarvoor heeft hij het gemaakt. 3. Donkere kant van de natuur dia 13 – donkere kant van de natuur Maar kun je wel genieten van de natuur? Is het wel echt zo mooi gemaakt? Die zee die zo mooi tegen de rotsen beukt, is ook levensgevaarlijk. Alleen dit jaar al zijn duizenden mensen omgekomen in de Middellandse Zee. Mensen op de vlucht voor oorlog in hun land. Had God die zee niet wat rustiger kunnen maken? Denk aan aardbevingen en overstromingen. De natuur heeft ook heel donkere kanten. Kun je God dan wel prijzen om wat hij heeft gemaakt? De makkelijkste oplossing is zeggen dat God aan het begin de wereld gemaakt heeft en zich daarna heeft teruggetrokken. God bemoeit zich er gewoon niet meer mee. Psalm 104 laat iets anders zien: ‘zend uw adem en zij worden geschapen, zo geeft u de aarde een nieuw gelaat.’ De natuur is steeds in beweging, en God is er mee bezig. Dat is maar goed ook: God laat zijn wereld niet in de steek.

dia 14 – God staat boven de natuur Wat moet je dan met die donkere kanten van de natuur? Vanuit Psalm 104 kun je er in ieder geval 2 dingen over zeggen. Het eerste is dat God erboven staat. Ook in Psalm 104 worden de donkere kanten van de schepping genoemd. ‘Hij richt zijn oog op de aarde en zij beeft,’ vers 31, aardbevingen horen blijkbaar ook bij die natuur. En dan is er in vers 26 nog die raadselachtige ‘Leviathan’, door God gemaakt om ermee te spelen. De Leviathan is een zeemonster dat niet bestaat. Hij stond symbool voor de gevaren van de zee. Want Israëlieten wisten heel goed hoe gevaarlijk de zee kon zijn. Maar hoe gevaarlijk het ook is, dat zeemonster is voor God niet meer dan een badeendje. dia 15 – het echte probleem is de mens Het tweede is dat de natuur een groter probleem heeft dan de gevaarlijke zee: het echte probleem zijn de mensen, het enige onderdeel van Gods natuur dat tegen God in opstand is gekomen. Daarover gaat vers 35: ‘zondaars zullen van de aardbodem verdwijnen, onrechtvaardigen zullen niet meer bestaan.’ De hele Psalm gaat over de natuur, en dan opeens dit… Wat hebben die zondaars er nu weer mee te maken?! In Romeinen 8 schrijft Paulus: ‘De schepping is ten prooi aan zinloosheid (…) Wij weten dat de hele schepping nog altijd als in barensweeën zucht en lijdt.’ Mensen hebben een slechte invloed op Gods wereld. In Genesis 3 staat zelfs dat God de aarde vervloekt om wat de mens heeft gedaan. Zonde maakt niet alleen onze relatie met God en onze relatie met elkaar kapot, zonde vervreemd ons ook van Gods wereld. De hele natuur is er om God te eren, we zongen het uit Psalm 148. De mens vertikt het, en sleept de natuur in zijn val mee. De bomen staan er om God groot te maken, maar als je God er niet in herkent staan ze er voor niets. dia 16 – door Jezus een nieuw begin Het goede nieuws is dat God het er niet bij laat zitten. Hij begint met een nieuwe wereld, een nieuwe schepping. Een schepping zonder zondaars, die God niet in zijn wereld willen zien. Maar geen schepping zonder mensen. Daarom komt Jezus: hij is God die in zijn kunstwerk komt. Hij wil je meenemen naar Gods nieuwe wereld, waar geen donkere plekken meer zijn.

4. Kijk en loof God dia 17 – kijk en loof God Die donkere plekken zijn er nu nog. Er komt een betere wereld. Maar ook nu al is er alle reden om om je heen te kijken en God te loven. dia 18 – neem iets uit de natuur in gedachten Het begint met kijken. Kijken naar die prachtige natuur van God. Ik wil jullie vragen iets uit de natuur in gedachten te nemen. Iets wat je hebt gezien op vakantie, of gewoon in je eigen achtertuin. En laat dan even tot je doordringen hoe mooi het is. Zie je het al voor je? Vertel dan maar even aan je buurman of buurvrouw wat je bedacht had. dia 19 – bedenk dat God erachter zit En dan de volgende stap: bedenk dat God er achter zit. Zoals Psalm 104 zegt: God heeft het met wijsheid heeft gemaakt. Het is niet zomaar een stukje natuur, Gods handtekening staat erop. En voor alle duidelijkheid: het gaat er niet om of God die natuur in 6000 of 13 miljard jaar heeft gemaakt. Het gaat erom dat je God erin herkent. dia 20 – loof God en geniet En loof God dan om zijn natuur. Daarmee begint Psalm 104, en het sluit er ook mee af: ‘Prijs de Heer mijn ziel, halleluja.’ Nee, je kunt God geen prijs geven omdat hij het mooi heeft gemaakt. Je bedankt God niet met vrijkaartjes voor Avonturenpark Hellendoorn. Maar je kunt het wel tegen God zeggen: ‘wat hebt u het mooi gemaakt, ik prijs uw naam!’ God loven doe je ook door goed met zijn wereld om te gaan. De wereld is niet van ons en is er ook niet voor ons, de wereld is van en voor God. Je mag leven op Gods wereld. In de komende weken gaan we nog wel verder met hoe je met Gods wereld omgaat. Voor vandaag: kijk naar de natuur, zie dat God erachter zit en loof hem! God zelf geniet van zijn wereld. Doe maar met God mee: geniet van wat hij heeft gemaakt. Daar geniet God dan ook weer van. En ga zo op weg naar die nieuwe wereld.

Waar alles goed is, waar de vrede, de sjaloom, van God is. Luister maar naar Jesaja: ‘Wolf en lam zullen samen weiden, een leeuw en een rund eten beide stro en een slang zal zich voeden met stof. Niemand doet kwaad, niemand sticht onheil op heel mijn heilige berg – zegt de Heer.’ Amen.

Psalm 58 - Bidden om wraak of voor je vijanden? Jezus leert onze vijanden te vergeven. Maar in het Oude Testament lijk je heel andere geluiden tegen te komen: gebeden om wraak. Bijvoorbeeld Psalm 58. Kunnen christenen zulke psalmen eigenlijk wel zingen of bidden? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: [email protected]. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Bij deze preek is een blad beschikbaar met verwerkingsvragen: DoorSpreken. Liturgie Zingen: LvK Lied 392 : 1, 3 en 5 Stil gebed Votum en groet Zingen: Psalm 93 : 1, 2 en 3 Gebed Preek (tijdens preek lezing Psalm 58) Zingen: Psalm 94 : 1, 10 en 11 Geloofsbelijdenis Zingen: Opwekking 331 Gebed Collecte Zingen: Psalm 97 : 1 en 2 Zegen

Bidden om wraak of voor je vijanden? Inleiding dia 1 – overzicht serie Vanmiddag komen we alweer aan het einde van de leerdiensten

over moeilijke kanten van God in het Oude Testament. De vorige twee keren ging het over de vraag: wie is God nu eigenlijk? Is hij een God van oorlog of van vrede? Een God van straf of van vergeving? We hebben moeilijke bijbelteksten bestudeerd en lijnen door de bijbel heen getrokken. God is een God van vrede, maar dat betekent niet dat God geen geweld gebruikt, het hoogtepunt van het geweld is het kruis van Jezus. En God is een God van vergeving, maar als zijn vergeving wordt afgewezen, straft hij wel! Aan het kruis neemt hij het oordeel op zichzelf. Dat waren de onderwerpen van de vorige twee diensten, en ik hoop dat je er uit meeneemt dat God niet iemand is die alles maar laat gebeuren, dat hij geen lieve maar tandeloze God is. Vandaag is de insteek iets anders. De vraag van vandaag is of wij moeten bidden om wraak of juist moeten bidden vóór onze vijanden. Vorige week hebben we het al over Gods vergeving gehad. Vandaag gaat het erover hoe wij met vijanden moeten omgaan. Moeten wij hen ook vergeven? De vraag stellen is hem beantwoorden: natuurlijk moeten wij vergeven! Toch kom je in het Oude Testament ook de andere kant tegen: het gebed aan God om wraak op je vijanden. Dus je vergeeft iemand niet, maar wenst hem juist verschrikkelijke dingen toe, en je betrekt God erin, want God staat aan jouw kant. dia 2 – scheidsrechter Dat kun je nog het best met een bedreiging vergelijken. Scheidsrechters op het voetbalveld krijgen die nog wel eens. ‘Krijg toch de tering!’ Dat is niet heel netjes, maar meestal ook niet gemeend. Dat een voetballer een scheidsrechter werkelijk de tering toewenst, dat komt gelukkig maar weinig voor. En meent een voetballer het wel, dan gebruikt hij wel andere woorden, die weinig te raden overlaten. Heel soms lees je over een scheidsrechter die met de dood bedreigd wordt. En iedereen is het erover eens: dat kan echt niet, dat moet worden aangepakt. Dat je een hartgrondige hekel aan een scheidsrechter hebt, prima, maar een doodsbedreiging, dat gaat te ver! En als iemand dat dan ook nog in naam van zijn god doet, zoals ‘jij bent een heiden, jij moet dood, in de naam van Allah’,

dan heb je natuurlijk helemaal de poppen aan het dansen. dia 3 – Psalm 58 Gelukkig hebben christenen een heel andere God. Alhoewel… Laten we eens zo’n gebed om wraak lezen, Psalm 58. Het is een gebed van David, en zijn gebed is heftig. 1. Barbaarse gebeden? dia 4 – neem een vijand in gedachten Laten we even tijd nemen om de heftigheid van deze Psalm mee te voelen. Ik heb daar wat op bedacht. Neem voor jezelf een vijand in gedachten. Iemand waar je misschien een groot probleem mee hebt. En wees gerust: ik ga je niet vragen om te vertellen wie je in gedachten hebt. Dus neem even een vijand in gedachten. En dan gaan we naar Psalm 58. Stel je voor dat jij Psalm 58 bidt over de vijand die je net in gedachten hebt genomen. Dus: ‘God, sla mijn vijand de tanden uit de mond, verbrijzel de kaken van die leeuw, Heer.’ En: ‘in het bloed van mijn vijand, was ik mijn voeten.’ Wat doet het met je als je Psalm 58 zo toepast? dia 5 – moeilijk om te bidden Ik denk dat voor de meesten van ons geldt, dat we dit gebed van David niet willen bidden voor onze vijanden. Bij mij roept het heel veel weerstand op. Ik wens niemand Psalm 58 toe. Ik vind het al moeilijk om een vijand te bedenken. Natuurlijk heb ik wel eens een meningsverschil met iemand, maar deze psalm bidden… En zelfs als ik denk aan de schurken van deze wereld, bidt ik niet Psalm 58, maar zou ik veel eerder bidden dat God hen tot inkeer wil brengen. dia 6 – geen buitenbeentje Is Psalm 58 misschien een buitenbeentje? Een heftige uitspatting van iemand die heel diep in de put zit, en niets beters meer weet dan deze Psalm te schrijven? Nee: Psalm 58 is geen buitenbeentje. In de vorige twee preken heb ik direct de allerheftigste teksten gepakt: over Israël dat zeven volken moet uitroeien en over kinderen die door berinnen verscheurd worden. Daar konden we zeggen: dit is niet normaal, niet zoals het altijd gaat. Maar Psalm 58 is wel normaal! Oke, ik geef toe, ik heb die Psalm wel gekozen omdat het er daar dik bovenop ligt

en omdat verschillende dingen daar bij elkaar komen, maar een gebed om wraak is heel normaal. In de bijbel staan 150 psalmen. Heef iemand een idee in hoe veel van die psalmen een gebed om wraak voorkomt? Dat is in 100 psalmen! Het komt ook voor in zeer geliefde Psalmen. Neem bijvoorbeeld Psalm 139: ‘Heer, u kent mij, u doorgrondt mij, met al mijn wegen bent u vertrouwd.’ Prachtig, dat kunnen we uit volle borst meezingen. Maar dan opeens: ‘God, breng de zondaars om, weg uit mijn ogen, jullie die bloed vergieten. Ik haat hen zo fel als ik haten kan.’ Dat zing je niet uit volle borst, misschien houdt je je mond zelfs even dicht. En als ik als predikant de liederen uitzoek die we in een kerkdienst gaan zingen, dan ga ik meestal zorgvuldig om die moeilijke teksten heen. Straks gaan we trouwens wel zo’n psalm zingen. dia 7 – problemen: vergeven, bloederig en wij/zij Maar wat maakt een psalm als Psalm 58 nu zo moeilijk? In ieder geval dat het zo anders lijkt dan wat Jezus zegt in Matteüs 5: ‘Ik zeg jullie: heb je vijanden lief en bid voor wie jullie vervolgen, alleen dan zijn jullie werkelijk kinderen van je Vader in de hemel.’ Hij kan ik bidden dat God mijn vijanden straft, als Jezus deze opdracht geeft? Een ander probleem is hoe concreet Psalm 58 is. Als er nou gewoon stond: ‘God, wilt u mijn vijanden straffen’, dan was het al een stuk makkelijker als wat er echt staat: of God ze de tanden uit de mond wil slaan, of God hun kaken wil verbrijzelen, en of God ervoor wil zorgen dat je je voeten kunt wassen in het bloed van de vijanden. Dat klinkt toch gruwelijk en barbaars? Zo plastisch, zo bloederig, dat is toch nergens voor nodig? En nog een probleem: het gaat in zulke psalmen steeds over goddelozen, wettelozen en vijanden. Echte vijanden heb ik niet, ik probeer in vrede met iedereen te leven, maar bij mensen zonder God en gebod kan ik me wel wat voorstellen. Maar wat moet iemand die geen christen is maar wel nieuwsgierig, een buitenstaander die een kerkdienst bezoekt, wel niet denken bij zulke woorden? Zijn zij de goddelozen en bidden christenen dat zij gestraft worden? Op het eerste gezicht lijkt het in ieder geval wel zo. dia 8 – kunnen christen Psalm 58 bidden?

Kunnen christenen Psalm 58 wel bidden? Ik wil dat jullie daar even over nadenken. Bespreek het even in kleine groepjes: kunnen christenen Psalm 58 bidden? 2. 4 Denkrichtingen dia 9 – boeken Wat moeten we met wraakgebeden zoals Psalm 58? Op zoek naar een antwoord werd ik vooral geholpen door 2 boeken: ‘Is dit onze Vader?’ door Hetty Lalleman, dat boek heb ik al eerder genoemd, en ‘Wie is als Gij?’ door prof. Eric Peels. Dus als je na vandaag nog meer over het onderwerp wilt weten: koop eens een goed boek. Die boeken hebben mij weer geholpen aan een aantal denkrichtingen, dit keer zijn het er vier. dia 10 – het gebed om wraak is een gebed om recht De eerste denkrichting: het gebed om wraak is een gebed om recht. Psalm 58 is niet gericht op willekeurige persoonlijke vijanden. Ik vroeg jullie net wel om een vijand in gedachten te nemen, maar daar gaat het in die psalm niet over. Het is geen psalm over scheidsrechters waar je een hekel aan hebt. Er staat wel wat meer op het spel dan persoonlijke gevoelens die gekwetst zijn. De Psalm is gericht op machtigen. Zij krijgen de vraag: spreekt u werkelijk recht, beoordeelt u de mensen eerlijk? Het antwoord is duidelijk: nee. Het gaat om mensen die macht hebben en recht kunnen spreken, maar hun macht voor zichzelf gebruiken. Wat moet je als zelfs rechters geen recht meer doen? In Exodus 23 staat hoe rechters moeten zijn: ze moeten de rechten van armen eerbiedigen, onschuldigen niet ter dood brengen en geen steekpenningen aannemen. Maar in de bijbel zijn zat voorbeelden te vinden van rechters die een loopje nemen met het recht. In Amos 5 wordt over hen geprofeteerd: ‘ik weet hoe talrijk jullie misdaden zijn, hoe groot jullie zonden: jullie keren je tegen de onschuldigen, jullie ontvangen steekpenningen, jullie ontnemen de armen in de poort hun recht.’ Psalm 58 is geen gebed van wraakgevoelens, maar een gebed of God zulk onrecht wil aanpakken. Dus als je Psalm 58 naar vandaag trekt, zie het dan als een aanklacht tegen het onrecht in de wereld. dia 11 – de wraak is in Gods hand Dan de tweede denkrichting:

de wraak is in Gods hand. Misschien ken je de spreuk ‘ora et labora’ wel: bid en werk! Meestal is dat goed om te bedenken: als je bidt voor een goed cijfer op een toets, moet je er ook gewoon voor leren, en als je bidt dat een hulpactie veel geld gaat opleveren, dan zul je toch ook gewoon je eigen portemonnee moeten trekken. Maar in dit geval gaat die spreuk niet op! Als je God bidt om wraak, moet je God niet een handje gaan helpen. Als je bidt om wraak, leg je het juist in Gods hand. Dat zie je in het leven van David, de dichter van Psalm 58, ook: koning Saul is zijn vijand, maar als David de kans krijgt hem te doden, laat David die kans aan zich voorbij gaan: het is aan God. Psalm 58 is geen oproep tot geweld. Een vervloeking was in die tijd veel normaler dan vandaag, en daarmee legde je het in de handen van God. God is de enige die echt recht kan brengen. dia 12 – het gebed om wraak heeft beeldspraak Maar waarom moet dat dan met die bloederige woorden? Daarover de derde denkrichting: het gebed om wraak heeft beeldspraak. Beeldspraak is bijvoorbeeld ‘het kind met het badwater weggooien.’ Als iemand dat zegt, bedoelt hij dat meestal niet letterlijk. Anders wordt het wel heel gruwelijk… Het is beeldspraak voor dat je met iets slechts ook iets goeds wegdoet. In de bijbel kom je vaak beeldspraak tegen. Jezus zegt bijvoorbeeld tegen de Farizeeën: ‘Blinde leiders zijn jullie, die uit hun drank de muggen ziften, maar een kameel wegslikken.’ Dat zegt niets over hun eetgewoonten. En nu terug naar Psalm 58. Ook daar kom je beeldspraak tegen. De machtigen worden eerst met slangen vergeleken, en pas dan komt het gebed dat God hun de tanden uit de mond slaat. De giftanden zijn het wapen van de slang, het is een gebed dat God de slechte wapens uit handen neemt. Met die kaken van de leeuwen is dat net zo: de middelen waarmee de machtigen onrecht doen, die moeten worden verbroken. Hoe het precies zit met het ‘voeten in bloed wassen’ weet ik niet, maar ik vermoed dat het een soort gevestigde uitdrukking was. dia 13 – het gaat uiteindelijk om de strijd tegen de duivel Dan de laatste denkrichting: het gaat uiteindelijk om de strijd tegen de duivel. Dat is het grotere plaatje. God heeft een plan met de wereld, en in dat plan had Israël een belangrijke rol.

Israël was het volk waar God zijn verbond mee had gesloten, het volk dat met God leefde en mensen dichter bij God moest brengen. Als dat verbond gesloten wordt, gaat het ook over wat er gebeurt als Israël zich niet aan de verbondsregels houdt. In Deuteronomium 27 en 28 kom je een lange lijst vervloekingen tegen. Daar staat onder andere: ‘vervloekt is eenieder die de rechten van vreemdelingen, weduwen en wezen schendt. Dan antwoordt heel het volk: “Amen.”’ In Psalm 58 gaat het niet om persoonlijke vijanden, en het gaat om meer dan alleen onrecht: het gaat om aantasting van het verbond. De machtigen in die psalm zetten God zelf aan de kant. Het zijn geen goddelozen die God gewoon nog niet kennen, zoals buitenstaanders vandaag, het zijn mensen die God en zijn goede wetten bewust aan de kant zetten en daarmee mensen van God weg houden. Ze laten zich gebruiken door de grote tegenstander, Gods eer staat op het spel! 3. Bidden om wraak? dia 14 – bidden om wraak? Moeten christenen bidden om wraak of juist bidden voor hun vijanden? Met die vraag begon ik. Ik hoop dat nu wat duidelijker is waarom die wraakgebeden in de bijbel staan. Maar hoe moeten we daar vandaag mee omgaan? Ik trek vier lessen. dia 15 – bid om recht en Gods rijk Les een: bid om recht en om Gods rijk. In Psalm 58 gaat het niet om wraakgevoelens tegen persoonlijke vijanden. Het is een gebed dat God onrecht aanpakt en dat God zijn rijk, het rijk van vrede en recht, laat komen. Het is een gebed tegen de macht van het kwaad. Bid maar met Psalm 58 mee dat God het kwaad onschadelijk maakt. En natuurlijk kun je dan denken aan grote situaties in de wereld. Aan oorlogsgeweld en terreur, aan mensen die haat zaaien. We mogen met kracht bidden dat God hun macht onschadelijk maakt. Want God heeft oog voor slachtoffers. Maar daarmee blijft het gebed nog veilig ver weg. Ook in Nederland zijn machten die ons van God afhouden, van zijn rijk. Wat een macht kunnen geld en geluk over ons hebben. Bid dat God ook die machten afbreekt. dia 16 – alleen in Christus staan wij recht Les twee: alleen in Christus staan wij recht. Jezus zegt dat hij de vervulling is van de Schriften, en ook Psalm 58 is in hem vervuld. Daarmee bedoel ik dit: als het gaat over de strijd tussen goed en kwaad,

zet je jezelf altijd aan de goede kant. De fout van de machtigen in Psalm 58 is net zo goed mijn fout: beoordeel ik mensen wel eerlijk, en gaat het geweld van mijn portemonnee niet net zo goed over de hele aarde? Alleen Jezus staat aan de goede kant. Gods vloek moet over jou en mij komen. Maar Jezus, de enige rechtvaardige, neemt de vloek op zich. Hij wil je wassen in zijn bloed, hij heeft recht gedaan. Dus kunnen christenen Psalm 58 zingen? Niet zomaar! Je bidt dan al snel het verkeerde. Je kunt het alleen zingen als je ziet dat het in Christus vervuld is, en dat je met Jezus mee mag zingen. dia 17 – neem het recht niet in eigen hand Les drie: neem het recht niet in eigen hand. Een bekende uitspraak is ‘oog om oog, tand om tand.’ We horen daar al snel iets in als: neem gerust wraak. Maar dat is nooit de bedoeling geweest: het gaat over eerlijke rechtspraak, over straffen zonder aanzien des persoons. Maar het werd wel gebruikt als regel voor wraak, en daar gaat Jezus in Matteüs 5 tegenin: ‘jullie hebben gehoord dat gezegd werd: “een oog voor een oog en een tand voor een tand”. En ik zeg jullie je niet te verzetten tegen wie kwaad doet, maar wie je op de rechterwang slaat, ook de linkerwang toe te keren.’ Neem geen wraak, kom je vijand juist tegemoet. Paulus zegt: dan stapel je gloeiende kolen op zijn hoofd. Je kunt veroordelen wat mensen doen, maar dat mag je aan God overlaten. Voor mensen geldt: vergeef hen en bid voor hen. dia 18 – wees geen wolf in schaapskleren En tenslotte les vier: wees geen wolf in schaapskleren. Ook al een voorbeeld van beeldspraak trouwens… Ook in het Nieuwe Testament komen vervloekingen voor, net zo heftig als Psalm 58. In Galaten 1:8 staat zo’n vervloeking: ‘Wanneer iemand u iets verkondigt dat in strijd is met wat ik u verkondigd heb, al was ik het zelf of een engel uit de hemel – vervloekt is hij!’ Deze vervloeking gaat niet over buitenstaanders, maar om mensen die zichzelf christen noemen, maar met hun woorden of daden mensen van Christus wegdrijven. Leef juist in dienst van het evangelie, en bidt om Gods hulp daarin. Met de woorden van Zondag 48 van de Catechismus: ‘Regeer ons zo door uw Woord en Geest, dat wij ons steeds meer aan u onderwerpen, bewaar en vermeerder uw kerk, verbreek de werken van de duivel en alle macht die tegen u opstaat, verijdel ook alle boze plannen die tegen uw heilig Woord bedacht worden,

totdat de volmaaktheid van uw rijk komt, waarin u alles zult zijn in allen. Amen.

Psalm 42:3 - Hartstocht voor God Eerste themapreek bij het Feest van Genade. ‘Hartstocht voor God’, dat klinkt als iets voor mensen die op de toppen van hun geloof leven, niet voor gewone mensen als jij en ik. Kun je als je weinig van God merkt, toch hartstochtelijk naar hem verlangen? De dichter van Psalm 42 wel: God is voor hem ver weg, en dat maakt een diep verlangen naar God bij hem wakker. Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: [email protected]. Dan stuur ik ook de bijbehorende powerpoint toe. Liturgie Zingen: Opwekking 462 Stil gebed Votum en groet Zingen: Psalm 148 : 1 en 2 Gebed Kinderen naar club Lezen: Psalm 42 : 1 – 12 Zingen: Psalm 43 : 3, 4 en 5 Preek over Psalm 42 : 3 Zingen: ‘Ik ben’ (Sela), coupletten 1, 2, 3 en 6, refrein na 2 en 6 Kinderen terug Lezen wet Zingen: LvK Lied 360 : 1 en 2 Avondmaal Lezen formulier 3 Viering Zingen: Psalm 148 : 4 en 5 Gebed Collecte Zingen: GKB Gezang 70 : 1, 2 en 3 Zegen

Hartstocht voor God Inleiding

dia 1 – slingers Het is feest, kijk maar naar de slingers. Feest omdat God van ons houdt. Die slingers zouden er altijd mogen hangen, maar dan zijn ze niet meer bijzonder. Vanaf vandaag willen we 6 weken feest vieren, het feest van genade. Vieren dat God alles voor ons is. Niet omdat dat alleen deze weken zo is, maar om er opnieuw van onder de indruk te komen. Om onze hartstocht voor God te laten groeien. Hartstocht, dat is het thema voor vanmorgen. Maar wat is dat? dia 2 – riool Stel je voor, je bent Jean Valjean uit de film ‘les miserables,’ die sommigen hier gisteren hebben gekeken. Je bent in het riool van Parijs beland met een zwaargewonde jongen op je rug. Door alle smerigheid van het riool heen zoek je een weg naar buiten. Als je dan eindelijk buiten bent, waar verlang je dan naar? Nou, iemand? Het lijkt mij niet zo heel moeilijk: je verlangt naar een warme douche. Je voelt je zo smerig, dat je de hele dag onder de douche wilt blijven staan. Je hebt ladingen douchegel nodig om je weer schoon te voelen. Dat is hartstocht: ergens heel sterk naar verlangen. dia 3 – Irak Je bent kind en je woont in Irak. Je bent op de vlucht voor het geweld. Overdag hoor je in de verte de geweren, ’s nachts kun je niet slapen. Je loopt de hele dag, je hebt overal blaren. Waar verlang je dan naar? Ik zou verlangen naar veiligheid, naar een bed. dia 4 – regen Je gaat op de fiets naar school of naar je werk. Vanochtend was het nog lekker weer, maar nu je terugfietst, zit alles tegen. Je hebt harde tegenwind, en het regent aan een stuk door. En dan heb je ook nog geen regenpak bij je. Je komt helemaal verregend thuis. Waar verlang je dan naar? Ik kan wel wat bedenken: een handdoek, droge kleren en een open haard. O, en ook nog een mok warme chocolademelk.

dia 5 – hartstocht voor God Verlangen is heel gewoon, er is zo veel om naar te verlangen, iedereen kan verlangen. Verlangen naar eten, naar gezelligheid, naar je bed, enzovoort. Maar kun je zo ook verlangen naar God? Dat is hartstocht voor God. 1. Gebrek aan God dia 6 – wat merk je van God? We gaan naar Psalm 42. Het staat daar vol van hartstocht, van een sterk verlangen naar God. Zo sterk als een hert verlangt naar stromend water, zo sterk verlangt de dichter naar God. Ik moet bekennen: ik vind dat wel eens moeilijk. Ik ben niet altijd enthousiast voor God. Er gaan dagen voorbij dat ik helemaal niets van hem merk, en het helemaal niets uit lijkt te maken dat God er is. Dagen dat ik bid omdat het een goede gewoonte is, maar niet omdat ik voel: ‘ja, ik wil graag tijd met God’. dia 7 – dieptepunt in relatie met God En daarom ben ik blij dat Psalm 42 langer is dan de eerste zinnen over een diep verlangen naar God. Want als je verder leest, zie je dat de dichter van die Psalm ook zijn problemen heeft. Ja, hij schrijft over zijn verlangen naar God, maar niet omdat hij zo dicht bij God leeft! Hartstocht is niet pas voor als het helemaal goed zit tussen jou en God, je je bij God helemaal op je gemak voelt en je op een hoogtepunt van je geloofsleven zit. In Psalm 42 is het juist andersom: de relatie met God lijkt eerder op een dieptepunt te zitten. Wie Psalm 42 geschreven heeft, daarover weten we bijna niets, behalve dat hij een Korachiet was, een tempelzanger. Zingen voor God, dat was zijn lust en zijn leven. Met heimwee denkt hij eraan terug. Wat is het lang geleden dat hij in een grote menigte meeliep, op weg naar Jeruzalem, dat ze zongen en juichten. Dat waren nog eens tijden! Maar nu is hij ver weg van Jeruzalem. Hij voelt zich eenzaam. Er zijn wel mensen om hem heen, maar ze vragen hem alleen maar: ‘jij gelooft toch in God, nou, waar is die God dan?’

En om eerlijk te zijn: hij vraagt het zichzelf ook af. Hij merkt helemaal niets meer van God. Heeft God hem soms in de steek gelaten? dia 8 – juist in dieptepunt verlangen Psalm 42 is dus geen makkelijke psalm. Niet van: ‘ik ben zo blij met God, hij is echt alles voor mij!’ Het is niet het lied van iemand die God overal in ervaart. Het is het lied van iemand die dorst heeft, iemand die uitdroogt. Het lied van gebrek aan God. Een schreeuw naar boven: ‘Heer, ik sta droog, ik heb u nodig. Heer, ik voel me zo rusteloos. Ik voel me opgejaagd door het leven, ik moet nog zo veel doen, ik maak me zorgen over van alles. Had ik u maar dichtbij om mij rust te geven.’ 2. Hartstocht voor God dia 9 – hartstocht voor God Hartstocht voor God is niet voor supergelovigen. Juist als je doornat bent, verlang je naar droge kleren. Vaak is het zo dat je ergens naar gaat verlangen als je een tijdje zonder moet doen. Verlangen naar een wasmachine, dat doe je niet zo snel, maar als je een maand zonder wasmachine hebt gedaan, dan weet je weer hoe handig een wasmachine is. Met God is dat ook zo: weinig van God merken kan je juist hartstocht geven voor God. Dat gebeurt in deze psalm. Het bevalt de zanger niets, zonder God. Hij voelt zich bedroefd, onrustig, en hij weet wel waar het aan ligt: hij merkt zo weinig van God. Hij mist God, en dat wakkert zijn verlangen aan. Hij verlangt hartstochtelijk naar God, om dichter bij God te zijn. Zonder God kan hij niet, dat is zijn ontdekking, net zoals een hert niet zonder water kan. dia 10 – gemaakt om met God te leven En dat is niet zomaar. We zijn gemaakt om met God te leven. In het paradijs was dat zo: er stond niets tussen God en mensen in. God, Adam en Eva waren vrienden. Totdat Adam en Eva de vrucht aten, afstand namen van God. Toen begon de ellende. De schaamte, de onrust, de pijn. Zonder God zijn we opgejaagd, want er mist iets. Het leven wordt zwoegen, voor eten en nageslacht.

Zonder God zijn we bezig met overleven, het liefst zo aangenaam mogelijk, maar blijft dat onrustig gevoel van binnen. God wil het anders, hij is de levende God. Hij is niet een of andere macht die je leven wat makkelijker kan maken. Hij leeft: hij is een Iemand. Iemand om dichtbij te komen, om, met de woorden van Psalm 42 ‘zijn gelaat te aanschouwen’. Dat betekent dat je God in de ogen kijkt. Prachtige woorden voor een relatie met God. dia 11 – genieten van God: het mooiste dat er is Ik kan me niet voorstellen hoe dat is. God zelf zien, dat moet het meest indrukwekkende zijn dat bestaat. Je kunt al zo onder de indruk zijn van wat hij gemaakt heeft. De zon die knalrood ondergaat, of de lach van een baby. Als God dat gemaakt heeft, hoe prachtig moet hij zelf dan niet zijn? Hartstocht voor God, dat is verlangen om God te zien, om hem groot te maken en te genieten van wie hij is. Dat is het mooiste wat je kan gebeuren. Het einde van alle onrust binnenin je: dan is alles goed. 3. Waarom bij God? dia 12 – waarom bij God? Ik zei net: ‘weinig merken van God kan je hartstocht voor God geven’. ‘Kan’… dat betekent dat het ook anders kan. Het is niet automatisch zo dat als je weinig van God merkt, je hartstocht voor God krijgt. Als je onrustig en opgejaagd bent, en op zoek bent naar geluk en rust, kun je dat ook ergens anders zoeken. Waarom zou je hartstocht juist voor God hebben? dia 13 – God is mooier dan aardse dingen… Voor de dichter van Psalm 42 is dat helemaal geen vraag, hij weet gewoon dat hij bij God moet zijn. En wat hij er over zegt, dat is zo mooi, dat vind je nergens anders. C.S. Lewis heeft ergens opgeschreven: ‘het probleem is niet dat wij geluk nastreven. Het probleem is dat wij veel te snel tevreden zijn gesteld: met drugs, alcohol, seks, macht. En dat terwijl God ons zoveel meer, zoveel diepers biedt.’ De afgelopen weken zijn we met Prediker bezig geweest, hebben we ook gekeken naar allerlei aardse dingen, en de conclusie was steeds dat ze niet echt gelukkig maken. Het is zo kwetsbaar, en vaak maken ze alleen maar ontevreden.

Genieten van God is veel mooier. dia 14 – …en andere godsdiensten Zo mooi vindt je het ook in andere godsdiensten niet. Allah is geen god om van te genieten, maar een god om te gehoorzamen. In oosterse godsdiensten is het hoogste doel opgaan in een eeuwig niets. Rust zul je dan vast hebben, maar je bent geen mens meer. Bij God is dat anders: God laat je mens zijn, hij wil een relatie met je, dat jullie elkaar in de ogen kijken. dia 15 – door verlangen kun je al genieten Nu is het in Psalm 42 natuurlijk wel zo dat de dichter hier wel naar verlangt, maar het niet heeft. Hij is juist ver weg van God, merkt weinig van God. Je krijgt niet altijd wat je wilt. Je kunt wel willen dat je elke dag een prachtig boeket bloemen van je man krijgt, maar ik denk dat je maar beter realistisch kunt zijn… Is de rust die God geeft meer dan iets wat we graag willen? Met verlangen naar God is iets geks aan de hand: hoe meer je verlangt naar God, hoe dichter je ook bij God komt. Als je echt verlangt naar God, wordt God vanzelf steeds belangrijker voor je, komt God steeds meer in het middelpunt. Alleen al tegen jezelf zeggen dat het om God gaat, kan je helpen om rust te vinden. dia 16 – Jezus: Gods hartstocht voor jou Maar er is meer. Wij hoeven niet alleen naar God te verlangen, hij heeft ook hartstocht voor ons. De grote, prachtige, indrukwekkende God, wil genieten van ons, hij houdt van je. Zo veel, dat Jezus aan het kruis dorst heeft, hij heeft een droge keel, maar ook dorst naar God. God verliet hem, zodat wij nooit door hem verlaten zouden worden. Dat wonder van Gods hartstocht voor ons, vieren we zo aan tafel. Jezus zelf heeft het ook over dorst. In Johannes 4 zegt hij: ‘wie het water drinkt dat ik hem geef, zal nooit meer dorst krijgen.’ Als je gelooft in Jezus, als je zijn woorden indrinkt, als je Jezus ziet in zijn volgelingen, dan kun je vandaag al genieten van God. En mag je vertrouwen dat het alleen maar mooier wordt. 4. Richt je op God dia 17 – richt je op God

Ik denk dat iedereen het probleem wel kent dat je zo weinig van God merkt. De grote vraag is: wat doe je ermee? Houdt het je bij God vandaan, of geeft het je juist hartstocht voor God? dia 18 – hartstocht is een keuze Hartstocht klinkt een beetje alsof het je moet overkomen. Zoals verliefdheid je overkomt. Je kunt hard proberen verliefd op iemand te worden, maar het lukt niet. Of andersom: je wilt niet verliefd worden, en het gebeurt wel. Bij hartstocht voor God werkt dat anders. Ook als je niet veel van God merkt, kun je ervoor kiezen. De dichter van Psalm 42 doet dat ook: hij roept zichzelf steeds op ‘vestig je hoop op God’. De vraag is of je gelukkig wilt worden en rust wilt vinden in God of in andere dingen. Dat is een keuze. Ik merk dat als ik me opgejaagd en onrustig voel, ik meestal ook weinig met God bezig ben. Dan zijn er heel veel dingen die mijn aandacht vragen, die belangrijk zijn, en daar wordt ik alleen maar gestrest van. Ik vergeet dan wat echt belangrijk is: God. En dan probeer ik stil te staan, weer te ontdekken dat God hartstocht voor mij heeft, onder de indruk te komen van zijn liefde, die veel belangrijker is dan de onbenullige dingen waar ik me druk om maak. Natuurlijk lukt dat de ene keer beter dan de ander, maar ik merk wel: je op God richten geeft rust. dia 19 – voed je hartstocht Nee, hartstocht voor God kun je niet afdwingen. Maar je kunt het wel voeden. Het gemeenteproject ‘feest van genade’ is zo’n manier van voeden. Ik hoop dat je er in mee wilt doen, om samen weer onder de indruk te komen van God. En vandaag in het bijzonder kun je hartstocht voor God ook voeden door aan de tafel van de Heer te eten en te drinken. God wil je honger en dorst vervullen. Amen.

Psalm 24,3-6 - Wind in de zeilen - als de HEER je zegent Uitzending Radio Eenhoorn na de Agrarische Dagen

Liturgie Voorzang LB 120,1.4 Stil gebed Votum Groet Zingen Ps 15 Wetslezing Zingen: gezang 156,1-3 Gebed Lezen: Psalm 24 Zingen Gez 110,1.3 Preek over Psalm 24,3-6 Zingen: Ps 24,.2.3.4 Gebed Collecte Zingen Gez 146 Zegen Opmerking: Ik vind het prettig om het even van te voren te horen wanneer deze preek ergens in een kerkdienst gelezen wordt. In mijn mailbox past altijd nog wel een mailtje: [email protected]

Preek over Psalm 24,3-6 – Wind in de zeilen – als de HEER je God is en je zegent Beste mensen, luisteraars via radio Eenhoorn, hier in ‘De Voorhof’ – gasten, broers en zussen in de Heer, 1. Wind in de zeilen. Dit jaar hebben de Agrarische Dagen een boodschap. Economisch is het een moeilijke tijd. Maar: zit niet bij de pakken neer. Ga er vol voor, zorg ervoor dat je de wind in de zeilen krijgt. Dat moet je symbolisch zien: dat het je goed gaat. Wie wil dat niet – de wind in de zeilen hebben? Maar hoe doe je dat: zorgen dat je weer de wind in de zeilen krijgt? Of dat het je voor de wind blijft gaan? Dus dacht ik van de week: wat zegt de Bijbel daar eigenlijk over? Nou, over zeilen niet zoveel. Er wordt in de Bijbel nauwelijks gezeild. En de wind is in de Bijbel vaak een bedreiging: een droge woestijnwind, of een storm, of de wind die het kaf van het koren scheidt.

Maar er staan in de Bijbel natuurlijk wel dingen over de wind in de zeilen hebben – symbolisch gezien. Ik moest bijvoorbeeld denken aan een spreuk, Spreuken 10,22: Alleen de zegen van de HEER maakt rijk, zwoegen voegt daar niets aan toe. Zegen – dat is dat God zijn kracht inzet voor jou. Dat je oogst niet mislukt, maar dat God je een goede oogst geeft. Dat het goed gaat met jou, met je familie. Dat je misschien zelfs rijk wordt. Geef mij die zegen van de HEER – ik wil wel rijk worden! Hoe doe je dat? Hoe zorg je ervoor dat de HEER jou zegent? Dat is eigenlijk dezelfde vraag als: Hoe doe je dat, zorgen dat je de wind in de zeilen hebt? Zegen krijg je van de HEER. Dus, ga naar de HEER toe. Vertel me: waar moet ik heen? Dan kan ik Hem vragen om me te zegenen. Dan kan Hij zorgen dat ik de wind in de zeilen heb. 2. Ja, en toen kwam ik bij Psalm 24. Daarin proef je: God is niet de eerste de beste. De hele wereld is van de HEER. Alle mensen zijn van de HEER. Wij denken zomaar: de wereld is van ons. Ik heb recht op geluk. Het is oneerlijk als het mij niet voor de wind gaat. De wereld is dus niet van ons. Jij en ik en alles om ons heen – het is eigendom van de HEER. Je kunt niet zomaar naar God gaan en vragen: HEER, zegen mij. En zorg dat het mij voor de wind gaat. Want – en dat vind je misschien nog veel schokkender – niet iedereen mag zomaar bij God komen. Kijk maar, vers 3 en 4: Wie mag de berg van de HEER bestijgen, wie mag staan op zijn heilige plaats? Wie reine handen heeft en een zuiver hart, zich niet inlaat met leugens Noot [sluiten] (24:4) zich niet inlaat met leugens – Volgens sommige Hebreeuwse handschriften en de oudste vertalingen. MT (betekenis van het Hebreeuws onzeker): ‘geen valse eed aflegt op mijn leven’. en niet bedrieglijk zweert.

Klinkt mooi – maar wie mag er dan bij de HEER komen? Wie krijgt er dan zegen, wind in de zeilen? Zweer jij nooit bedrieglijk? Nooit meineed gepleegd? Dat lukt nog wel redelijk, denk ik. En je inlaten met leugen? Let op: in de vorige vertaling stond er: als je je ‘ziel niet op valsheid richt’. Dat betekent ook dat je leven niet bouwt op leugens. Op valse zekerheden. Zoals ‘ik ben gelukkig als ik een miljoen op de bank heb staan’. ‘Ik word gelukkig als ik stop met mijn huwelijk en met die ander overnieuw begin’. ‘Ik zal gelukkig zijn als ik de beste ben in mijn vak.’ Wat zijn er niet een valse zekerheden te bedenken. Wat zijn jouw zekerheden? Op hoeveel valse zekerheid is jouw leven gebouwd? Reine handen – valt wel mee, toch? Nee, ik snap wel dat het niet gaat om elke dag je handen wassen. Het gaat erom dat je geen vuile handen hebt, in figuurlijke zin. Lukt dat jou echt? En dan dat zuivere hart… Jezus zegt het ook in Matteüs 5: Gelukkig wie zuiver van hart zijn, want zij zullen God zien. Over harten van mensen zegt diezelfde Jezus, Matteüs 15,19: Want uit het hart komen boze gedachten, moord, overspel, ontucht, diefstal, valse getuigenissen en laster. Weet jij wat er in je hart leeft? In de donkere hoekjes ervan? Hoe zuiver is jouw hart? Man, wie mag er eigenlijk bij God komen? Dus dat je nooit liegt, niet je leven op valse zekerheden bouwt, geen vuile handen hebt, maar een zuiver hart? Wie kan er naar de HEER toegaan en om wind in de zeilen vragen? 3. Maar God is toch liefde? God wil ons toch zegenen? Je mag toch bij God komen zoals je bent? Mag ik niet bij God komen zoals ik ben? Nee dus. En ja – daar kom ik straks op. Eerst nee: je mag niet bij God komen zoals je bent. Want God is heilig. Heilig, dat is eerlijk, puur, volmaakt, echt, helemaal goed. Goddelijk. Je bent welkom bij God als je daarbij past – eerlijk, zuiver, rein, gericht op God. Jij en ik – als er niks gebeurt passen we niet bij God. Daar kan ik niet om heen. Daar is de Bijbel helder over. Dat leer je bij Jezus: ten diepste is er voor mensen geen zegen. God heeft geen reden om ons wind in de zeilen te geven.

Er is maar één uitzondering: Jezus Christus. Hij heeft reine handen en een zuiver hart. Hij laat zich niet in met leugens. Hij zweert niet bedrieglijk. Alleen, dan komt het grote wonder: bij Jezus mag je wel komen zoals je bent. Hoe erg het ook is. Oneerlijk, onzuiver, onheilig, vies van zonde. Bij Jezus mag je komen zoals je bent. Gelukkig maar. Gelukkig niet om te blijven zoals je bent. Als je gelooft in Jezus, dan verander je. Geloof in Jezus. Dan, zegt de Bijbel, mag je in Hem zijn. Je mag Hem aantrekken. Stel dat je maar letterlijk voor: in Hem. Hij om je heen zoals kleren om je heen zijn. Dat betekent twee dingen: 1. jij mag jezelf zien zoals Jezus. 2. je mag steeds meer worden zoals Jezus. 1. jij mag jezelf zien zoals Jezus. Wie Hij is, dat bepaalt wie jij bent. Want zo ziet God je. Jezus is eerlijk en zuiver en rein. Dus: ik ben eerlijk en zuiver en rein. 2. je mag steeds meer worden zoals Jezus. Jezus wil jouw veranderen en nieuw maken. Vraag Jezus: maak mijn hele hart schoon en zuiver en rein en eerlijk, door uw Geest. Steeds meer wordt dat dan ook zo: dat je zichtbaar zo wordt als Jezus. Leef dus niet oneerlijk. Niet onzuiver. Niet onrein. Maar leef in Christus. En wees dankzij Hem eerlijk, zuiver, rein! Dan neemt Jezus je mee naar God de HEER, zijn Vader. Jezus is naar de hemel gegaan. Daar is Hij op de hemelse berg Sion. Hij heeft als enige werkelijk de berg van de HEER bestegen. Hij staat op Gods heilige plaats. In Hem mag je meegaan. Staan op Gods heilige plaats. Dus: bij God mag je niet komen zoals je bent. Bij Jezus mag je komen zoals je bent.

En dan verander je. Je gaat op Jezus lijken. Zodat je wel bij God mag komen. Zijn kind, net als Jezus. 4. Dan ben je toch eigenlijk al een gezegend mens? Dat is toch bijzonder? Zo in Christus Jezus veranderen en bij God mogen komen? Dan heb je toch al de wind in de zeilen? Moet je nagaan: we begonnen met de vraag: hoe kan ik ervoor zorgen dat ik gezegend wordt? Hoe kom ik bij God om Hem te vragen: Geef mij wind in de zeilen? We zagen dat dat niet kan. Niemand kan zomaar naar God toegaan en om zegen vragen. Maar als je dat ontdekt, en je leert Jezus kennen, dan zie je: in Christus is al zoveel zegen van God te vinden. Door de Here Jezus word je rein en zuiver. Voor ik God kon vragen mij te zegenen, was God al lang begonnen mij te zegenen! Ontroerend mooi toch? Misschien krijg je dan wel een ander idee van zegen. Gaat het je dan zakelijk voor de wind? Heb je dan een baan? Ben je qua gezondheid weer helemaal de oude? Gelukkig in je relatie, in je gezin? Gek genoeg: misschien wel niet. Je kunt failliet gaan en toch gezegend worden. Werkeloos thuis zitten en toch van de HEER zegen ontvangen. Ziek op bed gelukkig zijn omdat Hij je zegen geeft. In een huwelijkscrisis zitten en toch kracht krijgen om trouw te blijven. Nu kun je denken: Dominee, jij hebt makkelijk praten. Wacht maar tot je in mijn schoenen staat. Heb ik makkelijk praten? Maar de Bijbel leert ons het wel zo. En ik kom ze tegen om me heen, mensen die ziek zijn en zich toch gezegend weten. Werkeloos en toch veilig bij God. We worden gezegend in Jezus Christus. Hij werd gekruisigd. Hij stierf. En toch werd Hij gezegend. Hij stond weer op uit de dood. Hij leeft en Hij werd een bron van zegen voor de hele wereld. Zo is het bij ons ook. God kan ons zegenen, ook als we het moeilijk hebben, als we hier sterven gaan.

Want Hij geeft ons kracht en sterkte van binnen. Een besef van vrede en geluk. Blijdschap, hoe de omstandigheden ook zijn. En het kan ook meer zijn. Dat God onze kringen zegent. En mensen komen blij thuis na de eerste kring-bijeenkomst. Ik heb al veel mooie verhalen gehoord. Dat het je zakelijk voor de wind gaat. Niet meer werkloos. Je huwelijk raakt uit het slop. Dat je meer dan genoeg hebt om anderen te helpen en zo zelf tot een zegen te zijn. Wind in de zeilen! 5. Zo wonderlijk is Gods genade. Door Jezus mogen we bij de HEER komen. Door Jezus worden we gezegend – rijk gezegend. Van de HEER, bij Jezus, van Jezus krijgen we inderdaad zegen! En, zegt de psalm, we krijgen er recht. Van God, onze redder. Recht en redding, die hebben met elkaar te maken. Recht, dat wil zeggen: wat krom is wordt recht. Er komt een wereld waar niet het onrecht de baas is. Waar alles wat kapot is, weer heel wordt. Er komt een wereld waar tot bloei kunt komen. Want misschien denk je wel: Moet ik iemand worden met reine handen en ophouden met liegen? Kom uit je studeerkamer, dominee. Get real! Als ik geen vuile handen maak, dan sta ik binnen no time buiten spel. Eerlijke mensen met reine handen, die bereiken niks in het leven. Die gaat het zakelijk niet voor de wind. Die worden weggeconcurreerd. Onze wereld is keihard. Je moet knokken. Die vrome praatjes over zegen van God, ik koop er niks voor. Je moet gewoon zorgen dat je de beste bent en de ander wegconcurreert. Dan red je het, anders niet. Onze wereld is oneerlijk – helaas pindakaas. En dominee, kijk naar die slachtoffers van misbruik – wat koop ik voor die mooie praatjes van de kerk over reinheid en zuiverheid? Nou, inderdaad, zo lijkt het. Dat je het verst komt met sjoemelen, door het niet zo nauw te nemen met de waarheid, door keihard te knokken en vuile handen te maken. Dan maar niet rein. Niet zuiver. Niet eerlijk. Wie hun mond vol hebben van reinheid en zuiverheid, die zijn hypocriet en misbruiken anderen. En wie wel eerlijk is? Die wordt onder de voet gelopen. Wie onrecht aangedaan is? Die krijgt geen gelijk meer.

Slachtoffer van misbruik? Jammer dan. Maar ik blijf geloven in Jezus, die zegt in Matteüs 5: Gelukkig de zachtmoedigen, want zij zullen het land bezitten. Gelukkig wie hongeren en dorsten naar gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden. Ik blijf geloven dat Jezus de waarheid spreekt. Jezus komt terug – redder en rechter. En Hij zal recht doen. Recht – aan slachtoffers van seksueel misbruik, ook al zijn de daders priesters en bisschoppen van zijn eigen kerk. Recht – aan wie zuivere handen had en daarom buiten spel gezet is. Recht – aan wie bedonderd is maar niet zelf oneerlijk ging doen. Recht – aan wie oneerlijk ontslagen is en aan wie slachtoffer werd van laster. Recht – aan wie rijke westelingen met hun welvaart kapot hebben gemaakt. God, onze redder, Hij zal recht doen! 6. Wind in de zeilen. Hoe zorg je dat je de wind in de zeilen krijgt? Zegen. Hoe zorg je dat je gezegend wordt? Daar kun je niet zelf voor zorgen. Ik kan niet zelf naar God toe gaan en zeggen: Zegen mij! Alsof God een automaat is! Hallo – we hebben het hier over God! Over de HEER- van hem is de aarde en alles wat daar leeft. De wereld en wie haar bewonen. Hij is de koning vol majesteit. De HEER, machtig en heldhaftig. De HEER van de hemelse machten. Heilig – heilig – heilig is Hij. Zuiver. Rein. Eerlijk. Een God om de poorten groter voor te maken. Hoger, breder. Ruim baan – ruimer dan nu – nog ruimer.

Ruim baan voor die koning vol majesteit! Zegen, wind mee, je krijgt het niet op bestelling. Maar wie God zoekt, wie zich richt op God, wie daar steeds meer verandert en op Jezus gaat lijken – zuiver, rein, eerlijk, op God gericht – die krijgt het wel. Onverwacht, onverdiend, wonderlijk mooi. Die krijgt zegen en recht. Van binnen uit, vanuit je hart, zodat het een zuiver hart wordt. En steeds meer om je heen. Tot Jezus komt en alles mooi wordt. Het leven een groot feest. Zoek God. Zoek God via Jezus Christus. Daar waait het. Precies daar vind je de wind: bij Jezus Christus. Ja, daar waait het: de wind, dat is de Heilige Geest. Laat die wind je heilig maken. Bid. Richt je op God. Bid om zegen en om recht. Vraag er maar om. Bij Jezus mag je komen zoals je bent. Dan brengt Jezus je wel op de berg van de HEER. Dan brengt Jezus je wel bij God. Die koning vol majesteit!