Preek over zondag 28 H.C.
Orde van dienst middag Welkom en mededelingen Voorzang Ps. 111:1, 5, 6 Votum en groet Zingen Ps. 149:1, 3 Gebed Schriftlezing Marc. 14:12-25 Zingen Gez. 179:1, 7, 8 Tekstlezing HC 28 Marc. 14:22-25 Verkondiging ‘ Leven laten om te laten leven’ Zingen Ps. 22:11, 12, 13 Dankgebed Zingen Credo Collecte Zingen E.L. 63 Zegen Amenlied Gez. 456:3
J.W. Ploeg, 2007
Broeders en zusters, Gemeente van Jezus Christus, De tw aalf discipelen van de Here Jezus moeten stijf gezeten hebben van verrassing, misschien w el verbijstering. Je leest het nergens. Je leest alleen maar een beschrijving van ‘ Jezus deed dit’ en ‘ Toen zei Jezus dat’ . Maar het kan niet anders of de discipelen zaten erbij van “ Wat gebeurt hier?!’ . Ze hadden zich vast en zeker ingesteld op een gew one pesachviering - zoals ze dat elk jaar deden op de veertiende dag van de eerste maand. Niet zo opzienbarend - iedereen w ist w at er moest gebeuren, en iedereen deed dat dan ook. Maar als ze daar dan zo zitten te eten met elkaar, met een hoofd vol gedacht en - w ant men dacht terug aan de bevrijding uit Egypt e -, w orden ze ineens uit hun overpeinzingen gerukt - door w at Jezus doet en zegt. Dat w as namelijk w èl opzienbarend! Het is dus niet zo verw onderlijk dat je niets leest over hoe de discipelen dit beleven, maar alleen over w at Jezus doet en zegt. Want dat is ook precies w aar het om gaat! Om w at Jezus doet en zegt. Jezus beeldt uit w at er zal gebeuren, w at Hij zal doen - en zegt dat ook met zoveel w oorden. Hij gaat sterven - Hij gaat zijn leven geven. Ten behoeve van velen! Jezus laat zijn leven - om velen te laten leven. Dat is w aar w e vanmiddag bij stilstaan: het onderw ijs van het Avondmaal, de maaltijd van de Heer. Leven laten om te laten leven. In vier kernw oorden komt dat vanuit Marc. 14 naar ons toe: 1. Woord; 2. Vervulling; 3. Daad; 4. Vooruitblik. Het eerste kernw oord vanmiddag is ‘ Woord’ . U begrijpt dat het dan om het w oord van Jezus gaat. Jezus verbreekt het stilzw ijgen aan tafel - als dat er w as. En anders legt hij het tafelgeroezemoes het zw ijgen op door voor iedereen hoorbaar en verstaanbaar het w oord te nemen. En dan kondigt Jezus zijn sterven aan. Dat w as niet voor het eerst, de discipelen hadden dat vaker uit zijn mond gehoord. En ook hadden ze heus w el de spanningen rond Jezus gemerkt: dat de geestelijk leiders Jezus w ilden ombrengen. Maar schokkend w as dat het volgens Jezus een sterven na en door verraad zou zijn. Verraad door een bekende nog w el! “ Een die met mij eet” . Een van hen, dus?! Meer dan met het sterven van hun gelief de Meester zijn de discipelen bezig met zichzelf: “ Ik toch niet?” . Een voor een vragen ze het - ook Judas. Jezus stelt niemand gerust. In de beschrijving van Marcus reageert Jezus niet op deze vragen, zoals w el in de beschrijving van Mattheüs. Kennelijk gaat het Marcus erom dat Jezus laat w eten dat Hij w eet w at er gaat gebeuren, dat Hij dat ook aanvaardt. Jezus zal niet sterven als slachtoffer - al w ordt Hij verraden! Hij ‘ gaat heen’ - dat betekent niet: Hij sterft, maar: Hij gaat zijn w eg. En dat is de w eg van de Messias, w aar in de Schriften over te lezen is. De Knecht van Jahw eh, die voor de schuld van het volk zal sterven. En het is Jezus die aankondigt dat Hij zijn leven geeft voor het volk van God. Dat doet Hij op het pesachfeest.
J.W. Ploeg, 2007
Op het pesachf eest vierden de Joden dat God hen lang geleden had bevrijd uit Egypte. Pesach w as een bevrijdingsfeest. Op dit feest w erd ook vooruitgekeken naar de bevrijding die de Messias zou komen brengen. Dat brengt ons bij het tw eede kernw oord: Vervulling. Want Jezus vervult het pesachfeest. Tijdens het pesachfeest - en in het bijzonder: zijn laatste viering van het pesachfeest voordat Hij zal sterven - kondigt Jezus het nieuw e verbond af. “ Terw ijl zij aten” . Het gebeurde dus tijdens het feest, tijdens de maaltijd. Avondmaal is dus niet hetzelf de als Pesach, maar Avondmaal en Pesach hebben w èl alles met elkaar te maken! Want Pesach en Avondmaal, de maaltijd van de Heer, zijn allebei bevrijdingsfeest, bevrijdingsmaaltijd. Pesach stond in het teken van de bevrijding uit Egypte. De maaltijd van de Heer - die Jezus nu instelt -, stond en staat in het teken van de bevrijding door de Messias. En dat is een bevrijding van zonde en schuld. Jezus breekt een brood en reikt zijn discipelen dat aan; en hij geeft ze de beker. En laat hen zó w eten dat Hij w éét dat zijn lichaam gebroken zal w orden en dat zijn bloed vergot en zal w orden - dat Hij zal sterven... “ voor velen” . Hij voor die velen - dat roept de prof etie van de Lijdende Knecht in herinnering: “ Hij offerde zijn leven voor hun schuld” , en: “ Hij droeg de schuld van velen” (Jes. 53). En dit - dit offer van zijn leven door Jezus ‘ voor velen’ - is het ‘ nieuw e verbond’ . Ook dat is taal vanuit de profetie - elke Jood kende dat begrip. De HERE had gezegd: “ Ik sluit met het volk van Israël en het volk van Juda een nieuw verbond” (Jer. 31:31). Wel - dit is het dan, het nieuw e verbond: dat Jezus Christus zijn leven geeft ‘ voor velen’ . “ Dit is mijn bloed, het bloed van het nieuw e verbond, dat voor velen vergoten w ordt” . Daarmee heeft Jezus Christus ook Pesach vervuld. De bevrijding uit Egypte vieren, en daarbij vooruitkijken naar de bevrijding die de Messias komt brengen - het hoeft niet meer. Want Jezus Christus heeft de w erkelijke bevrijding gebracht, niet maar uit mensen-slavernij, maar uit de slavernij van de duivel, de zonde en de dood. Een lam slachten om te gedenken en te vieren dat de HERE hun leven had gespaard toen Hij Egypte de laatste slag toebracht - het hoeft niet meer. Want “ ons Paaslam is geslacht: Christus” . Uit de schaduw van de pesachmaaltijd treedt nu de maaltijd van de stervende Heer Jezus Christus. Hijzelf heeft daartoe de opdracht gegeven: “ Doe dit - tot Mijn gedachtenis” . Dan het derde kernw oord. En dat is: Daad. Want Jezus doet iets. Hij deelt zijn leven uit. Hij neemt een brood, spreekt de zegen uit en breekt het. En dan geeft Hij het aan zijn discipelen. “ Neem, dit is mijn lichaam” . Jezus’ boodschap is duidelijk: w at Ik met dit brood heb gedaan, dat zal met Mij gebeuren. Mijn lichaam, mijn leven zal gebroken w orden. En door het brood rond te delen, deelt Jezus dàt dus uit: het gebroken-w orden van zijn lichaam - zijn leven dus. Marcus schrijft het er niet bij, maar Lucas schrijft het w èl: “ voor jullie” .
J.W. Ploeg, 2007
Hetzelfde doet Jezus bij de beker - zij het niet met zoveel w oorden. Zijn bloed zal vergoten w orden - “ voor velen” . En dan staat er alleen maar: “ En zij dronken allen daaruit” - maar dat houdt in dat Jezus hen ook die beker, en daarmee zijn sterven, aanbiedt . En dat betekent dat “ voor velen” hier óók betekent: “ voor jullie” . Jezus deelt zijn leven uit - het offer van zijn leven dat bevrijding zal betekenen “ voor velen” . En dat ‘ uitdelen’ doet Jezus ruimhart ig - véél ruimer dan w ij verantw oord zouden vinden! Want Jezus deelt bevrijding uit - zèlfs aan de verrader die met Hem het bevrijdingsfeest zit te vieren! Zèlfs tegen Judas zegt Hij: “ voor jou” ! We hoeven er dus niet zo bang voor te zijn dat w e de tafel van de Heer ‘ ont heiligen’ - of er verantw oordelijk voor zijn dat de tafel van de Heer w ordt ‘ ontheiligd’ - doordat w e aan tafel gaan terw ijl w e dat niet zouden mogen doen, of doordat w e mensen aan tafel laten gaan die daar niet zouden mogen zijn... Jezus biedt zijn leven aan - als verzoening voor onze zonden; en niet alleen voor de onze, maar ook voor die van de hele w ereld (1 Joh. 2:2). Dat Jezus het brood uitdeelt, zijn leven aanbiedt en uitdeelt, houdt ook in dat Jezus’ volgelingen zijn sterven moeten ontvangen - tot hun zegen. Dat is goed om ons te blijven realiseren. Wij vieren de maaltijd van de Heer - maar w ij vieren niet, Hij geeft. Wij vieren hooguit omdat Hij ons iets te vieren geeft. Maar dat Hij geeft, dat Hij ook ons geeft, betekent dat w ij ook moeten ontvangen. Jezus laat zijn volgelingen eten, proeven - zelfs nog vóórdat ze in hun hart zo ver zijn; zelfs nog als ze het in hun hart nog verw erpen: dat Jezus voor hen zijn leven geeft. Jezus w acht niet tot w ij in geloof aan tafel durven of w illen gaan. Hij neemt het initiatief - niet w ij. Hij biedt zijn leven ons aan - duw t het ons zow at door de strot, zou je zeggen: Hier - pak aan, dit is voor jou. En ergens is dat maar goed ook, dat Hij het ons zow at door de strot duw t. Want w ie w eet beter dan Hij hoezeer w e zijn sterven nodig hebben - om te kunnen leven?! De maaltijd van de Heer is letterlijk van levens-belang. Het gezegde ‘ De een zijn dood is de ander zijn brood’ heeft hier zijn allerdiepste w erkelijkheid. De dood van Jezus Christus betekent leven voor u, voor jou. Je leeft van de dood van Jezus Christus, èn bij de gratie van de dood van Jezus Christus. Oók u, óók jij, óók ik - hoew el w e dood w aren door onze overtredingen. God heeft ons levend gemaakt, óók ons! Hij deelt het uit, en u en jij moet het ontvangen, je moet het aanpakken, aannemen - dat het zo is. “ Voor mij” - óók voor mij, en niet alleen voor die ander! Jezus zei: “ Voor jullie” - dat zei Hij zèlfs tegen Judas, van w ie Hij w ist dat hij Hem zou verraden! “ Voor u, voor jou” . Pak het maar aan, neem het maar aan - dat Jezus zijn leven ook voor jou gaf. En lééf dan van daaruit maar! Bevrijd, opgelucht, kilo’ s lichter. Want je bent je zonden, je zonde, je schuld, je schuldenlast kw ijt - die is echt en helemaal w ég! Je bent vrijgekocht - vrij gemaakt door Jezus Christus. Daarmee is je leven leven gew orden, eeuw igheidsleven - nu al! Láát je dan dus ook nu al maar beheersen en regeren en leiden door de Geest van Jezus Christus! Stel niet uit tot morgen w at je vandaag kunt doen.
J.W. Ploeg, 2007
Tot slot het vierde kernw oord: Vooruitblik. Aan deze laatste Pesachmaaltijd - die tegelijk de eerste maaltijd van de stervende Heer is - kijkt Gastheer Jezus vooruit. Hij kijkt over zijn graf heen, en over al die 20 eeuw en die w e nu al gehad hebben heen, en over de tijd die na vandaag nog komt heen - en Hij zegt: “ Dit is de laatste keer” . De laatste keer hier op deze aarde, w el te verstaan. Want Jezus zegt erbij: “ De volgende keer zal zijn op de dag dat het Koninkrijk van God w erkelijk en definitief gekomen zal zijn” . En dat is niet meer op ‘ deze’ aarde, maar op de nieuw e aarde. Dan zal het w éér feest zijn. Feest van de definitieve en volledige bevrijding. En pas dan zal ook Jezus w eer mee-feestvieren. Jezus kijkt hier vooruit, ver vooruit , zoals ook David deed in zijn lied dat Psalm 51 is gew orden: “ Jeruzalem, ik zie een nieuw geslacht opnieuw het feest van uw bevrijding vieren” . En voor dat feest mogen ook u, jij en ik ons uit genodigd w eten - w ant Hij heeft het volbracht - óók voor ons! We mogen ons uitgenodigd w eten - omdat Hij het ons aanreikt: zijn leven, zijn sterven. “ Voor jou” . Dat laat je je toch geen tw ee keer zeggen?! Amen
J.W. Ploeg, 2007
