Preek 1 Korinte 15:1-8, Pasen, 27 maart 2016mo, nr 511, JWB Votum en zegengroet Zingen Zingen Gebed zingen / luisteren Lezen zingen / luisteren Lezen Zingen Tekst Preek Luisteren Wet Zingen Gebed Collecte Zingen Zegen
Gk 99:1,2,3 Lb 623:1,2,3 Lb 655 (=Lvk) 225: 1,4,5
met koor met koor
Waarom Lucas 24:1-4a BGT Hij leeft Lucas 24:4b -12 BGT GK 95:1,2,3,4 1 Korinte 15:1-8 NBV
kinderen MT
Vanuit de hemel kwam de Heer
met koor
kinderen MT
Ps 118:7,9
Gk 161:1,2,3,4
MT
Gemeente van Christus, gasten, (klik) Hoe had ik dat beleefd? Daar heb ik van de week over na zitten denken. Een beetje naar aanleiding van de aanslagen in Brussel. Je ziet daar de beelden van. Metro, ontploffing, licht valt uit, donker onder de grond. Wat gebeurt er met je? Kan ik veilig wegkomen? Stel dat je kinderen bij je hebt. Hoe is het daarmee? Zo’n aanslag, terroristen zaaien dood en verderf. Hoe is dat om er bij te zijn? Geen idee hoe ik zou reageren. Paniek of – en dat hoop je – dat de held in je naar boven komt. Ik heb me zitten bedenken hoe ik het beleefd had om één van die 500 te zijn. ‘Jezus verscheen aan meer dan 500 broeders en zusters tegelijk’. Jezus die leven en blijdschap zaait. Hoe was het om dáár bij te zijn? Of bij één van de andere verschijningen van de Heer Jezus. Of, zoals Matteüs dat schrijft, dat andere overleden mensen na Jezus’ opstanding in Jeruzalem levend rondliepen1. Dit had ik wel mee willen maken. En ook geen idee hoe ik daar op zou reageren.
1
Matteüs 27:28
leven en blijdschap zaaien
1
Wat gebeurt er als Jezus leven en blijdschap zaait? Schikken wordt verrassen2. Met kerst hebben we dat ook uitgebeeld; de herders schrikken van de engelen. En de boodschap is: wees niet bang. Als God iets doet, dat neemt dat angst weg; schrikken wordt verrassen. Mooi zoals je dat in de evangeliën leest. Paasmorgen: vrouwen, leerlingen, allerlei mensen horen van Jezus’ opstanding. Niet in één keer, maar iedereen is in rep en roer, rent heen en weer. Geloof, ongeloof, verhalen, geruchten. En prachtig – ik stel me dat zo voor – hoe meer je hoort, hoe enthousiaster je wordt. Het is echt waar, Jezus is opgestaan. En dan hier, wat Paulus beschrijft, hoe was het om één van die 500 te zijn? Wat had ik graag een paar van die mensen willen spreken. Hoe was het voor Petrus, de eerste ontmoeting met de Heer Jezus na vrijdag, zijn ontkenning en weglopen? En Jacobus, de broer van Jezus. Pertinent ongelovig; Jezus, prima broer, groot profeet, mooi zoveel volgelingen. Maar laat Hij zich niets verbeelden; Gods Zoon? Hoe is het om dan te zien, dat Hij toch de beloofde Messias is? Wat een geweldige tijd; wat was ik er graag bij geweest. Ja, (klik) Hoe had ik het beleefd, dat alles op zijn plaats valt? Dat gebeurt er die eerste tijd na de opstanding. Het is niet op de eerste dag, dat Jezus zich aan 500 mensen laat zien. Hij gaat niet vanuit het graf naar het tempelplein om zich te laten zien. Dat zou wat geweest zijn. Palmzondag: Hosanna voor de Zoon van David. Goede Vrijdag: Kruisig Hem. Paaszondag: Hosanna weer. En wat dan, als Jezus dan toch weer anders zou zijn dan gedacht? Opnieuw: weg met Hem? Opnieuw: deze Man is ongehoorzaam aan de wet van Mozes3? Als Jezus zomaar verschijnt, het zou geen geloof of begrip opgeleverd hebben. Misschien is dit een goed voorbeeld. In alle wiskundeboeken staan opgaven en achterin het boek: de antwoorden. Dat lijkt makkelijk huiswerk maken: overschrijven van de antwoorden. Daar heb je dus niets aan. Pas als je zelf de opgaven maakt en zelf een antwoord hebt uitgerekend, dan kun je zien of het klopt. De opstanding van de Heer Jezus: dat is als het antwoord. Als je alles wat God gezegd heeft optelt en uitrekent en doorziet, dan kom je uit bij de opstanding van de Heer Jezus. Maar om het te begrijpen, moet je als het ware zelf onderzoeken.
2 3
Preek kerst 2015 over Lucas 2:9 Matteüs 21:23; 26:65 enz
leven en blijdschap zaaien
2
Wat bedoelde God met de tabernakel4? Waarom al die offers? Waarom was er een hogepriester? Wat zeiden de profeten over de Messias die komt? Waar schrijven ze over? Een Verlosser, geboren in Betlehem5. Een dienaar van de Heer die afschuwelijk zal lijden6. Hoe kun je de Psalmen begrijpen? Zoveel klagen over onrecht7, over niet sterven, over God die recht gaat doen. En het optreden van de Heer Jezus zelf. Hij vertelde, dat Hij zou sterven. Hij heeft kritiek op Romeinen en schriftgeleerden, maar is geen revolutionair. Ja, Hij is koning van de Joden, maar meer dan dat, van de hele wereld. Je hebt niets aan het antwoord – de opstanding – alleen, als je het geheel – de bijbel van toen en het optreden van Jezus – niet snapt. De Heer Jezus neemt 40 dagen de tijd om onderwijs te geven. Hij laat via engelen, via een verschijning aan verschillende mensen zien wie Hij is. En vooral, Hij legt uit, wie Hij is, wat ‘in de Schriften staat’, zoals Paulus het zegt. En dan denk ik me in: wat was ik daar graag bij geweest, dat onderwijs. Alles valt op zijn plaats. De opstanding van de Heer Jezus, het geeft de oplossing voor alle vragen die open stonden. Jezus zaait leven, eeuwig leven, opbloei, liefde en verbondenheid met God. De opstanding verandert je totale kijk op God, op leven, op toekomst. (klik) Alles valt op zijn plaats en ik sta op in een nieuw leven. Zo heeft de Heer Jezus de dag van de opstandig bedoeld. En ik kan me voorstellen, dat – als je er bij was – dat je het ook zo beleefd had. Dat is wat geweest: iemand die dood geweest is - ik zou haast zeggen ‘ernstig dood’ na die afschuwelijke verminking aan het kruis – dood geweest en leeft weer. Pratend, etend, aanraakbaar, herkenbaar. Een nieuw leven. En dit is geen incident, dit is een nieuwe werkelijkheid. De dood heeft niet het laatste woord. Eerst voor Jezus, daarna voor zijn volgelingen. Voor u, voor jou, voor onze geliefden die overleden zijn, voor mij. Dat is de boodschap van Pasen. Hoe zou dat geweest zijn, als dit voor het eerst tot je doordringt en je het voor je
4 5 6 7
Exodus, Leviticus, Deuteronomium Micha 5:1 Jesaja 53 Psalm 16, 17, 34
leven en blijdschap zaaien
3
ziet? Paulus zegt vier dingen over dit evangelie (de eerste verzen): (klik) het evangelie 1, dat ik u verkondigd heb, 2 dat u aangenomen hebt, 3 dat uw fundament is, en 4 dat uw redding is. Ik sta bij alle vier even stil. De boodschap, dat Jezus leeft en ons meeneemt in dat leven, het wordt verkondigd en aangenomen. Praten en luisteren. Paulus komt in Korinte, vertelt over Jezus en de opstanding. Korintiërs luisteren daarnaar. Ieder zijn eigen verantwoordelijkheid. Paulus om zo duidelijk, zo boeiend en zo overtuigend mogelijk die boodschap te brengen. Luisteraars om welwillend te luisteren, open te staan, na te gaan of het geloofwaardig is. En blijkbaar, deze Korintiërs hebben die boodschap aangenomen. Dan dat 3e: fundament. Dat evangelie van de opstanding, ‘dat uw fundament is’. Dat is meer dan aanhoren of aannemen. Dat is je eigen maken, je leven er door laten bepalen. Dat Jezus opgestaan is, dat maakt alles uit. Een andere kijk op leven en dood. Mijn overleden vader en overleden schoonvader; ik zal ze terugzien. Anderen die me lief waren, in dit geloof overleden, ik zal ze terugzien. U heeft allemaal uw voorbeelden; haar zal ik terugzien, hem zal ik terugzien. En ikzelf, hoe lang zal ik nog leven hier op aarde? Geen idee, maar mijn dood hier is het einde niet. Ook ik zal de Heer Jezus zien, zoals Hij toen opgestaan is. Ik zal zien en meemaken wie Hij is, zijn grootsheid, zijn manier van doen. Hoe had ik het beleefd, als ik er bij was geweest met Pasen toen Hij opstond? Ik was er niet bij, maar ik zal het inhalen. Ik ga het beleven; zelf de Heer Jezus, de gekruisigde, de gemartelde, de gedode Man, ontmoeten, levend, in zijn glorie. Dat is mijn fundament en redding. Fundament: dat ik anders kijk naar leven en dood. Dat ik dit evangelie van de opstanding beschouw als de grond waarop ik sta; wat er ook gebeurd, door deze bodem zak ik niet. Daar op staan, dat is mijn redding. Redding: dat is de toekomst, die Jezus in zijn lichaam laat zien. Fundament, daar op staan, dat is dat geloven, aannemen, aanpakken, deze Jezus volgen, dat is Hem ook volgen in dat nieuwe leven. Zo bereik ik de redding; sta ik op in zo’n nieuw leven.
leven en blijdschap zaaien
4
(klik) Om het verder uit te leggen, wil ik graag de hulp van een paar kinderen van de basisschool; kinderen groep 4 tot en met 7. Kom maar even naar voren. Wie van jullie is wel eens verhuisd? Ook wel eens naar een heel nieuw huis? En wie is wel eens met zijn vader of opa op een bouwplaats geweest? Bouwvakkers zijn bezig om een huis te bouwen. (klik) Voor wie dat nooit heeft gezien, dit is een plaatje. Er zijn heel veel spullen nodig om een huis te bouwen. Noem eens wat [stenen, hout voor een trap, enz]. Ik laat wat zien. Dit heb je nodig als je een huis bouwt. Wat is het? [voor elektriciteit, achter de muur, enz]. Dit brengen vrachtauto’s op de bouwplaats. Je weet niet wat het is, maar het is nodig. Je ziet pas wat het is als iemand het uitlegt en in het nieuwe huis aanwijst. Stel je voor: je gaat verhuizen. Want, stel je voor, je woont nu in een oud huis, de douche doet het vaak niet. ’s Winters is het koud, er is geen tuin, lawaai van de buren. Stort bijna in. Bouwvakkers zijn bezig met de bouw van een prachtig huis. Daar ga je wonen. Wat moet in het nieuwe huis? Wat zullen we doen? [eigen kamer, bad, schommel, trampoline, zwembad doen, afwasmachine, lekkere bank, wifi overal]. Ze zijn maanden aan het bouwen en dan is het klaar. Je krijgt de sleutel en met je vader en moeder ga je kijken. Nog kaal, geen vloerbedekking, geen gordijnen nog, water nog niet in het zwembad. (klik) Het is klaar, je kunt er in rondlopen. Wat denk je: heb je er zin in om daar te wonen? [ja], dat denk ik ook. Dat gaan we even oefenen. Je stelt je voor: dit wordt mijn kamer, daar komt de trampoline, daar de computer. Heb je er zin in? Doe mij maar even na: verhuizen… [in je handen wrijven] ik heb er zin in…. (paar keer herhalen). Ga maar weer zitten. Denk aan dit voorbeeld. Ik ga het uitleggen. (klik) Als alles op zijn plaats valt en ik opsta in een nieuw leven, dan ga ik ontvangend leven. Het voorbeeld van een gebouw. leven en blijdschap zaaien
5
Eerst is voorbereiding nodig; allerlei spullen zijn nodig. Als je op een bouwplaats loopt, dakpannen, je snapt waar ze voor zijn. En spijkers en schroeven ook. Maar ook veel dingen – geen idee waar ze voor nodig zijn. Het bouwmateriaal; dat is alles wat in het Oude Testament staat. Alles wat God heeft laten weten, wat Hij bedacht heeft en wat nodig is voor de redding. De Heer Jezus is in dit beeld de bouwer, Hij bouwt het huis van de toekomst, het droomhuis. De dag van de opstanding, het is de dag van de oplevering. Het huis met veel kamers is klaar8, de inrichting kan beginnen. Je kunt je gaan voorstellen hoe je er gaan wonen. En zo loopt de Heer Jezus als het ware die eerste dagen rond met zijn leerlingen. Hij wijst allerlei dingen in huis aan. Kijk: dit heb je gelezen in het de Schriften. (dit ken je nog uit de bouwplaats; nu zie je waar het voor was). Hier bij Mij valt het op zijn plaats; je wist toen niet precies waar het voor was. Het verwees naar mijn dood en opstanding, de schuld van de mensheid, mijn koningschap op aarde, naar God die recht doet. Pas na de opstanding van de Heer Jezus begrijp je Mozes, de profeten en de offers echt. Pasen is de dag van de oplevering. De Heer Jezus laat het zien. Dit is leven, dit is leven zoals God het altijd bedoeld had. Mooi leven, een volmaakt lichaam, het einde van de dood, alles kwaad weg, alle wonden genezen. De Heer Jezus laat het zien. De uitnodiging om in dit droomhuis de wonen gaat de wereld door. Het oude, tochtige huis wat op instorten staat, je gaat verhuizen. Een prachtig huis. Zie je de Heer Jezus, je kijkt als het ware rond in je nieuwe huis. Zo gaat het worden. Je ziet je er al wonen. En hoe beter je rondkijkt, hoe meer je zegt: verhuizen, ik heb er zin in…. Hoe had het beleefd, als ik er bij was toen? Wat was ik graag één van die 500 geweest. Ik denk zo, dat het makkelijker was geweest om ontvangend te leven, uit te kijken naar de verhuizing, er zin in te krijgen. (klik) Nu stel ik het me voor en ga ontvangend leven, open voor de waarheid. Daar legt Paulus nogal de nadruk op: de waarheid. Hij geeft een opsomming van alle mensen die Jezus gezien hebben. Op twee pijlers rust het evangelie van de opstanding: de opstanding komt – 8
Johannes 14:2
leven en blijdschap zaaien
6
achteraf gezien – niet onverwacht; alles zat al in de boeken die eeuwen ervoor geschreven waren. Dus: (1) aangekondigd. De andere pijler: veel mensen hebben het gezien en (2) meegemaakt. Vandaar die opsomming van al die mensen. Petrus, apostel die overal bij geweest is, de andere apostelen. Ik noemde Jacobus al, de man die pertinent niet geloofde. Naast die 500 mensen ‘alle apostelen’: zijn het de 72 die uitgezonden zijn geweest9? Of zijn het dezelfde 120 die met Pinksteren bij elkaar waren10? Paulus noemt ze op en zegt erbij: enkelen zijn gestorven, maar de meesten leven nu nog. Het is als een uitnodiging: zoek ze op, ga er toe, schrijf ze een brief. Controleer of het waar is wat ik zeg. Geloof het niet, omdat ik het zeg, maar volg de waarheid. In zijn volgende brief zegt Paulus het zo: ‘wij kunnen ons niet tegen de waarheid verzetten, we kunnen ons er slechts voor inzetten11’. Dat is een diepe wijsheid; de waarheid komt vanzelf wel aan het licht. Als dit – zo iets bijzonders als de opstanding van een dode – als dit waar is, dan zal dat wel blijken. En als de opstanding niet waar, dat zal dan ook wel uitkomen. Controleer het maar, ga naar die mensen toe, onderzoek het. Het is mooi, dat we van één man weten, dat die dat gedaan heeft. Hij is Nazaret gegaan, naar het meer van Galilea, naar Jeruzalem. Hij heeft gepraat met Maria, met herders, met Farizeeën, met leerlingen, met allerlei mensen. Hij heeft zijn onderzoek opgeschreven. En inderdaad, is zijn conclusie: ja, deze Jezus, dit is de Zoon van God. Dit is de Messias en inderdaad, Hij leeft. Dat verslag hebben we vandaag gelezen: het bijbelboek Lucas12. Maar ja… mooi dat Paulus dat schrijft: controleer het maar, 500 mensen, de meesten leven nog. Wij leven een tijdje verder, maar vandaag moet ik zo lezen: Daarna is Jezus verschenen aan 500 mensen tegelijk, van wie allen gestorven zijn, niemand die nog leeft. Wat valt er voor ons nog te controleren? Inderdaad, wij kunnen geen mens van toen dingen vragen. En toch: de opstanding van Jezus Christus blijft een stevig onderbouwd verhaal. Mensen uit die tijd hebben dit verhaal niet kunnen ontkennen. Er in korte tijd zijn duizenden tot geloof gekomen. Hoe bijzonder, dat zo’n vreemd verhaal zo snel door zoveel mensen omarmd is. 9
Lucas 10:1 Handelingen 1:15 11 2 Korinte 13:8 12 Lucas 1:1-4, Handelingen 1:1-3 10
leven en blijdschap zaaien
7
We kunnen ons niet verzetten tegen de waarheid. We kunnen ons er slecht voor inzetten. En was het niet zo’n vreemd verhaal; dan zou ook vandaag geen mens twijfelen aan de waarheid ervan. De opstanding van Jezus is historisch zorgvuldiger en betrouwbaarder gedocumenteerd dan bijvoorbeeld de regering van Julius Caesar13 of de veroveringen van Alexander de Grote14. (klik) Sta open voor deze waarheid en laat je enthousiast maken. Ik kan me zo voorstellen, als je er bij was… dat moet wat geweest zijn. Een wereld gaat voor je open. En wat heeft de opstanding van Christus een enthousiasme en geluk gegeven. Dit nieuwe leven, deze nieuwe kijk op God, op liefde, op de toekomst, dat liet niemand zich meer afnemen. Paulus kon Psalmen zingen nadat hij gegeseld was15. Petrus is doodgemarteld, zonder verzet. Als je Jezus levend gezien hebt, wat kan je nog gebeuren? Paulus schrijft zijn meest opgewerkte en enthousiaste brief als hij al tijden gevangen zit en binnenkort denkt te sterven16. De waarheid van Jezus’ overwinning op dood en verdriet is niet stuk te krijgen. Op een wereld waar mensen dood en verderf zaaien, daar zaait Hij leven en blijdschap. Sinds de opstanding van Christus, zijn wij overgegaan in een andere werkelijkheid. Alles komt goed, dood, verdriet, aanslagen en ellende verdwijnt. Het bewijs is er: Jezus stond op uit de dood. De bouw van de nieuwe wereld is klaar. We gaan bijna verhuizen. Mooi om je voor stellen, hoe je bij de Heer zult leven. Het huis is opgeleverd, de laatste voorbereiding voor inrichting en verhuizing zijn bezig. Verhuizing, we hebben er zin in [handen]. Amen. Hoe had ik dat beleefd dat alles op zijn plaats valt en ik opsta in een nieuw leven? Ik ga ontvangend leven, open voor de waarheid en laat me enthousiast maken. 27 maart 2016 Jaap Boerma GKv Rotterdam-Oost 13 14 15 16
100 – 44 v.Christus 356 – 323 v.Christus Handelingen 16:25 Filippenzen
leven en blijdschap zaaien
8
